nguyên lý kế toán

1
NGUYEN LY KE TOAN
NGUYEN LY KE TOAN
PGS.TS: MAI THề HOAỉNG MINH
2
ĐỐI TƯNG , PHƯƠNG PHÁP VÀ
CÁC NGUYÊN TẮC KẾ TOÁN
Chương
1
3
Các nội dung trình bày
Các nội dung trình bày
1.
1.
Đònh nghóa Kế toán và phân loại kế toán
Đònh nghóa Kế toán và phân loại kế toán
2.
2.
Đối tượng của kế toán
Đối tượng của kế toán
3.
3.
Các phương pháp kế toán
Các phương pháp kế toán
4.
4.
Môi trường kế toán
Môi trường kế toán
5.
5.
Môi trường pháp lý

Môi trường pháp lý
6.
6.
Nguyên tắc và yêu cầu kế toán
Nguyên tắc và yêu cầu kế toán
4
Đònh nghóa kế toán
Đònh nghóa kế toán

Kế toán là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích
Kế toán là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích
và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính dưới hình
và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính dưới hình
thức giá trò, hiện vật và thời gian lao động.
thức giá trò, hiện vật và thời gian lao động.
(Luật kế toán 1.1.2004 )
(Luật kế toán 1.1.2004 )

Kế toán là 1 hệ thống thông tin đo lường, xử lý và
Kế toán là 1 hệ thống thông tin đo lường, xử lý và
cung cấp thông tin tài chính về 1 chủ thể kinh tế
cung cấp thông tin tài chính về 1 chủ thể kinh tế
nhằm giúp chủ thể sử dụng hiệu quả tài sản của
nhằm giúp chủ thể sử dụng hiệu quả tài sản của
tổ chức.
tổ chức.
5
Chức năng kế toán
Chức năng kế toán
Thiết lập, phân tích và cung cấp thông tin

Thiết lập, phân tích và cung cấp thông tin

Hoạt động doanh nghiệp
Hoạt động doanh nghiệp
Người ra quyết đònh
Người ra quyết đònh

Thông tin
Thông tin
Người cần thông tin
Người cần thông tin


Lập kế hoạch
Lập kế hoạch


Thực hiện
Thực hiện


Đánh giá
Đánh giá

Đo lường
Đo lường
Hệ thống
Hệ thống

Xử lý

Xử lý
Thông tin
Thông tin

Cung cấp
Cung cấp
Kế toán
Kế toán
6
Hệ thống
thông tin
kế toán
Người ra
quyết đònh
Quyết đònh
Hoạt động
Kinh tế
Tác động
Kết nối
Hoạt động kinh tế
và
người ra quyết đònh
7
Phân loại kế toán
Phân loại kế toán
Kế toán tài chínhl Kế toán quản trò
8
Phân loại kế toán
Phân loại kế toán


Kế toán tài chính
Kế toán tài chính

Thu thập, xử lý,
Thu thập, xử lý,
kiểm tra, phân tích và
kiểm tra, phân tích và
cung cấp thông tin
cung cấp thông tin
kinh tế tài chính cho các
kinh tế tài chính cho các
đối tượng có nhu cầu
đối tượng có nhu cầu
sử dụng thông tin của
sử dụng thông tin của
đơn vò kế toán
đơn vò kế toán

Kế toán quản trò
Kế toán quản trò

Thu thập, xử lý, phân tích
Thu thập, xử lý, phân tích
và cung cấp thông tin
và cung cấp thông tin
kinh tế tài chính theo
kinh tế tài chính theo
yêu cầu quản trò và
yêu cầu quản trò và
quyết đònh kinh tế, tài

quyết đònh kinh tế, tài
chính trong nội bộ đơn vò
chính trong nội bộ đơn vò
kế toán.
kế toán.
9
Đối tượng sử dụng thông tin kế toán
Đối tượng sử dụng thông tin kế toán

Nội bộ
Nội bộ

Chủ doanh nghiệp
Chủ doanh nghiệp

Ban giám đốc
Ban giám đốc

Phòng ban điều hành
Phòng ban điều hành

Giám đốc bộ phận
Giám đốc bộ phận

Quản lý bộ phận, nhóm
Quản lý bộ phận, nhóm

Bên ngoài
Bên ngoài


Có lợi ích trực tiếp
Có lợi ích trực tiếp

Nhà đầu tư
Nhà đầu tư

Các chủ nợ
Các chủ nợ

Có lợi ích gián tiếp
Có lợi ích gián tiếp

Cơ quan thuế vụ
Cơ quan thuế vụ

Cơ quan chức năng
Cơ quan chức năng

Các nhà hoạch đònh kinh tế
Các nhà hoạch đònh kinh tế

Các nhóm khác
Các nhóm khác
10
ĐỐI TƯNG CỦA KẾ TOÁN
ĐỐI TƯNG CỦA KẾ TOÁN
ĐỐI
ĐỐI
TƯNG
TƯNG

CỦA
CỦA
KẾ
KẾ
TOÁN
TOÁN
TÀI SẢN
NGUỒN HÌNH
THÀNH TÀI SẢN
11
Phân loại tài sản theo kết cấu :
Phân loại tài sản theo kết cấu :
TÀI
TÀI
SẢN
SẢN
THEO
THEO
KẾT
KẾT
CẤU
CẤU
TÀI SẢN NGẮN HẠN
TÀI SẢN DÀI HẠN
12
Phân loại tài sản theo kết cấu :
Phân loại tài sản theo kết cấu :
(1) Tài sản ngắn hạn :
(1) Tài sản ngắn hạn :
Là những tài sản thuộc quyền sở hữu của doanh

Là những tài sản thuộc quyền sở hữu của doanh
nghiệp có thời gian sử dụng và lu
nghiệp có thời gian sử dụng và lu
ân chuy nể
ân chuy nể
thu hồi vốn
thu hồi vốn
trong 1 năm gồm
trong 1 năm gồm
* Vốn bằng tiền
* Vốn bằng tiền
* Các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn
* Các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn
* Các khoản phải thu
* Các khoản phải thu
* Hàng tồn kho
* Hàng tồn kho
* Các tài sản lưu động khác …
* Các tài sản lưu động khác …
13
(2) Tài sản dài hạn
(2) Tài sản dài hạn
•
Là những tài sản thuộc quyền sở hữu của
Là những tài sản thuộc quyền sở hữu của
doanh nghiệp , có thời gian sử dụng tr
doanh nghiệp , có thời gian sử dụng tr
ên 1 n mă
ên 1 n mă
,

,
có giá trò sử dụng trên 10 triệu đồng luân
có giá trò sử dụng trên 10 triệu đồng luân
chuyển thu hồi vốn trên 1 năm gồm :
chuyển thu hồi vốn trên 1 năm gồm :
-
-
Tài sản cố đònh hữu hình
Tài sản cố đònh hữu hình
- Tài sản cố đònh vô hình
- Tài sản cố đònh vô hình
- Tài sản cố đònh thuê tài chính
- Tài sản cố đònh thuê tài chính
- các khoản đầu tư tài chính dài hạn…
- các khoản đầu tư tài chính dài hạn…
14
PHÂN LOẠI TÀI SẢN THEO NGUỒN
PHÂN LOẠI TÀI SẢN THEO NGUỒN
HÌNH THÀNH
HÌNH THÀNH



TÀI SẢN
TÀI SẢN


THEO
THEO

NGUỒN
NGUỒN


HÌNH
HÌNH


THÀNH
THÀNH
N PHẢI TRẢ
NGUỒN VỐN CHỦ SỞ HỮU
15
Phân loại tài sản theo nguồn hình thành
Phân loại tài sản theo nguồn hình thành
(1) N PHẢI TRẢ
(1) N PHẢI TRẢ


những khoản nợ mà doanh nghiệp phải trả
những khoản nợ mà doanh nghiệp phải trả
phải thanh toán cho chủ nợ
phải thanh toán cho chủ nợ
gồm :
gồm :
-
-
Nợ ngắn hạn :
Nợ ngắn hạn :

Dưới 1 năm
Dưới 1 năm
- Nợ dài hạn :
- Nợ dài hạn :
Trên 1 năm
Trên 1 năm
16
(2) Vốn chủ sở hữu
(2) Vốn chủ sở hữu

Là số vốn mà doanh nghiệp không phải cam kết thanh
Là số vốn mà doanh nghiệp không phải cam kết thanh
toán gồm :
toán gồm :

- Vốn đóng góp của các chủ đầu tư
- Vốn đóng góp của các chủ đầu tư

- Vốn được bổ sung từ kết quả hoạt động
- Vốn được bổ sung từ kết quả hoạt động

- Các khoản chênh lệch do đánh giá lại tài sản , chênh lệch tỷ giá
- Các khoản chênh lệch do đánh giá lại tài sản , chênh lệch tỷ giá
chưa xử lý và các quỹ được hình thành trong hoạt động sản xuất
chưa xử lý và các quỹ được hình thành trong hoạt động sản xuất
kinh doanh
kinh doanh
17
18
Phương pháp kế toán

Phương pháp kế toán

Chứng từ:
Chứng từ:
thể hiện sự hình thành của nghiệp vụ kinh tế.
thể hiện sự hình thành của nghiệp vụ kinh tế.

Đối ứng tài khoản:
Đối ứng tài khoản:
xử lý nghiệp vụ kinh tế theo loại nghiệp vụ
xử lý nghiệp vụ kinh tế theo loại nghiệp vụ

Tính giá:
Tính giá:
công cụ xác đònh yếu tố đầu vào và giá trò đầu ra
công cụ xác đònh yếu tố đầu vào và giá trò đầu ra
của 1 doanh nghiệp.
của 1 doanh nghiệp.

Tổng hợp-cân đối kế toán:
Tổng hợp-cân đối kế toán:
cung cấp các thông tin cần thiết theo yêu cầu
cung cấp các thông tin cần thiết theo yêu cầu
của đối tượng sử dụng thông tin.
của đối tượng sử dụng thông tin.
19
MÔI TRƯỜNG KẾ TOÁN
MÔI TRƯỜNG KẾ TOÁN

Môi trường kinh tế :

Môi trường kinh tế :


- Nền kinh tế
- Nền kinh tế
- Cơ chế quản lý kinh tế
- Cơ chế quản lý kinh tế
- các loại hình doanh nghiệp
- các loại hình doanh nghiệp
- Đặc điểm ngành nghề sản xuất kinh doanh
- Đặc điểm ngành nghề sản xuất kinh doanh
- Giá cả, thuế, thò trường chứng khoán, lạm phát, giải thể, phá
- Giá cả, thuế, thò trường chứng khoán, lạm phát, giải thể, phá
sản.v.v…
sản.v.v…

Môi trường pháp lý :
Môi trường pháp lý :

- Luật kế toán và chuẩn mực kế toán
- Luật kế toán và chuẩn mực kế toán
20
NGUYÊN TẮC VÀ YÊU CẦU
NGUYÊN TẮC VÀ YÊU CẦU
CỦA KẾ TOÁN
CỦA KẾ TOÁN

Cơ sở dồn tích
Cơ sở dồn tích


Hoạt động liên tục
Hoạt động liên tục

Giá gốc
Giá gốc

Phù hợp
Phù hợp

Nhất quán
Nhất quán

Thận trọng
Thận trọng

Trọng yếu
Trọng yếu
21
Nguyên tắc 1. Cơ sở dồn tích
Nguyên tắc 1. Cơ sở dồn tích
Nội dung:
Nội dung:
Mọi nghiệp vụ kinh tế phải được
Mọi nghiệp vụ kinh tế phải được
ghi sổ kế toán vào thời điểm phát
ghi sổ kế toán vào thời điểm phát
sinh, không căn cứ vào thời điểm
sinh, không căn cứ vào thời điểm
thực tế thu hoặc thực tế chi tiền.
thực tế thu hoặc thực tế chi tiền.

22
Nguyên tắc 1. Cơ sở dồn tích
Nguyên tắc 1. Cơ sở dồn tích
Ví dụ minh họa
Ví dụ minh họa
:
:
27/12/02: Nhận đơn đặt hàng
27/12/02: Nhận đơn đặt hàng
28/12/02: Gưỉ báo giá và điều kiện giao hàng
28/12/02: Gưỉ báo giá và điều kiện giao hàng
29/12/02: Khách hàng yêu cầu gưỉ hàng
29/12/02: Khách hàng yêu cầu gưỉ hàng
30/12/02: Gưỉ hàng
30/12/02: Gưỉ hàng
31/12/02: Khách hàng nhận hàng
31/12/02: Khách hàng nhận hàng
01/01/03: Khách hàng chuyển tiền
01/01/03: Khách hàng chuyển tiền
02/01/03: Nhận giấy báo của ngân hàng
02/01/03: Nhận giấy báo của ngân hàng
23
Nguyên tắc 2. Hoạt động liên tục
Nguyên tắc 2. Hoạt động liên tục
Nội dung
Nội dung
Báo cáo tài chính được lập trên
Báo cáo tài chính được lập trên
cơ sở giả đònh doanh nghiệp
cơ sở giả đònh doanh nghiệp

đang hoạt động liên tục và sẽ
đang hoạt động liên tục và sẽ
tiếp tục hoạt động bình thường
tiếp tục hoạt động bình thường
trong tương lai gần,…
trong tương lai gần,…
24
Nguyên tắc 3. Giá gốc
Nguyên tắc 3. Giá gốc
Nội dung
Nội dung
Tài sản phải được ghi nhận theo
Tài sản phải được ghi nhận theo
giá gốc. Giá gốc của tài sản
giá gốc. Giá gốc của tài sản
được tính theo số tiền hoặc
được tính theo số tiền hoặc
khoản tương đương tiền đã trả,
khoản tương đương tiền đã trả,
hay phải trả vào thời điểm tài
hay phải trả vào thời điểm tài
sản được ghi nhận.
sản được ghi nhận.
25
Nguyên tắc 4. Phù hợp
Nguyên tắc 4. Phù hợp
Nội dung
Nội dung
Doanh thu và chi phí phải
Doanh thu và chi phí phải

phù hợp với nhau. Khi ghi nhận
phù hợp với nhau. Khi ghi nhận
1 khoản doanh thu thì phải
1 khoản doanh thu thì phải
ghi nhận 1 khoản chi phí tương
ghi nhận 1 khoản chi phí tương
ứng có liên quan đến việc tạo
ứng có liên quan đến việc tạo
ra doanh thu.
ra doanh thu.