Hetrgqd- Hang.ppt

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ GIAO THÔNG VẬN TẢI

KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

Bài giảng

HỆ TRỢ GIÚP QUYẾT ĐỊNH

Tháng 08-11/2017
1


Warming up…
1. Giới thiệu
2. Làm quen lớp
3. Giới thiệu về học phần, hình thức đánh giá kết quả
4. Chia nhóm bài tập lớn: 1-3 người/nhóm

2


MỞ ĐẦU
1. Mục tiêu của học phần:
 Kiến thức: Trang bị kiến thức về quá trình ra quyết
định, các thành phần, các dạng mơ hình sử dụng trong
hệ trợ giúp quyết định, quy trình phát triển ứng dụng hệ
trợ giúp quyết định.
 Kỹ năng: Lựa chọn được các mơ hình, thuật tốn phù
hợp với các q trình ra quyết định thực tế, lập kế
hoạch và triển khai xây dựng được các hệ trợ giúp
quyết định.

4


MỞ ĐẦU
2. Tóm tắt nội dung học phần:
 Học phần bao gồm:
Chương 1. Tổng quan về Hệ trợ giúp quyết định
Chương 2. Quá trình quyết định
Chương 3. Các thành phần của hệ trợ giúp quyết định
Chương 4. Quản lý và khai thác dữ liệu
Chương 5. Mơ hình và quản trị mơ hình.
Chương 6. Phát triển hệ trợ giúp quyết định.
3. Số tín chỉ: 3

5


MỞ ĐẦU
4. Nhiệm vụ của sinh viên:


Nghiên cứu trước giáo trình, tài liệu học tập;



Tham gia đầy đủ các giờ lên lớp;



Tham gia đầy đủ các buổi thảo luận (nếu có);



Hồn thành bài tập lớn được giao đúng thời gian
quy định;



Tham gia kiểm tra giữa kỳ và thi kết thúc học phần.

6


MỞ ĐẦU
5. Tài liệu học tập:
- Giáo trình chính:
1. Đỡ Trung Tuấn (2015). Các hệ trợ giúp quyết định.
NXB ĐHQG Hà Nội.
2. Lê Văn Dực (2006). Hệ hỗ trợ ra quyết định. NXB
ĐHQG TpHCM.
-Sách tham khảo:
1. Efraim Turban, Jay E. Aronson, Ting-Peng Liang, and
Richard V. McCarthy (2007). Decision Support Systems
and Intelligent Systems, Seventh Edition.
7


Chương 1. TỔNG QUAN VỀ HỆ TRỢ GIÚP QUYẾT ĐỊNH
Nội dung trình bày:

1.1. Khái niệm về ra quyết định
1.2. Khái niệm về Hệ trợ giúp quyết định (DSS)
1.3. Các đặc tính và khả năng của DSS
1.4. Kiến trúc chung của DSS
1.5. Lịch sử phát triển và tương lai DSS

8


1.1. Khái niệm về quyết định
 Tổng quan

9


1.1. Khái niệm về quyết định
1.1.1. Quyết định
‒ Quyết định là một q trình lựa chọn
có ý thức giữa hai hoặc nhiều phản
ánh để chọn ra một phản ánh và
phản ánh này sẽ tạo ra được một
kết quả mong muốn trong các điều
kiện ràng buộc đã biết.
‒
‒
‒
‒

Quyết định có thể là nhận thức ở dạng mơ tả;
Quyết định có thể là nhận thức ở dạng q trình;

Quyết định có thể là một hoạt động giàu ý thức;
Quyết định có thể là những thay đổi trạng thái kiến thức.
10


1.1. Khái niệm về quyết định (tiếp)
1.1.2. Vai trò của quyết định
‒ Công tác quản lý là ra quyết định.
Tất cả hoạt động quản lý đều xoay
quanh việc ra quyết định.
‒ Trong một tổ chức, những người
liên quan đến tiến trình ra quyết
định thường có vị trí và chức vụ
nào đó.
‒ Sự thành bại của tổ chức phụ
thuộc vào các quyết định.

11


1.1. Khái niệm về quyết định (tiếp)
1.1.2. Vai trò của quyết định (tiếp)
‒ Lý do phải hỗ trợ quyết định:
 Nhu cầu hỗ trợ quyết định:
 Việc quyết định luôn cần xử lý kiến thức;
 Kiến thức là nguyên liệu và thành phẩm của quyết định,
cần được tích lũy bởi người quyết định.



Nhiều giới hạn:
 Giới hạn về nhận thức;
 Giới hạn về kinh tế;
 Giới hạn về thời gian;
 Áp lực cạnh tranh.

12


1.1. Khái niệm về ra quyết định (tiếp)
1.1.3. Cấu trúc hỗ trợ quyết định
‒ Cấu trúc hỗ trợ quyết định do Gorry và Scott-Morton (1971) đề
xuất, được trình bày trong bảng sau:

13


1.1. Khái niệm về quyết định (tiếp)
1.1.3. Cấu trúc hỗ trợ quyết định (tiếp)
 Lưu ý rằng:
 Tiến trình có tính chất cấu trúc ám chỉ những cơng việc
hay những vấn đề lặp đi lặp lại và có thuật giải.
 Tiến trình khơng có tính chất cấu trúc là tiến trình mơ hồ,
vấn đề phức tạp và khơng có thuật giải.
 Một tiến trình mà có một giai đoạn hay một phần nào đó
mang tính chất có cấu trúc được gọi là bán cấu trúc.
‒ Đối với những vấn đề có tính chất cấu trúc, thường thủ tục
tìm lời giải tốt nhất hay đủ tốt có sẵn. Ví dụ như vấn đề liên
quan đến tìm kiếm mức độ cung cấp hàng hóa hợp lý hay
một quyết định đầu tư thì mục tiêu của bài toán được xác

14
định rõ ràng và cụ thể.


1.1. Khái niệm về quyết định (tiếp)
1.1.3. Cấu trúc hỗ trợ quyết định (tiếp)
‒ Đối với những vấn đề không có tính chất cấu trúc, người ta
thường dùng trực giác để quyết định.
 Các loại vấn đề khơng có tính chất cấu trúc tiêu biểu bao
gồm: Quy hoạch dịch vụ mới, chọn một tổ hợp dự án
phát triển hay nghiên cứu dự báo tương lai.
‒ Vấn đề có tính chất bán cấu trúc, nằm giữa vấn đề có tính
cấu trúc và vấn đề khơng có tính cấu trúc.
 Một số thí dụ về vấn đề có tính chất bán cấu trúc như
thương vụ, trái phiếu, thiết lập ngân sách quảng cáo
hàng tiêu dùng và phân tích việc huy động vốn (Keen &
Scott-Morton, 1978).
15


1.2. Khái niệm về Hệ trợ giúp quyết định
1.2.1. Hệ trợ giúp quyết định
1.2.1.1 Các định nghĩa
‒ Hệ trợ giúp quyết định (Decision Support
Systems – DSS) kết hợp trí tuệ của con
người với năng lực của máy tính để cải
thiện chất lượng của quyết định. Đây là các
hệ dựa vào máy tính hỗ trợ cho người ra
quyết định giải các bài toán nửa cấu trúc
(Keen and Scott Morton, 1978).

‒ DSS là hệ thống dựa trên máy tính, có tính tương tác, giúp các
nhà ra quyết định dùng dữ liệu và mơ hình để giải quyết các bài
tốn phi cấu trúc (Scott Morton, 1971).
‒ DSS là tập các thủ tục dựa trên mơ hình nhằm xử lý dữ liệu và
phán đốn của con người để giúp nhà quản lý ra quyết định
16
(Little, 1970).


1.2. Khái niệm về Hệ trợ giúp quyết định
 Ví dụ: Về mơ hình xử lý của DSS chẩn đốn bênh:

17


1.2. Khái niệm về Hệ trợ giúp quyết định
 Ví dụ (tiếp)
‒ Hình sau mơ tả so sánh mẫu siêu âm và kết quả xử lý của HT chẩn
đoán suy tim:

18


1.2. Khái niệm về Hệ trợ giúp quyết định
1.2.1.1 Các định nghĩa (tiếp)
‒ Sự đa dạng về ý nghĩa của thuật ngữ DSS:
 Đối với một số người, DSS có thể là công cụ. Thuật
ngữ DSS đôi khi dùng để mơ tả HT tin học hóa bất kỳ,
cho phép trợ giúp quyết định trong tổ chức.

 Tổ chức có thể có Hệ CSTT để hướng dẫn nhân viên
giải quyết vấn đề; có DSS riêng biệt chun về tiếp
thị, tài chính, kế toán, quản lý chuỗi cung ứng cho sản
xuất và một vài Hệ chuyên gia để hỗ trợ chẩn đoán
sửa chữa sản phẩm,… Như vậy, DSS bao trùm mọi
công việc.
19


1.2. Khái niệm về Hệ trợ giúp quyết định
1.2.1. Hệ trợ giúp quyết định (tiếp)
1.2.1.2 Nhu cầu về DSS
‒ Những năm 1980, 1990 điều tra các công ty lớn cho thấy:
 Kinh tế thiếu ổn định;
 Khó theo dõi vận hành của doanh nghiệp;
 Cạnh tranh gay gắt;
 Bộ phận IT quá bận, không giải quyết được các yêu
cầu quản lý;
 Cần phân tích lợi nhuận, hiệu quả và thơng tin chính
xác, mới, kịp thời;
 Giảm giá phí hoạt động;
 Xu hướng tính tốn của người dùng,….
20


1.2. Khái niệm về Hệ trợ giúp quyết định
1.2.1. Hệ trợ giúp quyết định (tiếp)
1.2.1.3 Lý do sử dụng DSS
‒ Cải thiện tốc độ tính tốn;
‒ Tăng năng suất của cá nhân liên đới;

‒ Cải tiến kỹ thuật trong việc lưu trữ, tìm kiếm, trao đổi dữ
liệu trong và ngồi tổ chức theo hướng nhanh và kinh tế;
‒ Nâng cao chất lượng của các quyết định đưa ra;
‒ Tăng cường năng lực cạnh tranh của tổ chức;
‒ Khắc phục khả năng hạn chế của con người trong việc xử
lý và lưu trữ thông tin.
21