Giáo dục lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên sinh viên tại xã, phường, thị trấn, trường hiện nay

PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết đề tài
Chiến tranh là một sự thử thách toàn diện đối với bất cứ một chế độ
chính trị xã hội nào, một quốc gia nào, tại thời điểm lịch sử nào trong lịch sử
nhân loại. Việt Nam với một vị trí quan trọng trên tất cả các lĩnh vực chính
trị , quân sự, kinh tế và văn hoá trong mối quan hệ giữa các quốc gia trên lục
địa châu Á nói chung, vùng Đơng Nam Á nói riêng, là địa bàn chiến lược
trọng yếu mà bọn xâm lược qua các thời đại đều muốn chiếm lấy để thực hiện
mưu đồ thực dân bành trướng của chúng. Do vậy chúng ta phải liên tục cầm
súng bảo vệ chủ quyền độc lập quốc gia và lãnh thổ. Trong tiến trình lịch sử
ấy, cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước - cuộc chiến tranh giải phóng, là
một trong ba chiến công vĩ đại nhất của Đảng và dân tộc Việt Nam trong thế
kỷ XX nhưng cũng là thử thách nghiệt ngã nhất đối với dân tộc ta trong 30
năm tiến hành chiến tranh giải phóng. Để góp phần lý giải những nguyên
nhân trọng yếu dẫn tới chiến công vĩ đại ấy, không thể không đề cập tới quá
trình giáo dục, tổ chức và tập hợp các lực lượng cách mạng của tồn dân tộc,
trong đó chủ yếu là thế hệ thanh niên - lực lượng xung kích, gương mẫu, sáng
tạo, góp phần to lớn vào sự nghiệp đấu tranh thống nhất nước nhà.
Đã hơn 40 năm kể từ ngày đất nước ta hồn tồn giải phóng, thế hệ
đoàn viên, thanh niên hay sinh viên ngày nay có may mắn được thừa hưởng
nền độc lập tự do và một hệ tư tưởng tiến bộ. Đây là một lợi thế to lớn cho
công tác giáo dục lý tưởng thanh niên hiện nay. Song lý tưởng cách mạng
không tự nhiên đến với lớp trẻ. Việc thanh niên tiếp thu, lĩnh hội được lý
tưởng cách mạng là một quá trình tự giác, dưới sự lãnh đạo của Đảng thông
qua công tác giáo dục chính trị - tư tưởng, hoạt động thực tiễn phong phú,
những tấm gương phấn đấu, hy sinh dưới ngọn cờ vẻ vang của Đảng Cộng sản
Việt Nam và Bác Hồ kính yêu.


Quá khứ hào hùng của các thế hệ đi trước là truyền thống tốt đẹp hướng
thế hệ trẻ ngày nay đoàn kết phấn đấu xây dựng đất nước, đi tới tương lai,

sánh vai với các cường quốc năm châu như mong muốn thiết tha của Bác Hồ
kính yêu. Để củng cố niềm tin cho đội quân xung kích cách mạng trong giai
đoạn đất nước đang bước vào thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại hố
với nhiều cơ hội mới, nhưng cũng đồng thời phải đối mặt với nhiều nguy cơ,
thách thức mới, sự chống phá của các thế lực thù địch ngày càng tinh vi, xảo
quyệt hơn thì công tác giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh
niên càng có vai trị quan trọng. Hơn lúc nào hết, công tác giáo dục lý tưởng
cách mạng cho thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại
hoá là một trong những yêu cầu cấp thiết góp phần thực hiện thắng lợi sự
nghiệp đổi mới.
Do vậy, việc đi sâu nghiên cứu tìm hiểu sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản
Việt Nam trong quá trình giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên là việc
làm rất cần thiết. Bởi không chỉ nhằm đánh giá những thành công của Đảng
trong công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên nói riêng và cơng tác
giáo dục tư tưởng nói chung, mà qua đó rút ra một số kinh nghiệm trong công
tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên có giá trị cho cơng cuộc xây
dựng và bảo vệ đất nước hôm nay.
Với lý do đó, tơi đã chọn đề tài: “Giáo dục lý tưởng cách mạng cho đoàn
viên, thanh niên sinh viên tại xã, phường, thị trấn, trường... hiện nay” để
có cái nhìn sâu và rộng và có nhiều kinh nghiệm hơn trong cơng tác tư tưởng.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên là một bộ phận quan
trọng của công tác tư tưởng. Công tác tư tưởng có vị trí đặc biệt quan trọng
đối với bất kỳ một chế độ chính trị xã hội nào. Vì vậy đã có khơng ít những
tác giả quan tâm và đi sâu nghiên cứu công tác tư tưởng của Đảng qua từng
giai đoạn lịch sử : Sơ thảo lược sử công tác tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt
Nam 1930 – 2000 (Dự thảo) (2000), Nxb CTQG, Hà Nội; Đào Duy Tùng,


(1984), Một số vấn đề về công tác tư tưởng, Nxb Thơng tin lý luận, Hà Nội;

Hồng Tùng, (1986), Mấy vấn đề về công tác tư tưởng, Nxb Sách giáo khoa
Mác- Lênin, Hà Nội.
Ở các tác phẩm này, nhìn chung các tác giả đã bước đầu đưa ra quan niệm
về cơng tác tư tưởng cũng như vị trí của cơng tác tư tưởng đối với sự nghiệp
cách mạng và một số kinh nghiệm trong quá trình hoạt động lãnh đạo công
tác tư tưởng của Đảng.

3. Đối tượng phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu:
- Những quan điểm của Đảng và Bác về thanh niên, vai trò của thanh
niên cũng như những chủ trương của Đảng về công tác giáo dục lý tưởng cách
mạng cho thanh niên
- Quá trình chỉ đạo thực hiện công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh
niên.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Nghiên cứu sự lãnh đạo của Đảng trong công tác giáo dục lý tưởng
cách mạng cho thanh niên từ thời chiến tranh chống Mỹ đến nay nhằm phát
huy cao hơn nữa sức mạnh và nhiệt huyết của tuổi trẻ trong cuộc kháng chiến
chống Mỹ, cứu nước giành độc lập cho dân tộc, thống nhất nước nhà.
4. Mục đích và nhiệm vụ.
4.1. Mục đích
- Đưa ra lý luận về lý tưởng cách mạng
- Khẳng định vai trị của cơng tác giáo dục lý tưởng cách mạng đối với
thanh niên trong sự nghiệp cách mạng Việt Nam.


- Đánh giá những thành công của Đảng trong công tác giáo dục lý
tưởng cách mạng.
- Rút ra những kinh nghiệm có ý nghĩa lịch sử và thực tiễn góp phần
giáo dục truyền thống, lý tưởng cách mạng cho thanh niên trong giai đoạn

hiện nay.
4.2. Nhiệm vụ
- Hệ thống khái quát tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, quan điểm của
Đảng Cộng sản Việt Nam về vai trò của thanh niên và công tác giáo dục
thanh niên.
- Làm rõ quá trình lãnh đạo cơng tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho
thanh niên
- Đánh giá kết quả, từ đó rút ra một số kinh nghiệm về công tác giáo
dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên trong giai đoạn hiện nay.
5. Cơ sở lý luận PP nghiên cứu
- Bài viết dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về thanh niên và công
tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên.
+ Phương pháp nghiên cứu lịch sử, phương pháp logic. Ngồi ra, cịn vận
dụng một số phương pháp khác như: Phương pháp thống kê kết hợp với
phương pháp so sánh, phân tích, tổng hợp.
6. Cái mới của đề tài
- Đề tài góp phần làm rõ hơn nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng đối
với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên.Từ đó, rút ra một số
kinh nghiệm trong công tác giáo dục lý tưởng cách mạng.
- Khẳng định sự cần thiết và vai trị quan trọng của cơng tác giáo dục lý tưởng
cách mạng cho thanh niên trong giai đoạn cách mạng hiện nay.


7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn

8. Kết cấu đề tài
Ngoài phần Mở Đầu, Kết Luận, Mục Lục, Tài Liệu Tham Khảo thì đề tài
gồm:
Nội Dung:

PHẦN II: NỘI DUNG
CHƯƠNG I: MỘT SỐ LÝ LUẬN VỀ GIÁO DỤC LÝ TƯỞNG VÀ
THANH NIÊN VIỆT NAM
1.1. Lý luận về lý tưởng cách mạng
1.1.1. Lý tưởng
Lý tưởng là cái mà vì nó mà người ta sống và dưới ánh sáng của nó ta
thấy được hết ý nghĩa của cuộc đời. Nhà tâm lý học XơViết I-Va-Nốp đã có
một định nghĩa như vậy về lý tưởng. ở một con người bình thường ai cũng có
lý tưởng. Nếu khơng có lý tưởng sự sống tồn tại ở con người chỉ là vô nghĩa.
Lý tưởng là một phạm trù phổ biến.
Lý tưởng, theo Từ điển tiếng Việt, là “Mục đích cao nhất, tốt đẹp nhất
mà người ta phấn đấu đạt tới”
Lý tưởng là mục tiêu hướng tới của con người, là động lực thúc đẩy
con người vươn tới.
Lý tưởng của con người sẽ làm cho họ có thái độ tích cực trong nhận
thức, nồng nhiệt trong tình cảm, mãnh liệt trong ý chí, quyết tâm trong hành
động.
Do đó, lý tưởng là điều rất quan trọng của mỗi người. Trong thực tiễn,
đã là người ai cũng cần có lý tưởng để phấn đấu. Khi bước vào tuổi trưởng


thành, ai cũng có một sự lựa chọn quan trọng là lựa chọn lý tưởng, hướng tới
mục đích cao nhất và đẹp nhất của đời mình. đó là u cầu tất yếu, tự thân.
Đảng có trách nhiệm giáo dục, hướng dẫn thanh niên chọn lựa đúng lý
tưởng, trong đó quan trọng nhất là lý tưởng cách mạng vì tiền đồ của cách
mạng XHCN, tương lai của dân tộc.
Cuộc phấn đấu để đạt tới lý tưởng bao giờ cũng là cuộc phấn đấu lâu
dài, đầy gian nan. Thanh niên cần có ý chí cao và Đảng cần có trách nhiệm
cao trong việc giúp đỡ thanh niên thực hiện lý tưởng đúng đắn của mình.
1.1.2. Lý tưởng cách mạng

Lý tưởng cách mạng là một nội dung cụ thể của lý tưởng nói chung. Nó
có đặc điểm là chỉ có ở những nhân cách đã và đang trưởng thành, có vai trị
chi phối mạnh mẽ các nội dung lý tưởng khác. Nó là cơ sở động lực của hoài
bão lớn trong thanh niên. Tuy nhiên lý tưởng cách mạng khơng tự nhiên hình
thành mà là kết quả của một quá trình giáo dục có tính định hướng cao, thơng
qua những mơi trường cụ thể. Lý tưởng cách mạng mang tính tự giác, thể hiện
rõ nét vai trị q trình tự giáo dục của mỗi cá nhân. Lý tưởng của Thanh niên
Việt Nam không thể tách rời lý tưởng cách mạng của Đảng, của dân tộc. Mục
tiêu lý tưởng của chúng ta giai đoạn hiện nay là”Dân giàu- nước mạnh, xã hội
công bằng văn minh theo định huớng Xã hội chủ nghĩa”. Vì lý tưởng độc lập
tự do cho Tổ quốc, hàng triệu Thanh niên Việt Nam đã khơng sờn lịng,
khơng tiếc xương máu góp phần làm nên những chiến thắng vĩ đại của dân
tộc. Ngày nay, trong công cuộc đổi mới, Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá quê
hương, đất nước, lý tưởng cách mạng của Thanh niên Việt Nam là chiến
thắng đói nghèo lạc hậu, vươn lên ngang tầm thời đại vì sự phồn vinh của đất
nước, những công bằng hạnh phúc cho nhân dân và vì chính tương lai tươi
sáng của Tuổi trẻ. Đó chính là sự cụ thể hố mục tiêu lý tưởng của Đảng, của
dân tộc trong lực lượng tiên phong : Thanh niên Việt Nam.


1.2. Những yếu tố ảnh hưởng đến lý tưởng thanh niên hiện nay
1.2.1. Sự tác động hoặc gián tiếp hoặc trực tiếp của kinh tế thị trường định
hướng XHCN.
Kinh tế thị trường đặt mọi đối tượng, mọi mối quan hệ trong xã hội
dưới quan niệm hàng hố hoặc tính chất hàng hố, kể cả sức lao động, tình
cảm của con người. Mối quan hệ đạo đức, lối sống cũng bị chi phối bởi quan
niệm đó. Việt Nam đang xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN.
Mục tiêu của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN là con người
chứ khơng phải là hàng hố. Tuy nhiên, dù muốn hay khơng thì các quan hệ
thị trường cũng sẽ làm cho con người thay đổi đạo đức, lẽ sống cùng với sự

cải thiện mức sống và môi trường sống. Sự phân hoá giàu nghèo sẽ dẫn đến
sự phân hoá đạo đức, lối sống.
1.2.2. Sự tác động của cơng nghiệp hố, hiện đại hố định hướng XHCN.
Trong tiến trình cơng nghiệp hố, hiện đại hố, xét về mặt vật chất thì
cơng nghiệp, dịch vụ, đô thị và người làm công ăn lương sẽ chiếm địa vị áp
đảo so với nông nghiệp, nông thôn và nông dân; xét về mặt tinh thần – văn
hoá, nhất là khi Việt Nam gia nhập WTO, q trình đa dạng hố, đa phương
hố liên kết và hợp tác quốc tế sẽ tạo điều kiện cho các giá trị nước ngoài tác
động mạnh vào lối sống, đạo đức của một bộ phận thanh, thiếu niên Việt
Nam. Về mặt sinh hoạt và tổ chức đời sống cá nhân, gia đình và xã hội, nhiều
thanh thiếu niên sẽ hướng theo lối sống công nghiệp, lối sống cá nhân, và mối
quan hệ sòng phẳng. Về mặt tâm lý, nhiều thanh thiếu niên sẽ thiên về lối
sống bình đẳng, thiết thực, kể cả thực dụng và ngại sống chung tam – tứ đại
đồng đường, hàm ơn, đẳng cấp. Tâm lý tự chủ để lập thân, lập nghiệp trong
điều kiện cạnh tranh và hội nhập sẽ làm cho một bộ phận thanh, thiếu niên có
lối sống tự do và tơn thờ chủ nghĩa cá nhân.


1.2.3. Sự tác động của quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN.
Với Nhà nước pháp quyền, các quan hệ pháp lý sẽ đẩy quan hệ tình
cảm xuống hàng thứ yếu. Cả trong gia đình, trẻ em cũng sẽ hiểu các quyền
của mình và thể hiện lẽ sống và lối sống cơng dân. Cha mẹ và con cái đều
bình đẳng trước pháp luật. Thanh, thiếu niên hướng vào các giá trị “lập thân,
lập nghiệp” và không bị ràng buộc bởi gia đình.

1.2.4. Sự tác động của đạo đức, nếp sống và giá trị truyền thống dân tộc,
truyền thống cách mạng.
Việt Nam có lịch sử hàng ngàn năm văn hiến, anh dũng, kiên cường,
bất khuất chống giặc ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc. Con người Việt Nam thông
minh, cần cù, chịu khó, có nếp sống cộng đồng, tình nghĩa.

Ý thức tự hào, tôn vinh quốc gia, dân tộc là cốt cách, truyền thống của
con người Việt Nam. Lẽ sống “không có gì q hơn độc lập tự do” là biểu
hiện cao nhất của ý thức tự hào dân tộc Việt Nam. Truyền thống dân tộc,
truyền thống cách mạng đã và đang tác động tích cực, mạnh mẽ đến lối sống,
đạo đức của thanh, thiếu niên hiện nay.
CHƯƠNG II: CÔNG TÁC GIÁO DỤC LÝ TƯỞNG CÁCH
MẠNG CHO THANH NIÊN HIỆN NAY
2.1

Thực trạng kết quả công tác giáo dục lý tưởng cách mạng hiện nay
Thanh niên nước ta là một bộ phận quan trọng của dân tộc, là tương của

lai Tổ quốc. Trong những năm qua, nhìn chung thanh niên hăng háIi ham gia
vào các phong trào cách mạng do Đảng và Đồn đề ra. Trước những biến
động phức tạp của tình hình thế giới và khu vực, cũng như những khó khăn
của đất nước ta trong quá trình phát triển, đa số thanh niên ta đã biểu thị niềm
tin tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, ủng hộ và tham gia tích cực, có hiệu
quả cơng cuộc đổi mới và thực hiện Cơng nghiệp hố, Hiện đại hố đất nước.


Dưới sự lãnh đạo của Đảng, thanh niên nước ta đã từng bước trưởng
thành cùng toàn Đảng, toàn dân vượt qua biết bao thử thách, đưa sự nghiệp
đổi mới đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Kết quả đIều tra về tình hình
thanh niên trong những năm gần đây cho thấy tỷ lệ thanh niên Việt Nam tin
tưởng và ủng hộ thực hiện công cuộc đổi mới đất nước do Đảng cộng sản Việt
Nam lãnh đạo ngày càng tăng. Đây là yếu tố quan trọng để góp phần tích cực
đưa đất nước từng bước thoát khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội, tạo thế và
lực mới để bước vào thời kỳ đẩy mạnh Cơng nghiệp hố, Hiện đại hố. Thanh
niên đã tích cực phấn đấu với tinh thần năng động, tự lực, tự cường, tự vươn
lên lập thân, lập nghiệp khơng cam chịu nghèo nàn, lạc hậu, góp phần hiện

thực hoá mục tiêu dân giàu, nước mạnh.
Trong giai đoạn hiện nay, mẫu người lý tưởng được thanh niên xác
định phù hợp với yêu cầu và điều kiện mới của sự phát triển đất nước và thời
đại. Nếu như trong chiến tranh cứu nước, mẫu người lý tưởng của thanh niên
là “anh bộ đội cụ Hồ”, trong thời kỳ bao cấp mẫu hình lý tưởng có phần nào
chung chung trừu tượng (như làm chủ tập thể, có tư tưởng đúng và tình cảm
đẹp...) thì hiện nay mẫu người lý tưởng của thanh niên cụ thể hơn, thiết thực
hơn và sinh động hơn. Đó là những con người có trí tuệ, giỏi chun mơn,
thạo việc, năng động, sáng tạo; có khả năng thích ứng cao với hồn cảnh mới,
có bản lĩnh, trung thực, giữ được chữ tín với mọi người; biết quý trọng và tiết
kiệm thời gian, quan tâm đến năng suất, chất lượng hiệu quả; có chí tiến thủ,
tiếp cận với khoa học, cơng nghệ hiện đạI; có ý thức hợp tác, tơn trọng kỷ
cương, pháp luật và có ý thức kỷ luật. Các đặc trưng này vừa là biểu hiện cụ
thể, vừa là tiền đề trong việc định hướng giá trị để thanh niên chủ động bước
vào cuộc sống. Trong q trình hồn thiện nhân cách của mình, thanh niên
góp phần tích cực thực hiện lý tưởng độc lập dân tộc, dân chủ, dân giàu, nước
mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh theo định hướng xã hội chủ
nghĩa. Khi đời sống vật chất được cải thiện thì định hướng giá trị của thanh


niên có xu hướng tăng ở các giá trị xã hội tinh thần. Vốn hành trang của mỗi
thanh niên tự chuẩn bị để bước vào thế kỷ mới, cuộc sống mới được thanh
niên xác định rất rõ ràng: 88,2% cho rằng cần có sức khoẻ tốt; 76,4% cần có
nghề nghiệp, kiến thức chun mơn vững; 73,6% cần có ý chí nghị lực tốt;
69,8% có niềm tin đối với mọi người và 59,9% cần có hiểu biết rộng về xã
hội. Đây chính là cơ sở để từng bước hình thành nhân cách độc lập, tinh thần
tự lực cánh sinh trong thanh niên, chống lạI tâm lý bao cấp, ỷ lại khá nặng nề
trong thanh niên trước đây.
2.2. Những đặc điểm thuận lợi của đồn viên, thanh niên hiện nay
2.2.1. Sống có lý tưởng, tự tin, hoài bão

Lý tưởng vừa là mục tiêu cao cả mà con người hướng tới, vừa là động
lực thơi thúc con người hành động. Có người đã sử dụng thuật ngữ “say lý
tưởng”. Nếu thiếu lý tưởng, con người sẽ cảm thấy mất phương hướng, cuộc
đời trở nên vơ vị, nhạt nhẻo. Chính lý tưởng khơi dậy sự nỗ lực nhận thức, sự
nồng nhiệt tình cảm, quyết tâm của ý chí và quyết tâm trong hành động, giúp
con người vươn tới mục tiêu cao cả nào đó, bất chấp gian khổ hy sinh. Như
vậy, trong lý tưởng đã có sự thống nhất giữa tình cảm, ý chí, hành động. Nhờ
đó, nó vừa có tác dụng như chiếc la bàn định hướng, vừa như một động lực
mạnh mẽ thúc đẩy con người hành động một cách sáng tạo và có kết quả để
đạt tới mục đích mà mình đã ấp ủ, lựa chọn, tôn thờ. Cuộc sống luôn đặt ra
cho mỗi người, nhất là đặt ra cho thanh niên nhiều câu hỏi phải giải đáp. Một
trong những câu hỏi lớn nhất là mục đích sống, nói một cách dễ hiểu và gần
gũi hơn là sống để làm gì? Hoặc nói một cách cách như hiện nay: lý tưởng mà
thanh niên đang phấn đấu là gì? Về điểm này, Chủ tịch Hồ Chí Minh khuyên
nhủ thanh niên: “…chúng ta không một phút nào được quên lý tưởng cao cả
của mình là phấn đấu cho Tổ quốc ta hồn tồn độc lập, cho chủ nghĩa xã hội
hoàn toàn thắng lợi trên đất nước ta…”. Thật vậy, lý tưởng gắn bó với thanh


niên như ánh sáng mặt trời với cuộc sống như chính sự địi hỏi tự thân. Nó có
vai trị quan trọng và quyết định đối với tuổi trẻ.
2.2.2. Có sức khoẻ tốt cả về thể chất lẫn tinh thần.
Đó là sự phát triển tốt về thể chất, thể lực. Có sức khoẻ tốt mới đảm
bảo cho thanh niên có đủ điều kiện để học tập, lao động, nghiên cứu. Sức
khoẻ là yếu tố quan trọng hàng đầu của con người bên cạnh tài năng và trí tuệ.
Thanh niên ngày nay do được chăm sóc tốt hơn nên thể lực cũng tăng lên
đáng kể. Đó là lực lượng lao động đơng đảo đáp ứng địi hỏi của xã hội. Có
tới 89% thanh niên tham gia trả lời cho rằng thanh niên cần phải có sức khỏe
về thể chất và tinh thần lành mạnh.
2.2.3. Trung thực, thẳng thắn, giữ chữ tín, có ý chí tiến thủ và khiêm tốn

Nền kinh tế thị trường bên cạnh những mặt tích cực cũng tồn tại những
hạn chế. Trong cơ chế đó, người thanh niên cần phải thẳng thắn, giữ chữ tín.
Trong quan hệ kinh tế, muốn làm ăn lâu dài và ổn định, các chủ thể phải giữ
chữ tín, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho nhau. Người thanh niên muốn là
những nhà kinh doanh giỏi thì phải trung thực, giữ chữ tín trong thương
trường. Có như thế mới tạo ra được sự tin cậy cho khách hàng cũng như các
nhà đối tác. Trong quan hệ với các đối tác nước ngoài trên lĩnh vực kinh tế,
thanh niên cũng phải đặt nó lên hàng đầu. Thanh niên ngày nay phải thẳng
thắn lên án những hành vi, những hiện tượng lệch chuẩn trong kinh tế cũng
như các lĩnh vực khác của đời sống xã hội, chẳng hạn, tệ nạn buôn lậu, làm
hàng giả, vi phạm dân chủ… Cuộc sống luôn đặt ra cho thanh niên nhiều khó
khăn, thử thách. Muốn trở thành một cơng dân có ích, thanh niên ln phải
xây dựng cho mình một hướng đi đúng. Họ hướng cuộc đời vào một lý tưởng
cao hơn hoàn cảnh hiện tại. Họ phải là những người khơng bao giờ chấp nhận
hồn cảnh hiện tại mà ln tìm cách cải thiện nó.


2.2.4. Thanh niên có bản lĩnh chính trị vững vàng.
Như Lênin đã dạy, người thanh niên cộng sản phải có quan điểm giai
cấp nghiêm ngặt khi đánh giá, nhìn nhận những sự kiện, vấn đề trong đời
sống xã hội. Đối với thanh niên nước ta đó chính là quan điểm giai cấp công
nhân, là bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối
của Đảng. Đó cũng chính là khả năng nhận thức đúng quy luật phát triển
khách quan, là sự nhạy bén với thực tiễn, xử lý tốt những vấn đề mà cuộc
sống đặt ra theo đúng quan điểm, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam và
chính sách, pháp luật của Nhà nước. Bản lĩnh chính trị vững vàng là yếu tố cơ
bản để giúp thanh niên có khả năng “đề phịng” tốt nhất trước những âm mưu
thủ đoạn hết sức tinh vi và đa dạng trên nhiều lĩnh vực mà các các thế lực thù
địch đang thực hiện trong cuộc đấu tranh giai cấp đang diễn ra gay gắt ở trên
phạm vi quốc tế hiện nay.

2.2.5. Có ý thức pháp luật, sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật.
Thanh niên một mặt phải am hiểu pháp luật, sống và làm việc theo
pháp luật, mặt khác, còn là những người tuyên truyền phổ biến pháp luật cho
những người khác. Hiện nay, chúng ta đang xây dựng Nhà nước pháp quyền
xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân. Pháp luật trở thành một công cụ
quản lý quan trọng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Vì thế, sống
và làm việc theo pháp luật là trách nhiệm của mỗi công dân trong xã hội.
2.2.6. Chủ động, sáng tạo, có tinh thần tự giác, tình nguyện
Để tiếp nhận những cơ hội mới một cách có hiệu quả, thanh niên phải
có tính chủ động. Họ phải chủ động trong việc phát huy khả năng của mình ở
một lĩnh vực ngành nghề nào đó, mà khơng dựa dẫm vào người khác, hoặc
trông chờ quá nhiều vào sự quan tâm, giúp đỡ xã hội, mặc dù sự quan tâm
giúp đỡ của xã hội đối với họ có ý nghĩa rất quan trọng. Bên cạnh đó, tự giác
cũng là một phẩm chất đáng quý ở thanh niên. Trong hoàn cảnh đất nước có
chiến tranh, nhiều thanh niên đã gia nhập vào đội thanh niên xung phong ra


chiến trường để giết giặc lập cơng góp phần vào sự thắng lợi của cơng cuộc
giải phóng dân tộc. Ngày nay, phẩm chất này cần hơn bao giờ hết, chẳng hạn,
nhiều vùng nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, điều kiện kinh tế - xã hội
cịn khó khăn cần những thanh niên trẻ, tâm huyết tình nguyện tới những
vùng này làm việc và công tác. Những tri thức trẻ tinh nguyện xây dựng nơng
thơn mới là những ví dụ điển hình. Tính tự giác trong thanh niên cịn biểu
hiện qua những hoạt động thường nhật như giữ gìn vệ sinh trong phòng học,
trường học ở học sinh, sinh viên đến việc tự giác đánh giá phê bình bản thân
mình để ngày càng tiến bộ hơn. Trong thanh niên là học sinh, sinh viên tinh
thần tự giác còn biểu hiện qua những cử chỉ cao đẹp như: Tự giác nhường ghế
cho người già, trẻ em, phụ nữ mang thai trên những chuyến xe buýt, tham gia
hiến máu nhân đạo, tham gia phong trào thanh niên tình nguyện.
2.3. Những khó khăn, hạn chế của thanh niên về niềm tin, lý tưởng và

định hướng giá trị
2.3.1. Đánh giá chung
Những khó khăn trong quá trình chuyển đổi cơ chế kinh tế cộng với
mặt trái của cơ chế thị trường, sự yếu kém, thiếu đồng bộ trong công tác quản
lý kinh tế, xã hội và các hiện tượng tiêu cực, đặc biệt là tệ tham nhũng, buôn
lậu đã tác động không tốt đến tư tưởng, nhận thức, niềm tin lý tưởng, lối sống
của thanh niên, cản trở việc phát huy tính tích cực xã hội của thanh niên. Mặt
khác, một bộ phạn cán bộ, cơng chức thối hố, biến chất, tham nhũng, quan
liêu, cơ hội ảnh hưởng không nhỏ tới niềm tin, lý tưởng của thanh niên. Trong
báo cáo về tình hình thanh niên và công tác vận động thanh niên của Ban Dân
vận Thành uỷ thành phố Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “ý thức chính trị trong một
bộ phận lớn thanh niên chưa thật sâu sắc...Chưa có lý tưởng xã hội chủ nghĩa,
nhận thức về chủ nghĩa xã hội, về định hướng xã hội chủ nghĩa còn mơ hồ; tư
tưởng vọng ngoại, sùng ngoại vẫn cịn; một bộ phận ít quan tâm đến chính trị,
thời cuộc. Tinh thần dân tộc trong thanh niên còn dừng lại ở nhận thức tư


tưởng, chưa thật sự chuyển thành hành vi trách nhiệm rõ rệt trong công việc
ứng xử hàng ngày, nhất là trong hành động tự giác đối với sự nghiệp Công
nghiệp hoá, Hiện đại hoá đất nước và thành phố”.
- Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh chưa thấm nhuần sâu sắc vào một bộ
phận thanh niên. Chưa có nhiều thanh niên tự nguyện học tập lý luận chính
trị, say mê các môn học Mác - Lênin. Trên thực tế nhiều thanh niên khơng có
việc làm, bế tắc trong cuộc sống đã tìm đến tơn giáo, coi đó là chỗ dựa và lối
thoát. Hiện tượng thanh niên đi tu, chịu ảnh hưởng của các tơn giáo, của mê
tín dị đoan và hệ tư tưởng duy tâm đang tăng lên ở một số đối tượng thanh
niên làm ảnh hưởng đến tư tưởng, tinh thần của thanh niên, là một hiện tượng
cần được quan tâm nghiên cứu, giải quyết trong quá trình tác động của đời
sống kinh tế - xã hội.
Vấn đề đặt ra cho chúng ta là cần phải chú ý và quan tâm hơn nữa tới

công tác định hướng giáo dục lý tưởng xã hội chủ nghĩa cho thanh niên, đặc
biệt là thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Hà Nội.
Nguyên nhân khách quan :
Quá trình chuyển đổi cơ chế quản lý kinh tế từ cơ chế quản lý tập
trung-mệnh lệnh sang cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định
hướng xã hội chủ nghĩa làm xuất hiện nhiều nhân tố mới, đa dạng, phức tạp,
tác động đến hoạt động giáo dục thanh niên, đặc biệt là trong học sinh, sinh
viên.
Sự sụp đổ của Liên Xô và các nước XHCN Đông Âu làm ảnh hưởng
đến tư tưởng thanh niên.
Quá trình mở cửa nền kinh tế dẫn đến tình trạng có nhiều tác động về
lối sống, các trào lưu văn hố-tư tưởng, các suy nghĩ từ ngồI đến thanh niên.
Đồng thời, nhiều vấn đề nảy sinh khó có thể dự đốn chính xác.


2.3.2. Nguyên nhân chủ quan:
-

Vai trò quản lý của các cơ quan Nhà nước đối với thanh niên còn

mờ nhạt, nhiều nơi chưa thật quan tâm chú ý đến nhu cầu chính trị của
thanh niên.
-

Chưa có sự phối hợp đồng bộ thường xuyên, liên tục giữa các

ngành, các cấp trong việc bồi dưỡng, chăm sóc giáo dục lý tưởng cách mạng
cho thế hệ trẻ .
-

Trên thực tế, phải thấy rằng nhiều cấp uỷ Đảng và chính quyền

thường chỉ chú ý sử dụng thanh niên mà không thấy đầy đủ vai trò to lớn của
thanh niên, tầm quan trọng chiến lược của công tác vận động, giáo dục lý
tưởng cách mạng cho thanh niên. Không hiếm những trường hợp cấp uỷ Đảng
và chính quyền chỉ nhớ đến thanh niên khi cần giải quyết những tình huống
khó khăn, địi hỏi phải có sức mạnh của tuổi trẻ nhưng lại ít gần gũi tìm hiểu
tâm tư nguyện vọng và thiếu quan tâm đào tạo bồi dưỡng, đáp ứng những yêu
cầu chính đáng, lành mạnh của thanh niên hoặc tôn trọng và tin tưởng vào
năng lực tổ chức, trí sáng tạo của thanh niên... đã gây những ảnh hưởng xấu
đến công tác giáo dục thanh niên.
-

Một số cán bộ đoàn viên tiên tiến của Đồn cũng dần dần cảm

thấy mệt mỏi, coi cơng việc của mình là một gánh nặng, chẳng cịn hứng thú
say mê sáng tạo. Mặt khác, bản thân tổ chức Đoàn, nhiều nơI, nhiều lúc chưa
phát huy được vai trò của mình trong việc giáo dục, tổ chức và động viên sức
mạnh, tàI năng của thế hệ trẻ. Một số nội dung, phương pháp vận động thanh
niên còn nghèo nàn, trong khi tình hình cách mạng đã có nhiều thay đổi, bản
thân thanh niên cũng có những nhu cầu và sự phát triển mới.
Vì vậy, muốn khắc phục những yếu kém và nâng cao hơn nữa hiệu quả
hoạt động giáo dục lý tưởng cho thanh niên Thủ đô, trước hết cần phảI đổi
mới sự lãnh đạo công tác thanh niên của các tổ chức Đảng, chính quyền, đặc


biệt coi trọng sự thống nhất giữa nghĩa vụ và lợi ích, vừa địi hỏi thanh niên
sẵn sàng cống hiến, vừa quan tâm đáp ứng các nhu cầu tối thiểu và hợp lý của
thanh niên mà khả năng cho phép làm được, trước hết là tạo công ăn việc làm,
điều kiện học tập sinh hoạt và giảI trí. Vai trị lãnh đạo của Đảng đối với

Đoàn thường xuyên và rõ rệt nhất thể hiện ở sự định hướng chính trị và định
hướng cho hoạt động của Đoàn, bằng sự gương mẫu trong công tác, bằng
phẩm chất và lối sống trong sáng của mỗi Đảng viên. Đồng thời khắc phục
những thiếu sót trên để tổ chức Đồn vươn lên đảm đương được nhiệm vụ mà
Đảng và nhân dân giao phó, mà trong đó, nhiệm vụ cơ bản cốt lõi là giáo dục
lý tưởng Cách mạng cho thanh niên.

CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC LÝ
TƯỞNG CÁCH MẠNG CHO THANH NIÊN
3.1. Giải pháp
Công tác giáo dục, định hướng lý tưởng Cách mạng cho tuổi trẻ là một
nhiệm vụ hết sức quan trọng và cần thiết. Trong giai đoạn Cách mạng mới
của thời kỳ đẩy mạnh sự nghiệp Cơng nghiệp hố, Hiện đại hố Thủ đơ và
Đất nước. Việc giáo dục, định hướng lý tưởng Cách mạng cho thanh niên
càng phảI được chú trọng và đẩy mạnh cả về quy mô và chất lượng
Để nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho
thanh niên, trước hết chúng ta cần xác định rõ nội dung giáo dục lý tưởng
Cách mạng hiện nay:
+ Thứ nhất, giáo dục định hướng lý tưởng Cách mạng, truyền thống
anh hùng của dân tộc giúp cho thanh niên sống có lý tưởng, có hồI bão các


định hướng tới xây dựng thành công Chủ nghĩa xã hội. Như vậy chúng ta cần
phảI tập trung :
-

Bồi dưỡng lý tưởng Cách mạng, chủ nghĩa Mác-Lênin và tư

tưởng Hồ Chí Minh.

-

Tuyên truyền, giáo dục những đường lối, nghị quyết, chính sách

của Đảng và Nhà nước.
-

Đẩy mạnh giáo dục, tuyên truyền những truyền thống vẻ vang

của Cách mạng, của Dân tộc.
+ Thứ hai, chúng ta phải làm tốt công tác phổ biến pháp luật trong
thanh thiếu niên thông qua việc đẩy mạnh công tác giáo dục trong các nhà
trường, tăng cường các hoạt động tìm hiểu, sinh hoạt chuyên đề dưới nhiều
hình thức để đưa pháp luật thâm nhập vào thanh thiếu niên có hiệu quả và
chất lượng.
+ Thứ ba, giáo dục lối sống, nếp sống mới XHCN, xây dựng lực lượng
thanh niên sống có lý tưởng, có hồI bão lớn, xung kích trong sự nghiệp Cơng
nghiệp hố, Hiện đại hố Thủ đơ và Đất nước.
+ Thứ tư, giáo dục truyền thống Cách mạng, truyền thống văn hoá dân
tộc, đẩy mạnh việc học tập, tiếp thu những tinh hoa của nhân loạI, trên cơ sở
giữ vững và phát triển bản sắc văn hoá của dân tộc.
Việc giáo dục truyền thống Cách mạng, giáo dục truyền thống văn hoá
dân tộc mang ý nghĩa sâu sắc đối với thế hệ trẻ chúng ta. Nó củng cố và xây
dựng niềm tự hào, lý tưởng độc lập dân tộc, ý thức giữ gìn những truyền
thống tốt đẹp của cha ông. Đặc biệt trong thời kỳ chúng ta đang áp dụng
chính sách mở cửa giao lưu về kỹ thuật và văn hoá voứi cộng động Quốc tế
thì việc giữ gìn và bảo tồn những truyền thống bản sắc văn hoá dân tộc là
càng cần thiết hơn.

Từ những nội dung giáo dục lý tưởng Cách mạng cho thanh niên Thủ
đô trong thời kỳ CNH-HĐH như vậy chúng ta phảI đề ra những phương thức
giáo dục phù hợp đạt hiệu quả cao. Trên cơ sở phát huy những phương pháp,
những mơ hình mà Đồn thanh niên thành phố đã thực hiện có hiệu quả lớn
trong thời gian qua như: Phát động các cuộc vận động “ Hướng về cội
nguồn”, “Đi tìm địa chỉ đỏ”, phong trào thanh niên tình nguyện, tuổi trẻ giữ
nước,... các cuộc thi tim hiểu truyền thống Cách mạng, truyền thống dân tộc,
gặp gỡ các nhân chứng lịch sử, các anh hùng, các gương người tốt, việc tốt
v.v...Hay thông qua các cuộc hội thảo, sinh hoạt truyền thống, mít tinh kỷ
niệm, các hội thi, hội diễn và các hoạt động tạI các trung tâm văn hố các cấp
có tính chất giáo dục, truyền tải tốt đến thanh niên Thủ đô.
3.2. Một số kiến nghị
3.2.1. Đối với các tổ chức Đảng

Cần cụ thể hoá hơn nữa tiêu chuẩn đảng viên, cơng bố cơng khai mẫu
hình người Đảng viên để đồn viên thanh niên có tấm gương thực tế noi theo,
để phấn đấu và có cơ sở để đóng góp xây dựng Đảng. Đồng thời, cần tiếp tục
đổi mới chỉnh đốn Đảng mạnh hơn nữa, kiên quyết thanh lọc những đảng viên
tham nhũng, cơ hội, kém năng lực, có lối sống xa đoạ...Tiếp tục đẩy mạnh
chương trình phát triển Đảng trong thanh niên.
3.2.2. Đối với tổ chức chính quyền các cấp
Cần có sự tổ chức, phân công hợp lý để thể hiện rõ và hiệu quả trách
nhiệm của chính quyền các cấp
3.2.3. Đối với Đồn thanh niên
Tiếp tục củng cố và tăng cường bộ máy chuyên trách cơng tác tư
tưởng-văn hố của các cấp bộ Đồn (từ Trung ương đến thành phố, đến quận,
huyện đến cơ sở).


Cần khẳng định rõ vai trị, vị trí của tổ chức Đồn trong đIều kiện hiện

nay (trường học XHCN, mơI trường văn hố, mơI trường thực hành dân chủ,
cơng bằng xã hội, môI trường tự khẳng định, thực hành nhân đạo chân
chính...)
Cần tập trung giải quyết vấn đề cán bộ cơ sở (đào tạo, bồi dưỡng và chế
độ chính sách) vì chính đó là một khâu quan trọng để sáng tạo ra nội dung,
hình thức hoạt động hấp dẫn, sinh động.
Tiếp tục kiện tồn hệ thống báo chí của Đồn, Hội, Đội, cần nâng tầm
của báo Tuổi trẻ Thủ đô xứng với vị trí và tên gọi.
Tiếp tục đổi mới và tìm tịi các phương thức hoạt động mới, đồng thời
phát huy cao độ những phương thức truyền thống vẫn cịn đạt hiệu quả cao.
Trong các chương trình hoạt động của Đoàn thời gian tới đây, cần đẩy
mạnh hơn nữa chương trình bồi dưỡng giới thiệu đồn viên ưu tú cho Đảng.
Giáo dục bằng tấm gương của đội ngũ cán bộ Đoàn, tập hợp thanh thiếu niên
qua các thủ lĩnh nhóm là hình thức giáo dục có hiệu quả.
KẾT LUẬN
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, lý tưởng cách mạng độc
lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội của thanh niên Việt Nam đã trở thành niềm
tin, lẽ sống của nhiều thế hệ thanh niên cách mạng. Lý tưởng ấy đã làm cho
thanh niên có niềm tin sắt đá, ý chí kiên định, nghị lực phi thường, những ước
mơ và khát vọng lớn lao. Lý tưởng tạo nên động lực sẵn sàng cống hiến tất cả
sức mạnh tinh thần và thể chất dồi dào, tiềm năng to lớn của tuổi thanh xuân
cho sự nghiệp cách mạng cao cả.
Trong suốt những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, với quan
điểm thanh niên là lớp người ở lứa tuổi say mê khát vọng, lý tưởng cách mạng
làm cho họ dám nhìn về phía trước, vững bước tiến đến tương lai, gắn mình
vào vận mệnh của dân tộc và đất nước, Đảng đã không ngừng đẩy mạnh công


tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên để khắc phục tình trạng thanh
niên sống ích kỷ, chỉ nghĩ đến lợi ích cá nhân, khơng vì lợi ích tập thể và dân

tộc. Bằng nhiều hoạt động phong phú, Đảng đã phối hợp với nhiều cơ quan
đặc biệt là Đoàn thanh niên tổ chức giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh
niên, rèn đúc nên những con người cao đẹp và gắn họ thành một khối bền
vững để họ có thể hy sinh trọn đời cho cách mạng tuyệt đối trung thành với
cách mạng. Phát huy cao độ chủ nghĩa anh hùng cách mạng, khơi dậy nhiều
phẩm chất cao quý của người cộng sản, phấn đấu suốt đời xả thân vì lý tưởng
cách mạng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội của Đảng và dân tộc và cũng
chính là lẽ sống của biết bao thế hệ thanh niên Việt Nam
Vì lý tưởng cao đẹp ấy, biết bao chiến sĩ cộng sản, biết bao người con
yêu quý của dân tộc đã hy sinh, biết bao thanh niên đã lên đường chiến đấu và
giành thắng lợi vẻ vang trong cuộc đụng đầu lịch sử với đế quốc Mỹ. Mỗi
phong trào cụ thể của thanh niên đều mang đậm tinh thần dân tộc, khí phách
của một thế hệ mang trong mình những khát vọng đựơc cống hiến hết mình vì
mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Chính vì vậy, chúng ta mới có
thắng lợi của đại thắng mùa xuân 1975, kết thúc cuộc kháng chiến chống đế
quốc Mỹ hùng mạnh nhất thế giới một cách oanh liệt và tự hào.
Ngày nay, khi chiến tranh đã đi qua, đất nước ta đang từng ngày, từng
giờ đổi thay theo sự phát triển đi lên của nhân loại với nhiều thời cơ và thách
thức lớn lao, đòi hỏi thanh niên phải tích cực đi đầu trên mọi lĩnh vực của đời
sống xã hội, dũng cảm đương đầu với mọi khó khăn thử thách. Do vậy, cơng
tác giáo dục lý tưởng cách mạng cao đẹp cho thanh niên - những người chủ
tương lai của đất nước càng có ý nghĩa sâu sắc nhằm xây dựng niềm tin cho
thanh niên vào con đường cách mạng, vào sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản
Việt Nam để đảm đương sứ mệnh của lịch sử giao phó. Để thanh niên ngày
nay có thể ngẩng cao đầu mà sống với tình cảm trong sáng, với lý tưởng cao
đẹp và giữ vững tinh thần của người cộng sản, tinh thần trong như pha lê,
cứng rắn như kim cương và chói lọi mn nghìn ánh hào quang của lòng tin