Bai tập vĩ mô II

Bài tập tình huống chương II Kinh tế Vĩ mô
 Tình huống 1: Những điểm khác biệt giữa hai chỉ số CPI và GDP
def
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI – Consumer Price Index):
Là chỉ số phản ánh tốc độ thay đổi giá cả trung bình của các mặt hàng tiêu dùng mà một hộ gia
đình mua ở kỳ này so với kỳ gốc.
Chỉ số giảm phát GDP (GDP
def
– GDP deflator):
Là chỉ số phản ánh sự thay đổi mức giá cả trung bình của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng
được sản xuất ra ở năm hiện hành (năm t) so với năm gốc.
Điểm khác biệt giữa hai chỉ số CPI và GDP
def
: Có 3 điểm khác nhau chủ yếu giữa CPI và
GDP
def.
• Thứ nhất, chỉ số giảm phát GDP phản ánh giá cả của tất cả các loại hàng hóa và dịch
vụ được sản xuất ra trong nền kinh tế; còn CPI chỉ phản ánh giá cả của những hàng hóa
và dịch vụ mà người tiêu dùng mua. Sự tăng giá cả của những hàng hóa mà doanh
nghiệp và chính phủ mua sẽ biểu hiện trong chỉ số giảm phát GDP, nhưng không biểu
hiện trong CPI.
• Thứ hai, GDP
def
chỉ phản ánh mức giá của những hàng hoá sản xuất trong nước (vì
GDP chỉ tính sản phẩm trong nước) còn CPI phản ánh mức giá của cả hàng hoá nhập
khẩu. Do đó, khi giá hàng hóa nhập khẩu tăng lên, chỉ phản ánh trong CPI, không phản
ánh trong GDP
def
• Thứ ba, cả hai chỉ số giá được xây dựng một cách khác nhau. CPI được tính toán
bằng cách sử dụng giỏ hàng hóa cố định, còn GDP
def

được tính bằng cách sử dụng giỏ
hàng hóa thay đổi theo thời gian. CPI sử dụng số lượng ở năm gốc làm trọng số trong
khi GDP
def
sử dụng số lượng của năm hiện hành làm trọng số.
Tình huống 2:
- Chỉ số giá nào được sử dụng để tính tỷ lệ lạm phát ở Việt Nam?
Việt Nam dùng chỉ số CPI để tính tỷ lệ lạm phát hằng năm, vì cách tính này dễ dàng và
nhanh chóng.
- Tỷ trọng của các nhóm hàng hóa và dịch vụ trong giỏ hàng hóa được sử dụng để
tính lạm phát?
Rổ hàng hóa và dịch vụ gồm những giá bán lẻ hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng phổ biến của
người dân của các mặt hàng đại diện được cập nhật và mở rộng từng thời kỳ, thời điểm được
chọn làm năm gốc cũng thay đổi theo: 296 mặt hàng (1995), 390 mặt hàng (2000), 494 mặt
hàng (2005), 572 mặt hàng (2009). Các mặt hàng này được phân chia thành nhiều nhóm.
Tổng số mặt hàng đại diện trong “rổ” hàng hóa thời kỳ 2009-2014 là 572 mặt hàng (tăng
78 mặt hàng so với “rổ” hàng hóa kỳ trước).
Page 1
Bài tập tình huống chương II Kinh tế Vĩ mô
Quyền số các nhóm hàng hóa và dịch vụ năm 2009- 2014
- Năm nào được chọn làm gốc?
Tổng cục Thống kê cập nhật danh mục mặt hàng đại diện, điều tra để xác định quyền số
chi tiêu dùng cuối cùng của người dân theo định kỳ 5 năm/lần.
Chỉ số giá tiêu dùng được Tổng cục Thống kê tính và công bố lần đầu vào năm 1998
(trước đó là chỉ số giá bán lẻ hàng hóa và dịch vụ) với gốc so sánh được chọn là năm 1995.
Năm 2001, Tổng cục Thống kê cập nhật danh mục mặt hàng đại diện và quyền số chi
tiêu cuối cùng để tính chỉ số giá tiêu dùng; năm gốc so sánh được chọn là năm 2000.
Năm 2006, Tổng cục Thống kê cập nhật danh mục mặt hàng đại diện và quyền số chi
tiêu để tính chỉ số giá tiêu dùng; năm gốc so sánh được chọn là năm 2005.
Tháng 10 năm 2009, Tổng cục Thống kê đã tiến hành cập nhật quyền số và danh mục

mặt hàng đại diện, lấy năm 2009 làm năm gốc so sánh.
- Cách tính tỷ lệ lạm phát của Việt Nam hiện nay có những ưu và nhược điểm gì?
Ưu điểm:
• Có vai trò quan trọng trong việc tính GDP thực tế.
• Nhanh chóng, dễ dàng, tiết kiệm thời gian, có thể tính theo tháng, quý, năm.
Page 2
Mã số Các nhóm hàng hóa và dịch vụ Quyền số (%)
C Tổng chi cho tiêu dùng cuối cùng 100
01 I. Hàng ăn và dịch vụ ăn uống 39,93
01.1 1. Lương thực 8,18
01.2 2.Thực phẩm 24,35
01.3 3.Ăn uống ngoài gia đình 7,40
02 II. Đồ uống và thuốc lá 4,03
03 III. May mặc, mũ nón, giày dép 7,28
04 IV. Nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng 10,01
05 V. Thiết bị và đồ dùng gia đình 8,65
06 VI. Thuốc và dịch vụ y tế 5,61
07 VII. Giao thông 8,87
08 VIII.Bưu chính viễn thông 2,73
09 IX. Giáo dục 5,72
10 X. Văn hóa, giải trí và du lịch 3,83
11 XI. Hàng hóa và dịch vụ khác 3,34
Bài tập tình huống chương II Kinh tế Vĩ mô
Nhược điểm:
• Không phản ánh được sự xuất hiện của hàng hóa mới vì CPI dựa trên giỏ hàng hóa cố
định.
• Tính tỷ lệ lạm phát bằng CPI không chính xác vì coi như giá của giỏ hàng tiêu dùng đại
diện cho giá của tất cả hàng hóa và dịch vụ trong nền kinh tế. Ngoài ra sau một thời
gian phải xây dựng lại cơ cấu giỏ hàng, vì luôn có những sản phẩm mới ra đời thay thế
cho những sản phẩm cũ đã lỗi thời.

• CPI có xu hướng đánh giá quá cao sự tăng giá sinh hoạt.
• Khó xác định chính xác quyền số bởi thị hiếu và nhu cầu tiêu dùng rất khác nhau Nếu
không xác định đúng cơ cấu chi tiêu sẽ ảnh hưởng đến độ chính xác của CPI.
• Việc xác định giá cả sản phẩm chứa đựng những nhân tố sai lệch: chỉ số giá cả hàng hoá
có thể đã không phản ánh đúng sự thay đổi của sức mua đồng tiền, có sự khác biệt về
giá thực và giá danh nghĩa. Trên thực tế, có thể những sự sai lệch này đã không được
tính đến khi xác định chỉ số CPI.
- Vẽ biểu đồ phản ánh tỷ lệ lạm phát của Việt Nam từ năm 1996 đến nay.
Page 3
GDP = C + I + G + X - M
Bài tập tình huống chương II Kinh tế Vĩ mô
Nhận xét: Nhìn chung, tỷ lệ lạm phát của Việt Nam giai đoạn 1996-2010 có nhiều biến
động phức tạp. Giai đoạn 1997-2006, tỷ lệ lạm phát được kiểm soát và duy trì dưới 10%. Đến
năm 2007, chịu ảnh hưởng từ công cuộc hội nhập và cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới dẫn
đến tình hình lạm phát lại bùng phát ở Việt Nam, đạt đỉnh vào năm 2008 (22,9%).Năm 2009
và 2010, tỷ lệ lạm phát có xu hướng giảm nhưng vẫn còn nhiều biến động khá phức tạp đòi hỏi
những chính sách kiểm soát phù hợp.
 Tình huống 3:
Mỗi giao dịch sau đây ảnh hưởng đến các thành phần của GDP tính theo phương pháp chi tiêu
(nếu có):
a. Bạn mới mua 1 chiếc xe đạp điện.
Trong giao dịch này, việc mua 1 chiếc xe đạp điện làm cho chi tiêu hộ gia đình (C)
tăng, dẫn đến GDP tăng.
b. Gia đình bạn mới mua 1 ngôi nhà mới xây ở TP.HCM.
Đây là hoạt động làm tăng đầu tư tư nhân (I) nên dẫn đến GDP tăng
c. Vinasteel bán 10 ngàn tấn thép từ hàng tồn kho.
Trong giao dịch này, việc bán 10 ngàn tấn thép khiến 1 lượng hàng tồn kho mất đi, sự
chêch lệch tồn kho này khiến cho đầu tư tư nhân (I) giảm nhưng bên cạnh đó, hoạt động
mua vào 10 ngàn tấn thép làm cho đầu tư tư nhân (I) tăng, vì vậy GDP không thay đổi.
d. Chính phủ quyết định nâng cấp Quốc lộ 1.

Chính phủ nâng cấp Quốc lộ 1 làm tăng chi tiêu Chính phủ (G), dẫn đến GDP tăng.
e. Chính phủ quyết định tăng trợ cấp cho những người thất nghiệp.
Việc Chính phủ quyết định tăng trợ cấp cho những người thất nghiệp không ảnh hưởng
đến GDP vì đây là khoản chi chuyển nhượng của Chính phủ (Tr) không được tính vào
GDP.
 Tình huống 4:
Các tình huống sau đây có ảnh hưởng đến việc tính toán CPI là:
Page 4
Bài tập tình huống chương II Kinh tế Vĩ mô
a. Phát minh máy sony walkman.
CPI không phản ánh được sự xuất hiện của những hàng hóa mới vì nó sử dụng giỏ hàng
hóa cố định nên khi phát minh ra máy sony walkman, CPI không bị ảnh hưởng.
b. Người tiêu dùng mua nhiều máy tính hơn do giá máy tính giảm.
Vì giá máy tính giảm ( ) nên CPI giảm.
c. Tăng trọng lượng mỗi lon bia mà giá không đổi.
Vì giá mỗi lon bia không đổi nên không làm thay đổi CPI.
d. Người tiêu dùng chuyển sang sử dụng xe hơi tiết kiệm nhiên liệu nhiều hơn do giá
nhiên liệu tăng.
Trong tình huống này, lượng xe hơi tiết kiệm nhiên liệu tăng nhưng giá xe thì không
đổi, do đó không làm ảnh hưởng đến CPI. Giá nhiên liệu hiện tại cao hơn so với giá
trước đây ( ) nên làm cho CPI tăng.
 Tình huống 5:
Phần đóng góp của gia đình ông A vào tổng thu nhập quốc dân trong năm sẽ thay đổi
như sau:
Công thức tính GNP:
GNP = GDP + NIA = De + W + R + i + Pr + Ti + NIA.
(Trong trường hợp này NIA = 0)
Ông A mất một khoản tiền lương 60 triệu/năm (W) làm GNP giảm 60 triệu đồng. Bên
cạnh đó ông nhận được một khoản trợ cấp 40 triệu (Tr) nhưng khoản trợ cấp này không được
tính vào GNP.

Con ông A không thay đổi thu nhập mà chỉ chuyển 10 triệu đồng/năm trong thu nhập
của mình sang cho ông A nên thực tế GNP không thay đổi.
Vợ ông A đi làm thêm khiến thu nhập gia đình tăng 5 triệu đồng/năm làm cho GNP
tăng 5 triệu.
Như vậy, phần đóng góp của gia đình ông A vào tổng thu nhập quốc dân trong năm sẽ
giảm 55 triệu ( GNP = - 60 + 5 ).
Tài liệu tham khảo:

Page 5
Bài tập tình huống chương II Kinh tế Vĩ mô
- “ Thông cáo báo chí về một số nội dung cập nhật trong phương án tính chỉ số giá tiêu dùng
thời kỳ 2009-2014”.
- Sách “Kinh tế vĩ mô – Trường ĐH Kinh tế TP.HCM”, “Kinh tế vĩ mô – Mankiw”.
- Bài luận “Diễn biến lạm phát ở Việt Nam và giải pháp kiềm chế linh hoạt” của PGS.TS
Phan Thị Cúc.
- Http://www.gso.gov.vn

- Http://www.kinhtesaigon.vn

- Http://www.tinkinhte.com

- Http://www.taichinhdautu.com

Page 6