5 vd cây vđ htmt 2018 19 y5 2018 19

Xây dựng CÂY VẤN ĐỀ
từ 1 vấn đề sức khoẻ của cộng đồng

Người trình bày: TS.BS. Võ Thị Xuân Hạnh
Bộ môn TC - QLYT
ĐHYK PHẠM NGỌC THẠCH

1


MỤC TIÊU BÀI HỌC
Sinh viên có thể vẽ được Cây vấn đề cho 1 VĐSK của
cộng đồng:

1- Trình bày được lợi ích của việc xây dựng Cây vấn đề
trong Quản lý vịng dự án

2- Trình bày được 3 tiêu chí của 1 Cây vấn đề tốt
3- Thực hiện được các bước xây dựng Cây vấn đề
4-Lập được kế hoạch phỏng vấn cộng đồng để thu
thập thông tin từ cộng đồng trong xây dựng Cây vấn đề.
2


1. Nhắc lại định nghĩa VĐSK
1- Tình trạng SK (Thể chất, tâm thần, xã hội) không mong muốn
2- Các yếu tố cản trở, tồn tại y tế, xã hội ảnh hưởng đến việc đạt tình trạng sức khỏe
khơng mong muốn
= Nguyên nhân thúc đẩy hình thành và phát triển nên tình trạng SK khơng mong
muốn

3


SK và các yếu tố ảnh hưởng đến SK
(theo 4 nhóm chỉ số SK):

TÌNH TRẠNG SỨC KHỎE
Thế chất
Tâm thần
Xã hội


Mơ hình Lalonde
HỆ THỐNG
Y TẾ

YẾU TỐ
SINH HỌC
SỨC KHỎE
(TC - TT - XH)

MÔI
TRƯỜNG
(KT–XH)

LỐI SỐNG


Chu trình quản lý Dự án

7


2. Tư duy logic

8


Tư duy logic 1: “Giải quyết vấn đề”
VĐ  Phân tích vấn đề  HĐ  KQ
Xác định vấn đề:
VĐSK
Phân tích Ngun Nhân:

Cá nhân,
MT-YT- XH

Do đâu ???
Hành động: ???

Dự phịng
I, II, III

Kết quả mong muốn:
VĐSK được cải thiện
9


Tư duy logic 1: “Giải quyết vấn đề”
VĐ  Phân tích vấn đề  HĐ  KQ

Vấn đề  PT NN  Hành động  Kết quả.
Xác định vấn đề:
Nhiều SV YK bị trầm cảm
Phân tích Vấn đề
Vì sao ???

Cá nhân,
MT-YT- XH

Hành động: ???

Dự phòng
I, II, III

Kết quả mong muốn:
Giảm số ca mắc mới và hiện mắc trầm
cảm ở ĐHYK PNT

10


Phân tích vấn đề là:
1/ Giả thiết về các yếu tố hình thành và thúc đẩy
nên VĐSK
2/ Giả thuyết về mối liên hệ Nhân – Quả giữa các
vấn đề
3/ Xác định (kiểm chứng) mối liên hệ nhân quả

11

* Ghi chú:
Tư duy logic:
-VẤN ĐỀ phải THỰC SỰ TỒN TẠI, không giả định.
-NGUYÊN NHÂN không phải lúc nào cũng phải chứng minh rồi
mới can thiệp.
Nên nguyên nhân có thể ở dạng giả thuyết (NN GIẢ ĐỊNH).

12


3. Giới thiệu Cây vấn đề

13


TÀI LIỆU THAM KHẢO

14


Cây vấn đề (Cây VĐ)
Cây vấn đề là gì?
Là cơng cụ phân tích tình hình, bằng cách sơ đồ
hóa các mối liên hệ nhân - quả của các vấn đề
(với VĐSK đang xem xét), nhằm định hướng kế hoạch
can thiệp.
Cây VĐ giúp…
1- Sắp xếp các vấn đề theo trình tự: vấn đề trung
tâm, nguyên nhân/hậu quả, trực tiếp/gián tiếp,…

2- Cho thấy các thơng tin cịn thiếu
3- Là cầu nối đi từ “vấn đề” -> “mục tiêu” -> “hành
15
động” can thiệp.


Cây vấn đề
Điều kiện xây dựng Cây VĐ
- Sự tham gia của các đối tượng liên quan.
- Thơng hiểu tình hình thực tế cộng đồng.
Tiêu chí 1 Cây VĐ tốt:
Khi các vấn đề biểu diễn trong Cây VĐ:
1- THÍCH HỢP: đang tồn tại trong cộng đồng
2- HỢP LÝ: theo chiều mối liên hệ nhân - quả
3- ĐẦY ĐỦ: nhìn tồn diện, tránh bỏ sót vấn đề
16


4. Các bước xây dựng Cây vấn
đề
#1: Liệt kê các vấn đề (THÍCH HỢP)
#2: Thiết lập mối liên hệ nhân - quả (HỢP LÝ)
#3: Triển khai Cây VĐ (ĐỦ)
#4: Kiểm chứng Cây vấn đề

17


#1: Liệt kê các vấn đề (THÍCH HỢP)
Liệt kê càng nhiều càng tốt

các vấn đề đang tồn tại của địa phương cho rằng
là nguyên nhân dẫn đến/thúc đẩy/làm gia tăng
vấn đề sức khỏe đang xem xét.

18


Bước 1: Liệt kê các nguyên nhân
Liệt kê theo Mô hình Lalonde
Sinh học:
-

Tổ chức Y tế:
-

Lối sống:
-

Yếu tố mơi trường:
19


Bước 1: Liệt kê các nguyên nhân
Liệt kê theo “quy trách nhiệm”:
Cá nhân:
Gia đình:
Xã hội:
-

Y tế:

Chính quyền:
-

20


Bước 1: Liệt kê các nguyên nhân
Liệt kê theo diễn tiến tự nhiên của VĐSK:
Chưa có bệnh

Phát hiện sớm
Diễn tiến
VĐSK
Bệnh

Biến chứng,
Tử vong
21