Ủ PHÂN HEO THÀNH KHÍ SINH HỌC (BIOGAS) LÀỦ LÀM KHÍ ĐỐT PHỤC VỤ SINH HOẠT GIA ĐÌNH potx

Chào mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11
Thông tin khoa học

Số 24
34

ðại học An Giang

11/2005

Ủ PHÂN HEO THÀNH KHÍ SINH HỌC (BIOGAS) LÀM
Ủ PHÂN HEO THÀNH KHÍ SINH HỌC (BIOGAS) LÀMỦ PHÂN HEO THÀNH KHÍ SINH HỌC (BIOGAS) LÀM
Ủ PHÂN HEO THÀNH KHÍ SINH HỌC (BIOGAS) LÀM

KHÍ ĐỐT
KHÍ ĐỐT KHÍ ĐỐT
KHÍ ĐỐT


PHỤC VỤ SINH HOẠT GIA ĐÌNH
PHỤC VỤ SINH HOẠT GIA ĐÌNHPHỤC VỤ SINH HOẠT GIA ĐÌNH
PHỤC VỤ SINH HOẠT GIA ĐÌNH



Ths. Nguyễn Trần Nhẫn Tánh
1
, Ks. Nguyễn Thanh Hùng
2

ể giúp cho người dân có cái nhìn thực tế về phương pháp xử lý chất thải chăn ni heo bằng túi ủ

biogas. Bộ mơn Mơi trường & PTBV đã lắp đặt được 10 túi ủ biogas trên địa bàn huyện Phú Tân
làm mơ hình điểm nhằm giới thiệu rộng rãi đến người dân thơng qua chương trình hợp tác với Dự án Kiểm
sốt lũ Bắc Vàm Nao (Úc). Qua đây, chúng tơi
xin giới thiệu về q trình lắp đặt cũng như cũng
như sự tiếp nhận của người dân qua mơ hình
này.
1. Biogas là gì?
Biogas là hỗn hợp khí được sinh ra từ việc
phân hủy yếm khí các chất hữu cơ như: phân
động vật, các phế phẩm thực vật,… Loại hỗn
hợp khí này có thể cung cấp năng lượng phục vụ
cho gia đình thay cho: than, củi, gas…
2. Lắp đặt túi ủ biogas:
2.1. Ngun lý:
Chất thải chăn ni được thu gom đưa vào túi
ủ trong điều kiện yếm khí, với hoạt động của các
nhóm vi khuẩn kỵ khí. Nhóm prychrophillic chịu trách nhiệm phân huỷ các chất hữu cơ cao phân tử và lipid
thành các chất đơn giản như: axit hữu cơ, monosarcarit, amino axit…. Nhóm mesophillic chịu trách nhiệm
phân hủy axít hữu cơ thành axít acetic và nhóm vi khuẩn
thermophillic chịu trách nhiệm phân huỷ axit acetic thành khí biogas
(các nhóm vi khuẩn này hoạt động hiệu quả trong mơi trường pH từ
6,5 đến 8,5).
2.2. Ngun vật liệu:
- Túi nylon (loại khổ ống 2m)
- Bình nhựa trong 1– lít làm van an tồn
- Bếp đốt chun dụng khí biogas (tạo lửa màu xanh)
- Ống dẫn khí gas, 2 co T, 2 co L, 2 co nối φ 21 co găng, keo dán
ống nhựa PVC,dây buộc…
- Hai ống sành φ150-φ200 làm ống vào và ống ra phân.
(Thơng thường túi biogas có kích thước tốt nhất từ 6m đến 12m,

túi chứa khí có chiều dài bằng ½ túi chứa phân. Lượng heo tối thiểu
trong chuồng khoảng 4 con 40 kg cho 6m túi ủ và tính tiếp theo 3
con cho 1m chiều dài túi ủ (loại khổ ống 2m))
2.3. Phương pháp giữ túi ủ:
Túi ủ được giữ cố định và phải được bảo vệ tốt tránh va chạm
nhằm nâng cao tuổi thọ của túi. ðào hố đất hình miệng bát để giữ túi
ủ hoặc xây hộc bằng gạch để giữ túi ủ (Chú ý loại túi khổ ống 2m khi
căng phồng đường kính của túi khoảng 1,3m).

1
Giảng viên, Trưởng Bộ mơn Mơi trường & PTBV, Khoa Kỹ thuật – Cơng nghệ - Mơi trường,
2
Giảng viên, Bộ mơn Mơi trường & PTBV, Khoa Kỹ thuật – Cơng nghệ - Mơi trường,

ð

Hình 2. Túi ủ phân
Hình 3. Bếp Biogas lửa xanh
Hình 1. Sơ đồ hệ thống túi ủ Biogas
Chào mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11
Thông tin khoa học

Số 24
35

ðại học An Giang

11/2005

2.4. Lắp ráp túi biogas

- Túi chứa phân: lồng túi cao su vào nhau, các túi cao su được lồng vào nhau thành 3 lớp.
- Lắp ống lấy hơi: ðo từ đầu túi vào 1,2 – 2m, tạo một lỗ cho cả 3 lớp, đường kính lỗ là 21cm. Dùng hai
măng-song nhựa có răng vặn lại với nhau để tránh xì, rò (có lớp ruột xe ở giữa làm lớp đệm).
- Làm ống vào và ống thốt phân: Ống vào và ống thốt phân được nối (cột) chặt với hai đầu túi ủ bằng
ruột xe.
- Làm van xả an tồn cho túi ủ: Dùng bình nhựa trong (1-2 lít), tạo
miệng đổ nước vào và một lổ nhỏ để thốt nước ở hơng bình, lấy 1 co
chữ T cho vào trong bình nước sao cho đáy ống cách mực nước cố
định trong bình là 3-5cm.
- Làm túi dự trữ: Túi được làm bằng hai lớp cao su lồng ghép vào
nhau. Túi dự trữ được nối với van xả an tồn và bếp gas bằng co T và
ống nhựa trong (nhằm dễ dàng kiểm tra nước đọng trong ống dây
dẫn).
- Lắp bếp: Nối từ túi dự trữ đến bếp bằng ống nhựa trong sao cho
vững chắc.
3.4. Cân chỉnh túi:
ðưa túi vào hố cân chỉnh cho túi ngay ngắn, tránh bị xếp gấp, vặn
vẹo, ống lấy hơi phải ngay tâm hố và xoay lên trên.
- Ống vào phân đặt nghiêng 45
0
tại máng ra phân của chuồng gia súc.
- Ống thốt: đặt miệng ống phân thốt cao hơn đáy hố từ 0,7-0,8m và cố định chắc chắn. Lấy độ cao
miệng ống vào cao hơn miệng ống thốt khoảng 0,05-0,2m (0,5-2 tấc) và cố định lại chắc chắn.
3.5. Cách vào phân và mồi cho túi
Sau khi lắp xong ta cho phân vào ngay với tỷ lệ 1 phần phân thì 5 đến 7 phần nước, tổng lượng nước và
phân chiếm 70-80% túi. Có điều kiện thì ta nên mồi cho túi bằng các bả chất thải đầu ra của các túi đã hoạt
động tốt hay các phân heo đã hoại mục trước đó. Nhằm rút ngắn thời gian sinh khí. Thơng thường thời gian
sinh khí biogas khoảng từ 15 – 21 ngày.
3.6. Bảo quản túi ủ và sử dụng an tồn
Túi làm bằng vật liệu nhựa tương đối dày khó rách nhưng cũng

cần bảo quản cẩn thận nhằm sử dụng được lâu dài. Người sử dụng
cần chú ý:
- Che chắn tốt túi ủ, tránh cơn trùng cắn phá, va chạm với các vật
cứng nhọn.
- Kiểm tra hệ thống dẫn khí của túi ủ tránh nghẹt, cóp
Biogas là loại khí dễ cháy do bắt lửa tốt nên cần:
- Giữ an tồn về phòng cháy chữa cháy.
- Nên khố van bếp khi dội chuồng heo (tránh áp lực mạnh từ
nước dội làm phực cháy lớn).
- Thường xun kiểm tra mực nước tại van an tồn.
- Thường xun kiểm tra rò rỉ khí ở ống dẫn, van khóa, mối nối…
4. Triển khai thực hiện và hội thảo đánh giá mơ hình túi ủ
biogas ở Phú Tân:
4.1. Triển khai thực hiện:
Dựa vào quy trình lắp đặt và vận hành túi ủ biogas, trong khoảng thời gian từ tháng 03/2005 đến tháng
05/2005 Bộ mơn Mơi trường & PTBV tiến hành triển khai lắp đặt 10 túi ủ trên địa bàn huyện Phú Tân
(trong chương trình hợp tác với Dự án kiểm sốt lũ Bắc Vàm Nao).Tính đến nay các túi ủ đã hoạt động ổn
định và sự chấp nhận của bà con nơng dân là rất cao.
4.2. Hội thảo đánh giá mơ hình túi ủ biogas trên địa bàn huyện Phú Tân:
ðể đánh giá mức độ thành cơng của mơ hình, Dự án Kiểm sốt lũ Bắc Vàm Nao – Quỹ Quản lý Xã hội
Mơi trường tổ chức hội thảo “ðánh giá mơ hình thí điểm túi ủ biogas” trên địa bàn huyện Phú Tân. Hội
thảo được tổ chức vào ngày 05/8/2005 tại hội trường UBND xã Bình Thạnh ðơng – huyện Phú Tân.

Hình 4. Túi dự trữ mới lắp đặt
Hình 5. Van an tồn
Chào mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11
Thông tin khoa học

Số 24
36

ðại học An Giang

11/2005

Thành phần tham dự gồm:
- Nhóm Cộng đồng của Dự án Kiểm sốt lũ Bắc Vàm Nao-Quỹ Quản lý Xã hội Mơi trường.
- Hội Nơng dân huyện Phú Tân
- Phòng Nơng Nghiệp & PTNT huyện Phú Tân
- Trung tâm Y tế Dự Phòng huyện Phú Tân
- Trạm y tế các xã trong huyện Phú Tân
- Chính quyền địa phương xã Bình Thạnh ðơng
- Hội Nơng dân các xã trong huyện Phú Tân
- 50 hộ nơng dân trong huyện (trong đó có 7 hộ lắp đặt túi ủ mơ hình).
Hội thảo nghe báo cáo của 7 hộ gia đình lắp đặt túi ủ điển hình trong dự án báo cáo về tình hình hoạt
động của túi và hiệu quả sử dụng túi cho việc xử lý phân heo và tận dụng nguồn khí biogas sinh ra làm chất
đốt.
Như hộ của ơng Cấn (xã Bình Thạnh ðơng) trình bày
: Gia đình ni heo quanh năm làm thu nhập chính
cho gia đình, gia đình ni 2 heo nái và 15 heo thịt. Khi chưa lắp túi chất thải từ chuồng heo được đưa thẳng
ra bãi đất trống sau nhà gây mùi hơi ảnh hưởng đến các gia đình xung quanh. Sau khi lắp đặt túi đến nay
(ngày hội thảo 05/8/2005) nhận thấy được hiệu quả như sau: Khơng ơ nhiễm mơi trường như trước nữa và
gia đình ơng giảm được chi phí nấu nướng khoảng 150.000 đ/tháng
Hộ ơng Long (xã Phú Hiệp) thì cho biết: Hiệu quả mang lại cho ơng là: chất thải ơng dùng làm thức ăn
cho cá (ao ni cá hường, rơ phi, tai tượng), khơng còn mùi hơi thối như trước và tiết kiệm chi phí nấu
nướng trong gia đình hơn 100.000đ/tháng.
Các hộ ơng Tắng, ơng Hòa, ơng Minh (xã Bình Thạnh ðơng), ơng Lợi (xã Hiệp Xương)
cũng cho biết
hiệu quả mơ hình mang lại là giảm chi phí nấu nướng trong gia đình từ 150.000đ – 200.000đ/tháng, chòm
xóm khơng phiền hà về mùi hơi như trước và sử dụng chất thải đầu ra làm thức ăn cho ao cá bước đầu thấy

hiệu quả.
Tại hội thảo đại diện phía xây dựng mơ hình túi ủ biogas (Bộ mơn Mơi trường & PTBV- Trường ðH An
Giang) báo cáo ngun lý xử lý chất thải chăn ni thành khí sinh học biogas và q trình lắp đặt hồn thành
1 túi ủ cho bà con nơng dân biết và hiểu rõ quy trình lắp đặt túi. Bà con trao đổi thắc mắc về túi ủ trực tiếp
với cán bộ báo cáo. Qua báo cáo bà con nơng dân (các hộ chưa lắp đặt túi) đã nhận thức được hiệu quả cũng
như quy trình làm và ai cũng muốn lắp cho gia đình mình 1 túi ủ. Sau hội thảo bà con nơng dân tham quan
các túi ủ đã lắp đặt tại xã Bình Thạnh ðơng.
Chun viên về mơi trường của Dự án Kiểm sốt lũ Bắc Vàm Nao (Th.s On) đánh giá: “Dự án xem xét
các mặt: mơi trường và lợi ích của bà con nơng dân về xử lý chất thải. Qua xem xét và đánh giá mơ hình túi
ủ biogas tại vùng dự án Kiểm sốt lũ Bắc Vàm Nao mà ðại học An Giang áp dụng thực tế là rất thành cơng
đạt được theo u cầu mong muốn của người dân mà trước nay người dân trong khu vực chưa được tiếp cận
và mơ hình cũng như đáp ứng được u cầu mà phía dự án đã đặt ra”.
Với hiệu quả mơ hình mang lại anh Hòa (Chủ tịch Hội Nơng dân xã Phú An) đề nghị: Các bộ phận có
trách nhiệm về vệ sinh mơi trường như y tế, nơng nghiệp, mơi trường… nghiên cứu phát triển mơ hình, tiến
tới buộc các hộ chăn ni (ni heo) phải có phương án xử lý chất thải (làm túi biogas), nếu khơng có
phương án xử lý rõ ràng thì khơng cho ni.
7. Kết luận:
Với những gì đã đạt được từ mơ hình thí điểm, nhận thấy rằng người dân chưa tiếp cận được với phương
pháp xử lý chất thải đơn giản và tận dụng nguồn năng lượng sử dụng cho sinh hoạt. Qua mơ hình thực tế
được lắp đặt đã giới thiệu rộng rãi đến người dân, người dân đã nhận thức được lợi ích của mơ hình và có ý
thức trách nhiệm về xử lý chất thải cũng như tận dụng nguồn năng lượng cho sinh hoạt gia đình.
Qua đánh giá thực tế việc xây dựng túi ủ cho các hộ chăn ni nhỏ ở nơng thơn là hợp lý nhất, cần tun
truyền nhân rộng mơ hình. Khó khăn của người dân hiện nay chủ yếu là chi phí đầu tư ban đầu cho một túi ủ
(khoảng 800.000 đồng/túi). Do đó các ban ngành có liên quan nghiên cứu đầu tư hỗ trợ kinh phí cho người
dân thơng qua quỹ tín dụng nhân dân, mượn vốn xoay vòng… (trong vùng Dự án Kiểm sốt lũ Bắc Vàm
Nao dự án cho vay trả chậm đối với các hộ có nhu cầu lắp đặt) nhằm tạo điều kiện cho bà con nơng dân nhân
rộng mơ hình này.
