Dạy học theo chuẩn đầu ra và một số vấn đề thực tế khi triển khai hoạt động dạy học theo chuẩn đầu ra đối với học phần pháp luật đại cương tại trường đại học giao thông vận tải thành phố hồ chí minh

Kỷ yếu Hội thảo khoa học cấp Trường 2022

Tiểu ban Xã hội học- Ngoại ngữ

Dạy Học Theo Chuẩn Đầu Ra Và Một Số Vấn Đề Thực Tế
Khi Triển Khai Hoạt Động Dạy Học Theo Chuẩn Đầu Ra
Đối Với Học Phần Pháp Luật Đại Cương
Tại Trường Đại Học Giao Thông Vận Tải
Thành Phố Hồ Chí Minh
Ngơ Thùy Dung
Khoa Lý luận chính trị
Trường Đại học Giao thơng vận tải
Thành phố Hồ Chí Minh
Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam


Lê Thị Cẩm Tú
Khoa Lý luận chính trị
Trường Đại học Giao thơng vận tải
Thành phố Hồ Chí Minh
Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam


Tóm tắt-Chuẩn đầu ra chương trình đào tạo hay học
phần là những cam kết của cơ sở giáo dục và người dạy
về chất lượng đào tạo. Hoạt động giảng dạy của giảng
viên và học tập của sinh viên trong thực tế nhằm hiện
thực hóa những cam kết đó và chứng minh chất lượng
đào tạo. Chuẩn đầu ra được xem là kim chỉ nam cho
việc thiết kế các hoạt động dạy và học trong chương
trình đào tạo và đề cương chi tiết các học phần. Hoạt

động dạy và học trong thực tế phải bám sát vào chuẩn
đầu ra, đồng thời lấy chuẩn đầu ra để đánh giá chính
hoạt động đó. Bài báo phân tích một số vấn đề khi dạy
và học theo chuẩn đầu ra, chia sẻ kinh nghiệm thực tế
nhằm nâng cao chất lượng dạy và học.

triển khai hoạt động giảng dạy – học tập, kiểm tra –
đánh giá trong thực tế nhằm đạt được CĐR. Tuy
nhiên, dạy và học đạt CĐR khơng phải là cơng việc
dễ dàng vì nhiều lý do khách quan và chủ quan. Như
vậy, giảng viên phải dành nhiều thời gian và công sức
để thiết lập một chu trình tồn diện nhằm đảm bảo nội
dung giảng dạy – học tập, từ tiến trình giảng dạy và
kết quả đánh giá cần phân tích và chứng minh để đảm
bảo đạt CĐR.

Từ khóa-Hoạt động dạy và học, chuẩn đầu ra, chuẩn
đầu ra chương trình đào tạo, chuẩn đầu ra học phần, dạy
học đạt chuẩn đầu ra, kiểm tra đánh giá kết quả học tập.

I. GIỚI THIỆU
Hiện nay các trường đại học trên khắp cả nước đã
và đang tích cực triển khai xây dựng, rà sốt và phát
triển các chương trình đào tạo (CTĐT) theo các tiêu
chuẩn khác nhau. Khi đã xây dựng CTĐT theo hướng
tiếp cận chuẩn đầu ra (CĐR), các hoạt động triển khai
phải tuân theo CĐR. Khi đó CTĐT được ví như cơng
cụ chuyển tải, dạy học là hoạt động chuyển tải, kiểm
tra đánh giá (KTĐG) là hoạt động đo lường mức độ
đạt CĐR. CĐR là một trong những yếu tố cốt lõi quyết

định chất lượng CTĐT và hoạt động thực tế. Để có thể
đo lường mức độ đạt CĐR của người học, CĐR CTĐT
được quy định cụ thể thành các yêu cầu liên quan đến
kiến thức, kĩ năng, mức độ tự chủ và trách nhiệm. Trên
cơ sở thang đo năng lực Bloom, khoa/viện và giảng
viên đã xây dựng mục tiêu CTĐT và CĐR của ngành
và từng học phần.
Vì vậy, đề cương chi tiết học phần (ĐCCT HP)
được xem là tài liệu chỉ dẫn chính thống để giảng viên

Pháp luật đại cương là học phần bắt buộc trong các
CTĐT trình độ đại học tại Trường Đại học Giao thơng
vận tải Thành phố Hồ Chí Minh (UTH). Học phần này
trang bị cho người học những hiểu biết chung về Nhà
nước, pháp luật và các ngành luật; giúp người học hình
thành kỹ năng tư duy logic, giải quyết các vấn thực tế
dựa trên quy định của pháp luật; có thái độ chuẩn mực
trong xử sự.
Trên cơ sở CĐR CTĐT đã được phê duyệt, Khoa Lý
luận chính trị đã xây dựng CĐR HP, thiết kế hoạt động
dạy - học, lựa chọn hình thức và phương pháp đánh giá
phù hợp, xây dựng ngân hàng câu hỏi, biên soạn tài liệu
giảng dạy, đổi mới phương pháp dạy - học để nâng
cao chất lượng giảng dạy, đảm bảo đạt CĐR. Tuy
nhiên, hầu hết các lớp học phần có số lượng sinh viên
cao nên việc triển khai hoạt động dạy- học, đánh giá
trong thực tế gặp nhiều khó khăn. Trong bài báo,
nhóm tác giả đưa ra một số vấn đề thường gặp trong
quá trình thực hiện, đồng thời chia sẻ một số kinh
nghiệm triển khai từ học phần Pháp luật đại cương.

II. MỘT SỐ THUẬT NGỮ ĐƯỢC ĐỀ CẬP
A. Chuẩn đầu ra
CĐR là thuật ngữ được sử dụng rộng rãi trong
công tác bảo đảm chất lượng, dưới đây là một sô

322


Ngô Thùy Dung, Lê Thị Cẩm Tú

hướng tiếp cận từ các tác giả trong và ngoài nước:
“CĐR thể hiện những gì sinh viên nên biết, hiểu
và có năng lực thực hiện trên cơ sở trình độ văn bằng
yêu cầu. CĐR là khẳng định những điều mà chúng ta
muốn sinh viên có khả năng biết, hiểu, làm nhờ hồn
thành một khóa đào tạo”[1].
“CĐR có thể được xem như lời cam kết, lời khẳng
định của nhà trường đối với xã hội, với người sử dụng
lao động, với người học về những công việc cụ thể mà
sinh viên sẽ làm được; về những kiến thức, kỹ năng,
thái độ … mà sinh viên sẽ đạt được sau khi được đào
tạo tại nhà trường” [2].
“CĐR của mỗi khóa học hay CTĐT bao gồm một
hệ thống các giá trị, tiêu chí “chuẩn” về kiến thức, kĩ
năng và thái độ mà người học sẽ đạt được sau khi
hồn thành một khóa học hay CTĐT” [3].

của các ngành cùng trình độ; bao gồm yêu cầu về mục
tiêu CTĐT, CĐR, chuẩn đầu vào, khối lượng học tập
tối thiểu, cấu trúc chương trình và nội dung chương

trình, phương pháp giảng dạy và đánh giá kết quả học
tập, các điều kiện thực hiện để bảo đảm chất lượng
đào tạo. Từ đó chúng ta có thể hiểu, CĐR CTĐT là
những yêu cầu chi tiết về kiến thức, kỹ năng, thái độ
mà người học cần đạt được sau khi hoàn thành CTĐT
đã được thiết kế.
C. Chuẩn đầu ra học phần
“HP là một tập hợp hoạt động giảng dạy và học
tập được thiết kế nhằm thực hiện một số mục tiêu học
tập cụ thể, trang bị cho người học những kiến thức,
kỹ năng thuộc một phạm vi chuyên môn hẹp trong
CTĐT” [6]. Một học phần thường được triển khai dạy
- học trong thời gian một học kỳ.

Theo Hướng dẫn xây dựng và công bố CĐR ngành
đào tạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo định nghĩa: “CĐR
là quy định về nội dung kiến thức chuyên môn; kỹ
năng thực hành, khả năng nhận thức công nghệ và
giải quyết vấn đề; công việc mà người học có thể đảm
nhận sau khi tốt nghiệp và các yêu cầu đặc thù khác
đối với từng trình độ, ngành đào tạo” [4].

CĐR HP có thể hiểu là những yêu cầu tối thiểu
người học cần đạt về phẩm chất và năng lực sau khi
hồn thành học phần đó, bao gồm u cầu về kiến
thức, kỹ năng, mức độ tự chủ và trách nhiệm.

Về mặt pháp lý, CĐR là thuật ngữ được đề cập lần
đầu tiên trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật
của Việt Nam tại khoản 4, Điều 3, Thơng tư số

07/2015 TT-BGDĐT theo đó: “CĐR là u cầu tối
thiểu về kiến thức, kĩ năng, thái độ, trách nhiệm nghề
nghiệp mà người học đạt được sau khi hoàn thành
CTĐT, được cơ sở đào tạo cam kết với người học, xã
hội và công bố công khai cùng với các điều kiện đảm
bảo thực hiện” [5].

A. Mọi hoạt động triển khai trong thực tế cần được
thiết kế trên cơ sở CĐR

Theo khoản 4, Điều 2, Thông tư số 17/2021/TTBGDĐT cho rằng “CĐR là yêu cầu cần đạt về phẩm
chất và năng lực của người học sau khi hoàn thành
một CTĐT, gồm cả yêu cầu tối thiểu về kiến thức, kỹ
năng, mức độ tự chủ và trách nhiệm của người học
khi tốt nghiệp” [6].
B. Chuẩn đầu ra chương trình đào tạo
“CTĐT là một hệ thống các hoạt động giáo dục,
đào tạo được thiết kế và tổ chức thực hiện nhằm đạt
được các mục tiêu đào tạo, hướng tới cấp một văn
bằng giáo dục đại học cho người học” [6].

III. NHỮNG YÊU CẦU KHI DẠY VÀ HỌC
THEO CĐR ĐỐI VỚI HỌC PHẦN
PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG TẠI UTH

Trên cơ sở CĐR CTĐT, xác định vị trí của học
phần trong CTĐT và mức độ đóng góp vào CĐR
chung của CTĐT các học phần, xây dựng mục tiêu và
CĐR HP từ đó vạch ra những hoạt động dạy - học cụ
thể. Về lý thuyết, khi xây dựng ĐCCT HP người biên

soạn phải căn cứ vào CĐR để thiết kế nội dung và lựa
chọn phương pháp giảng dạy cũng như phương thức
đánh giá. Khi triển khai trong thực tế, nếu ĐCCT là
cẩm nang để giảng viên hoạt động, CĐR chính là
thước đo giá trị thực tế của hoạt động dạy - học.
Đối với người dạy, dựa trên CĐR giảng viên nhận
thấy cần dạy vấn đề nào, cách KTĐG và tổ chức dạy
– học – kiểm tra để sinh viên đạt CĐR. Đối với người
học, dựa trên CĐR HP sinh viên nắm bắt được nội
dung cần học và năng lực đạt được sau khi hồn thành
HP. Vì vậy, việc thiết kế các hoạt động dạy - học,
KTĐG trong ĐCCT phải bám sát vào CĐR CTĐT và
CĐR HP, được thể hiện tại hình 1.

Ở bậc đại học, đối với mỗi trình, CĐR CTĐT là
những yêu cầu chung, tối thiểu đối với tất cả CTĐT

323


Dạy học theo chuẩn đầu ra và một số vấn đề thực tế khi triển khai hoạt động dạy học theo chuẩn đầu ra…

Hình 1. CĐR CTĐT và hoạt động dạy - học

Theo ma trận năng lực giữa CĐR HP và CĐR CTĐT ngành Kỹ thuật xây dựng cơng trình giao thơng
(KTXD CTGT), HP Pháp luật đại cương đóng góp vào 03 CĐR CTĐT với hai mức 3 và 4 theo thang năng lực
Bloom.

Hình 2. Ma trận năng lực giữa CĐR HP và CĐR CTĐT ngành KTXD CTGT - Năm 2020.

Khi xây dựng ĐCCT học phần người biên soạn phải nghiên cứu kỹ 03 CĐR CTĐT (PLO) để thiết kế 05
CĐR học phần (CLO) và các hoạt động dạy - học tương ứng để sinh viên có thể đạt năng lực mức 3 và 4.

Hình 3. CĐR HP Pháp luật đại cương – ngành KTXD CTGT - Năm 2020.

324


Ngô Thùy Dung, Lê Thị Cẩm Tú

Lưu ý, khi thiết kế hoạt động dạy - học cần xác
định rõ người dạy và người học về hoạt động, cách
thức tiến hành, tiến độ thực hiện. Chẳng hạn như
giảng viên trình bày - sinh viên ghi chép, sinh viên
thảo luận – giảng viên dẫn dắt, giảng viên thao tác,
hướng dẫn - sinh viên thực hành. Hoạt động KTĐG

nhằm xác định sinh viên đạt kết quả sau quá trình
giảng dạy và học tập theo đề cương. Khi thiết kế hoạt
động KTĐG, giảng viên phải lựa chọn các hình thức
và phương pháp tương thích với từng nội dung giảng
dạy và xác định mức độ phù hợp với quy định của
CĐR đã đề ra.

Hình 4. CĐR HP – nội dung hoạt động dạy và học – dạng bài đánh giá ở ĐCCT HP Pháp luật đại cương,
ngành KTXD CTGT - Năm 2020.

B. Mọi hoạt động thực tế phải bám sát ĐCCT HP đã
được phê duyệt
ĐCCT HP là tài liệu vô cùng quan trọng để đảm

bảo tính thống nhất trong cơng tác giảng dạy của
giảng viên và đảm bảo đạt CĐR. Vì vậy, giảng viên
cần phải:
 Đảm bảo nội dung, phương pháp giảng dạy và
phân bổ thời lượng theo ĐCCT HP: Nội dung các bài
học đã được thiết kế với thời lượng, phương pháp
giảng dạy (PPGD) và các hoạt động học tập phù hợp.
Các PPGD rất đa dạng và phong phú, các bài học cũng
có thể truyền tải đến người học bằng nhiều cách thức
khác nhau. Cho nên, PPGD được trình bày trong
ĐCCT HP khơng phải là phương pháp duy nhất mà là
phương pháp cơ bản nhất để có thể đạt CĐR. Với học
phần Pháp luật đại cương, giảng viên áp dụng cách
thuyết giảng, triển khai hỏi - đáp, thảo luận, dạy học
tình huống, phân vai… Thời gian dạy – học đối với
từng bài học/nội dung thậm chí là từng mục cần được
tính tốn, cân nhắc để đảm bảo sinh viên có thể học
hiểu và đạt CĐR. Các bài đánh giá nên xuyên suốt
quá trình học, phong phú về hình thức, loại hình đảm
bảo mỗi CĐR được đánh giá ít nhất hai lần.

 Xác lập tiến độ dạy – học, lịch trình đánh giá và
cơng bố công khai để người học chủ động xây dựng
kế hoạch học tập cá nhân, tự giác hoàn thành các
nhiệm vụ được giao và tham gia KTĐG đầy đủ. Đây
cũng là một trong những biện pháp để rèn luyện khả
năng tự học cho sinh viên. Thông thường, các thông
tin này được giảng viên phổ biến tại buổi học đầu tiên,
các mốc thời gian quan trọng được nhắc nhở và thông
báo trên hệ thống đào tạo trực tuyến https://courses.

ut.edu.vn), thể hiện như hình 6.
 Xây dựng, giới thiệu nguồn học liệu để người
học có thể chủ động học tập và hồn thành nhiệm vụ.
Ngồi bài giảng, sách, giáo trình, tạp chí … giảng
viên có thể cung cấp cho sinh viên những loại hình tài
liệu khác như video bài giảng, video tình huống, trang
web, văn bản quy phạm pháp luật,… Với học phần
Pháp luật đại cương, tài liệu cơ bản đều được giảng
viên đăng tải trên trang đào tạo trực tuyến
từ đó sinh viên chủ động
trong việc sử dụng và nghiên cứu (hình 7).
 Xây dựng ngân hàng câu hỏi đa dạng về chủng
loại, số lượng nhiều gắn với CĐR HP nhằm đánh giá
toàn diện. Khi xây dựng đề cương, giảng viên đã

325


Dạy học theo chuẩn đầu ra và một số vấn đề thực tế khi triển khai hoạt động dạy học theo chuẩn đầu ra…

chuẩn bị ngân hàng câu hỏi, tuy nhiên trong q trình
giảng dạy, có thể trực tiếp làm giàu ngân hàng câu
hỏi. Ngân hàng càng phong phú, khả năng kiểm soát
gian lận trong KTĐG càng cao. Khi ngân hàng câu
hỏi đủ lớn, có thể cơng bố rộng rãi và trở thành học

liệu cho người học. Tuy nhiên, khi xây dựng ngân
hàng câu hỏi, người biên soạn phải chủ động phân tích
để xác định CĐR và mức năng lực đánh giá tương ứng
với mỗi câu hỏi để phục vụ cho việc phân tích kết quả

đánh giá.

Hình 5. Nội dung, PPGD và phân bổ thời gian– học phần Pháp luật đại cương, ngành KTXD CTGT - Năm 2020.

Hình 6. Tiến độ giảng dạy - học tập phân bổ theo tuần công bố trên hệ thống đào tạo trực tuyến UTH.

326


Ngơ Thùy Dung, Lê Thị Cẩm Tú

Hình 7. Tài liệu học tập đăng tải trên hệ thống đào tạo trực tuyến UTH.

Hình 8. Phân tích CĐR đối với câu hỏi trắc nghiệm

C. Đảm bảo giá trị, độ tin cậy khi KTĐG

tập tình huống.

Để đảm bảo giá trị, độ tin cậy trong hoạt động
KTĐG cần:
 Đa dạng hình thức và phương pháp đánh giá
nhưng vẫn đảm bảo tính phù hợp. Về cơ bản, hình
thức đánh giá bao gồm quá trình và cuối kỳ; phương
pháp đánh giá bao gồm vấn đáp, viết và thực hành.
Tại học phần này, đánh giá quá trình, nhóm tác giả sử
dụng các bài tập tự học (BTTH) có thể đánh giá mức
độ chuyên cần, bài thảo luận nhằm đánh giá mức độ
tích cực tương tác và các bài kiểm tra trắc nghiệm để
kiểm tra kiến thức và kỹ năng. Đánh giá cuối kỳ,

nhóm thiết kế các câu hỏi nhận định đúng sai và bài

 Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy,

kiểm tra – đánh giá: Hoạt động KTĐG ngày càng hiệu
quả và đơn giản nếu giảng viên tăng cường ứng dụng
công nghệ thông tin. Từ năm 2016, Trường Đại học
Giao thông vận tải Thành phố Hồ Chí Minh đã thiết
kế và đưa vào vận hành hệ thống đào tạo trực tuyến.
Hệ thống này đã giúp ích rất nhiều cho giảng viên
trong quá trình giảng dạy từ việc phổ biến thông tin
đến người học, cung cấp tài liệu, giao nhiệm vụ, thực
hiện KTĐG và phản hồi, phân tích kết quả KTĐG.
Triển khai các hoạt động trên hệ thống đào tạo trực
tuyến không chỉ tiết kiệm thời gian trong tổ chức lớp

327


Dạy học theo chuẩn đầu ra và một số vấn đề thực tế khi triển khai hoạt động dạy học theo chuẩn đầu ra…

học còn thuận tiện cho việc phản hồi sau mỗi bài đánh
giá để sinh viên điều chỉnh hoạt động học tập.
Đặc biệt, kết quả đánh giá dễ trích xuất để phân

tích, chứng minh việc dạy - học đạt CĐR. Dưới đây
là bảng điểm chi tiết đối với mỗi lớp học phần được
xuất ra từ hệ thống.

Hình 9. Kết quả KTĐG một lớp học phần Pháp luật đại cương.

Với 05 CĐR HP, nhóm đã thiết kế 13 cột KTĐG,
quy thành 03 cột điểm. Mỗi cột KTĐG tương ứng với
một hoặc một số CĐR học phần. Trong các bài kiểm
tra trắc nghiệm, mỗi bài có 50 câu hỏi đánh giá 04
CĐR HP (CLO1.1, CLO1.2, CLO2.1 và CLO2.2).

Với kết quả chi tiết từng câu hỏi, nhóm tiến hành phân
tích để xác định số lượng sinh viên đạt tương ứng với
từng CĐR qua mỗi bài kiểm tra, thậm chí với từng
câu hỏi (hình 10).

Hình 10. Thống kê kết quả KTĐT theo từng câu hỏi trong bài kiểm tra tương ứng với CĐR HP.

 Phản hồi kip thời và công bố kết quả KTĐG sớm
để người học điều chỉnh hoạt động học tập. Công bố

và phản hồi kịp thời kết quả KTĐG cho người học là
trách nhiệm của giảng viên, để người học có thể điều

328