PHÂN TÍCH VỢ NHẶT KIM LÂN - Phạm Minh Nhật

SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

VỢ NHẶT
Kim Lân
Nhà văn Pháp Napoluye từng nhận định: “Khi một tác phẩm nâng cao tinh
thần ta lên, gợi cho ta những tình cảm cao q và can đảm khơng cần tìm ngun tắc
nào để đánh giá nó nữa, nó là cuốn sách hay do người nghệ sĩ có thực tài viết ra”.
Quả thật, một tác phẩm hay luôn biết cách đưa tâm hồn con người tới địa hạt mới –
địa hạt của những yêu thương, những sẻ chia và những khát khao. Viết “Vợ nhặt”,
Kim Lân đã thể hiện niềm cảm thương trước số phận của con người cùng khát vọng

ia
Ch

sống, khát vọng hạnh phúc của họ khi bị đẩy đến mức đường cùng.

Sẻ

I. KHÁI QUÁT VỀ TÁC GIẢ, TÁC PHẨM

i
Tà

1. Tác giả Kim Lân

Li

ệu

Kim Lân (1920 – 2007) tên thật là Nguyễn Văn Tài. Quê ở làng Phù Lưu, xã
Tân Hồng, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Do hồn cảnh gia đình khó khăn, ơng chỉ

-

được học hết bậc Tiểu học rồi đi làm. Nhà văn Kim Lân bắt đầu sáng tác từ năm

Lu

1941, đến năm 1944 ông tham gia Hội Văn hóa cứu quốc. Kim Lân hoạt động văn

yệ

nghệ liên tục để phục vụ cách mạng và kháng chiến với các vai trò: viết văn, làm báo

n
Th

hay diễn kịch, đóng phim.

i

Kim Lân là cây bút chuyên viết truyện ngắn. Thế giới nghệ thuật quen thuộc

PT

TH

trong sáng tác Kim Lân là khung cảnh làng quê với người dân cày Việt Nam hay
những thú chơi dân dã đồng quê như: chọi gà, thả diều, nuôi bồ câu, chơi núi non

Qu

bộ,... mà ơng gọi là thú"phong lưu đồng ruộng". Có lẽ vì vậy sinh thời tác giả của “Bỉ

ốc

vỏ” từng phán về đồng nghiệp của mình rằng: “Kim Lân là nhà văn một lòng đi về

Gi

với đất với người với thuần hậu nguyên thủy của cuộc sống nông thôn.”

a

Nhà cầm bút viết vô cùng chân thực và xúc động về đời sống người dân quê
mà ông hiểu sâu sắc cảnh ngộ và tâm lí của họ. Văn nhân cho rằng: họ là những con
người chịu nhiều thiệt thịi. Nên ơng muốn viết về họ để đòi cho họ quyền tự do và
những quyền sống chính đáng. Từ tình cảm u mến này mà người nông dân trong
các tác phẩm của ông dù trong bất cứ hoàn cảnh nào vẫn không đánh mất đi bản
chất tốt đẹp của mình, vẫn thật thà, chất phác, vấn thơng minh, hóm hỉnh và đặc biệt
vẫn luôn hưởng về sự sống, hướng về tương lai.
Trên văn đàn Việt, người ta công nhận ông là mẫu nhà văn “quý hồ tinh bất
quý hồ đa”. Bởi Kim Lân sáng tác khơng nhiều. Ơng quan niệm: “Viết được cái gì thì

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG


SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

hãy viết, khơng viết được thì thơi, khơng nên gượng ép, kẻo khi đọc lại sẽ thấy xấu
hổ”. Tuy vậy sự tài hoa và phong cách khó trộn lẫn của ơng thì để lại dấu ấn khó

phai. Sự nghiêm túc và cẩn trọng trong nghiệp viết đã giúp ông ra mắt với công
chúng hai tập truyện ngắn xuất sắc là:" Nên vợ nên chồng"(1955) và "Con chó xấu
xí"(1962).
Vì vậy khi nhìn lên bầu trời văn học, người ta khơng thể không thấy ánh sáng
tỏa ra từ ngôi sao Kim Lân. Một vị trí mà nhà phê bình Trần Ninh Hồ đã nói thật xúc
động: “Tuy tầm vóc, vị trí mỗi nhà văn một khác nhưng Kim Lân cũng là một nhà
văn thường đến với ta trong những khoảng chợt nhớ của đời người khó mà diễn đạt

ia
Ch

thành lời...Mỗi lần mở những trang viết ít ỏi ấy ta lại cảm thấy không một bước
ngoặt, một chặng đường nào của con người Việt Nam trong gần nửa thế kỉ qua mà

Sẻ

Kim Lân không đả động tới dẫu chỉ bằng sự chạm trổ hết sức khiêm tốn: truyện

i
Tà

ngắn.”

Li
ệu

2. Tác phẩm

-

a. Vị trí

Lu

yệ

“Vợ nhặt” là truyện ngắn xuất sắc nhất của Kim Lân. Mượn ý của một nhà

n

phê bình văn chương về chuyện điểm lại bốn tác phẩm văn xuôi xếp vào loại gần

Th

như "thần bút" thì hai trong số đó có truyện ngắn "Làng" và "Vợ nhặt" là của Kim

i

Lân. Mà giữa hai truyện ấy thì "Vợ nhặt" có phần xuất sắc hơn "Làng" (theo dư luận

PT

b. Hoàn cảnh sáng tác

TH

của nhiều bạn văn do chính Kim Lân phản ánh).

Qu

ốc

" Vợ nhặt" viết năm 1955, in trong tập truyện ngắn " Con chó xấu xí" (1962).
Truyện được khơi nguồn cảm xúc từ nạn đói đã gây ra cái chết của hơn hai triệu

Gi

đồng dưới bàn tay tàn ác của thực dân Pháp và phát xít Nhật.

a
Tiền thân của truyện ngắn này là tiểu thuyết “Xóm ngụ cư” viết ngay sau
Cách mạng tháng Tám. Nhưng do thất lạc bản thảo, tới năm 1954, Kim Lân dựa vào
một phần cốt truyện cũ để viết “Vợ nhặt”. Tác phẩm vì thế khơng chỉ là kết quả của
quá trình suy ngẫm, gọt giũa cả về nội dung và nghệ thuật mà còn mang âm hưởng
lạc quan của thời đại mới.
c. Bối cảnh của câu chuyện
Bối cảnh của tác phẩm là nạn đói khủng khiếp do phát xít Nhật và thực dân
Pháp gây ra đầu năm Ất Dậu (1945), làm hơn hai triệu đồng bào ta bị chết đói: Có

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG


SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

làng chết gần hết; có nhà chết chẳng cịn ai; nhiều người chết lả trên đường đi, chết
gục bên gốc cây, chết lăn nơi ngòi rãnh, hè nhà, quán chợ…Nhiều gia đình, nhiều
người phải ăn cháo cám, rau má, củ chuối cầm hơi…mà vẫn khơng thốt chết.
Năm 1940 Nhật xâm chiếm Đông Dương bắt nhân dân ta nhổ lúa trồng đay.
Bọn thực dân sau khi thua ở Đơng Dương thì ra sức bóc lột nhân dân để chuẩn bị
cho cuộc chiến tranh mới bọn địa chủ cường hào ở nông thơn ngày càng ức hiếp dân

lành. Mất mùa vì hạn hán, lũ lụt xảy ra thường. Bởi thế đến xuân Ất Dậu năm 1945
nạn đói chưa từng có trong lịch sử đã cướp đi hơn hai triệu đồng bào ta. Những
cảnh chết đường chết chợ, tha phương cầu thực diễn ra hết sức thê lương. Trong

ia
Ch

hồn cảnh đó con người biết chia sẻ cho nhau miếng ăn là cả một nghĩa cử đầy hào
hiệp.

Sẻ

Mặt trận Việt Minh đã vùng dậy tổ chức nhân dân phá kho thóc Nhật cứu

i
Tà

giúp người nghèo và tiến hành cuộc tổng khởi nghĩa tháng Tám. Sự kiện bi thảm
này đã được miêu tả trong các bài thơ nổi tiếng Chiếc xe xác qua phường Dạ Lạc (Văn

Li

Cao), Xuân đến và Đói! Đói! (Tố Hữu); trong các tác phẩm Địa ngục (Nguyên Hồng),

ệu

Mười năm (Tô Hoại), Vỡ bờ (Nguyễn Đình Thi)… Trong những tác phẩm viết về nạn

-

đói năm 1945, Vợ nhặt là tác phẩm có giá trị đặc biệt. Hiện thực về nạn đói thê thảm

Lu

ấy hắt bóng đen lên từng trang viết, ám ảnh tâm trí người đọc từ đầu đến cuối tác

yệ

phẩm. Đồng thời từng trang viết của tác phẩm cứ lấp lánh sáng lên niềm khát khao

n

mãnh liệt của người dân lao động nước ta về hạnh phúc gia đình, niềm tin bất diệt

Th

i

của họ đối với sự sống và tương lai, là tình yêu thương, cưu mang đùm bọc lẫn nhau

TH

của những con người nghèo khổ ngay cả khi mấp mé bên bờ vực của cái chết. Với

PT

nhiều tác giả đi trước và cùng thời cái đói là nguyên nhân chia cắt tình thân, thậm
chí sinh li tử biệt cịn Kim Lân lại phát hiện ra cái đói lại là nguyên nhân dồn đẩy

Qu

những con người nghèo khổ tìm đến cưu mang nhau, nhặt được nhau và nhặt được

ốc

hạnh phúc.

Gi
a

d. Nhan đề

Sau rất nhiều những thăng trầm của sự nghiệp sáng tạo văn chương, các nhà
phê bình đã rút ra nhận xét: “Chỉ ra cái cốt tuỷ của toàn bài, hoặc ở đầu bài, hoặc ở
giữa bài, hoặc ở cuối bài”. Và trong đó: “đầu đề phải nổi lên trên bề mặt văn bản,
khơng có nó… khơng thể xây dựng được mơ hình văn bản”. Vì thế nhan đề là một
yếu tố quan trọng của tác phẩm văn chương. Bởi lẽ nhan đề chứa đựng linh hồn của
tác phẩm và chiều sâu tư tưởng của tác giả. Đồng thời yếu tố này giống như một thứ
“chìa khố nghệ thuật” giúp người đọc mở ra cánh cửa chìm của tác phẩm.

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG


SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

Có rất đa dạng các kiểu đặt nhan đề tùy vào ý tưởng văn chương của mỗi nhà
sáng tạo. Và nhan đề “Vợ nhặt” do Kim Lân đặt vào chính là một kiểu nhan đề
nêu tình huống và sắc điệu thẩm mỹ. Ngay từ nhan đề, nhà văn đã gợi lên tình
huống éo le, ối oăm, kích thích trí tị mị của người đọc, gợi những suy ngẫm của
người đọc. Hành động "nhặt" thường gắn với những thứ nhỏ bé hoặc khơng ra gì.

Thơng thường, người ta có thể nhặt thứ này, thứ khác chứ không ai “nhặt” vợ. Bởi
"vợ" lại là một người cần được nâng niu và trân trọng. Họ có vị trí trung tâm trong
việc xây dựng tổ ấm. Vì thế dựng vợ gả chồng là việc thiêng liêng với mỗi con
người, khơng thể qua qt như trị đùa. Người ta hỏi vợ, cưới vợ với sính lễ và theo

ia
Ch

phong tục, cịn ở đây thật trái khốy và vơ lí khi Tràng "nhặt" được vợ. Song thực ra
nó lại rất có lí. Bởi đúng thực tế, anh cu Tràng trong câu chuyện này đã nhặt được vợ

Sẻ

thật. Chỉ một vài câu bông đùa của Tràng mà cũng đã có người chịu theo anh về làm
vợ. Điều này đã khiến một sự việc nghiêm túc, thiêng liêng trở thành trò đùa và

i
Tà

ngược lại, điều tưởng như đùa ấy lại hóa thành thật.

Li

Bản thân nhan đề từ đây tự nó đã gợi ra sự rẻ rúng với giá trị con người.

ệu

Chuyện Tràng nhặt được vợ đã nói lên tình cảnh thê thảm và thân phận tủi nhục của

-

người nông dân nghèo trong nạn đói khủng khiếp. Nhưng đồng thời tiêu đề ấy cũng

Lu

gợi mở trong óc người đọc sự cưu mang, đùm bọc và khát vọng, sức mạnh hướng

n

yệ

tới cuộc sống, tổ ấm, niềm tin của con người trong cảnh khốn cùng.
e. Chủ đề

Th

i

Thông qua tác phẩm, nhà văn đã phản ánh và trân trọng những con người

TH

bần cùng, lương thiện. Trong hồn cảnh đói kém khủng khiếp do bọn thực dân, phát

PT

xít gây ra, họ đã cưu mang, yêu thương, đùm bọc lấy nhau, nương tựa vào nhau,

Qu

dành cho nhau hạnh phúc và không thôi niềm khao khát về mái ấm gia đình, niềm

ốc

tin bất diệt vào cuộc sống tương lai. Như Kim Lân từng tâm sự: “Tôi muốn cho độc

a

người là có cuộc sống. Có tình người là có hy vọng vào tương lai”.

Gi

giả thấy dù hồn cảnh thế nào đi nữa thì tình người vẫn vượt lên trên tất cả. Có tình

f. Tóm tắt truyện ngắn “Vợ nhặt”
Năm 1945, nạn đói khủng khiếp xảy ra lan tràn khắp nơi, người chết như ngả
rạ, người sống cũng dật dờ như những bóng ma. Tràng là một người xấu xí thơ kệch,
ế vợ, sống ở xóm ngụ cư. Anh làm nghề kéo xe bò thuê và sống với một mẹ già. Một
lần kéo xe thóc Liên đồn lên tỉnh Tràng đã quen với môt cô gái. Vài ngày sau gặp
lại, Anh khơng cịn nhận ra cơ gái ấy, bởi vẻ tiều tụy, đói rách làm cơ đã khác đi rất
nhiều. Tràng đã mời cô gái một bữa ăn, cô gái liền ăn một lúc bốn bát bánh đúc. Sau
một câu nói nửa thật, nửa đùa, cơ gái đã theo anh về nhà làm vợ. Việc Tràng nhặt

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG


SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

được vợ đã làm cả xóm ngu cư ngạc nhiên, nhất là bà Cụ Tứ (mẹ Tràng) đón nhận
người con dâu trong tâm trạng vừa buồn vừa mừng, vừa lo âu, vừa hi vọng nhưng

không hề tỏ ra rẻ rúng người phụ nữ đã theo khơng con mình. Đêm tân hơn của họ
diễn ra trong khơng khí chết chóc, tủi sầu từ xóm ngụ cư vọng tới. Sáng hơm sau,
một buổi sáng mùa hạ, nắng chói lói. Bà cụ Tứ và cô dâu mới xăm xắn dọn dẹp, quét
tước trong ngồi. Trước cảnh ấy, Tràng cảm thấy mình gắn bó và có trách nhiệm với
cái nhà của mình và thấy mình nên người, trơng người vợ đúng là một người phụ
nữ hiền hậu đúng mực, khơng cịn vẻ gì chao chát chỏng lỏn như lần đầu gặp nhau.
Bà cụ Tứ hồ hởi đãi hai con vài bát cháo loãng và một nồi cháo cám. Qua lời kể của

ia
Ch

người vợ, Tràng dần dần hiểu được Việt Minh và trong óc Tràng hiện lên hình ảnh
đám người đói kéo nhau đi phá kho thóc Nhật, phía trước là một lá cờ đỏ bay phấp

Sẻ

phới.

i
Tà

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT

ệu
-

a. Tình huống truyện:

Li

1. Tình huống truyện

Lu

yệ

Nhà văn Kim Lân đã tạo ra một tình huống ối oăm, hết sức độc đáo: Tràng- một

n

anh nơng dân ngụ cư nghèo bỗng “nhặt” được vợ trong nạn đói khủng khiếp năm

Th

1945. Việc “nhặt vợ” của Tràng lại diễn ra trong hồn cảnh khơng ai dám nghĩ đến

i

chuyện vợ con cho anh ta: người dân đang chết đói đầy đường.

TH

b. Diễn biến của tình huống: Việc Tràng “nhặt” được vợ đã khiến nhiều người ngạc

PT

nhiên:

Qu

ốc

- Trước hết là người dân xóm ngụ cư: hết ngạc nhiên đến võ đốn, có cả mừng vui
“những khn mặt hốc hác u tối của họ bỗng dưng rạng rỡ hẳn lên”, và cuối cùng là ái

Gi

ngại “Giời đất này còn rước cái của nợ đời về. Biết có ni nổi nhau sống qua được cái thì

a

này khơng?”

- Tiếp đến là sự ngạc nhiên của bà cụ Tứ: Hết sức ngạc nhiên, khi hiểu ra cơ sự thì
buồn thương cho số kiếp nghèo khổ của con trai, càng thương con trai bao nhiêu thì
bà lại càng thương người con dâu bấy nhiêu, bà an ủi động viên các con về một
tương lai thiết thực.
- Đến bản thân Tràng cũng hết sức ngạc nhiên, khơng tin nổi vào sự thật là mình đã
có vợ, đến tận hơm sau vẫn cịn “ngỡ ngàng như khơng phải”.

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG


SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

c. Sự tác động của tình huống: Tình huống truyện đã làm thay đổi tính cách, số
phận của nhân vật:
- Nhân vật Tràng: Khi người đàn bà theo mình về thật thì Tràng lo lắng trước cảnh
nạn đói “thóc gạo này đến cái thân mình cũng chả biết có ni nổi khơng, lại cịn đèo bịng”,
nhưng ngay lập tức anh đã “Chậc, kệ!”, và Tràng đã quyết định đưa vợ về trong

niềm hạnh phúc khó tả. Có vợ, Tràng cảm thấy mình mới “nên người”, nhận ra trách
nhiệm của bản thân đối với gia đình và có niềm tin vào tương lai.
- Nhân vật người đàn bà vợ nhặt: Trước khi làm vợ Tràng, chị là người phụ nữ chao

ia
Ch

chát, nhưng khi về làm vợ Tràng, chị đã thay đổi, trở thành một người vợ hiền, dâu
đảm đúng mực, biết thu vén cơng việc gia đình và đặc biệt cịn có những hiểu biết về

Sẻ

tình hình xã hội, mang đến cho gia đình câu chuyện tràn đầy niềm tin.

i
Tà

- Nhân vật bà cụ Tứ: là người mẹ đói khổ một đời nhưng giàu lịng nhân hậu, giàu
niềm tin. Trước tình cảnh con trai “nhặt vợ” bà vừa thương vừa buồn tủi, nhưng với

Li

lịng nhân hậu, sự cảm thơng bà đã dang rộng vịng tay đón người con dâu mới. Dù

ệu

trong lịng nặng trĩu một nỗi lo “Biết rằng chúng nó có ni nổi nhau sống qua được cơn

-

đói khát này không” nhưng bà cụ đon đả động viên các con bằng cái triết lí dân gian

Lu

“ai giàu ba họ, ai khó ba đời?”, mở ra một tương lai rất thiết thực mà các con có thể tin

yệ

vào khả năng của mình đó là vườn tược, nào là gà q... Bà cụ Tứ đã mang lại cho

n

gia đình một khơng khí ấm áp, vui tươi, “Bà lão nói tồn chuyện vui, tồn chuyện sung

d. Ý nghĩa của tình huống:

i

Th

sướng về sau này”.

TH

PT

- Tình huống có ý nghĩa phát hiện và khẳng định bản chất tốt đẹp và sức sống kì

ốc

khao tổ ấm gia đình và yêu thương đùm bọc lẫn nhau.

Qu

diệu của con người: ngay trên bờ vực của cái chết họ vẫn hướng về sự sống, khát

Gi

- Tình huống cịn mang ý nghĩa phát hiện sâu sắc về hiện thực xã hội: gián tiếp tố

a

cáo tội ác của thực dân Pháp và phát xít Nhật, kẻ đã gây ra nạn đói khủng khiếp,
khơng chỉ cướp đi sinh mệnh của hàng triệu người dân Việt nam mà còn hạ thấp giá
trị con người, đó là thân phận con người bị rẻ rúng.
- Thơng qua tình huống, nhà văn cịn thể hiện sự đồng cảm với những khổ đau trong
cuộc sống của người nông dân, đồng cảm với khát vọng hạnh phúc, khát vọng tổ ấm
gia đình của họ.
e. Giá trị của tình huống

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG


SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

Nhắc đến truyện ngắn, yếu tố quyết định của nó khơng gì khác ngồi tình
huống truyện. Tình huống truyện đặc sắc bao nhiêu thì tác phẩm càng thành cơng
và để lại dấu ấn bấy nhiêu. Bởi tình huống truyện là một lát cắt về thời gian, một
khoảnh khắc của câu chuyện mà ở đó nhân vật được bộc lộ tính cách một cách sắc
nét, bởi có ý kiến cho rằng “Nhân vật trong văn chương đôi khi thật hơn con người

thật”. Tình huống truyện cịn giúp cho nhà văn tổ chức được mạch truyện và giải
quyết những nút thắt về mâu thuẫn trong truyện. Truyện kể về một gia đình trong
xóm ngụ cư mà lăng kính của nhà văn ở đây tập trung vào anh cu Tràng và mẹ anh
là bà cụ Tứ. Tràng vốn là một gã trai lông bơng, xấu xí, dở hơi, thơ kệch và ế vợ.

ia
Ch

Bỗng một hơm, Tràng nhặt được vợ. Điều đáng nói ở đây là Tràng nhặt được vợ
ngay trong lúc đói khát, ranh giới giữa sự sống và cái chết hết sức mong manh.

Sẻ

Chính điều này đã gây ra một chuỗi ngạc nhiên và làm xáo trộn thế giới truyện Vợ
nhặt. Tình huống khơng chỉ tạo ra một hồn cảnh có vấn đề cho câu truyện mà cịn

i
Tà

nén trong đó ý đồ nghệ thuật của nhà văn để gợi mở ra những giá trị nhân đạo và

Li

giá trị hiện thực cho tác phẩm.

ệu

Mơ tả tình huống truyện đặc sắc và đầy éo le, trước hết Kim Lân muốn tố

-

cáo tội ác của phát xít Nhật, kẻ đã gây ra nạn đói khủng khiếp này. Kim Lân viết

Lu

truyện vào năm 1960 nhưng lại lấy bối cảnh nạn đói năm 1945, hơn hai triệu đồng

yệ

bào Việt Nam chết đói. Người ở Thái Bình, Nam Định lũ lượt kéo nhau chết như ngả

n

rạ. Nhưng điều đáng nói ở đây, Kim Lân khơng mơ tả việc cái đói làm cho con người

Th

bị hủy diệt, ơng lách sâu ngịi bút của mình để mơ tả phương diện khác của cái đói ý

i

chính cái đói đã làm cho giá trị, nhân phẩm con người trở nên thấp kém.

TH

PT

Chưa bao giờ phẩm giá của con người lại bị rẻ rúng như giai đoạn này. Hôn
nhân vốn là một việc hệ trọng, là việc thiêng liêng cả cuộc đời vậy mà người ta có

Qu

thể nhặt được vợ như nhặt được cọng rơm, cọng rác ngoài đường. Chưa bao giờ,

ốc

phẩm giá của người phụ nữ trở nên mạt hạng thế này, đồng nghĩa với việc người vợ

Gi

trong tác phẩm này là một sự đèo bòng, một miệng ăn và là một gánh nặng. Để làm

a

tăng thêm giá trị tố cáo, Kim Lân đã cực khéo léo khi để cho vợ của Tràng là một
nhân vật không tên, gọi cô ta là thị, “thị” là từ chung để chỉ người phụ nữ. Điều đó
chứng tỏ khơng phải chỉ mình vợ Tràng bị rẻ rúng, thấp kém, mà là giá trị chung của
tất cả những người phụ nữ trong xã hội. Tất cả những điều ấy đều do bọn phát xít
Nhật gây ra. Vợ nhặt của Kim Lân xứng đáng là một bản cáo trạng đanh thép để kết
tội Phát xít Nhật. Khác với các nhà văn cùng thời khác như Nam Cao, Ngô Tất Tố
lên án bọn thực dân Pháp, Kim Lân đã “khơi những nguồn chưa ai khơi, sáng tạo
những gì chưa có”, tập trung theo quan niệm của tác giả Nam Cao trong tác phẩm
“Đời thừa”: “Văn chương không cần những người thợ khéo tay, chỉ biết làm theo

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG


SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

một vài kiểu mẫu đưa cho, văn chương chỉ dung nạp những người biết đào sâu, biết

tìm tịi, khơi những nguồn chưa ai khơi, sáng tạo những gì chưa có”.
Như một nghịch lý, chuyện Tràng có vợ đã gây ngạc nhiên cho tất cả mọi người
trong xóm cụ cư, cho bà cụ Tứ - mẹ Tràng và cho cả chính bản thân anh, người trực
tiếp nhặt được vợ. “…người trong xóm lạ lắm: Họ đứng cả trong ngưỡng cửa nhìn
ra bàn tán…”. Đến khi hiểu ra Tràng có vợ theo về, thì họ lại càng ngạc nhiên hơn
nữa. Người thì “Cười lên rung rúc”. Người lại lo dùm cho anh ta: “Ơi chao! Giời đất
này cịn rước cái của nợ đời về. Biết có ni nổi nhau sống qua được cái thì này
khơng?”.

ia
Ch

Nếu để ý ta sẽ thấy, khi Tràng chưa về, cả xóm ngụ cư chìm trong âu lo và

Sẻ

bóng tối, mọi người đều có gương mặt tối om vì đói. Nhưng khi Tràng về thì như có
luồng gió tươi mát thổi vào từng gương mặt người. Họ cố cắt nghĩa xem Tràng đi

i
Tà

với ai, sự ngạc nhiên khiến họ quên đi cái đói. Chi tiết này lại một lần nữa thể hiện
Kim Lân là một nhà văn nhân đạo. Ông đã đưa cho Tràng một chiếc phao tinh thần

Li

để cho cả thế giới này, cả xóm ngụ cư mà “cái đói đã tràn về tự bao giờ” khơng bị cái

ệu

đói cuốn trơi đi đến chìm nghỉm.

-

Lu

Bà cụ Tứ - mẹ anh là người hiểu thằng con mình hơn ai hết lại càng khó tin

yệ

Tràng có vợ. Xưa nay, mọi việc trong cái nhà này đều do một tay bà cụ cắt đặt. Bà đã

n

già lắm rồi, hẳn cũng mong thằng con trai mình có thể n bề gia thất - đây chính là

Th

nỗi mong mỏi của những người làm cha làm mẹ. Bà cụ mong mỏi nhưng cũng chưa

i

bao giờ dám nghĩ đến chuyện Tràng lấy vợ. Hôm nay, thấy Tràng ở ngồi ngõ đợi

TH

mẹ, tấm lịng của người mẹ yêu thương con mách bảo bà là đã có chuyện gì bất

PT

thường xảy ra trong nhà này… Vào đến nhà, bà thấy có một người đàn bà lạ đang

ốc

Qu

ngồi ở đầu giường con trai mình. Đó là chuyện xưa nay chưa từng có.
Người ngạc nhiên cuối cùng trong tình huống này lại là chính Tràng. Nhìn

Gi

vợ, ngồi ngay đầu giường mình, anh ta “vẫn cịn ngờ ngợ như khơng phải thế. Ra

a

hắn đã có vợ rồi đấy ư”. Cho đến tận sáng hôm sau, khi mặt trời đã lên mấy cái sào,
Tràng thức dậy, thấy nhà cửa gọn gàng, tươm tất, anh ta cũng vẫn chưa hết ngạc
nhiên. Bởi hắn chưa bao giờ nghĩ rằng chỉ bằng một câu hị tầm phơ, tầm phào như
vậy mà lại có thể chóng vánh lấy được vợ bằng thật thế này. Tràng cứ ngỡ đó chỉ là
mơ!
Người vợ trong tác phẩm không hề ngạc nhiên, nhưng ở cô gái này lại có sự
dần dần lột xác. Giữa đám đơng, cơ sưng sỉa, chao chát, đánh đá, kể cả ăn xong bốn
bát bánh đúc chẳng chút e dè, cầm đôi đũa quệt ngang miệng rất tự nhiên. Vậy mà
sau khi nghe Tràng lửng lơ nói về “lời hứa hơn” thì những cái đanh đá, chanh chua,

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG


SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

hồn nhiên bỗng biến đổi theo từng bước khi về đến nhà Tràng. Thị đi sau ba bốn
bước, đầu hơi cúi, nón che khuất mặt. Chỉ là thị đang đối diện với chính lịng mình:
chuyện số phận chứ chẳng phải chơi. Khơng có nước mắt, nhưng thị cứ rón rén, e
thẹn đích như cơ dâu vừa bước khỏi nhà mẹ theo chồng. Cho đến khi ngồi trong
mép giường nhà Tràng, tay ơm khư khư cái thúng, mặt bần thần, thì ra đến giờ phút
này cơ mới nghĩ tới tình cảm của mình. Đây là nơi quyết định cuối cùng cho thân
phận của cô. Bà cụ chưa về, biết ý bà ra sao? Chuyện thành vợ chồng mà như thế
này sao? Lấy chồng, hạnh phúc lớn nhất của đời người con gái lại trơ trọi, lủi thủi
như thế này sao? Cũng may bà cụ Tứ là một người nhân hậu, bao dung, cùng sự an

ia
Ch

ủi, thương cảm, nên cô cũng đã cảm thấy yên lòng.
Bên cạnh giá trị tố cáo, Vợ Nhặt của Kim Lân còn tập trung vào để ngợi ca

Sẻ

sự sống của con người. Câu chuyện viết về nạn đói năm 1945, khi con người ta chỉ

i
Tà

biết sống vì chính mình, ai lại sống cho người khác, có ai tự dưng lại nghĩ đến
chuyện dựng vợ gả chồng? Người ta chỉ dựng vợ gả chồng trong lúc “ăn nên làm

Li

nổi”. Cái chết bủa vây, Tràng vẫn đưa vợ về xóm ngụ cư. Thơng qua câu truyện nhà

ệu

văn muốn mang đến thơng điệp: Sự sống là tích cực và cuộc sống không bao giờ là

-

chán nản. Vợ nhặt ra đời trong những năm nạn đói nhưng người đọc vẫn thấy ở đó

Lu

là niềm tin phơi phới, là sự lạc quan, yêu đời của những con người dám bước qua

yệ

tăm tối với lịng ham sống. Điều đó được thể hiện ở hành động theo không Tràng về

n

làm vợ của thị. Kề cái chết, người đàn bà ấy không hề buông xuôi sự sống. Trái lại,

Th

Thị vẫn vượt lên trên cái ảm đạm, cái tăm tối để mong muốn được xây dựng hạnh

i

phúc. Tinh thần lạc quan với niềm khao khát được sống và hạnh phúc chính là nét

TH

vẽ đẹp nhất trong tâm hồn người vợ nhặt, được sống giữa thảm cảnh của cái đói cái

PT

chết, được hạnh phúc giữa biết bao tang tóc đau thương do nạn đói năm Ất Dậu ấy.

Qu

“Khoảnh khắc” ấy chính là một tình huống rất bất ngờ, bất ngờ với cả độc giả và bất

ốc

ngờ cả với chính cu Tràng. Đó là một hành động liều mình của Thị, nhưng xuất phát

Gi

cũng bởi sự xơ dạt của số phận, dồn ép của cái đói chứ khơng hề là bản chất của

a

người phụ nữ ấy. Cái nghèo cái đói khiến Thị đã quên mất đi cái thể diện của một
người con gái: “ngồi sà xuống, ăn thật”, “cắm đầu ăn một chặp bốn bát bánh đúc
liền chẳng hề chuyện trị gì”.
Nhà văn Kim Lân đã kể cho chúng ta nghe về thân phận của một kiếp người
vì đói mà chấp nhận theo khơng người đàn ơng xa lạ về làm vợ chỉ với một câu nói
đùa: “Này, nói đùa chứ, có về với tớ thì ra khn hàng lên xe rồi cùng về.” Thị bám
vào một câu nói đùa tầm phơ tầm phào để mong tìm thấy một chốn nương thân, với
một hi vọng chạy trốn cái đói, làm “vợ nhặt” theo kiểu cho khơng. Thị đánh liều trao
thân gửi phận cho một người đàn ông xa lạ mà không biết bến nào trong, bến nào

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG


SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

đục, không biết cuộc đời sẽ hạnh phúc hay vẫn nghèo nàn và cơ cực. Đó là hành
động liều lĩnh nhưng lại khơng hề toan tính, nó có thể xuất phát từ cái nghèo cái đói,
nhưng nhất định khơng phải là cái ác và cái xấu.
Những hành động của Thị đều thể hiện chân thực những nét diễn biến tự
nhiên của một con người hồn tồn ý thức. Có cái nhục nhã và xấu hổ khi phải lăn
sà vào miếng ăn, khi khơng thể chế ngự được sự giày vị của cái dạ dày đói khát, cái
khát vọng có được một bữa no lại trỗi dậy như bản năng, như một nét tâm lí q đỗi
bình thường của con người. Giá trị và nhân cách của một con người có lẽ chưa bao
giờ rẻ rúng và thê thảm đến thế. Nhưng người phụ nữ ấy chao chát, chỏng lỏn là

ia
Ch

thế, nhưng không hề lẳng lơ và trơ trẽn mà tất cả những hành động và lời nói chỉ
càng làm tơ đậm thêm những vẻ đẹp, những thanh âm trong trẻo trong lòng Thị

Sẻ

giữa biết bao ngổn ngang và ngặt nghẽo của cuộc đời.

i
Tà

Để câu truyện trở nên hấp dẫn bạn đọc hơn, Kim Lân cịn mơ tả tình huống

truyện trong sự giao tranh lấn át giữa ánh sáng và bóng tối. Ban đầu trùm lên xóm

Li

ngụ cư là khơng khí u ám, chết chóc, âu lo, nhưng đơi trai gái đi đến đâu thì ở đó

ệu

bừng lên ánh sáng. Khơng chỉ hiện về ở những con người trong xóm ngụ cư. Ánh

-

sáng còn hiện về trong túp lều nhà bà cụ Tứ. Khi đưa vợ về đến nhà, Tràng nhấc

Lu

cành dong lên để giới thiệu về gia cảnh. Hiện ra trước mắt cô gái bấy giờ là một túp

yệ

lều lụp xụp ở góc vườn. Căn nhà tăm tối quá, cỏ dại mọc đến tận cửa nhà, đám mùn

n

cưa trong bãi thì vương vãi bẩn thỉu, cái ang nước ngồi vườn thì khơ cong, bước

Th

i

chân vào trong nhà thì đầy những sống áo luộm thuộm. Ta có cảm giác như biết bao

TH

gia đình khác trong xóm ngụ cư này, cái chết đã bị vào tận cửa.

PT

Sau một đêm trăn trở, thì dường như đã có sự giao tranh mãnh liệt giữa ánh

Qu

sáng và bóng tối, khi cơ gái nhận thức, trăn trở được “thân gái như hạt mưa sa”,

ốc

mình đã là dâu con nhà này thì phải có trách nhiệm với gia đình. Cơ dậy từ sớm với

Gi

bà cụ Tứ và dọn dẹp nhà cửa, đám mùn cưa được quét dọn sạch sẽ vơ cùng, cái ang

a

nước hơm nay thì đầy ăm ắp. Túp lều trở nên sáng sủa, quang quẻ hẳn. Cái chết
được đẩy lùi ra tận ngoài ngõ. Sự sống mới hồi sinh ngay trong gia đình bà cụ Tứ
ngay sáng hơm sau.
Ánh sáng và bóng tối cịn được thể hiện ở trong tâm trạng của bà cụ Tứ. Mặt
bà lão tối sầm lại với dịng cảm xúc tn trào, là cơn bão lịng đang cuộn xốy với
tình thương con vô bờ bến. Bà tủi phận, so sánh người ta với mình “người ta thì

dựng vợ gả chồng cho con những lúc ăn nên làm nổi, cịn mình thì…” Bà lão chua
chát. Tự trách bản thân mình, càng thương con bao nhiêu bà càng tủi phận bấy
nhiêu. Bã đã khóc, những giọt nước mắt của tình thương đã gieo vào lòng người đọc

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG


SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

biết bao thương xót, tủi buồn. Bà đã chấp nhận nàng dâu khơng chỉ bằng tình mẫu
tử mà cịn bằng tình thương người, bằng sự đồng cảm giữa những người cùng là
phụ nữ. Tình thương của bà làm cho cuộc hơn nhân ấy khơng cịn là nhặt nhau giữa
đường, giữa chợ nữa mà là duyên phận. Cách nói giản dị của bà “Ừ thôi các con phải
duyên phải kiếp với nhau, u cũng mừng lòng” đã làm ấm lòng những số phận tội
nghiệp. Thị và Tràng dường như cũng sẽ ấm lòng hơn trước kinh nghiệm của người
mẹ từng trải nói “ai giàu ba họ, ai khó ba đời”. Bà động viên con trai và con dâu
bước qua những ngày đói khổ mà lịng đầy thương xót. Mới đêm qua khuôn mặt bà
cụ bủng beo là thế, vậy mà sáng hôm nay khuôn mặt bà rạng rỡ hẳn lên. Bà nói nói

ia
Ch

cười cười tồn chuyện vui, tồn chuyện tương lai, bà xăm xắn đi làm mọi việc cùng
con dâu.

Sẻ

- Tràng ạ. Khi nào có tiền ta mua lấy đơi gà. Tao tính rằng cái chỗ đầu bếp
mà xem...

i
Tà

kia làm cái chuồng gà thì tiện quá. Này ngoảnh đi ngoảnh lại chả mấy có đàn gà cho

Li

Câu nói của bà mở ra một chuỗi những tương lai, bà đang gieo vào lịng đơi

ệu

vợ chồng trẻ niềm tin và hi vọng, từ đàn gà mà có tất cả. Đó chính là khát vọng sống

-

mãnh liệt được bộc lộ trong hoàn cảnh khốn cùng nhất. Đó là khát vọng của những

Lu

con người nghèo khổ luôn lạc quan, tin tưởng vào cuộc sống đầy đủ, tốt đẹp hơn.

yệ

n

Ánh sáng và bóng tối cịn được thể hiện ở chi tiết hai hào dầu đèn. Ngày cưới

Th

vợ, Tràng mua lấy hai hào dầu đèn. Đêm hôm ấy túp lều nhà bà cụ Tứ được thắp

i

sáng lên bằng ngọn đèn ấy. Kim Lân nhắc đến ngọn đèn không dưới ba lần. Lần đầu

PT

TH

là khi Tràng quyết mua hai hào dầu đèn, Thị bảo Tràng hoang phí, Tràng đáp lại:
- “Vợ mới vợ miếc cũng phải cho nó sáng sủa một tí chứ, chả nhẽ chưa tối đã

ốc

Qu

rúc vào ngay, hì hì...”

Rõ ràng ở đây, Tràng khơng cịn là một gã lông bông, cạn nghĩ. Việc Tràng

Gi

mua hai hào dầu đèn vốn đã là dụng ý nghệ thuật của Kim Lân. Tràng muốn bắt

a

đầu từ hôm nay cuộc đời mình sẽ bước sang một trang mới, một cuộc sống sáng sủa
hơn. Lần thứ hai xuất hiện là khi bà cụ Tứ vỡ lẽ ra mọi chuyện. Bà rất thương con,
nhất là thương cho nàng dâu mới.
Đỉnh cao của tình thương là bà sợ ngọn đèn sẽ soi tỏ khn mặt mình, để bọn

trẻ nhìn thấy những giọt nước mắt, giọt nước mắt của tình mẫu tử, của những người
nghèo biết nương tựa vào nhau. Lần thứ ba ngọn đèn xuất hiện là khi chuẩn bị đi
ngủ, ngọn đèn soi tỏ khn mặt thị, nhìn Thị mà Tràng buồn không sao cắt nghĩa
được. Ba lần ngọn đèn xuất hiện đã nhen nhóm lên ngọn lửa sống trong gia đình bà
cụ Tứ, là khát vọng của tất cả thành viên trong gia đình. Ta cũng đã từng bắt gặp

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG


SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

ngọn đèn của khát vọng sống ấy trong hình ảnh cô Mị “xắn miếng mỡ bỏ vào đĩa
đèn cho thêm sáng” trong “Vợ Chồng A Phủ” của Tơ Hồi. Hơn thế nữa, ngọn đèn
cũng chính là biểu tượng về cả một dân tộc, bởi mỗi gia đình là một tế bào của xã
hội, dân tộc ta đang đứng lên giành lại quyền sống, đang liên kết với nhau để châm
bùng ngọn đuốc của sự đoàn kết để chấm dứt chiến tranh. Đến cuối cùng, ngọn đèn
ấy được Kim Lân hóa thân thành hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng ở cuối tác phẩm. Với
cách kết truyện ấy, Kim Lân đã để cho nhân vật của mình giác ngộ với lí tưởng cách
mạng. Hình ảnh lá cờ đỏ và đồn người đi trên đê Sộp, gợi cho người đọc về Việt
Minh, về Cách mạng Tháng 8 vĩ đại, về sự vùng lên của những người khốn khổ, đập

ia
Ch

tan xiềng xích để giành lại cơm áo, giành lại độc lập tự do cho tác phẩm.
Qua tình huống truyện độc đáo trong tác phẩm sVợ nhặt, nhà văn Kim Lân

Sẻ

đã truyền cho người đọc một tinh thần lạc quan và niềm tin mãnh liệt vào cuộc sống.

i
Tà

Chúng ta khơng cịn phải hứng chịu nạn đói khủng khiếp ấy, nhưng cuộc sống vẫn
có những khó khăn, thử thách, và chỉ khi chúng ta có niềm tin vào bản thân mình,

Li

vào tương lai tốt đẹp thì chúng ta sẽ vượt lên tất cả. Chúng ta hãy cứ luôn khao khát

ệu

được sống, được tận hiến hết mình cho cuộc đời này. Bởi, sự sống có thể đứng ngoài

-

mọi sự hủy diệt, giống như Xuân Diệu đã từng nói rằng: “Đã là sự sống, chẳng bao

n

yệ

Lu

giờ chán nản”.

i

2.1. Lai lịch, ngoại hình

Th

2. Hình tượng nhân vật Tràng

TH

PT

Nếu ví nhân vật của tiểu thuyết là một “thế giới” thì nhân vật của truyện

Qu

ngắn chỉ là một “khoảnh khắc”. Vì thế, khi giới thiệu hồn cảnh hay miêu tả ngoại

ốc

hình nhân vật của tác giả truyện ngắn thường chỉ khắc sâu vào chi tiết đắt giá để
xoáy sâu và làm nổi rõ một điều gì đó. Nhà cầm bút Kim Lân cũng đã xây dựng

Gi

nhân vật trong truyện ngắn “Vợ nhặt” của mình theo cách đó.

a

a. Lai lịch
Trong tác phẩm này, mẹ con Tràng vì mưu sinh nên phải tha hương cầu thực
nơi đất khách quê người. Cuộc sống của hắn chịu nhiều thiệt thòi khi trong cảnh ngụ
cư. Thứ dẫn xưa kia bị người trong cộng đồng làng xã coi khinh, vì thế mà chẳng

mấy ai thèm nói chuyện với Tràng, trừ lũ trẻ hay chọc ghẹo khi anh ta đi làm về.
Cuộc sống chịu thiệt thòi. Để tồn tại, người sống kiếp ngụ cư phải bưng mặt
đi làm thuê, làm mướn cho những người có quyền thế, có tiền của. Và Tràng làm

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG


SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

nghề kéo xe bị th cho Liên đồn Nhật. Một cái nghề bấp bênh, ngắn hạn không ổn
định.
Tràng sống đời “mẹ quá, con côi” cơ cực cùng bà mẹ già. Cả gia tài của họ là
một ngôi nhà vắng teo đứng “rúm ró trên mảnh vườn xung quanh lổn nhổn những
búi cỏ dại”.
Trong nạn đói năm ấy, người đói chết thây chất đầy đường, chẳng cịn biết
lấy gì để mà no cái bụng, có được bát cháo cám mà húp thơi đã là một ân huệ rất lớn.
Gia đình Tràng cũng chẳng ngoại lệ, cuộc sống bấp bênh khi tương lai của mình cịn

ia
Ch

lo chưa xong, ở nhà “gạo chỉ đếm bằng hạt”.
b. Ngoại hình

Sẻ

Nhà nghiên cứu Vương Trí Nhàn đã từng nhận xét sở trường của nhà văn

i
Tà

Kim Lân trong tạo dựng nhân vật rằng: “Kim Lân là nhà văn của lớp người đầu thừa
đuôi thẹo”. Tràng trong truyện ngắn “Vợ nhặt” của ông là một chân dung như thế. Y

Li

không phải là một kì cơng của tạo hóa, mà được Kim Lân đẽo gọt bằng những nét

ệu

khá sơ sài. Một người đàn ơng xấu xí, thơ kệch và ngờ nghệch, bước đi “ngật

-

ngưỡng” vào trang văn: “Hắn vừa đi vừa tủm tỉm cười, hai con mắt nhỏ tý, gà gà

Lu

đắm vào bóng chiều, hai bên quai hàm bạnh ra, rung rung làm cho cái bộ mặt thô

n

yệ

kệch của hắn lúc nào cũng nhấp nhỉnh những ý nghĩ gì vừa lý thú, vừa dữ tợn”. Kim
Lân cho người đọc tiếp cận với chân dung Tràng ngay ở những trang đầu của phần

Th

trích giảng với gương mặt “phớn phở” đầy kiêu hãnh, với nụ cười “tủm tỉm” đầy ý

i

vị, với đôi mắt “lấp lánh” đầy vẻ mãn nguyện trên nền cảnh “tối sầm lại vì đói khát”

TH
PT

của xóm ngụ cư.

Qu

Vì thế Tràng đứng trước nguy cơ ế vợ thậm chí có thể không lấy nổi vợ. Nỗi

ốc

khổ của Tràng khác với những nhân vật cùng thời, có thể có nhà, cịn người thân
nhưng lại gần như khơng thể có được hạnh phúc. Đây là cách khai thác khác biệt

Gi

giữa Kim Lân và Nam Cao. Qua nhân vật Tràng nhà văn cũng muốn nói lên khát

a

khao của người lao động trong những năm nạn đói.

⇨ Nhà văn Kim Lân đã cố tình tạo những ấn tượng bên ngoài đầu tiên ấy để nhấn
mạnh về bản chất tâm hồn bên trong cái vỏ bọc hình thức, về những diến biến thay
đổi kì diệu trong con người nhân vật này.

2.2. Tính cách
a. Tràng – con người vơ tư, nơng cạn nhưng nhân hậu, phóng khống

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG


SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

Nói Tràng vơ tư, nơng cạn là bởi y hầu như khơng biết tính tốn, khơng ý
thức hết hồn cảnh của mình. Tràng thích chơi với trẻ con và chẳng khác chúng là
mấy. Mỗi lần Tràng đi làm về, trẻ con trong xóm cứ thấy cái thân hình to lớn, vập
vạp của hắn từ dốc chợ đi xuống là ùa ra vây lấy hắn, reo cười váng lên. Rồi chúng,
đứa túm đằng trước, đứa túm đằng sau, đứa cù, đứa kéo, đứa lôi chân không cho đi.
Khi ấy, Tràng chỉ ngửa mặt lên cười hềnh hệch. Anh với lũ trẻ con như anh em, bè
bạn và cái xóm ngụ cư ấy mỗi chiều lại xôn xao lên được một chút.
Ngay cả chuyện quan trong như lấy vợ, một trong ba việc được người xưa coi
như là hệ trọng: “Tậu trâu, cưới vợ, làm nhà/ Trong ba việc ấy thật là khó thay”,

ia
Ch

người ta phải cân nhắc kĩ càng. Thì Tràng cũng chỉ quyết định trong chốc lát. Đó là
lần gị lưng kéo cái xe thóc vào dốc tỉnh, anh hị một câu chơi cho đỡ nhọc.

Sẻ

“Muốn ăm cơm trắng với giị!

i
Tà

Lại đây mà đẩy xe bị với anh, nì!”

Li

Chủ tâm của anh ta là vui đùa. Thế mà lại có một người đàn bà đang đói bám lấy

ệu

đẩy xe cho anh, gọi Tràng là “nhà tôi” và liếc mắt cười tít. Lần thứ hai, cơ ta sầm sập

-

chạy tới, trách cứ Tràng hẹn mà không xuống, gợi ý để được ăn. Sau câu chuyện

Lu

tưởng đùa nhưng hóa thật của Tràng, thị theo Tràng về nhà. Anh chấp nhận đưa thị

n

yệ

về nhà để thành… vợ chồng! Thật, xưa nay chưa có ai quyết định việc lấy vợ nhanh
chóng như Tràng!

Th

i

Tuy nhiên Tràng lại là người đàn ơng nhân hậu, phóng khống.

TH

Việc anh ta chơi đùa với trẻ con là một biểu hiện của trái tim ấy. Người Việt

PT

Nam ta có câu “Yêu trẻ trẻ đến nhà, quý già già để tuổi cho.” Trẻ con yêu thương ai,

ốc

Qu

người đó là người có tâm hồn trong sáng, giàu lịng nhân ái.

Hồn tồn trái ngược với vẻ bề ngồi thơ kệch xấu xí, nhưng Tràng có một

Gi

nhân vật có trái tim ấm áp.

a
Kim Lân đã phát triển tính cách của Tràng qua hai lần gặp gỡ tầm phơ tầm
phào với cô vợ nhặt. Lần thứ nhất sau câu hò vu vơ, cái liếc mắt cười tít của thị Thị
đã đánh thức ở anh những xúc cảm rất con người rất đáng được trân trọng.
Đến lần thứ hai gặp gỡ là khi Tràng đang ngồi nghỉ trước cổng chợ tỉnh thì
bất ngờ người đàn bà sầm sập chạy đến, cong cớn, sưng sỉa với hắn "Điêu, người thế
mà điêu. Bữa trước hẹn thế mà mất mặt". Bởi đùa nên Tràng quên ngay nhưng thị
thì nhớ như in mà tìm tới ăn vạ. Cái đói tàn phá cả hình hài lẫn nhân cách thị. Cơ ả

gầy sọp hẳn đi, quần áo rách như tổ đỉa, ngực gầy lép, trên khuôn mặt lưỡi cày xám

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG


SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

xịt chỉ cịn hai con mắt khiến hắn càng khơng nhận ra. Thấy người đàn bà đói, rách
rưới, thảm hại, Tràng động lòng thương. Sau vài giây sửng sốt, Tràng nhận ra thị và
gật đầu đãi cô ả ăn. Ai mà ngờ được ẩn sâu trong con người thô kệch ấy lại có một
tấm lịng thương người cao cả đến thế bởi chính Tràng lúc này cũng bị cái đói bủa
vây, cũng thảm hại đáng thương chẳng kém gì người phụ nữ kia. Tấm lịng của “Lá
rách ít đùm lá rách nhiều” ngay lập tức được lộ ra. Anh cu Tràng dường như đang
đứng trên cái toan tính của miếng cơm, manh áo, gạo tiền, hắn dường như quên đi
tất thay những khốn khó, đói nghèo của mình. Và thay vì đánh giá vì một cơ gái
chỏng lỏn, cong cớn, đanh đá, anh mời cơ gái ăn, thậm chí là ăn rất nhiều: "một chặp

ia
Ch

bốn bát bánh đúc". “Một miếng khi đói bằng một gói khi no”, giữa lúc mà con người
ta sắp khơ cơ vì khát, sắp chết vì địi thì Tràng đã đến giống như là một tia sáng của

Sẻ

thị. Miếng ăn của hắn phải chăng đã cứu sống cả một con người. Đó chính là tình
thương của một phẩm chất cao cả, một tâm hồn đẹp ẩn bên trong một ngoại hình thơ

i
Tà

kệch, xấu xí, một lịng thương người bao la giữa cái đói cái chết đang cận kề. Nó

Li

khác hẳn với sự chịng ghẹo, với lời bông đùa hay là sự lợi dụng. Tràng hiện ra với

ệu

tình người ấm áp – một phẩm chất tốt đẹp của người lao động Việt Nam từ ngàn
xưa mà Kim Lân đã dày cơng kiếm tìm và ca ngợi. Đó là vì sao sau khi đọc xong câu

-

chuyện này, Trần Đồng Minh đã xúc động thốt lên: "Nhà văn dùng Vợ Nhặt là cái

Lu

đòn bẩy để nâng con người lên tình nhân ái. Câu chuyện Vợ Nhặt đầy bóng tối

yệ

n

nhưng từ trong đó đã loé lên những tia sáng ấm lịng".

i

Th

b. Tràng – người đàn ơng khao khát hạnh phúc gia đình

TH

Trái tim cằn cỗi của Tràng bỗng dưng được tưới mát. Khát vọng hạnh phúc

PT

bây lâu nay khi gặp thị lại trào lên âm ĩ. Lần đầu tiên gặp mặt, khi được người đàn
bà đẩy xe bò hộ và cười tít mắt sau lời bơng đùa của mình, Tràng đã có những rung

Qu

động tahạt lạ. Hắn thấy dường như trái tim mình rung rình, dường như có một

ốc

luồng điện xét qua người hắn, và hẳn đã xiết bao hạnh phúc trước cái "cười tít mắt

Gi

của thị" bởi "từ xưa đến giờ có ai cười với hắn một cách tình tứ như vậy đâu". Cái

a

cười của Tràng làm ta nhớ đến khoảnh khắc trào dâng niềm hạnh phúc sau bây lâu
sống dưới vỏ bọc xù xì, trái tim băng giá của Chí Phèo. Ấy là khi hắn được Thị Nở
nấu cháo cho ăn. Bát cháo mà hẳn không cần chửi đổng, dọa nạt hay cướp giật từ ai.
Một sự bố thí nhỏ nhoi của số phận cũng làm cho con người trào dâng niềm hạnh
phúc. Có chăng cái cười tình từ ấy là niềm mơ ước bây lâu của anh con trai. Có sự

thay đổi dường như rất nhẹ nhưng lại thể hiện khát vọng hạnh phúc le lói trong
Tràng.
Lại nhắc đến Chí Phèo. Nếu người ta xúc động với ý vì câu nói ngơ nghê
nhưng dầy mong ước: “Giá như thế này mãi thì thích nhỉ”, “Hay là mình sang đây ở

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG


SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

với tớ cho vui”. Thì người ta ngậm ngùi với lời nói tầm phơ tầm pháo nhưng cất
chứa nhiều tâm sự của Tràng: "Nói đùa chứ có về với tớ thì ra khn đồ lên xe rồi
về". Tràng bảo “nói đùa” bởi hắn biết nào có cơ gái nào xem trọng để hắn trong mắt.
Hắn bảo “đùa” để chữa ngượng nếu thị có từ chối chăng. Ấy thế mà nói đùa nhưng
ai ngờ thị lại về thật. Mới đầu hẳn cịn lo nghĩ, thấp thống trong đầu cái đói và cái
chết “thóc gạo này đến cái thân mình cũng chả biết có ni nổi khơng, lại cịn đèo
bịng". Trong thời điểm đói kém ni một miệng ăn thơi đã khó khăn rồi mà giờ
Tràng cịn có thêm một gánh lo nữa. Sao hắn không sợ hãi được. Bởi hiện thực q
khắc nghiệt mà khơng một lí trí nào đủ mạnh mẽ để làm chối cãi. Nhưng có lẽ khát

ia
Ch

vọng hạnh phúc trong Tràng quá lớn. Nó mạnh mẽ đến độ nào mà giúp anh chiến
thắng cả nỗi sợ hãi. Tràng quên ý nghĩ thấp thoáng trong đầu, tặc lưỡi "Chậc kệ!".

Sẻ

Tiếng tặc lưỡi ấy là sự cưu mang, một tấm lịng nhân hậu khơng thể chối từ.

i
Tà

Và đặc biệt là một khát khao hạnh phúc lớn lao. Nói tới chữ " kệ” người ta thường
nghĩ về thái độ vô trách nhiệm. Và vì lẽ đó họ bảo Tràng khơng biết có ni nổi

Li

khơng mà lại đồng ý đưa thị về là một sự liều lĩnh. Nhưng nếu tìm sâu vào con

ệu

người Tràng, chữ “kệ” ấy là cả một bầu trời tình người, thấm đẫm lịng nhân hậu

-

của anh trong trường hợp éo le này. Nó khẳng định cái bản tính dũng cảm, dám vì

Lu

hạnh phúc ở Tràng. Bởi hắn hồn tồn có thể từ chối bởi nhiều lí do nhà nghèo, mẹ

yệ

khơng đồng ý, tơi chỉ nói đùa, tơi chưa có ý định lấy vợ vào lúc này… Nhưng Tràng

n

khơng làm vậy, khơng phải vì liều, mà vì anh cảm nhận được sự khát khao đến cháy

Th

bỏng một tổ ấm gia đình từ cả hắn và người đàn bà lam lũ kia, vì anh khơng nỡ đẩy

i

người đàn bà khơng có chỗ bấu víu đang muốn dựa vào anh, vì anh được trưởng

TH

thành từ một dân tộc có truyền thống “lá lành đùm lá rách” … Chỉ hai từ “chậc, kệ!”

PT

thôi nhưng là một kết hợp nghệ thuật tuyệt vời giữa sự chân chất, mộc mạc với khao

Qu

khát sống, hạnh phúc của anh nơng dân ít học, giữa tài viết truyện hóm hỉnh với tấm

ốc

lịng đơn hậu của nhà văn ; tất cả đã làm nên tình người cao đẹp. Tràng và người

Gi

đàn bà kia như hai cành củi khô nhưng họ đã chụm vào nhau để nhen lên ngọn lửa

a

sự sống. Tội nghiệp thay, người này thì cần hạnh phúc cịn người kia thì lại cần chỗ
dựa. Một người vì khát khao hạnh phúc gia đình, người kia vì miếng ăn. Họ làm ta
khâm phục và kính trọng bởi dám bước qua ranh giới mong manh của sự sống và
cái chết. Họ có một nghị lực thật phi thường. Đó phải chăng là niềm tin của Kim Lân
về một giống nịi sẽ tiếp nối sẽ sinh sơi khi mà cả dân tộc đang đứng trước sự diệt
vong của nạn đói? Ở đời phải chăng khơng hề có con đường cùng như Nguyễn Khải
nói. Chỉ cần khát khao mọi thứ đều có thể.
Và khát khao ấy giờ đã thành hiện thực. Hạnh phúc đã biến Tràng trở thành
một con người hoàn toàn khác. Trên đường về, khác với anh Tràng hôm qua buồn

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG


SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

bã, cúi mặt lo âu nghĩ ngợi, hôm nay Tràng đột nhiên "phớn phở khác thường”.
“Hắn tủm tỉm cười nụ một mình và hai con mắt thì sáng lên lấp lánh”. Tình yêu
giống như một thần dược, một thứ ánh sáng diệu kì có thể làm thay đổi cả một con
người. TRàng khơng chỉ khơng cịn vẻ u ám của ngày tối tăm mà mang trong mình
những cảm xúc thật khác. Có cái gì đó ngượng ngụng nhưng hân hoan, khơng kiềm
chế được của trái tim anh. Hắn lúc thì “đi sát người đàn bà, lúc lại lùi ra sau một tí,
hai tay cứ xoa vào vai nọ vai kia, muốn nói đùa một câu, lại cứ thấy ngường
ngượng”. Kim Lân đã thật tinh tế khi cho người đọc thấy rõ sự thay đổi về tâm lí của
Tràng. Trong lịng hắn giờ tràn ngập niềm vui sướng miên man khiến "Trong một

ia
Ch

lúc Tràng hình như quên hết những cảnh sống ê chề, tăm tối hằng ngày, quên cả cái
đói khát ghê gớm đang đe dọa, quên cả những tháng ngày trước mặt. Trong lịng

Sẻ

hắn bây giờ chỉ cịn tình nghĩa giữa hắn với người đàn bà đi bên. Một cái gì mới mẻ,
lạ lắm, chưa từng thấy ở người đàn ông nghèo khổ ấy, nó ôm ấp, mơn man khắp da

i
Tà

thịt Tràng, tựa hồ như có bàn tay vuốt nhẹ dọc sống lưng". Nó khiến Tràng “êm ái,

Li

lửng lơ” như đi ra từ trong mơ trong buổi sáng hôm sau. Thật là đúng rồi, tình u,

ệu

hạnh phúc gia đình ln đủ sức mạnh khiến con người ta thay đổi, khiến ta nhớ đến
những vần thơ đậm chất lãng mạn của thi sĩ Xuân Diệu:

yệ

Lu

"Từ lúc yêu nhau hoa nở mãi
Trong vườn thơm ngát của hồn tôi"

n
i

Th

c. Tràng là một người chồng tâm lí

Khơng phải vì vợ nhặt mà Tràng coi thường, không trân trọng mà ngược lại,

TH

PT

hắn rất nghiêm túc với hành động của mình. Tràng mở rộng lịng u thương, nâng
niu với thị và trân trọng chút hạnh phúc lớn lao bỗng nhiên có được. Hắn quan tâm

ốc

Qu

tới từng cử chỉ, điệu bô và sắc thái trên khuôn mặt của thị.

Đầu tiên hắn làm một việc rất nhân văn. Một việc làm mà dường như để lấp

Gi

đẩy tủi hộ của phận theo không, một việc làm để bù đắp cho những sính lễ chẳng có

a

được giữa những ngày đói kém. Sau khi thành vợ chồng với thị, Tràng dẫn thị ra
ngoài chợ tỉnh đánh chén một bữa, mua thúng con, hai hào dầu đèn về thắp và một
ít kim chỉ. “Thúng con” là biểu tượng cho sự nữ tính, khéo léo, đảm đang, Tràng

mua cho Thị cái thúng bởi anh coi trọng, trân trọng thị, người phụ nữ anh lấy làm vợ
không phải chỉ đơn thuần là một người qua đường. Gia cảnh éo le, nhưng lại là một
nhân vật có suy nghĩ chín chắn, hành động đúng đắn. Anh còn mua 2 hào dầu để
thắp sáng, để cho đêm tân hơn sáng sủa một tí, để cuộc sống sau này có thị rồi sẽ
khá lên chăng. Đó có vẻ như là sự chi tiêu phóng khống thậm chí là cố gắng quá

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG


SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

mức của Tràng trong lúc đói khát, thóc cao gạo kém này. Nhưng đó cả là sự chu đáo
của hắn trong một ngày trọng đại.
Khi đưa thị về nhà, hắn quan tâm thị đến từng chút một. Tràng áy náy, bần
thần trước vẻ buồn bã của vợ. Hắn hai lần tự hỏi: “Sao nó buồn thế nhỉ? Sao hơm
nay nó buồn thế nhỉ?”. Có lẽ vì hắn hiểu được những tủi cực trong lịng thị. Hắn
thấy có lỗi vì khơng thể hoàn thành trách nhiệm của một người chồng với thị. Hắn
lực bất tịng tâm trước hồn cảnh. Dù chẳng nói ra nhưng chính hành động nhỏ,
cách quan tâm có phần vụng về của hắn đã nói lên tất cả.

ia
Ch

d. Tràng là một chàng trai hiếu thảo, có nề nếp suy nghĩ trước sau
Vẫn biết dẫn vợ về đột ngột ra mắt mẹ là một hành động sai với gia cảnh, với

Sẻ

mẹ trong những năm nạn đói, bởi vậy Tràng thấy lo lắng, thấy sợ… Tràng ngóng

i
Tà

mẹ, mong mẹ chia vui vì mình đã có vợ với một khát vọng sống mãnh liệt. Lúc chờ
đợi mẹ về “Tràng nóng ruột, đi đi lại lại”. Chưa bao giờ người ta thấy hắn nơn nóng

Li

như thế. Phải chăng hắn đã trưởng thành, đã biết lo lắng? Nhưng vì sao hắn lo cơ

ệu

chứ? Có phải vì sợ mẹ khơng đồng ý và sợ hạnh phúc kia vụt mất chăng?

-

Khi mẹ về, hắn mừng rỡ, rối rít như trẻ con vì để được khoe với mẹ, được san

Lu

sẻ niềm vui cùng mẹ. Hắn bắt mẹ ngồi lên giường để thưa chuyện cho trịnh trọng.

n

yệ

Chính hắn cũng ý thức được việc hệ trọng của đời mình. “Chúng tơi phải dun
phải kiếp với nhau người ta về làm bạn với tơi đấy u ạ”. Câu nói đầy ngượng nghịu

Th

nhưng đầy trân trọng của chàng trai nghèo trước hạnh phúc bất ngờ.

i
TH

🡪 Lo lắng của Tràng hoàn tồn có cơ sở, lo cho hạnh phúc mong manh kia có thể bị

PT

mất đi bất cứ lúc nào. Lo cái đói sẽ hủy hoại tất cả, lo sợ mẹ khơng đồng ý…Tất cả

ốc

Qu

đều chính đáng bởi hạnh phúc gia đình là khao khát, là mưu cầu của mỗi con người.
Khi được mẹ đồng tình thì Tràng thở phào, ngực nhẹ hẳn đi. Tràng biết việc

Gi

làm của anh không phải với mẹ, chắc chắn sẽ làm cho mẹ buồn, anh là một người

a

con chí hiếu, biết nghĩ cho mẹ biết nghĩ cho người khác. Khác với người thầy của
mình là Nam Cao để cho nhân vật bị phụ tình, vì nghèo mà mất đi tình u đầy chua
xót bởi cái nghèo, Kim Lân đã cho anh cu Tràng có hạnh phúc. Một niềm hạnh phúc
thật thiêng liêng.
c. Tràng – người đàn ơng sống có trách nhiệm với gia đình

Buổi sáng hơm sau Tràng hồn tồn thay đổi. Hắn trở thành một người đàn
ơng biết lo lắng và chăm sóc cho cuộc sống gia đình.

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG


SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

Sự thay đổi ấy bắt đầu từ nhận thức. Tràng nhận thấy xung quanh mình có
thứ gì vừa thay đổi, mới mẻ, khác lạ: Nhà cửa, sân bãi được quét tước, thu dọn sạch
sẽ, gọn gàng, quần áo được thu dọn, hai cái ang đã được đổ đầy nước… Tràng cảm
động khi thấy mẹ và vợ dọn dẹp lại nhà cửa nhất là khi nghe tiếng chổi tre quét từng
nhát sàn sạt trên sân. Những cảm nhận về sự thay đổi xung quanh cho thấy Tràng
đâu cịn vơ tâm, ngờ nghệch nữa. Hắn đã có những quan sát, nhận thức về cuộc
sống, về thế giới xung quanh. Tình yêu phải chăng còn khiến cho anh dần trưởng
thành?
Và rồi một nỗi lòng yêu thương, một nguồn vui sướng, phấn chấn đột ngột

ia
Ch

tràn ngập trong lòng "Bỗng nhiên hắn thấy hắn thương yêu gắn bó với cái nhà của
hắn lạ lùng. Hắn đã có một gia đình. Hắn sẽ cùng vợ sinh con đẻ cái ở đấy. Cái nhà

Sẻ

như cái tổ ấm che mưa che nắng". Khơng phải chỉ "có vợ", mà lần này, hắn có hẳn

i
Tà

một "gia đình". "Khơng có gia đình, người đàn ơng trở nên cơ độc với tồn thế giới,
run rẩy trong giá lạnh" - câu nói của Andre Maurois khiến ta hiểu hơn hạnh phúc mà

Li

Tràng đang say đắm trong men say của nó. Và chính vì hai tiếng gia đình ấy hắn

ệu

thấy mình u thương và gắn bó với cái nhà đang ở hơn. Ngôi nhà hắn đã sống bao

-

ngày, hơm nay khi nhìn nó qua lăng kính tình u Tràng mấy thấy nó thiêng liêng

Lu

như vậy “tổ âm che mưa che nắng”. Phải chăng “Tình yêu làm đất lạ hóa q

yệ

hương”. Tình u giống như sợi dây kết nối các thành viên trong gia đình. Tình yêu

n

giúp hắn hiểu nghĩa hai từ gia đình một cách trọn vẹn. Khơng phải là nơi chỉ cịn hai

Th

mẹ con hắn với cuộc sống mưu sinh sáng đến tối không hề gặp mặt. Mà bây nó là

i

nơi quây quần, nơi nương tựa và là nơi để trở về: “Cái nhà như cái tổ ấm che mưa

TH

che nắng” Trong ngôi nhà ấy sau này sẽ càng ấm áp hơn, ngập tràn tiếng cười khi

PT

“Hắn sẽ cùng vợ sinh con đẻ cái ở đấy”. Một điều vô cùng quan trọng khi hắn đã

Qu

nhận rõ bổn phận và trách nhiệm của mình: hắn sẽ làm trụ cột, làm chỗ dựa và “có

Gi

thành rồi, thấy hắn cần phải gánh vác trọng trách với gia đình.

ốc

bổn phận lo lắng cho vợ con sau này”. Hắn thấy hắn “nên người”, thấy hắn trưởng

a

Từ ý thức, trách nhiệm dâng cao đã thôi thúc Tràng bắt tay vào hành động:
“hắn xăm xăm chạy ra sân, hắn muốn làm một việc gì để dự phần tu sửa lại căn

nhà”. Vậy là Tràng đã trưởng thành, một người đàn ông với vai trị trụ cột gia đình.
Có ý thức, trách nhiệm. Ln muốn làm trịn bổn phận của mình. Cái dáng vẻ "xăm
xăm" ấy nói lên biết bao trách nhiệm, bao yêu thương hắn dành cho gia đình. Hành
động ấy trước đây đâu phải là hành động thường nhật của hắn nên giờ đây đó là sự
chuyển biến lớn.

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG


SHARED BY: CHIA SẺ TÀI LIỆU - LUYỆN THI THPT QG

🡪 Chính niềm hạnh phúc được sống trong tình u thương, tình mẹ con vợ chồng
hịa thuận đã nhen nhóm trong lòng hắn biết bao ước vọng, khát vọng về hạnh phúc,
bao niềm tin vào cuộc sống sẽ thay đổi tốt đẹp hơn.
d. Tràng – người nông dân mang khát vọng đổi đời và niềm tin mãnh liệt vào
tương lai phía trước
Sự biến chuyển lớn lao này được thể hiện qua suy nghĩ của Tràng ở cuối
truyện. Từ một anh phu xe cục mịch, chỉ biết việc trước mắt, sống vô tư, Tràng đã là
người quan tâm đến những chuyện ngoài xã hội và khao khát sự đổi đời. Khi tiếng

ia
Ch

trống thúc thuế ngồi đình vang lên dồn dập, Tràng đã “thần mặt ra nghĩ ngợi”, đây
là điều hiếm có đối với Tràng xưa nay. Trong ý nghĩ của anh lại vụt hiện ra cảnh

Sẻ

những người nghèo đói ầm ầm kéo nhau đi trên đê Sộp để cướp kho thóc của Nhật
và đằng trước là lá cờ đỏ to lắm. Tràng nhớ tới cảnh ấy và lòng ân hận, tiếc rẻ, trong

i
Tà

óc vẫn thấy đám người đói và lá cờ bay phấp phới... Tâm trí Tràng lúc này đang
hướng tới một ngày nào đó chính anh sẽ hịa mình vào đám người đang đói, được

Li

giác ngộ đi theo Việt Minh, khát vọng của Tràng, khi cuộc sống vật chất chưa có gì

ệu

thay đổi, anh đã hướng tới một tương lai tươi sáng hơn. Đó là lí do tại sao nhân vật

-

Tràng cùng thời với Lão Hạc, Chí Phèo nhưng lại hướng tới ánh sáng đấu tranh, bởi

Lu

ngòi bút của tác giả Kim Lân đã được giác ngộ lý tưởng cách mạng.

yệ

n

⇨ Tràng đã mở đầu cho câu chuyện “Vợ nhặt” bằng những “bước ngật ngưỡng trên

Th

con đường khẳng khiu luồn qua xóm chợ” của những người ngụ cư vào buổi chiều

i

chạng vạng mặt người và cũng chính anh đã kết thúc câu chuyện ấy vào buổi sớm

TH

mai với một hình ảnh mới lạ về đồn người nghèo đói vùng lên dưới bóng lá cờ đỏ

PT

bay phấp phới – hình ảnh xa gần báo hiệu Việt Minh, Cách mạng sắp tới giải phóng

ốc

Qu

cho những thân phận bế tắc, cùng đường.

Gi

3. Hình tượng nhân vật người vợ nhặt

a
Nhân vật "Thị" là một thành công đặc sắc của Kim Lân trong nghệ thuật phân
tích tâm trạng người phụ nữ cùng khổ trong nạn đói năm Ất Dậu, 1945. Nhân vật vợ
Tràng được miêu tả bằng những nét ám ảnh, xót thương, có vai trị tơ đậm tư tưởng
nhân đạo của tác phẩm Vợ Nhặt.

a. Trước hết, hình ảnh người vợ nhặt hiện lên là một “người phụ nữ nghèo,
cùng đường và liều lĩnh”.
Vì đói mà sẵn sàng bất chấp cả thể diện để có được miếng ăn để sống được
qua ngày. Ẩn sau cái vẻ ngoài bất cần ấy Thị là một người đầy “nữ tính và giàu khát

Fanpage: Chia Sẻ Tài Liệu - Luyện Thi THPT QG