01 điều trị hen phế quản

ĐIỀU TRỊ HEN PHẾ QUẢN

Thời gian: 90 phút
GV: BS. Dương Nguyễn Hồng Trang


MỤC TIÊU ĐIỀU TRỊ

(GOALS OF ASTHMA MANAGEMENT)

 KIỂM SOÁT TỐT TRIỆU CHỨNG
 DUY TRÌ HOẠT ĐỘNG THỂ LỰC BÌNH THƯỜNG
 GIẢM TỐI ĐA TẦN SUẤT CƠN HEN
 NGĂN TẮC NGHẼN ĐƯỜNG THỞ CỐ ĐỊNH
 GIẢM TỐI ĐA TÁC DỤNG PHỤ CỦA THUỐC


MỤC TIÊU
(Goals of asthma management)
BIẾN CHÚNG
CƠN HEN

MỨC ĐỘ

ĐIỀU TRỊ
YẾU TỐ THÚC ĐẨY
KIỂM SOÁT


CÁC YẾU TỐ GỢI Ý NHẬP VIỆN

(Criteria for hospitalization from emergency departement)

 Nếu trước điều trị FEV1 hoặc PEF < 25%
 Sau điều trị FEV1 hoặc PEF < 40%
 Giới nữ, lớn tuổi
 Sử dụng > 8 nhát SABA trong 24 giờ trước
 Có dấu hiệu cơn hen nặng ( phải sử dụng
phương tiện cấp cứu, nhịp thở >22l/p,
SpO2 <95%, PEF < 50%)
 Tiền sử có cơn hen nặng (đặt nội KQ)
 Sử dụng OCS trước nhập viện


NGUYÊN TẮC ĐIỀU TRỊ
Điều trị cơn hen cấp
ĐIỀU TRỊ TRIỆU CHỨNG
- Thuốc dãn phế quản tác dụng ngắn
- Corticosteroids tác dụng ngắn
ĐIỀU TRỊ YẾU TỐ THÚC ĐẦY
- Kháng sinh nếu có nhiễm trùng hơ hấp
- Nâng đỡ thể trạng và điều trị các bệnh lý đi kèm

Điều trị kiểm soát:
- Thuốc dãn phế quản tác dụng dài
- Corticosteroids tác dụng dài
- Theo dõi và đánh giá hiệu quả điều trị mỗi 3 tháng


XỬ TRÍ CƠN HEN CẤP
ĐÁNH GIÁ BAN ĐẦU

TRI GIÁC, HA, NHỊP THỞ

CƠN NHẸ/TB
DUY TRÌ SpO2: 93%-95%
SABA, OCS
KHÁNG SINH NẾU CĨ NT

CƠN NẶNG
DUY TRÌ SpO2: 93%-95%
SABA,SAMA
± AMINOPHYLLIN
CORTICOSTEROID TM
MAGNESIUM TM
KHÁNG SINH NẾU CĨ NT

CƠN ÁC TÍNH
NHẬP HỒI SỨC
ĐẶT NỘI KQ, EPINEPHRIN
CORTICOSTEROID TM
MAGNESIUM TM
KHÁNG SINH

ĐÁNH GIÁ CHỨC NĂNG HÔ HẤP
KHI CƠN HEN ỔN ĐỊNH
XỬ TRÍ BIẾN CHỨNG TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI (NẾU CĨ)

Management of worsening asthma and exacerbations: GINA 2007


ĐIỀU TRỊ CƠN HEN CẤP

DÃN PHẾ QUẢN TÁC DỤNG NGẮN (SABA)
Khí dung (salbutamol, albuterol, fenoterol)
Liên tục trong giờ đầu (phun 3 lần),
Sau đó mỗi 3 giờ => mỗi 6 giờ
Tiêm dưới da
Terbutalin 0.5mg
Mỗi 4- 6 giờ
Washington Manual® of Medical Therapeutics, The, 33rd Edition


ĐIỀU TRỊ CƠN HEN CẤP
DÃN PHẾ QUẢN
Xanthin:
Hiệu quả kém, nhiều tác dụng phụ
Aminophyllin 4,8% 5ml truyền tĩnh
mạch
liều 5 - 7mg/kg/ giờ đầu,
Duy trì: 5 -7mg /kg /24 giờ
Epinephrin
1mg/ml TM
Cơn hen phế quản ác tính
Washington Manual® of Medical Therapeutics, The, 33rd Edition,
Gina 2015,2016


ĐIỀU TRỊ CƠN HEN CẤP
CORTICOSTEROID
•Budesonide 0.5mg /2ml (phun khí dung)
2 ng ì 2 ln /ngy
Hiu qu tng ng ung/TM

ãBudesonide /beclometasone (hít:ICS)
+ Formoterol (LABA): cải thiện triệu chứng,
•Hạn chế corticosteroid uống hoặc tiêm


ĐIỀU TRỊ CƠN HEN CẤP
CORTICOSTEROID
•Methylprednisolone hoặc prednisone
40mg /ngày /3-5 ngày (tiêm hoặc uống)
Suy hô hấp (cơn hen nặng)
PEF /FEV1 < 60% (so với giá trị tiên đoán)
Đáp ứng kém sau 2 – 3 ngày điều trị
Tiền căn có cơn hen nặng
GINA 2016


ĐIỀU TRỊ CƠN HEN CẤP
• Kháng thụ thể leukotriene:
khơng có vai trị trong điều trị cơn hen cấp
• Kháng sinh: khi có dấu hiệu nhiểm trùng
(sốt, đàm mủ, tổn thương trên X – quang)
• Oxy: duy trì SpO2 # 93%-95%

• An thần: chống chỉ định trong cơn hen (ức chế hơ hấp)
• Anticholinergic (ipratropium bromide)
sử dụng trong cơn hen nặng


ĐIỀU TRỊ CƠN HEN CẤP
• Magnesium sulfate:

Khơng sử dụng thường quy
Khi suy hô hấp kém đáp ứng điều trị
Liều: 2g TM/ 20 phút (duy nhất)


KIỂM SOÁT HEN
(CONTROL-BASED ASTHMA MANAGEMENT)


ĐIỀU TRỊ

TRIỆU CHỨNG CƠN
TÁC DỤNG PHỤ
CNHH
SỰ HÀI LÒNG CỦA BN

CHẨN ĐỐN
MỨC ĐỘ KIỂM SỐT
YẾU TỐ NGUY CƠ
CHỨC NĂNG HƠ HẤP
KỸ THUẬT SỬ DỤNG THUỐC
GIẢI THÍCH BỆNH CHO BN

CHỌN THUỐC ĐIỀU TRỊ
CHẾ ĐỘ KHÔNG DÙNG THUỐC
ĐT YẾU TỐ NGUY CƠ

GINA 2015,2016,2017

KIỂM SOÁT HEN
ĐIỀU TRỊ BAN ĐẦU

TIOTROPIUM

GINA 2015


GINA 2016


ĐIỀU TRỊ BAN ĐẦU
SỬ DỤNG SABA< 2 LẦN / THÁNG
KHÔNG THỨC GIẤC/ THÁNG
KHƠNG YẾU TỐ NGUY CƠ
KHƠNG NHẬP VIỆN VÌ
CƠN HEN TRONG NĂM QUA

TRIỆU CHỨNG THƯỜNG XUYÊN
CÓ ≥1 YẾU TỐ NGUY CƠ
FEV1 GIẢM, NV VÌ CƠN HEN
NHẬP HỒI SỨC

1

2

SỬ DỤNG SABA> 2/ THÁNG, < 2/TUẦN
THỨC GIẤC ≥1/ THÁNG

SỬ DỤNG SABBA ≥2/ TUẦN
TRIỆU CHỨNG MỔI NGÀY
THỨC GIẤC ≥1/TUẦN
CÓ YẾU TỐ NGUY CƠ

TRIỆU CHỨNG HEN KHƠNG KIỂM SỐT
CƠN HEN PHẢI NHẬP VIỆN

3

4

5


GIẢM BẬC ĐIỀU TRỊ

(Stepping down asthma treatment)

BƯỚC ĐIỀU TRỊ THUỐC ĐIỀU TRỊ HIỆN TẠI
HIỆN TẠI

XEM XÉT GIẢM LIỀU

BƯỚC 5

LIỀU CAO ICS/LABA + OCS

TIẾP TỤC LIỀU CAO ICS/LABA VÀ
GIẢM LIỀU OCS

BƯỚC 4

LIỀU TB - CAO ICS/LABA
LIỀU TB ICS/FORMOTEROL
LIỀU CAO ICS

GIẢM LIỀU ICS/LABA 50%
GIẢM 50% LIỀU ICS

BƯỚC 3

LIỀU THẤP ICS/LABA
GIẢM ICS 50%
LIỀU THẤP ICS/FORMOTEROL GIẢM ICS/LABA CÒN MỘT LẦN/NGÀY
LIẾU TB – CAO ICS

BƯỚC 2

LIỀU THẤP ICS
± KHÁNG THỤ THỂ
LEUKOTRIENE

NGƯNG ICS NẾU TRIỆU CHỨNG KIỂM
SỐT TỐT 6-12 THÁNG VÀ KHƠNG CĨ
YẾU TỐ NGUY CƠ
THEO DÕI CHẶT CHẼ BN


GIẢM BẬC ĐIỀU TRỊ

(Stepping down asthma treatment)


TĂNG BẬC ĐIỀU TRỊ
(Stepping up asthma treatment)
 Duy trì bậc điều trị ít nhất 2 – 3 tháng
Khi đã xử trí ổn yếu tố nguy cơ: thuốc lá..
Đảm bảo kỹ thuật sử dụng thuốc đúng
 Có thể tăng liều ngắn hạn khi bệnh nhân có yếu tố
nguy cơ thúc đẩy vào cơn hen: nhiểm siêu vi
 Có thể thêm ICS/LABA khi có cơn hen