Đất hiếm: promethium

www.trungtamtinhoc.edu.vn
Tìm hiểu về Promethi
Tìm hiểu về Promethi
www.trungtamtinhoc.edu.vn

Ký hiệu : Pm

Số nguyên tử 61

Thuộc nhóm lantan

Cấu hình : [Xe] 4f
5
6s
2

Khối lượng nguyên tử 145

Tồn tại ở dạng rắn, có màu ánh kim

Khối lượng riêng 7,26 g/cm
3

Nhiệt độ nóng chảy 1042
o
C

Nhiệt độ sôi 3000
o
C


Trạng thái oxi hóa : +3

Năng lương ion hóa
thứ 1 : 540 kJ/mol
thứ 2 : 1050 kJ/mol
thứ 3 : 2150 kJ/mol
Promethi
Promethi
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Promethi
Promethi
1)Đặc trưng
•
Pm
145
, là nguồn bức xạ beta mềm với chu kỳ bán rã 17,7 năm
•
Một số mẫu Pm145 sẽ sinh ra một số bức xạ tia X mềm ngoài các hạt beta.
•
Các muối của promethi phát quang trong bóng tối với màu lam nhạt hay hơi lục do tính phóng xạ cao của nó.
•
Promethi có thể tìm thấy ở dạng dấu vết trong một số loại quặng urani và các sản phẩm phân hạch
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Promethi
Promethi
2) Ứng Dụng
•
Nguồn bức xạ beta để đo độ dày.
•
Như là nguồn sáng cho tín hiệu cần hoạt động ổn định tin cậy và độc lập (sử dụng chất lân quang để hấp thụ bức xạ

beta tạo ra ánh sáng).
•
Trong pin hạt nhân, trong đó chuyển hóa bức xạ beta thành dòng điện, có tuổi thọ hữu ích khoảng 5 năm khi sử dụng
Pm
147
.
•
Clorua promethi (III) (PmCl3) trộn lẫn với sulfua kẽm (ZnS) từng có thời được sử dụng như là lớp sơn phát quang
chính cho đồng hồ sau khi radi bị loại bỏ.
•
Promethi có ứng dụng tiềm năng như là các nguồn tia X có thể di động và là nguồn nhiệt hay điện phụ trợ cho các tàu
thăm dò vũ trụ và vệ tinh
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Promethi
Promethi
3)Phổ biến
•
Promethi có thể được hình thành trong tự nhiên như là sản phẩm của phân hạch tự phát của U238 và phân rã
alpha của Eu151.
•
Chỉ các lượng ở mức dấu vết có thể được tìm thấy trong các loại quặng tự nhiên: một mẫu pitchblende được
phát hiện có chứa promethi ở hàm lượng khoảng 4 phần tỷ tỷ (4×10
-18
) theo khối lượng.
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Promethi
Promethi
Các hợp chất của promethi bao gồm:
* Các clorua : PmCl
3

* Các bromua : PmBr
3
* Các ôxít : Pm
2
O
3
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Promethi
Promethi
5) Đồng Vị
•
Promethi có 36 đồng vị với các đồng vị ổn định nhất là Pm145 có chu kỳ bán rã 17,7 năm, Pm146 có
chu kỳ bán rã 5,53 năm và Pm147 có chu kỳ bán rã 2,6234 năm.
•
Tất cả các đồng vị còn lại đều có chu kỳ bán rã nhỏ hơn 364 ngày và phần lớn trong số này có chu
kỳ bán rã nhỏ hơn 27 giây. Nguyên tố này cũng có 11 trạng thái giả ổn định với ổn định nhất là
Pm148m (T½ 41,29 ngày), Pm152m2 (T½ 13,8 phút) và Pm152m (T½ 7,52 phút).
www.trungtamtinhoc.edu.vn
Promethi
Promethi
6)Phòng ngừa
•
Cần phải tiếp xúc với promethi với sự thận trọng cao do độ phóng xạ cao của nó.
•
Trong thực tế, promethi có thể bức xạ các tia X trong quá trình phân rã beta của nó.
•
Nó có chu kỳ bán rã nhỏ hơn của Pu239 (2,41×104 năm) khoảng 1.350 lần và vì thế độc tính sinh học
của nó cũng tương ứng là cao hơn