Chủ đề 1: Trình bày chính sách tài khóa và phân tích sự vận dụng điều hành kinh tế vĩ mô của Chính phủ Việt Nam thời gian qua.

Chủ đề 1:
Trình bày chính sách tài khóa và phân tích sự vận dụng điều hành kinh tế vĩ mơ
của Chính phủ Việt Nam thời gian qua.
Mục Lục :
Lời giới thiệu :

Chính sách tài khóa là một trong những cơng cụ quan trọng để nhà nước can thiệp, điều chỉnh
kinh tế vĩ mơ. Trên thế giới, lý thuyết về chính sách tài khóa đã được nghiên cứu, vận dụng vào
điều chỉnh kinh tế của các nước sau Đại khủng hoảng kinh tế 1929 - 1933. Ở Việt Nam, vai trò
của CSTK đối với phát triển KT-XH ngày càng được khẳng định trong phát triển nền kinh tế thị
trường theo định hướng XHCN. Cùng với những chuyển biến và đổi mới về kinh tế, CSTK cũng
không ngừng được nghiên cứu, xây dựng và vận dụng vào từng giai đoạn cụ thể và nó đã có
những đóng góp tích cực cho thực hiện các mục tiêu phát triển KTXH trong ngắn hạn, trung hạn
và dài hạn. Do ảnh hưởng của những cuộc khủng hoảng và suy thối kinh tế tồn cầu từ năm
2007 kéo dài đến nay, những biến động bất lợi chính trị trong một số khu vực, khủng hoảng nợ
cơng của Châu Âu tới sự ổn định và phát triển kinh tế Việt Nam, CSTK ở Việt Nam càng được
Chính phủ, các cơ quan hoạch định chính sách, các nhà kinh tế nghiên cứu kỹ lưỡng và có hệ
thống hơn nhằm sử dụng linh hoạt và phát huy vai trò tích cực, hạn chế những tác động tiêu cực
của CSTK để giữ vững ổn định và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong nước. Chính vì vậy, em đã
chọn đề tài: “Trình bày chính sách tài khóa và phân tích sự vận dụng điều hành kinh tế vĩ
mơ của Chính phủ Việt Nam thời gian qua” để nghiên cứu và vận dụng một cách khoa học
nhất CSTK trong thực tiễn ở Việt Nam hiện nay.
Thân Bài :

1. Thế nào là chính sách tài khóa

Chính sách tài khóa là việc sử dụng chi tiêu của chính phủ và thu ngân sách để tác động đến nền
kinh tế.
Chính sách tiền tệ là quá trình mà cơ quan tiền tệ của một quốc gia kiểm soát việc cung cấp tiền,
thường nhắm mục tiêu một tỷ lệ quan tâm để đạt được một tập hợp các mục tiêu hướng tới sự
tăng trưởng và ổn định của nền kinh tế.

2. Vai trị của chính sách tài khóa
Trong kinh tế vĩ mơ, chính sách tài khóa có vai trị và ý nghĩa vơ cùng quan trọng.
- Cơng cụ giúp chính phủ điều tiết nền kinh tế, thơng qua chính sách chi tiêu mua sắm và thuế.
Với điều kiện bình thường, chính sách tài khố được sử dụng để tác động vào tăng trưởng kinh
tế. Tuy nhiên, tại thời điểm nền kinh tế có dấu hiệu suy thoái (hay phát triển quá mức mục tiêu),


chính sách tài khóa lại trở thành cơng cụ được sử dụng để giúp đưa nền kinh tế về trạng thái cân
bằng.
- Công cụ nhằm khắc phục thất bại của thị trường. Phân bổ có hiệu quả các nguồn lực trong nền
kinh tế thơng qua thực thi chính sách chi tiêu của chính phủ và thu chi ngân sách hiệu quả.
Những hạn chế của chính sách tài khóa trong nền kinh tế vĩ mơ:
+ Khó đo lường được quy mơ chịu ảnh hưởng của chính sách tài khóa
+ Trường hợp ước lượng được quy mơ tác động của chính sách tài khóa, thì giá trị số liệu
này cũng lỗi thời so với tình hình tài chính hiện tại của quốc gia đó. Từ đó dẫn đến những
kết quả sai lệch so với mong muốn, mục đích sứ mệnh ban đầu của chính sách tài khóa.
+ Khi nền kinh tế rơi vào thời kỳ suy thoái, nghĩa là sản phẩm được sản xuất ra từ nền
kinh tế thấp hơn dự đoán, tỷ lệ thất nghiệp tăng, ngân sách được chi ra để bù đắp cho các
dịch vụ công tăng, tỷ lệ nợ xấu gia tăng. Thâm hụt ngân sách gia tăng do nợ công trả
lương cho đội ngũ nhân viên, cán bộ nhà nước, cán bộ giáo dục, nhân viên y tế ,… trong
khi vẫn giữ nguyên chỉ tiêu ngân sách xã hội (dù thực tế nhu cầu xã hội ít hơn so với thực
tế trong quá khứ).
+ Tăng chi tiêu hay giảm chi ngân sách luôn là vấn đề làm đau đầu các nhà hoạch định
chính sách nhà nước.
+ Việc tăng hay giảm chi tiêu ngân sách luôn là một nhiệm vụ khó khăn vì nó ảnh hưởng
trực tiếp đến lợi ích của các tầng lớp dân cư, người thụ hưởng, tầng lớp hưu trí, học sinh,
sinh viên, và những tầng lớp dễ chịu ảnh hưởng khác.

3. Sự vận dụng điều hành kinh tế vĩ mơ của Chính phủ Việt Nam thời gian qua
3.1: Một số giải pháp thực hiện có hiệu quả chính sách tài khóa ở Việt Nam:

- Thứ nhất, tăng cường xã hội hóa các nguồn lực.
Vốn đầu tư từ khu vực nhà nước phải đóng vai trị là “vốn mồi”, tạo điều kiện để thu hút nhiều
hơn nữa sự đầu tư của khu vực ngoài nhà nước và khu vực có vốn đầu tư nước ngồi, đa dạng
hóa các nguồn đầu tư ngồi nhà nước. Đẩy mạnh huy động nguồn vốn trong dân cư, vốn của các
trung gian tài chính, phát triển thị trường chứng khốn.
- Thứ hai, tăng tính cơng khai, minh bạch tài khóa.
Thực hiện cơng khai, minh bạch trong quản lý tài khóa sẽ tạo điều kiện cho người dân, cho cộng
đồng có thể giám sát, kiểm sốt, qua đó hạn chế những thất thốt, lãng phí trong sử dụng nguồn
lực. Minh bạch tài chính cũng sẽ góp phần nâng cao trách nhiệm giải trình của những cơ quan,


đơn vị thụ hưởng ngân sách. Luật ngân sách nhà nước năm 2015 được ban hành đã chú trọng
những quy định về vấn đề này. Tuy nhiên, để bảo đảm minh bạch tài chính cần hồn thiện các
mẫu biểu báo cáo về thu, chi ngân sách nhà nước và cơ chế thực hiện hệ thống báo cáo tài khóa
theo các tiêu chí thống nhất.
- Thứ ba, hướng chính sách tài khóa đến mục tiêu tăng trưởng hợp lý và ổn định kinh tế vĩ mô.
Lý luận và thực tiễn đã chứng minh rằng, chính sách tài khóa và phát triển kinh tế của một quốc
gia có những mối quan hệ tác động qua lại lẫn nhau. Ở Việt Nam, thông thường, mục tiêu, kế
hoạch phát triển kinh tế – xã hội của từng giai đoạn sẽ được nghiên cứu, hoạch định trước.
Trên cơ sở đó, chính sách tài khóa sẽ được xác định để phù hợp với các mục tiêu chiến lược
trung hạn và dài hạn. Vì vậy, vấn đề quan trọng trong quá trình hoạch định mục tiêu chiến lược
phát triển là nhất thiết phải căn cứ vào nguồn lực thực tế của quốc gia để đề ra những mục tiêu
phù hợp với khả năng đáp ứng của ngân sách nhà nước. Đó là tiền đề quan trọng để xây dựng
một chính sách tài khóa phù hợp, khả thi và bám sát những yêu cầu phát triển đất nước; đồng
thời, cân đối ngân sách bền vững và bảo đảm an ninh tài chính quốc gia.
- Thứ tư, tăng cường thực hiện chính sách an sinh xã hội.
Một trong những nhiệm vụ quan trọng của Chính phủ là phải bảo đảm cơng bằng xã hội, thu hẹp
khoảng cách chênh lệch về thu nhập và mức sống giữa người dân ở thành thị và nông thôn, giữa
đồng bằng và miền núi.
– Về thu ngân sách nhà nước: tiếp tục thực hiện chính sách ưu đãi thuế đối với hoạt động sản

xuất, kinh doanh ở vùng, miền có điều kiện kinh tế và xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn.
– Về chi ngân sách nhà nước: cần có hình thức cấp vốn cho các hộ nghèo để phát triển sản xuất,
tạo việc làm, đa dạng hóa sinh kế, tăng thu nhập và giúp họ tự thoát nghèo; chi ngân sách nhà
nướcN để dạy nghề cho các lao động nghèo chưa được đào tạo, giúp họ có thể tự tạo việc làm
hoặc tự tìm kiếm việc làm trên thị trường lao động.
- Thứ năm, nâng cao chất lượng công tác dự báo.
Công tác dự báo trong thời gian qua chưa được chú trọng đúng mức và tính chính xác chưa cao.
Để khắc phục tình trạng này, cần thực hiện các nội dung sau:
+ Nhà nước cần có quy định chính thức về việc dự báo kinh tế là khâu bắt buộc trong quy trình
xây dựng chiến lược, quy hoạch phát triển kinh tế – xã hội cũng như trong ban hành chính sách
thu – chi ngân sách nhà nước.


+ Cần nâng cao chất lượng dự báo. Khi xây dựng chính sách kinh tế vĩ mơ, bên cạnh những dự
báo về mặt định tính, cần áp dụng các phương pháp định lượng để bảo đảm tính chính xác, tin
cậy cao.
+ Phân tích và dự báo một mặt dựa trên xu hướng biến động trong tương lai, mặt khác phải căn
cứ vào dữ liệu lịch sử. Vì vậy, cần xây dựng hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu bảo đảm đầy đủ,
chính xác và cập nhật để phục vụ cho công tác dự báo.
+ Bảo đảm các điều kiện về vật chất, nguồn nhân lực cho công tác dự báo. Theo đó, nghiền cứu
đầu tư thích đáng cho hoạt động dự báo, nâng cao chất lượng cán bộ làm cơng tác dự báo và có
cơ chế hợp tác, thuê chuyên gia nước ngoài, các tổ chức quốc tế hỗ trợ kỹ thuật trong phân tích
dự báo.
3.2 : Chính sách tài khóa Việt Nam năm 2023

Năm 2023, Chính phủ đã đề ra kế hoạch về những mục tiêu cho kinh tế – xã hội với
hơn 10 chỉ tiêu. Trong đó có 3 mục tiêu quan trọng nhất mà các nhà đầu tư cần quan
tâm đó là tăng trưởng kinh tế, kiểm soát lạm phát và ổn định tỷ giá.
- Thứ nhất về tăng trưởng kinh tế, dự kiến đến năm 2023 kế hoạch đầu tư công gần
700.000 tỷ đồng, tương đối kỉ lục so với năm 2022 và có thể nền kinh tế sẽ được hấp

thụ khoảng 200 – 3.00.000 tỷ đồng từ đầu tư công, là vốn mồi được bơm trực tiếp có
thể làm cung tiền tăng lên tới 500 – 600.000 tỷ đồng. Ngay cả khi dự báo tỷ lệ đầu tư
công chỉ đạt khoảng 70 – 80% thì con số thực hiện cũng tăng gần gấp rưỡi so với con
số thực hiện của năm 2022. Nghĩa là với những hành động mà chúng ta đang thấy từ
thực hiện của năm 2022, cộng với kế hoạch đề ra và những chính sách đưa ra ngay
đầu năm, thì năm 2023 sẽ là năm đặc biệt của giải ngân đầu tư công từ kế hoạch cho
đến thực thi. Do đó, chúng ta hồn tồn có sự kỳ vọng vào đầu tư cơng, đây cũng là
chìa khóa chính để đạt được mục tiêu Quốc hội đề ra.
- Thứ hai về vấn đề lạm phát, năm 2023 áp lực lạm phát sẽ đến từ giá thực phẩm do
người Việt càng ngày càng có xu hướng ăn ở bên ngồi nhiều và bán hàng thì cần mặt
bằng, trong khi mặt bằng cho thuê nhà trong năm 2022 đã tăng rất cao nhưng chưa kịp
thẩm thấu vào giá thực phẩm. Chính vì vậy từ năm 2023 chi phí này sẽ được phản ánh
rõ nét hơn.
- Thứ ba, áp lực lãi suất, tỷ giá tăng vẫn còn lớn và đang là thách thức đối với điều
hành kinh tế vĩ mô; thu ngân sách cũng sẽ khó khăn do doanh nghiệp cịn gặp khó…
Những chính sách, giải pháp lành mạnh hóa thị trường chứng khốn và bất động sản ít
nhiều tác động tiêu cực đến tâm lý thị trường và nhà đầu tư.


Tổng thể nhìn lại, năm 2023 sẽ là một chính sách mở rộng cả về tiền tệ và tài khóa, từ
đó cung tiền sẽ được hưởng lợi nhiều. Do vậy, nhà đầu tư cần bám sát diễn biến của
thị tường tài chính để chủ động đưa ra giải pháp cho cả trước mắt và lâu dài. Bên cạnh
đó, doanh nghiệp, nhà đầu tư cũng nên tái cấu trúc mạnh mẽ, đẩy mạnh chuyển đổi số,
tiết giảm chi phí, tăng tính công khai, minh bạch và chuyên nghiệp, quản lý rủi ro tốt
hơn. Những chính sách, giải pháp này vừa là liều thuốc điều trị vừa giúp tăng năng lực
tự cường, sức đề kháng của nền kinh tế và doanh nghiệp để năm 2023 sẽ khả quan
hơn.

KẾT LUẬN :
Chính sách tài khóa là một cơng cụ đắc lực của nhà nước, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm

vụ phát triển kinh tế xã hội ở mỗi quốc gia. Sử dụng chính sách tài khóa để tác động đến cung,
cầu hàng hóa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế khi nền kinh tế suy thối hoặc lạm phát, giảm kinh tế
tăng trưởng nóng khi nền kinh tế lạm phát là biện pháp mà hầu hết các quốc gia trên thế giới thực
hiện trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, trong q trình thực thi chính sách tài khóa do nền kinh tế
Việt Nam với quy mô nhỏ, vừa mới bước vào phát triển theo mơ hình kinh tế thị trường, cơ sở hạ
tầng kinh tế còn yếu kém, kinh nghiệm quản lý kinh tế trong tất cả các cấp còn hạn chế, chịu
nhiều tác động của các biến động giá cả và những tiêu cực của kinh tế quốc tế. Đặc biệt là những
hiểu biết về CSTK, việc thực hiện CSTK vẫn còn những hạn chế vì vậy đã ảnh hưởng đến vai trị
tích cực của CSTK đối với vấn đề ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo công
ăn việc làm.