bài giảng thanh toán quốc tế và tín dụng quốc tế chương 2 - đhqg hà nội

11
CÁC PHCÁC PHƯƠƯƠNG TIỆN TTQT ÁP NG TIỆN TTQT ÁP
DỤNG TRONG NGOẠI THDỤNG TRONG NGOẠI THƯƠƯƠNGNG
(PAYMENT INSTRUCMENT)(PAYMENT INSTRUCMENT)
BÀI 2BÀI 2
22
Cách thức trả tiền trong các hoạt Cách thức trả tiền trong các hoạt đđộng mua bán ộng mua bán
ngoại thngoại thươương:ng:
Xuất khẩu
Nhập khẩu
HP trả ngay (at sight)
HP có kỳ hạn (time draft)
MT
Kỳ phiếu
Séc
T/T
33
I. HỐI PHIẾU THI. HỐI PHIẾU THƯƠƯƠNG MẠI (BILL OF EXCHANGE/COMMERCIAL NG MẠI (BILL OF EXCHANGE/COMMERCIAL
DRAFT)DRAFT)
11 QuáQuá trìnhtrình hìnhhình thànhthành vàvà phátphát triểntriển::
ĐểĐể bánbán đưđượcợc hànghàng hoáhoá vàvà tạotạo đđiềuiều kiệnkiện chocho ngngưườiời
mua,mua, vàovào thếthế kỷkỷ 1212,, quanquan hệhệ tíntín dụngdụng bắtbắt đđầuầu đưđượcợc
hìnhhình thànhthành vàvà biểubiểu hiệnhiện ddưướiới dạngdạng HPHP tựtự nhậnnhận nợnợ
ĐếnĐến thếthế kỷkỷ 1616,, HPHP tựtự nhậnnhận nợnợ đưđượcợc chuyểnchuyển thànhthành HPHP
đđòiòi nợnợ
SựSự phátphát triểntriển kinhkinh tếtế kéokéo theotheo sựsự phátphát triểntriển củacủa côngcông
nghệnghệ NgânNgân hànghàng vàvà HPHP trởtrở thànhthành côngcông cụcụ thanhthanh toántoán
chủchủ yếuyếu vàvà llưưuu thôngthông rộngrộng rãirãi trêntrên thịthị trtrưườngờng
44
22 CácCác nguồnnguồn luậtluật đđiềuiều chỉnhchỉnh llưưuu thôngthông hốihối phiếuphiếu::
LuậtLuật mangmang tínhtính chấtchất quốcquốc giagia::

++ LuậtLuật HPHP củacủa AnhAnh 18821882 BEABEA (Bill(Bill ofof ExchangeExchange Acts)Acts)
>> ápáp dụngdụng chocho nnưướcớc AnhAnh vàvà cáccác nnưướcớc thuộcthuộc đđịaịa AnhAnh
++ LuậtLuật ththươươngng mạimại thốngthống nhấtnhất củacủa MỹMỹ 19621962 UCCUCC
(Uniform(Uniform CommercialCommercial Code)Code) ápáp dụngdụng trongtrong phạmphạm vivi
nnưướcớc MỹMỹ vàvà cáccác nnưướcớc châuchâu MỹMỹ LaLa tinhtinh
55
LuậtLuật mangmang tínhtính chấtchất khukhu vựcvực:: CôngCông ưướcớc GiGiơơnevnevơơ
19301930 ULBULB (Uniform(Uniform LawLaw forfor BillBill ofof Exchange)Exchange)
LuậtLuật mạngmạng tínhtính chấtchất quốcquốc tếtế:: LuậtLuật hốihối phiếuphiếu vàvà kỳkỳ
phiếuphiếu quốcquốc tếtế dodo uỷuỷ banban LuậtLuật ThThươươngng mạimại quốcquốc tếtế củacủa
LHQLHQ KỳKỳ họphọp thứthứ 1515 NewNew York,York, ngàyngày 2626//0707 đđếnến
66//0808//19821982,, tàitài liệuliệu sốsố A/CNA/CN 99//211211 ngàyngày 1818//0202//19821982
66
ĐốiĐối vớivới ViệtViệt NamNam
ChoCho đđếnến đđầuầu nnăămm 19991999,, ViệtViệt NamNam vẫnvẫn chchưưaa xâyxây dựngdựng
đưđượcợc vvăănn bảnbản PhápPháp lýlý riêngriêng biệtbiệt vềvề HốiHối phiếuphiếu màmà ccơơ
bảnbản vẫnvẫn tuântuân thủthủ theotheo CôngCông ưướcớc GiGiơơnevnevơơ
ĐếnĐến 2424//1212//19991999 UBTVUBTV QuốcQuốc hộihội đđãã banban hànhhành PhápPháp
lệnhlệnh vềvề ththươươngng phiếuphiếu cócó hiệuhiệu lựclực 11//77//20002000 vàvà vẫnvẫn dựadựa
trêntrên nềnnền tảngtảng củacủa CôngCông ưướcớc GiGiơơnevnevơơ
ChoCho đđếnến nay,nay, ththươươngng phiếuphiếu vẫnvẫn chchưưaa phátphát huyhuy đưđượcợc
vaivai tròtrò củacủa trongtrong đđờiời sốngsống kinhkinh tếtế
77
3. Khái niệm hối phiếu3. Khái niệm hối phiếu::
KháiKhái niệmniệm thứthứ nhấtnhất::
TríchTrích từtừ nguồnnguồn luậtluật củacủa nnưướcớc AnhAnh (BEA(BEA 18821882))::
LàLà mộtmột mệnhmệnh lệnhlệnh ddưướiới dạngdạng viếtviết củacủa ngngưườiời bánbán
phátphát rara đđòiòi tiềntiền ngngưườiời muamua yêuyêu cầucầu ngngưườiời muamua khikhi
đđếnến hạnhạn quiqui đđịnhịnh củacủa lệnhlệnh phảiphải trảtrả mộtmột sốsố tiềntiền nhấtnhất
đđịnhịnh chocho ngngưườiời bán,bán, hoặchoặc theotheo lệnhlệnh củacủa ngngưườiời bánbán

trảtrả chocho mộtmột ngngưườiời kháckhác tạitại mộtmột đđịaịa đđiểmiểm nhấtnhất đđịnhịnh
88
KháiKhái niệmniệm thứthứ haihai:: TheoTheo LuậtLuật thốngthống nhấtnhất vềvề HốiHối
phiếuphiếu (Công(Công ưướcớc GiGiơơnevnevơơ 19301930))
LàLà mộtmột mệnhmệnh lệnhlệnh yêuyêu cầucầu trảtrả tiềntiền vôvô đđiềuiều kiện,kiện,
dodo mộtmột ngngưườiời kýký phátphát chocho ngngưườiời khác,khác, yêuyêu cầucầu
ngngưườiời nàynày:: HoặcHoặc khikhi nhìnnhìn thấythấy HốiHối phiếu,phiếu, hoặchoặc tạitại
mộtmột ngàyngày cụcụ thểthể trongtrong ttươươngng lailai;; hoặchoặc tạitại mộtmột ngàyngày
cócó thểthể xácxác đđịnhịnh trongtrong ttươươngng lai,lai, phảiphải trảtrả mộtmột sốsố tiềntiền
nhấtnhất đđịnhịnh chocho mộtmột ngngưườiời ngngưườiời nàonào đđó,ó, hoặchoặc theotheo
lệnhlệnh củacủa ngngưườiời nàynày trảtrả chocho mộtmột ngngưườiời khác,khác, hoặchoặc
trảtrả chocho ngngưườiời cầmcầm phiếuphiếu
99
KháiKhái niệmniệm thứthứ baba
TheoTheo PhápPháp lệnhlệnh vềvề ThThươươngng phiếuphiếu củacủa ViệtViệt NamNam::
HốiHối phiếuphiếu làlà mộtmột chứngchứng chỉchỉ cócó giágiá dodo ngngưườiời kýký
phátphát lập,lập, yêuyêu cầucầu ngngưườiời bịbị kýký phátphát thanhthanh toántoán
khôngkhông đđiềuiều kiệnkiện mộtmột sốsố tiềntiền xácxác đđịnhịnh khikhi cócó yêuyêu
cầucầu hoặchoặc vàovào mộtmột thờithời giangian nhấtnhất đđịnhịnh trongtrong ttươươngng
lailai chocho ngngưườiời thụthụ hhưưởngởng
1010
1111
4. Các bên liên quan trong hối phiếu4. Các bên liên quan trong hối phiếu
44 11 NgNgưườiời kíkí phátphát HPHP (Drawer)(Drawer)::
NgNgưườiời kíkí phátphát hốihối phiếuphiếu ththưườngờng làlà ngngưườiời
bánbán
LàLà ngngưườiời lậplập vàvà kíkí HPHP rara lệnhlệnh chocho ngngưườiời bịbị
kíkí phátphát phảiphải trảtrả mộtmột sốsố tiềntiền nhấtnhất đđịnhịnh chocho
ngngưườiời hhưưởngởng lợilợi
1212

22 quyềnquyền lợilợi củacủa ngngưườiời kýký phátphát::
++ NgNgưườiời kíkí phátphát HPHP đưđượcợc quyềnquyền kíkí phátphát
HPHP chocho bấtbất kỳkỳ aiai
++ LàLà ngngưườiời hhưưởngởng lợilợi đđầuầu tiêntiên củacủa hốihối
phiếuphiếu
1313
22 nghĩanghĩa vụvụ củacủa ngngưườiời kýký phátphát::
++ CamCam kếtkết rằngrằng HPHP đđóó sẽsẽ đưđượcợc chấpchấp nhậnnhận vàvà
đưđượcợc trảtrả tiềntiền khikhi xuấtxuất trìnhtrình
++ KhiKhi hốihối phiếuphiếu bịbị từtừ chốichối trảtrả tiền,tiền, ngngưườiời kýký
phátphát phảiphải cócó tráchtrách nhiệmnhiệm hoànhoàn trảtrả sốsố tiềntiền hốihối
phiếuphiếu chocho ngngưườiời hhưưởngởng lợilợi
(Ng(Ngưườiời kíkí phátphát HPHP phảiphải kháckhác vớivới ngngưườiời chấpchấp nhậnnhận
HPHP khôngkhông cùngcùng làlà mộtmột ngngưười)ời)
1414
4.2.4.2. NgNgưười bị ký phát hối phiếu (Drawee) ời bị ký phát hối phiếu (Drawee)
ngngưười trả tiền hối phiếu:ời trả tiền hối phiếu:
LàLà ngngưườiời nhậpnhập khẩukhẩu hoặchoặc mộtmột ngngưườiời kháckhác đưđượcợc
ngngưườiời trảtrả tiềntiền chỉchỉ đđịnh,ịnh, cócó thểthể::
+ là ng+ là ngưười chấp nhận trả tiền (accepter);ời chấp nhận trả tiền (accepter);
+ ng+ ngưười bảo lãnh (avanler); ời bảo lãnh (avanler);
+ ngân hàng (bank) + ngân hàng (bank) nếu là ngân hàng mở L/C nếu là ngân hàng mở L/C
(issuing bank).(issuing bank).
1515
4.3. 4.3. NgNgưười hời hưưởng lợi (benificiary)ởng lợi (benificiary)
Là ngLà ngưười bán và có thể là một ngời bán và có thể là một ngưười khác do ngời khác do ngưười bán ời bán
chỉ chỉ đđịnh:ịnh:
++ CóCó thểthể làlà bảnbản thânthân ngngưườiời kýký phátphát thìthì phảiphải ghighi vàovào HPHP ““ trảtrả
chocho tôitôi ”” hoặchoặc ““ trảtrả theotheo lệnhlệnh củacủa tôitôi ””
++ CóCó thểthể làlà mộtmột ngngưườiời đđíchích danhdanh đưđượcợc ghighi vàovào HPHP

 Thực tiễn ở Việt Nam: “Theo nguyên tắc quản chế ngoại Thực tiễn ở Việt Nam: “Theo nguyên tắc quản chế ngoại
hối: nghối: ngưười hời hưưởng lợi ởng lợi đđầu tiên (ầu tiên (đưđược thể hiện trên mặt trợc thể hiện trên mặt trưước ớc
của hối phiếu) của thcủa hối phiếu) của thươương nhân xuất khẩu Việt Nam là các ng nhân xuất khẩu Việt Nam là các
NHTM Việt Nam. NHTM Việt Nam.
+ Có thể là ng+ Có thể là ngưười vô danh (ngời vô danh (ngưười cầm phiếu) thì HP phải ời cầm phiếu) thì HP phải đđể ể
trống. trống.
1616
4.4. 4.4. NgNgưười ký hậu HP (endorser) ời ký hậu HP (endorser) ngngưười ời
chuyển nhchuyển nhưượng:ợng:
LàLà ngngưườiời đưđượcợc hhưưởngởng lợilợi tờtờ HPHP nhnhưườngờng quyềnquyền sởsở hữuhữu
HPHP đđóó chocho ngngưườiời kháckhác bằngbằng cáchcách kýký hậuhậu
TráchTrách nhiệmnhiệm:: ràngràng buộcbuộc tráchtrách nhiệmnhiệm đđốiối vớivới nhữngnhững
ngngưườiời kýký hậuhậu tiếptiếp theotheo vàvà đđốiối vớivới ngngưườiời cầmcầm phiếuphiếu
NgNgưườiời chuyểnchuyển nhnhưượngợng đđầuầu tiêntiên củacủa HPHP làlà ngngưườiời kýký
phátphát HPHP
1717
4.5. Ng4.5. Ngưười ời đưđược chuyển nhợc chuyển nhưượng:ợng:
LàLà ngngưườiời đưđượcợc ngngưườiời kháckhác chuyểnchuyển nhnhưượngợng HPHP đđóó
chocho mìnhmình vàvà lúclúc nàynày làlà ngngưườiời hhưưởngởng lợilợi
44 66 NgNgưườiời cầmcầm phiếuphiếu (bearer)(bearer)::
LàLà ngngưườiời đưđượcợc hhưưởngởng lợilợi tờtờ HPHP đđóó vớivới đđiềuiều kiệnkiện
HPHP làlà loạiloại HPHP vôvô danhdanh hoặchoặc kýký hậuhậu vôvô danhdanh ((đđểể
trống)trống) NgNgưườiời cầmcầm phiếuphiếu cócó thểthể trởtrở thànhthành ngngưườiời
đưđượcợc chuyểnchuyển nhnhưượngợng bằngbằng cáchcách ghighi têntên mìnhmình vàovào
HPHP
1818
44 77 NgNgưườiời chấpchấp nhậnnhận trảtrả tiềntiền HPHP (accepter)(accepter)::
thôngthông ththưườngờng làlà ngânngân hànghàng
44 88 NgNgưườiời bảobảo lãnhlãnh HPHP:: ththưườngờng làlà ngânngân hànghàng nổinổi
tiếngtiếng

44 99 NgNgưườiời giữgiữ phiếuphiếu
1919
5. L5. Lưưu thông hối phiếu:u thông hối phiếu:
Ngân hàng
Ngân hàng
Người xuất khẩu
Người nhập khẩu
1
23
2 3
3
2
11 GiaoGiao hànghàng hoáhoá (có(có thểthể cảcả bộbộ chứngchứng từ)từ)
5.1. L5.1. Lưưu thông hối phiếu trả ngayu thông hối phiếu trả ngay
22 KýKý phátphát HPHP vàvà uỷuỷ thácthác chocho ngânngân hànghàng thuthu tiềntiền hộhộ
33 NgNgưườiời muamua trảtrả tiềntiền chocho ngngưườiời bánbán khikhi nhìnnhìn thấythấy HPHP
thôngthông quaqua hệhệ thốngthống ngânngân hànghàng
2020
55 22 LLưưuu thôngthông HPHP trảtrả tiềntiền sausau
Ngân hàng
Ngân hàng
Người xuất
khẩu
Người nhập
khẩu
5
4
3
2
5

4
3
2
5
4
3
2
5
4
3
2
2
1
2121
11 GiaoGiao hànghàng vàvà bộbộ chứngchứng từtừ
22 KýKý phátphát HPHP vàvà thôngthông quaqua hệhệ thốngthống ngânngân hànghàng yêuyêu
cầucầu ngngưườiời muamua kýký chấpchấp nhậnnhận trảtrả tiềntiền vàovào HPHP
33 HoànHoàn trảtrả HPHP đđãã đưđượcợc chấpchấp nhậnnhận chocho ngngưườiời bánbán đđểể
ngngưườiời bánbán đđòiòi tiềntiền HPHP khikhi HPHP đđếnến hạnhạn
44 ĐòiĐòi tiềntiền tờtờ HPHP đđãã đưđượcợc kýký chấpchấp nhậnnhận
55 NgNgưườiời muamua trảtrả tiềntiền giốnggiống nhnhưư trtrưườngờng hợphợp aa
2222
HỐI PHIẾU
SỐ: 01/XK HÀ NỘI, NGÀY

SỐ TIỀN: USD 100.000
NGAY SAU KHI NHÌN THẤY BẢN THỨ NHẤT CỦA HỐI
PHIẾU NÀY (BẢN THỨ HAI CÙNG NGÀY THÁNG
KHÔNG TRẢ TIỀN) TRẢ THEO LỆNH CỦA NH NGOẠI
THƯƠNG VIỆT NAM MỘT SỐ TIỀN LÀ 100.000 USD.

THUỤOC TÀI KHOẢN CỦA TỔNG CÔNG TY XNK TẠP
PHẨM. KÝ PHÁT CHO NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG
VIỆT NAM
THEO L/C SỐ: MỞ NGÀY
2323
6. Đặc 6. Đặc đđiểm của HP thiểm của HP thươương mại.ng mại.
BILL OF EXCHANGE
NO: 01/XK HANOI, 10/5/2006.
FOR: USD 100.000
AT SIGHT OF THIS FIRST OF EXCHANGE (SECOND OF THE
SAME TENOR AND DATE BEING UNPAID). PAY TO THE OEDER
OF OURSELVES.
THE SUM OF ONE HUNDRED THOUSAND US DOLLARS
DRAWN UNDER
CONFIRMED/IRREVOCABLE L/C NO.
DATE/WIRED
TO………. IMPORT-EXPORT CO.
(SIGNED)
2424
HPHP làlà mộtmột mệnhmệnh lệnhlệnh trảtrả tiềntiền vôvô đđiềuiều kiệnkiện chứchứ
khôngkhông phảiphải làlà mộtmột yêuyêu cầucầu trảtrả tiềntiền
HPHP làlà mộtmột mệnhmệnh lệnhlệnh trảtrả tiềntiền trừutrừu ttưượngợng
TínhTính llưưuu thôngthông mộtmột cáchcách dễdễ dàngdàng
6. Đặc 6. Đặc đđiểm của HP thiểm của HP thươương mại.ng mại.
HPHP đưđượcợc quyquy đđịnhịnh chặtchặt chẽchẽ vềvề hìnhhình mẫumẫu
2525
7. 7. Điều kiện phải có khi tạo lập HPĐiều kiện phải có khi tạo lập HP
77 11 VềVề mặtmặt pháppháp lýlý::
ChủChủ thểthể :: AiAi đưđượcợc kýký phátphát HPHP
KháchKhách thểthể :: AiAi phảiphải trảtrả tiềntiền HPHP