Co the chung ta

Trường THCS Chu Văn An – QI
Hs: Nguyễn Hoàng Tuấn

CƠ THỂ CỦA CHÚNG TA
I.Tại sao trên đầu chúng ta lại mọc nhiều tóc đến như vậy?
Trả lời: Trong đầu chúng ta có não, não là cơ quan rất quan trọng, có thể điều khiển
các chức năng cơ thể bình thường, chúng ta dùng não để suy nghó. Tóc bảo vệ đầu
và não tránh bị tổn thương, khi gặp mặt trời quá nóng và những nguy hiểm hằng
ngày khác.
Công dụng của tóc:
-Nếu vật nào đó đánh lên đầu chúng ta, tóc sẽ giảm nhẹ tổn thương do chúng
tạo nên.
-Khi mặt trời quá nóng, tóc che chắn mặt trời, khỏi bị nắng nóng.
- Ởû nơi lạnh tóc cũng có thể giữ ấm.
Liên quan đến tóc: Tóc không ngừng mọc ra, rụng đi, sau đó lại tiếp tục dài ra.
Tuổi thọ mỗi cọng tóc ở đàn ông ước khoảng 4 đến 5 năm, ở phụ nữ 5 đến 6 năm.
Mỗi lần tóc chỉ rụng một ít, không phải rụng hết toàn bộ một lần. Do đó, đầu chúng
ta luôn luôn có tóc.
Tóc độ sinh trưởng của tóc: Tóc mọc từ gốc mọc ra. Chúng sẽ không ngừng sinh
trưởng. Thông thường trong 5 ngày, tóc dài thêm khoảng 2mm.

II.Tại sao tóc đen thành tóc bạc?

Trả lời: Trong tóc đen chứa rất nhiều hạt nhỏ màu đen, gọi là “sắc tố đen”. Sắc tố
đen là do chân tóc tạo nên. Khi chúng ta già, chân tóc tạo nên sắc tố đen sẽ giảm đi,
cuối cùng ngưng sản sinh hoàn toàn, tóc sẽ trở nên bạc.
Tư liệu: Lông tóc của các bộ phận cơ thể lần lượt bạc đi, trước tiên là tóc, tiếp theo
lông mũi cũng trở nên bạc, sau cùng là lông mày, cuối cùng là lông mi.
Kiến thức cần nhớ: Tóc bạc nhìn rất sáng, bởi vì phần khí đi qua cọng tóc (phần
trung tâm của tóc), không khí phản xạ ánh sáng, khiến cho tóc sáng lên. Tóc chuyển
thành bạc xám, còn có nhân tố di truyền, những cọng tóc bắt đầu chuyển bạc, phần

lớn là do nhân tố di truyền.

III. Tại sao đàn ông bị hói đầu?

Trả lời: Khi chúng ta còn trẻ, tóc rụng đi sẽ mọc tóc mới. Tóc mọc từ gốc mọc ra.
Nhưng đến khi tuổi chúng ta đã lớn, chân tóc sẽ trở nên yếu, dần dần mất đi năng
lực mọc tóc mới.
Rất ít đàn ông bị hói đầu : Rất nhiều người lớn tuổi không bị hói đầu, nhưng có một
số người tuổi còn trẻ đã bắt đầu hói đầu. Hói đầu là do di truyền, cũng có thể nói,
cha mẹ hói đầu, con cái rất có khả năng hói đầu.
Phụ nữ thường không bị hói đầu : Dù cho lớn tuổi, đa số phụ nữ cũng không hói
đầu, điều này có liên quan đến kích tố (hormon), trong cơ thể phụ nữ, kích tố của
phái nữ khác với phái nam, cho nên phụ nữ ít hói đầu giống như đàn ông.

1


IV. Tại sao đầu bị va đụng sẽ sưng lên một cục?

Trả lời: Dưới phần da đầu của chúng ta, có rất nhiều mạch máu nhỏ để vận chuyển
máu, những mạch máu nhỏ này gọi là huyết quản. Khi đầu bị va đụng, một số huyết
quản bị vở ra, chảy máu dưới da. Chúng không có cách nào chảy đi nơi khác, sẽ tụ
lại rồi sưng lên một cục.
Kiến thức cần nhớ: Huyết quản là mạng lưới dày đặc phân bố khắp cơ thể. Khi bị
xuất huyết nội, da sẽ bị bầm. Màu xanh hay tím cho thấy vị trí xuất huyết sâu hay
cạn. Xuất huyết cạn có da màu xanh, xuất huyết sâu có da màu tím. Nếu xuất huyết
dưới da nhiều, da sẽ bị sưng tấy.
Phương pháp trị thương: Khi bị bầm sưng, lập tức dùng một cục đã bọc khăn đắp
lên vết thương, như vậy sẽ dễ chịu một chút. Đừng dùng tay xoa xoa. Dùng tay xoa
cũng vô dụng. Cũng đừng dùng vật nóng để đè lên.

V. Tại sao chúng ta bị say tàu hoặc say xe?

Trả lời: Phần bên trong tai chúng ta có một cơ quan có thể giúp chùng ta giữ được
thăng bằng. Xe hơi và tàu không ngừng chấn động, làm cho nó loạn xoạn không thể
giữ được tác dụng, khiến chúng ta cảm thấy không ổn.
Phương pháp phòng chống:
 Trước khi xuất phát, không nên ăn.
 Đêm trước khi xuất phát phải ngủ đủ giấc.
 Khi ngồi tàu, cố gắng nhìn về cảnh vật ở phía xa, đừng nhìn vào mặt nước.
Kiến thức cần nhớ: Các chuyên gia cho rằng say tàu xe là kết quả của mắt và tai
nhận được những thông tin trái ngược nhau. Trong khi tai trong-bộ phận đảm nhiệm
sự duy trì sự thăng bằng của cơ thể - nhận được thông tin từ não rằng cơ thể đang di
chuyển về một hướng (thí dụ sang trái) thì mắt lại nhận được thông tin ngược lại (thí
dụ sang phải). Nếu chúng ta nhắm mắt lại cảm giác khó chịu này sẽ giảm đi.
Tư liệu: Thuỷ thủ sống trên thuyền, hệ thống cân bằng trong tai họ đã quen với sự
nhấp nhô của con thuyền cho nên họ không say sóng.

VI. Tại sao chúng ta “ngáy”?

Trả lời: Khi ngủ mà nằm ngửa đồng thời cỏn mở to miệng ngủ, dễ ngáy. Bởi vì
“lưỡi gà” trong miệng bị trì xuống, chặn không khí ra vào, tạo ra tiếng ngáy. Người
mệt mỏi và mập thường xuyên bị ngáy.
Kiến thức cần nhớ: Khi chúng ta ngủ, “lưỡi gà” sẽ thả lỏng. Nếu chúng ta nằm
ngửa, “lưỡi gà” có thể giống như lưỡi vậy, trơn và gần với cổ họng. Như vậy, không
gian của cổ họng bị thu hẹp, khi chúng ta hít thở, không khí ép vào đường hẹp như
thế sẽ chấn động cuốn họng phát ra tiếng ngáy. Tiếng ngáy lúc ngủ say tương đối
lớn. Người quá mập dễ bị ngáy, nguyên nhân là do mỡ của họ tương đối dày, làm
cho cổ họng trở nên tương đối hẹp.

VII. Tại sao chúng ta có “lưỡi gà”?

2


Trả lời: Trong cổ họng chúng ta có một cái ống, đưa không khí chuyển đến phổi,
cũng là đưa thức ăn vào bao tử. Khi chúng ta sặc thức ăn, “lưỡi gà” đóng khí quản
lại, để thức ăn không thể vào khí quản.
Công việc trong cổ họng: Trong cổ họng có một ống gọi là khí quản, đưa không khí
vào trong phổi, cũng là đưa không khí ra ngoài. Nếu thưc ăn vào khí quản, chúng ta
sẽ nghẹn, không thể hít thở. Cho nên khi sặc thức ăn, lưỡi gà sẽ đóng khí quản lại,
thức ăn không thể vào đường này, mà chạy xuống vào bao tử.
Kiến thức cần nhớ: “Lưỡi gà” nằm ở phần bên trong cùng của miệng, mặt trước
thông với mũi. Khi sặc thức ăn, nó sẽ tự động đóng lại đường ống thông với mũi,
đồng thời đóng luôn khí quản. Như vậy, thức ăn sẽ không rơi vào khí quản, mà đi
vào đường thức ăn, bởi vì đường thức ăn mới là đường đúng đi vào dạ dày.

VIII. Tại sao khi bị cảm sẽ bị ho và hắt xì?

Trả lời: Khi chúng ta bị cảm, mũi và họng sẽ có rất nhiều vi khuẩn, làm cho chúng
ta rất khó chịu. Chúng ta sẽ chảy nước mũi, sẽ có một số dịch dính chặt vào mũi và
cổ họng. Ho và hắt xi( chính là muốn làm sạch dịch dính trong mũi và cổ họng.
Tuy cơ thể khoẻ mạnh nhưng cũng vẫn ho hoặc hắt xì: Đó là vì cúng ta ngửa mắt
lên trời, hoặc hít quá nhiều tiêu. Ngoài ra, nếu chúng ta vội vàng ăn quá nhanh, đẩy
quá nhiều thức ăn vào cổ họng cũng sẽ bị ho sặc.
Bạn có biết chúng ta cố gắng đừng ho không?: Có lúc chúng ta nhịn không được ho,
nhưng nếu có thể thì không nên ho, chúng ta cố gắng không ho là tốt nhất. Bởi vì ho
sẽ tiêu hao rất nhiều sức lực. Nếu chúng ta bị bệnh, ho sẽ khiến chúng ta cảm thấy
càng khó chịu.
Tư liệu:

 Chúng ta hắt xì để làm sạch vi khuẩn trong mũi. Khi hắt xì, vi khuẩn và nước
mũi cùng chảy ra.
 Khi ho có thể làm sạch cổ họng, cũng là đẩy vi khuẩn ra ngoài.
 Có một số người, bị bệnh cảm phải mang khẩu trang, không để vi khuẩn của
mình truyền nhiễm cho người khác, tránh để người nhà cùng mắc bệnh.
Kiến thức cần nhớ: Mũi, họng, khí quản và các cơ quan khác thông qua không khí,
gọi tắt là cơ quan hô hấp. Khi chúng ta bị cảm, niêm mạc của đường hô ấp phình to,
đồng thời tiết ra nước mũi. Như vậy, cả hệ thống hô hấp bị viêm và chặn đứng lỗ
mũi, kícha(hích thần kinh của đường hô hấp, khiến chúng ta hắt xì hoặc ho.

IX. Tại sao sau khi ăn no mà đùa giỡn ngay, bụng sẽ bị

đau?

Trả lời: Sau khi thức ăn được đưa vào, dạ dày bắt đầu tiến hành tiêu hoá, cần có
nhiều khí ôxy, do vậy lương máu trong cơ thể tăng tốc đổ dồn về dạ dày, cung cấp
khí ôxy cho dạ dày. Nhưng nếu lúc đó chúng ta chơi đùa thì các bộ phận khác trên
cơ thể cũng cần khí ôxy, lúc đó lượng khí đến dạ dày sẽ ít đi vì phải cung cấp cho
các bộ phận khác của cơ thể, lúc đó bụng của chúng ta sẽ đau.
Kiến thức cần nhớ: Sau khi ăn cơm mà lập tức vận động nhiều thì sẽ làm cho dạ
dày đau, nguyên nhân chẳng những là do lượng máu và khí không đủ để tiến hành

3


tiêu hoá thức ăn mà còn là sự phản ứng của hệ thống thần kinh. Thức ăn sau khi đưa
vào dạ dày con người, tổ chức thần kinh bắt đầu làm việc, kích thích quá trình tiêu
hoá. Nếu như bạn vận động nhiều, thì một tổ chức thần kinh khác sẽ làm ảnh hưởng
đến sự tiêu hóa, khống chế quá trình tiêu hoá, tạo cho con người cảm thấy khó chịu.

X. Tại sao chúng ta phải đi tiểu tiện?

Trả lời: Chúng ta ăn thức ăn một phần là chất dinh dưỡng, một phần là chất cặn
thải. Chúng ta đi tiểu tiện là để tống chất thải ra ngoài. Khi đi tiểu là để đưa nước
tiểu ra ngoài, khi đại tiện là thải phân ra ngoài.
Nguyên nhân sự tiêu chảy: Nếu như chức năng của ruột già bất thường, thì chúng ta
sẽ bị tiêu chảy. Chức năng của ruột già là hấp thụ lượng nước trong thức ăn, lưu lại
một số chất thải và phân, sau đó thải phân ra ngoài. Nếu như ruột già không hấp thụ
lại lượng nước, như thể chúng ta gọi là bị tiêu chảy.
Tại sao lại có sự “xì hơi”?: Khi chúng ta ăn, và hít thở một lượng không khí vào
ruột. Ngoài ra chất cặn bã của thức ăn cũng sẽ sản sinh thể khí ở ruột. Lượng không
khí và thể khí này theo một số chất cặn di chuyển đến ruột giữa và thoát ra ngoài thì
ta gọi là “xì hơi”. Nếu như khí thải ra ngoài chủ yếu là không khí thì sẽ không bị
hôi, nếu như khí thải ra ngoài chủ yếu là thể khí của thức ăn tạo nên thì rất khó ngửi.
Kiến thức cần nhớ: Sau khi thức ăn được tiêu hoá ở dạ dày, thì thức ăn sẽ được đưa
xuống ruột non. Toàn bộ vách ngăn ruột non ngăn lại, bề mặt xuất hiện vô số các
hạt nhỏ mềm li ti, được gọi là lông tơ, lông tơ làm tăng khả năng hấp thụ thức ăn của
ruột non, và đưa chất dinh dưỡng vào máu. Tiếp theo, thức ăn sẽ đến ruột già, đa số
hàm lượng nước chứa trong thức ăn sẽ bị ruột già hấp thụ, những phần còn dư sau đó
trực tiếp từ ruột già được thải ra ngoài. Quá trình từ lúc thức ăn được đưa vào ruột và
được thải ra ngoài từ 12 đến 24 tiếng đồng hồ.

XI. Tại sao móng tay không ngừng phát triển?

Trả lời: Móng tay là do chất sừng từ chân móng phát triển từ từ dài ra, bảo vệ ngón
tay chúng ta không bị vật nhọn xâm phạm.
Cần bao nhiêu thời gian để móng phát triển?: Khoảng mười ngày thì móng có thể
phát triển dài được 2mm. Móng tay của trẻ em phát triển nhanh hơn so với móng tay
người lớn. Thông thường, thời tiết ấm áp, móng sẽ phát triển nhanh hơn bình thường.
Phải có thói quen cắt móng tay: Nếu như không cắt ngắn móng tay, thì nó rất dễ bị

gãy, và có thể làm tổn thương bản thân. Ngoài ra để móng tay dài sẽ bám đất không
tốt, không có vệ sinh. Do vậy, móng tay khi phát triển dài phải lập tức cắt ngay, và
phải thường xuyên giữ gìn sạch sẽ.
Tư liệu: Chân móng tay có màu trắng hình bán nguyệt, đây chính là nơi sinh trưởng
của móng. Màu trắng hình bán nguyệt chính là móng mới. Nếu như sức khoẻ không
tốt thì có thể không nhìn được hình bán nguyệt này.
Kiến thức cần nhớ: Móng tay là do chất sừng hình thành. Lớp dưới da tạo móng
được gọi là “chân móng”, và khi phát triển được gọi là nguyên thể. Móng tay khi
vừa hình thành hơi mềm, và khi phát riển dài ra thì từ từ trở nên cứng. Nơi móng
phát triển đầu tiên là bộ phận có hình bán nguyệt, không cứng lắm.

4


XII. Tại sao mặt trời có thể làm cho con người bỏng và rám
nắng?
Trả lời: Da của chúng ta có một lượng sắc tố lớn là màu đen. Nó có nhiệm vụ bảo
vệ da, tránh bị tổn thương bởi ánh nắng mặt trời. Khi ánh nắng mặt trời gay gắt, số
lượng sắc tố đen sẽ ktăng lên, chống lại những ánh sáng có khả năng làm tổn
thương. Do những ánh sáng này khi tiếp cận lên bề mặt của da, số lượng của nó tăng
lên, da sẽ biến thành đen. Nếu như sắc tố đen không đủ, thì da sẽ bị bỏng hoặc rám
nắng, biến thành màu đỏ.
Khó chịu khi ánh nắng mặt trời làm bỏng: Trước khi da bị chuyển đổi thành đen,
khi dạo chơi dưới ánh mặt trời quá lâu, da sẽ bị bỏng và trở nên đỏ, bởi vì ánh nắng
mặt trời gay gắt, đủ sức làm cho da chúng ta bị tổn thương. Cũng có nghóa là chúng
ta không đủ sắc tố đen để bảo vệ da. Những người không đủ sắc tố đen rất dễ bị ánh
nắng mặt trời làm bỏng.
Tại sao khi phơi nắng quá lâu thì sẽ lột da?: Khi chúng ta phơi nắng, sắc tố đen
của cơ thể sẽ gia tăng để bảo vệ chúng ta, nhưng nếu vẫn phơi nắng quá nhiều sẽ
làm cho lớp biểu bì (lớp da bên ngoài) bị tổ thương. Sau một vài ngày, lớp da này sẽ

bị bong tróc ra.
Kiến thức cần nhớ: Bên ngoài lớp da gọi là biểu bì, bên trong gọi là hạ bì. Mỗi lớp
đều có một tổ chức, tạo thành lớp tế bào sắc tố đen, tức là ở giữa biều bì và hạ bì.
Sắc tố đen có khả năng bảo vệ da, tránh bị tổn thươgn bởi tia cực tím. Ngoài ra, ánh
nắng mặt trời càng gay gắt, cơ thể sẽ sản xuất sắc tố đen càng nhiều, để chống lại
tia cực tím.

XII. Tại sao chúng ta lại “nấc cục”?

Trả lời: Chúng ta nấc cục là do bộ phận cơ hoành bị co giật mạnh. Cơ hoành là một
tấm cơ như một vách ngăn nằm ở dưới phổi và trên dạ dày. Nếu như chúng ta nuốt
vội tức ăn quá nóng hoặc quá lạnh, dạ dày bị sự kích thích đột ngột, tác động làm
cho cơ hoành co thắt, thanh môn khép lại bất ngờ, không khí bị ngăn lại không đến
được phổ và thanh quản bắt đầu rung lên và phát ra âm thanh”ức…”.
Phương pháp ngăn chặn nấc cục:
 Bịt mũi lại, và uống một ngụm nước ấm.
 Nín thởû càng lâu càng tốt.
Kiến thức cần nhớ:Nguyên nhân nấc cục là do cơ hoành bị co giật dữ dội, làm cho
thanh môn trong lúc hô hấp bị đóng lại, kết quả tạo thành âm thanh “ức…”, cũng có
nghóa là nấc cục. Khi chúng ta ăn thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh, thường sẽ bị nấc
cục, nhưng chúng ta nên tìm một số phương pháp có hiệu quả nhất định. Thông
thường, nấc cục một lúc sẽ dừng lại.

XIII. Tại sao chúng ta “ngáp”?

Trả lời: Khi chúng ta mệt mỏi hoặc buồn phiền thì bộ não không hoạt động, nguyên
nhân là do thiếu ôxi, vì vậy chúng ta ngáp, mở toang miệng để hít thở vào một lượng
không khí, và đưa không khí này đến não, chúng ta sẽ được tỉnh táo hơn.

5

Tại sao ngáp thì nước mắt sẽ chảy ra?: Dưới hốc mắt cảu mỗi chúng ta có một cái
ống, thông đến mũi. Đỉnh ống có một cái túi đựng nho nhỏ, gọi là túi nước, bên
trong chứa đựng nước mắt. Khi chúng ta ngáp, phần thịt nơi mắt bị đẩy lên túi nước,
làm cho nước mắt chảy ra. Vì vậy khi chúng ta ngáp thì nước mắt sẽ chảy ra.
Kiến thức cần nhớ: Khi chúng ta có cảm giác mệt mỏi, thì lượng máu lưu thông về
não sẽ chậm đi, não không hấp thu đủ lượng khí, ngược lại khí cabônic trong máu sẽ
tăng cao. Kết quả, chúng ta có cảm giác mệt mỏi muốn ngủ. Khi đó, trung tâm hấp
thu cảu não sẽ chỉ huy chúng ta ngáp. Khi ngáp, miệng sẽ được mở rộng hít sâu khí
vào đưa lên não. Như thế chúng ta sẽ hấp thu được nhiều khí, não sẽ tỉnh táo hơn, và
chúng ta sẽ cảm thấy phấn chấn hơn.

XIV. Tại sao khi ngồi lâu thì đôi chân chúng ta sẽ bị tê?

Trả lời: Nếu như tư thế ngồi của chúng ta không đúng, thì trọng lượng cơ thể sẽ đè
lên mạch máu và hệ thần kinh. Hệ thần kinh bị một trọng lượng cơ thể đè lên mạch
máu và hệ thần kinh. Hệ thần kinh bị một trọng lượng nặng như thế đè lên sẽ bị tê.
Làm cho chúng ta không được thoải mái.
Nếu trọng lượng cơ thể đè lên chân trong một thời gian dài, thì hệ thống thần kinh
sẽ hoàn toàn bị tê cứng, đôi chân sẽ có cảm giác như bị kim châm thậm chí còn có
cảm giác là mình không có đôi chân.
Tư liệu: Nếu như đôi chân bị tê, các bạn chỉ cần duỗi thẳng chân hoặc hoạt động cơ
thể, thì sẽ nhanh chóng tan biến ngay, nấu như massage nhẹ đôi chân thì tình trạng
sẽ được cải thiện tốt hơn. Nhưng khi đôi chân có cảm giác kim châm mà chúng ta
massage nó thì sẽ tạo một cảm giác kì lạ khó thích nghi.
Kiến thức cần nhớ: Nguyên nhân chính của đôi chân bị tê chính là hệ thần kinh của
chân bị sức ép. Nếu ngồi quỳ gối, trọng lượng cơ thể đè hết lên mặt đất vì dưới chân
và phần lưng không có miếng lót, nên hệ thần kinh sẽ chịu sức ép từ hai phía đó
chính là mặt đất và trọng lượng cơ thể đè lên, nếu ngồi thời gian dài , thì sức ép này

sẽ lan toả đi khắp chân, và làm cho chân bị tê.

XV. Vì sao chúng ta lại có nốt ruồi?

Trả lời: Đa phần sắc tố đen nằm dưới các tầng biểu bì, tiếp cận và tập trung tại một
chỗ hình thành nên nốt ruồi. Nốt ruồi lớn nhỏ không giống nhau, có nốt ruồi to, có
nốt ruồi nhỏ, thậm chí có nốt ruồi như cục thịt nổi cộm lên. Cho đến ngày nay, con
người vẫn chưa biết chính xác nguyên nhân xuất hiện nốt ruồi.
…
Trích sách “Cơ thể chúng ta, NXB Thanh Nieân”

6