Tiet 102 dung cum chu vi de mo rong cau

Giáo viên:Ph¹m thi thu h»ng
Bộ mơn: Ngữ Văn 7


Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi: Nêu cách chuyển câu chủ động
thành câu bị động? Đặt một câu chủ
động rồi chuyển thành hai câu bị động
tương ứng?
Trả lời: Có hai cách chuyển:
- Chuyển từ hoặc cụm từ chỉ đối tượng của
hoạt động lên đầu câu và thêm các từ bị
hay được vµo sau tõ hay cơm tõ Êy.
- Chun tõ (cơm từ) chỉ đối tượng của hoạt
động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc
biến từ (cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt
động thành một bộ phận không bắt buộc
trong câu.


Tiết 102: Dùng cụm chủ vị để
mở rộng câu
A.Lý thuyết
I. Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở
rộng câu?
1.Ngữ liÖu(SGK/68)


1.Tìm các cụm danh từ có trong
câu sau?
Văn chương gây cho ta những tình cảm

ta không có, luyện những tình cảm ta
sẵn có[]
(Hoài Thanh)
*Trả lời: Các cụm danh từ trong câu văn là:
-những tình cảm ta không có
-những tình cảm ta sẵn có
2. Phân tích cấu tạo của mỗi cụm
danh từ vừa tìm được?


Trả lời: Cấu tạo của các cụm danh
từ

Phụ trước

những
những

Trung tâm
(DT)
tình cảm
tình cảm

Phụ sau ( ĐN)
ta không có.
ta sẵn có.

Câu hỏi: Nhận xét cấu tạo của các
định ngữ trong mỗi cụm danh từ
trên?

Trả lời: Các cụm danh từ có định
ngữ là một cụm chủ vị:
- ta / không có
- ta / s½n cã


Tìm cụm chủ vị làm thành phần câu
trong câu sau?

Cái bàn này chân bị gẫy
* Đáp án:
Cụm chủ vị : chân/ bị gẫy
c
v
Làm thành phần vị ngữ trong câu
Cái bàn này// chân / bị gẫy
c
v

C

V


Tiết 102:Dùng cụm chủ vị để
mở rộng câu
A.Lý thuyết
I. Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở rộng
câu?
1.Ngữ liệu(SGK/68)

2.Phân tÝch:
3.NhËn xÐt :
- Khi nãi hc viÕt ta cã thĨ dùng những
cụm từ có hình thức giống câu đơn bình
thường, gọi là cụm chủ vị, làm thành phần
câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.


Tiết 102:Dùng cụm chủ vị để
mở rộng câu
A.Lý thuyết
I. Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở rộng
câu?
- Khi nói hoặc viết ta có thể dùng những
cụm từ có hình thức giống câu đơn
bình thường, gọi là cụm chủ vị, làm thành
câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.

II.Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở
rộng câu
1. Ngữ liệu(SGK /69)
2.Phân tích:


1.Tìm cụm chủ vị làm thành phần
câu hoặc thành phần cụm từ trong
các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi
câu cụm chủ vị đó làm thành phần
gì?

a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.
b. Khi bắt đầu kháng chiến nhân dân ta
tinh thần rất hăng hái.
c. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để
bao bäc cèm, cịng nh­trêi sinh cèm n»m đ
trong l¸ sen.
d. Nói cho đúng thì phẩm giá tiếng Việt chỉ
mới thật sự được xác định và đảm bảo từ
ngày cách mạng tháng Tám thành công.


* Đáp án
a. Chị Ba/ đến// khiến tôi/ rất vui và vững
tâm.
c
v
c
v
C
V
b. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta//
tinh thần/ rất
C
c
V
hăng hái.
v
c. Chúng ta có thể nói rằng trời/ sinh lá sen để
bao bọc cốm, cũng như trời/ sinh cốm nằm
ủ trong lá sen.

d. Nói cho đúng thì phẩm giá tiếng Việt chỉ mới
thật sự được xác định và đảm bảo từ ngày
cách mạng tháng Tám/ thành công.


Cụm chủ vị
a. Chị Ba/ đến//
- khiên tôi /rất vui và
vững tâm.
b.tinh thần/ rất hăng hái
c.trời/ sinh lá sen để bao
bọc cốm
trời/ sinh cốm nằm ủ
trong lá sen
d.cách mạng tháng Tám
/thành công

Làm thành phần
Chủ ngữ
Vị ngữ
Vị ngữ
Phụ ngữ trong cụm
động tõ

Phơ ng÷ trong cơm
danh tõ


Tiết 102:Dùng cụm chủ vị để
mở rộng câu

A.Lý thuyết
I. Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở rộng câu?
II.Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu
1. Ngữ liệu(SGK /69)
2.Phân tích
3.Nhận xét:
- Các thành phần câu nhưchủ ngữ, vị ngữ
và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm
động từ, cụm tính từ đều có thể được cấu
tạo b»ng mét cơm chđ vÞ.
III.Ghi nhí:(1,2/68.69)


*Bài tập nhanh:Xác định và gọi
tên các cụm chủ vị làm thành
phần câu trong các câu sau:
a. Nó cười khiến cả nhà cười theo
b.Tôi đà làm xong bài tập mà cô giáo ra.

* Đáp án:
Cụm chủ vị
Nó cười
cả nhà cười theo
cô giáo ra

Thành phân câu
Chủ ngữ
Phụ ngữ trong
cụm ĐT
Phụ ngữ trong

côm DT


Tiết 102:Dùng cụm chủ vị để
mở rộng câu
A.Lý thuyết
I. Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở
rộng câu?
II.Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở
rộng câu
B.Luyện tập
1.Bài tập 1: (sgk/ 69)


Tìm cụm chủ vị làm thành phần câu
hoặc thành phân cụm từ trong các câu
sau đây. Cho biết trong mỗi câu cụm
chủ vị làm thành phần gì?

a. Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người
chuyên
môn mới định được, người ta gặt mang về.
b. Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn.
c. Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, gië tõng líp l¸ sen,
chóng ta thÊy hiƯn ra tõng lá cốm sạch sẽ và
tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào.
d. Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật
mình.

Trả lời:
a. Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên
môn mới định được//,người ta /gặt mang về.
b. Trung đội trưởng Bính// khuôn mặt /đầy đặn.
c
v
C
V
c. Khi các cô gái Vòng/ đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta//
C
thấy hiện ra/ từng lá cốm sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy
V
v
c
may một chút bụi nào.
d. Bỗng một bàn tay /đập vào vai// khiến hắn /giật mình.
c
v
c
v
C
V


Đáp án Bài tập 1
Cụm chủ vị

Làm thành phần

a,.chỉ riêng những nhà chuyên

môn mới
định được

-Phụ ngữ trong cụm
danh từ

b,khuôn mặt đầy đặn

-Vị ngữ

c,các cô gái Vòng đỗ gánh
-.hiện ra từng lá cốm.

-Phụ ngữ trong cụm
DT
-Phụ ngữ trong cụm
ĐT

d, Một bàn tay đập vào vai
-.hắn giật mình.

-Chủ ngữ
-Phụ ngữ trong cụm
ĐT


Bµi tËp cđng cè


Hướng dẫn về nhà.

- Học thuộc hai phần ghi nhớ ( 68 69)
- Đọc, tìm hiểu kĩ và giải các bài tập bài dùng
cụm chủ vị để mở rộng câu ( tiếp theo)
vào vở bài tập.
- Viết một đoạn văn có dùng cụm chủ vị để mở
rộng câu và chỉ rõ cụm chủ vị đó làm thành
phần gì trong c©u.