Soạn bài các phương châm hội thoại – tiếp theo (ngắn nhất)

Soạn bài: Các phương châm hội thoại – tiếp
theo (ngắn nhất)
Mục lục nội dung
• Soạn bài: Các phương châm hội thoại – tiếp theo (ngắn
nhất)
• I. Phương châm quan hệ

• II. Phương châm cách thức

• III. Phương châm lịch sự

• IV. Luyện tập

Soạn bài: Các phương châm hội thoại – tiếp theo (ngắn
nhất)
Soạn bài: Các phương châm hội thoại – tiếp theo(chi tiết)
Soạn bài: Các phương châm hội thoại – tiếp theo(siêu ngắn)

I. Phương châm quan hệ


Thành ngữ “ơng nói gà, bà nói vịt” để thể hiện ý nghĩa là 2 nhân vật tham gia giao tiếp nhưng lại
không hiểu ý nhau, không cùng chủ đề giao tiếp với nhau,
⇒ Nhận xét: Trong giao tiếp, cần nói đúng chủ đề giao tiếp, tránh lạc đề làm đối phương không
hiểu.

II. Phương châm cách thức
Câu 1 (trang 21 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)
- “Dây cà ra dây muống”: để chỉ những người nói khơng có trọng tâm câu chuyện, lan man,
rườm rà.
- “Lúng búng như ngậm hột thị”: chỉ cách nói ấp úng, khơng rõ ràng

=> Cách nói như vậy, sẽ làm giảm hiệu quả giao tiếp, khơng truyền đạt được nội dung tư tưởng
mình muốn nói, người nhận cũng không thể hiểu trọn vẹn được vấn đề mình muốn nói
- Nhận xét: trong giao tiếp, cần nói rành mạch, rõ ràng, đúng trọng tâm ( phương châm cách
thức)
Câu 2 (trang 21 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)
Cho câu: “Tôi đồng ý với những nhận định về truyện ngắn của ơng ấy”
- Câu này có thể hiểu theo 2 cách
+ C1: được hiểu là nói đến nhận định của ơng ấy về truyện ngắn
+ C2: có thể hiểu là những truyện ngắn của ông ấy
Để tránh hiểu nhầm => cần chỉnh sửa lại câu bằng cách thêm từ ngữ
- Ví dụ: Tơi đồng ý với những nhận định về truyện ngắn mà ơng sáng tác
- Ví dụ: Tôi đồng ý với những nhận định của ông về truyện ngắn
=> Trong giao tiếp, cần nói các nội dung một cách rõ ràng, chính xác, tránh mơ hồ

III. Phương châm lịch sự


Trong mẩu chuyện, cuộc giao tiếp của hai nhân vật đã thể hiện sự cảm thông và chân thành của
hai nhân vật, Vì thế hình cảnh cái nắm tay của cậu bé với người ăn xin chính là thứ quý giá và có
giá trị cao đẹp đối với người ăn xin. Vì thế, mà mỗi người họ đều cảm thấy ấm áp, và cảm nhận
như nhận được một thứ gì đó của nhau.
⇒Nhận xét: Trong giao tiếp cần chọn cách nói tế nhị, tinh tế, và tơn trọng nhau (Phương châm
lịch sự)

IV. Luyện tập
Câu 1 (trang 23 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)
Qua các câu ca dao, tục ngữ Việt Nam, cha ông luôn để lại những lời răn dạy quý báu cho con
cháu, đó là cách ăn, nói nhẹ nhàng, lịch sự, dễ nghe sẽ thể hiện được giá trị của bản thân. Cần lựa
lời để nói cho dễ nghe, tăng hiệu quả giao tiếp và sự thân thiện đối với đối tượng được giao tiếp..
-Một số câu tương tự:

+ Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói
+ Nói ngọt, lọt đến xương
+ Ăn có nhai, nói có nghĩ.
+ Chng kêu thử tiếng, người ngoan thử lời
+ Ăn ngay nói thật, mọi tật mọi lành.
Câu 2 (trang 23 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)
Một số ví dụ về phương châm lịch sự liên quan đến biện pháp tu từ đã học
Ví dụ:
nói giảm nói tránh: mất, qua đời, từ trần, hi sinh( chết).
Câu 3 (trang 23 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)
Chọn từ thích hợp


- Nói ra đầu ra đũa => Phương châm cách thức
Câu 4 (trang 23 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)
- Nhân tiện đây xin hỏi: Người nói đang muốn tham gia vào chủ đề mà cuộc giao tiếp đang nói
đến, để tránh hỏi sai vấn đề, lạch đề => tuân thủ phương châm quan hệ.
- Cực chẳng đã tôi phải nói, tơi nói điều này có gì khơng phải mong anh bỏ qua; biết là làm anh
không vui, nhưng… ; xin lỗi, có thể anh khơng hài lịng nhưng tơi cũng phải thành thực mà
nói… => đây là cách nói tránh đi để => tuân thủ phương châm lịch sự.
- Đừng nói leo, đừng ngắt lời như thế, đừng nói cái giọng đó với tơi… báo hiệu cho người đối
thoại biết là họ không tuân thủ phương châm lịch sự, buộc phải chấm dứt sự khơng tn thủ đó.
Câu 5 (trang 24 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)
Giải thích nghĩa và phân loại phương châm giao tiếp

+ Nửa úp nửa mở: mập mờ, không rõ ràng

=> Phương châm cách thức

+ Mồm loa tép nhảy: lắm lời, đanh đá, nói át người khác => Phương châm lịch sự

+ Đánh trống lảng: khơng muốn đề cập đến một vấn đề nào đó mà người đối thoại đang trao
đổi.
=> Phương châm quan hệ
+ Nói như dùi đục chấm mắm cáy: nói thơ kệch, thiếu tế nhị => Phương châm lịch sự