giáo trình thị trường chứng khoán

Giảng viên Nguyễn Mạnh Hà
Khoa Tài chính - Ngân hàng
NỘI DUNG
• Chương 1: Tổng quan về TTCK
• Chương 2: Giá trị thời gian của tiền tệ
• Chương 3: Cổ phiếu và định giá cổ phiếu
• Chương 4: Trái phiếu và định giá trái phiếu
• Chương 5: Lợi suất và rủi ro
• Chương 6: Chứng khoán phái sinh

Tài liệu tham khảo
 Giáo trình Những vấn đề cơ bản về chứng khoán và thị
trường chứng khoán-UBCKNN
 Giáo trình Phân tích và đầu tư chứng khoán - UBCKNN
 Luật chứng khoán 2006
 Nghị định 144 CP về chứng khoán và thị trường chứng khoán
 website: ssc.gov.vn, vcbs.com.vn, bvsc.com.vn, bsc.com.vn.

CHƢƠNG I: TỔNG QUAN
VỀ THỊ TRƢỜNG CHỨNG KHOÁN
Những nội dung chính:
- Tìm hiểu về thị trường tài chính và thị
trường chứng khoán.
- Tìm hiểu các chức năng, cơ chế hoạt
động của thị trường chứng khoán.
- Nghiên cứu các thành viên tham gia vào
thị trường cũng như các hàng hóa trên thị
trường chứng khoán.
Kết cấu chƣơng
I. Tổng quan về thị trường tài chính
II. Tổng quan về thị trường chứng khoán

III. Các chủ thể tham gia vào thị trường
chứng khoán
IV. Hàng hóa trên TTCK
V. Các chỉ số trên thị trường
VI. Các phương thức đầu tư trên TTCK

I. Tổng quan về thị trƣờng tài chính
I.1. Khái niệm
“ Thị trường tài chính là thị trường trong đó
vốn sẽ được chuyển từ những người hiện
thừa vốn sang người thiếu vốn”. (Minsky)
I.1. Khái niệm (tiếp)
TTTC là nơi mà thông qua đó tất cả các hãng kinh
doanh, các hộ gia đình và chính phủ trong nước hay
ngoài nước có thể tìm kiếm, giao dịch và ký kết hợp
đồng vay mượn hay mua bán những chứng chỉ sở
hữu tài sản với các hãng kinh doanh, các hộ gia đình
và chính phủ trong nước hay ngoài nước khác.
I. Tổng quan về thị trƣờng tài chính
I. Tổng quan về thị trƣờng tài chính
I.2. Phân loại thị trường tài chính

I. Tổng quan về thị trƣờng tài chính
TT Tài chính
TT Vốn
TT tiền tệ
TT phi tập trung (OTC)
TT cho vay ngắn hạn
TT hối đoái
TT cho vay dài hạn

TT tín dụng thuê mua
TT chứng khoán
Sở giao dịch CK
TT liên ngân hàng
II.1. Khái niệm:
“ Thị trường chứng khoán là một thị trường
mà ở đó người ta mua bán, chuyển
nhượng, trao đổi chứng khoán nhằm mục
đích kiếm lời”
II. Tổng quan về thị trƣờng chứng khoán
II.2. Chức năng của TTCK:
• Huy động vốn cho nền kinh tế
• Cung cấp môi trường đầu tư cho công chúng.
• Tạo tính thanh khoản cho các chứng khoán.
• Đánh giá hoạt động của các doanh nghiệp.
• Tạo môi trường cho Chính Phủ thực hiện các chính
sách Kinh tế vĩ mô.


II. Tổng quan về thị trƣờng chứng khoán
II.3. Phân loại TTCK:
1. Căn cứ vào sự luân chuyển các nguồn
vốn.
2. Căn cứ vào hàng hóa trên thị trường.
3. Căn cứ vào phương thức hoạt động của
thị trường.
II. Tổng quan về thị trƣờng chứng khoán
II. Tổng quan về thị trƣờng chứng khoán
• Thị trường sơ cấp là nơi duy nhất mà chứng khoán đem lại vốn
cho người phát hành

• Giá chứng khoán trên thị trường sơ cấp (giá phát hành) do tổ
chức phát hành quyết định.
• Những người bán trên thị trường sơ cấp được xác định thường
là kho bạc, ngân hàng nhà nước, công ty phát hành, tập đoàn
bảo lãnh phát hành…
Thị
trƣờng
sơ cấp
• Thị trường thứ cấp không trực tiếp mang lại vốn cho người đầu
tư sản xuất kinh doanh.
• Giao dịch trên thị trường thứ cấp phản ánh nguyên tắc tự do
cạnh tranh tự do.
• Chứng khoán trên thị trường thứ cấp có thể được mua bán
nhiều lần
Thị
trƣờng
thứ cấp
II. Tổng quan về thị trƣờng chứng khoán

II. Tổng quan về thị trƣờng chứng khoán
TTCK
TT tập trung
(Sở Giao dịch
chứng khoán)
TT phi tập trung
(thị trường OTC)
Thị trƣờng tập trung
(Sở Giao dịch chứng khoán)
Định nghĩa: là thị trường giao dịch chứng khoán được thực hiện tại 1
điểm tập trung gọi là sàn giao dịch

Đặc điểm:
• Thông qua trung gian
• Niêm yết chứng khoán
• Giao dịch chứng khoán theo nguyên tắc đấu giá
• Công khai tài chính
• Giao nhận và thanh toán CK theo nguyên tắc bù trừ
• Lưu ký chứng khoán tại sàn giao dịch
Định nghĩa: là thị trường không có trung tâm giao dịch tập
trung, các giao dịch được thực hiện thông qua mạng lưới
các ngân hàng và các công ty chứng khoán.
Đặc điểm:
• Nguyên tắc giao dịch: trực tiếp
• Xác lập giá cả: thỏa thuận
• Chứng khoán: không niệm yết
• Lưu ký: tự do
• Thanh toán giao nhận: thỏa thuận
Thị trƣờng phi tập trung
(Thị trƣờng OTC – over the counter)
- Chủ thể phát hành
- Chủ thể đầu tư
- Các tổ chức kinh doanh trên TTCK
- Các tổ chức có liên quan đến thị trường
III. Các chủ thể tham gia vào TTCK
Các chủ thể phát hành
Là các tổ chức thực hiện huy động vốn thông qua TTCK và là
người cung cấp các chứng khoán, bao gồm:
– Chính phủ và chính quyền địa phương tương ứng phát hành
trái phiếu chính phủ và trái phiếu chính quyền địa phương
– Công ty có thể phát hành trái phiếu công ty và cổ phiếu
– Các tổ chức tài chính có thể phát hành trái phiếu hoặc các

chứng chỉ thụ hưởng (chứng chỉ quỹ)…phục vụ cho mục tiêu
huy động vốn và phù hợp với dặc thù hoạt động của họ theo
Luật định.

Là những người thực hiện việc mua và bán trên TTCK nhằm mục đích
kiếm lợi nhuận, gồm có:
• Nhà đầu tư cá nhân (Individual investors)
– Cá nhân và hộ gia đình có vốn nhàn rỗi
– Đầu tư dài hạn hoặc kinh doanh CK
• Nhà đầu tư có tổ chức (Institutional Investors)
– Các công ty đầu tư
– Các công ty bảo hiểm
– Các quỹ lương hưu và các quỹ bảo hiểm xã hội khác
– Các công ty tài chính
– Các ngân hàng thương mại
Các chủ thể đầu tƣ
Các tổ chức kinh doanh trên TTCK
Công ty chứng khoán: là một định chế tài chính
trung gian thực hiện các nghiệp vụ trên TTCK
Theo Luật Chứng khoán 2006, các công ty chứng
khoán được thực hiện những nghiệp vụ sau:
• Môi giới chứng khoán
• Tự doanh chứng khoán
• Bảo lãnh phát hành chứng khoán
• Tư vấn đầu tư chứng khoán
Công ty chứng khoán
• Công ty Chứng khoán là cầu nối giữa:
• Tổ chức phát hành với các nhà đầu tư
• Giữa các nhà đầu tư với các nhà đầu tư

• Loại hình pháp lý:
• Công ty TNHH
• Công ty cổ phần
• Công ty có vốn nước ngoài
• Chi nhánh công ty nước ngoài (Hiện giờ chưa cho
phép công ty 100% vốn nước nòoài hoạt động chứng
khoán ).
Điều kiện thành lập
Nghiệp vụ Quy định cũ Quy định mới
Môi giới + tư vấn đầu
tư
3 tỷ VND 25 tỷ VND
Tự doanh 12 tỷ VND 100 tỷ VND
Bảo lãnh phát hành 22 tỷ VND 165 tỷ VND
Môi giới 3 tỷ VND 15 tỷ VND
Tư vấn đầu tư 3 tỷ VND 10 tỷ VND
Quản lý danh mục
vốn đầu tư
3 tỷ VND
Tư vấn tài chính –
lưu ký
- -
Tổng cộng 43 tỷ VND 300 tỷ VND
• Quỹ đầu tư chứng khoán
• Ngân hàng thương mại:
 Tham gia trực tiếp
 Thành lập công ty con độc lập
Các công ty chứng khoán BIDV, ACB, VCB,
ICB…

Các tổ chức kinh doanh trên TTCK
• Cơ quan quản lý Nhà nước
• Sở giao dịch chứng khoán
• Hiệp hội các nhà kinh doanh chứng khoán
• Tổ chức lưu ký và thanh toán bù trừ
• Công ty đánh giá hệ số tín nhiệm
Các tổ chức có liên quan trên TTCK