Soạn bài chuyện cũ trong phủ chúa trịnh

Soạn bài: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
Hướng dẫn soạn bài Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh của tác giả Phạm Đình Hổ để thấy rõ hơn
bức tranh chân thực về lối sống xa hoa vô độ của vua quan thời Trịnh - Lê qua ngòi bút lột tả
của nhà văn

Mục lục nội dung
• Soạn bài: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh (chi tiết)
• I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

• II. LUYỆN TẬP

Soạn bài Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh (hay nhất)

Tổng kết bài Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
Soạn bài: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh (chi tiết)
I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN


Câu 1. Thói ăn chơi xa xỉ của chúa Trịnh và các quan lại hầu cận được miêu tả thông qua những
chi tiết nào? Hãy nhận xét về lời văn ghi chép sự việc của tác giả. Tại sao kết thúc đoạn văn miêu
tả này, tác giả lại nói “… kẻ thức giả biết đó là triệu bất tường”?
* Thói ăn chơi xa xỉ của chúa Trịnh Sâm và các quan lại hầu cận được miêu tả:
- Chúa cho xây dựng biết bao nhiêu đình đài, ly cung, hao tốn tiền của chỉ nhằm thỏa mãn thói ăn
chơi, xa hoa của riêng mình “Việc xây dựng đền đài cứ liên miên.”
- Thú vui dạo chơi trên hồ:
“Mỗi tháng ba, bốn lần, Vương ra cung Thụy Liên trên bờ Tây Hồ, binh lính dàn hầu vịng quanh
bốn mặt hồ, các nội thần thì đều bịt khăn, mặc áo đàn bà, bày bách hóa chung quang bờ hồ để
bán..”
=> Thơng thường với các tao nhân mặc khách xưa, dạo chơi bờ hồ là thú vui rất thanh nhã, cốt để
tâm hồn mình hòa quyện với thiên nhiên, để tận hưởng những nét thơ mộng của chốn non nước.
Thường khi đi dạo hồ, họ rất giản dị, yên tĩnh. Nhưng những cuộc dạo chơi của chúa rất khác: ồn

ào, tốn kém, khoa trương và dị hợm. Từ binh lính đến quan nội thần đều làm những trò lố lăng,
kệch cỡm tạo nên một bộ mặt của vương phủ thật khôi hài, ăn chơi sa đọa.
- Thú chơi cảnh:
“Bao nhiêu loài trân cầm dị thú, cổ quái mộc thạch, chậu hoa cây cảnh ở chốn dân gian. Chúa
đều sức thu lấy, không thiếu một thứ gì. Có khi lấy cả cây đa to, cành lá rườm rà, từ bên bắc chở
qua sông đem về … Mỗi khi đêm thanh cảnh vắng, tiếng chim kêu vượn hót ran khắp bốn bể, hoặc
nửa đêm ồn ào như trận mưa sa gió táp, vỡ tổ tan đàn, kẻ thức giả biết đó là triệu bất tường. Bọn
hoạn quan cung giám lại thường nhờ gió bẻ măng, ra ngồi dọa dẫm.”
=> Ăn chơi hoang phí, sa đọa lại vừa rung rợn, bí hiểm, đầy ma quái. Thú ăn chơi của Chúa cũng
là nỗi sợ của hàng vạn con dân. “Thượng bất chính, hạ tắc loạn”, bởi vậy mà lũ hạ quan mượn điều
đó mà tác oai tác quái, hành dân với mục đích tư lợi.
* Thái độ ghi chép của tác giả:
Tác giả ghi chép một cách cụ thể chân thực, khách quan bằng những dẫn chứng cụ thể, thuyết phục
nhưng vẫn kín đáo bày tỏ thái độ phê phán thói ăn chơi, xa hoa của nhà chúa.
* Tác giả nói: "…kẻ thức giả biết đó là triệu bất thường" bởi
Đây là đoạn văn mang tính bình luận gián tiếp đưa ra là lời dự báo sự suy vong tất yếu của vương
triều chỉ biết ăn chơi, hưởng lạc trên mồ hôi xương máu của nhân dân. “Kẻ thức giả” dùng để chỉ
những người có học thức, được trọng vọng trong xã hội và họ có ảnh hưởng rất lớn đến sự biến
của một xã hội. Nếu kẻ thức giả đã giật mình và xem đó là điềm báo cho những điều bất thường
tức là dự báo cho sự mục ruỗng và sụp đổ khó tránh của triều đại ấy.


Câu 2. Bọn quan lại hầu cận trong phủ chúa đã nhũng nhiễu dân bằng những thủ đoạn nào? Tìm
hiểu ý nghĩa đoạn văn cuối bài “Nhà ta ở phường Hà Khẩu … cũng vì cớ ấy”
* Thói tham lam, nhũng nhiễu của bọn quan lại:
- Lợi dụng uy quyền của Chúa, vơ vét của cải trong thiên hạ: dọa dẫm, lấy trộm, vu oan…
→ Thủ đoạn vừa ăn cắp vừa la làng.
⇒ Dân gian có câu nói “Thượng bất chính, hạ tắc loạn” dùng để chỉ những loại hạ quan nhũng
nhiễu, lộng hành như vậy thói tham lam, lộng hành là bản chất của vương triều nhà Trịnh.
* Ý nghĩa đoạn văn cuối: " Nhà ta ở phường Hà Khẩu… cũng vì cớ ấy"

- Đây là một chi tiết hiện thực, xảy ra ở chính nhà tác giả.
=> Tác dụng: Làm cho sự việc, lời kể thêm khách quan, trung thực.
+ Tăng nội dung phê phán bộ mặt tham lam, ghê tởm, thối nát thời vương triều Trịnh Sâm.
+ Kín đáo bày tỏ cảm xúc: căm phẫn trước thói lộng hành của bọn quan lại nhưng chính tác
giả cũng bất lực vì chẳng thể làm gì được để giúp dân.
Câu 3. Theo em, thể văn tùy bút trong bài có khác gì so với thể truyện mà em đã học ở bài trước
- Tùy bút ghi chép tùy hứng tản mạn không theo một cốt truyện, kết cấu nhằm bộc lộ cảm xúc,
thái độ của tác giả trước sự vật, hiện tượng. Tùy bút thường ít sử dụng các biện pháp phóng đại,
…
- Truyện thường có cốt truyện và nhân vật, được xây dựng theo một hệ thống, kết cấu hợp lí (mở
đầu, diễn biến, kết thúc…), nhằm kể tả lại một sự việc đồng thời gián tiếp bộc lộ thái độ tác giả.
Truyện sử dụng nhiều biện pháp phóng đại,…

II. LUYỆN TẬP
Căn cứ vào bài Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh và cả bài đọc thêm, hãy viết một đoạn văn ngắn
trình bày những điều em nhận thức được về tình trạng đất nước ta vào thời vua Lê – chúa Trịnh
cuối thế kỉ XVIII.
Qua bài Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh và bài đọc thêm chúng ta có thể thấy rõ thực trạng suy
sụp, thối nát của đất nước ta vào thời vua Lê chúa Trịnh cuối thể kỉ XVIII. Đây là một thời kì lịch
sử đen tối của chế độ phong kiến Việt Nam được Phạm Đình Hổ ghi chép mộ cách cụ thể, chân
thực. Một triều đại mà vua chúa chỉ biết ăn chơi, hưởng lạc cịn bọn quan lại thì thay vì can gián,


khuyên can vua chúa lại tham lam, nhũng nhiễu và tình cảnh khốn khó của nhân dân bằng cách
ghi chép khách quan, trung thực.
Soạn bài: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh (ngắn nhất)

Soạn bài Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh (hay nhất)
Thời Chúa Trịnh nổi tiếng với thói ăn chơi xa hoa bậc nhất, đã được sử sách ghi chép chân thực
lưu truyền tới ngày nay. Đoạn trích “Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh” phần nào tái hiện lại

một phần lịch sử của bộ phận vua chúa, quan lieu xa hoa, hại nước, hại dân.
Câu 1. Thói ăn chơi xa xỉ của chúa Trịnh và các quan lại hầu cận được miêu tả thông qua những
chi tiết nào? Hãy nhận xét về lời văn ghi chép sự việc của tác giả. Tại sao kết thúc đoạn văn miêu
tả này, tác giả lại nói: “ … kẻ thức giả biết đó là điều triệu bất thường”?
- Thích chơi đèn đuốc, xây dựng đền đài: Xây nhiều cung điện, đền đài.
- Những cuộc dạo chơi liên miên: mỗi tháng ba bốn lần, binh lính dàn hầu vịng quanh bốn mặt
hồ: Bày ra nhiều trị giải trí lố lăng, tốn kém tiền của
- Các nội thần bịt khăn, giả đàn bà bày hàng quán bên hồ, thuyền ngự đến đâu các quan đại thần
vào bờ mua bán. Dàn nhạc bố trí khắp nơi để tấu nhạc làm vui: Ỷ thế quyền, thực chất là cướp
đoạt những của quý trong thiên hạ để trang trí, tơ điểm nơi ở của chúa.
⇒ Lời văn ghi chép lại sự việc một cách cụ thể, chân thực và khách quan, khơng xen lời bình của
tác giả, có liệt kê và cũng có miêu tả tỉ mỉ một vài sự kiện để khắc họa ấn tượng. Câu kết thúc thể
hiện thái độ dự đoán của tác giả về sự suy vong tất yếu của một triều đại chỉ biết đến chuyện ăn
chơi hưởng lạc trên mồ hôi xương máu của dân lành.
Câu 2. Bọn quan lại hầu cận trong phủ chúa đã nhũng nhiễu dân bằng những thủ đoạn nào? Tìm
hiểu ý nghĩa đoạn văn cuối bài: “Nhà ta ở phường Hà Khẩu … cũng vì cớ ấy.”
- Ra ngồi dọa dẫm, dị xét nhà nào có chậu hoa, cây cảnh hay chim quý thì biên hai chữ “Phụng
thủ”. Đêm đến lén ra sai lính đem về, có khi phá nhà đập tường để đưa cây hoa đá đi buộc gia
chủ cất giấu phụng thủ, dọa dẫm tống tiền. Thủ đoạn bỉ ổi do chúng được sủng ái, ỷ thế hoành
hành, tác quái, vừa vơ vét cho đầy túi, vừa được tiếng là mẫn cán trong việc nhà chúa.
- Chi tiết bà cung nhân buộc phải tự cho chặt một cây lê, hai cây lựu quý trước nhà cũng khơng
ngồi cớ lo sợ tai vạ đến từ bọn cướp nương bóng vua ấy. Chi tiết này làm cho tính chân thực
đáng tin cậy của câu chuyện tăng lên vì nó diễn ra ngay tại nhà người viết.
- Thể hiện thái độ căm ghét, khinh bỉ, lên tiếng phê phán bày tỏ thái độ bất bình trước sự hống
hách ngang tàng của chúng.


Câu 3. Theo em, thể văn tùy bút trong bài có gì khác so với thể truyện mà các em đã học ở bài
trước?
- Đối với truyện: hiện thực cuộc sống được phản ánh qua số phận con người nên có cốt truyện và

nhân vật. Truyện thuộc loại tự sự, văn xi, có chi tiết, cảm xúc, nhân vật. Có sự sắp xếp và
mang nhiều dụng ý nghệ thuật, mang tính chủ qua của tác giả được thể hiện kín đáo của nhân vật
hay chi tiết, sự vật,…
- Tùy bút là những ghi chép về những con người, những sự việc cụ thể có tính xác thực, kết cấu
tự do, từ hoàn cảnh cho thấy số phận con người.
*) Tổng kết: Qua bức tranh phản ánh lối sống xa hoa của vua chúa và sự nhũng nhiễu của quan
lại dưới thời Lê – Trịnh cho thấy nỗi khổ cùng cực của người dân. Lên án, phê phán gắt gao thói
cường quyền, ức hiếp dân lành. Lối văn ghi chép một lần nữa gần gũi hơn với người đọc với các
sự việc cụ thể, chân thực.

Tổng kết bài Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh


Các bài viết liên quan Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
•

Tác giả, tác phẩm Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
Dàn ý phân tích Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh