Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 33
PHẦN 2.
ĐÁP ÁN
CÁC ĐỀ LUYỆN TẬP
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 34
HƯỚNG DẪN LÀM BÀI
ĐỀ LUYỆN TẬP SỐ 1 - KÌ THI TUYỂN SINH ĐẠI HỌC NĂM 2010
CÂU NỘI DUNG ĐIỂM
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ CÁC THÍ SINH (7 điểm)
I
(2 điểm)
Nêu chủ trương điều chỉnh chiến lược cách mạng thế giới được đề ra tại Đại
hội lần thứ VII của Quốc tế Cộng sản (7 - 1935). Những chủ trương đó đã tác
động đến tình hình Việt Nam trong những năm 1936 - 1939 như thế nào ?
a) Chủ trương điều chỉnh chiến lược cách mạng thế giới :
- Đại hội xác định kẻ thù nguy hiểm trước mắt của nhân dân thế giới
không phải là chủ nghĩa đế quốc nói chung, mà là chủ nghĩa phát xít.
- Nhiệm vụ: đấu tranh chống chủ nghĩa phát xít và nguy cơ chiến tranh
thế giới do chúng gây ra.
- Chủ trương thành lập mặt trận nhân dân ở các nước, nhằm tập hợp
rộng rãi các lực lượng dân chủ.
b) Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Đông Dương do Lê Hồng Phong dẫn
đầu đã tham dự Đại hội VII. Sau khi về nước, tháng 7 - 1936, ông đã chủ
trì Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng ở Thượng Hải (Trung
Quốc) – dựa trên nghị quyết của Đại hội và căn cứ tình hình cụ thể của
Việt Nam đã định ra đường lối và phương pháp đấu tranh mới, thay đổi
chủ trương : chuyển sang hình thức đấu tranh công khai hợp pháp và nửa
hợp pháp với mục tiêu đòi tự do dân chủ, cơm áo, hòa bình Bùng nổ
phong trào dân chủ trong những năm 1936 – 1939 tại Việt Nam.
II
(3 điểm)
Bằng những sự kiện lịch sử trong thời kì tiền khởi nghĩa và trong thời gian
tiến hành tổng khởi nghĩa tháng 8 - 1945, hãy chứng minh rằng Cách mạng
tháng Tám đi từ khởi nghĩa từng phần tiến lên tổng khởi nghĩa.
- Ngày 28 - 1 - 1941, Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo cách
mạng. Sau một thời gian chuẩn bị, Người chủ trì Hội nghị lần thứ 8 Ban
Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương tại Pác Bó (Cao
Bằng) Hội nghị xác định hình thái của cuộc khởi ở nước ta là đi từ khởi
nghĩa từng phần tiến lên tổng khởi nghĩa và kết luận : chuẩn bị khởi nghĩa
là nhiệm vụ trung tâm của toàn Đảng, toàn dân trong giai đoạn hiện tại.
- Một đặc điểm của cuộc khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền ở Việt
Nam năm 1945 đã phát triển từ khởi nghĩa từng phần tiến lên tổng khởi
nghĩa.
a) Khởi nghĩa từng phần trong cao trào “Kháng Nhật, cứu nước” :
- Đầu 1945, Liên Xô đánh bại phát xít Đức, giải phóng các quốc gia ở
Trung và Đông Âu. Ở châu Á - Thái Bình Dương, phát xít Nhật thất bại
nặng nề. Ở Đông Dương, lực lượng Pháp theo phái Đờ Gôn chờ thời cơ
phản công Nhật, mâu thuẫn Nhật - Pháp trở nên gay gắt.
- Tối 9 - 3 - 1945, Nhật đảo chính Pháp, Pháp đầu hàng. Nhật tuyên bố :
“giúp các dân tộc Đông Dương xây dựng nền độc lập”, dựng Chính phủ
bù nhìn Trần Trọng Kim, đưa Bảo Đại làm “Quốc trưởng”. Thực chất là
độc chiếm Đông Dương, tăng cường vơ vét, bóc lột và đàn áp dã man
những người cách mạng
- Trước tình đó, ngày 12 - 3 - 1945 Ban thường vụ Trung ương Đảng ra
chỉ thị “Nhật – Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”, chủ trương
phát động cao trào “Kháng Nhật, cứu nước” làm tiền đề cho Tổng khởi
nghĩa bao gồm nhiều hình thức…
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 35
- Cao trào Kháng Nhật, cứu nước đã diễn ra sôi nổi và phong phú về nội
dung lẫn hình thức, kết hợp và hỗ trợ lẫn nhau, trong đó nổi bật lên là
chiến tranh du kích và khởi nghĩa từng phần, lập chính quyền bộ phận :
+ Ở căn cứ Cao - Bắc - Lạng, Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân và
Cứu quốc quân cùng với quần chúng giải phóng hàng loạt các xã, châu,
huyện.
+ Ở Bắc Kì khẩu hiệu “phá kho thóc, giải quyết nạn đói”, thu hút hàng
triệu người tham gia Ở Quảng Ngãi, tù chính trị ở nhà lao Ba Tơ nổi
dậy thành lập chính quyền cách mạng (11 - 3), lập đội du kích Ba Tơ…
Ở Nam Kì, phong trào Việt Minh hoạt động mạnh, nhất là ở Mĩ Tho và
Hậu Giang.
+ Tháng 6 - 1945, khu giải phóng Việt Bắc được thành lập, Uỷ ban nhân
dân cách mạng trong khu đã tổ chức thực hiện từng bước 10 chính sách
lớn của Việt Minh Nhiều căn cứ địa cách mạng được tiếp tục thành lập
ở nhiều địa phương. Phong trào phá kho thóc Nhật giải quyết nạn đói nổ
ra sôi nổi…
Chính quyền cách mạng ra đời song song tồn tại với chính quyền địch
là một bước nhảy vọt của cách mạng trong thời kì tiền khởi nghĩa, là dấu
hiệu báo trước ngày toàn quốc vũ trang khởi nghĩa đang đến gần
b) Phát triển thành Tổng khởi nghĩa :
- Phát xít Nhật, kẻ thù duy nhất của nhân dân ta đã đầu hàng Liên Xô và
phe Đồng minh vô điều kiện, sau khi một triệu quân Quan Đông của
chúng đã tan rã trước sự tấn công của quân đội Liên Xô Quân Nhật ở
Đông Dương và bọn tay sai hoang mang, tan rã đến cực điểm. Chính
quyền bù nhìn Trần Trọng Kim không còn chỗ dựa cũng tan rã.
- “Cao trào Kháng Nhật, cứu nước” đã phát triển rộng rãi đưa hàng chục
triệu quần chúng đông đảo cả nông thôn và đô thị tiến lên trận tuyến, sục
sôi không khí khởi nghĩa trong cả nước, sẵn sàng chuyển sang tổng khởi
nghĩa
- Đảng Cộng sản Đông Dương, từ trung ương đến tổ chức cơ sở đã quyết
tâm lãnh quần chúng đứng dậy giành chính quyền làm chủ. Hội nghị toàn
quốc của Đảng và Quốc dân đại hội họp ở Tân Trào (8 - 1945) đã quyết
định phát động tổng khởi nghĩa trong cả nước, giành lấy chính quyền
trước khi quân Đồng minh vào nước ta Ngày 16 - 8 - 1945, Đại hội
quốc dân cũng họp ở Tân Trào đã nhất trí tán thành quyết định tổng khởi
nghĩa, thông qua 10 chính sách của Việt Minh, lập Ủy ban dân tộc giải
phóng Việt Nam
- Ngày 19 - 8 - 1945, nhân dân ở thủ đô Hà Nội khởi nghĩa giành chính
quyền; ngày 23 - 8 - 1945, giành chính quyền ở Huế và đến ngày 25 - 8 -
1945 thành lũy cuối cùng của chế độ thực dân ở Sài Gòn bị sụp đổ Đến
ngày 28 - 8, cuộc khởi nghĩa đã giành được thắng lợi trên cả nước
Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám có ý nghĩa lần đầu tiên trong lịch sử
dân tộc, chính quyền cả nước thực sự thuộc về nhân dân
- Ngày 2 - 9 - 1945, tại quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh
thay mặt Chính phủ lâm thời đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh
nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa
III
(2 điểm)
Trình bày những điểm giống và khác nhau giữa chiến thắng Điện Biên Phủ
năm 1954 với chiến thắng “Điện Biên Phủ trên không” năm 1972.
+ Giống nhau :
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 36
- Cả hai đều là những trận đánh lớn nhất mà Pháp và Mĩ đều hy vọng sẽ
đánh bại ta, để kết thúc các cuộc chiến tranh xâm lược của Pháp và Mĩ
- Cả hai đều là những thắng lợi to lớn nhất của ta, là những đòn quyết
định buộc Pháp và Mĩ phải ký Hiệp định chấm dứt chiến tranh (Hiệp định
Giơnevơ về Đông Dương năm 1954, Hiệp định Pari về Việt Nam năm
1973)
+ Khác nhau :
- Điện Biên Phủ 1954 diễn ra ở Điện Biên Phủ (Lai Châu), ta chủ động
mở chiến dịch tiêu diệt tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ của Pháp
- “Điện Biên Phủ trên không” diễn ra trên bầu trời miền Bắc, là tr
ận đánh
ta đánh trả cuộc tập kích chiến lược bằng đường không của Mĩ
- Điện Biên Phủ năm 1954 là thắng lợi có tính quyết định trên mặt trận
quân sự của ta trong kháng chiến chống thực dân Pháp, buộc Pháp phải
ký Hiệp định Giơnevơ 1954
- “Điện Biên Phủ trên không” là thắng lợi có tính quyết định trên mặt trận
quân sự trong cuộc kháng chiến chống Mĩ của nhân dân ta, buộc Mĩ phải
tuyên bố ngừng bắn phá miền Bắc và ký Hiệp định Pari năm 1973 rút
quân về nước
II. PHẦN RIÊNG (3 điểm)
IV.a
(3 điểm)
Hãy trình bày sự hình thành hai hệ thống xã hội đối lập ở châu Âu sau Chiến
tranh thế giới thứ hai.
a) Chính trị :
- Sự chia cắt Đức thành hai nước với hai chế độ chính trị khác nhau :
+ Tháng 9 - 1949, Mĩ, Anh, Pháp hợp nhất các vùng chiếm đóng ở Đức
lập ra Nhà nước Cộng hòa Liên bang Đức.
+ Tháng 10 - 1949, với sự giúp đỡ của Liên Xô các lực lượng dân chủ ở
Đức thành lập Nhà nước Cộng hòa Dân chủ Đức. Như thế trên lãnh thổ
nước Đức đã xuất hiện hai nhà nước với hai chế độ chính trị khác nhau.
- Sự ra đời các nhà nước dân chủ nhân dân các nước Đông Âu: Trong
những năm 1944 – 1947 các nước dân chủ nhân dân Đông Âu ra đời và
tiến hành nhiều cải cách quan trọng…
b) Kinh tế :
- Năm 1949, tổ chức Hội đồng tương trợ kinh tế thành lập. Đây là tổ chức
nhằm thúc đẩy mối quan hệ hợp tác về chính trị, kinh tế giữa Liên Xô và
Đông Âu. Như vậy chủ nghĩa xã hội đã trở thành hệ thống.
- Sau chiến tranh, Mĩ đề ra “Kế hoạch phục hưng châu Âu” (kế hoạch
Mácsan) nhằm viện trợ cho các nước Tây Âu khôi phục kinh tế, nhờ đó
mà kinh tế các nước Tây Âu phục hồi…
Như vậy, ở châu Âu đã xuất hiện sự đối lập về chính trị và kinh tế giữa
hai khối nước: Tây Âu tư bản chủ nghĩa, Đông Âu xã hội chủ nghĩa.
IV.b
(3 điểm)
Trình bày vai trò quốc tế của Liên bang Xô viết từ năm 1945 đến 1991.
- Liên Xô là nước có vai trò quan trọng trong việc đánh bại phát xít Đức
vào tháng 5 - 1945, kết thúc chiến tranh ở mặt trận châu Âu Theo tinh
thần của những quyết định của Hội nghị Ianta, Hồng quân Liên Xô đã
đánh bại đội quân Quan Đông của Nhật vào ngày 8 - 8 - 1945 và đến
ngày 14 - 8 - 1945, Liên Xô cùng với quân Đồng minh đánh bại hoàn
toàn phát xít Nhật ở mặt trận châu Á – Thái Bình Dương, kết thúc Chiến
tranh thế giới thứ hai
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 37
- Sau năm 1945, mặc dù giúp nhiều khó khăn, song Liên Xô vẫn vừa tiến
hành công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, vừa giúp các nước Đông Âu
hoàn thành cuộc cách mạng dân chủ nhân dân và tiến hành công cuộc xây
dựng chủ nghĩa xã hội Liên Xô là nước đại diện cho hệ thống các nước
xã hội chủ nghĩa, đại diện cho phong trào giải phóng dân tộc chống lại
cuộc Chiến tranh lạnh do Mĩ phát động, chống lại cuộc chạy đua vũ trang
của Mĩ và các cường quốc tư bản
- Liên Xô luôn luôn ủng hộ phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới
Tại Liên hợp quốc, với vị thế là nước sáng lập Liên hợp quốc và là Ủy
viên thường trực của Hội đồng bảo an, Liên Xô đã đề ra nhiều sáng kiến
quan trọng trong việc cũng cố hoà bình, tôn trọng độc lập chủ quyền của
các dân tộc, phát triển sự hợp tác quốc tế Từ năm 1945 đến nửa đầu
những năm 70 (thế kỷ XX), Liên Xô được xem là thành trì của hòa bình
và là chỗ dựa của phong trào cách mạng thế giới.
- Sự ra đời và hoạt động của Hội đồng tương trợ kinh tế (SEV - 1949),
cùng với sự thành lập Tổ chức Hiệp ước Vácsava (1955) mà Liên Xô vừa
là thành viên của tổ chức này vừa là nước đóng vai trò chủ chốt trong quá
trình hoạt động của các nước thành viên
- Đến năm 1991, khi Liên Xô bước vào thời kì khủng hoảng rồi đi đến
sụp đổ, vai trò quốc tế của Liên Xô không còn nữa.
HƯỚNG DẪN LÀM BÀI
ĐỀ LUYỆN TẬP SỐ 2 - KÌ THI TUYỂN SINH ĐẠI HỌC NĂM 2010
CÂU NỘI DUNG ĐIỂM
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ CÁC THÍ SINH (7 điểm)
I
(2 điểm)
Phân tích điều kiện bùng nổ và ý nghĩa lịch sử của phong trào cách mạng
1930 - 1931 với đỉnh cao là Xô viết Nghệ - Tĩnh.
a) Điều kiện bùng nổ :
- Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới (1929 - 1933) đã tác động mạnh mẽ
đến Việt Nam, làm cho nền kinh tế Việt Nam tiêu điều, sơ xác, đời sống
của nhân dân lao động hết sức cơ cực….
- Từ sau cuộc khởi nghĩa Yên Bái thực dân Pháp thi hành chính sách
khủng bố, hòng dập tắt phong trào cách mạng….
- Mâu thuẫn xã hội gay gắt (mâu thuẫn giữa : dân tộc Việt Nam và thực
dân Pháp, nông dân và địa chủ phong kiến). Đây là nguyên nhân sâu
sa và trực tiếp đưa đến cao trào cách mạng 1930 - 1931.
- Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời kịp thời lãnh đạo giai cấp công nhân và
nhân dân lao động nước ta đứng lên đấu tranh chống đế quốc Pháp và
phong kiến tay sai, giành độc lập tự do…
b) Ý nghĩa lịch sử :
- Khẳng định đường lối đúng đắn của Đảng và quyền lãnh đạo của giai
cấp công nhân đối với cách mạng Đông Dương.
- Khối liên minh công - nông hình thành.
- Được đánh giá cao trong phong trào cộng sản và phong trào công nhân
quốc tế, Quốc tế Cộng sản công nhận Đảng Cộng sản Đông Dương là
phân bộ độc lập, trực thuộc Quốc tế Cộng sản.
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 38
- Đảng ta thu được những kinh nghiệm quý báu về công tác tư tưởng, về
xây dựng khối liên minh công - nông và mặt trận dân tộc thống nhất, về
tổ chức và lãnh đạo quần chúng đấu tranh…
- Là cuộc tập dượt đầu tiên của Đảng và quần chúng cho Tổng khởi nghĩa
tháng Tám sau này.
II
(3 điểm)
Nêu và nhận xét nhiệm vụ cách mạng được đề ra tại Hội nghị thành lập Đảng
Cộng sản Việt Nam (1 - 1930), Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Trung
ương lâm thời Đảng Cộng sản Việt Nam (10 - 1930) và Hội nghị lần thứ tám
Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương (5 - 1941).
a) Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam thông qua Cương lĩnh
chính trị do Nguyễn Ái Quốc khởi thảo :
- Nhiệm vụ : Đánh đổ đế quốc Pháp, bọn phong kiến và tư sản phản cách
mạng làm cho nước Việt Nam độc lập tự do ; lập chính phủ công nông
binh ; tổ chức quân đội công nông, tịch thu hết sản nghiệp lớn của đế
quốc ; tịch thu ruộng đất của đế quốc và bọn phản cách mạng chia cho dân
cày nghèo, tiến hành cách mạng ruộng đất…
- Nhận xét : Cương lĩnh chính trị đã giải quyết hai nhiệm vụ cơ bản và cấp
thiết của cách mạng Việt Nam đó là giải phóng dân tộc và cách mạng
ruộng đất
b) Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương lâm thời Đảng Cộng
sản Việt Nam :
- Nhiệm vụ : “tranh đấu để đánh đổ các di tích phong kiến, đánh đổ các
các bóc lột theo lối tiền tư bổn và để thực hành thổ địa cách mạng cho triệt
để. Vấn đề thổ địa là cái cốt của cách mạng tư sản dân quyền”
- Nhận xét : Luận cương đã đề ra hai nhiệm vụ cơ bản và cấp thiết của
cách mạng Việt Nam đó là giải phóng dân tộc và cách mạng ruộng đất
c) Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông
Dương :
- Nhiệm vụ chủ yếu trước măt của cách mạng là giải phóng dân tộc, tiếp
tục tạm gác khẩu hiệu cách mạng ruộng đất, nêu khẩu hiệu giảm tô, giảm
thuế, chia lại ruộng công, tiến tới thực hiện người cày có ruộng. Hội nghị
chỉ rõ sau khi đánh đuổi Pháp – Nhật sẽ thành lập Chính phủ nhân dân của
nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
- Nhận xét : Nghị quyết Hội nghị đã sáng suốt xác định được nhiệm vụ
trước mắt giải phóng dân tộc, tạm gác nhiệm vụ cách mạng ruộng đất
phù hợp với hoàn cảnh trong và ngoài nước
III
(2 điểm)
Hãy chứng tỏ rằng trong quá trình thực hiện công cuộc đổi mới đất nước
1986 - 2010, Việt Nam ngày càng “tham gia tích cực vào các hoạt động của
cộng đồng quốc tế và hội nhập ngày càng sâu rộng vào thế giới hiện đại”.
- Tại Đại hội Đảng lần VI (12 - 1986), Đảng và Nhà nước ta đã đề ra
đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, rộng mở, đa dạng hoá, đa phương hoá
quan hệ quốc tế, chủ động hội nhập quốc tế với phương châm “Việt Nam
sẵn sàng là bạn và là đối tác tin cậy của tất cả các nước trong cộng đồng
thế giới phấn đấu vì hoà bình, độc lập và phát triển”.
- Việt Nam và Hoa Kì bình thường hoá quan hệ vào tháng 7 - 1995. Ngày
28 - 7 - 1995, Việt Nam trở thành thành viên của Hiệp hội các nước Đông
Nam Á (ASEAN). Nước ta đã có những đóng góp quan trọng vào sự củng
cố của khối ASEAN Năm 2010, Việt Nam đảm nhận vai trò Chủ tịch
ASEAN.
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 39
- Nước ta cũng nằm trong lộ trình thực hiệp cam kết của AFTA (Khu vực
mậu dịch tự do ASEAN), tham gia Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái
Bình Dương (APEC), đẩy mạnh quan hệ song phương và đa phương Sau
11 năm chuẩn bị và đàm phán, ngày 7 - 1 - 2006, Việt Nam trở thành
thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).
- Đến năm 1995, nước ta có quan hệ ngoại giao với hơn 160 quốc gia
Đến năm 2000, nước ta có quan hệ buôn bán với trên 140 quốc gia
Nhiều chính phủ và tổ chức quốc tế dành cho nước ta viện trợ không hoàn
lại hoặc cho vay để phát triển
- Ngày 16 - 10 - 2007, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã bầu Việt Nam làm
Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an, nhiệm kì 2008 – 2009 Việt
Nam luôn luôn coi trọng hòa bình và lên án khủng bố
- Trong 25 năm thực hiện công cuộc đổi mớt đất nước (từ năm 1986 đến
năm 2010), Việt Nam ngày càng “tham gia tích cực vào các hoạt động của
cộng đồng quốc tế và hội nhập ngày càng sâu rộng vào thế giới hiện đại”.
Những đóng góp của Việt Nam vào các hoạt động của các tổ chức, diễn
đàn quốc tế đã góp phần từng bước nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam
trên trường quốc tế
II. PHẦN RIÊNG (3 điểm)
IV.a
(3 điểm)
Trình bày sự phát triển kinh tế của các nước Tây Âu trong những năm
1945 - 1973. Những nhân tố nào thúc đẩy sự phát triển kinh tế đó ?
a) Giai đoạn 1945 – 1950 : Chiến tranh thế giới thứ hai tàn phá nặng nề
Với sự cố gắng của từng nước và viện trợ của Mĩ trong “Kế hoạch
Mácsan”, đến 1950, hầu hết các nước Tây Âu đã phục hồi kinh tế, trở
thành lực lượng đối trọng với khối XHCN Đông Âu vừa mới hình thành.
b) Giai đoạn 1950 – 1973 :
+ Trong những năm 1950 – 1970, kinh tế Tây Âu phát triển nhanh
chóng… Cộng hòa Liên bang Đức là cường quốc công nghiệp đứng thứ
ba, Anh đứng thứ tư và Pháp đứng thứ năm trong thế giới tư bản.
+ Quá trình liên kết khu vực ở Tây Âu ngày càng diễn ra mạnh mẽ với sự
hình thành Cộng đồng kinh tế châu Âu (EEC - 1957), sau trở thành Cộng
đồng châu Âu (EC - 1967).
+ Từ đầu thập kỉ 70 trở đi, Tây Âu đã trở thành một trong ba trung tâm
kinh tế – tài chính lớn của thế giới với trình độ khoa học – kĩ thuật cao…
c) Những nhân tố thúc đẩy sự phát triển kinh tế của Tây Âu :
+ Sự nỗ lực của nhân dân lao động trong nước
+ Áp dụng thành công những thành tựu khoa học - kĩ thuật để nâng cao
chất lượng, hạ giá thành sản phẩm
+ Vai trò quản lý, điều tiết nền kinh tế của nhà nước có hiệu quả
+ Tận dụng tốt các cơ hội bên ngoài như: viện trợ Mĩ; nguồn nguyên liệu
rẻ của các nước thế giới thứ ba, hợp tác có hiệu quả trong khuôn khổ EC…
IV.b
(3 điểm)
Những nhân tố nào thúc đẩy phong trào giải phóng dân tộc ở châu Phi từ sau
Chiến tranh thế giới thứ hai ?
- Nhân tố khách quan:
+ Sự kết thúc Chiến tranh thế giới thứ hai cũng như những thay đổi về tình
hình quốc tế sau chiến tranh đã thúc đẩy phong trào độc lập dân tộc tại
châu Phi
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 40
+ Thất bại của chủ nghĩa phát xít, sự suy yếu của Anh và Pháp, hai quốc
gia thống trị nhiều vùng thuộc địa tại châu Phi tạo điều kiện thuận lợi cho
cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân châu Phi.
+ Thắng lợi của phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, trước hết là của
Việt Nam và Trung Quốc đã cổ vũ cuộc đấu tranh giải phóng ở châu Phi.
- Nhân tố chủ quan: Sau chiến tranh, lực lượng cách mạng ở châu Phi đã
có sự trưởng thành vượt bậc :
+ Châu Phi đã thành lập được tổ chức lãnh đạo là “Tổ chức thống nhất
châu Phi” (OAU) năm 1963, nay gọi là Liên minh châu Phi (AU). Đây là
tổ chức giữ vai trò quan trọng trong việc phối hợp hoạt động và thúc dẩy
sự nghiệp đấu tranh cách mạng của các nước châu Phi
+ Giai cấp tư sản châu Phi ngày càng trưởng thành, nhanh chóng nắm lấy
ngọn cờ lãnh đạo cách mạng thông qua các chính đảng hoặc các tổ chức
chính trị của mình.
+ Nhân dân châu Phi đã tận dụng mọi thời cơ tổ chức đấu tranh với nhiều
hình thức phong phú nhưng chủ yếu vẫn là đấu tranh chính trị để gây áp
lực với kẻ thù Mọi đường lối đấu tranh giải phóng dân tộc luôn nhận
được sự đồng tình ủng hộ to lớn của các tầng lớp nhân dân
Với các nhân tố khách quan và chủ quan trên, phong trào đấu tranh chống
chủ nghĩa thực dân đã diễn ra sôi nổi ở châu lục này.
HƯỚNG DẪN LÀM BÀI
ĐỀ LUYỆN TẬP SỐ 3 - KÌ THI TUYỂN SINH ĐẠI HỌC NĂM 2010
CÂU NỘI DUNG ĐIỂM
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ CÁC THÍ SINH (7 điểm)
I
(2,0 đ)
Nêu những hoạt động yêu nước của Phan Bội Châu và Phan Châu Trinh trong
những năm 1920 – 1925.
- Hoạt động của Phan Bội Châu :
Thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga và sự ra đời của nước Nga Xô
viết đã có tác động đến việc chuyển biến tư tưởng cứu nước của Phan Bội
Châu.
Tháng 6 - 1925, Phan Bội Châu bị Pháp bắt tại Hàng Châu (Trung Quốc),
đưa về an trí ở Huế. Phan Bội Châu không thể tiếp tục cuộc đấu tranh
mới của dân tộc.
- Hoạt động của Phan Châu Trinh :
Sau khi ra khỏi nhà tù Côn Đảo, Phan Châu Trinh sang Pháp (1911) tiếp
tục hoạt động.
Năm 1922, Phan Châu Trinh viết “Thất điều thư” vạch 7 tội của Khải
Định, ông còn tổ chức diễn thuyết lên án chế độ quân chủ, tiếp tục hô hào
“Khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh”
Tháng 6 - 1925, ông về nước… Mặc dù sức khỏe đã yếu, ông vẫn tiếp tục
hoạt động, đả phá chế độ quân chủ, đề cao dân quyền.
II
(2,0 đ)
Bằng những sự kiện lịch sử cụ thể, hãy nêu rõ vai trò của Nguyễn Ái Quốc
trong quá trình thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 41
- Tìm được con đường cứu nước:
Tháng 7 - 1920, đọc Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề
dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lênin
Tháng 12 - 1920, tham gia Đại hội Tua, bỏ phiếu tán thành gia nhập
Quốc tế Cộng sản và thành lập Đảng Cộng sản Pháp.
- Truyền bá chủ nghĩa Mác Lênin vào Việt Nam: Viết sách báo
- Đào tạo cán bộ:
Năm 1925 thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên. Báo Thanh
niên và sách Đường Kách mệnh đã trang bị lí luận giải phóng dân tộc
cho cán bộ của Hội.
Năm 1928, nhiều cán bộ của Hội tham gia phong trào ”vô sản hóa” tham
gia tuyên truyền và vận động cách mạng.
- Nguyễn Ái Quốc chủ trì Hội nghị hợp nhất Đảng Cộng sản Việt Nam
ngày 6 - 1- 1930 tại Cửu Long (Hương Cảng, Trung Quốc)
- Soạn thảo Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng: Chính cương vắn tắt,
Sách lược vắn tắt,
III
(3,0 đ)
Quân và dân miền Bắc đã đánh bại hai cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc
của đế quốc Mĩ như thế nào ? Nêu ý nghĩa của những thắng lợi đó đối với tiến
trình phát triển của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
1. Từ năm 1964 đến năm 1972, đế quốc Mỹ đã tiến hành các cuộc chiến
tranh phá hoại đối với miền Bắc. Đây là một bộ phận của cuộc chiến tranh
xâm lược của Mĩ khi chúng tiến hành chiến lược “chiến tranh cục bộ” và
“Việt Nam hoá chiến tranh”. Mục đích của chiến tranh là phá hoại tiềm lực
kinh tế, quốc phòng của miền Bắc, ngăn chặn sự chi viện của miền Bắc cho
miền Nam, củng cố tinh thần Nguỵ quân, Nguỵ quyền đang suy sụp, làm
lung lay quyết tâm chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta.
- Tính chất của chiến tranh phá hoại rất dã man vì mục tiêu phá hoại là
đánh phá cầu đường, cơ sử kinh tế, quân sự, bệnh viện, trườn học, các cơ
sở tôn giáo, tín ngưỡng, các công trình văn hoá, di tích lịch sử, những khu
vực đông dân, thành phố, thị xã có tính chất huỷ diệt. Mức độ đánh phá
rất quyết liệt.
- Miền Bắc chuyển hướng xây dựng kinh tế, vừa sản xuất, vừa chiến đấu,
vừa chi viện cho miền Nam chống lại chiến tranh phá hoại của Mĩ. Dưới sự
lãnh đạo của Đảng, quân dân miền Bắc đã thực hiện cuộc chiến tranh nhân
dân, toàn dân, toàn diện. Với tinh thần “không có gì quí hơn độc lập tự
do”, quân dân miền Bắc sôi nổi tham gia các phong trào thi đua yêu nước
chiến đấu lập thành tích với kết quả: trong hơn 4 năm (1964 – 1968) bắn
rơi và phá hủy 3.234 máy bay loại khỏi vòng chiến hàng nghìn giặc lái,
bắn chìm 143 tàu chiến. Ngày 1 - 11 - 1968, Mĩ tuyên bố ngừng ném bom
miền Bắc.
2. Từ 1970, Mĩ tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại lần 2, đặc biệt ác liệt từ
tháng 4 - 1972. Cuộc chiến tranh phá hoại lần này vượt xa cuộc chiến tranh
phá hoại lần thứ nhất về số lượng bom đạn, quy mô, thủ đoạn. Để tạo ra
hiệu quả lớn nhất, gây tác động mạnh nhất, Mĩ đã tập trung nhiều loại máy
bay hiện đại nhất, vũ khí có sức tàn phá lớn, đánh ồ ạt vào các mục tiêu
quan trọng (quân sự, các trung tâm kinh tế, dân cư ) hy vọng nhanh chóng
huỷ diệt tiềm lực kinh tế, quốc phòng của miền Bắc, gây sức ép làm giảm
sức tiến công của quân ta trên chiến trường miền Nam, tạo thế mạnh trên
bàn đàm phán.
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 42
- Nhờ
sự chuẩn bị từ trước, miền Bắc đã chủ động chống trả địch ngay từ
đầu, ta bắn rơi 81 máy bay (có 34 B52 và 5 F111), bắt sống 43 phi công.
Thắng lợi này được coi như trận “Điện Biên Phủ trên không”. Tính chung
cả cuộc chiến tranh phá hoại lần hai (từ 6 - 4 - 1972 đến 15 - 1 - 1973), ta
bắn rơi 735 máy bay (có 61 B52, 10 F111) bắn chìm 125 tàu chiến, lọai
khỏi vòng chiến đấu hàng trăm phi công. “Điện Biên Phủ trên không” là
trận thắng quyết định của ta, đã buộc Mĩ tuyên bố chấm dứt hoạt động
chống phá miền Bắc (15 - 1 - 1972) và kí Hiệp định Pari về việc chấm dứt
chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam (27 - 1 - 1973).
3. Ý nghĩa lịch sử : Đập tan âm mưu gây chiến tranh phá hoại của Mĩ, bảo
vệ vững chắc chế độ xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, giữ vững sự chi viện
của miền Bắc đối với miền Nam. Cổ vũ mạnh mẽ và phối hợp chặt chẽ với
cuộc chiến đấu của nhân dân miền Nam chống Mĩ xâm lược, đánh bại các
chiến lược chiến tranh xâm lược của Mĩ, tạo thế mạnh trên bàn đàm phán,
buộc Mĩ phải ký hiệp định Pari năm 1973.
II. PHẦN RIÊNG (3 điểm)
IV.a
(3 điểm)
Trình bày các xu thế phát triển hiện nay. Qua đó, hãy cho biết thế nào là
những thời cơ và những thách thức đối với các dân tộc ?
a) Xu thế phát triển của thế giới hiện nay :
- Sau Chiến tranh lạnh, hầu như các quốc gia đều ra ra sức điều chỉnh chiến
lược phát triển lấy kinh tế làm trọng điểm
- Các nước lớn đã điều chỉnh các quan hệ đối với nhau chiều hướng đối
thoại, thỏa hiệp, tránh xung đột trực tiếp
- Tuy hòa bình là xu thế chủ đạo của tình hình thế giới sau Chiến tranh
lạnh nhưng nhiều khu vực vẫn diễn ra nội chiến và xung đột, sự ổn định
các quốc gia bị đe dọa bởi nguy cơ li khai, khủng bố
- Từ thập kỉ 80 thế kỉ XX, nhất là từ sau Chiến tranh lạnh, trên thế giới đã
diễn ra ngày càng mạnh mẽ xu thế “toàn cầu hóa” Đây là xu thế khách
quan. Đối với các nước đang phát triển đây vừa là thời cơ vừa là thách thức
gây gắt trong sự vươn lên của đất nước.
b) Các xu thế phát triển trên vừa là thời cơ, vừa là thách thức của các dân
tộc.
- Thời cơ là tình hình hiện nay đã tạo ra những điều kiện thuận lợi, những
xu thế khách quan để các dân tộc cùng nhau xây dựng một thế giới hòa
bình, ổn định hợp tác, phát triển, bảo đảm những quyền cơ bản của mỗi
dân tộc và con người
- Thách thức là do xu thế toàn cầu hóa diễn ra mạnh mẽ, nếu các dân tộc
không có khả năng phát triển thích ứng sẽ bị tụt hậu và lệ thuộc các nước
phát triển đang muốn vươn lên mạnh mẽ để xây dựng trật tự thế giới đa
cực do họ chi phối; nguy cơ xung đột khu vực đặc biệt là chủ nghĩa khủng
bố đang đe dọa các dân tộc trên thế giới
IV.b
(3 điểm)
Tại sao hai siêu cường Liên Xô và Mĩ lại tuyên bố chấm dứt Chiến tranh
lạnh ? Nêu những biến đổi to lớn của tình hình kinh tế thế giới sau sự kiện đó.
a) Liên Xô và Mĩ lại tuyên bố chấm dứt Chiến tranh lạnh là do :
- Cuộc chạy đua vũ trang kéo dài hơn 4 thập kỷ làm cho 2 nước suy giảm
thế mạnh so với các cường quốc khác.
- Sự vươn lên mạnh mẽ của Nhật Bản và Tây Âu…đã đặt ra nhiều khó
khăn và thách thức; các nước này trở thành đối thủ cạnh tranh đáng gờm
với Mĩ, còn Liên Xô lúc này nền kinh tế lâm vào trì trệ, khủng hoảng.
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 43
- Hai cường quốc Liên Xô và Mĩ đều cần phải thoát khỏi thế đối đầu để
ổn định và củng cố vị thế của mình.
b) Những biến đổi chính của tình hình thế giới…
- Trật tự thế giới hai cực đã sụp đổ nhưng trật tự thế giới mới lại đang
trong quá trình hình thành.
- Sau Chiến tranh lạnh, hầu như các quốc gia đều điều chỉnh chiến lược
phát triển, tập trung vào phát triển kinh tế.
- Sự tan rã của Liên Xô tạo lợi thế tạm thời cho Mĩ. Mĩ ra sức thiết lập trật
tự thế giới “một cực” để Mĩ làm bá chủ thế giới.
- Sau Chiến tranh lạnh, hòa bình được củng cố nhưng ở nhiều khu vực,
tình hình lại không ổn định với những cuộc xung đột, nội chiến kéo dài.
HƯỚNG DẪN LÀM BÀI
ĐỀ LUYỆN TẬP SỐ 4 - KÌ THI TUYỂN SINH ĐẠI HỌC NĂM 2010
CÂU NỘI DUNG
ĐIỂM
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ CÁC THÍ SINH (7 điểm)
I
(2 điểm)
Nêu rõ sự ra đời và hoạt động của Xô viết – Nghệ Tĩnh.
- Tại Nghệ An, Xô viết ra đời từ tháng 9 – 1930 ở các xã thuộc Thanh
Chương, Nam Đàn, Hưng Nguyên, Diễn Châu. Ở Hà Tĩnh, Xô viết hình
thành ở các xã thuộc huyện Can Lộc, Nghi Xuân, Hương Khê vào cuối
năm 1930 – đầu năm 1931.
- Sau khi thành lập, các Xô viết đã thực hiện quyền làm chủ của nhân dân
lao động, điều hành mọi mặt đời sống xã hội.
- Chính trị - quân sự : Kiên quyết trấn áp bọn phản cách mạng, thực hiện
các quyền tự do dân chủ cho nhân dân, thành lập các tổ chức chính trị của
quần chúng; thành lập các đội tự vệ vũ trang.
- Kinh tế : Bãi bỏ các thứ thuế do đế quốc và phong kiến đặt ra, chia lại
ruộng đất công cho nông dân, bắt địa chủ giảm tô, xoá nợ.
- Văn hoá - xã hội : Bài trừ mê tín dị đoan và các hủ tục, khuyến khích
nhân dân học chữ Quốc ngữ, giữ vững trật tự trị an xã hội, xây dựng tinh
thần đoàn kết trong quần chúng nhân dân.
- Xô Viết Nghệ – Tĩnh là đỉnh cao của phong trào cách mạng 1930 – 1931.
Tuy chỉ tồn tại 4 đến 5 tháng nhưng nó là nguồn cổ cũ mạnh mẽ quần
chúng nhân dân trong các nước. Xô viết Nghệ – Tĩnh thực sự là chính
quyền của dân, do dân và vì dân dưới sự lãnh đạo của Đảng.
II
(3 điểm)
Trình bày và nhận xét nhiệm vụ cơ bản của cách mạng Việt Nam được đề ra
tại Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (1 - 1930), Đại hội đại biểu lần
thứ hai của Đảng Cộng sản Đông Dương (2 - 1951) và Đại hội đại biểu toàn
quốc lần thứ ba của Đảng Lao động Việt Nam (9 - 1960).
a) Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (1 - 1930) thông qua
Cương lĩnh chính trị do Nguyễn Ái Quốc khởi thảo :
+ Nhiệm vụ : Đánh đổ đế quốc Pháp, bọn phong kiến và tư sản phản cách
mạng làm cho nước Việt Nam độc lập tự do ; lập chính phủ công nông
binh ; tổ chức quân đội công nông, tịch thu hết sản nghiệp lớn của đế
quốc ; tịch thu ruộng đất của đế quốc và bọn phản cách mạng chia cho dân
cày nghèo, tiến hành cách mạng ruộng đất…
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 44
+ Nhận xét : Cương lĩnh chính trị đã giải quyết hai nhiệm vụ cơ bản và cấp
thiết của cách mạng Việt Nam đó là giải phóng dân tộc và cách mạng
ruộng đất
b) Đại hội đại biểu toàn quốc lần hai của Đảng (2 - 1951) thông qua Báo
cáo Bàn về cách mạng Việt Nam của Tổng Bí thư Trường Chinh
+ Nêu rõ nhiệm vụ cơ bản của cách mạng Việt Nam là đánh đuổi đế quốc,
tay sai, giành độc lập và thống nhất hoàn toàn cho dân tộc, xóa bỏ những
tàn tích phong kiến và nửa phong kiến, làm cho người cày có ruộng, phát
triển chế độ dân chủ nhân dân, gây dựng cơ sở cho CNXH ở Việt Nam
+ Nhận xét : Đại hội đã thảo luận và quyết định những vấn đề thiết yếu
liên quan đến nhiệm vụ chiến lược cách mạng Việt Nam Đánh dấu
bước phát triển mới trong quá trình lãnh đạo và trưởng thành của Đảng
c) Đại hội đại biểu toàn quốc lần ba của Đảng (9 - 1960) :
+ Đại hội đề ra nhiệm vụ chiến lược cho cách mạng cả nước và từng miền:
cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc có vai trò quyết định đối với sự
phát triển cả nước và cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân miền Nam có
vai trò quyết định trực tiếp đối với sự nghiệp giải phóng miền Nam. Cách
mạng hai miền có quan hệ mật thiết, gắn bó nhau nhằm hoàn thành cách
mạng dân tộc dân chủ nhân dân trong cả nước, thực hiện hòa bình thống
nhất nước nhà
+ Nhận xét : Đại hội đã đề ra nhiệm vụ của cách mạng cả nước và nhiệm
vụ cách mạng từng miền; chỉ rõ vị trí, vai trò của cách mạng hai miền Nam
- Bắc, mối quan hệ giữa cách mạng hai miền, là “nguồn ánh sáng mới, lực
lượng mới cho toàn Đảng và toàn dân ta xây dựng thắng lợi chủ nghĩa xã
hội ở miền Bắc và đấu tranh thực hiện hoà bình thống nhất nước nhà.”
III
(2 điểm)
Phân tích vai trò hậu phương của miền Bắc từ sau Hiệp định Pari về Việt Nam
(1973) chuẩn bị cho cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975.
- Hiệp định Pari năm 1973 về Việt Nam được kí kết, quân Mĩ buộc phải
rút quân khỏi nước ta, làm thay đổi so sánh lực lượng ở miền Nam có lợi
cho cách mạng. Miền Bắc trở lại hoàn bình, tiến hành khắc phục hậu quả
chiến tranh , ra sức chi viện cho tiền tuyến miền Nam.
- Sau hai năm (1973 – 1974), miền Bắc cơ bản khôi phục mọi mặt, kinh tế
có bước phát triển. Đến cuối năm 1974, sản xuất công nông nghiệp trên
một số mặt đã đạt và vượt mức năm 1964 và 1971, đời sống nhân dân ổn
định
- Thực hiện nghĩa vụ hậu phương, trong hai năm 1973 – 1974, miền Bắc
đưa vào các chiến trường miền Nam, Campuchia, Lào gần 20 vạn bộ đội,
hàng vạn thanh niên xung phong, cán bộ chuyên môn, nhân viên kĩ thuật.
Đột xuất trong 2 tháng đầu năm 1973, miền Bắc gấp rút đưa vào miền
Nam 57 ngàn bộ đội.
- Về vật chất – kĩ thuật, miền Bắc đã có những nổ lực phi thường, đáp ứng
đầy đủ và kịp thời nhu cầu to lớn và cấp bách của cuộc tổng tiến công ở
miền Nam. Từ đầu mùa khô 1973 – 1974 đến đầu mùa khô 1974 – 1975,
miền Bắc đưa vào chiến trường hơn 26 vạn tấn vũ khí, đạn dược, quân
trang, quân dụng, xăng dầu, thuốc men, lương thực, thực phẩm
- Chi viện cho miền Nam trong thời kì này, ngoài yêu cầu phục vụ nhiệm
vụ chiến đấu tiến tới cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975, còn phải
phục vụ nhiệm vụ xây dựng vùng giải phóng (trên tất cả các mặt quốc
phòng, kinh tế, giao thông vận tải, văn hóa, giáo dục, y tế) và chuẩn bị tiếp
quản vùng giải phóng sau khi chiến tranh kết thúc.
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 45
- Để đưa người và hàng vào chiến trường thuận tiện, nhanh chóng an toàn;
trong hai năm 1973 – 1974, ta mở rộng và nâng cấp tuyến đường vận
chuyển chiến lược Bắc – Nam. Đến đầu năm 1975, tuyến đường vận
chuyển Bắc – Nam được nâng cấp và mở rộng
- Nhờ có miền Bắc XHCN đảm bảo thực hiện nghĩa vụ hậu phương to lớn,
đáp ứng ngày càng nhiều yêu cầu chi viện sức người, sức của cho tiền
tuyến miền Nam, nên miền Nam đã tiến hành cuộc Tổng tiến công và nổi
dậy Xuân 1975 thắng lợi, giải phóng hoàn toàn miền Nam
II. PHẦN RIÊNG (3 điểm)
IV.a
(3 điểm)
Thế nào là khoa học đã trở thành lược lượng sản xuất trực tiếp ? Nêu những
thành tựu nổi bật của cuộc cách mạng khoa học - công nghệ trong nửa sau
thế kỷ XX.
a) Thế nào là khoa học đã trở thành lược lượng sản xuất trực tiếp ?
- Đặc điểm lớn nhất của cuộc cách mạng khoa học – kĩ thuật ngày nay là
khoa học trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp.
- Mọi phát minh kĩ thuật, công nghệ đều bắt nguồn từ nghiên cứu khoa
học. Khoa học gắn liền với kĩ thuật, khoa học đi trước mở đường cho kĩ
thuật. Đến lược mình, kĩ thuật lại đi trước mở đường cho sản xuất.
- Như vậy, khoa học đã tham gia trực tiếp vào sản xuất, trở thành nguồn
gốc chính của những tiến bộ kĩ thuật và công nghệ. Hiệu quả kinh tế ngày
càng cao của công tác nghiên cứu khoa học, đầu tư vào khoa học cho lãi
cao hơn so với đầu tư vào các ngành khác.
b) Thành tựu nổi bật :
+ Trong lĩnh vực khoa học cơ bản, loài người đã đạt được những thành tựu
hết sức to lớn, những bước nhảy vọt chưa từng thấy trong các ngành Toán
học, Vật lí học, Hóa học, Sinh học …
+ Trong lĩnh vực công nghệ, đã có những phát minh quan trọng :
- Công cụ sản xuất mới : máy tính điện tử, máy tự động, hệ thống máy tự
động, rôbốt,…
- Những nguồn năng lượng mới : năng lượng mặt trời, năng lượng nguyên
tử,… ; những vật liệu mới : chất pôlime, các loại vật liệu siêu sạch, siêu
bền, siêu cứng,…
- Công nghệ sinh học với những đột phá phi thư
ờng trong công nghệ di
truyền, công nghệ tế bào,… d
ẫn tới cuộc “cách mạng xanh” trong nông
nghiệp.
- Thông tin liên lạc, giao thông vận tải : cáp sợi thuỷ tinh quang dẫn, máy
bay siêu âm khổng lồ,… ; chinh phục vũ trụ : vệ tinh nhân tạo, tàu vũ
trụ,…
- Công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, hình thành mạng thông tin máy
tính toàn cầu (Internet),…
IV.b
(3 điểm)
Hãy nêu những nét nổi bật của quan hệ quốc tế trong nửa sau thế kỷ XX.
Trình bày nguyên nhân dẫn tới tình hình đó.
a) So với các giai đoạn lịch sử trước đây, chưa bao giờ các quan hệ quốc
tế được mở rộng và đa dạng như trong nửa sau th
ế kỷ XX với nhiều nét
nổi bật :
- Đó là sự thiết lập của trật tự thế giới hai cực Ianta dẫn đến tình trạng đối
đầu gay gắt giữa hai siêu cường, hai phe mà đỉnh cao là tình trạng Chiến
tranh lạnh kéo dài hơn hơn bốn thập kỷ. Tuy nhiên, trước hết, các quốc gia
vẫn cùng tồn tại hòa bình, vừa đấu tranh, vừa hợp tác.
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 46
- Cuối cùng Chiến tranh lạnh chấm dứt, trật tự thế giới hai cực Ianta sụp
đổ, một trật tự thế giới mới đang trong quá trình hình thành … , thế giới
chuyển dần sang xu thế hòa hoãn và hòa dịu, đối thoại hợp tác và phát
triển.
- Tuy vậy, đây đó vẫn còn những “di chứng” của Chiến tranh lạnh với
những nguy cơ bùng nổ các cuộc xung đột do mâu thuẫn về sắc tộc, tôn
giáo, và tranh chấp lãnh thổ cùng những vụ khủng bố, những cuộc chiến
tranh ly khai.
b) Nguyên nhân dẫn tới tình hình trên :
- Do sự tham gia ngày càng đông của các nước Á, Phi, Mỹ Latinh mới
giành được độc lập vào các hoạt động chung quốc tế.
- Qui mô toàn cầu của các hoạt động kinh tế – tài chính và chính trị của
các quốc gia và các tổ chức quốc tế.
- Những tiến bộ kỳ diệu của khoa học – kĩ thuật làm cho các dân tộc có
điều kiện xích lại gần nhau.
- Cả Liên Xô và Mĩ cũng như các nước khác đều ý thức về những hiểm
họa khủng khiếp không lường hết được của một cuộc chiến tranh hạt nhân;
do ý chí đấu tranh vì hòa bình của các dân tộc.
HƯỚNG DẪN LÀM BÀI
ĐỀ LUYỆN TẬP SỐ 5 - KÌ THI TUYỂN SINH ĐẠI HỌC NĂM 2010
CÂU NỘI DUNG
ĐIỂM
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ CÁC THÍ SINH (7 điểm)
I
(2 điểm)
Nêu vai trò của Nguyễn Ái Quốc trong Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành
Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương (5 – 1941).
- Sau hơn 30 năm bôn ba ở hải ngoại, ngày 28 - 1 - 1941, lãnh tụ Nguyễn
Ái Quốc trở về nước, cùng với Trung ương Đảng trực tiếp lãnh đạo cách
mạng.
- Người vận động quần chúng các dân tộc ở Cao Bằng tham gia cách
mạng ; mở nhiều khóa huấn luyện chính trị và quân sự cho các bộ và
nhân dân; dịch và viết sách về quân sự, chính trị để làm tài liệu học tập và
tuyên truyền; chuẩn bị tiến tới Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung
ương Đảng Đông Dương.
- Người tổ chức và chủ trì Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương
Đảng ở Pác Bó (Cao Bằng) từ ngày 10 đến 19 - 5 - 1941. Hội nghị đã
hoàn chỉnh việc chủ trương lãnh đạo cách mạng Việt Nam trong tình hình
mới đã được đề ra ở Hội nghị Trung ương Đảng lần 6 (1939) là : Giương
cao hơn nữa ngọn cờ độc lập dân tộc, đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên
hàng đầu, giải quyết vấn đề dân tộc trong phạm vi từng nước ở Đông
Dương, mở rộng mặt trận dân tộc thống nhất …
- Là người trực tiếp chủ trì Hội nghị lần 8, Nguyễn Ái Quốc cùng với Ban
Chấp hành Trung ương Đảng có những quyết định đúng đắn, sáng suốt :
+ Khẳng định nhiệm vụ trước mắt của cách mạng là giải phóng dân tộc.
+ Đề xuất việc chuẩn bị về lực lượng chính trị : thành lập Mặt trận Việt
Minh, đoàn kết toàn dân tiến hành đấu tranh chống Pháp – Nhật giành
độc lập tự do.
+ Xác định hình thái của khởi nghĩa là đi từ khởi nghĩa từng phần tiến lên
tổng khởi nghĩa nên phải chuẩn bị lực lượng vũ trang.
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 47
- Sau Hội nghị lần 8, Nguyễn Ái Quốc đã tích cực triển khai lãnh đạo
thực hiện Nghị quyết của Hội nghị …
II
(3 điểm)
Tại sao nói từ sau chiến thắng Biên giới thu - đông 1950 cuộc kháng chiến
chống Pháp của nhân dân ta đã có những bước phát triển mới, giữ vững và
phát huy quyền chủ động trên chiến trường chính Bắc Bộ ?
- Từ sau năm 1950, cuộc chiến tranh xâm lược của thực dân Pháp ngày
càng được đẩy mạnh, đồng thời Mĩ ngày càng can thiệp sâu hơn, cấu kết
chặt chẽ với Pháp trong những âm mưu và hành động mới. Tuy nhiên, đây
cũng chính là giai đoạn mà lực lượng kháng chiến của chúng ta không
ngừng trưởng thành về mọi mặt, quân dân ta đã giành nhiều thắng lợi to
lớn và toàn diện, tiếp tục giữ vững quyền chủ động trên chiến trường.
- Về chính trị, từ ngày 11 đến 19 - 2 - 1951, Đại hội đại biểu lần thứ II của
Đảng Cộng sản Đông Dương đã họp tại Chiêm Hóa - Tuyên Quang Đại
hội đại biểu lần thứ hai đã đánh dấu bước phát triển mới trong quá trình
trưởng thành và lãnh đạo cách mạng của Đảng ta, là “Đại hội kháng chiến
thắng lợi”.
- Trong những năm 1951 – 1953 hậu phương kháng chiến của chúng ta đã
phát triển về mọi mặt.
- Ngày 3 - 3 - 1951 Mặt trận Liên Việt đã được thống nhất từ Mặt trận
Việt Minh và Hội Liên Việt. Ngày 11 - 3 - 1951, Liên minh nhân dân Việt
– Miên – Lào đã được thành lập để tăng cường khối đoàn kết ba nước
trong đấu tranh chống kẻ thù chung. Sau các sự kiện đó, một phong trào
thi đua yêu nước đã lan rộng làm nảy nở nhiều đơn vị, cá nhân ưu tú.
- Về kinh tế, cuộc vận động lao động sản xuất và thực hành tiết kiệm đã
tạo nên một khối lượng sản phẩm lớn. Để có thể bồi dưỡng sức dân, ta đã
thực hiện 5 đợt giảm tô và 1 đợt cải cách ruộng đất.
- Về văn hóa giáo dục, y tế, chúng ta cũng có những thành tích đáng kể, có
tính quần chúng rộng lớn, góp phần tạo thêm sức mạnh cho cuộc kháng
chiến.
- Chính với những tiềm lực đó, chúng ta đã mở các chiến dịch ở trung du
và đồng bằng Bắc Bộ, thực hiện tiến công giữ vững quyền chủ động chiến
lược trên chiến trường. Từ cuối năm 1950 đến giữa năm 1951, ta liên tiếp
mở các chiến dịch: Chiến dịch Trần Hưng Đạo (Chiến dịch trung du),
chiến dịch Hoàng Hoa Thám (chiến dịch Đường số 18), chiến dịch Quang
Trung (chiến dịch Hà - Nam - Ninh). Trong đông xuân 1951 – 1952, ta
mở chiến dịch phản công và tiến công địch ở Hòa Bình. Sau đó là chiến
dịch Tây Bắc thu đông 1952 và chiến dịch Thượng Lào xuân hè 1953.
- Có thể nói các chiến dịch quân sự trong giai đoạn 1951 - 1953 của quân
và dân ta đã đẩy địch lùi sâu và thế bị động đối phó, giữ vững quyền chủ
động chiến lược trên chiến trường chính Bắc Bộ, tạo thế và lực mới cho
những thắng lợi quyết định của cuộc kháng chiến.
III
(2 điểm)
Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước (1975), Việt Nam
chuyển sang giai đoạn cách mạng xã hội chủ nghĩa trong những điều kiện
thuận lợi và khó khăn như thế nào ?
a) Thuận lợi :
- Đất nước hoàn toàn độc lập thống nhất, nhân dân được tự do sống trong
một đất nước độc lập, có chủ quyền.
- Dưới sự lãnh đạo của Đảng Lao động Việt Nam với đường lối cách mạng
đúng đắng sáng tạo.
- Miền Bắc đã trải qua 20 năm xây dựng CNXH, có nhiều kinh nghiệm.
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 48
- Trên thế giới có nhiều nước sau khi giành độc lập tiến lên con đường xã
hội chủ nghĩa.
- Nhân dân ta có truyền thống chiến đấu danh dũng, cần cù lao động, trong
thời kì xây dựng đất nước, truyền thống ấy tiếp tục được phát huy.
b) Khó khăn :
- Đất nước bị chiến tranh tàn phá nặng nề, gánh chịu hậu quả to lớn của
chiến tranh để lại.
- Điểm xuất phát đi lên chủ nghĩa xã hội còn thấp, chủ yếu là nền kinh tế
lạc hậu. Cơ sở vật chất – kĩ thuật của chủ nghĩa xã hội còn rất hạn chế.
- Các thế lực thù địch trong và ngoài nước luôn có âm mưu phá hoại công
cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội của nhân dân ta, nhất là ở biên giới Bắc và
Tây – Nam.
II. PHẦN RIÊNG (3 điểm)
IV.a
(3 điểm)
Nêu những thành quả của cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân châu
Phi sau Chiến tranh thế giới thứ hai và những khó khăn mà châu lục này đang
phải đối mặt trên bước đường phát triển.
a) Thành quả…
- Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, nhất là từ những năm 50, cuộc đấu tranh
giành độc lập đã diễn ra sôi nổi ở châu Phi, khởi đầu từ năm 1952 là Ai
Cập và Libi thuộc Bắc Phi.
- Năm 1960, được gọi là “năm châu phi” với 17 nước được trao trả độc lập.
Tiếp đó, năm 1975, Môdămbích và Ănggôla đã lật đổ được ách thống trị
của thực dân Bồ Đào Nha.
- Từ năm 1980, nhân dân Nam Rôđêdia và Tây Nam Phi đã giành thắng lợi
trong cuộc đấu tranh xóa bỏ chế độ phân biệt chủng tộc, tuyên bố thành lập
nước Cộng hòa Dimbabuê và Cộng hòa Namibia.
- Đặc biệt, năm 1993, tại Nam Phi đã chính thức xóa bỏ chế độ phân biệt
chủng tộc và tháng 4 - 1994 đã tiến hành bầu cử dân chủ đa chủng tộc lần
đầu tiên. Nenxơn Menđêla – lãnh tụ người da đen nổi tiếng, đã trở thành
tổng thống của Cộng hòa Nam Phi.
Đây là một thắng lợi có ý nghĩa lịch sử, đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của
chủ nghĩa thực dân.
b) Khó khăn :
- Nhiều nước châu Phi vẫn trong tình trạng nghèo nàn, lạc hậu và không ổn
định với các xung đột về sắc tộc, tôn giáo, nội chiến, dịch bệnh và mù
chữ (khoảng 150 triệu dân châu Phi thuộc diện đói nghèo thường
xuyên,…).
- Năm 2002, Tổ chức thống nhất châu Phi (OAU) đổi thành Liên minh
châu Phi (AU) với hi vọng khắc phục các khó khăn và tạo điều kiện thực
hiện các chương trình phát triển của châu lục.
IV.b
(3 điểm)
Trình bày những nét chính về tình hình nước Mĩ trong thập kỷ 90 (thế kỷ
XX). Mục tiêu cơ bản của chiến lược Cam kết và mở rộng dưới thời Tổng
thống B.Clintơn có điểm gì giống so với các đời Tổng thống trước đó ?
a) Tình hình nước Mĩ trong thập kỷ 90 (thế kỷ XX) :
- Kinh tế : Thời kỳ Tổng thống Clinton cầm quyền, kinh tế Mĩ phục hồi
và phát triển trở lại. Kinh tế Mĩ vẫn đứng đầu thế giới: GNP là 9873 tỷ
USD, GNP đầu người là 36.487 USD, chiếm 25% giá trị tổng sản phẩm
thế giới, chi phối nhiều tổ chức kinh tế – tài chính quốc tế như WTO,
INF, G7, WB…
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 49
- Khoa học – kĩ thuật : Phát triển mạnh, nắm 1/3 lượng bản quyền phát
minh sáng chế của toàn thế giới (đến năm 2003, Mĩ đạt 286/755 giải
Nobel khoa học) …
- Văn hóa đạt nhiều thành tựu đáng chú ý như : Giải Osca (điện ảnh),
Grammy (âm nhạc), 11 giải Nobel văn chương (đứng thứ hai thế giới sau
Pháp).
- Về đối nội, chính quyền B.Clinton “cố gắng ứng dụng ba giá trị : cơ hội,
trách nhiệm và cộng đồng để vượt qua những thử thách”…
- Về đối ngoại, thập niên 90, chính quyền B.Clinton thực hiện chiến lược
Cam kết và mở rộng với ba trụ cột chính là : 1 – Bảo đảm an ninh của Mĩ
với lực lượng quân sự mạnh, sẵn sàng chiến đấu. 2 – Tăng cường khôi
phục và phát triển tính năng động và sức mạnh nền kinh tế Mĩ. 3 – Sử
dụng khẩu hiệu “Thúc đẩy dân chủ” để can thiệp vào công việc nội bộ
của nước khác.
- Sau khi trật tự hai cực Ianta sụp đổ, Mĩ có tham vọng thiết lập trật tự thế
giới “đơn cực”, chi phối và lãnh đạo toàn thế giới nhưng chưa thể thực
hiện được. Vụ khủng bố ngày 11 - 9 - 2001 cho thấy bản thân nước Mĩ
cũng rất dễ bị tổn thương và chủ nghĩa khủng bố sẽ là một trong những
yếu tố dẫn đến những thay đổi trong chính sách đối nội và đối ngoại của
Mĩ ở thế kỷ XXI.
b) Mục tiêu cơ bản của chiến lược Cam kết và mở rộng dưới thời Tổng
thống B.Clintơn có điểm giống so với các đời Tổng thống trước đó là đều
nhằm đàn áp phong trào giải phóng dân tộc, phong trào công nhân, phong
trào đấu tranh vì hoà bình, dân chủ thế giới; khống chế, nô dịch các nước
đồng minh; ra sức thiết lập trật tự thế giới “đơn cực”, chi phối và lãnh
đạo toàn thế giới …
HƯỚNG DẪN LÀM BÀI
ĐỀ LUYỆN TẬP SỐ 6 - KÌ THI TUYỂN SINH ĐẠI HỌC NĂM 2010
CÂU NỘI DUNG ĐIỂM
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ CÁC THÍ SINH (7 điểm)
I
(2 điểm)
Tại sao ngày 9 - 3 - 1945, Nhật đảo chính Pháp trên toàn cõi Đông Dương ?
Nêu chủ trương của Ban Thường vụ Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương
đề ra trong chỉ thị “Nhật – Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”.
a) Tại sao Nhật đảo chính Pháp ?
- Ngày 22 - 9 - 1940, Nhật chính thức nhảy vào Đông Dương, thực dân
Pháp đã câu kết với Nhật để đàn áp nhân dân Đông Dương nhưng sự cấu
kết này chỉ là tạm thời. Càng về sau mâu thuẫn Nhật – Pháp càng sâu sắc
vì hai tên đế quốc không thể ăn chung một miếng mồi béo bở.
- Đầu năm 1945, Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết
thúc, phe phát xít liên tiếp thất bại trên các chiến trường, thủ đô Pari của
Pháp được giải phóng, chính quyền Đờ Gôn lên cầm quyền. Ở mặt trận
Thái Bình Dương, Nhật bị khốn đốn. Ở Đông Dương, thực dân Pháp
muốn nhân cơ hội đó ngóc đầu dậy. Để trừ hậu họa về sau, Nhật bất ngờ
làm cuộc đảo chính vào đêm 9 - 3 - 1945.
- Tối 9 - 3 - 1945, Nhật đảo chính Pháp, Pháp đầu hàng. Nhật tuyên bố :
“giúp các dân tộc Đông Dương xây dựng nền độc lập”, dựng Chính phủ
bù nhìn Trần Trọng Kim, đưa Bảo Đại làm “Quốc trưởng”. Thực chất là
độc chiếm Đông Dương, tăng cường vơ vét, bóc lột và đàn áp dã man
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 50
những người cách mạng.
b) Chủ trương của Ban Thường vụ Trung ương Đảng…
- Nhật đảo chính Pháp tạo nên cuộc khủng hoảng chính trị sâu sắc. Tình
hình đó rất thuận lợi cho các mạng Đông Dương phát triển nhanh chóng,
mạnh mẽ hơn nữa. Chiến tranh thế giới lại đang đi vào giai đoạn kết thúc.
Thời cơ tổng khởi nghĩa nhất định nhanh chóng đi đến chín muồi.
- Nắm vững tình hình trên, ngày 12 - 3 - 1945, Ban Thường vụ Trung
ương Đảng Cộng sản Đông Dương ra chỉ thị “Nhật – Pháp bắn nhau và
hành động của chúng ta”, nhận định :
+ Kẻ thù chính của nhân dân Đông Dương: phát xít Nhật.
+ Khẩu hiệu: “Đánh đuổi phát xít Nhật”.
+ Hình thức đấu tranh: từ bất hợp tác bãi công, bãi thị đến biểu tình, thị
uy, vũ trang du kích và sẵn sàng chuyển qua tổng khởi nghĩa khi có điều
kiện.
+ Chủ trương “Phát động một cao trào kháng Nhật cứu nước mạnh mẽ
làm tiền đề cho cuộc tổng khởi nghĩa”.
- Bản chỉ thị này đã thể hiện sự lãnh đạo sáng suốt, kiên quyết, kịp thời
của Đảng Cộng sản Đông Dương, là kim chỉ nam cho mọi hành động của
Đảng và Mặt trận Việt Minh trong cao trào kháng Nhật cứu nước, trực
tiếp dẫn đến thắng lợi của cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám 1945.
II
(3 điểm)
Từ năm 1930 đến năm 1945, qua các thời kỳ lịch sử, Đảng ta đã giải quyết hai
nhiệm vụ dân tộc và dân chủ như thế nào ? Phân tích sự sáng tạo của Đảng
trong việc giải quyết hai nhiệm vụ đó.
a) Từ năm 1930 đến năm 1945, Đảng ta đã giải quyết hai nhiệm vụ dân
tộc và dân chủ như thế nào ?
- Trong Cương lĩnh đầu tiên của Nguyễn Ái Quốc soạn thảo đã khẳng định
nhiệm vụ của cách mạng tư sản dân quyền ở nước ta là đánh đổ đế quốc
Pháp và phong kiến, song nổi bật là nhiệm vụ chống đế quốc và tay sai
phản động làm cho nước Việt Nam độc lập, dân Việt Nam được tự do.
- Luận cương chính trị tháng 10 - 1930 khẳng định: Nhiệm vụ cốt yếu của
Cách mạng tư sản dân quyền là phải đánh đổ các thế lực phong kiến, ách
áp bức bóc lột theo lối tư bản thực hiện cách mạng ruộng đất và đánh đổ
đế quốc Pháp làm cho Đông Dương hoàn toàn độc lập. Hai nhiệm vụ đó
có mối quan hệ khăng khít với nhau. Đường lối này có hạn chế là chưa chỉ
ra được mâu thuẩn chủ yếu của xã hội thuộc địa, không đặt nhiệm vụ giải
phóng dân tộc lên hàng đầu, nặng về vấn đề giai cấp… Hạn chế đó đã
được khắc phục trong thời kỳ 1936 – 1945.
- Trong giai đoạn từ 1936 đến 1939, do tác động của tình hình thế giới,
Đảng ta tạm gác khẩu hiệu “Độc lập dân tộc, ruộng đất dân cày” chỉ đề ra
nhiệm vụ chống phản động thuộc địa, chống đế quốc chống nguy cơ chiến
tranh đòi tự do, dân chủ, cơm áo hòa bình.Tuy nhiên đường lối đó vẫn bao
hàm hai nhiệm vụ dân tộc và dân chủ, vẫn gắn liền nhiệm vụ chống đế
quốc và chống phong kiến.
- Trong giai đoạn từ 1939 – 1945 trên cơ sở tình hình thế giới và trong
nước, các hội nghị lần 6, 7, 8 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã
thực hiện chuyển hướng chỉ đạo chiến lược; đặt nhiệm vụ giải phóng dân
tộc lên hang đầu, tạm gác khẩu hiệu cách mạng ruộng đất, chỉ đề ra khẩu
hiệu “tịch thu ruộng đất của đế quốc việt gian chia cho dân cày nghèo”.
b) Sự sáng tạo của Đảng ta trong việc thực hiện 2 nhiệm vụ chống đế quốc
và chống phong kiến:
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 51
+ Đảng ta đã vận dụng triệt để đường lối của Quốc tế Cộng sản về phong
trào cách mạng ở các nước thuộc địa và nửa thuộc địa.
+ Mặc dù trong quá trình đề ra đường lối có lúc bị hạn chế, nhưng Đảng ta
đã vận dụng sáng tạo đường lối của Quốc tế Cộng sản vào điều kiện cụ thể
của nước ta.Trên cơ sở nắm vững tư tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã
hội, Đảng ta đã chỉ đạo chiến lược cách mạng đúng đắn và sáng tạo, biết
giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc, đưa nhiệm vụ chống đế quốc tay sai
lên hàng đầu nhằm tập trung mọi lực lượng thực hiện cho kỳ được yêu cầu
cấp bách hÀng đầu của cách mạng Việt Nam là giải phóng dân tộc, giành
lấy chính quyền về tay nhân dân.
+ Sự sáng tạo của Đảng phù hợp với thực tiễn khách quan của các nước
thuộc địa và phụ thuộc trong việc giải quyết các mâu thuẩn xã hội. Trong
hai mâu thuẩn cơ bản, thì mâu thuẩn giữa dân tộc Việt Nam với thực dân
Pháp là chủ yếu nhất. Giải quyết được mâu thuẩn này thì sẽ giải quyết
được mâu thuẩn còn lại.
III
(2 điểm)
Nghị quyết của Bộ Chính trị Đảng Lao động Việt Nam ngày 2 - 3 - 1975 nêu
rõ: “Thời cơ chiến lược đã đến, ta có điều kiện hoàn thành sớm quyết tâm giải
phóng miền Nam…”. Nghị quyết đó đã đưa đến thắng lợi nào trong cuộc Tổng
tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 ?
- Nghị quyết của Bộ Chính trị Đảng Lao động Việt Nam ngày 2 - 3 - 1975
nêu rõ: “Thời cơ chiến lược đã đến, ta có điều kiện hoàn thành sớm quyết
tâm giải phóng miền Nam… phải tập trung nhanh nhất lực lượng binh khí,
kĩ thuật và vật chất giải phóng miền Nam trước mùa mưa”. Chiến dịch giải
phóng Sài Gòn được Bộ Chính trị quyết định mang tên “Chiến dịch Hồ
Chí Minh” (14 - 4).
- Trước khi chiến dịch giải phóng Sài Gòn ta tấn công Phan Rang (16 - 4)
và Xuân Lộc (21 - 4) làm cho nội bộ địch càng thêm hoảng loạn
- 17 giờ ngày 26 - 4 - 1975, quân ta nổ súng, mở đầu chiến dịch Hồ Chí
Minh bắt đầu, 5 cánh quân của ta vượt qua tuyến phòng thủ vòng ngoài
tiến vào trung tâm thành phố
- 10 giờ 45 phút ngày 30 - 4 - 1975, xe tăng ta tiến vào dinh Độc Lập, bắt
toàn bộ Nội các Sài Gòn, Tổng thống Dương Văn Minh tuyên bố đầu
hàng
- 11 giờ 30 cùng ngày, lá cờ cách mạng tung bay trên Dinh Độc lập, báo
hiệu sự toàn thắng của chiến dịch Hồ Chí Minh.
- Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng tạo điều kiện vô cùng thuận lợi cho
quân dân ta tiến công và nổi dậy giải phóng hoàn toàn các tỉnh còn lại ở
Nam Bộ. Đến ngày 2 - 5 - 1975, miền Nam hoàn toàn giải phóng
II. PHẦN RIÊNG (3 điểm)
IV.a
(3 điểm)
Nêu những nét chính về cuộc đấu tranh giành và bảo vệ độc lập của nhân dân
Mĩ Latinh từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Trình bày những thành tựu và
khó khăn của các nước Mĩ Latinh trong thời kỳ xây dựng đất nước.
a) Những thắng lợi của cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân Mĩ
Latinh từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai :
- Nhiều nước Mĩ Latinh đã giành được độc lập từ tay thực dân Tây Ban
Nha và Bồ Đào Nha vào đầu thế kỉ XIX, nhưng sau đó lại lệ thuộc vào Mĩ.
- Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, cuộc đấu tranh chống chế độ độc tài
thân Mĩ bùng nổ và phát triển, tiêu biểu là thắng lợi của cách mạng Cuba
dưới sự lãnh đạo của Phiđen Cácxtơrô vào tháng 1 - 1959.
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 52
- Nhằm ngăn chặn ảnh hưởng của cách mạng Cuba, tháng 8 - 1961 : Mĩ đề
xướng thành lập tổ chức Liên minh vì tiến bộ để lôi kéo các nước Mĩ
Latinh Từ những thập niên 60 – 70, phong trào chống Mĩ và chế độ độc
tài thân Mĩ càng phát triển mạnh mẽ…, tiêu biểu ở Vênêxuêla, Goatêmala,
Côlômbia… đã diễn ra liên tục… Mĩ Latinh được gọi là lục địa bùng
cháy… Kết quả chính quyền độc tài ở nhiều nước Mĩ Latinh bị lật đổ, các
chính phủ dân tộc dân chủ được thiết lập.
b) Những thành tựu và khó khăn của các nước Mĩ Latinh trong thời kỳ xây
dựng đất nước.:
- Từ thập kỉ 50 đến cuối thập kỉ 70 : tăng trưởng bình quân 5,5% Đến
thập niên 80 : nhiều nước rơi vào tình trạng suy thoái.
- Ở Cuba, sau khi cách mạng thành công, chính phủ Cuba đã tiến hành
những cải cách dân chủ (cải cách ruộng đất, quốc hữu hóa xí nghiệp tư bản
nước ngoài ), Cuba đã xây dựng nền công nghiệp dân tộc và nền nông
nghiệp nhiều sản phẩm đa dạng, và đạt nhiều thành tựu cao trong giáo dục
giáo dục, y tế và thể thao
- Thập niên 90 : có chuyển biến tích cực…, tỉ lệ lạm phát dưới 30%/
năm… một số nước đạt mức lí tưởng như Mêhicô, Bôlivia một số nước
trở thành NICs như Mêhicô, Braxin, Áchentina…
- Tuy nhiên nền kinh tế nhiều nước còn gặp nhiều khó khăn như lạm phát,
nợ nước ngoài gia tăng…, do những mâu thuẫn xã hội, nạn tham nhũng
cùng những biến động của kinh tế thế giới và khu vực
IV.b
(3 điểm)
Trình bày và phân tích những sự kiện chứng tỏ xu thế hòa hoãn giữa hai siêu
cường Liên Xô và Mĩ; giữa hai phe xã hội chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa trong
những năm 70 và 80 của thế kỷ XX.
- Từ đầu những năm 70 của thế kỉ XX, hai siêu cường Xô - Mĩ đã xuất
hiện những cuộc gặp gỡ thương lượng … Xu hướng hòa hoãn Đông -
Tây đã xuất hiện.
- Năm 1972, hai siêu cường đã thỏa thuận về việc hạn chế vũ khí chiến
lược. Ngày 26 - 5 - 1972, Liên Xô và Mĩ đã kí Hiệp ước về việc hạn chế
hệ thống phòng chống tên lửa ABM và Hiệp định hạn chế vũ khí tiến
công chiến lược…
- Ngày 9 - 11 - 1972, Cộng hòa Dân chủ Đức và Cộng hòa Liên bang
Đức đã kí Hiệp định về những cơ sở của quan hệ giữa Đông Đức và Tây
Đức.
- Tháng 8 - 1975, Mĩ và Canađa cùng với 33 nước châu Âu kí Định ước
Henxinki, nhằm đảm bảo an ninh châu Âu và sự hợp tác giữa các nước.
Định ước đánh dấu sự chấm dứt tình trạng đối đầu giữa hai khối nước
TBCN và XHCN ở châu Âu, tạo nên cơ chế giải quyết các vấn đề liên
quan đến hòa bình, an ninh châu lục…
- Từ năm 1985, các cuộc gặp gỡ cấp cao giữa nguyên thủ hai nước Xô -
Mĩ diễn ra hàng năm với các văn kiện hợp tác mà trọng tâm là thỏa thuận
về thủ tiêu tên lửa tầm trung ở châu Âu và cắt giảm vũ khí chiến lược.
- Tháng 12 - 1989, M.Goócbachốp và G.Busơ (cha) đã chính thức cùng
tuyên bố chấm dứt Chiến tranh lạnh
- Chiến tranh lạnh chấm dứt đã mở ra khả năng giải quyết các tranh chấp,
xung đột… trên thế giới theo những chiều hướng mới : Vấn đề
Ápganixtan, Campuchia, Namibia… Sự kiện Liên bang Xô viết tan rã 25
- 12 - 1991, đánh dấu sự tan vỡ của một cực, một cường quốc thì Chiến
tranh lạnh mới thực sự kết thúc, trật tự hai cực không còn nữa.
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 53
HƯỚNG DẪN LÀM BÀI
ĐỀ LUYỆN TẬP SỐ 7 - KÌ THI TUYỂN SINH ĐẠI HỌC NĂM 2010
CÂU NỘI DUNG ĐIỂM
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ CÁC THÍ SINH (7 điểm)
I
(1 điểm)
Trình bày hoàn cảnh ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.
+ Thế giới : Ngày 14 - 8 - 1945, Phát xít Nhật đầu hàng phe Đồng minh
không điều kiện, phe phát xít hoàn toàn thất bại. Chiến tranh thế giới thứ
hai kết thúc.
+ Trong nước :
- Từ ngày 14 - 8 đến 28 - 8 - 1945, cuộc tổng khởi nghĩa của nhân dân ta
đã giành được chính quyền trên toàn quốc Lần đầu tiên trong lịch sử
dân tộc, chính quyền trong cả nước đã thật sự về tay nhân dân ta
- Ngày 2 - 9 - 1945, tại quảng trường Ba Đình, Mặt trận Việt Minh tổ
chức buổi lễ ra mắt Chính phủ lâm thời. Chủ tịch Hồ Chí Minh trịnh
trọng đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, tuyên bố trước quốc dân và thế giới
rằng nước Việt Nam dân chủ cộng hoà đã ra đời
II
(3 điểm)
Tại sao trong cuộc kháng chiến chống Pháp, Đảng ta đề ra đường lối kháng
chiến toàn diện ? Kháng chiến toàn diện đã thể hiện trong 9 năm kháng chiến
chống thực dân Pháp và sự can thiệp của Mĩ (1946 – 1954) như thế nào ?
a) Tại sao trong cuộc kháng chiến chống Pháp, Đảng Cộng sản Đông
Dương đề ra đường lối kháng chiến toàn diện ?
- Mặc dù đã kí Hiệp định Sơ bộ 6 - 3 - 1946 và Tạm ước 14 - 9 - 1946,
thực dân Pháp vẫn đẩy mạnh việc chuẩn bị chiến tranh xâm lược nước ta.
Ngày 18 - 12 - 1946, Pháp gửi tối hậu thư đòi Chính phủ ta phải giải tán
lực lượng tự vệ chiến đấu, để cho quân Pháp làm nhiệm vụ giữ gìn trật tự
ở Hà Nội.
- Tình thế khẩn cấp buộc Đảng và Chính phủ ta phải có những quyết định
kịp thời trước vận nước lâm nguy. Trong hai ngày 18, 19 - 12 - 1946, Hội
nghị Ban Thường vụ Trung ương Đảng mở rộng đã quyết định phát động
cả nước kháng chiến chống thực dân Pháp Ngày 19 - 12 - 1946, Chủ
tịch Hồ Chí Minh ra “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến”. Ngày 22 - 12 -
1946, Trung ương Đảng ra “Chỉ thị toàn dân kháng chiến”
- Muốn làm cho khẩu hiệu “toàn dân kháng chiến” có nội dung thực sự
thì kháng chiến phải có nhiều hình thức quân sự, chính trị, kinh tế
Thông qua những hình thức kháng chiến toàn diện như thế thì toàn dân ta
mới phát huy được hết năng lực của mình trong cuộc kháng chiến
- Thực dân Pháp không những đánh ta về mặt quân sự mà còn phá ta về
cả kinh tế, chính trị, văn hóa cho nên ta không những phải kháng chiến
trên mặt trận quân sự mà phải đánh bại mọi âm mưu phá hoại về kinh tế
và chính trị của chúng, phải kháng chiến toàn diện
b) Kháng chiến toàn diện đã thể hiện trong 9 năm kháng chiến chống
thực dân Pháp và can thiệp Mĩ (1946 – 1954) như thế nào ?
- Chính trị: Không ngừng nâng cao khối đoàn kết toàn dân, chống lại âm
mưu chia rẽ của kẻ thù, củng cố và phát triển chính quyền cách mạng,
chống âm mưu “dùng người Việt đánh người Việt, lấy chiến tranh nuôi
chiến tranh” của chúng. Tăng cường không ngừng sự lãnh đạo của Đảng
làm hạt nhân lãnh đạo đưa kháng chiến đến thắng lợi. Đại hội Đảng toàn
quốc lần thứ hai quyết định đưa Đảng ra hoạt động công khai và đổi tên
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 54
Đảng, Đại hội thống nhất mặt trận Việt Minh – Liên Việt đầu năm 1951
Công tác vận đồng bào miền núi, đồng bào công giáo, quần chúng trong
vùng địch tạm chiếm, công tác vận động Nguỵ binh được Đảng coi trọng.
- Kinh tế :
+ Xây dựng nền kinh tế kháng chiến tự cấp, tự túc bảo đảm phục vụ
kháng chiến, ổn định đời sống nhân dân; thực hiện chủ trương “vừa
kháng chiến vừa kiến quốc”. Đấu tranh chống lại âm mưu phá hoại kinh
tế của địch, bảo vệ mùa màng, thóc gạo.
+ Đặc biệt Đảng ta không ngừng thực hiện từng bước nhiệm vụ dân chủ
cho nông dân (các chính sách giảm tô, giảm tức,chia ruộng công, thuế
nông nghiệp nhất là chủ trương triệt để giảm tô giảm tức và cải cách
ruộng đất trong thời kì 1953 – 1954).
+ Nhờ đó đã động viên sức mạnh to lớn của hậu phương cho kháng chiến
thắng lợi. Cơ sở công nghiệp quốc phòng được xây dựng khá nhiều với
quy mô vừa và nhỏ ở khắp các vùng tự do và chiến khu.
- Ngoại giao : Đại hội thành lập liên minh chiến đấu ba nước Việt – Miên
– Lào đầu năm 1951; Việt Nam cử quân tình nguyện sang giúp nhân dân
Miên và Lào; năm 1950 Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa công nhận
nước ta; cuộc đấu tranh trên bàn đàm phán ở Hội nghị Giơnevơ về Đông
Dương năm 1954
- Quân sự : Thắng lợi trên các mặt kháng chiến nói trên đã góp phần tạo
ra và thúc đẩy thắng lợi ngày càng to lớn của nhân dân ta trên các chiến
trường.
+ Mở đầu kháng chiến, quân và dân ta đã chặn đứng âm mưu đánh nhanh
thắng nhanh của giặc Pháp, tiêu hao và vây hãm chúng trong các thànhh
phố và thị xã, tạo điều kiện cho cả nước đi vào kháng chiến lâu dài, lực
lượng vũ trang nhân dân với ba thứ quân không ngưng trưởng thành về
mọi mặt.
+ Cùng với tiến công đánh địch ngày càng mạnh mẽ ở vùng sau lưng
địch, giải phóng đất đai, đẩy địch ngày càng xa vào thế bị động khốn đốn;
chiến thắng Việt Bắc thu - đông 1947 đập tan hoàn toàn âm mưu đánh
nhanh thắng nhanh của Pháp, đưa kháng chiến tiến lên một bước mới.
+ Chiến thắng Biên giới thu - đông năm 1950 ta đã phá tan thế bao vây
phong toả của kẻ thù, giành thế chủ động ở chiến trường chính Bắc Bộ -
với một loạt chiến thắng : Trung du (1950), Đường số 18 (1951), Hà Nam
Ninh (1951), Hoà Bình (Đông Xuân 1951 - 1952), Tây Bắc (1952),
Thượng Lào (1953) đã đẩy địch vào tình trạng lúng túng hơn nữa. Đỉnh
cao nhất của kháng chiến là cuộc tổng tiến công chiến lược Đông Xuân
1953 – 1954 và chiến thắng Điện Biên Phủ đã đập tan hoàn toàn kế hoạch
Nava, buộc thực dân Pháp phải kí Hiệp định Giơnevơ và rút quân về
nước, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến.
Nhờ kháng chiến toàn diện, ta đã đưa cuộc kháng chiến chống Pháp
đến thắng lợi, xây dựng được chế độ dân chủ nhân dân, tạo tiền đề để đưa
đất nước đi lên chủ nghĩa xã hội sau này.
III
(3 điểm)
Bốn thắng lợi quân sự nào của quân dân miền Nam có ý nghĩa đánh dấu sự
phá sản hoàn toàn của các chiến lược chiến tranh của đế quốc Mĩ ở miền Nam
Việt Nam ? Hãy giải thích vì sao ?
a) Thắng lợi cơ bản phá sản hoàn toàn chiến lược Chiến tranh đơn
phương là phong trào “Đồng khởi” (1959 – 1960).
Lí giải :
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 55
- Đối với Mĩ - Diệm: giáng đòn nặng nề vào chính sách thực dân mới của
Mĩ; làm lung lay tận gốc chế độ tay sai Ngô Đình Diệm. Buộc đế quốc
Mĩ phải chuyển sang hình thức chiến lược Chiến tranh đặc biệt ngay sau
đó vào năm 1961.
- Về phía Ta: đánh dấu bước phát triển nhảy vọt của cách mạng Việt
Nam: từ thế giữ gìn lực lượng sang thế tiến công Từ khí thế đó, ngày
20 - 12 -1960, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam ra đời,
đoàn kết toàn dân đấu tranh chống Mĩ - Diệm, lập chính quyền cách
mạng dưới hình thức Ủy ban nhân dân tự quản
b) Các trận làm phá sản chiến lược Chiến tranh đặc biệt là: Chiến dịch
Đông Xuân 1964 - 1965 mà tiêu biểu là trận Bình Giã (2 - 12 - 1964).
Lí giải :
- Chiến thắng Bình Giã đã loại khỏi vòng chiến đấu 1700 tên địch (có 60
cố vấn Mĩ), phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh, tạo đà cho quân và
dân miền Nam liên tiếp phản công và giành toàn thắng.
- Năm 1965, Mĩ buộc phải chấm dứt chiến lược Chiến tranh đặc biệt và
chấp nhận thất bại hoàn toàn. Thắng lợi này chứng tỏ đường lối lãnh đạo
của Đảng là đúng đắn và sự trưởng thành nhanh chóng của Quân Giải
phóng miền Nam Việt Nam.
c) Chiến tranh cục bộ.
Thắng lợi quyết định : Tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân năm 1968.
Lí giải :
- Làm lung lay ý chí xâm lược của Mĩ .
- Buộc Mĩ phải tuyên bố “phi Mĩ hoá” chiến tranh (tức thừa nhận thất bại
chiến tranh cục bộ) và chấm dứt chiến tranh phá hoại miền Bắc, chấp
nhận đến bàn hội nghị Pari đàm phán về chấm dứt chiến tranh ở Việt
Nam.
d) Việt Nam hóa chiến tranh.
Thắng lợi quyết định : Cuộc tiến công chiến lược năm 1972.
Lí giải :
- Mở ra bước ngoặt của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước, giáng một
đòn mạnh mẽ vào quân Ngụy và quốc sách bình định của chiến lược Việt
Nam hóa chiến tranh.
- Buộc Mĩ phải tuyên bố “Mĩ hóa trở lại chiến tranh”, tức là thừa nhận sự
thất bại của chiến lược Việt Nam hóa chiến tranh.
II. PHẦN RIÊNG (3 điểm)
IV.a
(3 điểm)
Nêu những quyết định quan trọng của Hội nghị cấp cao Ianta (2 – 1945) và
phân tích hệ quả của những quyết định đó.
a) Những quyết định quan trọng của Hội nghị Ianta :
- Từ ngày 4 đến 11 - 2 - 1945, Hội nghị quốc tế được triệu tập ở Ianta
(Liên Xô) với sự tham dự của ba nguyên thủ ba cường quốc Mĩ, Anh,
Liên Xô… Hội nghị diễn ra cuộc đấu tranh gay gắt giữa ba cường quốc
và cuối cùng đã đi tới những quyết định quan trọng :
+ Nhanh chóng tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức, chủ nghĩa quân
phiệt Nhật…
+ Thành lập tổ chức Liên hiệp quốc để duy trì hòa bình, an ninh thế giới.
+ Thỏa thuận việc đóng quân, giải giáp quân đội phát xít và phân chia
phạm vi ảnh hưởng của các cường quốc thắng trận ở châu Âu và châu
Á…
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 56
Ở châu Âu : Liên Xô chiếm đóng và kiểm soát vùng Đông Đức, Đông
Âu; các nước Mĩ, Anh, Pháp chiếm đóng và kiểm soát vùng Tây Đức và
các nước Tây Âu
Ở châu Á : Vùng ảnh hưởng của Liên Xô: Mông Cổ, Bắc Triều Tiên,
Nam Xakhalin, 4 đảo thuộc quần đảo Curin; vùng ảnh hưởng của Mỹ và
các nước tư bản phương Tây: Nhật Bản, Nam Triều Tiên; Đông Nam Á,
Nam Á, Tây Á…
Các vùng còn lại ở châu Á (như Đông Nam Á, Nam Á ) vẫn thuộc
phạm vi ảnh hưởng của các nước phương Tây.
- Những quyết định của hội nghị Ianta về cơ bản đã trở thành khuôn khổ
của trật tự thế giới mới sau Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc.
b) Phân tích hệ quả :
- Việc giải quyết vấn đề các nước phát xít và khu vực phát xít chiếm
đóng, thành lập tổ chức Liên hợp quốc và phân chia phạm vi ảnh hưởng
của các nước thắng trận tại Hội nghị Ianta đã tạo ra khuôn khổ của một
trật tự thế giới mới, hoàn toàn khác trước (không còn hoàn toàn bị chủ
nghĩa đế quốc chi phối, mà đã có sự tham gia tích cực của các lực lượng
dân chủ đứng đầu là Liên Xô và việc giải quyết các vấn đề an ninh thế
giới dựa trên cơ chế an ninh tập thể thông qua Liên hợp quốc…)
- Khuôn khổ trật tự thế giới này chịu sự chi phối sâu sắc của hai siêu
cường Mĩ và Liên Xô. Thế giới phân thành hai cực, hai phe : tư bản chủ
nghĩa và xã hội chủ nghĩa.
- Những biến đổi to lớn và sự sụp đổ của chế độ XHCN ở Đông Âu và
Liên Xô những năm 1989 – 1991 đã dẫn tới việc chấm dứt “Trật tự thế
giới hai cực Ianta” và một trật tự thế giới mới đang hình thành.
IV.b
(3 điểm)
Trình bày những nét chính về chính sách đối ngoại của Nhật Bản trong thời kì
Chiến tranh lạnh.
a) Từ năm 1945 – 1952 :
- Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Nhật Bản chủ trương liên minh chặt
chẽ với Mĩ. Nhật Bản kí Hiệp ước hòa bình Xan Phranxixcô (8 - 9 -
1945) và kết thúc chế độ chiếm đóng của quân Đồng Minh (năm 1952).
- Cũng vào ngày 8 - 9 - 1951, Hiệp ước an ninh Mĩ - Nhật được kí kết.
Hiệp ước này có giá trị trong 10, sau đó được kéo dài vĩnh viễn. Theo đó,
Nhật Bản chấp nhận đứng dưới “chiếc ô” bảo hộ hạt nhân của Mĩ, để cho
Mĩ chiếm đóng và xây dựng căn cứ quân sự trên lãnh thổ Nhật Bản.
b) Từ năm 1952 – 1973 :
- Năm 1956, Nhật Bản đã bình thường hóa quan hệ với Liên Xô và cũng
trong năm này Nhật Bản trở thành thành viên của Liên hợp quốc.
- Phong trào đấu tranh của nhân dân Nhật Bản vì hòa bình, dân chủ và
dân sinh, chống chiến tranh xâm lược của đế quốc Mĩ ở Việt Nam diễn ra
mạnh mẽ
c) Từ năm 1973 – 1991 :
- Với sức mạnh kinh tế - tài chính ngày càng lớn, từ nửa sau những năm
70, Nhật Bản cố gắng đưa ra chính sách đối ngoại riêng của mình.
- Năm 1973, Nhật thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam (21 - 9),
bình thường hòa quan hệ ngoại giao với Trung Quốc. Năm 1978, Hiệp
ước Hòa bình và Hữu nghị Nhật – Trung được kí kết.
- Sự ra đời của học thuyết Phucưđa vào tháng 8 - 1977 được coi như là
mốc đánh dấu sự trở về châu Á c
ủa Nhật, trong khi vẫn coi trọng quan hệ
Nhật – Mĩ.
Châu Tiến Lộc
Bộ đề luyện tập kì thi Tuyển sinh Đại học Môn Lịch sử
Trang 57
- Học thuyết Kaiphu do Thủ tướng Kaiphu đưa ra năm 1991 là sự phát
triển tiếp tục học thuyết Phucưđa trong điều kiện mới. Nội dung chính
của học thuyết là củng cố mối quan hệ với các nước Đông Nam Á trong
các lĩnh vữ kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội và là bạn hàng bình đẳng
của các nước ASEAN.
HƯỚNG DẪN LÀM BÀI
ĐỀ LUYỆN TẬP SỐ 8 - KÌ THI TUYỂN SINH ĐẠI HỌC NĂM 2010
CÂU NỘI DUNG ĐIỂM
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ CÁC THÍ SINH (7 điểm)
I
(2 điểm)
Trình bày mối quan hệ giữa chiến thắng Điện Biên Phủ với việc kí kết Hiệp
định Giơnevơ về Đông Dương năm 1954. Ý nghĩa quốc tế của chiến thắng
Điện Biên Phủ ?
a) Mối quan hệ giữa chiến thắng Điện Biên Phủ với việc kí kết Hiệp định
Giơnevơ về Đông Dương năm 1954 :
- Thực tế lịch sử nước ta đã chứng minh rằng : chỉ có đánh tan ý chí xâm
lược của kẻ địch thì chúng mới chịu thương lượng thực sự để chấm dứt
chiến tranh, lập lại hòa bình. Thắng lợi ở bàn hội nghị, chỉ có thể được
thực hiện khi chúng có thực lực, khi chúng ta đã thắng, đã mạnh, đã đè
bẹp được ý chí xâm lược của kẻ thù.
- Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược đang đi đến hồi kết
thúc. Ta và Pháp tiến hành đàm phán ở Giơnevơ. Do thái độ của Pháp
vẫn chưa từ bỏ ý chí xâm lược, nên không thành thật đàm phán Đến khi
thất bại ở Điện Biên Phủ, ý chí xâm lược bị đánh tan, Pháp mới chịu kí
kết với Ta Hiệp định Giơnevơ. Do vậy, thắng lợi ở trận Điện Biên Phủ có
tác dụng quyết định đối đối với thắng lợi của nhân dân ta trong Hội nghị
Giơnevơ về Đông Dương 1954.
- Chiến thắng Điện Biên Phủ và thắng lợi trong Hội nghị Giơnevơ đã kết
thúc cuộc kháng chiến trường kì của nhân dân ta chống đế quốc Pháp và
sự can thiệp của Mĩ, mở ra một giai đoạn mới cho lịch sử dân tộc.
b) Ý nghĩa quốc tế của chiến thắng Điện Biên Phủ 1954 :
- Giáng một đòn mạnh mẽ vào hệ thống thực dân, mở đầu sự sụp đổ của
chủ nghĩa thực dân cũ.
- Cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới trước hết là
ở châu Á, châu Phi, góp phần thu hẹp trận địa của chủ nghĩa đế quốc
- Nêu tấm gương về chống chủ nghĩa thực dân, một dân tộc đất không
rộng người không đông nếu quyết tâm chiến đấu vì độc lập tự do, có
đường lối quân sự chính trị đúng đắn, được sự ủng hộ quốc tế thì hoàn
toàn có khả năng đánh bại một đế quốc hùng mạnh
- Phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới dâng cao sau chiến thắng
Điện Biên Phủ 1954.
II
(3 điểm)
Bằng những sự kiện lịch sử, hãy chứng minh câu nói của Chủ tịch Hồ Chí
Minh tại Hội nghị Chính trị đặc biệt (3 – 1964) : “Trong 10 năm qua, miền
Bắc nước ta đã tiến những bước dài chưa từng thấy trong lịch sử dân tộc. Đất
nước, xã hội và con người đều đổi mới”.
a) Từ năm 1954 đến năm 1957, sau khi miền Bắc hoàn toàn giải phóng,
đã bắt tay vào công cuộc cải cách ruộng đất, khôi phục kinh tế, hàn gắn vết
thương chiến tranh. Qua 5 đợt cải cách ruộng đất, giai cấp đoạ chủ căn bản