sốt cao và sốt cao co giật

TS. BS Võ Thành Liêm

Xử trí tình trạng sốt ở trẻ em.

Xử trí tình trạng sốt cao co giật.

Sốt là tình trạng:

Gia tăng thân nhiệt

Do tăng ngưỡng nhiệt độ tại vùng hạ đồi

Các chất gây sốt: interleukine

Ức chế - tiêu diệt vi trùng

Trẻ em: dễ sốt cao, co giật

Sốt diễn ra theo 4 giai đoạn

Giai đoạn tăng thân nhiệt

Giai đoạn bình nguyên

Giai đoạn giảm thân nhiệt

Giai đoạn ngoài cơn sốt
I
II
III
IV


Giai đoạn tăng thân nhiệt:

Thân nhiệt tăng theo 2 cơ chế

Tăng tạo nhiệt -> run cơ

Giảm mất nhiệt ->

Co thắt mạch ngoại vi -> lạnh tay chân

Co thắt cơ dựng lông -> nổi da gà

Đắp mềm, trùng khăn…

Thân nhiệt tăng từ từ: đo nhiệt kế có thể không cao

Cảm thấy lạnh
5

Giai đoạn bình nguyên

Thân nhiệt cao

Da nóng, đỏ

Không còn run cơ
6

Giai đoạn giảm thân nhiệt


Thân nhiệt giảm từ từ về bình thường

Da nóng, ẩm, rịn mồ hôi

Cảm thấy nóng nực, muốn dùng quạt
7

Giai đoạn ngoài cơn sốt

Thân nhiệt bình thường

Cảm thấy mệt mỏi, muốn ngủ

Đau nhức cơ toàn thân
8

Bệnh sử

Biểu hiện bên ngoài:

ngủ - vẻ đừ,

giảm sinh hoạt hơn so hơn bình thường

Sự kiện liên quan:

mới đi học nhà trẻ, mới đi chơi xa về, mới tiếp xúc với
người lớn bị, nhà có người thân bị bệnh tương tự,


Thông tin dịch tể:

=>gợi ý chẩn đoán

=>định nguyên nhân bệnh

=>báo dịch
9

Bệnh sử

Thời gian mắc bệnh: cấp - mãn

Diễn tiến sốt:

sốt cao liên tục, sốt cách nhật, sốt cách vài giờ, sốt tăng
dần

Dấu hiệu báo động nguy hiểm:

lơ mơ, lừ đừ, bỏ ăn, bỏ bú, co giật, mất nước
10

Lâm sàng

Các vị trí đo thân nhiệt

Tại miệng: >37,5
0
C


Tại nách: >37,3
0
C

Tại hậu môn: >38
0


C

Tại màng nhĩ: >38
0
C

Khám toàn diện các hệ cơ quan

dấu chứng toàn thân

dấu chứng khu trú

Dấu hiệu báo động, dấu tiên lượng, dấu hiệu của tình
trạng nhiễm khuẩn nặng.
11

Cận lâm sàng

Không XN xác định nguyên nhân gây sốt.

Cần khu trú hệ cơ quan liên đới.


Làm XN theo hệ cơ quan nghi ngờ.

X quang: bệnh viêm hô hấp.

Cấy nước tiểu: bệnh lý hệ thận niệu

Cấy máu: nhiễm trùng huyết.

Chọc dịch não tủy: bệnh viêm não màng não.

Cấy phân: bệnh hệ tiêu hóa.
12

Đối với trẻ sơ sinh: nhập viện điều trị.

Trẻ < 3 tháng tuổi:

Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện

Viêm nhiễm trùng thường nặng, tiên lượng nặng.

Nguy cơ thấp: điều trị ngoại trú

Nguy cơ cao: nhập viện điều trị.

Với trẻ >3 tháng:

Dấu hiệu báo động: nhập viện cấp cứu


Không dấu nguy hiểm + sốt >39
0
C: nhập viện

Không dấu nguy hiểm+ sốt <39
0
C: ngoại trú
13

Tổng quan

Cấp cứu nhi khoa

Từ 6 tháng đến 6 tuổi.

Cơn co giật thường toàn thân

Trong khi co giật: có thể tắc nghẽn đường thở

Nguyên nhân đa dạng: siêu vi, vi khuẩn.

Điều trị co giật, điều trị nguyên nhân
14

Nguyên tắt xử trí

Đảm bảo thông khí, tuần hoàn

Hạ sốt tích cực


Cắt cơn co giật.
15

Thông đường thở:

Nằm ngửa đầu nghiêng, hay nằm nghiêng.

Đặt cây đè lưỡi, quấn gạc.

Lấy dị vật

Hút đàm nhớt ở mũi, miệng
16

Hạ sốt tích cực

Biện pháp Vật lý:

Cởi bỏ quần áo

Lau bằng nước ấm: cổ, nách, bẹn …

Phòng phải thông thoáng, mở cửa sổ, mở

Biện pháp dùng thuốc:

Paracetamol (10-15mg/kg, mỗi 6-8h/ngày)

Ibuprofen (5-10mg/kg, mỗi 6-8h/ngày)
17


Chống co giật

Thường ngắn, tự khỏi chỉ cần hạ sốt tích cực và làm
thông đường thở là đủ.

Cơn co giật kéo dài thì cần chống co giật (bệnh viện).

Diazepam 0,2-0,5 mg/kg tiêm tĩnh mạch.

Liều tối đa trẻ <5 tuổi: 5 mg ; > 5 tuổi: 10 mg
18

Theo dõi sau cơn co giật

Cho trẻ nằm nghỉ

Mặc quần áo mỏng,

Uống nhiều nước, ăn lỏng: sữa, cháo, bú bình thường.

Luôn theo dõi tri giác

Tìm nguyên nhân để điều trị

Hướng dẫn cách sử dụng thuốc nhét hậu môn.
19