Giải Sgk Địa Lí 10 – Chân Trời Sáng Tạo Bài (28).Pdf

Giải Địa lí lớp 10 Bài 29: Cơ cấu,vai trị và đặc điểm công nghiệp, các nhân tố
ảnh hưởng tới phát triển và phân bố công nghiệp
Mở đầu trang 109 Địa Lí 10: Ngành cơng nghiệp có vai trị và đặc điểm gì? Cơ cấu
ngành cơng nghiệp như thế nào? Sự phát triển và phân bố ngành công nghiệp chịu ảnh
hưởng của các nhân tố nào?
Trả lời:
* Vai trò và đặc điểm ngành cơng nghiệp:
- Vai trị:
+ Vai trị quan trọng đối với nền kinh tế. Ở nhiều quốc gia, công nghiệp chiếm tỉ trọng
cao trong cơ cấu GDP.
+ Đẩy mạnh cơng nghiệp hố thúc đẩy sự phát triển kinh tế và sự chuyển dịch cơ cấu
kinh tế.
+ Sản phẩm công nghiệp cung cấp tư liệu sản xuất và nguồn nguyên liệu cho các
ngành kinh tế khác đồng thời là những mặt hàng xuất khẩu.
+ Phát triển công nghiệp tác động lớn đến xã hội: giải quyết việc làm cho người lao
động; tăng thu nhập; cải thiện đời sống văn hố, văn minh cho người dân.
+ Cơng nghiệp góp phần củng cố an ninh quốc phòng cho đất nước.
- Đặc điểm:
+ Sản xuất cơng nghiệp gắn với máy móc, gồm nhiều công đoạn phức tạp.
+ Các cuộc cách mạng công nghiệp làm thay đổi mạnh mẽ cơ cấu ngành công nghiệp
và hình thức tổ chức sản xuất cơng nghiệp.
+ Sản xuất cơng nghiệp có sự tập trung hố, chun mơn hố và hợp tác hố.
+ Ngành cơng nghiệp ngày càng tham gia mạnh mẽ vào chuỗi giá trị toàn cầu.
+ Sản xuất công nghiệp ngày càng chú trọng đến bảo vệ môi trường.
* Cơ cấu ngành công nghiệp:


- Theo tính chất tác động đến đối tượng lao động: công nghiệp khai thác và công
nghiệp chế biến.
- Theo công dụng kinh tế của sản phẩm: công nghiệp sản xuất tư liệu sản xuất và công
nghiệp sản xuất vật phẩm tiêu dùng.

- Ở nước ta dựa vào tính chất tác động đến đối tượng lao động chia thành: công
nghiệp khai khống; cơng nghiệp chế biến, chế tạo; cơng nghiệp sản xuất và phân
phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước và điều hồ khơng khí.
* Sự phát triển và phân bố ngành công nghiệp chịu ảnh hưởng của các nhân tố: vị trí
địa lí, điều kiện kinh tế - xã hội, điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên.
I. Cơ cấu, vai trị và đặc điểm ngành cơng nghiệp
Câu hỏi trang 109 Địa Lí 10: Dựa vào thơng tin trong bài và hiểu biết của bản thân,
em hãy trình bày cơ cấu ngành cơng nghiệp theo các cách phân loại khác nhau.
Trả lời:
Cơ cấu ngành công nghiệp theo các cách phân loại khác nhau:
- Theo tính chất tác động đến đối tượng lao động: công nghiệp khai thác và công
nghiệp chế biến.
- Theo công dụng kinh tế của sản phẩm: công nghiệp sản xuất tư liệu sản xuất và công
nghiệp sản xuất vật phẩm tiêu dùng.
- Ở nước ta dựa vào tính chất tác động đến đối tượng lao động chia thành: cơng
nghiệp khai khống; cơng nghiệp chế biến, chế tạo; công nghiệp sản xuất và phân
phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước và điều hồ khơng khí.
Câu hỏi trang 109 Địa Lí 10: Dựa vào thơng tin trong bài và hiểu biết của bản thân,
em hãy cho biết vai trị của ngành cơng nghiệp trong đời sống và phát triển kinh tế.
Trả lời:
Vai trò của ngành công nghiệp trong đời sống và phát triển kinh tế:
- Vai trò quan trọng đối với nền kinh tế.
- Đẩy mạnh cơng nghiệp hố thúc đẩy sự phát triển kinh tế và sự chuyển dịch cơ cấu
kinh tế.


- Sản phẩm công nghiệp cung cấp tư liệu sản xuất và nguồn nguyên liệu cho các
ngành kinh tế khác đồng thời là những mặt hàng xuất khẩu.
- Phát triển công nghiệp tác động lớn đến xã hội: giải quyết việc làm cho người lao
động; tăng thu nhập; cải thiện đời sống văn hố, văn minh cho người dân.

- Cơng nghiệp góp phần củng cố an ninh quốc phịng cho đất nước.
Câu hỏi trang 110 Địa Lí 10: Dựa vào thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân,
em hãy trình bày đặc điểm của ngành cơng nghiệp.
Trả lời:
Đặc điểm của ngành công nghiệp:
- Sản xuất công nghiệp gắn với máy móc, gồm nhiều cơng đoạn phức tạp.
- Các cuộc cách mạng công nghiệp làm thay đổi mạnh mẽ cơ cấu ngành cơng nghiệp
và hình thức tổ chức sản xuất cơng nghiệp.
- Sản xuất cơng nghiệp có sự tập trung hố, chun mơn hố và hợp tác hố.
- Ngành công nghiệp ngày càng tham gia mạnh mẽ vào chuỗi giá trị tồn cầu.
- Sản xuất cơng nghiệp ngày càng chú trọng đến bảo vệ môi trường.
II. Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố ngành cơng nghiệp
Câu hỏi trang 110 Địa Lí 10: Dựa vào thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân,
em hãy phân tích ảnh hưởng của các nhân tố tới sự phát triển và phân bố ngành cơng
nghiệp.
Trả lời:
Phân tích ảnh hưởng của các nhân tố tới sự phát triển và phân bố ngành cơng nghiệp:
- Vị trí địa lí: ảnh hưởng đến sự lựa chọn và phân bố cơ sở sản xuất cơng nghiệp, như
vị trí tiếp giáp biển, các đầu mối giao thơng, các mỏ khống sản, các đô thị,…
- Điều kiện kinh tế - xã hội: nhân tố giữ vai trò quyết định. Dân cư và nguồn lao động
vừa cung cấp nhân lực trong sản xuất, vừa là thị trường tiêu thụ nên ảnh hưởng đến
quy mô phát triển và phân bố ngành công nghiệp; cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất - kĩ
thuật là nền tảng thúc đẩy sự hợp tác trong sản xuất; tiến bộ khoa học - công nghệ làm


xuất hiện các ngành mới, sự thay đổi trong phân bố ngành công nghiệp; nguồn vốn và
thị trường ảnh hưởng đến cơ cấu, quy mơ của ngành; chính sách tác động đến xu
hướng phát triển, các hình thức tổ chức lãnh thổ, phân bố,… của ngành công nghiệp.
- Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên: nguồn tài nguyên ảnh hưởng đến cơ
cấu, quy mô phát triển và phân bố ngành công nghiệp; nguồn nước và quỹ đất tác

động đến sự phân bố ngành công nghiệp;…
Luyện tập (trang 110)
Câu hỏi 1 luyện tập trang 110 Địa Lí 10: Vẽ sơ đồ phân loại cơ cấu ngành cơng
nghiệp theo tính chất tác động đến đối tượng lao động.
Trả lời:
- Sơ đồ phân loại cơ cấu ngành cơng nghiệp theo tính chất tác động đến đối tượng lao
động


Câu hỏi 2 luyện tập trang 110 Địa Lí 10: Lấy ví dụ minh hoạ về một trong những
đặc điểm của ngành cơng nghiệp.
Trả lời:
- Lấy ví dụ cho đặc điểm sản xuất cơng nghiệp gắn với máy móc, gồm nhiều công
đoạn phức tạp.
+ Trong dây chuyền sản xuất bánh của Kinh Đơ gồm rất nhiều thiết bị máy móc và
công đoạn khác nhau như: máy cán bột liên tụ (máy cán bột công nghiệp), máy chia
bột, máy bơm nhân, máy tạo hình bánh, lị nướng cơng nghiệp, máy đóng gói có bơm
khí nito. Thơng qua các loại máy cũng thấy quy trình làm ra một chiếc bánh gồm
nhiều cơng đoạn: cán bột, chia bột, bơm nhân, tạo hình bánh, nướng bánh, đóng gói.
Vận dụng (trang 110)
Câu hỏi vận dụng trang 110 Địa Lí 10: Lựa chọn và tìm hiểu một nhân tố có thể ảnh
hưởng đến sự phát triển và phân bố ngành công nghiệp tại tỉnh hoặc thành phố trực
thuộc Trung ương nơi em đang sống.
Trả lời:
- Nhân tố kinh tế - xã hội ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố ngành công nghiệp
tại tỉnh Bắc Ninh:
+ Hiện nay Bắc Ninh có cơ cấu ngành cơng nghiệp tuy phù hợp với tình hình thực tế
tại địa phương và xu thế phát triển chung nhưng tăng trưởng cơng nghiệp vẫn cịn
chậm do phụ thuộc vào các nguồn vốn đầu tư và nguồn lao động phổ thông.
+ Việc thu hút và tận dụng nguồn đầu tư trực tiếp của nước ngồi cịn nhiều hạn chế,

nhất là vấn đề tiếp nhận chuyển giao công nghệ, chất lượng lao động chưa đáp ứng
yêu cầu, đòi hỏi của xã hội và doanh nghiệp...
+ Bên cạnh đó tỉ lệ lao động trí thức cịn thấp, việc ứng dụng khoa học - cơng nghệ
trong sản xuất cịn hạn chế, lao động có kỹ thuật cao chưa được phát huy.
+ Cơng nghiệp cịn thiếu chủ động và dễ tổn thương trước các biến động của thị
trường thế giới. Năm 2019, lần đầu tiên sau nhiều năm, sản xuất công nghiệp của tỉnh
mặc dù đứng đầu cả nước, tuy nhiên đã không đạt kế hoạch đề ra (giá trị sản xuất
công nghiệp năm 2019 chỉ bằng 95,1% so với năm 2018 và bằng 87% so với Kế


hoạch). Nguyên nhân chủ yếu do công nghiệp vẫn phụ thuộc chủ yếu vào khối doanh
nghiệp FDI, đặc biệt là SamSung.