Tải bản đầy đủ (.pdf) (19 trang)

Tiểu luận đề tài tìm hiểu về tính pháp lý của bitcointiền ảo tại việt nam hiện nay 2

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (778.95 KB, 19 trang )

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA KINH TẾ

TIỂU LUẬN
ĐỀ TÀI:

TÌM HIỂU VỀ TÍNH PHÁP LÝ CỦA
BITCOIN/TIỀN ẢO TẠI VIỆT NAM HIỆN NAY

Giáo viên hướng dẫn: Nguyễn Thuỳ Dung
Mã lớp học phần: 21C1LAW51100149 – BS7


Danh sách nhóm 2:
Họ và tên
1.Nguyễn Thị Xn An
2.Hồng Hải Châu
3.Phạm Bùi Thanh Hương
4.Đinh Nguyễn An Khánh
5. Nguyễn Hoàng Hùng Phong
6.Hồng Nguyễn Lâm Ngọc
7.Ngơ Tấn Tài
8.Trần Thị Th Triều

Mssv
31221025121
31221025154
31221021744
31221026505
31221025091
31221025055


31221022987
31221025474

Lớp
HR001
HR001
HR002
HR002
HR002
HR001
HR002
HR002


MỤC LỤC

Lời mở đầu
Chương I: Tổng quan về tiền ảo………………………………………………..
1. Tiền ảo………………………………………………………………………
2. Bitcoin………………………………………………………………………
3. Thực trạng sử dụng Bitcoin…………………………………………………
Chương II: Tính pháp lí của Bitcoin…………………………………………..
1. Pháp lý………………………………………………………………….......
2. Tính pháp lý của Bitcoin/tiền ảo ở Việt Nam………………………………
Chương III: Vai trò của Ngân hàng nhà nước trong việc quản lý Bitcoin. Nên
hay không việc hợp pháp hóa Bitcoin tại Việt Nam………………………….
1. Quan điểm về việc hợp pháp hóa Bitcoin……………………………….....
2. Vai trị của Ngân hàng Nhà nước trong việc quản lý Bitcoin……………...
3. Giải pháp cho việc quản lý tiền ảo…………………………………………
Kết luận



LỜI MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Du nhập vào nước ta từ năm 2014, tiền ảo thu hút được sự quan tâm của dư luận
và nhu cầu tìm hiểu và đầu tư vào loại tài sản này ngày càng cao. Bên cạnh đó, tiền
ảo xuất hiện đã tạo ra nhiều thách thức trong việc thi hành chính sách tiền tệ, kiểm
sốt dịng tiền, rủi ro phát sinh trong giao dịch tài chính và an tồn trong hệ thống
ngân hàng. 
 Tiền ảo hầu hết đều được biến tướng thành một loại hình kinh doanh đa cấp
mang tính lừa đảo, nên đến nay, cả cơ quan quản lý lẫn người dân đều e ngại khi
nói đến tiền ảo. Tuy nhiên, đang có những tín hiệu tích cực mới từ phía cơ quan
chức năng trong việc quản lý tiền ảo cũng như xử lý tình trạng lừa đảo tiền ảo nói
riêng và các hình thức vi phạm pháp luật liên quan đến tiền ảo nói chung.
Với sự quan tâm và mong muốn tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này, nhóm chúng em
quyết định lựa chọn đề tài: “Tìm hiểu về tính pháp lý của Bitcoin/ tiền ảo tại Việt
Nam hiện nay”
2. Mục tiêu nghiên cứu 
   Đề tài đưa ra các đặc điểm, cơ chế hoạt động của tiền ảo nói chung và Bitcoin nói
riêng, tính pháp lý của bitcoin tại Việt Nam. Trên cơ sở đó nêu ra vai trị của Ngân
hàng nhà nước và đề xuất một số giải pháp hiệu quả để quản lý Bitcoin theo sao
cho phù hợp với xu thế của thế giới.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu.
-Đối tượng: Tiền ảo nói chung và Bitcoin nói riêng.
-Phạm vi nghiên cứu:
+Về không gian: Đề tài chủ yếu tập trung nghiên cứu ở Việt Nam.
+Về thời gian: Đề tài sử dụng các dữ liệu từ năm 2007 đến nay được thu thập từ
các bài báo.
4. Phương pháp nghiên cứu

-Phương pháp phân tích, tổng hợp lý thuyết.
-Phương pháp so sánh.
-Phương pháp nghiên cứu lịch sử.
 
5. Kết cấu bài
Ngoài phần mở đầu, kết luận và mục lục, đề tài được kết cấu thành 3 chương:
Chương I: Tổng quan về tiền ảo
Chương II: Tính pháp lý của Bitcoin
Chương III: Vai trị của Ngân hàng nhà nước trong việc quản lý Bitcoin. Nên hay
không việc hợp pháp hóa Bitcoin tại Việt Nam


CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ TIỀN ẢO

1. Tiền ảo.
1.1. Khái niệm tiền ảo.
Tiền ảo là một loại tài sản ảo có giá trị điện tử. Nó được lưu giữ và xử lý bằng
các ứng dụng hoặc phần mềm chuyên dụng. Tiền ảo sẽ tự hoạt động mà không cần
bên thứ ba như ngân hàng, chính phủ quản lý. Trao đổi tiền ảo diễn ra qua Internet
hoặc thông qua các mạng an tồn, chun biệt.
Trên thị trường hiện nay có khoảng 9.000 loại tiền ảo. Một vài loại trong số đó
trở nên phổ biến như Bitcoin hay Ethereum.

1.2. Phân loại.
- Tiền ảo đóng: Là loại tiền ảo chỉ được kiểm sốt và lưu hành trong một hệ sinh
thái riêng biệt. Nó chỉ có giá trị trong hệ sinh thái riêng này và khơng thể quy đổi
thành tiền mặt.
- Tiền mã hóa: Là một chuỗi dữ liệu được mã hóa đại diện cho một đơn vị tiền tệ.
Nó được giám sát và quản lý bởi một blockchain, một mạng ngang hàng và hoạt
động như một nhật ký an toàn của các giao dịch như mua, bán và chuyển tiền. Tiền

mã hóa khơng được phát hành bởi chính phủ hoặc các tổ chức tài chính khác.
1.3. Đặc điểm.
- Tính mã hóa (Cryptography): Đây là nơi khởi nguồn của thuật ngữ “tiền điện tử”
(crypto). Tiền điện tử (gọi tắt là tiền ảo) sử dụng cơng nghệ mật mã hóa để bảo vệ
thơng tin và liên lạc.
- Tính minh bạch:. Phần lớn các đoạn code được sử dụng trong giao thức được xây
dựng trên nền tảng mã nguồn mở, hồn tồn cơng khai. Bạn có thể tự do sửa đổi và
phân phối lại những mã nguồn này.
- Sự khuyến khích: Các giao thức của tiền ảo được thiết kế với lý thuyết như một
trò chơi nhằm khuyến khích mọi người dùng giữ cho hệ thống luôn hoạt động.


2.Bitcoin: 
2.1. Khái niệm.
Bitcoin là đồng tiền ảo lưu chuyển mở, nghĩa là người dùng có thể thực hiện mọi
giao dịch, trao đổi giữa Bitcoin với tiền thực và với các hàng hóa, dịch vụ thực và
ảo khác. Nói cách khác, Bitcoin có cả những đặc điểm và chức năng của tiền tệ và
cũng như một loại tài sản. 
Tuy nhiên, điều đặc biệt khiến Bitcoin trở nên ưu việt hơn so với các đồng tiền ảo
khác do đây là đồng tiền được mã hóa đầu tiên sử dụng hệ thống thanh toán ngang
hàng, phi tập trung. Bitcoin được xây dựng dựa trên hệ thống thuật tốn phức tạp,
trong đó các phép giao dịch được thực hiện trực tiếp giữa người gửi và người nhận
mà khơng cần có sự kiểm sốt của chính phủ, ngân hàng hay các tổ chức tài chính
mã vẫn đảm bảo tính an tồn và chính xác của giao dịch. Bản chất của thuật toán
này là một phép mã hóa các giao dịch, trong đó tất cả các giao dịch được công khai
trên hệ thống, và hàng triệu người dùng có thể cùng kiểm tra tính xác minh của các
giao dịch. Cơ chế này đã giúp Bitcoin giải được bài toán lớn từ trước đến nay bài toán về lịng tin và sự an tồn trong thanh tốn. Cơ cấu minh bạch và phi tập
trung hóa của Bitcoin cũng giúp giảm thiểu chi phí và tăng tính hiệu quả trong hình
thức thanh tốn điện tử.
2.1. Lịch sử hình thành Bitcoin.

Bitcoin bắt đầu được Satoshi Nakamoto thiết
kế từ 2007 khi ơng tin rằng có thể thiết kế được
một hệ thống giao dịch mà các thành viên không
cần tin tưởng nhau. Tên miền bitcoin.org được
đăng ký vào ngày 18 tháng 8 năm 2008.
Bitcoin lần đầu được nhắc đến vào ngày 31
tháng 10 năm 2008 trong bản cáo bạch về giao
thức thanh toán ngang hàng của nhân vật ẩn danh
Satoshi Nakamoto. Nó bắt đầu được đưa vào sử
dụng từ ngày 3 tháng 1 năm 2009 với khối
Bitcoin khởi thủy được ra đời (genesis block).

(2009)

(2010 đến bây giờ)

Một bức tượng ở Budapest
dàng riêng cho ông

Giao dịch Bitcoin đầu tiên được thực hiện khi Satoshi Nakamoto gửi 10 bitcoin
cho nhà mật mã học Hal Finney vào ngày 12 tháng 1 năm 2009, ngay khi phần
mềm Bitcoin được phát hành lần đầu.


Giao dịch này đánh dấu sự ra đời của Bitcoin, đồng tiền điện tử đầu tiên trên thế
giới mà không chịu sự kiểm sốt của chính phủ hay ngân hàng trung ương.
- 2009–2015: Bitcoin có giá $0.00076 / Bitcoin - Giá trị này được tính bởi chi
phí tiền điện của một máy tính hao tốn khi đào ra Bitcoin khi nó được giới
thiệu vào năm 2009. Vào ngày 17/7/2010, Bitcoin đã tăng lên $0.09. Ngày
13 tháng 4 năm 2011 Giá Bitcoin đã tăng trở lại từ 1 đô la lên mức cao nhất

là 29,60 đô la vào ngày 7 tháng 6 năm 2021, tăng 2,960% trong vòng ba
tháng. Tiếp đến là cuộc suy thoái mạnh của thị trường tiền điện tử và giá
Bitcoin chạm đáy ở mức $2.05 đô la vào giữa tháng 11. 
- Năm 2012, Bitcoin tăng từ $4.85 (9 tháng 5) lên mức $13.5 (15 tháng 8). 
- Năm 2013 Bitcoin được giao dịch quanh mức $13.28 và đạt $230 vào ngày 8
tháng 4. Sau đó là một đợt giảm giá nhanh chóng. 
- Vào đầu tháng 10/2013, Bitcoin được giao dịch ở mức $123. Đến tháng 12,
Bitcoin tăng vọt lên $1,237 và giảm xuống còn $687 ba ngày sau đó. 
- Giá của Bitcoin đã sụt giảm trong suốt năm 2014 và chạm mức $315.21 vào
đầu năm 2015. 
- 2016–2020 giá Bitcoin tăng trưởng ổn định trong năm 2016 lên mức $900
vào cuối năm 2016.
- Trong năm 2017, giá Bitcoin của dao động quanh $1,000 cho đến khi nó tăng
vọt lên mức $19,345. Khi đó, Bitcoin bắt đầu nhận được sự chú ý lớn. Và các
tổ chức khác bắt đầu phát triển các dự án Crypto khác để cạnh tranh với
Bitcoin.

Bitcoin so với Tiền phát
định Fiat M1 và vàng. Trục
y biểu thị số Bitcoin.

- Trong năm 2018, Bitcoin giảm hơn 80% và giảm về mức $3,000.
- Vào năm 2020, nền kinh tế đóng cửa do đại dịch Covid -19, việc đóng cửa
và chính sách của chính phủ đã làm dấy lên lo ngại của các nhà đầu tư về nền


kinh tế tồn cầu về lạm phát. Từ đó đã đẩy nhanh đà tăng của Bitcoin tới đến
thời điểm hiện tại.
2.3. Giao dịch Bitcoin.
   Bitcoin hiện nay được hoạt động dựa trên công nghệ Blockchain. Cụ thể,

Blockchain sẽ cung cấp một cuốn sổ cái có chứa tất cả các giao dịch trên mạng lưới
nhưng không để công khai thông tin của những người thực hiện giao dịch.
   Giao dịch Bitcoin là hình thức chuyển giao với mục đích chuyển giao quyền sở
hữu một lượng bitcoin nhất định từ cá nhân này sang cá nhân khác. Giao dịch này
ghi lại gần như là tất cả các chi tiết, thông tin về bitcoin như người gửi, nguồn gốc,
số tiền chuyển, và địa chỉ của người nhận.
   Điều đầu tiên khi bạn tạo ví Bitcoin để có thể lưu trữ lượng Bitcoin của mình dễ
dàng hơn, bạn sẽ nhận được hai mã khóa: khóa cơng khai và khóa riêng tư. Hai mã
khóa này thực ra là một tập hợp các số và chữ cái dài; bạn có thể tưởng tượng và
hình dung nó giống với tên người dùng và mật khẩu của bạn. Khóa cơng khai của
bạn là khóa mà có thể cho mọi người biết nếu như họ muốn gửi tiền cho bạn, giống
như số tài khoản của chúng ta vậy. Một điều đặc biệt hơn nữa là bởi vì nó chỉ là
một tập hợp các số và chữ số, không ai cần biết tên hoặc địa chỉ email của bạn nên
người dùng Bitcoin luôn được bảo mật an tồn về danh tính.
   Cịn đối với khóa riêng tư, bạn khơng bao giờ được cho bất kỳ ai xem nó. Nó chỉ
có duy nhất một mình bạn biết thơi. Bạn sử dụng khóa riêng tư của mình để truy
cập Bitcoin của mình. Nếu như khơng may có ai đó nhìn thấy khóa riêng tư của
bạn, họ có thể đánh cắp tất cả Bitcoin của bạn. Do đó khi được cấp hai mã này, bạn
phải biết cách sử dụng nó đúng cách.
   Sau đó, bạn muốn gửi tiền cho một người nào đó. Ví dụ người mà bạn muốn gửi
Bitcoin cho là Peter, bạn cần phải ký điện tử vào một tin nhắn có nội dung “Tơi
đang gửi 50 Bitcoin cho Peter”. Sau đó những thơng tin này được truyền tới mạng
lưới Bitcoin để xác minh. Nếu chính xác và hợp lệ, khơng có bất kì một sai sót nào
thì nó sẽ được lưu trữ trên cơ sở dữ liệu đặt trong sổ cái trực tuyến để chuyển. Giao
dịch sau khi đã được xác minh được thêm vào khối thơng tin, những khối thơng tin
này sau đó được liên kết với một khối khác, tạo ra chuỗi các khối.
2.4 Ưu và nhược điểm của Bitcoin.
- Ưu điểm:
+Tính bảo mật an toàn cao.
+Dễ dàng giao dịch, chuyển và nhận tiền điện tử ngay lập tức mà không qua

trung gian như ngân hàng, chính phủ,…
+Chi phí giao dịch thấp.
- Nhược điểm: 


+ Biến động mạnh, thất thường dẫn đến rủi ro cao.
+Khơng bảo vệ người mua.
+Nguy cơ sai sót kỹ thuật, bị tấn công, đánh cắp thông tin.
+Công cụ rửa tiền.
3. Thực trạng Bitcoin:
3.1. Trên thế giới:
   Bitcoin đã được giao dịch ở nhiều nơi trên thế giới, đặc biệt Hoa Kỳ, Đức, Pháp,
Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản,... là một số cái tên giao dịch và sở hữu lượng
Bitcoin lớn. Theo báo cáo của Bitnodes, Hoa Kỳ nắm giữ 24,88% tổng số nút trên
toàn thế giới, tiếp theo là Đức với 20,27% và Pháp với 6,04%. Trung Quốc đứng ở
vị trí thứ năm với 4,18% tổng số nút trên toàn thế giới và Nhật Bản ở vị trí thứ 11.
Tại châu Phi, Trung Đông và khu vực Nam Á, Bitcoin chưa thực sự phổ biến. Bên
cạnh đó, châu Âu và khu vực đồng tiền chung EU dù là những khu vực có kinh tế
phát triển những Bitcoin vẫn chưa được sử dụng rộng rãi.
 3.2. Tại Việt Nam:
Ngày 28/10/2017, trong văn bản gửi cơ quan báo chí, Ngân hàng Nhà nước Việt
Nam khẳng định Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác khơng phải phương tiện
thanh tốn hợp pháp tại Việt Nam. Theo đó, việc phát hành, cung ứng, sử dụng
Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác làm phương tiện thanh toán là hành vi bị
cấm tại Việt Nam.
Chưa được cơng nhận chính thức nhưng Bitcoin đã có những giao dịch tại thị
trường Việt Nam. Đại lý mua bán Bitcoin đầu tiên ra đời với tên gọi Bitcoin
Vietnam, cho phép mua bán Bitcoin sau khi thực hiện xác minh danh tính. Tiếp sau
đó, sàn giao dịch trực tuyến đầu tiên ra đời với tên gọi VBTC do đội ngũ Bitcoin
Vietnam hợp tác cùng công ty Blinktrade (Mỹ) vận hành. Đến tháng 6/2015, công

ty Bitcoin Vietnam mở ra dịch vụ kiều hối sử dụng Bitcoin với tên gọi Cash2Vn.
Năm 2016, SanTienAo ra mắt sàn giao dịch Bitcoin phi tập trung Remitano sau
một thời gian dịch vụ này mua bán tiền ảo. Sau đó, Remitano cũng mở thêm dịch
vụ kiều hối hai chiều dựa trên Bitcoin từ giữa tháng 3/2017.  Ở Việt Nam, đã có
khoảng 1 triệu người tham gia vào vịng xốy đào - mua bán tiền ảo này.
CHƯƠNG II: TÍNH PHÁP LÝ CỦA BITCOIN

1. Pháp lý
1.1. Pháp lý là gì? Tính pháp lý là gì?
- Pháp lí là những khía cạnh, phương tiện khác nhau của đời sống pháp luật của
một quốc gia.


- Pháp lý chỉ những lý lẽ, lẽ phải theo pháp luật, giá trị pháp lý bắt nguồn từ một sự
việc, hiện tượng xã hội.
- Tính pháp lý là những khái niệm, định nghĩa về sự vật, hiện tượng có trong hệ
quy chiếu pháp luật để giải đáp các quy định, luật lệ của pháp luật. Nếu khơng có
cơ sở pháp lý, mọi vấn đề gây bất hịa và tranh cãi sẽ khơng bao giờ có hồi kết.
 Như vậy, pháp lý là một khái niệm rộng hơn pháp luật, bao gồm cả những lý
lẽ, lẽ phải, giá trị pháp lý bắt nguồn từ một sự việc, hiện tượng xã hội là cơ sở
hình thành nên pháp luật. Khơng thể đồng nhất hai khái niệm “pháp lý” và
“pháp luật”.
1.2. Đặc điểm của pháp lý?
- Pháp lý phải liên quan đến hệ thống các quy phạm pháp luật. Điều này có nghĩa là
mọi lý lẽ, cơ sở hay căn cứ đều dựa vào pháp luật. Khơng có các quy phạm pháp
luật thì khơng thể nói đến cái “lý lẽ” hay khơng thể chứng minh tính đúng sai, được
phép hay không được phép.
- Pháp lý hay các lý lẽ của pháp luật chính là cơ sở của lý luận, là sự vận dụng, áp
dụng có khoa học về pháp luật, về phương pháp nghiên cứu một cách có hệ thống.
Với ý nghĩa này, pháp lý được xem là hệ quả tất yếu của pháp luật.

- Pháp lý là cơ sở hình thành nên pháp luật hoặc các khía cạnh liên quan đến pháp
luật.
2. Tính pháp lí của bitcoin/tiền ảo ở Việt Nam
Bitcoin bắt đầu xuất hiện ở Việt Nam năm 2013. Lúc bây giờ Bitcoin chưa bị
Nhà nước hay Bộ Cơng Thương có những quy định cụ thể điều chỉnh nhưng cũng
không hề công nhận. Vậy bây giờ pháp luật nước ta có thừa nhận bitcoin hay
khơng?
2.1. Bitcoin có phải là tài sản khơng?

Điều 105 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về tài sản như sau:
1. Tài sản là vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản.
2. Tài sản bao gồm bất động sản và động sản. Bất động sản và động sản có thể là tài sản
hiện có và tài sản hình thành trong tương lai.

- Điều kiện để trở thành vật trong dân sự:
+ Là bộ phận của thế giới vật chất;
+ Con người chiếm hữu được;
+ Mang lại lợi ích cho chủ thể;
+ Có thể đang tồn tại hoặc sẽ hình thành trong tương lai.
Như vậy, Bitcoin không phải là vật.
- Căn cứ vào Điều 16, Điều 17 Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2010, Bitcoin
không được xem là đơn vị chức năng tiền của Nhà nước ta.


Điều 16. Đơn vị tiền
Đơn vị tiền của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là "Đồng", ký hiệu
quốc gia là "đ", ký hiệu quốc tế là "VND", một đồng bằng mười hào, một hào bằng
mười xu.
Điều 17.Phát hành tiền giấy, tiền kim loại
1. Ngân hàng Nhà nước là cơ quan duy nhất phát hành tiền giấy, tiền kim loại của

nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
2. Tiền giấy, tiền kim loại do Ngân hàng Nhà nước phát hành là phương tiện thanh
toán hợp pháp trên lãnh thổ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
3. Ngân hàng Nhà nước bảo đảm cung ứng đủ số lượng và cơ cấu tiền giấy, tiền
kim loại cho nền kinh tế.
4. Tiền giấy, tiền kim loại phát hành vào lưu thông là tài sản "Nợ" đối với nền kinh
tế và được cân đối bằng tài sản "Có" của Ngân hàng Nhà nước.

- Căn cứ vào Khoản 2 Điều 6 Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2010, Bitcoin
không được xem là ngoại tệ, đồng thời không phải là ngoại hối vì khơng phải đồng
tiền của bất cứ một quốc gia nào trên thế giới.
Điều 6. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
2. Ngoại hối bao gồm:
a) Đồng tiền của quốc gia khác hoặc đồng tiền chung châu Âu và đồng tiền chung
khác được sử dụng trong thanh toán quốc tế và khu vực (sau đây gọi là ngoại tệ);
b) Phương tiện thanh toán bằng ngoại tệ, gồm séc, thẻ thanh toán, hối phiếu đòi
nợ, hối phiếu nhận nợ và các phương tiện thanh tốn khác;
c) Các loại giấy tờ có giá bằng ngoại tệ, gồm trái phiếu Chính phủ, trái phiếu
cơng ty, kỳ phiếu, cổ phiếu và các loại giấy tờ có giá khác;
d) Vàng thuộc Dự trữ ngoại hối nhà nước, trên tài khoản ở nước ngoài của người
cư trú; vàng dưới dạng khối, thỏi, hạt, miếng trong trường hợp mang vào và mang
ra khỏi lãnh thổ Việt Nam;
đ) Đồng tiền của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong trường hợp
chuyển vào và chuyển ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc được sử dụng trong thanh
toán quốc tế.

Như vậy, Bitcoin không được xem là tiền.
- Căn cứ vào Khoản 2, Khoản 3 Thông tư 01/2012/TT-NHNN và Công văn
141/TANDTC-KHXX ngày 21/9/2011, Bitcoin khơng phải là giấy tờ có giá.

- Căn cứ vào Điều 115 Bộ luật Dân sự 2015, Bitcoin không phải là quyền tài sản.
Quyền tài sản là quyền trị giá được bằng tiền, bao gồm quyền tài sản đối với đối
tượng quyền sở hữu trí tuệ, quyền sử dụng đất và các quyền tài sản khác.

 Căn cứ từ những quy định pháp luật nêu trên có thể thấy Bitcoin không
phải là một loại tài sản được cụ thể hóa trong Bộ luật dân sự 2015.
2.2. Bitcoin có được xem là phương tiện thanh tốn hợp pháp khơng?


Hiện nay, pháp luật Việt Nam chưa có quy định nào điều chỉnh về vấn đề xem
Bitcoin như một loại hàng hóa, một đối tượng để trao đổi mua bán.
- Tại Khoản 6 và 7 Điều 4 Nghị định 101/2012/NĐ-CP sửa đổi bởi Nghị định
80/2016/NĐ-CP quy định:
6. Phương tiện thanh tốn khơng dùng tiền mặt sử dụng trong giao dịch thanh
toán (sau đây gọi là phương tiện thanh toán), bao gồm: Séc, lệnh chi, ủy nhiệm
chi, nhờ thu, ủy nhiệm thu, thẻ ngân hàng và các phương tiện thanh toán khác theo
quy định của Ngân hàng Nhà nước.
7. Phương tiện thanh tốn khơng hợp pháp là các phương tiện thanh tốn khơng
thuộc quy định tại khoản 6 Điều này.

- Tại Thơng cáo báo chí về bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác của Ngân
hàng Nhà nước có đoạn:
Theo các quy định của pháp luật hiện hành về tiền tệ và ngân hàng, bitcoin (và
các loại tiền ảo tương tự khác) không phải là tiền tệ và khơng phải là phương tiện
thanh tốn hợp pháp tại Việt Nam. Do vậy, việc sử dụng bitcoin (và các loại tiền
ảo tương tự khác) làm phương tiện thanh toán không được pháp luật thừa nhận và
bảo vệ. Các tổ chức tín dụng khơng được phép sử dụng bitcoin (và các loại tiền ảo
tương tự khác) như một loại tiền tệ hoặc phương tiện thanh toán khi cung ứng dịch
vụ cho khách hàng.
Việc sở hữu, mua bán, sử dụng bitcoin (và các loại tiền ảo tương tự khác) như là

một loại tài sản tiềm ẩn rất nhiều rủi ro cho người dân và không được pháp luật
bảo vệ. Do vậy, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khuyến cáo các tổ chức, cá nhân
không nên đầu tư, nắm giữ, thực hiện các giao dịch liên quan đến bitcoin và các
loại tiền ảo tương tự khác.

- Bên cạnh đó, Cơng văn 5747/NHNN-PC  của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam

ngày 21/07/2017 gửi văn phịng chính phủ cũng khẳng định:

Tiền ảo nói chung và Bitcoin, Litecoin nói riêng khơng phải là tiền tệ và khơng
phải là phương tiện thanh tốn hợp pháp theo quy định của pháp luật Việt Nam.
Việc phát hành, cung ứng và sử dụng tiền ảo nói chung và Bitcoin, Litecoin nói
riêng (phương tiện thanh tốn khơng hợp pháp) làm tiền tệ hoặc phương tiện
thanh toán là hành vi bị cấm. Chế tài xử lý hành vi này đã được quy định tại Nghị
định 96/2014/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực
tiền tệ và ngân hàng và Bộ luật Hình sự 2015 (đã sửa đổi, bổ sung).

 Như vậy, Việt Nam không công nhận đồng tiền ảo cũng như Bitcoin là một
phương tiện thanh toán hợp pháp. Điều này có nghĩa là nếu giao dịch của bạn
trên các trang mua bán Bitcoin xảy ra tranh chấp thì đây được xem là giao dịch
vơ hiệu. Nói cách khác thì tại Việt Nam việc kinh doanh tiền ảo được xem là
không cấm cũng không cho phép. Việc phát hành, tàng trữ, cung ứng sử dụng
chúng như một phương tiện thanh toán là khơng hợp pháp và có thể bị truy cứu
trách nhiệm hình sự.
2.3. Phát hành, cung ứng, sử dụng bitcoin bị phạt thế nào?


- Theo quy định tại Khoản 6, Điều 27 Nghị định 96/2014/NĐ-CP thì đồng Bitcoin
và các loại cryptocurrency khơng được cơng nhận là phương tiện thanh tốn hợp
tốn. Nếu phát hành, lưu trữ và sử dụng chúng như một phương tiện thanh tốn thì

bạn sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Tuy nhiên, theo luật về Bitcoin ở Việt Nam thì việc mua, trữ, giao dịch Bitcoin như
hàng hóa, tài sản thì sẽ khơng vi phạm. 
* Cryptocurrency là một loại tiền kỹ thuật số khơng được kiểm sốt và chỉ có sẵn ở
dạng điện tử. Nó chỉ có thể được lưu trữ và giao dịch thơng qua các ứng dụng máy
tính hoặc phần mềm được chỉ định, ứng dụng di động hoặc thơng qua ví kỹ thuật
số chun dụng.

- Hiện nay, việc kinh doanh bitcoin không được quy định trong bất cứ văn bản nào
trong hệ thống pháp luật Việt Nam, cụ thể:
Tại Quyết định 27/2018 / QĐ-TTg, kinh doanh thương mại bitcoin không được liệt
kê trong mạng lưới hệ thống ngành, nghề kinh tế tài chính Nước ta.
Tại Điều 6 của Luật Đầu tư 2020, bitcoin không được liệt kê là một trong những
ngành, nghề kinh doanh thương mại bị cấm góp vốn đầu tư .

- Hiện nay, pháp luật Việt Nam khơng chính thức cho phép kinh doanh bitcoin
nhưng lại cũng không quy định rõ việc cấm kinh doanh bitcoin. Vì vậy, tình
trạng kinh doanh và đầu tư đối tượng này vẫn được diễn ra.
- Căn cứ Điểm d, khoản 6, Điều 26 Nghị định 88/2019 / NĐ-CP về xử phạt vi phạm
hành chính trong nghành tiền tệ và Ngân hàng Nhà nước, việc phát hành và sử
dụng bitcoin – một loại tiền ảo chưa được thừa nhận – bị xử phạt như sau :
6. Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng so với một trong những
hành
vi
vi
phạm
sau
đây
:
d ) Phát hành, đáp ứng, sử dụng những phương tiện đi lại thanh tốn giao dịch

khơng hợp pháp mà chưa đến mức bị truy cứu nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự.

- Đồng thời, tại Điều 206 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi, bổ trợ 2017 lao lý về
Tội vi phạm pháp luật về hoạt động giải trí Ngân hàng Nhà nước, hoạt động giải trí
khác tương quan đến hoạt động giải trí Ngân hàng Nhà nước như sau :
1. Người nào thực thi một trong những hành vi sau đây gây thiệt hại cho người
khác về gia tài từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ
50.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm :
h ) Phát hành, đáp ứng, sử dụng phương tiện đi lại thanh toán giao dịch khơng
hợp pháp ; làm giả chứng từ thanh tốn giao dịch, phương tiện đi lại giao dịch
thanh toán ; sử dụng chứng từ thanh toán giao dịch, phương tiện đi lại giao dịch
thanh toán giả ;

- Ngày 11/04/2018, Thủ tướng Chính phủ ký Chỉ thị 10/CT-TTg tăng cường quản
lý các hoạt động liên quan tới bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác. Trong
đó, chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các tổ chức tín dụng, tổ chức cung ứng
dịch vụ trung gian thanh tốn khơng được thực hiện các giao dịch liên quan đến
tiền ảo trái pháp luật,…


- Ngày 15/6/2021, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định 942/QĐ-TTg phê duyệt
Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số, trong đó nhấn
mạnh:
đ) Nghiên cứu, xây dựng và thí điểm sử dụng tiền ảo dựa trên cơng nghệ chuỗi
khối (blockchain).

Nhiệm vụ này được giao cho Ngân hàng Nhà nước Nước Ta và triển khai xong
trong quy trình tiến độ 2021 – 2023.
 Căn cứ lao lý trên, nếu phát hành, sử dụng bitcoin làm phương tiện đi lại
thanh tốn giao dịch thì được coi hành vi trái pháp lý, tùy từng mức độ hồn

tồn có thể sẽ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu nghĩa vụ và trách nhiệm
hình sự . Mức phạt cao nhất của tội này lên đến 20 năm tù giam.
CHƯƠNG III: VAII TRÒ CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG VIỆC
QUẢN LÝ BITCOIN. NÊN HAY KHƠNG VIỆC HỢP PHÁP HỐ BITCOIN
TẠI VIỆT NAM
1.Quan điểm về việc hợp pháp hóa Bitcoin.
   Hiện nay, rất nhiều quốc gia trên thế giới đã bắt đầu công nhận Bitcoin và các
loại tiền mã khoá khác như một loại tiền tệ chính thức, có thể sử dụng để trao đổi
mua bán. Tiên phong trong cuộc đua kỹ thuật số này là El Salvador khi chấp nhận
chi 225 triệu USD để Bitcoin được lưu thơng hồn tồn hợp pháp trong thị trường.
Bởi những ưu thế khác biệt, Bitcoin đang có rất nhiều cơ hội rộng mở trong tương
lai và có thể sẽ trở thành xu thế trong kỉ nguyên số. Mặc dù đã tồn tại được 14 năm
tính đến nay nhưng công nghệ Blockchain vẫn là bước đột phá đi đầu trong sự phát
triển của các loại tiền mã hố. Tính minh bạch, rõ ràng và hồn tồn cơng khai là
một trong những điểm mạnh khiến Bitcoin trở nên vượt trội so với các loại tiền tệ
thông thường. Thế nhưng bên cạnh đó, đồng tiền ảo này cũng có những mặt bất cập
khơng hề nhỏ, vậy nên việc hợp pháp hóa Bitcoin tại Việt Nam là một vấn đề cần
được cân nhắc kỹ lưỡng trên nhiều mặt.
1.1 Bitcoin “lời ảo, lỗ thật”
   Nguyên tắc đầu tiên của việc đầu tư bao giờ cũng là lợi nhuận cao đi kèm với rủi
ro cao. Do giá của Bitcoin ln trong tình trạng biến động mạnh và vơ cùng phức
tạp, khó lường, các chun gia kinh tế nhận định rằng đồng tiền mã hoá này chỉ là
“ảo ảnh”, là “canh bạc”. Nguồn gốc của sự biến động này là do nguồn cung hữu
hạn của thị trường (21 triệu) và theo số liệu thì tính đến nay khoảng 80% đã được
khai thác. Phải chăng “bong bóng” thị trường đồng bạc ảo sẽ sớm vỡ tung? Theo
VTV, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) liên tục đưa ra những cảnh báo về rủi ro khi sử
dụng Bitcoin. Năm 2017 có thể nói là thời kỳ sóng gió của tiền ảo khi Bitcoin tăng
20 lần trong năm, vượt ngoài dự đốn của các nhà phân tích. Bitcoin đã liên tục đạt



đỉnh mỗi ngày những cũng có thể mất vài nghìn USD mỗi giờ. Trong năm 2021,
giá của đồng tiền đã tụt dốc gần 50% chỉ vỏn vẹn trong một tháng tính từ tháng
4/2021 đến tháng 5/2021. 
    Mức độ biến động của Bitcoin không chỉ gây ảnh hưởng rất nhiều đến các nhà
đầu tư, “thợ đào mỏ”mà còn ảnh hưởng đến thu nhập thuế và ngoại tệ của quốc gia
nếu được hợp pháp hố.
1.2 Cơng cụ mới để rửa tiền
   Rửa tiền là một trong những hoạt động nổi cộm của giới tội phạm tiền số. Về cơ
bản, rửa tiền là ngụy trang những tiền thu bất hợp pháp bằng cách chuyển sang các
doanh nghiệp hợp pháp. Chúng lợi dụng những đặc tính của Bitcoin để “hô biến”
những đồng tiền bẩn thành tiền sạch. Theo một báo cáo từ Chainalysis, chỉ riêng
trong năm 2021, tội phạm mạng đã rửa sạch khoảng 8,6 tỷ USD tiền mã hóa, tăng
khoảng 30% so với năm 2021. Ước tính từ năm 2017 cho đến nay, đã có khoảng 33
tỷ USD tiền bẩn trở thành tiền sạch.
   Lý do khiến cho phương pháp rửa tiền mã hoá trở nên phổ biến và được giới tội
phạm ưa chuộng là do Bitcoin cung cấp thêm tính năng ẩn danh. Hơn nữa, các
trang giao dịch và các nhà cung cấp tiền mã hố đang được hoạt động với ít sự
giám sát các cơ quan chức năng. Do tính tồn cầu hố, Bitcoin có thể giao dịch
xun biên giới với mức chi phí cực kỳ thấp. Thế nên có người cho rằng, những ưu
thế của Bitcoin đồng thời cũng là những nhược điểm của nó.
1.3 Nguy cơ bị tấn cơng, đánh cắp thơng tin
   Khi tiền ảo ngày càng có vị thế trên thị trường, các giao dịch tiền mã hoá nghiễm
nhiên trở thành mục tiêu của tội phạm mạng. Không thể không nhắc đến Bitfinex một trong những sàn giao dịch lớn nhất thế giới, bị tấn công vào năm 2016 gây
thiệt 4,5 tỷ USD khiến thị trường tiền ảo thế giới chao đảo. Năm 2017, đồng tiền
Bitcoin trong sàn giao dịch Nicehash đã bị tấn công.       Theo báo cáo, có 4700
đồng đã “bay hơi” khỏi sàn, ước tính thiệt hại tầm 70 triệu USD. Cuộc tấn công này
đã khiến cho Nicehash phải dừng tồn bộ cao giao dịch, đóng trang web và thông
tin của hàng ngàn khách hàng bị đánh cắp. 
   Những vụ tấn công sàn tiền ảo không những gây tổn hại đến tài sản của các nhà
đầu tư mà cịn làm giảm uy tín của doanh nghiệp. Nhưng nhìn theo hướng tích cực

hơn, các cuộc tấn cơng này là bài học kinh nghiệm cho các sàn giao dịch để có thể
phát minh, cải tiến những biện pháp bảo mật, và quy định, kiểm soát chặt chẽ hơn
các giao dịch. Sau loạt khó khăn, Bitfinex đã có bước phát triển mới khi tìm ra cách
hồn tiền cho khách hàng bị mất bằng cách phân phối hàng loạt token BFX - một
dạng IOU (một hình thức ghi nợ tài chính truyền thống).


->Bất chấp việc có được thừa nhận chính thức khơng, Bitcoin là đồng tiền ảo
nhưng nó đã và đang được sử dụng thật, có những ảnh hưởng thật đến nền
kinh tế chính trị của nhiều quốc gia trên thế giới. Hệ luỵ của Bitcoin là không
hề nhỏ và đang ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống con người ở mức đáng báo
động. Vì vậy đã đến lúc Việt nam và các nước trên thế giới phải nhanh chóng
hồn thiện những chính sách, những bộ chế tài phù hợp để xử lý kịp thời và có
hiệu quả những vấn đề liên quan đến tiền ảo nói chung và Bitcoin nói riêng
nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia và các tổ chức kinh tế trong bối cảnh nền kinh tế
có nhiều biến động khó lường. Thế nên, vẫn cịn q sớm q sớm để khẳng
định việc đưa Bitcoin trở thành đồng tiền hợp pháp ở Việt Nam. 
 2. Vai trò của Ngân hàng Nhà nước trong việc quản lý Bitcoin.
   Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 mang lại nhiều cơ hội nhưng đồng thời cũng
đặt ra cho ngành Ngân hàng nhiều thách thức. Một trong những khó khăn lớn nhất
là việc kiểm sốt, giám sát, xây dựng khuôn khổ pháp lý cho hoạt động tiền ảo.
   Mới đây, tại hội thảo chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về tiền ảo, Bộ trưởng Bộ Tư
pháp Lê Thành Long cho rằng nhiều vấn đề pháp lý liên quan đến lĩnh vực này vẫn
cần được tiếp tục nghiên cứu và phát triển hướng đến hoàn thiện trong tương lai.
Liên quan tới định hướng quản lý đối với tiền ảo tại Việt Nam, ngày 21/8/2017,
Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1255/QĐ-TTg phê duyệt Đề án
hoàn thiện khung pháp lý để quản lý, xử lý đối với các loại tài sản ảo, tiền điện tử,
tiền ảo. Ngày 11/4/2018, Thủ tướng Chính phủ đã ký Chỉ thị 10/CT-TTg yêu cầu
tăng cường quản lý các hoạt động liên quan tới Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự
khác. Trong đó, Thủ tướng Chính phủ u cầu Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các tổ

chức tín dụng, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh tốn khơng được thực
hiện các giao dịch liên quan đến tiền ảo trái pháp luật; tăng cường rà soát, báo cáo
kịp thời các giao dịch đáng ngờ liên quan tới tiền ảo theo quy định pháp luật.
   Ngân hàng Nhà nước có trách nhiệm cảnh báo về rủi ro của việc sử dụng tiền ảo
đồng thời nhấn mạnh các hoạt động mua bán, phát hành, cung ứng tiền ảo đều là
những hành vi vi phạm pháp luật và bị cấm. Do việc sử dụng tiền ảo như một
phương thức thanh tốn là khơng được pháp luật thừa nhận và bảo vệ, Ngân hàng
Nhà nước khuyến cáo các tổ chức, các nhân không nên đầu tư, nắm giữ và thực
hiện các giao dịch liên quan đến tiền ảo. 
   Có thể nói, Ngân hàng Nhà nước chiếm vai trò quan trọng và quyết định nhất
trong việc quản lý các vấn đề liên quan đến tiền ảo. Hiện tại, ngành Ngân hàng vẫn
đang rất nỗ lực trong việc xem xét, đánh giá và tìm hiểu các vấn đề liên quan đến
tiền ảo thông qua việc thực hiện các thơng tư, nghị định của chính phủ. 
3. Giải pháp cho việc quản lý tiền ảo.


   Các loại tiền ảo cũng là công cụ để thực hiện việc rửa tiền, chuyển tài sản ra nước
ngoài nhanh chóng, bất hợp pháp... Vì vậy, Chính phủ cần ban hành khung pháp lý
quản lý chặt chẽ việc kinh doanh, đầu tư tiền ảo nhằm bảo vệ quyền lợi cho các tổ
chức, cá nhân và nhà nước, góp phần bảo đảm an tồn cho thị trường trường tài
chính. Đặc biệt, việc kiểm soát các sàn giao dịch, tổ chức những sự kiện quảng bá
liên quan đến đầu tư tiền kỹ thuật số phải được đăng ký và được cơ quan chức năng
xem xét kỹ nội dung mới được phép tổ chức. Cụ thể:
 Thứ nhất, Ngân hàng Nhà nước cần sớm phối hợp với các bộ, ngành để đề xuất
biện pháp quản lý phù hợp đối với tài sản ảo, tiền ảo trong thời gian tới. Theo đó,
cần có định nghĩa cũng như có một hành lang pháp lý và quản lý thống nhất, rõ
ràng về các đồng tiền ảo.
  Thứ hai, để quản lý tiền ảo hiệu quả cần phải có nhận định đúng và đầy đủ về bản
chất của tiền ảo, tiền điện tử dựa trên thực tiễn ở Việt Nam cũng như trên thế giới.
Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước phải xác định được mối quan hệ giữa tiền ảo và

tiền thật, vai trò của các loại tài sản ảo, tiền ảo và tác động của chúng tới nền kinh
tế, luật pháp.
Thứ ba, tăng cường rà soát, đánh giá tình hình thực trạng khung pháp lý về tiền ảo
tại Việt Nam. Từ đó, đề xuất tác động tới hệ thống pháp luật liên quan của Việt
Nam dựa trên kinh nghiệm điều chỉnh của nước ngoài để xác định thái độ của các
cơ quan chính quyền đối với các vấn đề pháp lý có liên quan.
Thứ tư, cần xác định rõ các nhiệm vụ, công việc cụ thể và những định hướng để
xây dựng, hoàn thiện pháp luật về tài sản ảo, tiền điện tử, tiền ảo nhằm đảm bảo lợi
ích chung của xã hội và hạn chế các rủi ro liên quan. Song song với cơng việc đó,
Ngân hàng Nhà nước vẫn phải cam kết không được ảnh hưởng đến sáng tạo và
khởi nghiệp sáng tạo, duy trì tính linh hoạt để phù hợp với sự thay đổi trong sự phát
triển không ngừng của công nghệ thông tin, thương mại điện tử.
 


KẾT LUẬN
Tiền ảo nói chung hay Bitcoin nói riêng đang dần trở nên phổ biến trong nền kinh
tế phẳng toàn cầu. Mặc dù có nhiều mặt bất cập như rủi ro cao, nguy cơ bị tấn
công, đánh cắp thông tin và là công cụ cho các hoạt động phạm pháp, Bitcoin vẫn
được cơng nhận phương thức thanh tốn hợp pháp ở một số quốc gia trên giới và
được các tổ chức lớn chấp nhận. Tuy nhiên ở Việt Nam, Bitcoin và các loại tiền ảo
khác không hề được pháp luật công nhận đồng thời cũng được nhà nước nhấn
mạnh các hành vi mua bán, lưu trữ, sử dụng tiền ảo là hành vi vi phạm pháp luật.
Đứng trước những hệ luỵ mà tiền ảo gây ra, Ngân hàng Nhà nước đã và đang có
những nghiên cứu, đánh giá về loại tiền này nhằm hướng tới tương lai bình ổn về
kinh tế dài lâu.
     Trên đây là những nghiên cứu và ý kiến của chúng em cho đề tài tiểu luận, chắc
chắn sẽ có những sai sót nên chúng em mong cơ sẽ có lời góp ý để bài tiểu luận
được hồn thiện hơn. 
Chúng em xin chân thành cảm ơn!

 
 
 


Nguồn tham khảo
*Mọi căn cứ pháp lí đều được nêu rõ tại điểm trích dẫn
1. Tiền ảo là gì? Những điều bạn cần biết về blockchain, tiền ảo trước khi đầu tư.
/>
2. Trong tương lai, Bitcoin có thể sẽ được hợp pháp hóa theo Chiến lược quốc

gia mới nhất của Thủ tướng Chính phủ?
/>
3. Tiến sĩ, Luật sư Ngơ Ngọc Diễm, Công nhận tiền ảo, những vấn đề pháp lý
cần đặt ra. />4. Thực trạng tiền điện tử ở Việt nam hiện nay
/>5. Bitcoin là gì? />6.
Khám phá các cách thức hoạt động giao dịch của Bitcoin
/>             
 
  
 
 
 

  
 




×