Tìm hiểu sự phát sinh hình thái chồi và mô sẹo ở cây tứ bạch long (Blepharis maderaspatensis (L.) Heyne ex. Roth) trong nuôi cấy in vitro

ổ sung
vào mơi trường ni cấy, trong đó quan
trọng nhất là auxin và cytokinin. Tỉ lệ
auxin/cytokinin thích hợp kích thích tạo
mô sẹo tùy thuộc vào từng đối tượng thực
vật và nguồn gốc mẫu cấy. Cây đơn tử diệp
thường chỉ sử dụng auxin ở nồng độ cao để
tạo mô sẹo, không cần thiết phải bổ sung
cytokinin. Đối với cây song tử diệp, để tạo
mô sẹo, chúng ta thường sử dụng auxin kết
hợp với cytokinin ở tỉ lệ thích hợp [9]. Tuy
nhiên, trong nghiên cứu này, sau bốn tuần
nuôi cấy, mẫu lá trên môi trường MS bổ
sung kết hợp 2,4 – D (0,25 mg/l) và BA
ở các nồng độ 0,50, 0,75, 1,00 hoặc 1,25
mg/l khơng có sự tạo mơ sẹo. Điều này có

Hình 5: Mẫu mơ sẹo sau bốn tuần dưới
kính hiển vi
(Chú thích: a: mẫu mơ sẹo nồng độ 2,4 –
D 0,25 mg/l, b: mẫu mô sẹo nồng độ 2,4 –
D còn lại)

Khảo sát ảnh hưởng của sự phối hợp
auxin và cytokinin đến sự tạo mô sẹo
35


TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÀ VINH, SỐ 40, THÁNG 12 NĂM 2020

PHẦN A: LĨNH VỰC THỰC VẬT – SINH HĨA

V.

KẾT LUẬN

Chất khử trùng thích hợp cho xử lí mẫu
chồi nách là NaOCl ở nồng độ 1,5%, xử
lí trong 20 phút cho tỉ lệ mẫu vô trùng
là 86,11% và tỉ lệ mẫu tạo chồi trên
môi trường MS sau hai tuần nuôi cấy là
80,56%. Môi trường MS bổ sung BA (1,0
mg/l) là tốt nhất cho sự phát triển chồi từ
mẫu đốt thân thứ nhất của cây tứ bạch long
sau bốn tuần nuôi cây. Môi trường MS
bổ sung 2,4 – D (0,25 mg/l) là phù hợp
nhất cho sự tạo mô sẹo từ mẫu lá cây tứ
bạch long in vitro với tỉ lệ mẫu tạo sẹo là
66,67% sau bốn tuần nuôi cấy.

Hình 6: Mẫu lá in vitro tạo mơ sẹo ở các
nồng độ NAA sau bốn tuần ni cấy
(Chú thích: a: đối chứng MS, b: 0,5 mg/l
NAA, c: 1,0 mg/l NAA, d: 1,5 mg/l NAA)
thể do tế bào lá tứ bạch long in vitro khá
nhạy cảm với BA nên việc thử nghiệm trên
nồng độ BA từ 0,5 – 1,25 mg/l ức chế sự
tạo mô sẹo của lá in vitro.

36

TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÀ VINH, SỐ 40, THÁNG 12 NĂM 2020

PHẦN A: LĨNH VỰC THỰC VẬT – SINH HÓA

Bảng 3: Tác động của 2,4 – D đến sự hình thành mơ sẹo từ mẫu lá in vitro

(Ghi chú: Các giá trị trung bình trong cùng một cột có các kí tự khác nhau thì khác biệt
có ý nghĩa về thống kê p ≤ 0,05.)
Bảng 4: Tác động của NAA đến sự hình thành mơ sẹo từ mẫu lá in vitro

(Ghi chú: Các giá trị trung bình trong cùng một cột có các kí tự khác nhau thì khác biệt
có ý nghĩa về thống kê p ≤ 0,05.)
Bảng 5: Tác động của 2,4 – D kết hợp BA
đến sự hình thành mơ sẹo từ mẫu lá in vitro

Hình 7: Mẫu lá in vitro tạo mơ sẹo trên
mơi trường MS có bổ sung các nồng độ
2,4 – D và BA khác nhau
(Chú thích: a: MS + 0,25 mg/l 2,4 – D, b:
MS + 0,25 mg/l 2,4 - D + 0,5-1,25 mg/l
TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1]

BA)

Văn Đức Thịnh. Khảo sát thành phần hóa
học và thử hoạt tính kháng khuẩn, chống

37


TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÀ VINH, SỐ 40, THÁNG 12 NĂM 2020

[9]

oxy hóa và kháng viêm của cây tứ bạch long

[2]

Plant Growth regulators I: introduction;

cáo nghiệm thu đề tài]. Sở Khoa học và

auxin, their Analogues and Inhibitors.

Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh; 2014.

Plant propagation by Tissue Culture. 2008;

Devi P, Meera R. Pharmacognostic and Pre-

3:175–205.

tions on the leaves of Blepharis boerhaaviafoli. Journal of Sciences and Research.
2010; 2(2):99–106.
Aiyalu R, Vellaichamy S, Sabarimuthu
D. Effect of Blepharis maderaspatensis L.
Roth. Extracts on serum lipids in Triton

WR-1339 and high cholesterol diet induced
hyperlipidemia in rats. Global Science Research Journals. 2013; 1(1):001–007.
[4]

Neelambika HS, Leelavathi S. Comparative antioxidant activity of whole plant of
Blepharis Maderaspatensis (L.) Heyne Ex
Roth. And Blepharis molluginifolla Pers.
of mysore district by DPPH method. Indo
American Journal of Pharmaceutical Research. 2015; 5(3):1191–1196.

[5]

Nguyễn Đức Lượng, Lê Thị Thủy Tiên.
Công nghệ tế bào. Thành phố Hồ Chí Minh:
Nhà Xuất bản Đại học Quốc gia Thành phố
Hồ Chí Minh; 2006.

[6]

Drisyadas P, Smitha RB, Sailas B, Madhusoodanan PV. Induction of in vitro Flowering and Callogenesis in Blepharis maderaspatensis L. (Acanthaceae). Annals of Plant
Sciences. 2015; 5:99–803.

[7]

Vũ Văn Vụ, Vũ Thanh Tâm, Hồng Minh
Tấn. Sinh lí học thực vật. Hà Nội: Nhà Xuất
bản Giáo dục Việt Nam; 2009.

[8]

Machakova I, Zazimalova E, George EF.

(blepharis maderaspatensis (l.) roth) [Báo

liminary Physio - Phyto chemical investiga-

[3]

PHẦN A: LĨNH VỰC THỰC VẬT – SINH HÓA

Thomas KA, Martin KP, Chandel KPS.
In vitro multiplication of Alpinia calcarata
Rose. Phytomorphology. 1966; 46:133–138.

38