Bai 46 - Tru Nao Tieu Nao Nao Trung Gian_Mt.pptx

KIỂM TRA BÀI CŨ
Nêu cấu tạo của dây thần kinh tủy? Tại sao nói dây thần kinh
tủy là dây pha?
- Dây thần kinh tủy gồm 31 đôi.
- Mỗi dây thần kinh tủy được nối với tủy sống gồm 2 rễ:
+ Rễ trước (rễ vận động) gồm các bó sợi li tâm.
+ Rễ sau (rễ cảm giác) gồm các bó sợi hướng tâm.
- Các rễ tủy đi ra khỏi lỗ gian đốt nhập lại thành dây thần kinh tủy.
 Dây thần kinh tủy là dây pha vì dây thần kinh tủy bao gồm các bó
sợi vận động và bó sợi cảm giác được liên hệ với tủy sống qua rễ
trước và rễ sau. Rễ trước là rễ vận động, rễ sau là rễ cảm giác.


Tiết 48:
TRỤ NÃO, TIỂU NÃO,
NÃO TRUNG GIAN


I. Vị trí và các thành phần của não bộ

Não nằm trong
hộp sọ phía trên
tủy sống

Hãy xác định vị trí của não
bộ trên cơ thể người?
Tuỷ sống


I. Vị trí và các thành phần của não bộ
Trụ não tiếp liền với tủy sống ở

phía dưới. Nằm giữa trụ não và đại
1 gian
não trung
não là ……………....
… Trụ não gồm
hành2não , cầu
não
4
3
giữa
……….…..
…………
và não
………….
5 não ở mặt
Não giữa gồm cuống
…………….
não6 sinh tư ở mặt sau.
trước và củ
…………….....
7 não
tiểu
Phía sau trụ não là ………….

Não
trung
gian

Đồi thị

Dưới
đồi
thị
Não Củ não
giữa sinh tư
Cuống não
Trụ
não Cầu não
Hành
não

Đại não

Tiểu não

Hình 46.1 - Não bộ bổ dọc


Đại não

Đồi thị

Não
trung
gian

Dưới đồi
thị

Trụ

não

Não
giữa

Củ não
sinh tư
Cuống
não

Cầu não
Tiểu não

Hành não

Hình 46.1 - Não bộ bổ dọc



I. Vị trí và các thành phần của não bộ
- Bộ não gồm: Trụ não, tiểu não, não trung gian và đại
não.
+ Trụ não nối tiếp tủy sống, gồm hành não, cầu não và
não giữa (củ não sinh tư và cuống não).
+ Não trung gian nằm giữa trụ não và đại não.
+ Tiểu não ở phía sau trụ não.
+ Đại não phủ toàn bộ phần trên của não bộ.


II. Cấu tạo và chức năng của trụ não

Nêu vị trí, cấu tạo và
chức năng của trụ não?

Trụ
não

Não
giữa

Củ não
sinh tư
Cuống
não

Cầu não
Hành não

Hình 46.1 - Não bộ bổ dọc


II. Cấu tạo và chức năng của trụ não
- Vị trí: Tiếp liền với tủy sống ở phía dưới.
- Cấu tạo:
+ Chất trắng ở ngoài: là các đường liên lạc dọc, nối tủy
sống với các phần trên của não và bao quanh chất xám.
+ Chất xám ở trong, tập trung thành các nhân xám, là nơi
xuất phát 12 đôi dây thần kinh não.


(Dây khứu giác)

(Dây thị giác)
(Dây vận động mắt)
(Dây TK ròng rọc)
(Dây TK sinh ba)
(Dây TK vận động cơ mắt)
(Dây thần kinh mặt)
(Dây thính giác)
(Dây TK lưỡi - hầu)
(Dây TK mê tẩu)
(Dây TK dưới lưỡi)
(Dây TK phụ)

Hình 46.2. Các dây thần kinh não (nhìn mặt dưới não)


II. Cấu tạo và chức năng của trụ não
- Chức năng:
+ Chất xám là trung khu điều khiển, điều hòa hoạt động
của các nội quan: tuần hồn, hơ hấp, tiêu hóa (các cơ
quan sinh dưỡng).
+ Chất trắng làm nhiệm vụ dẫn truyền, bao gồm các
đường dẫn truyền lên (cảm giác) và các đường dẫn truyền
xuống (vận động).


Hầu hết các đường thần kinh cảm giác từ dưới đi lên hoặc các
đường vận động từ trên xuống đi qua trụ não đều bắt chéo sang
phía đối diện. Do đó nếu một bán cầu não bị tổn thương (có thể
xuất huyết não) sẽ làm tê liệt nửa thân bên đối diện..

Đường dẫn
truyền xuống

Nơi bắt chéo
của đường dẫn
truyền xuống


- Vì sao nói hành não là trung khu “sinh mệnh” của con người?
Nói hành não là trung khu “sinh mệnh” của
con người là vì:
+ Hành não chi phối những hoạt động phản xạ rất cơ bản, có tính chất
quyết định sự sống còn của cơ thể con người. Đây là nơi giao tiếp và
phối hợp của nhiều phản xạ vận động phức tạp, là nơi tập trung các
trung khu hơ hấp, tuần hồn, tiêu hóa thuộc bộ phận thần kinh thực
vật.
+ Hành não là một trạm truyền thông tin liên lạc đường dẫn truyền
thần kinh cảm giác từ tủy sống lên não và xung vận động từ não
xuống.
+ Hành não cịn nhận các thơng tin cảm giác từ các thụ quan như mắt,
mũi, tai, tim..., và là điểm xuất phát của các đôi dây thần kinh não từ
số IX đến số XII.
Vì thế, mọi tổn thương ở hành não đều có thể gây tử vong, trước hết


III. Não trung gian
Não
trung
gian

Dưới đồi
thị

Đồi thị

Đồi thị
Dưới
đồi
thị

- Nêu vị trí, cấu tạo và chức năng của não trung gian?


III. Não trung gian
- Vị trí: Nằm giữa trụ não và đại não.
- Cấu tạo: Não trung gian gồm đồi thị và vùng dưới đồi thị:
+ Chất trắng (ngoài) chuyển tiếp các đường dẫn truyền từ
dưới lên não.
+ Chất xám (trong) là các nhân xám điều khiển quá trình
trao đổi chất và điều hòa thân nhiệt.


IV. Tiểu não

Chất xám

Chất trắng
Hình 46.3 - Tiểu não

- Nêu vị trí, cấu tạo của tiểu não?

Tiểu não


IV. Tiểu não
- Vị trí: Nằm sau trụ não, dưới đại não.
- Cấu tạo:
+ Chất xám ở ngoài làm thành vỏ tiểu não và các nhân.
+ Chất trắng ở trong, là các đường dẫn truyền nối vỏ tiểu
não và các nhân với các phần khác của hệ thần kinh (tủy
sống, trụ não, não trung gian và bán cầu đại não).


- Nghiên cứu 2 thí nghiệm sau:
+ TN1: Phá tiểu não chim bồ câu, con vật đi lảo đảo,
mất thăng bằng.
+ TN2: Phá hủy một bên tiểu não ếch cũng làm ếch
nhảy, bơi lệch về phía bị hủy tiểu não.
=> Từ 2 thí nghiệm trên em hãy rút ra kết luận về chức
năng của tiểu não.


IV. Tiểu não
- Vị trí: Nằm sau trụ não, dưới bán cầu não.
- Cấu tạo:
+ Chất xám ở ngoài làm thành vỏ tiểu não và các nhân.
+ Chất trắng ở trong, là các đường dẫn truyền nối vỏ tiểu
não và các nhân với các phần khác của hệ thần kinh.
- Chức năng: Điều hòa, phối hợp các cử động phức tạp
và giữ thăng bằng cơ thể.

Vì sao người say
rượu thường có
biểu hiện chân nam
đá chân chiêu trong
lúc đi?

Trả lời: Do rượu đã ngăn cản, ức chế sự
dẫn truyền qua xinap giữa các tế bào có
liên quan đến tiểu não khiến sự phối hợp
các hoạt động phức tạp và giữ thăng
bằng cơ thể bị ảnh hưởng.