Khóa luận phân tích tài chính và một số biện pháp cải thiện tình hình tài chính tại công ty cổ phần vital

TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

LỜI MỞ ĐẦU
Trong xã hội ngày nay việc phân tích tài chính khơng phải là việc dành
riêng cho các nhà quản trị doanh nghiệp, mà nó là vấn đề cần thiết và cấp bách đối
với tất cả những đối tượng như nhà đầu tư, người lao động, cơ quan Nhà nước,
những người quan tâm đến doanh nghiệp. Tuy nhiên việc phân tích tài chính nhằm
đưa ra một số biện pháp cải thiện tình hình tài chính cịn gặp rất nhiều khó khăn.
Phân tích tình hình tài chính là vận dụng những kiến thức về kế tốn, tài
chính và các mơn học liên quan để phân tích thực trạng tài chính của cơng ty. Cụ
thể hơn, đó là biết được sức mạnh tài chính, nhận dạng được điểm mạnh, điểm yếu,
thuận lợi, khó khăn về mặt tài chính thơng qua các chỉ tiêu kinh tế. Đồng thời tìm
hiểu, giải thích ngun nhân đứng sau thực trạng làm cơ sở đề xuất biện pháp cải
thiện tình hình tài chính cho cơng ty.
Cơng ty cổ phần Vital hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh nước khống
thiên nhiên đóng chai nhãn hiệu Vital, nước ngọt và nước giải khát các loại. Hiện
nay tại Việt Nam, Cơng ty có thị phần khoảng 19%, tuy nhiên hệ số nợ của Cơng
ty đang có xu hướng tăng, việc huy động vốn gặp nhiều khó khăn. Để tìm hiểu
thực trạng tình hình tài chính tại Cơng ty cổ phần Vital, em chọn đề tài:
“Phân tích tài chính và một số biện pháp cải thiện tình hình tài chính tại
Cơng ty cổ phần Vital”.
Ngồi phần mở đầu và kết luận, bài khóa luận gồm 3 phần:
Phần 1: Cơ sở lý thuyết về phân tích tài chính của doanh nghiệp.
Phần 2: Phân tích tình hình tài chính tại Cơng ty cổ phần Vital.
Phần 3: Đề xuất một số biện pháp nhằm cải thiện tình hình tài chính tại
Cơng ty cổ phần Vital.
Khóa luận tốt nghiệp

1

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N


TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

Do thời gian, kiến thức có hạn nên khóa luận của em khơng tránh khỏi
những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy cơ và
tồn thể các bạn để khóa luận của em được hồn thiện hơn.
Sinh viên
Nguyễn Văn Trung

Khóa luận tốt nghiệp

2

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N


TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

PHẦN I
CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
CỦA DOANH NGHIỆP.
1.1

Khái quát chung về phân tích tài chính của doanh nghiệp.

Vấn đề phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp là một vấn đề rất quan
trọng và có ý nghĩa thiết thực đối với mọi đối tượng sử dụng thông tin, đặc biệt đối
với các doanh nghiệp đã niêm yết trên thị trường chứng khốn.
Báo cáo tài chính được lập theo những chuẩn mực và chế độ kế toán hiện
hành. Báo cáo tài chính phản ánh các chỉ tiêu kinh tế - Tài chính chủ yếu của
doanh nghiệp, nó phản ánh các thơng tin tổng hợp nhất về tình hình tài sản, nguồn
vốn chủ sở hữu, cơng nợ, tình hình lưu chuyển tiền tệ cũng như tình hình tài chính,
kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong một kỳ kinh doanh nhất định.
Phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp không phải chỉ cung cấp những
thông tin cho các nhà quản trị doanh nghiệp giúp họ đánh giá khách quan về sức
mạnh tài chính của doanh nghiệp, khả năng sinh lời và triển vọng phát triển sản
xuất kinh doanh của doanh nghiệp, mà còn cung cấp cho các đối tượng ngoài
doanh nghiệp, như: các nhà đầu tư, các nhà cho vay, các nhà cung cấp, các chủ nợ,
các cổ đông hiện tại và tương lai, các khách hàng, các nhà quản lý cấp trên, các
nhà bảo hiểm, người lao động và cả các nhà nghiên cứu, các sinh viên kinh tế...
Đặc biệt, đối với các doanh nghiệp đã niêm yết trên thị trường chứng khốn thì
việc cung cấp những thơng tin về tình hình tài chính một cách chính xác và đầy đủ
cho các nhà đầu tư là một vấn đề có ý nghĩa cực kỳ quan trọng, giúp họ lựa chọn
và ra các quyết định đầu tư hiệu quả nhất.
1.1.1 Khái niệm phân tích báo cáo tài chính của doanh nghiệp.
Phân tích báo cáo tài chính là cơng cụ để đánh giá kết quả hoạt động kinh
doanh của công ty bằng cách kết hợp, vận dụng các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật trong
Khóa luận tốt nghiệp

3

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N

TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

một thời gian nhất định. Qua sự phân tích đánh giá này để tìm hiểu nguyên nhân
dẫn đến hoạt động kinh doanh có hiệu quả hay khơng hiệu quả, nhằm đưa ra các
giải pháp, dự báo để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Phân tích báo cáo tài chính của doanh nghiệp là cơng cụ quan trọng bậc nhất của
các nhà quản trị để họ có thể đưa ra các giải pháp và dự báo và cũng được các nhà
phân tích, nghiên cứu ngồi doanh nghiệp sử dụng với mục đích nghiên cứu thơng
tin về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
1.1.2 Mục đích thực hiện phân tích báo cáo tài chính
Thứ nhất: Nhìn nhận vị thế hiện thời của công ty trong mối tương quan với
đối thủ cạnh tranh.
Thứ hai: Tìm ra điểm mạnh, điểm yếu trong hoạt động kinh doanh hiện tại
của công ty. Xác định rõ nguyên nhân sinh gây ra sự suy giảm, tăng lên trong khả
năng sinh lời của công ty.
Thứ ba: Tác động đến các nguyên nhân tạo ra kết quả hoạt động của cơng ty
một cách có hệ thống và hiệu quả nhất.
Thứ tư: Khắc phục nhược điểm mà công ty đang gặp phải và đưa ra được
biện pháp cải thiện tình hình tài chính tại cơng ty.
1.1.3 Vai trị của việc phân tích báo cáo tài chính
Thứ nhất: Phân tích báo cáo tài chính là cơng cụ để đánh giá hoạt động của
cơng ty.
Thơng qua q trình phân tích báo cáo tài chính của doanh nghiệp có thể
đánh giá được sự thành cơng của doanh nghiệp đó trong thời gian qua. Bằng các
chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật như lợi nhuận, doanh thu, năng suất lao động… của thời
kỳ phân tích mà các nhà quản trị thấy được tốc độ phát triển và tính chất bền vững
ổn định của các lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp trong thời gian qua.

Khóa luận tốt nghiệp

4

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N


TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

Mục tiêu của việc kinh doanh là lợi nhuận. Sự gia tăng lợi nhuận ngày càng
cao và bền vững thể hiện hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Tuy nhiên hiệu
quả này cũng có thể đánh giá trên từng thời kỳ chiến lược. Do vậy phân tích báo
cáo tài chính chúng ta có thể thấy được ý đồ chiến lược của cơng ty có được thực
hiện hay khơng.
Thứ hai: Phân tích báo cáo tài chính là cơng cụ để đánh giá lại chiến lược
kinh doanh của mình và đề ra chiến lược kinh doanh mới.
Một chiến lược kinh doanh được hoạch định có thể là hồn tồn đúng đắn,
có thể vẫn cịn nhiều sự thiếu sót.
Bất cứ doanh nghiệp nào để định hướng cho hoạt động kinh doanh của mình
thì doanh nghiệp đó cũng phải chủ động đề ra lĩnh vực kinh doanh chủ yếu cho
mình, các mục tiêu dài hạn, trung hạn và ngắn hạn mà mình cần đạt trong kỳ nhất
định. Và sau một quá trình hoạt động các doanh nghiệp đều phải kiểm tra chứng
thực xem mình đã thực hiện mục tiêu đó đến đâu và vì sao lại hồn thành hay chưa
hồn thành mục tiêu đó.
Qua phân tích báo cáo tài chính,các doanh nghiệp sẽ cịn nhận biết các lĩnh
vực đầu tư của doanh nghiệp chọn lựa có thích hợp với xu thế phát triển chung của
nền kinh tế khơng, doanh nghiệp có cần thay đổi định hướng đầu tư hay không hay

phải tiếp tục phát triển theo định hướng đã chọn.
Thứ ba: Phân tích báo cáo tài chính là cơng cụ để cơng ty soi rọi lại mình,
tìm ra những mặt mạnh cần phát huy và những mặt yếu cần củng cố.
Kết quả tài chính thể hiện toàn bộ các hoạt động kinh doanh của cơng ty.
Qua phân tích báo cáo tài chính, chúng ta có thể đánh giá được khả năng quản trị
của cơng ty, trình độ cán bộ cơng nhân viên, mức độ hiện đại của cơ sở vật chất và
cơng nghệ, nó có thích hợp cho sự phát triển của cơng ty hay không, những mặt
nào phát huy tác dụng, mặt nào đang cấp bách.
Khóa luận tốt nghiệp

5

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N


TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

Qua phân tích chi tiết các chỉ tiêu tài chính bằng phương pháp hiện đại có
thể rút ra được những bài học kinh nghiệm từ hoạt động thực tiễn, có những sách
lược, chiến lược phát huy mặt mạnh, hạn chế hoặc xóa bỏ những mặt yếu kém của
cơng ty.
Thứ tư: Phân tích báo cáo tài chính là cơng cụ để đánh giá tính chất lành
mạnh hoặc yếu kém của một doanh nghiệp.
Đây là mục tiêu cao nhất, vừa là vai trị của phân tích báo cáo tài chính. Qua
phân tích báo cáo tài chính vạch ra được thực trạng về tình hình tài chính của
doanh nghiệp hiện tại mạnh hay yếu? Có đạt tỷ lệ sinh lời hay khơng, đảm bảo khả
năng thanh tốn hay khơng? Có vi phạm pháp luật hay khơng? Có gây hậu quả gì
xấu cho tương lai hay khơng?

1.1.4 .Quy trình phân tích báo cáo tài chính
Quy trình là trình tự các bước cơng việc để thực hiện một hoặc một số mục
tiêu, quy trình đảm bảo trình tự cơng việc thực hiện một cách khoa học, có tính kế
hoạch, mang lại hiệu quả cho cơng việc thực hiện. Vậy để phân tích báo cáo tài
chính của doanh nghiệp một cách có hiệu quả chúng ta cần phải có một quy trình
thực hiện cơng việc một cách cụ thể qua các giai đoạn như sau:
Thứ nhất: Giai đoạn chuẩn bị
+ Chuẩn bị các Báo Cáo Tài Chính qua các năm.
+ Lựa chọn phương pháp phân tích.
Thứ hait: Giai đoạn phân tích
+ Tiến hành phân tích bằng phương pháp đã lựa chọn.
+ Giải thích, đánh giá các chỉ số, bảng biểu, kết quả phân tích.
Thứ ba: Giai đoạn thuyết minh
+ Nguyên nhân của thuận lợi và khó khăn
Khóa luận tốt nghiệp

6

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N


TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

+ Xác định phương hướng phát triển
+ Giải pháp tài chính được đưa ra
1.2. Phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp.
1.2.1. Phƣơng pháp và kỹ thuật phân tích BCTC
Phương pháp phân tích báo cáo tài chính là cách thức, kỹ thuật để đánh giá

tình hình tài chính của đơn vị. Phân tích báo cáo tài chính sử dụng tổng hợp các
phương pháp khác nhau để nghiên cứu các mối quan hệ tài chính trong đơn vị,
trong đó những phương pháp được sử dụng phổ biến là: phương pháp so sánh,
phương pháp liên hệ đối chiếu, phương pháp phân tích nhân tố, phương pháp đồ
thị, phương pháp biểu đồ, phương pháp tốn tài chính...
a) Phương pháp so sánh
Là phương pháp chủ yếu, được sử dụng rộng rãi, phổ biến trong phân tích
tài chính của đơn vị:
* Điều kiện so sánh: phải tồn tại ít nhất 2 đại lượng hoặc 2 chỉ tiêu. Các chỉ
tiêu, đại lượng phải thống nhất về nội dung và phương pháp tính tốn, thống nhất
về thời gian và đơn vị đo lường.
* Tiêu thức so sánh: tuỳ thuộc mục đích phân tích có thể lựa chọn một trong
tiêu thức sau:
Thứ nhất: So sánh thực tế đạt được với kế hoạch, định mức để đánh giá tình
hình thực hiện mục tiêu đặt ra.
Thứ hai: So sánh giữa số liệu thực tế kỳ này với thực tế kỳ trước hoặc các
kỳ trước để xác định xu hướng cũng như tốc độ phát triển.
Thứ ba: So sánh giữa số liệu của đơn vị với các doanh nghiệp khác trên địa
bàn, so sánh với với số liệu bình quân chung toàn hệ thống, so sánh với các chỉ tiêu
được xem là chuẩn mực để xác định vị trí cũng như mức độ phát triển của đơn vị.
* Kỹ thuật so sánh:

Khóa luận tốt nghiệp

7

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N


TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

Thứ nhất: So sánh về số tuyệt đối: là việc xác định chênh lệch giữa trị số
của chỉ tiêu kỳ phân tích với trị số của chỉ tiêu kỳ gốc, cho thấy sự biến động về số
tuyệt đối của hiện tượng.
Thứ hai: So sánh bằng số tương đối: là việc xác định số % tăng (giảm) giữa
thực tế so với kỳ gốc hoặc tỷ trọng của một hiện tượng trong tổng thể quy mô
chung, cho thấy tốc độ phát triển hoặc kết cấu, mức phổ biến của hiện tượng.
b) Phương pháp phân chia
Phương pháp phân chia là việc chia các hiện tượng kinh tế thành các bộ
phận cấu thành trong mối quan hệ biện chứng hữu cơ với các bộ phận khác và các
hiện tượng khác. Tuỳ theo mục đích phân tích có thể phân chia theo các tiêu thức
như:
Thứ nhất: Phân chia theo thời gian cho phép đánh giá được tiến độ phát
triển của chỉ tiêu cần phân tích.
Thứ hai: Phân chia theo không gian cho phép đánh giá vị trí và sức mạnh
của từng bộ phận trong đơn vị.
Thứ ba: Phân chia theo yếu tố cấu thành để xác định được bản chất, nội
dung, quá trình hình thành và phát triển của chỉ tiêu phân tích.
c) Phương pháp phân tích nhân tố
Phương pháp phân tích nhân tố là kỹ thuật phân tích và xác định mức độ
ảnh hưởng của các nhân tố tác động đến chỉ tiêu phân tích. Để phân tích các nhân
tố ảnh hưởng, trước hết cần xác định mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến chỉ
tiêu phân tích, sau đó xem xét tính chất ảnh hưởng của từng nhân tố, những nguyên
nhân dẫn đến sự biến động của từng nhân tố và xu thế nhân tố đó trong tương lai.
d) Kỹ thuật phân tích báo cáo tài chính
Thứ nhất: Phân tích theo chiều ngang: là việc so sánh về lượng trên cùng
một chỉ tiêu (cùng một hàng trên các báo cáo tài chính) qua các kỳ cho thấy sự
biến động của từng chỉ tiêu.

Khóa luận tốt nghiệp

8

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N


TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

Thứ hai: Phân tích theo chiều dọc: là việc xem xét, xác định tỷ trọng của
từng thành phần trong tổng thể quy mơ chung, qua đó thấy được mức độ quan
trọng của từng thành phần trong tổng thể. Ví dụ như xem xét tỷ trọng của từng loại
tài sản trong tổng tài sản cho thấy kết cấu tài sản, mức độ trọng yếu của từng tài
sản hay xem xét tỷ trọng của từng loại vốn huy động cho thấy kết cấu nguồn vốn
của đơn vị...
Thứ ba: Phân tích qua hệ số: là việc xem xét, phân tích đánh giá qua tỷ lệ,
tỷ suất mà trong đó tử số và mẫu số thể hiện mối quan hệ của một mục này với
mục khác trên báo cáo tài chính.
1.2.2. Phân tích khái qt tình hình tài chính.
Để phân tích tình hình hoạt động tài chính của doanh nghiệp, dựa vào hệ
thống báo cáo tài chính, trong đó chủ yếu là dựa vào bảng cân đối kế toán và báo
cáo kết quả hoạt động kinh doanh, được soạn thảo vào cuối kỳ thực hiện.
Nội dung phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp phải bao gồm những vấn
đề cơ bản sau đây:
Phân tích trên từng báo cáo tài chính
Việc phân tích trên từng báo cáo tài chính, bao gồm các nội dung cơ bản sau
đây:
(1) Phân tích ngang trên từng báo cáo tài chính để thấy rõ sự biến động về

quy mơ của từng chỉ tiêu, kể cả số tuyệt đối và số tương đối.
(2) So sánh dọc trên từng báo cáo tài chính (đặc biệt bảng cân đối kế tốn)
để thấy rõ sự biến động về cơ cấu của từng chỉ tiêu trên từng báo cáo tài chính.
(3) Phân tích mối liên hệ giữa các chỉ tiêu trên từng báo cáo tài chính nhằm
đánh giá sơ bộ về tình hình tài chính của doanh nghiệp.

Khóa luận tốt nghiệp

9

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N


TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

Việc phân tích chi tiết trên từng báo cáo tài chính cho phép các đối tượng sử
dụng thơng tin đánh giá cụ thể sự biến động của từng chỉ tiêu Kinh tế - Tài chính.
Trên cơ sở đó, có các giải pháp cụ thể để đẩy mạnh các hoạt động tài chính, thúc
đẩy q trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp phát triển bền vững.
Phân tích mối liên hệ giữa các chỉ tiêu trên các báo cáo tài chính của
doanh nghiệp
Việc phân tích mối liên hệ giữa các chỉ tiêu trên các báo cáo tài chính doanh
nghiệp là một nội dung rất căn bản của phân tích báo cáo tài chính, nhằm cung cấp
những thơng tin đánh giá thực trạng tài chính của doanh nghiệp.
1.2.3.Phân tích các tỷ số tài chính đặc trƣng của doanh nghiệp.
Các số liệu báo cáo tài chính chưa lột tả được hết thực trạng tài chính của
doanh nghiệp, do vậy các nhà tài chính cịn dùng các tỷ số tài chính để giải thích
thêm các mối quan hệ tài chính. Mỗi một doanh nghiệp khác nhau, có các tỷ số tài

chính khác nhau, thậm chí một doanh nghiệp ở thời điểm khác nhau cũng có các tỷ
số tài chính khơng giống nhau. Do đó người ta coi các tỷ số tài chính là những biểu
hiện đặc trưng nhất về tình hình tài chính của doanh nghiệp trong một thời kỳ nhất
định.
Thơng qua phân tích các tỷ số tài chính của doanh nghiệp, chúng ta có thể
đánh giá khá chính xác tình hình tài chính của doanh nghiệp. Đồng thời các tỷ số
tài chính khơng chỉ cho thấy các mỗi quan hệ giữa các khoản mục khác nhau trong
các báo cáo tài chính, mà chúng còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc so sánh các
khoản mục đó của doanh nghiệp qua nhiều giai đoạn và so sánh với các doanh
nghiệp khác trong ngành. Giá trị trung bình ngành là trung vị các giá trị của doanh
nghiệp trong ngành, bởi vậy nó thay đổi theo từng thời điểm tính tốn.

Khóa luận tốt nghiệp

10

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N


TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

Các tỷ số tài chính được thiết lập để đo lường những đặc điểm cụ thể về tình
trạng và hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Chúng có thể được phân chia thành
các loại như sau:
1. Các chỉ tiêu về khả năng thanh toán.
2. Các chỉ tiêu phản ánh cơ cấu nguồn vốn và cơ cấu tài sản.
3. Các chỉ tiêu về hoạt động.
4. Các chỉ tiêu sinh lời.

Tình hình tài chính được đánh giá là lành mạnh trước hết phải được thể hiện
ở khả năng chi trả, vì vậy chúng ta bắt đầu đi từ việc phân tích khả năng thanh
toán.
1.2.3.1. Các chỉ tiêu về khả năng thanh toán.
Đây là những chỉ tiêu được được rất nhiều người quan tâm như các người
đầu tư, người cho vay, người cung cấp nguyên vật liệu…Họ luôn đặt ra câu hỏi:
hiện doanh nghiệp có đủ khả năng trả các món nợ tới hạn khơng?
a)Hệ số khả năng thanh tốn tổng qt.
Hệ số khả năng thanh toán tổng quát là mối quan hệ giữa tổng tài sản mà
doanh nghiệp hiện nay đang quản lý sử dụng với tổng số nợ phải trả (nợ dài hạn,
nợ ngắn hạn…)
Tổng tài sản
Hệ số thanh toán tổng quát =
Nợ ngắn hạn và nợ dài hạn
Nếu hệ số này <1 là báo hiệu sự phá sản của doanh nghiệp, vốn chủ sở hữu
bị mất toàn bộ, tổng số tài sản hiện có (tài sản lưu động, tài sản cố định) không đủ
trả nợ mà doanh nghiệp phải thanh tốn.
Khóa luận tốt nghiệp

11

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N


TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

b) Hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn.
Hệ số khả năng thanh toán là mối quan hệ giữa tài sản ngắn hạn và các

khoản nợ ngắn hạn. Hệ số thanh toán nợ ngắn hạn thể hiện mức độ đảm bảo của tài
sản lưu động với nợ ngắn hạn. Nợ ngắn hạn là các khoản nợ phải thanh toán trong
kỳ, do đó doanh nghiệp phải dùng tài sản thực có của mình để thanh tốn bằng
cách chuyển đổi một bộ phận tài sản thành tiền. Trong tổng số tài sản mà hiện
doanh nghiệp đang quản lý, sử dụng chỉ có tài sản lưu động là trong kỳ có khả
năng dễ dàng hơn khi chuyển đổi thành tiền. Do đó hệ số thanh toán nợ ngắn hạn
được xác định theo công thức:
Tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn
Khả năng thanh toán nợ ngắn hạn=
Tổng nợ ngắn hạn
c) Hệ số khả năng thanh toán nhanh.
Các tài sản lưu động trước khi mang đi thanh toán cho chủ nợ đều phải
chuyển đổi thành tiền. Trong tài sản lưu động hiện có thì vật tư hàng hóa tồn kho
(các loại vật tư, công cụ, dụng cụ, thành phẩm tồn kho) chưa thể chuyển đổi ngay
thành tiền, do đó nó có khả năng thanh tốn kém nhất. Vì vậy hệ số khả năng thanh
toán nhanh là thước đo khả năng trả nợ ngay các khoản nợ ngắn hạn của doanh
nghiệp trong kỳ không dựa vào việc phải bán các loại vật tư hàng hóa. Tùy theo
mức độ kịp thời của việc thanh tốn nợ hệ số khả năng thanh tốn nhanh có thể
được xác định theo 2 công thức sau:
Tài sản lưu động
và đầu tư ngắn hạn

–

Vật tư hàng hóa
tồn kho

Khả năng thanh tốn nhanh =
Tổng số nợ ngắn hạn
Khóa luận tốt nghiệp

12

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N


TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

Chỉ tiêu này phản ánh khả năng thanh toán các khoản nợ trong một khoảng
thời gian ngắn.
Cũng cần thấy rằng số tài sản dùng để thanh tốn nhanh cịn được xác định
là: tiền cộng với tương đương tiền. Được gọi là tương đương tiền là các khoản có
thể chuyển đổi nhanh, bất kỳ lúc nào thành một lượng tiền biết trước (các loại
chứng khoán ngắn hạn, thương phiếu, nợ phải thu ngắn hạn… có khả năng thanh
khoản cao). Vì vậy hệ số đánh giá khả năng thanh toán nhanh (gần như tức thời)
các khoản nợ được xác định như sau:
Tiền + Tương đương tiền
Khả năng thanh toán nhanh (tức thời) =
Nợ ngắn hạn
Thông thường hệ số này bằng 1 là lý tưởng nhất.
d)Hệ số thanh toán nợ dài hạn.
Nợ dài hạn là những khoản nợ có thời gian đáo hạn trên một năm, doanh
nghiệp đi vay dài hạn để đầu tư hình thành tài sản cố định. Số dư nợ dài hạn thể
hiện số nợ dài hạn mà doanh nghiệp còn phải trả cho chủ nợ. Nguồn để trả nợ dài
hạn chính là giá trị tài sản cố định được hình thành bằng vốn vay chưa được thu
hồi. Vì vậy người ta thường so sánh giữa giá trị còn lại của tài sản cố định được
hình thành bằng vốn vay với số dư nợ dài hạn để xác định khả năng thanh tốn nợ
dài hạn.

Giá trị cịn lại của tài sản cố định
được hình thành bằng nợ vay
Khả năng thanh tốn nợ dài hạn

=
Nợ dài hạn

Khóa luận tốt nghiệp

13

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N


TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

Hệ số này cả đầu năm và cuối năm đều lớn hơn 1 là tốt. Ngun nhân là vì
ngồi việc dùng khấu hao cơ bản để thanh toán nợ, doanh nghiệp còn dùng một số
nguồn vốn khác như khấu hao cơ bản của tài sản cố định hình thành bằng vốn góp,
lợi nhuận khơng chia…
e)Hệ số thanh tốn lãi vay.
Lãi vay để trả là một khoản chi phí cố định, nguồn để trả lãi vay là lợi
nhuận gộp sau khi đã trừ đi chi phí quản lý kinh doanh và các chi phí bán hàng. So
sánh giữa nguồn để trả lãi với lãi vay phải trả sẽ cho chúng ta biết doanh nghiệp đã
sẵn sàng trả tiền đi vay tới mức độ nào.
Lợi nhuận trước thuế và lãi vay
Hệ số thanh toán lãi vay =
Lãi vay phải trả

Hệ số này dùng để đo lường mức độ lợi nhuận có được do sử dụng vốn để
đảm bảo trả lãi cho chủ nợ. Nói cách khác, hệ số thanh tốn lãi vay cho chúng ta
biết được số vốn đi vay đã sử dụng tốt tới mức độ nào và đem lại một khoản lợi
nhuận là bao nhiêu, có đủ bù đắp lãi vay phải trả không.
1.2.3.2. Các chỉ tiêu phản ánh cơ cấu nguồn vốn và cơ cấu tài sản.
Các doanh nghiệp luôn thay đổi tỷ trọng các loại vốn theo xu hướng hợp lý
(kết cấu tối ưu). Nhưng kết cấu này ln bị phá vỡ do tình hình đầu tư. Vì vậy
nghiên cứu cơ cấu nguồn vốn, cơ cấu tài sản, tỷ suất tự tài trợ sẽ cung cấp cho các
nhà quản trị tài chính một cái nhìn tổng qt về sự phát triển lâu dài của doanh
nghiệp.
a)Cơ cấu nguồn vốn.

Khóa luận tốt nghiệp

14

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N


TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

Phản ánh bình quân trong một đồng vốn kinh doanh hiện nay doanh nghiệp
đang sử dụng có mấy đồng vay nợ, hoặc có mấy đồng vốn chủ sở hữu. Hệ số nợ và
hệ số vốn chủ sở hữu là 2 tỷ số quan trọng nhất phản ánh cơ cấu nguồn vốn.

Nợ phải trả
Hệ số nợ =

= 1- Hệ số vốn chủ sở hữu
Tổng nguồn vốn
Vốn chủ sở hữu

Hệ số vốn chủ sở hữu =

= 1- Hệ số nợ
Tổng nguồn vốn

Hệ số nợ cho biết trong một đồng vốn kinh doanh có mấy đồng hình thành
từ vay nợ bên ngồi, cịn hệ số vốn chủ sở hữu lại đo lường sự góp vốn của chủ sở
hữu trong tổng nguồn vốn hiện nay của doanh nghiệp. Vì vậy hệ số vốn chủ sở hữu
người ta còn gọi là hệ số tự tài trợ.
Qua nghiên cứu hai chỉ số tài chính này ta thấy được mức độ độc lập hay
phụ thuộc của doanh nghiệp đối với các chủ nợ, hoặc mức độ tự tài trợ của doanh
nghiệp đối với vốn kinh doanh của mình. Tỷ suất tự tài trợ càng lớn chứng tỏ
doanh nghiệp có nhiều vốn tự có, có tính độc lập cao với các chủ nợ, do đó khơng
bị ràng buộc hoặc bị sức ép của các khoản nợ vay. Nhưng khi hệ số nợ cao thì
doanh nghiệp lại có lợi vì được sử dụng một lượng tài sản lớn mà chỉ đầu tư một
lượng nhỏ và các nhà tài chính sử dụng nó như một chính sách tài chính để gia
tăng lợi nhuận.
Các chủ nợ thường thích tỷ suất tự tài trợ càng cao càng tốt. Chủ nợ nhìn
vào hệ số này để thấy một sự đảm bảo cho các món nợ vay được hồn trả đúng
hạn.
Khóa luận tốt nghiệp

15

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N

TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

b)Cơ cấu tài sản.
Đây là dạng tỷ suất phản ánh khi doanh nghiệp sử dụng bình quân một đồng
vốn kinh doanh thì dành ra bao nhiêu để hình thành tài sản lưu động, còn bao nhiêu
để đầu tư vào tài sản cố định. Hai tỷ suất sau đây sẽ phản ánh việc bố trí cơ cấu tài
sản của doanh nghiệp.
TSCĐ và đầu tư dài hạn
Tỷ suất đầu tư vào tài sản dài hạn =
Tổng tài sản
= 1 – Tỷ suất đầu tư vào tài sản ngắn hạn
TSLĐ và đầu tư ngắn hạn
Tỷ suất đầu tư vào tài sản ngắn hạn =
Tổng tài sản
= 1-Tỷ suất đầu tư vào tài sản ngắn hạn
Tỷ suất đầu tư vào tài sản ngắn hạn càng lớn càng thể hiện mức độ quan
trọng của TSCĐ trong tổng tài sản mà doanh nghiệp đang sử dụng vào kinh doanh;
phản ánh tình hình trang thiết bị cơ sở vật chất kỹ thuật, năng lực sản xuất và xu
hướng phát triển lâu dài cũng như khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Tuy
nhiên để kết luận tỷ suất này là tốt hay xấu còn tùy thuộc vào ngành nghề kinh
doanh của từng doanh nghiệp trong từng thời gian cụ thể.
Thơng thường các doanh nghiệp có một cơ cấu tài sản tối ưu, phản ánh cứ
dành 1 đồng đầu tư vào tài sản dài hạn thì dành ra bao nhiêu để đầu tư vào tài sản
ngắn hạn.
Tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn
Cơ cấu tài sản =
Khóa luận tốt nghiệp

16

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N


TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

Tài sản cố định và đầu tư dài hạn
c)Tỷ suất tự tài trợ tài sản cố định
Tỷ suất này sẽ cung cấp thông tin cho biết số vốn chủ sở hữu của doanh
nghiệp dùng để trang bị tài sản cố định là bao nhiêu.
Vốn chủ sở hữu
Tỷ suất tự tài trợ tài sản cố định =
Tài sản cố định và đầu tư dài hạn
Tỷ suất này nếu lớn hơn 1 chứng tỏ doanh nghiệp có khả năng tài chính
vững vàng và lành mạnh. Khi tỷ suất nhỏ hơn 1 thì một bộ phận của tài sản cố định
được tài trợ bằng vốn vay, và đặc biệt mạo hiểm khi đó là vốn vay ngắn hạn.
1.2.3.3 Các chỉ tiêu về hoạt động.
Các chỉ tiêu này dùng để đo lường hiệu quả sử dụng vốn; tài sản của một
doanh nghiệp bằng cách so sánh doanh thu với việc bỏ vốn vào kinh doanh dưới
các tài sản khác.
a)Số vòng quay hàng tồn kho.
Số vòng quay hàng tồn kho là số lần mà hàng hóa tồn kho bình qn ln
chuyển trong kỳ.
Số vịng quay hàng tồn kho càng cao thì việc kinh doanh được đánh giá
càng tốt, bởi lẽ doanh nghiệp chỉ đầu tư vào hàng tồn kho thấp nhưng vẫn đạt được
doanh số cao. Số vòng quay hàng tồn kho được xác định theo cơng thức:

Giá vốn hàng bán
Số vịng quay hàng tồn kho =
Hàng tồn kho bình qn
Chú ý:
Khóa luận tốt nghiệp

17

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N


TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

Trong trường hợp nếu khơng có thơng tin về giá vốn hàng bán thì có thể
thay thế bằng doanh thu thuần từ hoạt động sản xuất kinh doanh. Khi đó thơng tin
về vịng quay hàng tồn kho sẽ có chất lượng kém hơn.
b)Số ngày một vòng quay hàng tồn kho
Phản ánh số ngày trung bình của một vịng quay hàng tồn kho.
Số ngày trong kỳ
Số ngày một vòng quay hàng tồn kho =
Số vòng quay hàng tồn kho
c)Vòng quay các khoản phải thu.
Phản ánh tốc độ chuyển đổi các khoản phải thu thành tiền mặt của doanh
nghiệp và được xác định theo cơng thức.
Doanh thu (thuần)
Vịng quay các khoản phải thu =
Số dư bình quân các khoản phải thu
Số dư bình qn các khoản phải thu được tính bằng phương pháp bình quân

khoản phải thu trên bảng cân đối kế tốn.
Doanh thu (thuần) được tính ở đây chính là tổng doanh thu (thuần) của ba
loại hoạt động (hoạt động sản xuất kinh doanh, hoạt động tài chính, hoạt động bất
thường).
d) Kỳ thu tiền trung bình
Kỳ thu tiền trung bình phản ánh số ngày cần thiết để thu được các khoản
phải thu (số ngày của một vòng quay các khoản phải thu).
Vịng quay các khoản phải thu càng lớn thì kì thu tiền trung bình càng nhỏ,
và ngược lại. Kỳ thu tiền trung bình được xác định theo cơng thức.
Khóa luận tốt nghiệp

18

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N


TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

360

Số dư bình quân
các khoản phải thu

Kỳ thu tiền trung bình =

X 360

=

Vịng quay các

Doanh thu (thuần)

khoản phải thu
Tuy nhiên kỳ thu tiền trung bình cao hay thấp trong nhiều trường hợp chưa
thể có kết luận chắc chắn, mà cịn phải xem xét lại các mục tiêu và chính sách của
doanh nghiệp. Mặt khác dù chỉ tiêu này có thể được đánh giá là khả quan, nhưng
doanh nghiệp cũng cần phải phân tích kỹ hơn vì tầm quan trọng của nó và kỹ thuật
tính tốn đã che dấu đi các khuyết tật trong việc quản trị các khoản phải thu.
e)Vòng quay vốn lưu động
Vòng quay vốn lưu động phản ánh trong kỳ vốn lưu động quay được mấy
vịng.
Cơng thức xác định như sau:
Doanh thu thuần
Vòng quay vốn lưu động =
Vốn lưu động bình qn
f) Số ngày một vịng quay vốn lưu động.
Số ngày một vòng quay vốn lưu động phản ánh trung bình một vịng quay
hết bao nhiêu ngày.
360 (ngày)
Số ngày một vòng quay vốn lưu động =
Số vòng quay vốn lưu động
Khóa luận tốt nghiệp

19

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N

TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

g)Hiệu suất sử dụng vốn cố định.
Hiệu suất sử dụng vốn cố định nhằm đo lường việc sử dụng vốn cố định đạt
hiệu quả như thế nào.
Doanh thu thuần
Hiệu suất sử dụng vốn cố định =
Vốn cố định bình qn
h)Vịng quay toàn bộ vốn.
Chỉ tiêu này phản ánh vốn của doanh nghiệp trong một kỳ quay được bao
nhiêu vòng. Qua chỉ tiêu này ta có thể đánh giá được khả năng sử dụng tài sản của
doanh nghiệp hoặc doanh thu thuần được sinh ra từ tài sản mà doanh nghiệp đã đầu
tư.
Doanh thu thuần
Vòng quay vốn kinh doanh =
Vốn kinh doanh bình quân
1.2.3.4 Các chỉ tiêu sinh lời.
Các chỉ số sinh lời luôn luôn được các nhà quản trị tài chính quan tâm.
Chúng là cơ sở quan trọng để đánh giá kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh
trong một kỳ nhất định, là đáp số sau cùng của hiệu quả kinh doanh và còn là một
luận cứ quan trọng để các nhà hoạch định đưa ra các quyết định tài chính trong
tương lai.
a)Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu.
Phản ánh trong một đồng doanh thu mà doanh nghiệp thực hiện trong kỳ có
mấy đồng lợi nhuận. Về lợi nhuận có 2 chỉ tiêu mà quản trị tài chính rất quan tâm
là lợi nhuận trước thuế và sau thuế. Như vậy tương ứng cũng sẽ có 2 chỉ tiêu tỷ
suất lợi nhuận trước thuế và sau thuế trên doanh thu.
Khóa luận tốt nghiệp

20

SV: Nguyễn Văn Trung – QT1001N