Bài 11: Thực hành đọc bản đồ các đới và kiểu khí hậu trên trái đất, phân tích biểu
đồ một số kiểu khí hậu
I. Đọc bản đồ các đới và kiểu khí hậu
Trả lời câu hỏi trang 49 sgk Địa Lí 10 CTST: Dựa vào hình 11.1, em hãy xác định có
bao nhiêu đới khí hậu trên Trái Đất và phạm vi của các đới khí hậu này.
Trả lời:
- Có 7 đới khí hậu trên Trái Đất:
+ Đới khí hậu cực: ở cực Bắc và cực Nam.
+ Đới khí hậu cận cực: phạm vi trong vòng cực Bắc và vòng cực Nam.
+ Đới khí hậu ơn đới: phạm vi từ vĩ độ 40o đến 60o ở cả hai bán cầu.
+ Đới khí hậu cận nhiệt: từ đường chí tuyến đến vĩ độ 40o ở cả hai bán cầu.
+ Đới khí hậu nhiệt đới: từ vĩ độ 10o đến đường chí tuyến ở cả hai bán cầu.
+ Đới khí hậu cận xích đạo: từ vĩ độ 5o đến 10o về xích đạo ở cả hai bán cầu.
+ Đới khí hậu xích đạo: chạy dọc theo đường xích đạo từ xích đạo đến vĩ độ 5o.
II. Phân tích biểu đồ nhiệt độ, lượng mưa
Trả lời câu hỏi trang 50 sgk Địa Lí 10 CTST: Quan sát hình 11.1 và hình 11.2, em hãy:
- Xác định các địa điểm trên thuộc đới khí hậu nào trên bản đồ.
- Điền các thông tin phân tích nhiệt độ và lượng mưa theo các bảng sau:
Bảng 11.1. Đặc điểm nhiệt độ của một số kiểu khí hậu tại các địa điểm
Địa điểm
Hà Nội
(Việt
Nam)
Kiểu khí
hậu
Nhiệt đới
gió mùa
Nhiệt độ TB tháng
Nhiệt độ TB tháng cao
thấp nhất
nhất
Tháng
Nhiệt độ
o
( C)
Tháng
Nhiệt độ
o
( C)
Biên độ
nhiệt năm
(oC)
U-lan Bato (Mơng
Cổ)
Ơn đới lục
địa
Ln Đơn Ơn đới hải
(Anh)
dương
Lix-bon
Cận nhiệt
(Bồ Đào
Địa Trung
Nha)
Hải
Bảng 11.2. Đặc điểm lượng mưa của một số kiểu khí hậu tại các địa điểm
Địa điểm
Hà Nội
(Việt
Nam)
Kiểu khí
hậu
Nhiệt đới
gió mùa
U-lan
Ba-to
Ơn đới
(Mơng
lục địa
Cổ)
Ln
Ơn đới
Đơn
hải
(Anh)
dương
Lix-bon
(Bồ Đào
Nha)
Trả lời:
Cận
nhiệt Địa
Trung
Hải
Mưa nhiều
Lượng mưa
Mưa ít
TB năm
Các
Lượng mưa
Các
Lượng mưa
(mm)
tháng
(≥100mm)
tháng
(<100mm)
Yêu cầu số 1: Xác định các địa điểm trên thuộc đới khí hậu nào trên bản đồ.
+ Hà Nội (Việt Nam) thuộc đới khí hậu nhiệt đới.
+ U-lan Ba-to (Mơng Cổ) thuộc đới khí hậu ơn đới.
+ Ln Đơn (Anh) thuộc đới khí hậu ơn đới.
+ Lix-bon (Bồ Đào Nha) thuộc đới khí hậu cận nhiệt.
Yêu cầu số 2: Điền các thơng tin phân tích nhiệt độ và lượng mưa theo các bảng sau:
Bảng 11.1. Đặc điểm nhiệt độ của một số kiểu khí hậu tại các địa điểm
Địa điểm
Hà Nội
(Việt
Nam)
U-lan Bato (Mông
Cổ)
Nhiệt độ TB tháng
Nhiệt độ TB tháng
thấp nhất
cao nhất
Kiểu khí
hậu
Tháng
Nhiệt đới
gió mùa
Ơn đới lục
địa
Ln Đơn Ơn đới hải
(Anh)
dương
Lix-bon
Cận nhiệt
(Bồ Đào
Địa Trung
Nha)
Hải
Nhiệt độ
o
( C)
Tháng
Nhiệt độ
Biên độ
nhiệt năm
(oC)
o
( C)
1
13 oC
5
28 oC
15 oC
1
-4 oC
7
24 oC
20 oC
1
1 oC
7
14 oC
13 oC
1
8 oC
7
18 oC
10 oC
Bảng 11.2. Đặc điểm lượng mưa của một số kiểu khí hậu tại các địa điểm
Địa
Kiểu khí
điểm
hậu
Lượng mưa
Mưa nhiều
TB năm
Các
(mm)
tháng
Lượng
mưa
(≥100mm)
Mưa ít
Các
tháng
Lượng
mưa
(<100mm)
Hà Nội
Nhiệt
(Việt
đới gió
Nam)
mùa
1694
5,6,7,8,9
>150mm
U-lan
Ba-to
Ơn đới
(Mơng
lục địa
Ơn đới
Đơn
hải
(Anh)
dương
Lix-bon
(Bồ Đào
Nha)
10,11,12
<100mm
1,2,3,4
220
6,7
≥50mm
5,8,9,10
<50mm
11,12
Cổ)
Ln
1,2,3,4
607
1,5,8
10,11
>50mm
2,3,4
6,7,9,12
<50mm
Cận
nhiệt Địa
Trung
747
10,11,12
1,2,3
>50mm
4,5,6
7,8,9
<50mm
Hải
III. GIẢI THÍCH ĐƯỢC MỘT SỐ HIỆN TƯỢNG THỜI TIẾT TRONG THỰC TẾ
Trả lời câu hỏi trang 51 sgk Địa Lí 10 CTST: Dựa vào kiến thức đã học và những hiểu
biết của bản thân, em hãy:
- Thu thập thông tin về một số hiện tượng thời tiết trong thực tế như: sương, mưa đá,…
- Viết một báo cáo ngắn giải thích nguyên nhân gây ra các hiện tượng trên.
Trả lời:
- Thông tin về hiện tượng tuyết rơi:
+ Tuyết là dạng kết tủa của các tinh thể nước đá, hình thành dưới áp suất của khơng khí
Trái Đất. Hiện tượng tuyết rơi hay mưa tuyết là hiện tượng thiên nhiên gần giống với mưa.
+ Bản chất là mưa của những tinh thể đá, có kích thước khoảng 0,1mm. Thơng thường sẽ
có tuyết rơi khi nhiệt độ khơng khí xuống dưới 0oC.
+ Tuyết rơi là hiện tượng tự nhiên thường thấy nhất ở các khu vực vùng ôn đới (các nước
Châu Âu, Hàn Quốc, Nhật Bản), ở Việt Nam chỉ có tuyết rơi trên các địa hình núi cao.
- Nguyên nhân gây ra hiện tượng tuyết rơi:
+ Hơi nước bốc hơi lên bầu khơng khí tạo thành các đám mây.
+ Khi đám mây bay lên cao gặp khơng khí lạnh, các giọt nước trong đám mây bị đóng
băng tạo thành các tinh thể băng.
+ Những tinh thể băng có sáu mặt,có thể gắn vào nhau để tạo thành những bông tuyết.
+ Các tinh thể băng khá nặng, chúng sẽ rơi khỏi những đám mây, nếu nhiệt độ khơng
khí phía dưới <0oC các tinh thể băn rơi xuống trở thành tuyết