Quản lý hoạt động giáo dục đạo đức học sinh ở trường thcs quang húc, huyện tam nông, tỉnh phú thọ trong giai đoạn hiện nay
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (302.96 KB, 50 trang )
Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
ĐỖ THỊ VIỆT HÀ
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC
SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ QUANG
HÚC, HUYỆN TAM NÔNG, TỈNH PHÚ THỌ TRONG
GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨQUẢN LÝ GIÁO DỤC
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
ĐỖ THỊ VIỆT HÀ
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC
SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ QUANG
HÚC, HUYỆN TAM NÔNG, TỈNH PHÚ THỌ TRONG
GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SI ̃QUẢN LÝ GIÁO DỤC
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 01 14
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Đỗ Thị Thu Hằng
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
LỜI CẢM ƠN
Hoàn thành luận văn, tác giả đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, giúp
đỡ của q thầy, cơ, bạn bè và gia đình.
Với tình cảm chân thành, tác giả luận văn xin được bày tỏ lịng biết ơn
của mình tới Ban Giám hiệu, Phịng Đào tạo và Khoa Quản lí giáo dục,
Trường Đại học Giáo dục – ĐHQGHN cùng tồn thể các thầy cơ giáo đã trực
tiếp giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt q trình học tập, nghiên cứu, hồn
thành luận văn.
Tơi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, cộng tác của tập thể các thầy cô
giáo đồng nghiệp ở trường THCS Quang Húc, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Đỗ Thị Thu Hằng
đã quan tâm và tận tình chỉ bảo, hướng dẫn tác giả trong thời gian nghiên cứu
và hồn thành luận văn.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong quá trình nghiên cứu thực hiện đề
tài, song những thiếu sót trong luận văn là khơng thể tránh khỏi luận văn chắc
chắn khơng tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả mong nhận được ý kiến góp ý
và chỉ dẫn của quý thầy, cô giáo và các bạn đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng 1 năm 2017
Tác giả
Đỗ Thị Việt Hà
i
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BGH
Ban giám hiệu
CBQL
Cán bộ quản lý
CMHS
Cha mẹ học sinh
Đ
Đạo đức
ĐTN
Đồn thanh niên
GD
Giáo dục
GĐ
Gia đình
GD&ĐT
Giáo dục và Đào tạo
GDĐĐ
Giáo dục đạo đức
GV
Giáo viên
GVBM
Giáo viên bộ môn
GVCN
Giáo viên chủ nhiệm
HS
Học sinh
HT
Hiệu trưởng
NGLL
Ngoài giờ lên lớp
NT
Nhà trường
QL
Quản lý
QLGD
Quản lý giáo dục
THCS
Trung học cơ sở
XH
Xã hội
ii
MỤC LỤC
Lời cảm ơn.........................................................................................................i
Danh mục các chữ viết tắt.................................................................................ii
Danh mục các bảng.........................................................................................vii
Danh mục biểu đồ..........................................................................................viii
MỞ ĐẦU..........................................................................................................1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO
DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ.................................. 7
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề.................................................................7
1.1.1. Các nghiên cứu nước ngoài............................................................7
1.1.2. Các nghiên cứu trong nước............................................................ 8
1.2. Một số khái niệm cơ bản........................................................................11
1.2.1. Đạo đức, giáo dục đạo đức...........................................................11
1.2.2. Quản lí, quản lí giáo dục.............................................................. 14
1.3. Hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh trƣờng THCS..................16
1.3.1. Đặc điểm của học sinh THCS.......................................................16
1.3.2. Vị trí, chức năng của HĐ GD đạo đức trong trường THCS.........19
1.3.3. Các thành tố của HĐ GDĐĐ cho HS ở trường THCS.................21
1.4. Quản lý hoạt động giáo dục đạo đức trong trƣờng THCS................26
1.4.1. Quản lý mục tiêu giáo dục đạo đức và kế hoạch thực hiện..........26
1.4.2. Quản lý nội dung giáo dục đạo đức..............................................27
1.4.3. Quản lý phương pháp và hình thức giáo dục đạo đức.................28
1.4.4. Quản lý sự phối hợp thực hiện của các lực lượng tham gia
vào hoạt động giáo dục đạo đức.............................................................29
1.4.5. Quản lý việc kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động giáo dục đạo đức
.................................................................................................................... 29
1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng tới quản lí hoạt động giáo dục đạo đức
cho học sinh THCS........................................................................................30
1.5.1. Quan điểm chỉ đạo và một số yêu cầu về giáo dục đạo đức
cho HS THCS trong giai đoạn hiện nay................................................. 30
1.5.2. Nhận thức và năng lực của Ban giám hiệu trong việc quản lý
hoạt động GDĐĐ cho học sinh.............................................................. 32
iii
1.5.3. Vai trò của các lực lượng trong quản lý hoạt động GDĐĐ
cho học sinh............................................................................................ 34
Tiểu kết chƣơng 1.........................................................................................36
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
ĐẠO ĐỨC HỌC SINH Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ QUANG
HÚC, HUYỆN TAM NƠNG, TỈNH PHÚ THỌ HIỆN NAY....................37
2.1. Khái qt tình hình kinh tế - xã hội – giáo dục của huyện Tam Nơng
.........................................................................................................................37
2.1.1. Tình hình kinh tế - xã hội - giáo dục.............................................37
2.1.2. Sơ lược về Trường THCS Quang Húc, huyện Tam Nông, tỉnh
Phú Thọ...................................................................................................39
2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng................................................................. 41
2.2.1. Mục đích khảo sát.........................................................................41
2.2.2. Nội dung khảo sát......................................................................... 41
2.2.3. Phương pháp khảo sát.................................................................. 42
2.2.4. Đối tượng khảo sát....................................................................... 42
2.2.5. Xử lý kết quả................................................................................. 43
2.3. Thực trạng đạo đức học sinh và hoạt động giáo dục đạo đức học
sinh của Trƣờng THCS Quang Húc, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ
trong những năm gần đây............................................................................ 44
2.3.1. Thực trạng đạo đức của học sinh trường THCS Quang Húc.......44
2.3.2. Thực trạng hoạt động giáo dục đạo đức cho HS ở trường THCS
Quang Húc..............................................................................................52
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động GDĐĐ cho HS của nhà trƣờng........59
2.4.1. Thực trạng quản lý mục tiêu giáo dục đạo đức và kế hoạch
thực hiện mục tiêu GD đạo đức..............................................................59
2.4.2. Thực trạng quản lý nội dung giáo dục đạo đức............................60
2.4.3. Thực trạng quản lý phương pháp và hình thức giáo dục đạo đức
................................................................................................................ 62
2.4.4. Thực trạng quản lý việc phối hợp của các lực lượng trong
công tác GDĐĐ cho HS......................................................................... 64
2.4.5. Thực trạng quản lý kiểm tra, đánh giá hoạt động GDĐĐ cho HS
................................................................................................................ 66
2.4.6. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý giáo duc ̣ đ ạo
đức cho học sinh ở trường THCS Quang Húc........................................67
iv
2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý giáo dục đạo đức cho học
sinh ở trƣờng THCS Quang Húc................................................................68
2.5.1. Điểm mạnh và nguyên nhân......................................................... 68
2.5.2. Điểm yếu và nguyên nhân.............................................................69
Tiểu kết chƣơng 2.........................................................................................73
CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
ĐẠO ĐỨC HỌC SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ QUANG
HÚC, HUYỆN TAM NÔNG, TỈNH PHÚ THỌ TRONG GIAI ĐOẠN
HIỆN NAY.....................................................................................................74
3.1. Những nguyên tắc đề xuất biện pháp QL hoạt động GDĐĐ cho HS 74
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu............................................... 74
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ................................................ 74
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn và tính khả thi, hiệu quả.......75
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý
lứa tuổi học sinh THCS...........................................................................75
3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh
ở Trƣờng THCS Quang Húc.......................................................................76
3.2.1. Quản lí hoạt động tổ chức, tuyên truyền, nâng cao nhận thức
về tầm quan trọng của hoạt động giáo dục đạo đức cho CBQL- GV –
HS và PHHS trong bối cảnh hiện nay.................................................... 76
3.2.2. Xây dựng mục tiêu, kế hoạt động giáo dục đạo đức phù hợp
với học sinh và điều kiện thực tiễn của nhà trường, địa phương...........78
3.2.3. Đổi mới nội dung và hình thức tổ chức giáo dục đạo đức cho
học sinh...................................................................................................80
3.2.4. Tổ chức chỉ đạo phối hợp các lực lượng trong công tác giáo
dục đạo đức học sinh..............................................................................83
3.2.5. Quản lý công tác kiểm tra đánh giá kết quả hoạt động giáo
dục đạo đức cho học sinh....................................................................... 86
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục đạo
đức cho học sinh............................................................................................ 88
3.4. Khảo nghiệm mức độ cầp thiết và khả thi của các biện pháp đã
đề xuất............................................................................................................89
v
3.4.1. Mục đích, nội dung, cách thức khảo nghiệm................................ 89
3.4.2. Kết quả khảo nghiệm.................................................................... 90
Tiểu kết chƣơng 3.........................................................................................93
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ...............................................................94
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................ 97
PHỤ LỤC.....................................................................................................100
vi
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1:
Quy mô học sinh trường THCS Quang Húc qua các năm học. 41
Bảng 2.2:
Kết quả xếp loại hạnh kiểm của HS NT qua các năm học........44
Bảng 2.3:
Nhận thức của HS về các phẩm chất đạo đức cần thiết Đối
với HS THCS
46
Bảng 2.4:
Thái độ của học sinh với những quan niệm về đạo đức............47
Bảng 2.5:
Thực trạng biểu hiện vi phạm đạo đức của học sinh trường
THCS Quang Húc 49
Bảng 2.6:
Những nguyên nhân ảnh hưởng đến hành vi vi phạm đạo
đức của học sinh 51
Bảng 2.7:
Nhận thức của học sinh về tầm quan trọng của GDĐĐ............53
Bảng 2.8:
Nhận thức của CBQL, GV và cha mẹ HS về tầm quan
trọng của việc GDĐĐ cho học sinh
Bảng 2.9:
53
Thái độ, hành động của cha mẹ HS đối với việc rèn luyện
đạo đức của con em
54
Bảng 2.10:
Thực trạng thực hiện mục tiêu GDĐĐ......................................55
Bảng 2.11:
Mức độ sử dụng các phương pháp GDĐĐ chủ yếu..................57
Bảng 2.12:
Thực trạng sử dụng các hình thức GDĐĐ chủ yếu...................58
Bảng 2.13:
Thực trạng chỉ đạo thực hiện mục tiêu và xây dựng kế
hoạch GDĐĐ
59
Bảng 2.14:
Thực trạng chỉ đạo thực hiện nội dung GDĐĐ.........................61
Bảng 2.15:
Thực trạng chỉ đạo thực hiện phương pháp giáo dục đạo đức. .62
Bảng 2.16:
Thực trạng hiệu quả của các hình thức GDĐĐ cho HS............63
Bảng 2.17:
Mức độ phối hợp các lực lượng của nhà trường trong việc giáo
dục đạo đức cho học sinh của trường THCS Quang Húc 65
Bảng 2.18:
Thực trạng kiểm tra đánh giá hoạt động GDĐĐ cho học sinh..66
Bảng 2.19:
Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý giáo duc ̣ đ ạo đức h ọc
sinh ở trường THCS Quang Húc
Bảng 3.1:
67
Tính cầp thiết và tính khả thi của các biện pháp QL hoạt
động GDĐĐ cho HS ở Trường THCS Quang Húc 90
vii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1: Tỉ lệ xếp loại hạnh kiểm của HS NT qua các năm học.............44
Biểu đồ 3.1: Tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất................................ 91
viii
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong quá trình phát triển của xã hội từ xưa đến nay, giáo dục ln giữ
vai trị quan trọng. Trong giai đoạn hiện nay, đất nước ta đang trong thời kì
hội nhập quốc tế, nhiệm vụ của giáo dục là phải đào tạo ra những con người
có phẩm chất đạo đức, năng lực, chủ động, sáng tạo, thích ứng với đời sống
xã hội đang từng ngày từng giờ thay đổi, đáp ứng yêu cầu cao của sự nghiệp
cơng nghiệp hóa đất nước. Giáo dục đạo đức nhằm phát triển tồn diện con
người ln là mục tiêu và nhiệm vụ cơ bản của giáo dục Việt Nam. Bác Hồ
dạy “Có tài phải có đức. Có tài khơng có đức, tham ơ hủ hố có hại cho nước.
Có đức khơng có tài như ơng bụt ngồi trong chùa, khơng giúp ích gì được ai”
[14, tr.184]. Nghị quyết Hội nghị lần thứ II Ban chấp hành Trung ương Đảng
Cộng sản Việt Nam khoá VIII đã khẳng định “Nhiệm vụ và mục tiêu cơ bản
của giáo dục là nhằm xây dựng những con người và thế hệ thiết tha gắn bó
với ý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có đạo đức trong sáng, …
làm chủ tri thức khoa học và công nghệ hiện đại, có tư duy sáng tạo, có kỹ
năng thực hành giỏi… là những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa
"hồng" vừa "chuyên" [8]. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị
Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo một
lần nữa nhấn mạnh “Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện” và
phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình,
yêu Tổ quốc, yêu đồng bào ; sống tốt và làm việc hiệu quả” và cụ thể ở giáo
dục phổ thông là “... Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo
dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và
kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn…” [1].
Trong những năm gần đây, đất nước ta đang chuyển minh̀ trong cơng
cuộc đổi mới sâu s ắc vàtồn diêṇ, từ một nền kinh tết ập trung quan liêu bao
cấp sang nền kinh tếnhiều thành phần vâṇ hành theo cơ chếthi trượ̀ng cósư ̣
1
quản lý của Nhà nước. Vơi công cuộc đổi mơi, chúng ta có nhiều thành tựu to
́‡
́‡
lơn r ất đang tư ̣hao vềphát tri ển kinh tế - xã hội , văn hoa - giáo d ục. Tuy
́‡
́‡
́̀
́‡
nhiên, măṭtrai cua cơ chếmơi cung anh hương tiêu cưc ̣ đ
ến sư ̣nghiêp ̣ giao
́‡ ́‰
́‡ ́Š ́‰
́‰
́‡
dục, trong đósư ̣suy thối vềđaọ đức vànhững giátri nhâṇ văn tác đ ộng đến
đại đa số thanh niên và học sinh như: có lối sống thực dụng, thiếu ước mơ và
hoài bão, lập thân, lập nghiệp. Tình trạng tội phạm vị thành niên này càng
tăng, độ tuổi phạm tội càng trẻ hóa. Trong một số gia đình, con cái hỗn láo
với bố mẹ, ở trường thì coi thường thầy cơ. Thêm vào đó, sự du nhập văn hố
phẩm đồi truỵ thơng qua các phương tiện như phim ảnh, games, mạng
Internet… làm ảnh hưởng đến những quan điểm về tình bạn, tình yêu trong
lứa tuổi thanh thiếu niên và học sinh, nhất là các em chưa được trang bị và
thiếu kiến thức về vấn đề này.
Nguyên nhân của những thực trạng trên còn xuất phát từ hoạt động
quản lý giáo dục. Hoạt động quản lý giáo dục trong nhà trường thường tập
trung nhiều vào quản lý hoạt động dạy học, chưa quan tâm đúng mức đến
quản lý hoạt động giáo dục đạo đức, lối sống, xây dựng môi trường giáo dục.
Ðể đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay, ngành giáo dục và đào
tạo phải “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố cơ bản của giáo
dục, đào tạo theo hướng coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực của người
học” trong đó “Chú trọng giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống, tri thức pháp
luật và ý thức cơng dân” nhằm “phát triển tồn diện năng lực và phẩm chất
người học”. Nhiệm vụ này đòi hỏi Ban Giám hiệu các nhà trường phải đổi
mới căn bản công tác quản lý, nghiên cứu các biện pháp quản lý nhằm nâng
cao hơn nữa chất lượng quản lý hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh
trong nhà trường.
Học sinh THCS ở độ tuổi thiếu niên, do đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi,
sự mở rộn quan hệ xã hội và sự phát triển mạnh mẽ của tự ý thức, việc quan
tâm giáo dục đạo đức là một yêu cầu quan trọng. Vậy để hoạt động giáo dục
đạo đức cho học sinh lứa tuổi THCS và quản lý hoạt động này làm sao phù
2
hợp với đặc điểm lứa tuổi và phát triển toàn diện HS là vấn đề đặt ra cần có
những nghiên cứu cụ thể về mặt lý luận và thực tiễn.
Trường THCS Quang Húc nằm trên địa bàn một xã thuần nông của
huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ. Trong những năm gần đây có nhiều chuyển
biến về các mặt giáo dục như: chỉ tiêu học sinh tốt nghiệp, chỉ tiêu học sinh
giỏi, học sinh thi đỗ vào THPT… nhưng bên cạnh đó vẫn cịn hiện tượng HS
có biểu hiện vi phạm về đạo đức, có lối sống khơng lành mạnh, đánh nhau,
xúc phạm tới nhân cách bạn bè đã xảy ra. Số thanh niên đã ra trường khơng có
việc làm tụ tập, lôi kéo học sinh bỏ học đi chơi…Hiệu quả cơng tác giáo dục
đạo đức học sinh cịn nhiều hạn chế. Số học sinh xếp loại trung bình về đạo
đức của trường tăng lên. Vì vậy, trong cơng tác quản lý, Trường THCS Quang
Húc cần tìm ra các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục đạo đức cho học
sinh phù hợp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Xuất phát từ
những lý do trên, tác giả lựa chọn nghiên cứu vấn đề “Quản lý hoạt động
giáo dục đạo đức học sinh ở Trường THCS Quang Húc, huyện Tam Nông,
tỉnh Phú Thọ trong giai đoạn hiện nay” làm đề tài luận văn.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn, đề xuất những biện
pháp quản lý hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh của nhà trường nhằm
nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động giáo dục đạo đức học sinh ở trường THCS.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh tại Trường THCS
Quang Húc, huyện Tam Nông, Tỉnh Phú Thọ.
4. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu biện pháp quản lý hoạt động giáo dục
đạo đức cho học sinh tại Trường THCS Quang Húc trong khoảng thời gian từ
năm học 2013-2014 đến nay.
3
Đối tượng khảo sát: Cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh và cha mẹ học
sinh Trường THCS Quang Húc
5. Câu hỏi nghiên cứu
Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục đạo đức ở trường THCS Quang
Húc, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ hiện nay như thế nào? Biện pháp quản
lý nào là cần thiết để nâng cao hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh ở
Trường THCS Quang Húc, huyện Tam Nông, Tỉnh Phú Thọ giúp học sinh rèn
luyện nhân cách, đạo đức, lối sống, tri thức pháp luật và ý thức công dân trong
giai đoạn hiện nay ?
6. Giả thuyết khoa học
Quản lí hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh Trường THCS Quang
Húc, huyện Tam Nông, Tỉnh Phú Thọ hiện tại chưa được quan tâm một cách
đúng mức, còn nhiều hạn chế. Hoạt động này sẽ nâng cao được chất lượng,
góp phần giáo dục tồn diện đáp ứng được yêu cầu giáo dục giai đoạn hiện
nay nếu được quản lý một cách khoa học và phù hợp với điều kiện của địa
phương từ việc lập kế hoạch, xây dựng cơ chế tổ chức và điều hành hoạt động
giáo dục đạo đức, đổi mới quản lý nội dung và hình thức giáo dục đạo đức,
quản lý công tác kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động giáo dục đạo đức.
7. Nhiệm vụ nghiên cứu
7.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận hoạt động giáo dục đạo đức học sinh và
quản lí hoạt động giáo dục đạo đức học sinh ở trường THCS.
7.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng hoạt động giáo dục đạo đức và quản
lý hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh của Trường THCS Quang Húc,
huyện Tam Nông, Tỉnh Phú Thọ
7.3. Đề xuất những biện pháp quản lý hoạt động giáo dục đạo đức cho
học sinh ở Trường THCS Quang Húc, huyện Tam Nông, Tỉnh Phú Thọ trong
giai đoạn hiện nay.
8. Phƣơng pháp nghiên cứu
Kết hợp các nhóm nghiên cứu sau:
4
8.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa các tài liệu liên quan đến vấn đề
nghiên cứu nhằm xây dựng cơ sở của đề tài.
8.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động giáo dục và sự tiến bộ của
học sinh về đạo đức; hoạt động quản lý của đội ngũ quản lý trong nhà trường
để rút ra những kết luận về nội dung nghiên cứu.
Phương pháp thống kê số liệu, phân tích thực trạng: Nghiên cứu các
báo cáo tổng kết của nhà trường về kết quả giáo dục đạo đức học sinh nhằm
đúc rút những kinh nghiệm về quản lý hoạt động giáo dục đạo đức cho học
sinh tại Trường THCS Quang Húc, huyện Tam Nông, Tỉnh Phú Thọ
Khảo sát thực tế, điều tra cơ bản bằng phiếu hỏi: Thu thập các số liệu
nhằm tìm ra nguyên nhân khách quan của thực trạng hoạt động GDĐĐ cho
HS tại nhà trường trên cơ sở điều tra nhận thức về tầm quan trọng của việc
GDĐĐ đối với cán đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, cha mẹ học sinh và học
sinh; điều tra thực trạng việc triển khai hoạt động GDĐĐ và thực trạng quản
lý hoạt động GDĐĐ của nhà trường cho HS tại Trường THCS Quang Húc,
huyện Tam Nông, Tỉnh Phú Thọ.
Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến của một số nhà quản lý có kinh
nghiệm về lí luận và thực tiễn có liên quan đến việc nghiên cứu của đề tài.
8.3. Nhóm phương pháp hỗ trợ
Thống kê tốn học để tổng hợp, phân tích và xử lí số liệu thu được từ
các nguồn khác nhau.
Sử dụng bảng biểu, sơ đồ, hình vẽ.
9. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
9.1. Ý nghĩa lý luận
Góp phần làm sáng tỏ cơ sở lý luận việc quản lý hoạt động GDĐĐ học
sinh nói chung và học sinh THCS nói riêng nhằm nâng cao chất lượng giáo
dục tồn diện đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
5
9.2. Ý nghĩa thực tiễn
Đề xuất một số biện pháp quản lý phù hợp và có tính khả thi giúp nâng
cao chất lượng GDĐĐ cho HS ở Trường THCS Quang Húc. Từ đó nhân rộng
kinh nghiệm trong thực tiễn quản lý hoạt động giáo dục đạo đức ở các trường
THCS trên địa bàn huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ.
10. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục tài liệu tham
khảo và các phụ lục, luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của quản lý hoạt động giáo dục đạo đức học
sinh trung học cơ sở.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục đạo đức học sinh ở
Trường THCS Quang Húc, huyện Tam Nông, Tỉnh Phú Thọ trong giai đoạn
hiện nay.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục đạo đức học sinh ở
Trường THCS Quang Húc, huyện Tam Nông, Tỉnh Phú Thọ trong giai đoạn
hiện nay.
6
CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các nghiên cứu nước ngoài
GDĐĐ luôn là vấn đề được đặc biệt quan tâm trong mọi thời đại, mọi
thể chế chính trị.
Ở phương Đơng, vấn đề giáo dục đạo đức được quan tâm từ rất sớm.
Khổng Tử (551-479 TCN), nhà giáo dục lớn của Trung hoa phong kiến mà tư
tưởng của ông đã trở thành một “Đạo” có ảnh hưởng sâu rộng khơng chỉ ở
Trung Quốc mà ở nhiều quốc gia khác. Ông đề cao đường lối “Đức trị” để trị
quốc an dân, phát triển đất nước. Theo quan điểm “Ngũ thường” của ơng thì
yếu tố đạo đức được đặt lên hàng đầu “Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín”. Ơng coi
“Nhân” là gốc rễ của các đức khác và các đức tụ ở cả Nhân [21].
Ở phương Tây, nhà triết học Socrat (470 -399 TCN) đã cho rằng đạo
đức và sự hiểu biết quy định lẫn nhau, có được đạo đức là nhờ sự hiểu biết,
chỉ sau khi có hiểu biết mới trở thành có đạo đức. Vì vậy, giáo dục con người
chủ yếu là phải GDĐĐ [7].
Theo Rabơlen (1494-1553), nhà tư tưởng giáo dục thời kỳ Phục hưng
và là đại biểu xuất sắc của chủ nghĩa nhân đạo Pháp thì giáo dục phải bao hàm
cả “Trí dục, Đức dục, Thể dục, Mỹ dục” và ơng đã có sáng kiến tổ chức các
hình thức giáo dục như việc học tập ở lớp, ở nhà, ngoài ra cịn có các buổi
tham quan ở xưởng thợ, các cửa hàng, với các nhà văn, các nghệ sĩ, đặc biệt là
mỗi tháng một lần thầy, cơ và học trị về sống ở nông thôn một ngày.[7]
Aristoste (384-322 TCN) cho rằng: Phải giáo dục con người về đạo đức
để phát triển ý chí, giảng dạy văn hóa để phát triển lý trí, giảng dạy thể dục
thể thao để phát triển thể lực; tương ứng ở nhà trường phải thực hiện đức dục,
trí dục và thể dục [7].
7
Học thuyết Mác - Lênin khẳng định: Đạo đức là một hình thái ý thức xã
hội có nguồn gốc từ lao động sản xuất và đời sống cộng đồng xã hội; nó phản
ánh và chịu sự chi phối của tồn tại xã hội. Đạo đức mang tính lịch sử, tính giai
cấp và tính dân tộc. Nhà trường trong mọi chế độ xã hội đều giáo dục đạo đức
cho học sinh [9].
Như vậy có thể thấy cả ở phương Đơng lẫn phương Tây đều rất chú
trọng đề cao vấn đề đạo đức và giáo dục đạo đức qua đó hình thành và phát
triển nhân cách của con người.
1.1.2. Các nghiên cứu trong nước
Trong truyền thống giáo dục của dân tộc, cha ông ta luôn đề cao
nguyên tắc: “Tiên học lễ, hậu học văn”, đề cao truyền thống yêu nước, nhân
đạo, thủy chung, tương thân tương ái, luôn coi trọng chữ Đức. Giáo dục đạo
đức cho thế hệ trẻ là một việc làm rất cần thiết và cực kỳ quan trọng. Từ xa
xưa ông cha ta đã quan niệm việc "dạy chữ" phải song song với việc "dạy
người". Sinh thời Bác Hồ đã rất quan tâm đến giáo dục đạo đức trong nhà
trường. Bác Hồ đã từng nói: "Dạy cũng như học, phải biết coi trọng cả đức
lẫn tài. Đức là đạo đức cách mạng, đó là cái gốc rất quan trọng"[17, tr.329].
Bác khẳng định: “Đạo đức là nguồn nuôi dưỡng và phát triển con người,
cũng như sơng có nguồn thì mới có nước, khơng có nước thì sơng sẽ cạn” [15,
tr.252]. Người cũng lưu ý: “Đạo đức cách mạng không phải trên trời rơi
xuống mà do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà có, cũng như ngọc
càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong” [13, tr.239]. Vì vậy, trong
nhà trường phải dạy cho thanh thiếu niên biết “Yêu tổ quốc, yêu đồng bào;
học tập tốt, lao động tốt; đồn kết tốt, kỷ luật tốt; giữ gìn vệ sinh thật tốt;
khiêm tốn, thật thà dũng cảm”.
Kế thừa tư tưởng của Hồ Chí Minh, ở nước ta đã có nhiều tác giả nghiên
cứu về đạo đức và giáo dục đạo đức như Phạm Minh Hạc, Phạm Khắc Chương,
Hà Nhật Thăng, Đặng Quốc Bảo… Các tác phẩm đề cập sâu về các phạm trù đạo
đức, các vấn đề giáo dục đạo đức và đề xuất một số phương pháp
8
giảng dạy và giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường phổ thông, xây
dựng con người mới XHCN; còn quản lý hoạt động giáo dục đạo đức cho học
sinh được đề cập rất sơ lược, chủ yếu là lồng ghép trong các phương pháp
giảng dạy và giáo dục đạo đức cho học sinh.
Tác giả Phạm Khắc Chương, Hà Nhật Thăng trong cuốn sách “Đạo đức
học” (Nhà xuất bản giáo dục, 1998) đã đề cập đến các vấn đề giáo dục đạo
đức nhằm giúp giáo viên có một cơ sở vững chắc để dạy học cho học sinh.
Các tác giả đã bàn nhiều về các vấn đề giáo dục đạo đức như phạm trù giáo
dục trong đạo đức gia đình, đạo đức trong tình bạn, tình u…từ đó các tác
giả đưa ra những nhận định và đề xuất một số phương pháp giảng dạy và giáo
dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường phổ thông [6].
Trong cuốn “Về phát triển tồn diện con người thời kỳ cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa”, tác giả Phạm Minh Hạc cùng một số tác giả khác đã bàn
về nguyên nhân dẫn đến thực trạng đạo đức học sinh hiện nay, đồng thời nêu
lên những mục tiêu và đưa ra những giải pháp giáo dục đạo đức cho con
người Việt Nam trong thời kỳ cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước [11].
Tác giả Đặng Quốc Bảo trong bài viết “Rèn luyện lòng tự trọng trong
giáo dục hiện nay” trên báo Giáo dục và thời đại số đặc biệt cuối tháng
5/2012 đã khẳng định: “Các gia đình, các nhà trường, các đồn thể trong xã
hội ta thời gian qua đã có rất nhiều cố gắng giáo dục đạo đức cho thế hệ trẻ,
cho các thành viên. Tuy nhiên ta mới chú ý đến giáo dục đạo đức hướng
ngoại, mà chưa coi trọng đúng mức giáo dục hướng nội là giáo dục biết hổ
thẹn, xấu hổ, lịng chân chính tự ái, tự trọng. Chiến lược giáo dục của đất
nước ta trong thời kỳ đổi mới, mục tiêu Nhân cách – Nhân lực của nền giáo
dục nước ta trong thời kỳ đổi mới rất cần có sự nhấn mạnh chủ đề này trong
các bài học về đạo làm người cho thế hệ trẻ”.
Trong cơng trình nghiên cứu của mình: “Những vấn đề cơ bản của
giáo dục hiện đại”, tác giả Thái Duy Tuyên đã đánh giá về thực trạng và tỏ ra
rất lo lắng trước sự sa sút về đạo đức ngày càng gia tăng cả về số lượng lẫn
chất
9
