Bai 25 (1)

Nhiệt liệt chào mừng
Các Thầy Giáo, Cô Giáo

Về dự giờ thao giảng chào
mừng ngày 20/11
Năm học: 2007 - 2008


Phân hiệu học sinh giỏi

Bài 9:
Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

Giáo viên thực hiện:

Vũ Văn Trịnh


Kiểm tra bài cũ

Điền vào ô trống sao cho hợp lý trong bảng sau:
Ngày

Tiết

22/6

Hạ chí
Đông chí

22/12

Hạ chí
Đông chí

Bán cầu

Hết giờ

10
19
18
17
16
15
14
13
12
11
29
28
27
26
25
24
23
22
21
20
45
0123456789

39
38
37
36
34
33
32
31
30
50
53
60
43
42
41
40
46
49
48
35
52
51
56
55
57
44
47
58
54
59

2007

Mùa

Tại sao?


Kiểm tra bài cũ

Kết quả kiểm tra bài cũ nh sau:
Ngày

22/6

22/12

Tiết

Bán cầu

Mùa

Tại sao?

Hạ chí

Bắc

Đông chí

Nam

Nóng
(Hạ)
Lạnh
(Đông)

Ngả gần
Mặt Trời
Chếch xa
Mặt Trời

Hạ chí

Nam

Đông chí

Bắc

Nóng
(Hạ)
Lạnh
(Đông)

Ngả gần
Mặt Trời
Chếch xa
Mặt Trời

Bài 9

Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

1. Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn ở các
vĩ độ khác nhau trên Trái Đất

? Quan sát vào đoạn phim và hình vẽ dới đây
em có nhận xét gì về vị trí của trục Trái Đất
(BN) và đờng phân chia sáng tối (ST)? Vì sao
có vị trí nh vậy?

S
b

N

t


Bài 9

Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

1. Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn ở các
vĩ độ khác nhau trên Trái Đất
* Vị trí của trục Trái Đất (BN) và đờng phân chia
sáng tối (ST) không trùng nhau.
* Vì Trái Đất có dạng hình cầu nên Mặt Trời lúc

nào cũng chỉ chiếu sáng đợc một nửa và trục Trái
Đất nghiêng so với mặt phẳng quỹ đạo 66033

? Quan sát vào đoạn phim và hình vẽ dới đây
em có nhận xét gì về vị trí của trục Trái Đất
(BN) và đờng phân chia sáng tối (ST)? Vì sao
có vị trí nh vậy?

S
b

23027

S
b

Quỹ đạo của Trái Đất
t

66033
N
t

N


Bài 9

Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

1. Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn ở các
vĩ độ khác nhau trên Trái Đất

1) Nhóm 1 + 3 + 5: Quan sát vào đoạn phim và
hình vẽ dới đây em có nhận xét gì về độ dài
ngày và đêm theo vĩ độ ở các điểm A, B, C, D
và A, B, D ở 2 nửa cầu vào ngày 22/6?
Nguyên nhân có sự khác nhau đó?
2) Nhóm 2 + 4 + 6: Quan sát vào đoạn phim và
hình vẽ dới đây em có nhận xét gì về độ dài
ngày và đêm theo vĩ độ ở các điển A, B, C, D
và A, B, D ở 2 nửa cầu vào ngày 22/12?
Nguyên nhân có sự khác nhau đó?


Bài 9

Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

1. Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất
Ngày

Địa điểm
Bắc bán
cầu

22/6
(Hạ
chí)

Xích đạo
Nam bán
cầu

Vĩ độ

Thời gian ngày, đêm

900 B

Ngày = 24 giờ

66033 B

Ngày = 24 giờ

23027 B
00
23027 N

Ngày > đêm
Ngày = đêm
Ngày < đêm

66033 N

Đêm = 24 giờ

900 N

Đêm = 24 giờ

Mùa gì?

Kết luận

Hè

Càng lên vĩ độ cao ngày càng
dài ra. Từ 66033 B đến cực
Bắc, ngày = 24 giờ. (Do
NCB ngả gần Mặt Trời)

Đông

Quanh năm ngày bằng đêm
Càng đến cực Nam ngày
càng ngắn lại, đêm dài ra. Từ
66033 N đến cực Nam, đêm
= 24 giờ.
(Do NCN chÕch xa MỈt Trêi)


Bài 9

Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

1. Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất
Ngày

Địa điểm
Bắc bán
cầu

Vĩ độ

Thời gian ngày, đêm

900 B

Đêm = 24 giờ

66033 B

Đêm = 24 giờ

23027 B
00
23027 N

Ngày < đêm
Ngày = đêm
Ngày > đêm

66033 N

Ngày = 24 giờ

900 N

Ngày = 24 giờ

Mùa gì?

Kết luận

Đông

Càng đến cực Bắc ngày càng
ngắn lại, đêm dài ra. Từ
66033 B đến cực Bắc, đêm =
24 giờ.
(Do NCB chếch xa Mặt Trời)

22/12
(Đông
chí)

Xích đạo
Nam bán
cầu

Quanh năm ngày bằng đêm

Hè

Càng đến cực Nam ngày
càng dài ra. Từ 66033 N đến
cực Nam, ngày = 24 giờ.
(Do NCN ngả gần Mặt Trời)

Bài 9

Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

1. Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn ở các
vĩ độ khác nhau trên Trái Đất
? Quan sát vào hình ảnh và hình vẽ dới đây
em có nhận xét gì về độ dài ngày và đêm theo
vĩ độ ở 2 nửa cầu vào ngày 21/3 và ngày 23/9?
Nguyên nhân?

+ Vào ngày 21/3 và ngày 23/9 ở mọi nơi trên
Trái Đất đều có ngày bằng đêm.
+ Do ánh sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc vào
mặt đất ở xích đạo.


Bài 9

Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

1. Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất

+ Vào ngày 22/6 ánh sáng Mặt Trời chiếu vuông
góc vào mặt đất ở vĩ tuyến 23027B. Vĩ tuyến đó là
đờng chí tuyến Bắc.
+ Vào ngày 22/12 ánh sáng Mặt Trời chiếu vuông
góc vào mặt đất ở vĩ tuyến 23027N. Vĩ tuyến đó là

đờng chí tuyến Nam.

? Quan sát vào hình vẽ trên cho biết:
+ Vào ngày 22/6 ánh sáng Mặt Trời chiếu
vuông góc vào mặt đất ở vĩ tuyến bao nhiêu?
Vĩ tuyến đó là đờng gì?
+
Vào ngày 22/12 ánh sáng Mặt Trời chiếu vuông
góc vào mặt đất ở vĩ tuyến bao nhiêu? Vĩ
tuyến đó là đờng g×?


Bài 9

Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

2. ở hai miền cực số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa

? Quan sát lại đoạn phim và hình vẽ trên đây em
có nhận xét gì về độ dài ngày, đêm của điểm D và
D ở 2 nửa cầu vào ngày 22/6 và 22/12?
+ Điểm D ở nửa cầu Bắc vào ngày 22/6 có 1 ngày
là ngày dài suốt 24 giờ và điểm D ở nửa cầu Bắc
vào ngày 22/12 có 1 ngày là đêm dài suốt 24 giờ.
+ Điểm D ở nửa cầu Nam vào ngày 22/6 có 1 ngày
là đêm dài suốt 24 giờ và điểm D ở nửa cầu Nam
vào ngày 22/12 có 1 ngµy lµ ngµy dµi suèt 24 giê.


Bài 9

Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

2. ở hai miền cực số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa

? Quan sát vào đoạn phim và hình vẽ trên đây
em có nhận xét gì về độ dài ngày, đêm của điểm
cực Bắc và cực Nam tõ 21/3 ®Õn 23/9; tõ 23/9 ®Õn
21/3?
+ Tõ 21/3 đến 23/9 điểm cực Bắc có 186 ngày là
ngày dài suốt 24 giờ và từ 23/9 đến 21/3 điểm cực
Bắc có 186 ngày là đêm dài suốt 24 giờ.
+ Từ 21/3 đến 23/9 điểm cực Nam có 186 ngày là
đêm dài suốt 24 giờ và từ 23/9 đến 21/3 điểm cùc
Nam cã 186 ngµy lµ ngµy dµi suèt 24 giê.


Bài 9

Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

2. ở hai miền cực số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa

? Quan sát vào hình vẽ trên cho biết:
+ Vào ngày 22/6 ở đờng vĩ tuyến 66033B giới
hạn các khu vực có ngày dài 24 giờ đó là đờng
+ Vào ngày 22/6 ở đờng vĩ tuyến 66033B giới hạn
gì?
+ Vào
các khu vực có ngày dài 24 giờ đó là đờng vòng

0
cực Bắc.
+ ngày 22/6 ở đờng vĩ tuyến 66 33N giới hạn các
Vào ngày 22/6 ở đờng vĩ tuyến 66033N giới hạn các khu vực có đêm dài 24 giờ đó là đờng gì?
khu vực có đêm dài 24 giờ đó là đờng vòng cực
Nam.


Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

Bài 9

Củng cố
Ngày

22/6
(Hạ chí)

22/12
(Đông chí)

Vĩ độ

Thời gian ngày, đêm

900 B
66033 B
23027 B
00
23027 N

66033 N
900 N

Ngày = 24 giờ
Ngày = 24 giờ
Ngày > đêm
Ngày = đêm
Ngày < đêm
Đêm = 24 giờ
Đêm = 24 giờ

900 B
66033 B
23027 B
00
23027 N
66033 N
900 N

Đêm = 24 giờ
Đêm = 24 giờ
Ngày < đêm
Ngày = đêm
Ngày > đêm
Ngày = 24 giờ
Ngày = 24 giờ

Mùa
Mùa hạ ở
Bắc Bán Cầu

Mùa đông ở
Nam Bán Cầu

Mùa đông ở
Bắc Bán Cầu
Mùa hạ ở
Nam Bán Cầu

ở hai miền cực
+ Mùa hạ số ngày có ngày dài suốt
24 giờ từ 1 ngày đến 186 ngày.
+ Mùa đông số ngày có đêm dài suốt
24 giờ từ 1 ngày ®Õn 186 ngµy.


Bài 9

Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

Củng cố

Bài 1: Em hÃy giải thích câu ca dao:
Đêm tháng năm cha nằm đÃ
sáng
Ngày tháng mời cha cời đà tối
Bài 2: Mời tập thể các em hÃy cùng tham gia trò chơi sau đây


Hiện tợng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

Bài 9

Chìa khoá
1
2
3
4

k

V

ò

n

g

c

ự

v

ĩ

t

u

y

ế

n

ạ

o

X

í

c

h

đ

i

n

h

đ

ộ

Dòng số
1 gồm
7 chữ cái : Đây là tên gọi khác của vĩ tuyến 66033 Bắc và Nam.
Luật
chơi:
Dòng số 2 gồm +7 chữ
Đây sẽ
là các
ờng tròn
song
songhàng
với nhau
và vuông
góc Đoán
với kinh
Mỗicái:
nhóm
đợcđchọn
từng
ô chữ
ngang
để đoán.
tuyến? đúng 1 ô chữ hàng ngang sẽ đợc 10 điểm. Nếu đoán sai sẽ nhờng quyền
Dòng số
3 gồm
7 chữ
cái: Đây
đoán
cho
nhóm

bạn.là địa điểm quanh năm có ngày bằng đêm?
Dòng số 4 gồm
6 chữ cái:
Trên
bản đồ
thờng
ghihàng
1100 kinh
kinh Tây đợc gọi là gì?
+ Nhóm
nào
đoán
đợc
ô chữ
dọcĐông
sẽ đvà
ợc110
400 điểm.

c


Gìờ học kết thúc!
Kính Chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻ

Hạnh phúc thành đạt!
Chúc Các em học sinh!

Chăm ngoan học giỏi

Hẹn gặp lại!