Bài giảng quản lý ngoại hối quản lý giao dịch vốn nguyễn thị hải an

NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM
TRƢỜNG BỒI DƢỠNG CÁN BỘ NGÂN HÀNG
www.truongnganhang.edu.vn

QUẢN LÝ NGOẠI HỐI
Quản lý giao dịch vốn
Nguyễn Thị Hải An
Bản quyền: Trƣờng Bồi dƣỡng cán bộ Ngân hàng


Quản lý các giao dịch vốn

Nội dung chính
1.

Mục đích của buổi trình bày

2.

Tổng quan về giao dịch vốn

3. Thực trạng chính sách quản lý giao dịch vốn ở Việt Nam
4.

Một số quy định về quản lý dòng vốn trong hoạt động

5. Mối quan hệ công việc giữa các Vụ cục

www.truongnganhang.edu.vn

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

2


1. MỤC ĐÍCH CỦA BUỔI TRÌNH BÀY
 Khái qt hóa mục tiêu/biện pháp quản lý: (quản lý cái
gì, vì sao phải quản lý, quản lý như thế nào)
 Không đi sâu vào quá chi tiết các quy định cụ thể
 Xác định mối liên quan/tương tác giữa quản lý giao dịch
vốn và các chức năng, nhiệm vụ của các đơn vị khác
trong NHNN (vụ cục, chi nhánh)
Xây dựng tư duy tìm hiểu vấn đề và phạm vi, thẩm quyền
trong quá trình xử lý cơng việc

www.truongnganhang.edu.vn

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

3


2. TỔNG QUAN VỀ GIAO DỊCH VỐN
Khái niệm, đặc điểm
Tự do hóa giao dịch vốn và Tác động đến nền kinh tế

Biện pháp giám sát dòng vốn - Đánh giá mức độ tự do
hóa giao dịch vốn

www.truongnganhang.edu.vn

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

4


Quản lý các giao dịch vốn

Tổng quan về giao dịch vốn
Khái niệm và đặc điểm của giao dịch vốn:
Giao dịch chuyển vốn (tiền và
tài sản mang tính chất đầu tư)

Người cư trú
(NCT)

Trong giao dịch kinh tế gốc:
vay/cho vay, đầu tư trực tiếp/gián
tiếp và các giao dịch khác

Người không cư trú
(NKCT)

 Dòng chuyển tiền 2 chiều (vào-ra sau khi kết thúc việc sử dụng vốn)
 Dòng chuyển tiền 1 chiều với quy mô lớn
 Tác động kép/lớn đến nền kinh tế
www.truongnganhang.edu.vn

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

5

Giao dịch vốn ???
1. Giao dịch rút vốn khoản vay nước ngồi
2. Giao dịch Thanh tốn cổ tức từ hoạt động đầu tư trực tiếp cho
nhà đầu tư nước ngoài
3. Công ty Việt Nam (bên đi vay) chuyển tiền thanh tốn tồn bộ
khoản vay vào tài khoản VNĐ của Bên cho vay nước ngoài mở
tại Việt Nam

4. Xin giấy chứng nhận đủ điều kiện góp vốn mua cổ phần của
nhà đầu tư nước ngoài
5. Giao dịch xin cấp giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài
6. Giao dịch ký hợp đồng vay nước ngoài
7. Thu tiền từ hoạt động phát hành trái phiếu quốc tế
8. Giao dịch chuyển tiền góp vốn mở công ty mới
9. Giao dịch người Việt Nam kinh doanh forex trên mạng

www.truongnganhang.edu.vn

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

6


Quản lý các giao dịch vốn

Tổng quan về giao dịch vốn
Tự do hóa GDV:
Gỡ bỏ hạn chế giao dịch thanh tốn chuyển tiền

trong giao dịch vốn

Chuyển đổi khơng hạn chế đồng nội tệ trong các
giao dịch tài chính quốc tế

Khơng loại bỏ các biện pháp hạn chế tạm thời
trong hoàn cảnh đặc biệt => đảm bảo ổn định hệ
thống và an ninh tài chính quốc gia.

www.truongnganhang.edu.vn

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

7


Quản lý các giao dịch vốn

Tổng quan về giao dịch vốn
Tác động của tự do hóa giao dịch vốn:

Cơ hội
Đa dạng hóa kênh huy động vốn
giảm chi phí tài chính,

Đa dạng hóa danh mục đầu tƣ,

Thách thức
 Rủi ro vĩ mơ: tỷ giá, lạm phát,
bong bóng giá tài sản, đảo chiều

dòng vốn

 Tăng cƣờng nghiên cứu theo kịp
sự phát triển đa dạng của tài chính
quốc tế, đối mới nâng cao sức cạnh
 Nâng cao hiệu quả hoạt động của tranh
hệ thống tài chính ngân hàng trong
 Nâng cao hiểu biết pháp luật, tập
nƣớc
quán kinh doanh các nƣớc đối tác
Phân bổ vốn toàn cầu hiệu quả
Tái cơ cấu hệ thống tài chính
ngân hàng trong nƣớc, tái cơ cấu
nền kinh tế
 Tạo môi trƣờng cạnh tranh lành
mạnh

www.truongnganhang.edu.vn

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

8


Quản lý các giao dịch vốn

Tổng quan về giao dịch vốn
Quan điểm tự do hóa thận trọng của IMF và các nƣớc

Trước

1995
Khuyến
khích
tự do
hóa

Châu Á
19971998

19941995
Mexico

www.truongnganhang.edu.vn

Khủng
hoảng
tồn cầu
2008

Brazil
1999

19981999
Nga

Quan
điểm
thận
trọng
Sau

2010

2001
Argentina

2010
Nợ
cơng
Châu
Âu

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

9


Quản lý các giao dịch vốn

Tổng quan về giao dịch vốn
Đánh giá mức độ tự do hóa
Hạn chế dịng vốn:
bằng các biện
pháp hành
chính

Kiểm sốt dịng vốn:
Biện pháp
hành chính +
giám sát thận
trọng

Tự do hóa dịng vốn:
Các biện
pháp giám sát
thận trọng

www.truongnganhang.edu.vn

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

10


Quản lý các giao dịch vốn

Tổng quan về giao dịch vốn
Biện pháp giám sát Giao dịch vốn
Nhóm biện pháp kiểm sốt

Nhóm biện pháp giám sát an
tồn thận trọng vĩ mơ và vi mơ

Trực tiếp hạn chế dịng ln chuyển
vốn

Hạn chế các rủi ro cho hệ thống liên
quan đến luân chuyển vốn

Các biện pháp mang tính hành chính
như:

Khơng mang tính hành chính:
Điều kiện thực hiện giao dịch,

Cấp hạn mức cho từng giao dịch,

Đăng ký giao dịch,

Cấp phép,

Yêu cầu báo cáo trước/sau giao dịch,

Cấm giao dịch,
Kết hối,

Giới hạn thời gian chuyển tiền đầu
tư về nước

www.truongnganhang.edu.vn

Giám sát thông qua tài khoản chuyên
dùng,

Chỉ tiêu an toàn,
Biện pháp kinh tế (thuế, giới hạn
trạng thái, dự trữ bắt buộc,…)

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

11

3. THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ GIAO DỊCH VỐN
CỦA VIỆT NAM

www.truongnganhang.edu.vn

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

12


Quản lý các giao dịch vốn

Chính sách quản lý giao dịch vốn của Việt Nam
Tự do hóa theo lộ trình, phụ thuộc điều kiện – vì sao???

BỘ BA BẤT KHẢ THI
Chính sách
tiền tệ độc lập

Mở cửa
dịng vốn
www.truongnganhang.edu.vn
quốc tế

Chính sách tỷ
Cố
định
Bản quyền: Trường Bồigiá

dưỡng cán
bộ Ngân
hàng
13


Quản lý các giao dịch vốn

Chính sách quản lý giao dịch vốn của Việt Nam
Tự do hóa theo lộ trình, phụ thuộc vào một số điều kiện:
chính sách kinh
tế vĩ mơ

hệ thống ngân
hàng và thị
trường tài chính

năng lực quản
lý

hệ thống thơng
tin

chính sách tỷ giá
linh hoạt tạo bước
đệm cho cú sốc

Khả năng ứng phó
với các dịng vốn
lớn và biến động

dịng vốn

Năng lực điều
hành vĩ mô của
các cơ quan
quản lý nhà nước

giám sát dịng vốn
kịp thời

chính sách tiền tệ
và tài khóa hiệu quả

khả năng quản lý rủi
ro liên quan đến các
dòng vốn quốc tế

Năng lực quản trị
của các doanh
nghiệp

dự báo chính xác
dịng vốn

quy mơ dự trữ đủ
lớn để phịng vệ
trước các biến động
dòng vốn

www.truongnganhang.edu.vn

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

14


Quản lý các giao dịch vốn

Chính sách quản lý giao dịch vốn của Việt Nam
 Thứ tự ƣu tiên tự do hóa:
Theo chiều dịng
vốn

• Trung dài hạn trước
• Ngắn hạn sau

Theo thời hạn

Theo tính chất ổn
định

www.truongnganhang.edu.vn

• Vốn vào trước
• Vốn ra sau

• Dịng vốn ổn định
trước (đầu tư trực tiếp)
• Dòng vốn vay/vốn gián
tiếp sau

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

15


4. MỘT SỐ QUY ĐỊNH VỀ QUẢN LÝ DÒNG VỐN TRONG
GIAO DỊCH
 vay nước ngoài
 cho vay ra nước ngoài, bảo lãnh cho người không cư trú
 đầu tư trực tiếp nước ngoài vào và ra khỏi Việt Nam
 đầu tư gián tiếp nước ngoài vào và ra khỏi Việt Nam

www.truongnganhang.edu.vn

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

16


Khung pháp lý QLNH và Giao dịch vốn
Cơ sở pháp lý

Pháp luật về NH
và QLNH

Luật NHNN, Luật
các TCTD

Pháp lệnh ngoại

hối 2005 và 2013

Nghị định 70,
135, 219, 50, 24
Các Thông tƣ
hƣớng dẫn

www.truongnganhang.edu.vn

Pháp luật có liên
quan

Luật Chứng
khốn, Luật
quản lý nợ cơng,
Luật quản lý và
sử dụng vốn nhà
nƣớc,…

Bộ luật Dân sự,
Luật đầu tƣ,
Luật DN, Luật
Dầu khí,….

Các Nghị định và
Thơng tƣ hƣớng
dẫn

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

17


4.1. CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ VAY, TRẢ NỢ NƢỚC NGỒI

www.truongnganhang.edu.vn

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

18


KHUNG CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ
VAY, TRẢ NƯỚC NGỒI TỰ VAY, TỰ TRẢ

KHUNG PHÁP LÝ

LUẬT QUẢN
LÝ NỢ CƠNG
Chỉ tiêu an tồn nợ
nước ngoài của
quốc gia

PHÁP LỆNH
NGOẠI HỐI
Nguyên tắc quản
lý theo quy định
của NHNN

219/2013/ND-CP

153/2020/NĐ-CP
94/2018/NĐ-CP
Vay nước
ngồi tự vay,
tự trả nói
chung

Phát hành
TPQT

Hạn mức vay nước
ngoài
www.truongnganhang.edu.vn

12/2014/TT-NHNN
03/2016/TT-NHNN
17/2013/TT-NHNN
Điều kiện
QLNH đối
vay nước
với vay nước
ngoài tự vay,
ngoài
tự trả
QLNH đối với
việc phát hành
TPQT

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

19


QUY ĐỊNH VỀ QUẢN LÝ NGOẠI HỐI ĐỐI VỚI HOẠT
ĐỘNG VAY, TRẢ NỢ NƯỚC NGỒI
• Phạm vi quản lý
– Đối với các khoản vay nước ngồi có bảo lãnh Chính phủ: Chỉ thực hiện xác nhận
đăng ký khoản vay nước ngồi, giám sát thơng qua tài khoản vay trả nợ nước ngoài
tại ngân hàng, mở tài khoản ngoại tệ ở nước ngoài thực hiện khoản vay
– Đối với các khoản vay nước ngồi khơng đƣợc Chính phủ bảo lãnh: quy định điều
kiện, xây dựng và giám sát hạn mức, xác nhận đăng ký/đăng ký thay đổi, tài khoản,
báo cáo
– Phát hành trái phiếu quốc tế: xác nhận hạn mức, xác nhận đăng ký khoản phát hành

• Đối tƣợng áp dụng:
– Các Bên đi vay
– Các tổ chức và cá nhân liên quan đến hoạt động vay, trả nợ nước ngoài
– Không điều chỉnh đối với hoạt động người không cư trú mua chứng khoán nợ do
người cư trú phát hành trên lãnh thổ Việt Nam
www.truongnganhang.edu.vn

Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng

2

20