HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
KHOA XUẤT BẢN
BÁO CÁO THỰC TẬP
Họ tên sinh viên :
Đào Thị Hồng Ngọc
Lớp
:
Xuất bản 38A1
Đơn vị kiến tập
:
NXB Thông tin và Truyền thông
GVHD
:
ThS. Vũ Thị Ngọc Thùy
Hà Nội, 5/2022
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
KHOA XUẤT BẢN
BÁO CÁO THỰC TẬP
Họ tên sinh viên: Đào Thị Hồng Ngọc
Lớp:
Xuất bản 38A1
Đơn vị kiến tập: NXB Thông tin và Truyền thông
GVHD:
ThS. Vũ Thị Ngọc Thùy
Hà Nội, 5/2022
MỞ ĐẦU
Trong cuộc sống, sách là thứ không thể thiếu đối với con người. Có
nhiều quan niệm về sách cả xưa và nay, tuy nhiên, quan niệm chung nhất
vẫn là thứ lưu giữ kiến thức, kinh nghiệm sống, kinh nghiệm kinh doanh,
kể cả cảm xúc của con người trong những trang bút ký, đó cũng là nơi ghi
chép lại những thành tựu của con người từ ngàn năm về trước, là viên gạch
nền giúp con người xây dựng lên thành tựu của bản thân ngày hôm nay.
Vào những năm cuối thế kỉ XX đầu thế kỉ XXI, thế giới bước vào
thời kì bùng nổ tri thức và khoa học cơng nghệ, mang lại diện mạo mới cho
tất cả các lĩnh vực. Xuất bản cũng khơng nằm ngồi sự ảnh hưởng ấy. Một
thuật ngữ mới được ra đời vào thời kì này: Sách điện tử.
Trên thế giới, sách điện tử ngày càng trở nên phổ biến hơn, đặc biệt
là với giới trẻ. Sách điện tử hiện nay không đơn thuần chỉ là nguồn tri thức
nữa, mà nó cịn là phương tiện kết nối năm châu tiện lợi và nhanh chóng. Ở
Việt Nam, sách điện tử có được biết đến nhưng chưa được sử dụng rộng
rãi, xuất bản sách điện tử cũng là một lĩnh vực khá non trẻ. Một số đơn vị
xuất bản tham gia sản xuất sách điện tử như: Nhà xuất bản Thông tin và
Truyền thông, Công ty cổ phần sách Alpha, Công ty cổ phần sách và truyền
thông Liên Việt... song với nhu cầu ngày càng tăng cao và đa dạng của độc
giả, số nhà xuất bản được phép xuất bản sách điện tử và số sách điện tử
được xuất bản vẫn không đủ.
Trong hai tháng (01/04 - 22/5/2022) vừa qua, em đã có cơ hội được
đến Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông để thực hành nghiệp vụ xuất
bản. Em đã có cơ hội được học tập và có được những trải nghiệm vơ cùng
ý nghĩa với sự hướng dẫn và giúp đỡ của các anh chị biên tập viên nhiều kĩ
năng và kinh nghiệm, chứ không chỉ học trên lý thuyết và qua sách vở.
Trong bản báo cáo này em xin trình bày tất cả những vấn đề em đã học hỏi
và tiếp thu được trong quá trình thực tập tại Nhà xuất bản.
Để có được bản báo cáo hồn chỉnh này, em xin được gửi lời cảm ơn
chân thành nhất đến Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông, Ban Giám
đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Ban Chủ nhiệm khoa Xuất bản và
ThS. Vũ Thị Ngọc Thùy đã giúp em có thể đến thực tập nghiệp vụ tại Nhà
Xuất bản Thơng tin và Truyền thơng.
Ngồi ra, em xin cảm ơn tất cả các thầy cô trong khoa Xuất bản đã
truyền dạy cho em những kiến thức nền tảng vững chắc và những kĩ năng
chuyên môn nghiệp vụ cần thiết về chuyên ngành Biên tập xuất bản để em
có thể tiếp cận nghề một cách thuận lợi nhất. Xin cảm ơn anh Nguyễn Tiến
Phát - Trưởng Ban Xuất bản điện tử và Thiết kế, cán bộ hướng dẫn của em
cùng các anh chị, cơ chú trong tồn thể Nhà xuất bản Thông tin và Truyền
thông đã tạo điều kiện và giúp đỡ chúng em tận tình trong suốt thời gian
thực tập.
Chúc thầy cô và anh chị, cô chú luôn dồi dào sức khỏe và thành công
trên con đường đào tạo những biên tập viên tương lai của ngành Xuất bản!
Sinh viên
Đào Thị Hồng Ngọc
NỘI DUNG BÁO CÁO
I. Tìm hiểu chung về Nhà xuất bản Thơng tin và Truyền thơng
1. Lịch sử hình thành Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông
Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông (ICPublisher), tiền thân là
Nhà xuất bản Bưu điện, được thành lập ngày 12/8/1997 theo Quyết định số
463/QĐ-TCCB của Tổng cục trưởng Tổng cục Bưu điện sau này là Bộ Bưu
chính Viễn thơng.
Năm 2008, cùng với sự ra đời của Bộ Thông tin và Truyền thông,
nhằm đáp ứng nhiệm vụ chính trị và khẳng định định hướng phát triển của
đơn vị, Nhà xuất bản Bưu điện được đổi tên thành Nhà xuất bản Thông tin
và Truyền thông theo Quyết định số 1882/QĐ-BTTTT ngày 17/12/2008
của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông.
Nhà Xuất bản Thông tin và Truyền thông là đơn vị sự nghiệp trực
thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông. Ngay từ khi được thành lập, NXB đã
định hướng phục vụ các đối tượng bạn đọc sử dụng các tri thức khoa học,
công nghệ, kỹ thuật, nghiệp vụ, kinh tế và pháp luật về các lĩnh vực: Thông
tin đối ngoại; Điện tử, Viễn thông; Công nghệ thơng tin; Báo chí, xuất bản;
Phát thanh, truyền hình; Bưu chính.
Tiến bước cùng sự phát triển của nền kinh tế đất nước, cùng với việc
đổi tên thành NXB Thông tin và Truyền thông, NXB được mở rộng phát
triển thêm nhiều mảng sách như: Văn hóa - Xã hội, Văn học nghệ thuật,
Kinh tế - Quản trị Kinh doanh, Ngoại ngữ, Từ điển, đặc biệt là mảng sách
phục vụ thông tin đối ngoại.
Từ ngày thành lập và đi vào hoạt động, đến nay, sau 25 năm hoạt
động mặc dù còn rất nhiều khó khăn nhưng được sự quan tâm chỉ đạo trực
tiếp của Lãnh đạo Bộ, NXB Thông tin và Truyền thơng đã tích cực đẩy
mạnh mọi cơng tác, hoạt động ổn định, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ
được giao và từng bước phát triển ổn định. Với sứ mệnh "Lấy giá trị văn
hóa Việt làm nền tảng, tiếp nhận những tri thức hiện đại của thế giới, cung
cấp cho xã hội những tri thức mới nhất, hữu ích nhất nhằm góp phần nâng
cao dân trí, thúc đẩy tiến bộ xã hội", NXB Thông tin và Truyền thông đã
đạt được nhiều thành tựu, trong đó có thể kể đến là: Huân chương Lao
động hạng Nhất, Cờ Thi đua của Chính phủ, Bằng khen của Thủ tướng
Chính phủ và nhiều Bằng khen, Cờ Thi đua của Bộ Bưu chính Viễn thơng,
Bộ Văn hóa - Thơng tin, Bộ Thơng tin và Truyền thông.
Trong tương lai, với mục tiêu trở thành Nhà xuất bản hàng đầu trong
và ngoài nước, hoàn thành xuất sắc cả hai nhiệm vụ chính trị và kinh tế,
phát triển bền vững dựa trên nền tảng chuyên nghiệp - năng động - văn hóa
doanh nghiệp, NXB Thơng tin và Truyền thông tiếp tục thực hiện nhiều
hoạt động đổi mới, cải tiến để nâng cao chất lượng xuất bản phẩm cũng
như đáp ứng kịp thời nhu cầu bạn đọc.
2. Chức năng, nhiệm vụ của Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông
NXB Thông tin và Truyền thông là tổ chức xuất bản hoạt động trên
lĩnh vực tư tưởng, văn hóa trực thuộc Bộ Thơng tin và Truyền thơng, xuất
bản các xuất bản phẩm phục vụ hoạt động của ngành thông tin, truyền
thông và nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền đối ngoại của Đảng và Nhà
nước, cụ thể:
- Thực hiện xuất bản các xuất bản phẩm chủ yếu, trọng yếu về khoa
học - cơng nghệ, văn hóa - xã hội, thông tin và truyền thông…
- Thực hiện xuất bản các xuất bản phẩm thuộc các chương trình, dự
án, đề án của Bộ Thông tin và Truyền thông; các tài liệu phục vụ công tác
tập huấn, đào tạo về lĩnh vực thông tin và truyền thông.
- Phối hợp với các đơn vị liên quan trong công tác điều tra, khảo sát
số liệu, thông tin về nhu cầu xuất bản phẩm; tham mưu, đề xuất cơ chế,
chính sách về xuất bản tại các vùng trọng điểm trên cả nước.
- Cung cấp dịch vụ kỹ thuật và hạ tầng phục vụ xuất bản, phát hành
xuất bản phẩm in và xuất bản phẩm điện tử.
- Nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ trong hoạt động xuất
bản.
- Hợp tác, liên doanh, liên kết với các tổ chức, cá nhân trong và
ngoài nước trong hoạt động xuất bản, in và phát hành theo quy định của
pháp luật.
- Quản lý về tổ chức bộ máy, biên chế, thực hiện chính sách, chế độ
đối với cán bộ, viên chức và người lao động thuộc phạm vi quản lý của
Nhà xuất bản…
- Quản lý tài chính, tài sản, hồ sơ tài liệu và các nguồn lực khác được
giao theo quy định của pháp luật và phân cấp của Bộ trưởng.
3. Cơ cấu tổ chức của Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông
NXB Thông tin và Truyền thông hiện là một đầu mối trực thuộc Bộ
Thông tin và Truyền thơng.
NXB có 1 Giám đốc - Tổng biên tập là ơng Trần Chí Đạt và 2 Phó
Giám đốc. Sau khi có Quyết định của 800/QĐ-BTTTT của Bộ Thơng tin và
Truyền thông ngày 11/6/2021, tổ chức bộ máy NXB rút gọn còn các phòng
ban:
- Ban Biên tập
- Ban Xuất bản điện tử và Thiết kế
- Phịng Hành chính - Tổng hợp
- Chi nhánh Nhà xuất bản tại Thành phố Hồ Chí Minh
- Chi nhánh Nhà xuất bản tại miền Trung - Tây Nguyên.
Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và mối quan hệ công tác giữa các
đơn vị do Giám đốc Nhà xuất bản quyết định.
Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thơng được tổ chức theo mơ hình
trực tuyến - chức năng, trong đó từng cấp - các phịng ban sẽ được thiết lập
theo chức năng, nhiệm vụ riêng. Vì thế, ngồi quản lý theo hệ dọc trực
tuyến từ cấp cao đến cấp trung gian thì bên cạnh đó cịn có các quan hệ
ngang giữa các phòng, ban trong Nhà xuất bản nhằm hỗ trợ và bổ sung cho
nhau trong một khối quan hệ thống nhất.
Đội ngũ cán bộ biên tập của Nhà xuất bản được đào tạo bài bản, nắm
chắc chuyên môn, nghiệp vụ, có trình độ lý luận cao và bản lĩnh chính trị
vững vàng. Đội ngũ cán bộ biên tập của Nhà xuất bản được đào tạo và có
kiến thức chun ngành sâu với phơng kiến thức về chính trị, kinh tế, xã
hội rộng.
4. Những thành tích nổi bật trong năm 2021
Năm 2021, NXB ước thực hiện được 735 xuất bản phẩm, trong đó
có 601 đầu sách (sách in là 319 đầu sách, sách điện tử là 282 đầu sách). Số
đầu sách đạt và vượt kế hoạch năm (601/600), trong đó sách điện tử chiếm
47% (kế hoạch là 40%).
Nội dung sách và các xuất bản phẩm luôn đúng tôn chỉ, mục đích,
chức năng nhiệm vụ của Nhà xuất bản, đúng định hướng chính trị tư tưởng
của Đảng, pháp luật của Nhà nước và định hướng chiến lược phát triển
ngành Thông tin và Truyền thông, phục vụ sự nghiệp đổi mới, phát triển và
hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước, phục vụ tốt công tác thông tin, tuyên
truyền đối ngoại của Đảng và Nhà nước; đáp ứng nhu cầu phổ biến tri thức
mới, góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và xây dựng xã hội học
tập, thể hiện trên một số mảng sách tiêu biểu sau:
- Viễn thông, Công nghệ thông tin và Công nghiệp ICT. Tiêu biểu:
“Sách Trắng Công nghệ thông tin và Truyền thông Việt Nam 2021 (tiếng Việt
+ tiếng Anh), Báo cáo chỉ số sẵn sàng cho phát triển và ứng dụng CNTT-TT
Việt Nam 2020 (ICT Index); Danh mục sản phẩm công nghệ thông tin và
truyền thông Việt Nam năm 2019 - ViBrand (tiếng Việt + tiếng Anh)”, Báo
cáo Tình hình phát triển và ứng dụng chữ ký số tại Việt Nam năm 2021 (tiếng
Việt + tiếng Anh)…
- Sách về Chuyển đổi số. Tiêu biểu: Cẩm nang Chuyển đổi số phiên bản
2021; Hỏi - đáp về chuyển đổi số; DTI 2020 chuyển đổi số: Khởi đầu cho
khát vọng một thập kỷ hành động…
- Sách về phòng chống Covid-19. Tiêu biểu: Cẩm nang Phòng, chống
Covid-19 trong đảm bảo an tồn, vệ sinh lao động; Cẩm nang Phịng,
chống Covid-19; Hướng dẫn công tác y tế Trường học, nâng cao năng lực
phòng, chống dịch Covid-19 cho trẻ em mầm non, học sinh tiểu học,
THCS, THPT và các cán bộ giáo viên, nhân viên trong trường học …
- Hoàn thiện Bộ sách Kỷ niệm 110 năm ngày Bác Hồ ra đi tìm đường
cứu nước (5/6/1911 - 5/6/2021) gồm: Tuyển thơ Vào cõi Bác xưa và sách
ảnh Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh: Hành trình cứu nước xuất bản bằng 4
thứ tiếng Việt, Anh, Nga, Trung Quốc.
- Một số đầu sách tiêu biểu khác: Tuyển thơ - nhạc Tiếng vọng hồn
sông núi của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hịa Bình; Quốc hiệu và
kinh đô Việt Nam qua các đời xuất bản bằng 4 thứ tiếng Việt, Anh, Pháp,
Nga; Những lá thư tình đi qua thời chiến; Phan Quang với báo chí cách
mạng Việt Nam; Lãnh thổ Việt Nam: Lịch sử và pháp lý; Thảm họa chất
độc dioxin - 60 năm nhìn lại; Bộ sách Gieo hạt cùng vĩ nhân; …
- Sách phục vụ An toàn vệ sinh lao động - phòng chống cháy nổ;
phục vụ sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp (23 đầu sách): hưởng
ứng Tháng hành động về an toàn, vệ sinh lao động năm 2021, đơn vị đã
phối hợp với các chuyên gia, các doanh nghiệp biên soạn xuất bản, tái bản
23 đầu sách về kỹ thuật an toàn lao động, kỹ năng an toàn và pháp luật
trong cơng tác an tồn và chăm sóc sức khỏe người lao động; phát hành
hàng ngàn cuốn sách, tranh, tờ rơi, khẩu hiệu về An toàn lao động - phòng
chống cháy nổ đến các cơ quan, đơn vị trong và ngồi Ngành để giảm thiểu
tai nạn, tun truyền cơng tác phịng chống cháy nổ. Trong đó, sách Cẩm
nang phịng, chống Covid-19 trong đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động
được xuất bản dưới dạng sách in (gần 40.000 bản) và sách điện tử (trên
120.000 người đọc). Ngồi ra, NXB cịn xuất bản 02 đầu sách điện tử
Hướng dẫn chăm sóc người nhiễm Covid 19 tại nhà và Hướng dẫn chế độ
dinh dưỡng cho người nhiễm Covid 19 tại nhà.
II. Kết quả kiến tập
1. Thông tin đợt kiến tập
- Đơn vị kiến tập: Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông
- Thời gian kiến tập: từ ngày 01/04/2022 đến ngày 22/05/2022.
- Phòng ban kiến tập: Ban Xuất bản điện tử và Thiết kế
- Người phụ trách hướng dẫn tại đơn vị kiến tập: BTV Nguyễn Tiến Phát Trưởng ban Xuất bản điện tử và Thiết kế
- Thời gian làm việc: 8h00 - 12h00 các ngày từ thứ 2 đến thứ 6
- Địa chỉ Nhà xuất bản: Tầng 6, Tịa nhà Cục Tần số vơ tuyến điện, 115, Đ.
Trần Duy Hưng, Thanh Xuân Trung, Thanh Xuân, Hà Nội.
- Mục đích đợt thực tập:
Giúp sinh viên có cái nhìn cụ thể, chân thực hơn về tồn bộ các quy
trình của hoạt động xuất bản sau những năm học kiến thức, kĩ năng cơ bản
trong nhà trường.
Được trực tiếp tham gia vào các khâu của hoạt động xuất bản, nhận
được sự hướng dẫn, giúp đỡ của các anh chị, cô chú biên tập viên giàu kinh
nghiệm nhằm thực hành các kiến thức đã được học trên trường, vừa củng
cổ, bổ sung kiến thức lí luận vừa rèn luyện quy trình, cách thức, nghiệp vụ
biên tập thơng qua việc áp dụng kiến thức đã học để giải quyết các tình
huống, vấn đề trong thực tế ở đơn vị xuất bản.
Rèn luyện tác phong, kỉ cương kỉ luật của một biên tập viên tương
lai. Biết cách so sánh giữa lí luận và thực tiễn, học hỏi các cách biên tập
khác nhau giữa nhiều biên tập viên để rút ra bài học kinh nghiệm cho riêng
mình.
Đặt nền móng vững chắc cho các hoạt động học tập, nghiên cứu
khoa học, thực hành nghiệp vụ khác trong tương lai.
Bồi đắp tình u, lịng đam mê đối với nghề nghiệp tương lai để càng
phấn đấu học tập, rèn luyện hơn.
- u cầu đối với sinh viên:
Tìm hiểu các thơng tin về đơn vị xuất bản nơi sinh viên đến thực tập,
nhất là phương hướng phát triển, tầm nhìn sứ mệnh, các dòng sách đơn vị
tập trung khai thác.
Tuân thủ nội quy, quy tắc của đơn vị xuất bản. Lễ phép, lịch sự, ham
học hỏi, nhiệt tình, chủ động, tích cực trong công việc được giao và các
hoạt động khác của đơn vị xuất bản.
Nắm vững quy trình hoạt động, cơ cấu tổ chức của đơn vị xuất bản
đến kiến tập.
Nắm được quy trình xuất bản của đơn vị xuất bản nói riêng và ngành
xuất bản nói chung.
Tham gia các khâu trong công tác biên tập để làm quen công tác tổ
chức bản thảo, tìm kiếm cộng tác viên, biên tập bản thảo, trình bày chế bản,
truyền thơng và phát hành xuất bản phẩm.
Thâm nhập vào thực tế để có thêm kinh nghiệm, kiến thức, kĩ năng
chuyên môn.
Học hỏi kinh nghiệm, tác phong, kĩ năng từ các anh chị, cô chú biên
tập viên đi trước để rèn luyện bản thân và ngày càng tiến bộ.
2. Quá trình kiến tập
Thời gian
Nội dung công việc
Kết quả thực hiện
1/04
- - Cùng giảng viên hướng dẫn - Đến NXB đúng giờ,
5/04/2022 đến NXB Thông tin và Truyền chấp hành nghiêm túc
thông để liên hệ thực tập.
nội quy của cơ quan.
- Gặp gỡ Lãnh đạo và được phân - Sau khi trình bày
cơng về Ban Xuất bản điện tử và nguyện vọng em được
Thiết kế. Cán bộ hướng dẫn là phân vào Ban Xuất bản
anh Nguyễn Tiến Phát - Trưởng điện tử và Thiết kế và
ban Xuất bản điện tử và Thiết kế. gặp gỡ các anh chị ở ban.
- Nghe giới thiệu khái quát về
chức năng, nhiệm vụ và tổ chức
bộ máy của NXB Thơng tin và
Truyền thơng nói chung và Ban
Xuất bản điện tử và Thiết kế nói
6/4//2022
riêng.
- Nghe cán bộ hướng dẫn giới - Bản thảo gồm 66 trang.
thiệu về quy trình biên tập - xuất - Đọc và phát hiện được
bản một cuốn sách và các bước những lỗi như: sai chính
tiến hành các khâu trong cơng tả, sai trích dẫn, căn
tác biên tập.
chỉnh chưa đúng, sai diễn
- Tiếp nhận bản thảo “Cô vợ đạt.
hung tàn của Quyền thiếu” để - Viết thẩm định cho bản
biên tập sơ bộ.
7/4
thảo.
- - Tiếp nhận và biên tập sơ bộ các - Đọc và phát hiện được
30/4/2022 bản thảo: Tiếng Anh 3, Tiếng những lỗi sai như: chính
Anh 7, Tiếng Anh 10.
tả, sai trích dẫn, căn
- Tiếp nhận và đối chiếu bản chỉnh chưa đúng, sai diễn
thảo Anh - Việt cuốn Việt Nam đạt.
thường niên: Ấn tượng 2021 - - Viết thẩm định cho bản
Viet
4/5
Nam
yearbook:
2021 thảo.
impressive
- - Nghe cán bộ hướng dẫn giới - Bước đầu nắm được
16/5/2022 thiệu về quy trình xuất bản sách những kĩ năng để hoàn
điện tử.
thiện một cuốn sách điện
- Thực hiện tự làm một cuốn tử.
sách điện tử bằng phần mềm - Hoàn thiện cuốn sách
Sigil
điện tử “Báo cáo nghiên
- Thực hành một đầu sách điện cứu khoa học sinh viên
17/5
tử multimedia
2021”.
- - Báo cáo sản phẩm thực hành và - Hoàn thiện kỹ năng, kỹ
20/5/2022 nghe nhận xét.
thuật làm một cuốn sách
điện tử.
3. Kết quả kiến tập
a, Kỹ năng thực hành nghề nghiệp
* Quy trình xuất bản sách điện tử của NXB Thơng tin và Truyền thơng
Quy trình xuất bản sách của NXB Thông tin và Truyền thông nhìn
chung cũng giống như các NXB khác, là một quá trình tổ chức làm ra các
bản thảo, nhân chúng thành nhiều bản và đưa chúng tới bạn đọc. Đó là một
q trình đồng bộ, hồn chỉnh, kế tiếp nhau theo quy trình chặt chẽ với các
cơng đoạn cụ thể là: Tổ chức bản thảo; biên tập bản thảo; chế bản nhân
bản; phát hành xuất bản phẩm.
Tổ chức
bản thảo
Biên tập
bản thảo
Chế bản
nhân bản
Phát hành
xuất bản
phẩm
Với quy trình xuất bản sách điện tử, hiện nay chưa có một quy chuẩn
chung nhất. Tuy nhiên, với thế mạnh công nghệ thông tin, sớm tham gia
vào hoạt động xuất bản điện tử, NXB Thông tin và Truyền thơng đã xây
dựng một quy trình xuất bản điện tử bài bản.
Công việc
ội
N
dung
Nội dung
bản thảo
Biên soạn
Tác giả
Biên tập
Ban
Biên
nhánh
Tác giả +
Multimedia
Nội dung
tương tác
(nếu có)
BTV Tác giả + Biên
tập viên
tập/Chi Ban XBĐT&TK (Bộ Biên tập viên
Thiết kế/chế Ban XBĐT&TK
phận TK-SX)
bản
Duyệt
Dữ liệu multimedia
(nếu có)
Giám đốc - TBT
phận XBĐT)
(Bộ
Giám đốc - TBT
Giám đốc - TBT
Trách nhiệm
- Chuyên viên
- Lãnh đạo (Phòng/Ban/CN)
1- Ban XBĐT&TK
XBĐT)
2- Phòng HC-TH
3- Phịng Phát hành
(Bộ
Trình tự các bước
TIẾP NHẬN NỘI DUNG
phận
Ban XBĐT&TK (Bộ phận XBĐT)
Giám đốc - TBT
1-Cung cấp thông tin
2-Đăng ký xuất bản
3- Truyền thông, giới thiệu sách
LÀM SÁCH ĐIỆN TỬ
Duyệt
Khơng đạt
Đạt
Phịng HC-TH
Giám đốc - TBT
Soạn thảo, trình dự thảo QĐXB,
Ký QĐXB
Ban XBĐT&TK (Bộ phận XBĐT)
Công bố xuất bản và phát hành
- Ban XBĐT&TK (Bộ phận XBĐT)
- Phòng Phát hành
Lưu hồ sơ
Cụ thể, các công đoạn thực hiện như sau:
- Ban XBĐT&TK tiếp nhận toàn bộ nội dung được duyệt, gồm nội
dung bản thảo và các yếu tố multimedia.
- Cung cấp thông tin, đăng ký xuất bản, truyền thông giới thiệu sách:
+ Ban XBĐT&TK sẽ tập hợp các thông tin này và gửi Phòng HCTH; Phòng HC-TH hợp làm thủ tục đăng ký xuất bản với Cục Xuất bản.
+ Ban XBĐT&TK gửi thơng tin cho Phịng Phát hành; Phịng Phát
hành tổ chức hoạt động truyền thông, giới thiệu sách (đối với những sách
mới).
- Tạo sách điện tử: Sau khi tiếp nhận toàn bộ nội dung được duyệt,
các KTV sách điện tử sẽ xây dựng các sách điện tử dạng pdf hoặc epub
theo chuẩn.
- Duyệt tổng thể sản phẩm sách điện tử: Sách điện tử sau khi được
tích hợp đầy đủ các dữ liệu multimedia và các thành phần tương tác, Ban
XBĐT&TK phải trình Giám đốc - TBT để duyệt (trực tiếp trên hệ thống)
tổng thể sản phẩm.
- Trình ký QĐ xuất bản: Ban XBĐT&TK phải cung cấp các thông
tin về sách điện tử để Phòng HC-TH thảo Quyết định xuất bản trình Giám
đốc - TBT ký ban hành.
- Lưu chiểu và phát hành:
Ban XBĐT&TK copy toàn bộ nội dung sách và các dữ liệu
multimedia vào đĩa CD hoặc USB và lập Bản nhận xét, xác nhận xuất bản
phẩm đạt tiêu chuẩn nộp lưu chiểu và phát hành, rồi chuyển Bản nhận xét
này cho Phòng HC-TH để làm thủ tục nộp lưu chiểu theo quy định.
Sau 10 ngày theo quy định, nếu Cục Xuất bản - In Phát hành khơng
có ý kiến gì về sản phẩm sách điện tử nộp lưu chiểu thì Phịng HC-TH sẽ
dự thảo và trình Phó Giám đốc phụ trách phát hành ký Quyết định phát
hành.
Sau khi có Quyết định phát hành, Ban XBĐT&TK upload sách lên
hệ thống và công bố phát hành để sách tới tay bạn đọc. Từ đây, sách điện tử
được giao dịch, mua bán về cơ bản là hoàn toàn tự động. Khách hàng lên
hệ thống website lựa chọn sách và thanh tốn trực tuyến. Khi đã thanh tốn
thì khách hàng sẽ tự động nhận được sách điện tử tại thiết bị mà khách
hàng đã đăng ký mua sách.
* Kỹ năng biên tập bản thảo
Trên cơ sở bản thảo và tờ trình phương án xuất bản đã được Giám
đốc - TBT duyệt, BT tiến hành thẩm định, đánh giá sơ bộ bản thảo giống
như bước biên tập trong quy trình xuất bản sách in truyền thống. Nếu bản
thảo được đánh giá phù hợp với các tiêu chí NXB đề ra thì BTV sẽ bắt đầu
thực hiện quá trình biên tập chi tiết ở cả nội dung lẫn hình thức bản thảo và
làm phiếu duyệt bản thảo trình Giám đốc - TBT. Trong trường hợp bản
thảo có nhiều lỗi sai về nội dung, BTV có trách nhiệm đưa ra hướng xử lý,
chỉnh sửa và gửi lại tác giả để sửa chữa. Sau đó, bản thảo sẽ được chuyển
qua bộ phận thiết kế sách điện tử tạo dữ liệu và giao diện sách. Trước đó,
BTV phải đảm bảo đã làm việc rõ với các đối tác cung cấp hình ảnh, video,
phim ảnh, audio,… để lựa chọn các yếu tố đa phương tiện phù hợp với nội
dung cuốn sách và sắp xếp chúng một cách khoa học, chính xác.
Cịn với bản thảo sách là bản số hóa của sách in truyền thống, BTV
chỉ cần đọc lại để sốt các lỗi chính tả, morat cịn sót bởi có nhiều bản thảo
đã được biên tập khá kĩ trước đó. Sau đó, BTV làm tờ trình đề xuất phương
án xuất bản với Giám đốc - Tổng Biên tập, sau khi bản thảo được cấp Lãnh
đạo duyệt sẽ bắt đầu tạo sách điện tử.
* Kỹ thuật làm sách điện tử
BTV/KTV nhận bản thảo được duyệt, nắm rõ các yêu cầu thiết kế,
chế bản của tác giả/đối tác hoặc BTV; ghi rõ thời gian hoàn thành với đầy
đủ các thông số liên quan đến công tác thiết kế, chế bản của sách điện tử và
ký xác nhận vào phiếu giao nhận chế bản.
Hoặc với những bản thảo nguồn trực tiếp làm sách điện tử thì BTV
của Ban sẽ tiến hành tạo sách bằng các phần mềm chuyên dụng. Hiện nay
tại NXB, các phần mềm thường được sử dụng cho khâu thiết kế sách điện
tử là Toolbook, Auto Play Media Studio, Flip PDF Professional… NXB
Thông tin và Truyền thông hiện nay đang sử dụng bộ phần mềm thiết kế
Adobe trong khâu chế bản và làm sách file PDF, sử dụng phần mềm tạo
sách điện tử Sigil để thiết kế sách multimedia và sách điện tử định dạng
EPUB.
Sau đó, dựa trên từng yếu tố thuộc nội dung sách mà BTV tổ chức
thành từng thư mục riêng. Ứng với từng thư mục to sẽ có các tệp nhỏ hơn
với định dạng đã được chỉnh sửa cho phù hợp với yêu cầu định dạng sách
đặt ra trước đó. Hoặc BTV cũng có thể nhập trực tiếp các yếu tố đó vào
chương trình tạo sách nhưng sản phẩm khi xuất file demo ra rất dễ bị lỗi và
mất thời gian biên tập, chỉnh sửa.
Các lỗi xuất file demo thường gặp cần BTV đọc kiểm tra trước khi
xuất bản chính thức đó là:
Số trang sách hiển thị không khớp với số trang sách đã định trên sách in
(với những bản thảo là bản số hóa từ sách in).
Xuất hiện lỗi font chữ, cỡ chữ to hoặc nhỏ thất thường, có nhiều kí hiệu
lạ do các phần mềm hỗ trợ khơng nhận tiếng Việt như ª, », ë, ¬,…
File chứa âm thanh có âm lượng nhỏ, rè hoặc khơng khả dụng.
File hình ảnh bị mờ, giảm dung lượng, tương tự với video bị giảm chất
lượng hiển thị.
Lúc này, BTV cần kiểm tra lại kích thước các file multimedia, định
dạng file chế bản cuối cùng và code đối với file EPUB để convert lại font,
chỉnh sửa code. Thông thường, nguyên nhân của những lỗi này là do phiên
bản các chương trình tạo sách khơng cịn tương thích với định dạng tập tin
hay một số phần mềm khơng có hỗ trợ tiếng Việt hoặc hỗ trợ chưa chuẩn xác.
Đối với maket bìa, bên cạnh các họa sĩ thiết kế cịn có sự tham gia
của lãnh đạo Phịng (đối với những sách quan trọng, họa sĩ thiết kế ít nhất
02 mẫu, có nhận xét, đề xuất, tư vấn đối với bìa các cuốn sách đặt hàng mà
đối tác chuyển đến). Sau đó, chuyển mẫu maket cho Ban và Phịng Kinh
doanh xuất bản phẩm để cùng thống nhất lựa chọn, sửa chữa. Khi đã thống
nhất được mẫu bìa, BTV chịu trách nhiệm trình lãnh đạo.
Đối với sách tự kinh doanh hoặc sách đặt hàng nhưng có yếu tố kinh
doanh, BTV trước khi trình lãnh đạo, chuyển cho Phịng Kinh doanh xuất
bản phẩm tham gia đóng góp ý kiến (Chỉ áp dụng đối với những sách có
yêu cầu mỹ thuật và cần quảng bá, những sách thơng thường thì khơng
cần).
* Kết quả biên tập thực tiễn
Đọc và biên tập sơ bộ bản thảo “Cô vợ hung tàn của Quyền thiếu”
(một phần bản thảo dài 66 trang)
+ Là bản thảo văn học mạng liên kết với Waka, nội dung là truyện ngơn
tình Trung Quốc, tuy khơng mới nhưng rất phù hợp với giới trẻ, độc giả
của Waka.
+ Bản thảo đã được BTV chỉnh sửa và đọc bơng, chỉ cịn tồn tại một số lỗi
sai: sai chính tả, diễn đạt đơi chỗ còn lủng củng…
Phương hướng sửa: đã sửa trực tiếp vào bản thảo.
Đọc và biên tập sơ bộ các bản thảo giáo án điện tử: Tiếng Anh 3,
Tiếng Anh 7, Tiếng Anh 10
+ Là bản thảo giáo án điện tử nên nội dung đã được thiết kế đồng bộ, bố
cục rõ ràng, kiến thức mạch lạc.
+ Tuy nhiên, bản thảo cịn tồn tại một số lỗi:
Đơi chỗ trình bày thừa slide có nội dung tương tự nhau.
Nhiều chỗ chưa thống nhất giữa ngôn ngữ Anh - Anh và Anh Mỹ.
Đôi chỗ chia động từ sai, chủ ngữ ngôi thứ nhất, dạng số ít
nhưng khơng chia động từ thêm “s, es”.
Phương hướng sửa: đã sửa trực tiếp vào bản thảo.
Đọc và đối chiếu bản thảo Việt Nam thường niên: Ấn tượng 2021 Viet Nam yearbook: 2021 impressive
+ Cuốn sách giới thiệu những dấu ấn, sự kiện nổi bật, danh lam thắng cảnh, văn
hóa, con người Việt Nam năm 2021. Bản thảo có nội dung hay, cập nhật được
những tin tức, sự kiện ấn tượng, khái quát tình hình đất nước trong 1 năm
2021.
+ Tuy nhiên, BTV cũng tồn tại một số lỗi:
Rất nhiều ảnh sang bản tiếng Anh không ghi nguồn, ghi sai
nguồn, thiếu nguồn.
Bản thảo có nội dung dịch thiếu: Bản Việt đề cập đầy đủ thời
gian, địa điểm qua bản Anh bị lược đi.
Ngồi ra bản thảo cịn một số lỗi chính tả và diễn đạt, nhiều dòng
chữ bị cách.
Phương hướng sửa: đã sửa trực tiếp vào bản thảo.
Thực hành cuốn sách điện tử “Báo cáo nghiên cứu khoa học sinh
viên 2021”
+ Tìm hiểu về phần mềm Sigil, các ngơn ngữ lập trình HTML, CSS.
+ Thực hành làm sách điện tử, thêm các yếu tố multimedia.
+ Kiểm tra định dạng đọc của sách thông qua các phầm mềm đọc như:
EPUB Reader, Redium…
b, Kỹ năng mềm
- Kĩ năng giao tiếp: được làm việc trong môi trường công sở, học
được cách giao tiếp, ứng xử đúng mực, hòa nhã với đồng nghiệp, cấp trên,
cộng tác viên, tác giả, nhân viên nhà xuất bản,…