Skkn một số giải pháp chỉ đạo giáo viên khối lớp mẫu giáo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm giúp trẻ hoạt động tích cực tại trường mầm non nga thạch

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀOTẠO TỈNH THANH HĨA

PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN NGA SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỈ ĐẠO GIÁO VIÊN MẪU GIÁO
XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG GIÁO DỤC LẤY TRẺ LÀM
TRUNG TÂM, GIÚP TRẺ HOẠT ĐỘNG TÍCH CỰC TẠI
TRƯỜNG MẦM NON NGA THẠCH – HUYỆN NGA SƠN –
TỈNH THANH HĨA.

Người thực hiện: Hồng Thị Thanh
Chức vụ: Phó Hiệu trưởngĐơn vị cơng tác:
Trường Mầm non Nga Thạch
SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý

NGA SƠN, NĂM 2021

skkn


MỤC LỤC
TT
1
1.1
1.2
1.3
1.4
2
2.1

2.2
2.3
2.3.1
2.3.2
2.3.3
2.3.4
2.3.5
2.4
3
3.1.
3.2.

Tiêu đề
MỞ ĐẦU
Lí do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh
nghiệm.
Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
Chỉ đạo giáo viên lập kế hoạch cá nhân xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
Chỉ đạo giáo viên hướng dẫn trẻ cùng cô làm và sử dụng đồ
dùng, đồ chơi để xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm.
Chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm giúp trẻ hoạt động tích cực.

Hướng dẫn giáo viên tạo cơ hội, khuyến khích trẻ thực hành,
trải nghiệm hoạt động tích cực trong môi trường giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm ở mọi lúc, mọi nơi.
Chỉ đạo giáo viên phối hợp với cha mẹ trẻ để xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ tích cực.
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
Kết luận.
Kiến nghị.
Tài liệu tham khảo
Danh mục các đề tài SKKN đã được Hội đồng các cấp đánh
giá.
Phụ lục

1. MỞ ĐẦU
•

Lý do chọn đề tài.

skkn

Trang
1
1
2
2
2
2
2
3

4
4
6
7
12
16
18
19
19
19


Các nhà giáo dục đều phải thừa nhận một điều rằng cách tiếp cận tốt nhất để
giáo dục trẻ 0 - 5 tuổi đó là lấy trẻ làm trung tâm và ứng dụng các phương pháp
dạy học tích cực để thúc đẩy sự phát triển tính chủ động, khả năng tư duy phản
biện và giải quyết vấn đề cho trẻ. Các cách tiếp cận tốt thường thể hiện tính tích
hợp cao và kết nối việc học với thực tế đời sống của trẻ.
MalalaYousafzai nói “Một đứa trẻ, một giáo viên, một quyển sách, một cái
bút có thể thay đổi cả thế giới”[1].
Đúng thế mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt, chúng khác nhau về thể chất,
tình cảm, xã hội, trí tuệ, hồn cảnh gia đình, văn hóa và tâm lý. Do đó, mỗi trẻ em
có hứng thú, cách học và tốc độ học tập khác nhau và chúng đều có thể thành cơng.
Trẻ học bằng chơi tốt nhất khi có người lớn hỗ trợ và mở rộng những gì chúng
đang hứng thú và đang thực hiện. Song song với việc lập kế hoạch giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm, mỗi nhà trường cũng cần phải xây dựng môi trường hoạt động cho
trẻ được trải nghiệm. Môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổ hợp những
điều kiện tự nhiên – xã hội cần thiết, trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc,
giáo dục trẻ ở trường mầm non. Hiệu quả của những hoạt động này nhằm góp phần
thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ
Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm không chỉ truyền đạt kiến thức cho các

cháu một cách thụ động mà các nhà giáo cần phải tạo ra các điều kiện, các cơ
hội để mọi đứa trẻ được chủ động, sáng tạo, được tích cực hoạt động, tự chiếm
lĩnh kiến thức và kinh nghiệm. Để đạt được điều này, người  giáo viên cần nắm
được hứng thú, nhu cầu, trình độ, khả năng của từng trẻ trong lớp, trên cơ sở đó
lựa chọn được nội dung, phương pháp phù hợp với từng nhóm, từng cá nhân trẻ.
          Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cần đảm bảo: Hứng thú, nhu cầu, kỹ năng,
thế mạnh của mỗi trẻ đều được hiểu, đánh giá đúng và được tơn trọng. Mỗi trẻ
đều có cơ hội tốt nhất để thành công.
 Môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổ hợp những điều kiện tự
nhiên, xã hội cần thiết trực tiếp ảnh hưởng đến mọi hoạt động chăm sóc, giáo
dục trẻ. Xây dựng mơi trường giáo dục phù hợp góp phần thỏa mãn nhu cầu vui
chơi và hoạt động của trẻ. Qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát
triển tồn diện.
Chun đề "Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm giai đoạn
2016 - 2020" của Bộ Giáo dục và Ðào tạo được coi là giải pháp quan trọng để
nâng cao chất lượng giáo dục và chăm sóc trẻ. Sau 5 năm thực hiện chuyên đề,
các cơ sở giáo dục mầm non đã có nhiều chuyển biến tích cực, phát huy tính
chủ động, sáng tạo của trẻ
Nhận thấy được tầm quan trọng đó đối với trẻ em lứa tuổi mầm non. Là một
người trực tiếp chỉ đạo công tác chuyên môn ở trường Mầm non Nga Thạch tôi
luôn băn khoan trăn trở, làm thế nào để tìm ra các giải pháp tối ưu nhất qua kinh

skkn


nghiệm đúc rút từ 5 năm thực hiện, nhằm cải tiến nâng cao, chất lượng xây dựng
môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Tôi quyết định đi sâu vào tìm hiểu và
nghiên cứu đề tài: “Một số giải pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm, giúp trẻ hoạt động tích cực tại trường Mầm non Nga
Thạch – Huyện Nga Sơn – Thanh Hóa” làm đề tài nghiên cứu trong năm học

này.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
+ Tìm ra một số biện pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm, giúp trẻ hoạt động tích cực tại trường Mầm non Nga Thạch.
+ Bên cạnh đó nhằm thu hút được sự tham gia của cha, mẹ trẻ và sự quan
tâm của các cấp, các ngành đối với việc xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ hoạt
động tích cực, góp phần thực hiện có hiệu quả chuyên đề xây dựng trường mầm
non lấy trẻ làm trung tâm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở trường
mầm non Nga Thạch.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu một số giải pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm giúp trẻ hoạt động tích cực tại trường Mầm non Nga
Thạch.
Đội ngũ giáo viên và trẻ độ tuổi mẫu giáo
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Trong q trình thực hiện sáng kiến này tơi đã sử dụng một số phương pháp cơ bản
sau: 
- Phương pháp nghiên cứu: (Đọc, tìm hiểu các loại tài liệu có liên quan
và nghiên cứu tình hình thực tế …) 
- Phương pháp thực hành:(Mang ý tưởng, sáng kiến vào thực hành
trong thực tế để đánh giá và tích lũy kinh nghiệm…). 
- Phương pháp quan sát: (Dùng quan sát, khả năng thực hiện…) và một
số phương pháp khác. 
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận.
Chúng ta có thể khẳng định rằng yếu tố mơi trường có tính chất quyết định
đến sự phát triển cả về thể chất cũng như tinh thần của trẻ. Môi trường giáo dục
trong trường mầm non như người giáo viên thứ hai trong tổ chức, hướng dẫn trẻ
hoạt động, là yếu tố quan trọng góp phần thực hiện tốt Chương trình Giáo dục
mầm non [2].

Tài liệu hướng dẫn thực hiện Mô đun MN1-D (Dành cho giáo viên) cũng khẳng định
“Môi trường giáo dục trong trường mầm non là rất quan trọng trực tiếp ảnh hưởng
đến hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ ở. Hiệu quả của việc tạo mơi trường nhằm góp
phần thực tốt mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ” [3].

skkn


Trong những năm qua, việc giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đã được các cấp
quản lý từ Trung ương, địa phương rất quan tâm. Thực hiện Kế hoạch số 237/KHSGDĐT- GDMN ngày 15/02/2017 của Sở Giáo dục và Đào tạo về việc triển khai
Chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn 2016 –
2020. Vì vậy, địi hỏi người giáo viên phải đáp ứng được tất cả các yêu cầu trong
trường mầm non đó là:
+ Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
+ Hợp tác với cha mẹ trong chăm sóc, giáo dục trẻ.
+ Chăm sóc, giáo dục trẻ dân tộc thiểu số và trẻ có hồn cảnh khó khăn
+ Giáo dục phát triển tình cảm - kỹ năng xã hội.
+ Giáo dục phát triển nhận thức
+ Giáo dục phát triển ngôn ngữ [4].
Căn cứ vào kế hoạch nhiệm vụ năm học 2020-2021 của trường Mầm non
Nga Thạch, căn cứ vào điều kiện thực tế của nhà trường, vào khả năng, nhu cầu
học tập, kinh nghiệm sống của trẻ, đáp ứng được u cầu của chương trình
GDMN. Từ đó tơi chỉ đạo giáo viên lên kế hoạch, và thực hiện xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm giúp trẻ hoạt động tích cực.
2.2. Thực trạng.
2.2.1. Thuận lợi.
Năm học 2020-2021 nhà trường được UBND xã ốp lát lại toàn bộ các phòng
học và hành lang, tạo điệu kiện thuận cho việc chỉ đạo giáo viên xây dựng mới
toàn bộ MTGD trong và ngồi lớp học theo Thơng tư 28.
- Bản thân là Phó hiệu trưởng chỉ đạo lĩnh vực chun mơn có niềm đam mê

và kinh nghiệm trong việc chăm sóc và giáo dục các cháu vì vậy rất thuận lợi trong
việc chỉ đạo giáo viên thực hiện tiếp thu và ứng dụng nhanh các chuyên đề mới của
chương trình giáo dục mầm non.
- Giáo viên chủ nhiệm lớp hầu hết trẻ năng động có kỹ năng ứng dụng cơng
nghệ thơng tin tốt, u nghề có chí hướng phấn đấu
- Ủy ban nhân dân xã chú trọng đầu tư cơ sở vật chất cho nhà trường
- Đa số các bậc phụ huynh nhiệt tình tích cực ủng hộ nhà trường, ủng hộ giáo
viên trong việc chăm sóc ni dưỡng giáo dục trẻ và xây dựng môi trường giáo dục
tại lớp.
2.2.2. Khó khăn.
- Diện tích sân chặt hẹp khơng đáp ứng được nhu cầu khám phá của trẻ khi
xây dựng mơi trường bên ngồi
- Đa số trẻ cịn nhút nhát, chưa mạnh dạn tham gia các hoạt động trong hoạt động
học.
- Đa số cha, mẹ trẻ lớp tôi làm nông nghiệp và một số cha, mẹ trẻ đi làm Công
ty nên chưa nhận thức đầy đủ về kiến thức dạy trẻ theo khoa học. Chính những
điều đó đã ảnh hưởng khơng nhỏ đến việc chăm sóc và giáo dục trẻ.

skkn


- Năm học 2020 - 2021, tình hình dịch bệnh covitd - 19 diễn biến phức tạp, trẻ
đi học không chuyên cần. Vì vậy mà việc chỉ đạo giáo viên thực hiện tốt đúng kế
hoạch có sự thay đổi
* Kết quả thực trạng ban đầu qua khảo sát.
Để biết được kến thức của giáo viên qua 5 năm triển khai thực hiện chuyên
đề ngay từ đầu năm học tháng 9 năm 2020 tôi đã tiến hành khảo sát và thu được
kết quả như sau:
(Kèm theo phụ lục 1 – Bảng 1 Kết quả khảo sát đánh giá chất lượng đội ngũ
giáo viên mẫu giáo đầu năm tháng 9/2020)

Song songvới việc khảo giáo viên tôi tiến hành khảo sát chất lượng đầu năm
đối với học sinh về chất lượng thực hiện chuyên đề “Xây dựng môi trường giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm giúp trẻ hoạt động tích cực” tại thời điểm tháng 9 năm
2020 cho thấy:
(Kèm theo phụ lục 1 – Bảng 2 Kết quả khảo sát đánh giá chất lượng trên trẻ
mẫu giáo đầu năm tháng 9/2020)
Đứng trước tình hình đó, tơi rất băn khoăn, trăn trở phải làm gì? Làm như thế
nào để có một mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ hoạt động tích
cực. Thì điều đó phải hồn tồn phụ thuộc vào khả năng kiến thức của giáo viên,
khả năng sáng tạo trong việc sử dụng học liệu để xây dựng, môi trường và sáng tạo
trong phương pháp giúp trẻ hoạt động tích cực tạo tiền đề cho trẻ bước vào lớp 1
được tốt. Chính vì vậy tơi đã đưa ra một số giải pháp cụ thể để chỉ đạo giáo viên
thực hiện như sau.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
2.3.1. Chỉ đạo giáo viên lập kế hoạch cá nhân xây dựng môi trường giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm.
Năm học 2020-2021 nhà trường được UBND xã ốp lát lại tồn bộ các phịng
học và hành lang, tạo điệu kiện thuận cho việc chỉ đạo giáo viên xây dựng mới
toàn bộ MTGD trong và ngoài lớp học theo Thông tư 28. Dựa trên việc thực hiện
trong 5 qua và đúc rút được kinh nghiệm của trường mình, trường bạn trong q
trình thực hiện chun đề tơi thấy việc chỉ đạo giáo viên xây dựng kế hoạch cá
nhân là vơ cùng quan trọng vì từ kế hoạch cá nhân của từng nhóm lớp giúp giáo
viên thực hiện tốt xuyên suốt cả năm học phù hợp với điều kiện và độ tuổi của mỗi
nhóm lớp mà đồng chí đó phụ trách.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc lập kế hoạch vào đầu năm học, tôi
đã lập kế hoạch dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm xuyên suốt cả năm
học chung toàn trường dựa trên kế hoạch của cả giai đoạn theo chuyên đề, đồng
thời chỉ đạo giáo xây dựng kế hoạch cụ thể như sau:
Ví dụ: Xây dựng kế hoạch cá nhân nhóm 5-6 như sau.
+ Kế hoạch năm:

Học kỳ I: - Trang trí mơi trường trong lớp, mơi trường ngồi lớp học.

skkn


- Sưu tầm nguyên vật liệu làm đồ dùng đồ chơi tham gia hội thi “Đồ dùng, đồ
chơi” cấp trường.
- Xây dựng vườn hoa, vườn rau, vườn cây ăn quả của lớp.
Học kỳ II: Áp dụng vào lớp mình những cái mới, sáng tạo của các lớp bạn,
trường bạn thông qua hội thi, qua rút kinh nghiệm 5 năm thực hiện chuyên đề
“Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”.
+ Kế hoạch tháng:
Mỗi tháng trang trí, bố trí, sắp xếp lớp theo chủ đề.
Làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho chủ đề mình đang thực hiện.
Cải tạo vườn thiên nhiên của bé.
Ví dụ: Lập kế hoạch xây dựng mơi trường giáo dục vào tháng 9/2020 nhóm
lớp 5-6 tuổi: “Chủ đề: Trường mầm non thân yêu – Ngày hội đến trường của bé”.
Bao gồm các nội dung cần xây dựng về môi trường vật chất và môi trường xã hội
đó là:
* Mơi trường vật chất:
TUẦN
NỘI DUNG
- Trang trí chủ đề “Trường mầm non” với chủ đề nhánh trường
“Mầm non thân yêu của bé”.
- Trang trí mảng chủ đề chính.
- Chuẩn bị đồ chơi ở các góc theo chủ đề nhánh.
- Làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo.
- Tổ chức các hoạt động theo nhóm tạo cơ hội cho trẻ tham gia
hoạt động tích cực
Tuần 1

- Trang trí ngồi hiên chơi, lan can khu vực lớp của mình chào
mừng ngày hội đến trường của bé.
- Trang trí khu phát triển vận động và khu vui chơi giao thông.
- Làm đồ dùng đồ chơi tự tạo cho khu phát triển vận động và
khu vui chơi giao thơng.
- Trị chuyện với trẻ về chủ đề “Trường Mầm non”.
- Tổ chức “Ngày hội đến trường của bé” cho trẻ.
Tuần 2 + 3 - Trang trí nhánh 2 “Lớp học mến yêu của bé”
- Trang trí các mảng tường ở các góc chơi theo nhánh.
- Chuẩn bị đồ chơi ở các góc theo chủ đề nhánh.
- Trẻ cùng cô làm đồ chơi tự tạo trang trí các góc mở
- Trang trí khu thiên nhiên của lớp.
- Cải tạo, trồng các loại rau theo mùa khu vườn rau của lớp.
-Trẻ cùng cô sưu tầm các nguyên vật liệu để trẻ chơi ngoài trời
ở khu vực chơi câu cá, chơi gấp lá….
- Rèn nề nếp thói quen chào hỏi và 1 số kỹ năng tự phục vụ cho
trẻ.

skkn


- Trò chuyện về “Lớp học mến yêu của bé”
* Mơi trường xã hội:
Mơi trường xã hội là tổng hịa các mối quan hệ giữa giáo viên/người lớn với
trẻ, mối quan hệ của trẻ với nhau. Vì vậy giáo viên phải ln lắng nghe trẻ, có lời
nói và cử chỉ thể hiện sự quan tâm, tôn trọng trẻ, chia sẻ và thấu cảm với những
vấn đề trẻ đang gặp phải trong học tập và cuộc sống, công bằng với trẻ, không
phân biệt đối xử,.... Xây dựng mối quan hệ hợp tác, thống nhất giữa giáo viên và
gia đình trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ.
Với cách chỉ đạo giáo viên xây dựng kế hoạch như vậy xuyên suốt 10 chủ đề

trong năm học, đặc biệt mỗi một chủ đề việc tạo môi trường cho trẻ khám phá trải
nghiệm, nhất là các ngày lễ hội, tổ chức cho trẻ thăm quan di tích lịch sử của quê
hương trong năm học là cơ hội cho trẻ được hoạt động tích cực trong môi trường
cô và trẻ xây dựng.
Kết quả: Đối với giáo viên: 9 /9 = 100% giáo viên nắm vững nội dung và
xây dựng kế hoạch đạt kết quả tốt theo yêu cầu.
2.3.2. Chỉ đạo giáo viên dạy trẻ cùng cô làm và sử dụng đồ dùng, đồ chơi để
xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
Đồ dùng đồ chơi tự tạo có ý nghĩa to lớn đối với bất kỳ một đứa trẻ nào ở độ
tuổi mầm non trên thế giới. Nó vừa tiết kiệm chi phí, lại tạo ra những đồ dùng đồ
chơi sáng tạo phong phú phù hợp với mỗi độ tuổi, làm giảm thiểu rác thải làm
giảm ô nhiễm môi trường, nhất là những đồ dùng đị chơi do trẻ được làm cùng cơ
trẻ sẽ vô cùng trân quý và biết được giá trị của đồ chơi đó mà biết cách dìn dữ và
nâng niu. Hiểu đươc điều đó tơi đã chỉ đạo giáo viên sưu tầm nguyên vật liệu sẵn
có dễ kiếm từ địa phương để hướng dẫn trẻ cùng làm với cô, cùng cô xây dựng môi
trường giáo dục trong chủ đề:
*Chuẩn bị nguyên vật liệu từ thiên nhiên và sẵn có địa phương để làm đồ
dùng, đồ chơi để xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
Ngay từ đầu năm học tôi đã lên kế hoạch hội thi làm đồ dùng, đồ chơi sáng
tạo. Tôi không làm một cách chung chung mà vạch ra rõ ràng cụ thể. Tơi rà sốt lại
đồ dùng, đồ chơi trong lớp và ngoài lớp học của toàn trường, những đồ dùng nào
cần làm bổ sung thì tơi cho giáo viên làm bổ sung theo chủ đề, những đồ chơi nào
cần thiết tôi cho thực hiện bổ xung trước. Và việc đầu tiên tôi làm là cho giáo viên
kêu gọi phụ huynh cùngchuẩn bị sưu tầm, thu gom nguyên vật liệu như vỏ ngao,
can nước giặt, chai nước lau nhà, lọ nước xả vải, lọ nước nắm, chai dầu ăn, lọ nước
C2, lon bia, vỏ hộp sữa chua, vỏ hộp thuốc, thu lượm những nguyên vật liệu sẵn có
ở địa phương như: rơm, mo cau, bẹ chuối, lá dừa...
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 2 - ảnh 1)
Hình ảnh giáo viên thu gom nguyên vật liệu phế thải để làm đồ dùng đồ chơi
+ Chỉ đạo giáo viên sau mỗi giờ chơi, hoạt động ngoài trời, những buổi vệ

sinh sân trường cô hướng dẫn trẻ thu lượm vỏ cây, lá, hoa.. khô

skkn


Sau đó cho tiến hành xử lý (rửa sạch, phơi khô loại bỏ những nguyên vật
liệu không đảm bảo yêu cầu). Sau đó cơ cùng trẻ phân loại theo nhóm, theo chất
liệu và đưa vào kho bảo quản (có dán ký hiệu để dễ lấy khi sử dụng).
* Chỉ đạo giáo viên hướng dẫn trẻ cùng cơ trang trí lớp và làm đồ dùng, đồ
chơi.
Từ những nguyên vật liệu sưu tầm được như: vỏ ngao, vỏ hến, hạt gấc, hạt
nhãn, hạt na, bẹ ngô khô, lõi ngô khô, rơm khô, lá cây khô, vỏ cây, chiếu rách,…
tôi chỉ đạo và hướng dẫn giáo viên, cùng với giáo viên hướng dẫn học sinh sử
dụng để trang trí lớp, các góc và làm ra rất nhiều đồ chơi phục vụ cho trẻ hoạt
động.
Ví dụ: Tơi hướng dẫn giáo viên dùng vỏ cây khô làm thân cây, cành
cây,xốp màu và bông làm quả xồi và quả cam, lá nhựa trang trí góc Khám phá
khoa học, dùng vỏ ngao và phun màu để trang trí góc Tạo hình, góc Xây dựng…
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 2 - ảnh 2)
Hình ảnh: minhh họa giáo viên, học sinh sử dụng các nguyên vật liệu sưu tầm
được trang trí góc Tạo hình, chủ đề “Thế giới động vật”.
Từ những nguyên vật liệu sưu tầm được như: Chai nước rửa bát, hộp sữa
chua, vỏ can nước rửa bát, vỏ hộp sữa đậu nành, các thanh tre, lon bia, xốp màu,
que kem, vỏ ngao, vỏ trai, hạt vịng,... tơi chỉ đạo giáo viên của nhóm lớp sử dụng
để làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho chủ đề mà trẻ đang thực hiện để cho trẻ hoạt
động.
Ví dụ: Chủ đề nghề nghiệp: Làm “Cái bát” cần có chai nước rữa bát, giấy
màu, làm “Cái cuốc, cái xẻng, cái bừa” cần có bìa cát tơng, xốp màu, keo, kéo.
Cũng như từ những nguyên vật liệu đó khi hoạt động ngoài trời, trẻ dùng vỏ
chai C2 để đong cát, đong nước, dùng lá cây khô để làm con nghé, làm con mèo,

làm đồng hồ, vòng tay...
*Hướng dẫn giáo viên sử dụng sản phẩm trong các hoạt động của trẻ.
Khi trẻ tự làm đồ dùng đồ chơi giáo viên cần cho trẻ được hoạt động nhiều
trên sản phẩm của mình ở mọi hoạt động. Hoạt động học, hoạt động góc, trang trí
các mảng tường, lớp học và cho trẻ trải nghiệm thật nhiều trên sản phẩm của mình
làm ra để trẻ thấy được sản phẩm làm ra của mình thật có ích. Khi sử dụng nhiều
tạo cho trẻ động cơ phấn khởi, hứng thú để tiếp tục học làm những đồ chơi về sau
và hứng thú khi khám phá các hoạt động..
Ví dụ: Khi giáo viên để sản phẩm làm ra ở các góc, trang trí tuỳ nội dung
chủ đề, trang trí các mảng lớn, ứng dụng vào từng nội dung để trẻ có thể tự học
như cây hoa- quả gắn chữ cái, số (trẻ làm cùng cô).
Từ những sản phẩm của trẻ làm ra được nếu giáo viên trân trọng trẻ sẽ cảm
thấy phấn khởi, có ý nghĩa từ đó trẻ có ý thức giữ gìn, tơn trọng sản phẩm của
mình làm ra tốt hơn. Trẻ chú ý học bài đạt kết quả hơn.

skkn


Kết quả: Đối với giáo viên: 9/9 =100% giáo viên làm tốt công tác tuyên
truyền phụ huynh về công tác thu gom phế thải để tái sử dụng và thu gom được đa
dạng các nguồn vật liệu phong phú để sử dụng sáng tạo đồ dùng đồ chơi và xây
dựng môi trường giáo dục ttheo chủ đề cho trẻ hoạt động tích cực.
Đối với học sinh: 100% trẻ biết tạo ra các sản phẩm đơn giản phù hợp với
từng độ tuổi, biết cùng cô xây dựng môi trường giáo dục từ các nguyên vật liệu thu
gom được tại nhóm lớp.
- 100% trẻ hứng thú sử dụng các sản phẩm của mình làm ra từ các nguyên vật
liệu thu gom được.
2.3.3. Chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm giúp trẻ hoạt động tích cực .
a. Xây dựng môi trường vật chất.

Môi trường vật chất trong trường Mầm non bao gồm môi trường vật chất bên
trong lớp học và mơi trường vật chất bên ngồi lớp học.
* Xây dựng môi trường bên trong lớp học.
Môi trường vật chất trong lớp cần được xây dựng phong phú nhàm tạo hứng
thú và cơ hội cho trẻ học tập với nhu cầu, hứng thú chơi của trẻ, tạo điều kiện cho
trẻ chơi mà học, học bằng chơi.
“Gadner nói – Tạo môi trường giúp phát huy năng lượng, sự chú ý tính hiếu
kỳ và sự tập trung của trẻ em”
“Với montessori – Chơi là hoạt đơng chính của trẻ Mầm non”
“Nên trước hết tạo môi trường trong lớp an tồn về tâm lý cho trẻ nơi khơng
có rủi ro và trẻ được khám phá những vật liệu thú vị mà khơng phải lo lắng. Sự an
tồn tâm lý là một thành tố thiết yếu của một môi trường được thiết kế để ni
dưỡng sự phát triển tồn diện và khả năng sáng tạo của trẻ.”[6].
- Chỉ đạo, hướng dẫn giáo viên bố trí khơng gian, các khu vực (góc) hoạt
động chính trong lớp hợp lý, thẩm mỹ, thân thiện.
Mơi trường trong lớp khi giáo viên bố trí, sắp xếp cần đạt các yêu cầu
sau.Gần gũi, quen thuộc với cuộc sống hàng ngày của trẻ, thể hiện nét văn hóa
riêng của địa phương. Không gian cho các khu vực hoạt động được phân chia phù
hợp với diện tích, vị trí cửa ra vào, cửa sổ, các mảng tường và số lượng trẻ của lớp.
Đảm bảo phịng được thơng thống, có ánh sáng phù hợp, tận dụng tối đa nguồn
ánh sáng tự nhiên. Đảm bảo không gian để tổ chức các hoạt động tập thể, hoạt
động theo nhóm nhỏ và cá nhân. Thiết lập các khu vực hoạt động phù hợp với diện
tích lớp. Do điều kiện lớp hẹp, thiết kế của trường Mầm non Nga Thạch lại thiếu
ánh sáng nên giáo viên cần bố trí các góc theo mục tiêu, nội dung hoạt động từng
chủ đề, sắp xếp một số góc nhất định để trẻ có cơ hội hoạt động nhằm đạt mục tiêu
giáo dục đề ra. Sắp xếp một số góc hoạt động ngồi hành lang lớp học để lấy ánh
sáng cho trẻ hoạt động mọi lúc mọi nơi.

skkn

Ví dụ: Tơi đã chỉ đạo giáo bố trí như sau: Mảng chính ở trung tâm lớp học.
Từ cửa lớp đi vào bên tay phải là các góc động (góc âm nhạc, góc xây dựng, góc nấu
ăn, góc bán hàng, góc bác sỹ), bên tay trái là các góc tĩnh (góc tạo hình, góc văn học,
góc khám phá khoa học…). Góc vận động tơi hướng dẫn giáo viên tận dụng khoảng
hiên ngoài lớp cho trẻ hoạt động thoải mái tránh sự ồn ào cho các góc khác, tiện lợi cho
trẻ khám phá, chơi các trò chơi vận động phát triển vận động thô và vận động tinh cho
trẻ; và bố trí hiên sau đăt tủ cất đồ dùng cá nhân của trẻ, bên cạnh là nhà kho là nơi cất
sạp, chăn, đệm, chiếu, gối,… của trẻ.
- Các khu vực/góc được bố trí thuận tiện, hợp lý, linh hoạt, dễ thay đổi đáp
ứng nhu cầu, hứng thú vui chơi của trẻ.
Các khu vực (góc) hoạt động trong lớp được xác định tùy thuộc vào diện tích
thực tế, đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị, số lượng và lứa tuổi của trẻ, nội dung giáo dục
đang tiến hành. Các khu vực (góc) hoạt động được đặt tên rõ ràng.
Ví dụ: - Hướng dẫn cho giáo viên sắp xếp những khu vực hoạt động có mối liên
hệ với nhau ở gần nhau (Khu vực đóng vai góc Gia đình gần khu vực nghệ thuật); hoạt
động tĩnh xa hoạt động động (Khu vực xây dựng xa khu vực thư viện).
- Sử dụng giá, kệ, đồ dùng, để tạo danh giới giữa các khu vực.
- Mỗi khu vực hoạt động có đồ dùng, đồ chơi, học liệu đặc trưng:
+ Góc xây dựng (xây dựng, ghép hình, lắp ráp): có đủ các khối lắp ghép và
vật liệu phụ kiện, đồ chơi động vật, thực vật, phương tiện giao thơng,....
+ Góc nghệ thuật (Tạo hình, âm nhạc): gồm học liệu và các công cụ, để thực
hiện hoạt động khác nhau (vẽ, tô, cắt, dán,...) như: bàn, ghế, giá đựng, giá treo, giá
vẽ, mẫu, mơ hình, bút vẽ, sáp màu, đất nặn, trang phục,...
- Chỉ đạo giáo viên sử dụng đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị, nguyên vật
liệu được lựa chọn và sử dụng đa dạng, linh hoạt, kích thích sự phát triển của
trẻ.
Mọi đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị, nguyên vật liệu tôi chỉ đạo giáo viên
lựa chọn tuyệt đối an tồn cho trẻ, khơng gây hại cho sức khỏe của trẻ (các viên đá
không có cạnh sắc nhọn, các loại nguyên liệu tự nhiên khơng gây dị ứng với trẻ,...).

Có các ngun liệu mở (lá cây, hột, hạt, dây buộc, bìa, giấy, vỏ chai nhựa, cát
sạch,...), có sản phẩm hồn thiện, sản phẩm chưa hồn thiện nhằm khuyến khích
trẻ sáng tạo, sử dụng linh hoạt, thực hành giải quyết vấn đề. Định hướng cho giáo
viên tận dụng các nguồn nguyên vật liệu của địa phương để trẻ khám phá, đặc biệt
là nguồn nguyên vật liệu tự nhiên và nguồn nguyên vật liệu tái sử dụng như: giấy,
vỏ hộp sữa,... Trước khi cho trẻ sử dụng tơi làm sạch, đảm bảo an tồn vệ sinh.
Giáo viên khai thác đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị, học liệu mở một cách
triệt để linh hoạt cho nhiều mục đích khác nhau trong các hoạt động giáo dục đa
dạng theo cá nhân hoặc nhóm để có thể luân chuyển, chia sẻ đồ dùng đồ chơi giữa
các góc hoạt động.

skkn


Ví dụ: Quả bóng sử dụng trong trị chơi vận động: lăn, tung, ném, bắt,
chuyền bóng hoặc dùng làm mẫu trong hoạt động tạo hình: vẽ, nặn, xé dán quả
bóng hay sử dụng trong góc đóng vai: mua, bán quả bóng.
Tơi thường xun xuống các nhóm lớp quan sát cách trẻ sử dụng đồ dùng,
đồ chơi,sau đó cho giáo viên cập nhật ghi vào nhật ký theo dõi và đánh giá kết quả
của trẻ cuối ngày, cuối chủ đề để, cuối mỗi giai đoạn và góp ý cho giáo viênđiều
chỉnh nguyên vật liệu để có kế hoạch và biện pháp giáo dục tiếp theo giúp trẻ phát
triển toàn diện: Trẻ thực sự làm gì với đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu đã chọn?,
Trẻ có kỹ năng sử dụng đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu không? Sử dụng ở mức
độ nào (Thành thạo/ khơng thành thạo/khơng biết)?
Ví dụ: Tơi hướng dẫn và chỉ đạo giáo viênlựa chọn đồ dùng, đồ chơi, trang
thiết bị, nguyên vật liệu để trẻ sử dụng tại một số khu vực (góc) hoạt động trong
lớp kích thích sự phát triển của trẻ như sau:
Góc tạo hình của nhóm lớp 5-6 tuổi: Bàn ghế, giá đựng, giá treo, giá vẽ.
- Rổ, khay, bảng, hồ, kéo, kẹp, dây, máy đục lỗ, ghim, bảng pha màu.
- Các loại bút: Sáp màu, bút dạ, bút chì màu, bút lơng, cọ.

- Màu khô, màu nước, đất nặn.
- Con dấu làm bằng cao su, nhựa mềm, củ quả, mút, gỗ...
- Nguyên vật liệu thiên nhiên: Que, hột, hạt, vỏ sò, ốc, sỏi, đá, lá khô, rơm, rạ
khô, lõi ngô, bông.
- Giấy trắng, giấy màu các khổ.
- Nguyên vật liệu tái sử dụng: Miếng xốp, giấy gói hàng, giấy báo, tạp chí,
chai lọ, vải vụn.
- Tranh ảnh nghệ thuật, đồ mỹ nghệ dân gian, mẫu mơ hình.
Với cách bố trí sắp xếp như vậy với tất cả các góc của mỗi nhóm lớp, mỗi độ
tuổi có sự khác nhau về sự phát triển của mỗi độ tuổi, để tôi hướng dẫn chỉ đạo
giáo viên lựa chọn sắp xếp cho phù hợp với nhóm lớp mình giúp trẻ sủ dụng tối đa
đồ dùng đồ chơi ở góp đó.
- Hướng dẫn giáo viên trang trí lớp học.
Để thu hút trẻ vào các góc chơi thì việc trang trí các khu vực chơi đẹp, hài
hịa, thuận tiện, tạo cảm xúc tốt cho trẻ. Khi trẻ hoạt động ở góc chơi mở, từ một
góc chơi trẻ có thể thay đổi nội dung chơi, chủ đề chơi, hình ảnh, biểu tượng chơi
một cách linh hoạt, sáng tạo.
Ví dụ: Chủ đề Thế giới động vật ở khu vực Khám phá khoa học, tơi hướng
dẫn giáo viên trang trí các hình ảnh (Em bé trai, Em bé gái đang mời các bé vào
góc chơi) khi nhìn vào các hình ảnh đó trẻ biết ngay đó là góc Khám phá khoa học
ở khu vực này trẻ được chơi với chữ cái, chữ số, hình học,.... Tơi cho trang trí trên
tường là các túi nhỏ đánh số thứ tự từ 1 - 10, ở dưới đặt những chiếc rỗ đựng hình
ảnh các con vật được học trong chủ đề. Tơi cịn sử dụng bóng kính, nẹp nhựa và
xốp màu để làm bảng găm để cho trẻ chơi so sánh, xếp theo quy tắc, xếp tương

skkn


ứng, nhiều hơn – ít hơn, to hơn – nhỏ hơn, dài hơn – ngắn hơn, cao hơn - thấp hơn.
Ở dưới đặt các rổ đồ dùng, đồ chơi cho trẻ hoạt động. Trẻ chơi với các hình (hình

trịn, hình vng, hình chữ nhật,...), trẻ tìm những hình mà mình đã học găm lên
bảng và gọi tên. Từ những mảng dính nhám đó trẻ cịn có thể chơi phân loại, phân
nhóm đối tượng theo dấu hiệu, theo yêu cầu, trẻ cũng có thể chơi tách gộp các đối
tượng trong phạm vi trẻ đang học, trẻ vừa chơi lại vừa có thể học một cách tự
nhiên, thoải mái, sáng tạo không gị bó, khơng áp đặt. Sang chủ đề mới thì giáo
viên có thể giữ ngun mảng chính mà chỉ cần thay đổi các hình ảnh (Ví dụ: từ chủ
đề Thế giới động vật chuyển sang chủ đề Giao thông chỉ cần thay đổi hình ảnh các
con vật bằng hình ảnh các phương tiện Giao thông là được, như vậy không lãng
phí thời gian, khơng tốn kém mà hiệu quả sử dụng cao, mơi trường ln mới và
sinh động).
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 3 - ảnh 1)
Hình ảnh: Góc Khám phá khoa học (chủ đề Giao thơng)
nhóm lớp 5-6 tuổi (Hoa cúc).
Ví dụ: Ở góc Tạo hình, tơi đặt tên góc là “Họa sĩ tí hon”, tơi cho trang trí mơ
phỏng nhân vật em bé đang vẽ tranh dưới tán cây, trên cây là những chú khỉ con
ngộ nghễnh, đáng yêu đang xà xuống xem tranh….. mỗi nhóm lớp một mảng khác
khác nhau cho sinh động. Bên dưới tôi cho giáo viên chuẩn bị nguyên vật liệu, đồ
dùng (bút, giấy A4, đất nặn,...) để thu hút trẻ vào góc chơi và tạo ra nhiều sản
phẩm theo chủ đề mình đang học.
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 3 - ảnh 2)
Hình ảnh: Góc Tạo hình nhóm lớp 5-6 tuổi Hoa Mai).
Với cách hướng dẫn cụ thể như vậy trong tất cả các góc của nhóm lớp khối
5-6 tuổi giáo viên biết cách sử dụng nguyên vật liệu để thực hiện thay đổi môi
trường cho trẻ hoạt động, trẻ cùng cơ được thực hiện trang trí xây dựng các góc
theo chủ đề một cách linh hoạt thu hút sự hứng thú và khám phá xủa trẻ giúp trẻ
hoạt động một cách tích cực.
* Xây dựng mơi trường vật chât bên ngồi lớp học.
Mơi trường vật chất cho trẻ hoạt động cần đảm bảo an toàn cho trẻ, phù hợp
với điều kiện thực tế, đáp ứng nhu cầu chơi của trẻ, tạo điều kiện cho trẻ hoạt động
tích cực, chơi mà học, học bằng chơi.

Ngoài những khu vực chơi trong lớp được bố trí, sắp xếp khơng gian hợp lý.
Ở mơi trường ngồi lớp học tơi tận dụng vườn thiên nhiên để chỉ đạo giáo viên
xây dựng góc thiên nhiên.
- Góc thiên nhiên của các nhóm lớp mẫu giáo được xây dựng ở vườn thiên
nhiên của bé, mỗi chậu hoa, cây cảnh, cây thuốc nam đều được gắn chữ tên cây,
tên hoa, tên cây thuốc, …. Hướng dẫn giáo viên phân loại các loại cây ra các khu
vực khác nhau như: khu vực cây thuốc nam, khu vực cây hoa, khu vực cây cảnh,
khu vực cây ăn quả, khu vực các loại rau, củ, quả, … đường dẫn ra các khu vực đó

skkn


cho giáo viên sưu tầm các miếng ghép giả xương gỗ và đánh chữ số lên đó giúp trẻ
vừa có thể chăm sóc cây cối vừa tập đếm.
- Vườn rau của khối lớp mẫu giáo được quy hoạch mỗi ô trồng một loại rau
khác nhau, ô trồng rau ăn lá, ô trồng rau làm gia vị, ô trồng rau ăn củ các loại rau
được trồng theo mùa. Mỗi một loại rau đều được tơi gắn chữ tên rau đó cho trẻ
hình thành việc tập đọc mỗi khi ra vườn rau.
Hướng dẫn giáo viên tận dụng sân khấu có mái che ngồi trời để trẻ chơi các
trị chơi gấp lá, tơ tượng, vẽ tranh theo ý thích … khi trẻ hoạt động ngoài trời.
Và những tranh ảnh, những sản phẩm trẻ tạo ra tôi chỉ đạo giáo viên cho trẻ
trưng bày triển lãm sau mỗi giai đoạn để trẻ thấy được sản phẩm. đồng thời cho
giáo viên chụp ảnh gửi qua gia lơ nhóm lớp để phụ huynh thấy được kết quả thực
hành của con.
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 3 - ảnh 3)
Hình ảnh: Trẻ được hoạt động với mơi trường bên ngồi lớp học.
Kết quả: Đối với giáo viên: 9/9 = 100% giáo viên tích cực xây dựng mơi
trường giáo dục trong lớpvà ngồi lớp học. Chủ động sáng tạo trong việc xây dựng
môi trường giáo dục theo hướng mở để phục vụ học đồng thời nắm vững nguyên
tắc, nội dung, mục đích của việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung

tâm giúp trẻ hoạt động tích cực tại nhóm lớp mình phụ trách.
Đối với học sinh:
Qua cách bố trí, sắp xếp, trang trí môi trường giáo dục hợp lý ở mỗi điều kiện
không gian của từng nhóm lơp tơi nhận thấy trẻ hoạt động tích cực hơn, có hiệu
quả cao hơn.
Qua kết quả quan sát đánh giá cho thấy 100% trẻ hứng thú tích cực tham gia
vào các hoạt động.
b. Xây dựng mơi trường xã hội lành mạnh, ấm cúng, thân thiện.
Trong xã hội hiện nay qua các phương tiện thông tin đại chúng có khơng ít
giáo viên chưa biết cách xử lý phù hợp và kiềm chế đối với trẻ cá biệt, vẫn cịn tình
trạng dọa nạt trẻ chưa đúng lúc, vẫn có nhiều dư luận khơng tốt cho bậc học mầm
non. Vì thế việc chỉ đạo giáo viên xây dựng kế hoạch biện pháp cụ thể trong việc
xây dựng môi trường sạch đẹp, an tồn và mơi trường xã hội thân thiện để hoạt
động tích cực nhằm khơi dậy ở trẻ những hành vi đạo đức trong sáng giúp phụ
huynh tuyệt đối tin tưởng vào thương hiệu nhà trường là rất cần thiết.
Môi trường thân thiện không chỉ môi trường về vật chất mà mơi trường về
tâm lý, tình cảm làm thế nào để trẻ cảm thấy ấm áp tình thương, thân thiện của Cô
giáo và bạn bè, trẻ coi môi trường mầm non như ngôi nhà thứ hai của trẻ. Chúng ta
biết rằng môi trường tâm lý xã hội của trẻ được hình thành bởi hệ thống các mối
quan hệ.
Do đó, giáo viên phụ trách lớp ln gương mẫu về mọi mặt trong từng cử
chỉ, nói năng, ứng xử giao tiếp với mọi người nhẹ nhàng lịch sự, lễ phép tác phong

skkn


sư phạm, cách ăn mặc, đi dứng. Luôn gần gũi yêu thương chăm sóc trẻ, tránh nói
tiếng địa phương, nói trống không, tránh đối xử thô bạo thiếu công bằng với trẻ và
các hiện tượng làm tổn thương đến danh dự, lịng tự trọng của trẻ. Ln tạo dựng
tình cảm thân thiện giữa cô và trẻ, cô giáo với cô giáo, cô giáo với các bậc phụ

huynh và những người xung quanh trẻ, giữa trẻ với trẻ. Đây chính là tổng hòa giữa
các mối quan hệ trở thành một hệ thống chặt chẽ không thể tách rời.
Môi trường xã hội, tôi chỉ đạo giáo viên xây dựng là môi trường mà mọi trẻ
đều được đối xử công bằng, được yêu thương, tôn trọng, tin tưởng, được đáp ứng
các nhu cầu chính đáng của trẻ,...
- Trị chuyện tích cực với trẻ, tạo cơ hội để trẻ trò chuyện với nhau và với
giáo viên, tơn trọng khả năng, sở thích, nguyện vọng, mong muốn, ý kiến của mỗi
trẻ.
Qua khảo sát thực nghiệm hàng ngày với trẻ ở các nhóm lớp tơi nhận thấy
100% trẻ được hoạt động học tập, vui chơi trong mơi trường xanh sạch đẹp, an
tồn và thân thiện theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
Có thể khẳng định môi trường giáo dục trong trường mầm non là rất quan trọng
trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ ở. Hiệu quả của việc tạo
mơi trường nhằm góp phần thực tốt mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ
2.3.4. Chỉ đạo thường xuyên giáo viên tạo cơ hội, khuyến khích trẻ thực
hành, trải nghiệm hoạt động tích cực trong mơi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm qua các hoạt động và mọi lúc, mọi nơi.
Để phát huy được tối đa hiệu quả sử dụng môi trường giáo dục trong lớp mà
giáo viên cùng trẻ xây dựng thì trẻ phải được tham gia trải nghiệm, thực hành,
khám phá trong mơi trường đó và tôi đã chon lớp 5-6 tuổi Hoa Cúc để làm lớp
điểm, từ đó giúp tất cả giáo viên của các nhóm lớp khác học tập kinh nghiệm và
nhân diện rộng giúp trẻ thực hành trải nghiệm một cách tích cực trong mơi trường
cơ và trẻ xây dựng. Bởi vì, một môi trường dù được xây dựng phong phú, nhưng
chỉ để trưng bày cho đẹp mắt, không cho trẻ chạm vào vì sợ bị phá hỏng bao cơng
sức trưng bày thì mơi trường đó giống như những ảo ảnh trong sa mạc khơng giúp
được gì cho cơ và trẻ. Vì vậy việc chỉ đạo hướng dẫn giáo viên luôn tạo cơ hội,
khuyến khích trẻ sử dụng mơi trường giáo dục trong lớp một cách phù hợp, hiệu
quả ở mọi lúc, mọi nơi. Đây là những cơ hội quý báu để trẻ ứng dụng kiến thức và
kỹ năng trẻ đã được học theo cách của mình mà khơng bị gị bó.
* Hoạt động đón – trả trẻ.

Mơi trường xã hội là mơi trường được tạo nên bởi sự tương tác gữa cô với trẻ,
giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với những người xung quanh. Sự tương tác đó được thể
hiện rõ trong q trình giao tiếp trong giờ đón trẻ và trả trẻ.
Ở thời điểm đón – trả trẻ cơ cần tạo môi trường giao tiếp cởi mở, thân thiện,
giữa cô và trẻ, giữa cô và cha, mẹ trẻ.
Hướng cho trẻ vào các góc chơi, gợi ý, khuyến khích trẻ để trẻ biết cách chơi.

skkn


* Hoạt động Học:
Xuất phát từ đặc điểm nhận thức và hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo là
hoạt động chơi, nên việc học của trẻ ở lứa tuổi này được tổ chức với hình thức học
tự nhiên qua chơi, qua thực hiện các hoạt động sinh hoạt hàng ngày, học dưới sự
định hướng và hướng dẫn trực tiếp của giáo viên. Thông qua hoạt động học trẻ
được phát huy tối đa tính tích cực của mình.
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 4 - ảnh 1)
Hình ảnh: Hoạt động học Khám phá khoa học của
nhóm lớp 5-6 tuổi Hoa cúc.
Ngoài ra để giúp trẻ tự tiếp thu kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm sống một
cách tự nhiên làm cho hoạt động học khơng nhàm chán và gị bó đối với trẻ, những
kiến thức mà trẻ tiếp thu trở nên nhẹ nhàng nhưng rất hiệu quả, trẻ tham gia học
một cách hứng thú, tích cực.
* Hoạt động góc.
Muốn trẻ được chơi tích cực, chơi sáng tạo, nghĩ ra nhiều cách chơi trong các
khu vực chơi (góc) hoạt động ngay từ đầu giáo viên phải biết cách giới thiệu các
góc chơi và quản lý tốt q trình trẻ chơi trong các góc. Biện pháp này giúp trẻ chủ
động tìm kiếm đồ chơi khi cần, triển khai trò chơi, thu dọn và cất đồ chơi đúng quy
định.
Như vậy giúp trẻ sử dụng triệt để môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

mà cô và trẻ cùng xây dựng ở các góc chơi.
Ví dụ: Chủ đề Thế giới động vật.
Góc tạo hình: Ở góc chơi này trẻ thỏa sức sáng tạo ra những sản phẩm của
mình, trẻ có thể vẽ tranh vào giấy A4 rồi gián vào các khung ảnh, có thể vẽ trực
tiếp lên các khung ảnh hoặc có thể cắt dán các hình ảnh từ sách báo cũ dán vào
khung ảnh để tạo thành bức tranh hoặc dùng hột, hạt xếp thành bức tranh.
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 4 - ảnh 2)
Hình ảnh: Trẻ lớp 5-6 tuổi đang hoạt động ở góc Tạo hình.
- Góc xây dựng: Đây là khu vực được trẻ thể hiện mối liên hệ chặt chẽ với
nhau đoàn kết giúp đỡ nhau để tạo nên một sản phẩm chung. Vì vậy mà mỗi ngôi
nhà, cây hoa, hàng rào, con vật… tất cả đều được tơi chỉ đạo thiết kế dính cho trẻ
dễ di chuyển, tháo ra, lắp vào theo ý muốn, từ đó trẻ xây dựng cơng trình theo sự
sáng tạo của trẻ.
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 4 - ảnh 3)
Hình ảnh: Trẻ 5-6 tuổi đang hoạt động ở góc Xây dựng
- Góc phân vai: Với các trị chơi Bán hàng, Nấu ăn. Qua góc chơi nấu ăn trẻ
có một số kỹ năng xào, nấu một số món ăn đơn giản, cầm dao gọt rau củ quả, cầm
đũa gắp thức ăn. Trẻ biết được các sản phẩm của địa phương như bánh đa, bún,
được làm ra từ thôn Phương Phú, các sản phẩm lúa, ngô, khoai sắn là sản phẩm của

skkn


ngành nơng nghiệp. Qua q trình trẻ chơi bán hàng giáo viên cần thường tạo ra
các tình huống giao tiếp, mua bán, trao đổi để các bé được học hỏi, hiểu biết vận
dụng vào cuộc sống hàng ngày của trẻ, nâng cao kỹ năng sống cho trẻ.
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 4 - ảnh 4)
Hình ảnh: Trẻ 5-6 tuổi đang hoạt động ở góc phân vai.
- Góc khám phá khoa học: Hướng dẫn cho giáo viên xây dựng các góc nhỏ.
+ Góc tốn: Mục đích muốn giáo viên củng cố một số kiến thức kỹ năng,

tích hợp củng cố vận động tinh cho trẻ về số lượng, hình dạng, kích thước, so sánh,
sắp xếp theo quy tắc, xếp tương ứng, nhận biết các hình, các khối và các trị chơi
xâu hoa, xâu hình.
+ Góc chữ cái: Để trẻ được chơi với các chữ và LQVCC qua tranh, ảnh.
Thơng qua đó tích hợp nhận biết các con vật. Giáo viên cần trẻ ghép các con vật từ
các mảnh ghép rời và tìm chữ cái cịn thiếu theo mẫu.
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 4 - ảnh 5)
Hình ảnh: Trẻ 5-6 tuổi đang hoạt động ở góc khám phá khoa học
Đối với hoạt động góc tơi chú ý đến khả năng và nhu cầu, hứng thú của trẻ
cần đạt được ở mỗi độ tuổi, ở độ tuổi trẻ chơi theo nhóm và chơi cùng nhau có sự
trao đổi qua lại giữa trẻ với trẻ 4-6 tuổi, chơi độc lập trao đổi ít đối với trẻ 3 tuổi: vì
vậy u cầu giáo viên khơng nên chọn q nhiều góc chơi một lúc sẽ làm trẻ phân
tán, có quá nhiều đồ chơi trẻ sẽ khơng kiên trì chơi với đồ chơi mà trẻ thích trẻ
ln thay đổi và việc quản lí trẻ chơi cũng sẽ bị hạn chế. Nên mỗi hôm giáo viên
nên cho trẻ chơi 3 - 4 góc ngày mai lại đổi góc chơi sao cho trẻ được đảm bảo chơi
đủ ở các góc mà vẫn có sự liên kết giữa các góc chơi và đạt được u cầu của buổi
chơi.
*Hoạt động ngồi trời:
Mơi trường bên ngồi lớp học rất tốt đối với sức khỏe và việc học tập, vui
chơi của trẻ. Chơi ngoài trời tạo cơ hội cho trẻ vận động toàn phần, phát triển kỹ
năng vận động thô như đi, chạy, nhảy, leo trèo, thăng bằng; phối hợp các giác quan
và tiếp nhận cảm giác.
Tôi hướng dẫn cho giáo viên tổ chức cho trẻ chơi ở khu vực như:
- Khu vực phát triển vận động, góc vận động của các nhóm lớp: Trẻ được
chơi các trò chơi dân gian như: ném còn, kéo co, trồng nụ trồng hoa, rồng rắn lên
mây, ném vòng cổ chai,… trị chơi vận đơng như: bị chui qua cổng, bật liên tục
qua 5 vịng, ném trúng đích…các trị chơi cần phù hợp và vừa sức với từng độ tuổi
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 4 - ảnh 6)

Hình ảnh: Trẻ hoạt động ở khu vực phát triển vận động.

skkn


- Khu vực vườn thiên nhiên của bé: Trẻ biết các loại cây rau, cây hoa, cây
thuốc, biết chăm sóc cây. Trẻ được chơi với đất, cát, nước, đá, sỏi…
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 4 - ảnh 7)
Hình ảnh: Trẻ hoạt động ở khu vực vườn thiên nhiên của bé.
- Khu vực vườn rau của bé: Thời gian hoạt động ngoài trời với trẻ ở mỗi độ
tuổi khác nhau, trẻ độ tuổi mẫu giáo hầu hết đã biết tự phục vụ bản thân và tự làm
các việc nhẹ nhàng vừa sức vì vậy giáo viên cần hướng dẫn trẻ cùng trẻ chăm sóc
cho vườn rau của lớp mình như: nhổ cỏ, tưới nước, bắt sâu, thu hoạch rau mang
xuống nhà bếp cho các cấp dưỡng để chế biến cho buổi ăn trưa của trẻ.trẻ khối lớp
4- 6 tuổi tự làm có sự hướng dẫn của cơ, trẻ khối 3 tuổi làm cùng cơ. Từ đó giáo
dục cho trẻ lòng biết ơn đối với những người lao động và biết lợi ích của các loại
rau, củ đối với con người.
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 4 - ảnh 8)
Hình ảnh: Trẻ hoạt động ở khu vực vườn rau của bé.
- Khu vực vườn cổ tích:Giáo viên cần mơ phỏng lại các câu truyện Thánh
Gióng, Trầu cau, Tấm Cám, Nàng Bạch Tuyết và bảy chú Lùn, …Trẻ được nghe
cơ kể chuyện, đóng vai các nhân vật trong truyện trong khu vườn cổ tích.
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 4 - ảnh 9)
Hình ảnh: Trẻ hoạt động ở khu vực vườn cổ tích.
*Hoạt động ngày hội ngày lễ.
Trẻ rất hứng thú, hoạt động tích cực, ln sáng tạo đưa ra ý tưởng mới, biết cách
xưng hô với bạn với cô biết nhường nhịn nhau trong khi chơi, biết gọn gàng ngăn nắp
khi chơi xong, nề nếp ngày một ổn định. Thành công của việc chỉ đạo giáo viên xây
dựng môi trường trong các hội ngày lễ phù hợp tạo cơ hội cho trẻ khám phá và trải
nghiệm rất nhiều đồ dùng đồ chơi, vật thật trong một mơi trường mở.
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 4 - ảnh 10)

Hình ảnh: Trẻ tham gia ngày hội “Bé đón tết Trung thu”.
Chủ đề động vật cho trẻ được đón lễ Giáng sinh biết được ơng già noel là
mang đến những điều tốt đẹp với mọi người đặc biệt là trẻ nhỏ, trẻ được gặp ông
già nô en được nhận quà từ ông già là niềm mơ ước của trẻ thơ, tôi đã chỉ đạo cho
cô và trẻ cùng làm ra những món quà có ý nghĩa như túi xách, quả bóng, nặn, vẽ,
xé dán các con vật đáng yêu và bỏ hộp gói lại cho giáo viên đóng vai ơng già noel
tặng q cho tất cả các trẻ, đặc biêt các trẻ có hồn cảnh khó khăn các cơ đã tự
qun góp ủng hộ mua dép, quần áo .... để ông già noel tặng cho các con nhân dịp
giáng sinh. Như vậy trẻ rất hứng thú với việc làm ra những món quà có ý nghĩa và
mong muốn được nhận.
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 4 - ảnh 11)

skkn


Hình ảnh: Trẻ tham gia ngày lễ noel
Chủ đề Thế giới thực vật – tết và mùa xuân, cho trẻ tham gia ngày hội “Chợ
tết quê em” trẻ được trải nghiệm tự tay trang trí cây mai, cây đào, được tham gia
gói giị, bánh chưng, được vẽ tranh theo ý thích về mùa xn, được nặn tị he, đóng
vai ơng đồ, vai người bán hàng. Qua đây giúp trẻ cảm nhận được ngày tết cổ
truyền của dân tộc, được làm ngươi lớn giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu chơi và khám
phá trong một mơi trường được xây dựng cơng phu.
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 4 - ảnh 12)
Hình ảnh: Trẻ tham gia ngày hội “Vui tết xum vầy”.
Ví dụ: Chủ đề Quê hương - Đất nước - Bác hồ tổ chức cho trẻ 4-6 tuổi đi
tham quan, thắp hương ở đền thờ Thám Hoa Mai Anh Tuấn và Chùa Thạch Tuyền
xã Nga Thạch. Thăm quam nhà truyền thống của q mình, từ đó trẻ tự hào về quê
hương của mình sinh ra và lớn lên.
Đồn rằng: Chùa sỏi lắm tiên, Bạch câu lắm cá.
Thạch Tuyền lắm quan.

(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 4 - ảnh 11)
Hình ảnh: Trẻ tham quan đền thờ Thám Hoa Mai Anh Tuấn, Chùa
Thạch Tuyền và nhà Truyền thống xã Nga Thạch.
Thành công của việc chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường trong các hội ngày
lễ phù hợp tạo cơ hội cho trẻ khám phá và trải nghiệm rất nhiều đồ dùng đồ chơi, vật
thật trong một môi trường mở.
Sau khi tôi hướng dẫn chỉ đạo giáo viên thực hiện giải pháp này tôi nhận thấy rõ
rệt sự thành công của việc chỉ đạo giáo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm giúp trẻ hoạt động tích cực làm cho tơi thấy hài lịng.
Kết quả: 9/9 giáo viên thực hiện tốt việc tổ chức tạo cơ hội, khuyến khích trẻ
hoạt động trong mơi trường giáo dục trẻ được thực hành, trải nghiệm
Với trẻ: 100% trẻ hứng thú, hoạt động tích cực, ln sáng tạo đưa ra ý tưởng
mới, biết cách xưng hô với bạn với cô biết nhường nhịn nhau trong khi chơi, biết gọn
gàng ngăn nắp khi chơi xong, nề nếp ngày một ổn định. Đặc bệt biết được ý nghĩa các
ngày hội ngày lễ của dân tộc biết được các địa danh của quê hương mình từ đó thêm
u q nơi mình sinh ra và lớn lên.
2.3.5. Phối hợp với cha mẹ trẻ để xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm cho trẻ hoạt động tích cực.
Qua thực tế một điều dễ thấy rằng: Tất cả mọi công việc trong trường muốn
đạt kết quả tốt đều khơng thể khơng có sự ủng hộ của cha mẹ trẻ và cộng đồng, vì
vậy khi triển khai nội dung này tôi đã chỉ đạo giáo viên phối hợp với phụ huynh
bằng nhiều hình thức:

skkn


- Trong buổi họp phụ huynh đầu năm giáo viên cần thơng báo rõ mục đích,
u cầu, nội dung, “xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” với phụ
huynh và đề nghị phụ huynh phối hợp thực hiện.
- Trong những ngày trẻ phải tạm nghỉ học ở nhà do dịch bệnh covitd - 19. Thì

việc phối hợp với cha mẹ cần thiết hơn bao giờ hết. Giáo viên cần sử dụng gmail,
zalo, messenger, facebook để tuyên truyền dạy trẻ ở nhà. Thông qua mạng xã hội
tôi chỉ đạo giáo viên làm những video giáo dục kỹ năng sống cho trẻ, hướng dẫn
phụ huynh sử dụng các nguyên vật liệu sẵn có như: đá, sỏi, giấy, báo cũ, bìa cát
tơng để dạy trẻ vui chơi và học tập ở nhà. (và toàn trường làm được 25 vi deo trong
các lĩnh vực hoạt động giáo dục, gửi về PGD 10 vi làm tư liệu)
Ví dụ: chỉ đạo giáo viên nhóm 5-6 tuổi làm video “Hướng dẫn phụ huynh
dạy con làm quen với chữ cái n, m, l”
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 5 - ảnh 1)
Hình ảnh: Video “Hướng dẫn phụ huynh dạy con làm quen
với chữ cái n, m, l”
- Viết lên bảng tuyên truyền những nội dung cần giáo dục, những nội dung
cần sự phối hợp của cha, mẹ trẻ như xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm, những tranh minh họa có nội dung xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm để phụ huynh tham khảo khi trẻ ở nhà. Tôi thông báo với cha, mẹ trẻ
về thời gian biểu của lớp, tuyên truyền nội dung giảng dạy đến cha, mẹ trẻ, mời
cha, mẹ trẻ tham quan lớp, dự giờ một số hoạt động, tham quan triển lãm đồ dùng
để cha, mẹ trẻ hiểu ra những khó khăn hạn chế về cơ sở vật chất, trang thiết bị để
đáp ứng kịp thời cho nhu cầu dạy và học hiện nay. Tích cực vận động cha, mẹ trẻ
cùng tham gia làm đồ dùng đồ chơi tự tạo từ nguyên vật liệu phế thải để xây dựng
các góc mở và bổ sung vào thế giới đồ chơi phong phú để thu hút trẻ tích cực tham
gia hoạt động.
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 5 - ảnh 2)
Hình ảnh: Cha, mẹ trẻ tham gia làm đồ dùng, đồ chơi.
Bên cạnh đó tơi động viên các nhóm lớp vận động cha, mẹ trẻ tham gia xây
dựng môi trường giáo dục, ủng hộ ngày công lao động và ủng hộ cây cảnh, xây
dựng góc thiên nhiên của lớp cùng cơ để hàng ngày trẻ được chăm sóc và khám
phá thiên nhiên.
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 5 - ảnh 3)
Hình ảnh: Cha, mẹ trẻ tham gia xây dựng khu vực thiên nhiên của lớp. tham

gia xây dựng chợ tết quê em của trường.
Chỉ đạo giáo viên trong các buổi họp phụ huynh giữa năm, phải thường thông
báo kết quả những cha mẹ trẻ nhiệt tình, sáng tạo cùng với giáo viên làm đồ dùng,
đồ chơi.

skkn