Soạn bài bàn về đọc sách

Soạn bài: Bàn về đọc sách
Hướng dẫn soạn bài Bàn về đọc sách để thấy được tầm quan trọng cũng như ý nghĩa của việc
đọc sách. Đồng thời là những phương pháp đọc sách hữu hiệu đã được tác giả Chu Quang Tiềm
đúc rút qua nhiều năm nghiên cứu

Mục lục nội dung
• Soạn bài: Bàn về đọc sách (chi tiết)

Soạn bài Bàn về đọc sách (hay nhất)

• Tổng kết bài Bàn về đọc sách
Soạn bài: Bàn về đọc sách (chi tiết)


Câu 1. Vấn đề nghị luận của bài viết này là gì? Dựa theo bố cục bài viết hãy tóm tắt luận điểm của
tác giả khi triển khai vấn đề ấy?
- Vấn đề nghị luận: Bài viết trả lời câu hỏi: Đọc sách có ý nghĩa như thế nào? và Phương pháp để
chọn sách và đọc sách có hiệu quả là gì?
- Bố cục bài viết: Có thể chia bài viết thành 3 phần, mỗi phần tương ứng với một luận điểm được
tác giả triển khai
+ “Đầu … nhằm phát hiện thế giới mới”: Tầm quan trọng của việc chọn sách và đọc sách hay nói
cách khác là việc trình bày lý do vì sao con người cần đọc sách.
+ “Lịch sử càng tiến lên … đến tự tiêu nhiều lực lượng”: Những khó khăn và trở ngại trong chọn
sách và đọc sách có chất lượng trong hồn cảnh có quá nhiều sự lựa chọn về sách như hiện nay.
+ Phần cịn lại: Từ những khó khăn chỉ ra ở phần trên, tác giả đưa ra gợi ý về việc chọn sách và
đọc sách có hiệu quả nhất, đặc biệt là trên hai lĩnh vực: chuyên môn và thường thức đời sống.
Câu 2. Qua lời bàn của Chu Quang Tiềm, em thấy sách có tầm quan trọng như thế nào, việc đọc
sách có ý nghĩa gì?
Ngay ở phần đầu tiên của bài viết tác giả đã chỉ ra được tầm quan trọng của việc chọn sách và đọc
sách. Điều đó cũng chính là trả lời cho câu hỏi: Tại sao con người lại cần phải đọc sách?

- Sách là kho tàng lưu giữ di sản văn hóa mà nhân loại thu lượm, đúc kết, tinh lọc quá tiến trình
lịch sử từ thửa sơ khai đến hiện tại. Con người chỉ có thể vươn xa hơn nữa trên con đường chinh
phục đỉnh cao tri thức khi dựa vào những tinh hoa đã được đúc kết. Nếu chúng ta từ chối khơng
tiếp nhận di sản đó tức là đang tự kéo mình đi thụt lùi, lạc hậu.
- Đọc sách là trả món nợ với ơng cha. Tất cả những gì có trong sách chính là mồ hơi, xương máu,
vừa là kinh nghiệm vừa là trí tuệ của bao thế hệ chắt chiu, kết tinh trong đó. Tác giả cho rằng đọc
sách là “ Ôn lại kinh nghiệm, tư tưởng của nhân loại mấy nghìn năm trong mấy chục năm ngắn
ngủi, là một mình hưởng thụ hết các kiến thức, lời dạy mà biết bao người trong quá khứ đã khổ
cơng tìm kiếm mới thu nhận được”. Như vậy chỉ qua sách thì con người mới có thể sống và trải
nghiệm mọi văn hóa, mọi lĩnh vực, mọi vùng miền, mọi luồng tư tưởng, sống cuộc đời ở mọi thời
đại. Tác giả muốn nhấn mạnh rằng cuộc sống con người có giới hạn, khơng ai cưỡng lại được quy
luật “ Sinh, lão, bệnh, tử” để kéo dài tuổi thọ cho mình nhưng tri thức thì khơng bao giờ là giới
hạn nên con người ln ln có thể mở rộng tri thức thông qua đọc sách. Sách giúp ta tiếp nhận
kinh nghiệm xã hội và kinh nghiệm sống. Như vậy, đọc sách còn là sự chuẩn bị hành trang để bền
bỉ trên con đường chinh phục học vấn, tích lũy tri thức nhằm khám phá thế giới quanh ta
Câu 3. Muốn tích lũy học vấn, đọc sách có hiệu quả, tại sao trước tiên cần biết chọn lựa sách mà
đọc? Theo tác giả, nên chọn lựa thế nào?
- Lý do cần biết lựa chọn sách mà đọc là:
Trong bối cảnh thế giới bùng nổ thông tin với lượng sách được in càng nhiều. Do vậy, nếu đọc
sách tràn lan, không biết cách chọn lọc, xử lý thơng tin thì con người dễ vấp phải hai nguy hại
được tác giả chỉ ra trong bài viết:
+ Sách nhiều khiến con người không chuyên sâu. Liếc qua thì nhiều mà kiến thức đọng lại trong
đầu lại chẳng được bao nhiêu. Hơn nữa, những kiến thức được tiếp thu hời hợt, nông cạn như vậy
khơng những khơng có lợi mà thậm chí cịn có tác dụng ngược lại cho người hấp thụ chúng. Đọc
sách mà khơng chịu nghiên cứu thì kiến thức thu được không đảm bảo cả về chất và về lượng.
Thiếu hụt kiến thức về lượng khiến con người hiểu biết ít ỏi, khơng thể kiến giải và phân tích
những vấn đề trong cuộc sống. Nhưng đáng sợ hơn là thiếu hụt kiến thức về chất, kiến thức chỉ
tiếp thu một cách hời hợt dễ dẫn đến những sai lầm hay ngộ nhận, từ đó con người có những phát
biểu hoặc hành xử sai trái. Như vậy khiến cho việc đọc sách trở nên phản tác dụng.

+ Sách nhiều khiến con người lạc hướng. Khi ham đọc nhiều mà không chú ý đến chất, dễ sa vào
những cuốn sách vô thưởng vô phạt làm lỡ mất đi cơ hội và thời gian để đọc những cuốn sách có
ích khác. Kiến thức thì vơ hạn mà thời gian con người có thì lại hữu hạn do đó việc lựa chọn sai
sách sẽ dẫn đến lãng phí thời gian vơ bổ, thậm chí là hấp thụ những kiến thức sai.
- Theo tác giả, cách để chọn sách là:
+ Chọn những cuốn sách thật sự giá trị, “ đọc sách không cốt lấy nhiều, quan trọng là phải chọn
cho tinh, đọc cho kĩ. Chỉ khi chọn được những cuốn sách có giá trị thì con người mới có thể “ Sách
cũ trăm lần xem chẳng chán - Thuộc lịng, ngẫm kĩ một mình hay”


+Đọc sách cần chữ “ sâu”: Cần chọn và đọc kĩ, nghiền ngẫm những cuốn sách liên quan đến
chuyên môn. Không chỉ đọc mỗi sách giáo khoa (bậc học phổ thơng) hoặc giáo trình (bậc đại học)
mà mỗi mơn cần chọn 3-5 cuốn sách liên quan để trau dồi, bổ sung kiến thức. Phép tính tác giả
đưa ra trong bài “ Tổng cộng số sách cần đọc chẳng qua trên dưới 50 quyển” mang tính thuyết
phục khá cao. Với số lượng sách chuyên môn như thế vừa đảm bảo về mặt số lượng khi đưa ra con
số hợp lý khiến việc học và đọc không bị quá tải vừa đảm bảo chất lượng để con người không ham
đọc quá nhiều mà bỏ qua yếu tố về chất.
+ Đọc sách cần chữ “ rộng”: Bên cạnh đọc chuyên sâu thì cũng không nên xem thường những loại
sách thường thức, gần gũi với chun mơn của mình. Tác giả lập luận rằng vũ trụ là một thể thống
nhất, không một lĩnh vực nào có thể tách rời biệt lập với những lĩnh vực khác vì thế nên nó khơng
thể vượt qua thể thống nhất đó. Chính vì vậy dù nghiên cứu chun sâu 1 lĩnh vực nào thì cũng ít
nhiều cần có kiến thức về những lĩnh vực ngồi nó “ Trên đời khơng có học vấn nào có thể cơ lập,
tách rời học vấn khác”. Nếu khơng có hiểu biết chung về các lĩnh vực khác mà chỉ chăm chăm đến
lĩnh vực chun mơn thì càng tiến sâu sẽ càng rối, càng khó nắm bắt và dần đi đến bế tắc.
Từ việc bàn về cách đọc “ sâu” và đọc “ rộng thì tác giả rút ra cơng thức chung để tiếp thu được
tối đa tri thức qua việc chọn sách và đọc sách đấy là “ Trước hãy biết rộng rồi sau mới nắm chắc,
đó là trình tự để nắm vững bất cứ học vấn nào”. Như vậy trước hết hãy chọn sách thường thức để
có hiểu biết chung về cuộc sống, sau đó mới chọn đến sách chun mơn và dựa vào những kiến
thức chung đã đọc để làm bàn đạp tiến sâu hơn đến đỉnh cao tri thức.
Câu 4. Phân tích lời bàn của tác giả bài viết về phương pháp đọc sách. Tìm hiểu cách lập luận,

trình bày ở phần này.
Việc tiếp thu tri thức chỉ có hiệu quả khi có phương pháp đọc sách đúng đắn. Dù chọn sách có hay
đến mấy nhưng khơng có phương pháp đọc thì khó có thể tiếp thu hết tinh hoa đã được đúc kết
trong cuốn sách đã chọn. Lời bàn của Chu Quang Tiềm về phương pháp đọc sách rất sâu sắc mà
cũng rất dễ hiểu. Qua đó có thể rút ra được một số điểm về phương pháp đọc hiệu quả như sau:
- Không nên đọc sách lướt qua, “liếc qua” thì nhiều mà “ đọng lại” thì ít. Ở lời bàn này tác giả sử
dụng phương pháp so sánh để lập luận, trình bày:
+ Thứ nhất, tác giả so sánh cách đọc sách của các học giả Trung Hoa cổ đại “ một đời bạc đầu mới
học hết một quyển kinh”, “miệng đọc, tâm ghi, nghiềm ngẫm đến thuộc lòng, thấm vào xương tủy,
biến thành nguồn động lực tinh thần, cả đời dùng mãi không cạn”. Do sách thời xưa rất hiếm nên
sự lựa chọn là không nhiều. Những học giả xưa có được sách thì q tựa ngàn vàng, mỗi cuốn đều
đọc kĩ nghiền ngẫm. Chỉ có thế thì tri thức mới dần dần thấm và được tinh lọc để biến từ tri thức
của tác giả thành tri thức của người đọc.
+ Thứ hai, tác giả so sánh tác hại của việc đọc qua loa “ giống như ăn uống, các thứ khơng tiêu
hóa được tích càng nhiều, thì càng dễ sinh ra bệnh đau dạ dày, nhiều thói xấu hư danh nơng cạn
đều do thói xấu ăn tươi nuốt sống đó mà ra cả”. Lối so sánh mang tính tương phản trên chỉ ra được
hậu quả của việc đọc sách qua loa, không những không có lợi mà ngược lại cịn gây bất lợi. Điều
này có điểm giống với việc chọn sách hời hợt, ( ý 1 phần Lý do của việc cần biết chọn sách mà
đọc – câu hỏi 3)


+ Thứ ba, so sánh cách chiếm lĩnh học vấn như “ đánh trận, cần đánh vào thành trì kiên cố, …
Mục tiêu quá nhiều, che lấp mất vị trí kiên cố,…., chỉ đá bên đơng, đấm bên tây, hóa ra thành lối
đánh” tự tiêu hao lực lượng”. Cách so sánh mang tính ẩn dụ này phát huy được tính tưởng tượng
trong người đọc, tạo tâm thế chủ động hơn trong việc đọc sách.
- Không nên chọn sách tràn lan, quyển nào cũng đọc mà phải đọc có hệ thống và đọc có suy ngẫm.
Ở đây tác giả lựa chọn phương pháp so sánh: đọc 10 quyển sách không quan trọng bằng việc dành
sức lực đọc 10 quyển ấy để đọc một cuốn giá trị và quan trọng hơn là đọc quyển ấy 10 lần để thấm
hết tư tưởng trong đó. Như vậy, đọc sách nhiều khơng quan trọng bằng việc đọc ít nhưng có chọn
lọc, biết nghiền ngẫm và trau dồi những tri thức mình đã được học trong cuộc sống. Đó là q

trình biến tri thức của người thành tri thức của mình.
- Cũng theo ơng, đọc sách khơng chỉ là việc học tập, tích lũy tri thức mà cịn là chuyện rèn luyện
khí chất, học làm người. Đọc sách giúp con người có kiến thức. Khi có kiến thức thì con người sẽ
hành xử biết suy xét, điềm đạm hơn từ đó góp phần hình thành nên khí chất và văn hóa ứng xử của
con người.
Câu 5. Bài viết Bàn về đọc sách có sức thuyết phục cao. Theo em điều ấy được tạo nên từ những
yếu tố nào?
Theo em, sức thuyết phục của bài viết xuất phát từ hai yếu tố:
* Nội dung:
- Bài viết bàn về vấn đề tuy không mới nhưng rất cần thiết: đọc sách. Hầu như con người ở bất cứ
dân tộc, đất nước, vùng miền, độ tuổi, giới tính, hồn cảnh nào cũng cần phải đọc sách và trau dồi
tri thức. Tuy nó là hoạt động thường ngày nhưng khơng phải ai cũng thấu hiểu được lý do tại sao
mình cần đọc sách và làm thế nào để đọc sách đúng cách. Tác phẩm này ra đời nhằm trả lời hai
câu hỏi cốt lõi của hoạt động đọc sách - vốn là hoạt động không thể thiếu của mỗi chúng ta cho
nên đọc bài viết cũng là khi người đọc đang tự soi lại chính mình.
- Bản thân tác giả là một học giả nổi tiếng, dành cả cuộc đời để nghiên cứu cho nên những kiến
thức mà tác giả viết ra đều có sự quan sát, chiêm nghiệm sâu sắc.
* Nghệ thuật:
- Bài văn có một bố cục chặt chẽ hợp lí, gồm 3 phần với các luận điểm rất rõ ràng, có tính thống
nhất với nhau nhưng khơng hề trùng lặp.
- Các nhận định, ý kiến tác giả đã đưa ra đều xác đáng, hợp lẽ. Tác giả sử dụng các phương pháp
lập luận như so sánh, tương phản. Từng luận điểm đều có những luận cứ, dẫn chứng cụ thể. Khơng
những sử dụng ví dụ thực tế mà còn lồng ghép những câu chuyện lịch sử, vận dụng nhuần nhuyễn
kiến thức về sức khỏe, quân sự,…


- Ngơn ngữ trong sáng, súc tích, sử dụng đan xen nhiều thành ngữ, lối văn cổ. Do đó lối hành văn
của ông không hề khô khan, giáo điều mà ngược lại cách viết lại rất giàu hình ảnh, nhiều cách ví
von vừa cụ thế vừa thú vị...
•

Soạn bài: Bàn về đọc sách (ngắn nhất)

Soạn bài Bàn về đọc sách (hay nhất)
Bàn về đọc sách của Chu Quang Tiềm là kết quả của cả một giai đoạn góp nhặt kinh nghiệm, là
tâm huyết của người đi trước cơ đọng, gìn giữ cho thế hệ sau.
Câu 1. Vấn đề nghị luận của bài viết này là gì? Dựa theo bố cục bài viết, hãy tóm tắt các luận
điểm của tác giả khi triển khai vấn đề ấy.
- Vấn đề bài viết muốn bàn luận là vấn đề đọc sách
- Phần 1: Từ đầu đến thế giới mới: Nêu vai trò, khẳng định tầm quan trọng và ý nghĩa của việc
đọc sách .
- Phần 2: Tiếp đến tiêu hao lực lượng: bàn về những khó khăn, sự nguy hại của việc đọc sách
trong tình hình hiện nay.
- Phần 3: Cịn lại: Cách chọn sách cần đọc và cách đọc như thế nào để đạt hiệu quả.
Câu 2. Qua lời bàn của Chu Quang Tiềm, em thấy sách có tầm quan trọng như thế nào, việc đọc
sách có ý nghĩa gì?
Sách là nơi ghi chép, cô đúc và lưu truyền mọi tri thức, mọi thành tựu mà lồi người tìm tịi, tích
lũy qua từng thời đại. Những cuốn sách có giá trị có thể xem là những cột mốc trên con đường
phát triển học thuật của nhân loại, những thành tựu, những hiểu biết những việc làm để đưa đời
sống phát triển, để tiếp tục con đường mà nhân loại đang đi lên. Đọc sách, lắng nghe và làm theo
những lời dạy trong đó, thế hệ trẻ ngày nay sẽ làm vừa lịng thế hệ đi trước, đáp lại những kì
vọng của ơng cha ta. Đọc sách để rút kinh nghiệm theo những điều nhân loại đã đúc kết, để nối
tiếp con đường nhân loại đang đi chính là cách mà những người được hưởng thụ di án tinh thần
nhân loại đền ơn đáp nghĩa các thế hệ đi trước. Là cách thiết thực, chủ động, hiệu quả để mỗi
chúng ta làm được cuộc chiến trên con đường học vấn, nhằm phát hiện thế giới mới, việc đọc
sách nhằm nâng cao nhận thức bồi bổ trí tuệ, phát triển tâm hồn, tình cảm, đào tạo lối sống, hành
động, suy nghĩ để trưởng thành hơn, sống có ích hơn.
Câu 3. Muốn tích lũy học vấn, đọc sách có hiệu quả, tại sao trước tiền cần biết lựa chọn sách mà
đọc? Theo tác giả, nên chọn lựa như thế nào?
Để trau dồi học vấn, đọc sách có hiệu quả , chọn sách để đọc có kiến thức phổ thông, sách đọc

để trau dồi học vấn chuyên môn. Theo tác giả là đọc rộng ra theo yêu cầu các môn học và năm


đầu đại học, mỗ môn nên chọn từ 3 đến 5 cuốc xem cho kỹ, tổng cộng cũng chẳng qua trên dưới
50 quyển…. Các kiến thức cơ bản nhất luôn là nền tảng quan trọng đã bạn chạm tới những triết
lý cao cả. Hay nói cách khác muốn hiểu được những điều lớn lao chúng ta phải đi từ những sự
nhỏ nhặt nhất. Để từ đó chúng ta mới tiếp thu được sâu sắc nhất, toàn diện nhất mọi mặt của kiến
thức.
Câu 4. Phân tích lời bàn của tác giả bài viết về phương pháp đọc sách. Tìm hiểu cách lập luận,
trình bày ở phần này?
Đọc sách khơng cốt lấy nhiều, quan trọng nhất là phải chọn cho tinh, đọc cho kĩ, đọc ít mà kĩ,
khơng nên đọc lướt qua, lựa chọn sách cho phù hợp với lứa tuổi, trình độ yêu cầu học vấn của
bản thân. Có rất nhiều những sai lầm phát sinh khi chúng ta đọc sách, do mọi người thường hiểu
sao về việc đọc sách và chọn lựa sách. Thường thì chúng ta hay hứng lên, thấy thích một chủ đề
nào đó là sẽ mua ngay cuốn sách về chủ đề đó rồi đọc. Có thể lúc đó bạn sẽ đọc vội vàng để thỏa
mãn ham muốn lúc đó của mình. Điều đó là khơng nên, chúng ta nên lựa chọn kĩ lưỡng, đọc từ
từ, lựa chọn có kế hoạch, khơng nên làm theo ham muốn. Khi đọc sách cần chú ý cả đến những
loại sách xung quanh chủ đề mà cuốn sách chúng ta đang đọc từ đó sẽ có cái nhìn tổng thể hơn,
tiếp thu được sâu rộng kiến thức, không nên chê bai bất cứ đầu sách nào.
Câu 5. Bài viết Bàn về đọc sách có sức thuyết phục cao. Theo em, điều ấy được tạo nên từ
những yếu tố cơ bản nào?
Cách tác giả truyền đạt nội dung và trình bày chúng đều đạt sự thấu tình. Các ý kiến nhận xét
đưa ra một cách chính xác, có lỹ lẽ chặt chẽ, vừa sinh động, lại dễ hiểu.
Các phần được sắp xếp hợp lý, bố cục rõ ràng, các ý được dẫn dắt tự nhiên. Phần 1 là phần đặt
vấn đề, phần 2,3 là phần giải quyết vấn đề, khơng có phần kết do đây là đoạn trích chứ khơng
phải là một văn bản trọn vẹn.
Sử dụng cách viết giàu hình ảnh qua cách ví von vừa thú vị vừa cụ thể như ở phần 2 của đoạn
trích.
*) Tổng kết: Qua đây có thể thấy đọc sách là con đường quan trọng để tích lũy, nâng cao học
vấn. Đọc sách cần kết hợp giữa đọc rộng và đọc sâu, vừa đọc sách chuyên sâu vừa đọc sách

thưởng thức. Đọc phải có mục đích, phải suy ngẫm, phải đọc kĩ.

Tổng kết bài Bàn về đọc sách


Các bài viết liên quan bài Bàn về đọc sách:
•

Tác giả tác phẩm Bàn về đọc sách
Dàn ý phân tích Bàn về đọc sách