Soạn địa 12 bài 28 ngắn nhất trang 125, 126, 127 vấn đề tổ chức lãnh thổ công nghiệp

Soạn Địa 12 Bài 28 ngắn nhất trang 125, 126,
127: Vấn đề tổ chức lãnh thổ công nghiệp
Hướng dẫn Soạn Địa 12 Bài 28 ngắn nhất: Vấn đề tổ chức lãnh thổ cơng nghiệp bám sát nội
dung SGK Địa lí 12 trang 125, 126, 127 theo chương trình SGK Địa lí 12. Tổng hợp lý thuyết
Địa 12 đầy đủ, giúp các bạn nắm vững nội dung bài học.
Bài 28: Vấn đề tổ chức lãnh thổ công nghiệp trang 125, 126, 127 SGK Địa lí 12

Mục lục nội dung
• Soạn Địa Lí 12 Bài 28: Vấn đề tổ chức lãnh thổ cơng
nghiệp (ngắn gọn nhất)
• 1. Khái niệm

• 2. Các nhân tố chủ yếu ảnh hưởng tới tổ chức lãnh thổ cơng nghiệp

• 3. Các hình thức chủ yếu về tổ chức lãnh thổ cơng nghiệp.

• Luyện tập

• Tóm tắt lý thuyết Địa 12 Bài 28: Vấn đề tổ chức lãnh thổ
công nghiệp


Soạn Địa Lí 12 Bài 28: Vấn đề tổ chức lãnh thổ công nghiệp
(ngắn gọn nhất)
1. Khái niệm

2. Các nhân tố chủ yếu ảnh hưởng tới tổ chức lãnh thổ cơng nghiệp

Trả lời câu hỏi trang 125 SGK Địa Lí 12: Dựa vào sơ đồ (SGK trang 125), hãy phân tích các
nhân tố chủ yếu ảnh hưởng tới tổ chức lãnh thổ cơng nghiệp.
Lời giải:

- Nhóm nhân tố bên trong
+ Vị trí địa lí: có tác động rất lớn đến việc lựa chọn vị trí các nhà máy, các khu công nghiệp, khu
chế xuất.
+ Tài nguyên thiên nhiên:


Khoáng sản: là một trong những nguồn lực hàng đầu ảnh hưởng đến tổ chức lãnh thổ công
nghiệp, số lượng, trữ lượng, chất lượng và sự kết hợp các loại khống sản theo lãnh thổ sẽ chi
phối quy mơ, cơ cấu và tổ chức các xí nghiệp cơng nghiệp.
Nguồn nước: là điều kiện quan trọng cho việc phân bố các xí nghiệp của nhiều ngành cơng
nghiệp (luyện kim đen và màu), dệt, nhuộm, giấy, chế biến thực phẩm,...
• Tài nguyên khác: khí hậu, đất đai, tài nguyên sinh vật, biển,...
+ Điều kiện kinh tế - xã hội:
-Dân cư và lao động: dân cư với những tập quán sản xuất, tiêu dùng và nguồn lao động (số
lượng, chất lượng) có vai trị lo lớn trong việc tổ chức lãnh thổ cơng nghiệp, về phương diện này,
dân cư được xem xét dưới hai góc độ: sản xuất và tiêu dùng. Thị trường tiêu thụ gắn với số dân
có thể coi là một nguồn lực quan trọng.
Ở nơi có nguồn lao động dồi dào cho phép phát triển và phân bố các ngành công nghiệp cần
nhiều lao động (dệt - may, giày - da, cơng nghiệp thực phẩm). Những nơi có đội ngũ lao động kĩ
thuật cao, công nhân lành nghề gắn với các ngành cơng nghiệp hiện đại, địi hỏi hàm lượng công
nghệ và “chất xám" cao trong sản phẩm (kĩ thuật điện, điện tử- tin học, cơ khí chính xác,...).
-Trung tâm kinh tế và mạng lưới đơ thị: có nhiều điều kiện thuận lợi cho sự ra đời và phát triển
một số hình thức tổ chức lãnh thổ cơng nghiệp. Nơi đây thường hội tụ những thế mạnh về kết
cấu hạ tầng (giao thông, điện, nước, thông tin liên lạc,...), nguồn lao động với chất lượng cao và
thị trường tiêu thụ rộng lớn với sự đa dạng về thị hiếu tiêu dùng.
Điều kiện khác: vốn, nguyên liệu, cơ sở hạ tầng và cơ sở vật kĩ thuật phục vụ công nghiệp,
đường lối phát triển cơng nghiệp.
- Nhóm nhân tố bên ngồi
+ Thị trường bên ngồi, ở mức độ lớn, có tác động mạnh mẽ tới q trình lựa chọn vị trí xí
nghiệp, hướng chun mơn hóa sản xuất và chi phối trực tiếp tới tổ chức lãnh thổ công nghiệp, ở

trong nước, các đơ thị lớn ngồi chức năng trung tâm - hạt nhân cơng nghiệp, cịn là thị trường
quan trọng khuyến khích sự phát triển của sản xuất. Thị trường quốc tế cũng có vai trị đặc biệt.
Sự phát triển cơng nghiệp của bất kì quốc gia nào cũng đều thỏa mãn nhu cầu trong nước và hội
nhập với thị trường thế giới. Vì thế, thị trường này chắc chắn có tác động nhất định tới tổ chức
lãnh thổ cơng nghiệp.
+ Sự hợp tác quốc tế được thể hiện qua một số lĩnh vực chủ yếu sau đây:
Hỗ trợ vốn đầu tư từ các nước kinh tế phát triển. Quá trình đầu tư làm xuất hiện ở các nước đang
phát triển một vài ngành công nghiệp mới, các khu công nghiệp tập trung, khu chế xuất và mở
mang ngành nghề truyền thống. Điều đó dẫn tới sự thay đổi cho cả hai chiều hướng- tích cực và
tiêu cực.


Chuyển giao kĩ thuật và công nghệ cũng là một trong những hướng quan trọng. Kĩ thuật và công
nghệ hiện đại có ý nghĩa quyết định đến tốc độ tăng trưởng kinh tế. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến
quy mơ, phương hướng, phân bố sản xuất cũng như các hình thức tổ chức lãnh thổ và bộ mặt
kinh tế của đất nước nói chung và các vùng nói riêng.
Chuyển giao kinh nghiệm tổ chức, quản lí đến các nước đang phát triển đã và đang trở thành yêu
cầu cấp thiết. Kinh nghiệm quản trị giỏi không chỉ giúp cho từng doanh nghiệp làm ăn phát đạt,
mà còn mở ra cơ hội cho họ hợp tác chặt chẽ với nhau, tạo ra sự liên kết bền vững trong hệ thống
sản xuất kinh doanh thơng nhất. Chính sự liên kết đó là tiền đề để hình thành các khơng gian
cơng nghiệp cũng như các hình thức TCLTCN.

3. Các hình thức chủ yếu về tổ chức lãnh thổ công nghiệp.
Trả lời câu hỏi trang 126 SGK Địa Lí 12: Căn cứ vào kiến thức đã học ở lớp 10, hãy nêu các
hình thức tổ chức lãnh thổ cơng nghiệp.
Lời giải:
Các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp: điểm công nghiệp, khu công nghiệp tập trung, trung
tâm công nghiệp, vùng công nghiệp.
Trả lời câu hỏi trang 126 SGK Địa Lí 12: Dựa vào kiến thức đã học ở lớp 10, hãy nêu những
đặc điểm chính của điểm cơng nghiệp

Lời giải:
- Đồng nhất với một điểm dân cư.
- Gồm 1 đến 2 xí nghiệp nằm gần nguồn nguyên nhiên liệu công nghiệp hoặc vùng ngun liệu
nơng sản.
- Khơng có mối liên hệ giữa các xí nghiệp.
Trả lời câu hỏi trang 126 SGK Địa Lí 12: Hãy xác định một số điểm công nghiệp trên hình
26.2 (SGK trang 115) hoặc Atlat Địa lí Việt Nam.
Lời giải:
Một số điểm cơng nghiệp trên hình 26.2: Tĩnh Túc, Lạng Sơn, Hà Tĩnh, Đồng Hới, Đơng Hà,
Tuy Hịa, Kon Tum, Gia Nghĩa, Bảo Lộc,...
Trả lời câu hỏi trang 126 SGK Địa Lí 12: Tại sao các khu cơng nghiệp tập trung lại phân bố
chủ yếu ở Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Hồng và Duyên hải miền Trung?


Lời giải:
- Nằm trong các vùng kinh tế trọng điểm (phía Nam, miền Trung)
- Có nguồn ngun liệu nơng, lâm, thủy sản tại chỗ phong phú.
- Nguồn lao động dồi dào có chất lượng cao; người dân sớm tiếp cận với kinh tế thị trường, nên
thích ứng nhanh chóng trong quá trình đổi mới.
- Cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất - kĩ thuật phục vụ công nghiệp khá tốt.
- Thị trường tiêu thụ rộng lớn ở trong và ngoài nước.
- Là nơi thu hút đầu tư nước ngồi lớn.
- Chính sách ưu đãi trong phát triển khu cơng nghiệp.
Trả lời câu hỏi trang 127 SGK Địa Lí 12: Hãy trình bày những đặc điểm chính của trung tâm
công nghiệp.
Lời giải:
- Gắn với đô thị vừa và lớn, có vị trí địa lí thuận lợi.
- Bao gồm khu cơng nghiệp, điểm cơng nghiệp và nhiều xí nghiệp cơng nghiệp có mối liên hệ
chặt chẽ về sản xuất, kĩ thuật, cơng nghệ.
- Có các xí nghiệp nịng cốt (hay hạt nhân).

- Có các xí nghiệp bổ trợ và phục vụ.
Trả lời câu hỏi trang 127 SGK Địa Lí 12: Quan sát hình 26.2 (SGK trang 115) hoặc Atlat Địa
lí Việt Nam, hãy xác định các trung tâm công nghiệp rất lớn và lớn, nêu cơ cấu ngành của mỗi
trung tâm.
Lời giải:
Hình 26.2 (SGK trang 115):
- Trung tâm cơng nghiệp rất lớn: TP. Hồ Chí Minh: Luyện kim đen, luyện kim màu, cơ khí, điện
tử, sản xuất ơ tơ, đóng tàu, hóa chất, sản xuất vật liệu xây dựng, dệt may, chế biến nông sản, sản
xuất giấy, xenlulô.
- Các trung tâm công nghiệp lớn:


+ Hà Nội: Luyện kim đen, cơ khí, sản xuất ô tô, điện tử, hóa chất, dệt may, sản xuất vật liệu xây
dựng, chế biến nông sản, sản xuất giấy, xenlulơ.
+ Hải Phịng: Luyện kim đen, cơ khí, điện tử, đóng tàu, nhiệt điện, dệt may, chế biến nơng sản,
sản xuất vật liệu xây dựng.
+ Vũng Tàu: Luyện kim đen, cơ khí, đóng tàu, nhiệt điện, hóa chất, dệt may, chế biến nông sản,
sản xuất vật liệu xây dựng.
+ Biên Hịa: Cơ khí, điện tử, hóa chất, dệt may, sản xuất vật liệu xây dựng, chế biến nông sản,
sản xuất giấy, xenlulơ.
+ Thủ Dầu Một: Cơ khí, điện tử, hóa chất, dệt may, sản xuất vật liệu xây dựng, chế biến nông
sản, sản xuất giấy, xenlulô.
Trả lời câu hỏi trang 127 SGK Địa Lí 12: Trình bày những đặc điểm chính của vùng cơng
nghiệp.
Lời giải:
- Vùng lãnh thổ rộng lớn.
- Bao gồm nhiều điểm, khu công nghiệp, trung tâm công nghiệp có mối liên hệ về sản xuất và có
những nét tương đồng trong q trình hình thành cơng nghiệp.
- Có một vài ngành cơng nghiệp chủ yếu tạo nên hướng chun mơn hóa.
- Có các ngành phục vụ và bổ trợ.

Luyện tập
Trả lời câu hỏi 1 trang 127 SGK Địa Lí 12: Thế nào là tổ chức lãnh thổ công nghiệp?
Lời giải:
Tổ chức lãnh thổ công nghiệp là sự sắp xếp, phối hợp giữa các quá trình và cơ cấu sản xuất công
nghiệp trên một lãnh thổ nhất định để sử dụng hợp lí các nguồn lực sẵn có nhằm đạt hiệu quả cao
về các mặt kinh tế, xã hội và môi trường.
Trả lời câu hỏi 2 trang 127 SGK Địa Lí 12: So sánh các hình thức tổ chức lãnh thổ công
nghiệp ở nước ta.
Lời giải:


a) Điểm công nghiệp
- Đặc điểm:
+ Đồng nhất với một điểm dân cư.
+ Gồm 1 đến 2 xí nghiệp nằm gần nguồn nguyên - nhiên liệu công nghiệp hoặc vùng ngun liệu
nơng sản.
+ Khơng có mối liên hệ giữa các xí nghiệp.
- Ở nước ta có nhiều điểm cơng nghiệp. Các điểm cơng nghiệp lẻ thường hình thành ở các tỉnh
miền núi của Tây Bắc, Tây Nguyên.
b) Khu công nghiệp (được hiểu là khu công nghiệp tập trung)
- Đặc điểm:
+ Có ranh giới địa lí xác định, có vị trí thuận lợi (gần cảng biển, quốc lộ lớn, gần sân bay).
+ Chuyên sản xuất công nghiệp và thực hiện các dịch vụ hỗ trợ sản xuất cơng nghiệp, khơng có
dân cư sinh sống.
- Khu cơng nghiệp được hình thành ở nước ta từ những năm 90 của thế kỉ XX cho đến nay. Tính
đến hết tháng 8 - 2007, cả nước đã hình thành 150 khu cơng nghiệp tập trung, khu chế xuất, khu
công nghệ cao.
- Các khu công nghiệp tập trung phân bố không đều theo lãnh thổ.
+ Tập trung nhất là ở Đông Nam Bộ (chủ yếu là TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương, Bà

Rịa - Vũng Tàu), sau đó đến Đồng Bằng sơng Hồng (phần lớn ở Hà Nội, Hải Phòng) và Duyên
hải miền Trung.
+ Ở các vùng khác, việc hình thành các khu cơng nghiệp tập trung đều hạn chế trung tâm khu
công nghiệp.
- Đặc điểm:
+ Gắn với đơ thị vừa và lớn, có vị trí địa lí thuận lợi.
+ Bao gồm khu cơng nghiệp, điểm cơng nghiệp và nhiều xí nghiệp cơng nghiệp có mối liên hệ
chặt chẽ về sản xuất, kĩ thuật, cơng nghệ.
+ Có các xí nghiệp nịng cốt (hay hạt nhân).
+ Có các xí nghiệp bổ trợ và phục vụ.


- Trong q trình cơng nghiệp hóa ở nước ta, nhiều trung tâm cơng nghiệp đã được hình thành.
+ Dựa vào vai trị của trung tâm cơng nghiệp trong nước phân cơng lao động theo lãnh thổ, có
thể phân thành các nhóm sau đây:
• Các trung tâm có ý nghĩa quốc gia gồm có TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội.
• Các trung tâm có ý nghĩa vùng như Hải Phịng, Đà Nẵng, Cần Thơ...
Các trung tâm có ý nghĩa địa phương như Việt Trì, Thái Nguyên, Vinh, Nha Trang...
+ Dựa vào giá trị sản xuất cơng nghiệp, có thể chia ra:
Các trung tâm công nghiệp rất lớn: TP. Hồ Chí Minh.
Các trung tâm cơng nghiệp lớn: Hà Nội, Hải Phòng, Biên Hòa, Thủ Dầu Một, Vũng Tàu.
Các trung tâm trung bình: Việt Trì, Đà Nẵng, Nha Trang, cần Thơ...
d) Vùng công nghiệp
- Đặc điểm:
+ Vùng lãnh thổ rộng lớn (bao gồm nhiều tỉnh, thành phố).
+ Bao gồm nhiều điểm, khu cơng nghiệp, trung tâm cơng nghiệp có mối liên hệ về sản xuất và có
những nét tương đồng trong q trình hình thành cơng nghiệp.
+ Có một vài ngành cơng nghiệp chủ yếu tạo nên hướng chun mơn hóa.
+ Có các ngành phục vụ và hỗ trợ.
-Theo quy hoạch của hộ công nghiệp (năm 2001), cả nước được phân thành 6 vùng công nghiệp.

Trả lời câu hỏi 3 trang 127 SGK Địa Lí 12: Căn cứ vào kiến thức đã có, bản đồ Cơng nghiệp
chung (hoặc Atlat Địa lí Việt Nam), hãy giải thích tại sao TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội là 2 trung
tâm công nghiệp lớn nhất nước ta.
Lời giải:
TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội là 2 trung tâm công nghiệp lớn nhất nước ta vì hai thành phố này
hội tụ nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển cơng nghiệp:
- Vị trí địa lí thuận lợi.


+ Hà Nội nằm ở trung tâm Đồng bằng sông Hồng, nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc,
là một trong ha đỉnh của tam giác tăng trưởng phía bắc.
+ TP. Hồ Chí Minh nằm ỏ trung tâm của vùng Đông Nam Bộ, nằm trong vùng kinh tế trọng
điểm phía Nam.
- Hà Nội là thủ đơ của nước ta, có sức hút đầu tư trong và ngồi nước.
- TP. Hồ Chí Minh là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, đầu mối giao thơng lớn nhất phía
Nam.
- Tài nguyên:
+ Hà Nội nằm gần cơ sở nguyên liệu, năng lượng của miền núi trung du phía bắc, nguồn thủy
năng trong hệ thống sơng Hồng và có nguồn ngun liệu nông -lâm - thủy sản khá dồi dào của
vùng Đồng bằng sơng Hồng.
+ TP. Hồ Chí Minh nằm trong vùng Đơng Nam Bộ, nên có tài ngun dầu khí, vật liệu xây dựng,
tài nguyện thủy điện, nguồn thủy sản, điều kiện thuận lợi để phát triển cây công nghiệp; liền kề
với Đồng bằng sông Cửu Long, vùng trọng điểm lương thực, thực phẩm lớn nhất nước.
- Là hai thành phố có số dân đơng nhất (năm 2008, số dân của Hà Nội là 6116,2 nghìn người,
TP. Hồ Chí Minh là 6611,6 nghìn người), có nguồn lao động dồi dào, trình độ tay nghề cao.
- Cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kĩ thuật phục vụ cơng nghiệp có chất lượng tốt nhất và hoàn
thiện nhất cả nước.
- Đây là hai thành phố thu hút mạnh đầu tư từ bên ngồi.
- Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh là nơi tập trung nhiều ngành cơng nghiệp, trong đó có nhiều
ngành cơng nghiệp trọng điểm.

- Có nhiều chính sách năng động trong phát triển kinh tế, đặc biệt là công nghiệp.

Tóm tắt lý thuyết Địa 12 Bài 28: Vấn đề tổ chức lãnh thổ
cơng nghiệp
>>> Xem tồn bộ: Lý thuyết Địa lí 12 Bài 28. Vấn đề tổ chức lãnh thổ công nghiệp
-----------------------------


Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Soạn Địa 12 Bài 28: Vấn đề tổ chức lãnh thổ công
nghiệp trong bộ SGK Địa 12. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết
này. Chúc các bạn học tốt!