Soạn bài bài thơ về tiểu đội xe không kính

Soạn bài: Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính
Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính là tác phẩm tiêu biểu của Phạm Tiến Duật viết về những người
lính lái xe trên những chiếc xe khơng kính ngày đêm chi viện cho tiền tuyến trên tuyến đường
Trường Sơn anh hùng. Cùng Soạn bài Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính để hiểu rõ hơn về giá trị
của tác phẩm mà nhà thơ đã gửi gắm qua từng câu thơ

Mục lục nội dung
• Soạn bài: Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính (chi tiết)

Soạn bài Bài thơ Tiểu đội xe khơng kính (hay nhất)

• Tổng kết bài thơ Tiểu đội xe khơng kính
Soạn bài: Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính (chi tiết)


Câu 1. Nhan đề và hình ảnh những chiếc xe khơng kính
- Nhan đề thơ có dung lượng khá dài, cách dùng từ lạ và cụ thể tạo sự độc đáo rất riêng
+ Rõ ràng nhìn vào kết cấu của tác phẩm thì người đọc hồn tồn có thể biết được đây là một bài
thơ nhưng tác giả lại cố tình thêm hai chữ “bài thơ” vào trước “tiểu đội xe khơng kính”. Dụng ý
nghệ thuật ở đây chính là thể hiện cách khai thác hiện thực từ tác phẩm của nhà thơ. Phạm Tiến
Duật thấy được chất thơ, chất trữ tình về hiện thực kháng chiến khốc liệt, đầy gian khổ và hi sinh.
Nói cách khác cuộc kháng chiến cam go này là bài thơ với nhiều nốt trầm nốt bổng, có đủ vị hy
sinh, yêu thương và cháy bỏng với lý tưởng.
=> Nhan đề làm sáng lên vẻ đẹp lãng mạn, tinh tế và tình tứ từ hiện thực chiến tranh gian khổ, khó
khăn mà chỉ có đơi mắt nghệ sĩ như Phạm Tiến Duật mới thấy được.
- Hình ảnh “những chiếc xe khơng kính” độc đáo và thú vị
+ Ý nghĩa tả thực: Đây là hình ảnh thơ rất trần trụi, rất khốc liệt của chiến tranh về những chiếc xe
tuy trực tiếp đi ra vào khói lửa, chở trên đó bao lương thực, vũ trang và tính mạng con người nhưng
đến bộ phận tối thiểu nhất là kính để che chắn và bảo vệ thì cũng khơng có. Sự thiếu thốn ấy khơng
phải từ lúc đã có “Khơng có kính khơng phải vì xe khơng có kính” mà bởi “bom giật, bom rung”
nên kính bị vỡ nát và từ đó những chiếc xe trở thành “khơng kính”.

+ Ý nghĩa biểu tượng: Hình ảnh những chiếc xe khơng kính là biểu tượng sâu sắc nhất cho hiện
thực khó khăn, gian khổ mà quân dân ta phải trải qua. Họ chiến đấu trong hồn cảnh vơ cùng thiếu
thốn và hiểm nguy nhưng chưa từng chùn bước. Qua đó làm sáng lên phẩm chất cao đẹp, dũng
cảm và tâm hồn nghệ sĩ của những người lính lái xe trên tuyến lửa Trường Sơn năm ấy.
Câu 2. Phân tích hình ảnh những người lính lái xe khơng kính
- Những người lính có tư thế ra trận rất ung dung, chưa từng run sợ trước chết chóc nhưng khơng
kém phần khí thế và tràn đầy quyết tâm ra trận.
+ “Ung dung buồng lái ta ngồi” => Đảo ngữ bằng tính từ “ung dung” giúp thể hiện tối đa tâm thế
bình thản của người lính, đại từ nhân xưng “ta” thể hiện ngạo khí với đời, khơng hề sợ hãi, khơng
hề chùn bước.
+ “Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng” => Điệp từ “nhìn” ba lần mang tâm thế ngẩng cao đầu của
những con người quả cảm. Dù đối mặt với bom đạn mà chẳng có bất cứ một bảo hộ an tồn nào
thì họ vẫn đầy lạc quan để nhìn thẳng vào đất trời, nhìn thẳng vào khó khăn để chiến đấu và chiến
thắng.
+ Điệp cấu trúc “Khơng có kính … ừ thì” “chưa cần …” => Tinh thần lạc quan bất chấp gian khổ.
Họ thấy được gian khổ và không hề trốn tránh hiểm nguy. Tiếng “ừ thì” mang tính chất chấp nhận
nhưng không hề bi quan và chạy trốn. Họ chấp nhận khó khăn như lẽ hiển nhiên và xem việc mình
phải vượt qua nó cũng là điều bắt buộc.
- Tâm hồn trẻ trung, lãng mạn
Tuy phải đối diện với gian khổ, hiểm nguy từng giây từng phút nhưng chưa bao giờ tâm hồn họ
khô khan hay bất lực trước cuộc sống. Sức trẻ thổi vào tâm hồn họ sự lãng mạn và tươi tắn.
+ “Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha”, “Bụi phun tóc trắng như người già”, ” Mưa ngừng gió lùa mau
khơ thơi”
=> Họ nhìn gian khổ bằng ánh mắt trẻ trung pha chút tinh nghịch, cười đùa nhau để qn đi khó
khăn.
- Tình đồng chí, đồng đội thắm thiết, cùng nhau vượt qua mọi thử thách.
+ Hình ảnh cái bắt tay qua khung kính vỡ => Con đường ra trận dù có nhiều hiểm nguy nhưng
chưa bao giờ các anh cảm thấy cô đơn và thiếu thốn bởi ln có những người anh em, những người

đồng chí kề vai sát cánh. Họ gặp nhau tình cờ trên đường hành quân, cùng bắt tay nhau qua khung
kính vỡ. Như vậy, hoàn cảnh thiếu thốn lại là cơ hội để họ xích lại gần nhau hơn. Và cũng chính
cái bắt tay ấy đã tiếp thêm rất nhiều động lực để họ tiếp tục chiến đấu và cống hiến tuổi xuân của
mình cho tổ quốc.
+ Lúc dừng nghỉ, các anh quay quần bên nhau cùng chia sẻ, trò chuyện và nghỉ ngơi giống như
người trong cùng một gia đình.


- Tinh thần quyết tâm, kiên trì cao độ của người lính: Bất chấp mn vàn khó khăn và cả chết chóc
mà họ có thể gặp bất kì lúc nào trên đường hành quân, những người lính dũng cảm vẫn luôn sẵn
sàng lăn xả, sẵn sàng cống hiến cả tuổi thanh xuân của mình để dành lại độc lập dân tộc, tồn vẹn
và thống nhất cho non sơng. Câu thơ “Chỉ cần trong xe có một trái tim” mang âm điệu như một
lời thề son sắt. Chỉ cần luôn giữ vững tình yêu tổ quốc, chỉ cần một ngày, một giây một phút trái
tim của các anh vẫn còn đập thì vẫn ln chiến đấu và hi sinh đến hơi thở cuối cùng.
=> Hình ảnh người lính lái xe tiêu biểu cho thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ với sự
pha trộn rất nhiều phẩm chất: tếu táo, lạc quan, dũng cảm, gắn bó với đồng đội và quan trọng nhất
là tinh thần quyết tử vì tổ quốc quyết sinh.
Câu 3. Nhận xét về ngôn ngữ, giọng điệu của bài thơ
- Ngôn ngữ bài thơ sinh động nhưng tự nhiên, hồn tồn khơng có sự lên gân hay cách điệu giống
y hệt như lời ăn tiếng nói của những người lính lái xe ở chiến trường. Họ có sự vui đùa, tếu táo,
có chút thi vị hóa hồn cảnh khốc liệt lại có chút tâm tình thủ thỉ ở trong lời nói của mình.
- Ngơn ngữ có chất trẻ trung của những chàng lính sinh viên. Nếu so sánh với ngơn ngữ của những
người lính thời kháng chiến chống Pháp trong bài thơ Đồng chí có thể thấy được nét khác biệt rất
rõ. Những người lính chống Pháp phần lớn xuất phát là nông dân nên ngôn ngữ của họ có sự chân
chất, mộc mạc cịn những người lính trẻ trong thời chống Mỹ chủ yếu là sinh viên các trường Đại
học tình nguyện ‘cởi áo thư sinh mặc áo lính” nên trong câu từ của họ có chút trẻ trung, kiêu hãnh
và cũng rất vui đùa tếu táo đúng chất trẻ.
⇒ Ngơn ngữ, giọng điệu ấy góp phần khắc họa hình ảnh người lính trẻ trung, bất chấp mọi gian
khổ mà vẫn lạc quan, yêu đời,…
Câu 4. Cảm nghĩ về hình ảnh thế kỉ thời kì kháng chiến chống Mỹ. So sánh với bài thơ Đồng Chí

•

Cảm nhận về hình ảnh người lính kháng chiến chống Mỹ

Những người lính trẻ trung, lạc quan và biết biến hồn cảnh gian khổ thành cảm hứng để chiến
đấu. Họ nhìn được những gian khổ phía trước nhưng vẫn ln giữ vững trái tim yêu nước, tràn đầy
ý chí để vượt lên.
•

So sánh với bài thơ Đồng Chí

- Điểm chung: Hai hình tượng người lính của hai bài thơ đều là những người lính phải trải qua rất
nhiều khó khăn gian khổ, người thì thiếu thốn tân trang, chịu đựng cái khốc liệt của thời tiết,….
Người thì phải trải qua con đường chiến đấu với hồn cảnh khơng thể thiếu thốn hơn.
- Điểm riêng
+ Người lính trong bài thơ Đồng chí: Xuất phát từ chốn thơn q nên ở họ có sự mộc mạc của
ruộng vườn. Bài thơ tập trung ca ngợi tinh thần đồng chí của những người lính dù phải trải qua
bao nhiêu khó khăn.


+ Người lính trong Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính: Xuất phát là sinh viên nên ở họ có chất trẻ
trung và táo bạo rất khác. Bài thơ hướng nhiều hơn vào việc khắc họa hình ảnh hình ảnh quả cảm,
quyết liệt của những người lính lái xe trên tuyến lửa Trường Sơn.
Soạn bài: Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính (ngắn nhất)

Soạn bài Bài thơ Tiểu đội xe khơng kính (hay nhất)
Với sắc thái vui nhộn, tinh thần sảng khoái “Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính” là những hình
ảnh đặc sắc về những người lính lái xe lạc quan, u đời. Đó là bức tranh con người kháng
chiến chống Mỹ tuyệt vời nhất.
Câu 1. Nhan đề bài thơ có gì khác lạ? Một hình ảnh nổi bật trong bài thơ là những chiếc xe

không kính. Vì sao có thể nói hình ảnh ấy là độc đáo?
Bài thơ mang nhan đề dài, có thêm từ “bài thơ” tưởng thừa nhưng lại vô cùng thu hút người đọc.
làm nổi bật thêm nữa về hình ảnh những chiếc xe khơng kính. Tác giả muốn nói đến chất thơ từ
những hình ảnh khó khăn của chiến tranh, thể hiện sự hiên ngang của tuổi trẻ, vượt qua thiếu
thốn, gian lao. Cái lạ nữa là những chiếc xe đều khơng có kính. Trước nay trong thơ ca các hình
ảnh đều được xuất hiện đầy thi vị, ở đây lại xuất hiện quá chân thực nhưng lại tạo nên chất thơ
tuyệt vời.
Câu 2. Những chiếc xe khơng kính đã làm nổi bật hình ảnh người lái xe trên tuyến đường
Trường Sơn. Em hãy phân tích hình ảnh người lính lái xe trong bài thơ.
- Hình ảnh những chiếc xe khơng kính, khơng đèn, khơng mui xe, thùng xe có xước,… đó là
những hình ảnh chẳng mấy xa lạ. Điệp từ “khơng” thể hiện cách nói ngang tàng, lí sự như thách
đấu với chính khó khăn nơi chiến trường khốc liệt.
- Qua khung cửa xe khơng kính người lái xe tiếp xúc trực tiếp với bên ngồi, từ gió, bụi, bầu trời,
con đường,… “đột ngột” thể hiện tốc độ nhanh. Các câu thơ trong các khổ đều thể hiện sự ngang
tàng sẵn sàng đương đầu, khơng ngại gì khó khăn gian khổ. Vì nhiệm vụ có những lúc đồn xe
ln hối hả, tấp nập làm việc trong tư thế gấp rút, khẩn trương. Họ dừng lại lúc cùng nhau ăn
uống, cùng “chung bát đũa” thành những gia đình lớ, coi nhau như ruột thịt rồi lại tiếp tục cùng
nhau trên con đường cứu nước đầy hiểm nguy. Chỉ một hình ảnh xe khơng kính được tác giả gọi
đi gọi lại nhiều lần, khơng cần thêm những hình ảnh khác đã đủ khiến người đọc cảm nhận được
tồn bộ khó khăn, sự gian lao, khốc liệt trong mặt trận chống Mỹ cứu nước.
Câu 3. Em có nhận xét gì về ngơn ngữ, giọng điệu của bài thơ này? Những yếu tố đó đã góp
phần như thế nào trong việc khắc họa hình ảnh những người lính lái xe ở Trường Sơn?
- Các chi tiết thực của đời sống trong chiến tranh khốc liệt được tác giả đưa vào bài thơ một cách
tự nhiên, mới lạ, bất ngờ nhưng lại vô cùng hợp lý. Hình ảnh trung tâm, hình ảnh quan trong nhất
xuyên suốt tồn bài là hình ảnh “xe khơng kính”


- Giọng điệu ngang tàng, hóm hỉnh, vui nhộn phù hợp với tính cách của những người lính lái xe
lạc quan, yêu đời.
- Tác giả đã không ngần ngại đưa những hình ảnh thật nhất vào thơ ca, phá bỏ mọi rào cản về

thơ, về văn xuôi,…
Câu 4. Cảm nghĩ của em về thế hệ trẻ thời kháng chiến chống Mỹ qua hình ảnh người lính trong
bài thơ ? So sánh hình ảnh người lính ở bài thơ này và ở bài Đồng Chí?
Họ là những người lính lái xe trẻ tuổi, cùng nhau tham gia kháng chiến. Mang trong mình sự lạc
quan, u đời, khơng ngần ngại gian khó, hiểm nguy. Họ luôn bất chấp, luôn xông xáo trong mọi
nhiệm vụ. Dũng cảm chấp nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Luôn sẵn sàng
hi sinh vì cách mạng, vì cơng cuộc to lớn của dân tộc.
Cũng như những người lính trong bài thơ “Đồng chí”, những người lính lái xe của chúng ta
cùng chung 1 mục đích to lớn là giành độc lập cho dân tộc. Nếu những người lính trong bài
Đồng chí họ yêu đời, họ lạc quan trong sự nhẹ nhàng lãng mạn, thể hiện sự chân thật bình dị của
những người lính nơng dân. Thì những người lính lái xe của chúng ta họ lạc quan, nhiệt tình,
mang sức trẻ, họ là những thanh niên “phá phách”, họ động viên nhau bằng những trò đùa, bằng
sự tếu táo trong chiến trận.
*) Tổng kết:
Bài thơ như bài hát được những người lính trần thuật lại trên con đường cứu nước vì miền Nam
ruột thịt. Thấy được tinh thần, sức trẻ của những người lính lạc quan, u đời, khơng ngại khó
khăn, gian khổ.

Tổng kết bài thơ Tiểu đội xe khơng kính


Các bài viết liên quan bài thơ Tiểu đội xe khơng kính
•

Tác giả, tác phẩm bài thơ Tiểu đội xe khơng kính
Dàn ý phân tích bài thơ Tiểu đội xe khơng kính