Giáo trình An toàn điện tử

CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ
CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ
AN TOÀN ĐIỆN TỬ
AN TOÀN ĐIỆN TỬ
CHƯƠNG II
CÁC YẾU TỐ CƠ BẢN TÁC
CÁC YẾU TỐ CƠ BẢN TÁC
ĐỘNGĐẾN AN TOÀN ĐIỆN
ĐỘNGĐẾN AN TOÀN ĐIỆN
TỬ
TỬ
•
Tác động do tần số: sóng hạ âm (từ 0 đến
Tác động do tần số: sóng hạ âm (từ 0 đến
16Hz) các tín hiệu có tác động lên thần kinh
16Hz) các tín hiệu có tác động lên thần kinh
gây ảo giác.
gây ảo giác.
•
Với tín hiệu âm tần siêu âm tác động lên cơ
Với tín hiệu âm tần siêu âm tác động lên cơ
quan thính giác gọi là hệ thần kinh. Giả sử tần
quan thính giác gọi là hệ thần kinh. Giả sử tần
số cao như radio tác động hệ tuần hoàn tủy
số cao như radio tác động hệ tuần hoàn tủy
sống công suất lớn hơn 2W.
sống công suất lớn hơn 2W.
•
Tác động do dòng điện và điện áp.
Tác động do dòng điện và điện áp.
CÁC YẾU TỐ CƠ BẢN TÁC

CÁC YẾU TỐ CƠ BẢN TÁC
ĐỘNGĐẾN AN TOÀN ĐIỆN
ĐỘNGĐẾN AN TOÀN ĐIỆN
TỬ
TỬ
•
Tác động do nguồn điện lưới xoay chiều 220V-
Tác động do nguồn điện lưới xoay chiều 220V-
50Hz
50Hz
•
Tác động do các thiết bị sử dụng điện áp cao
Tác động do các thiết bị sử dụng điện áp cao
DC
DC
•
Đối với máy phát khi bảo hành sửa chữa cần
Đối với máy phát khi bảo hành sửa chữa cần
phải tuân thủ quy tắc an toàn khi làm việc như
phải tuân thủ quy tắc an toàn khi làm việc như
tiếp điểm do điện áp cao gây nên.
tiếp điểm do điện áp cao gây nên.
•
Đối với các thiết bị máy phát sóng cao tần: cần
Đối với các thiết bị máy phát sóng cao tần: cần
phải có các thiết bị an toàn như quần áo bảo
phải có các thiết bị an toàn như quần áo bảo
hộ lao động.
hộ lao động.
AN TOÀN CHO NGƯỜI

AN TOÀN CHO NGƯỜI
•
Phải có đầy đủ sức khỏe để vận hành bảo
Phải có đầy đủ sức khỏe để vận hành bảo
dưỡng thiết bị.
dưỡng thiết bị.
•
Không chạm tay vào các thiết bị đang làm việc.
Không chạm tay vào các thiết bị đang làm việc.
•
Phải tuân thủ các quy tắc quy định khi bảo
Phải tuân thủ các quy tắc quy định khi bảo
dưỡng vận hành hay sửa chữa.
dưỡng vận hành hay sửa chữa.
•
Phải có sự hiểu biết nắm rõ nguyên lý hoạt
Phải có sự hiểu biết nắm rõ nguyên lý hoạt
động, hướng dẫn sử dụng, các quy tắc an toàn
động, hướng dẫn sử dụng, các quy tắc an toàn
cho thiết bị.
cho thiết bị.
•
Phải có đầy đủ thiết bị bảo hộ lao động như
Phải có đầy đủ thiết bị bảo hộ lao động như
quần áo bảo hộ (áo bảo vệ), găng tay cách
quần áo bảo hộ (áo bảo vệ), găng tay cách
điện, các thiết bị tiếp đất, …
điện, các thiết bị tiếp đất, …
AN TOÀN CHO THIẾT BỊ
AN TOÀN CHO THIẾT BỊ

•
Phải đảm bảo cung cấp đủ điện áp cho các
Phải đảm bảo cung cấp đủ điện áp cho các
thiết bị, với các thiết bị dân dụng thì nguồn
thiết bị, với các thiết bị dân dụng thì nguồn
cung cấp phải đảm bảo trong khoảng ±10 –
cung cấp phải đảm bảo trong khoảng ±10 –
20%.
20%.
•
Phải có hệ thống tiếp địa chống sét.
Phải có hệ thống tiếp địa chống sét.
•
Phải đảm bảo môi trường làm việc như nhiệt
Phải đảm bảo môi trường làm việc như nhiệt
độ, độ ẩm.
độ, độ ẩm.
•
Đối với các thiết bị có công suất lớn phải có hệ
Đối với các thiết bị có công suất lớn phải có hệ
thống bảo vệ.
thống bảo vệ.
•
Đối với các linh kiện công suất, khi làm việc
Đối với các linh kiện công suất, khi làm việc
với các mạch công suất lớn hơn 1W thì cần có
với các mạch công suất lớn hơn 1W thì cần có
hệ thống tản nhiệt.
hệ thống tản nhiệt.
AN TOÀN CHO THIẾT BỊ

AN TOÀN CHO THIẾT BỊ
•
Đối với các linh kiện sử dụng kỹ thuật SMOS
Đối với các linh kiện sử dụng kỹ thuật SMOS
(tạo nên bán dẫn trường) thì chúng ta cần tuân
(tạo nên bán dẫn trường) thì chúng ta cần tuân
thủ các nguyên tắc: không bao giờ đặt các linh
thủ các nguyên tắc: không bao giờ đặt các linh
kiện đó trong các vật chứa không có tính dẫn
kiện đó trong các vật chứa không có tính dẫn
điện.
điện.
•
Không sử dụng mỏ hàn xung, mỏ hàn trực tiếp
Không sử dụng mỏ hàn xung, mỏ hàn trực tiếp
220V, mỏ hàn nung mà sử dụng mỏ hàn acquy
220V, mỏ hàn nung mà sử dụng mỏ hàn acquy
để hàn các loại linh kiện này.
để hàn các loại linh kiện này.
•
Khi sử dụng linh kiện SMOS phải kiểm tra tất
Khi sử dụng linh kiện SMOS phải kiểm tra tất
cả đầu vào nối ra IC SMOS.
cả đầu vào nối ra IC SMOS.
AN TOÀN CHO THIẾT BỊ
AN TOÀN CHO THIẾT BỊ
•
Khi cấp điện kiểm tra IC có bị nóng hay không.
Khi cấp điện kiểm tra IC có bị nóng hay không.
Điện áp cung cấp không được vượt quá điện

Điện áp cung cấp không được vượt quá điện
áp danh định
áp danh định
•
Tất cả các đầu vào khi không sử dụng thì phải
Tất cả các đầu vào khi không sử dụng thì phải
nối với dương nguồn hoặc nối đất.
nối với dương nguồn hoặc nối đất.
•
Không bao giờ cung cấp tín hiệu đầu vào khi
Không bao giờ cung cấp tín hiệu đầu vào khi
chưa cung cấp nguồn.
chưa cung cấp nguồn.
•
Khi thay thế linh kiện trong mạch cần thay thế
Khi thay thế linh kiện trong mạch cần thay thế
tương đương nghĩa là thay linh kiện đúng
tương đương nghĩa là thay linh kiện đúng
chủng loại của nó hoặc thay các linh kiện
chủng loại của nó hoặc thay các linh kiện
tương đương nhưng thông số của nó phải
tương đương nhưng thông số của nó phải
cùng với linh kiện được thay thế.
cùng với linh kiện được thay thế.
ẢNH HƯỞNG CỦA
ẢNH HƯỞNG CỦA
TRƯỜNG ĐIỆN TỪ TẦN
TRƯỜNG ĐIỆN TỪ TẦN
SỐ CAO
SỐ CAO

•
Mức độ tác động của sóng điện từ trường
Mức độ tác động của sóng điện từ trường
nếu cơ thể con người phụ thuộc vào độ dẫn
nếu cơ thể con người phụ thuộc vào độ dẫn
của bước sóng (tần số làm việc của thiết
của bước sóng (tần số làm việc của thiết
bị): λ = C/f
bị): λ = C/f
•
Cường độ bức xạ thời gian tác dụng
Cường độ bức xạ thời gian tác dụng
khoảng cách từ nguồn điện đến cơ thể tùy
khoảng cách từ nguồn điện đến cơ thể tùy
thuộc vào sự cảm thụ riêng của từng
thuộc vào sự cảm thụ riêng của từng
nguồn.
nguồn.
•
Tần số càng cao thì bước sóng càng ngắn
Tần số càng cao thì bước sóng càng ngắn
thì sự tác động lên cơ thể con người càng
thì sự tác động lên cơ thể con người càng
mạnh. Năng lượng điện từ mà cơ thể hấp
mạnh. Năng lượng điện từ mà cơ thể hấp
thụ càng tăng.
thụ càng tăng.
•
Sự tác động của sóng điện từ không chỉ
Sự tác động của sóng điện từ không chỉ

phụ thuộc vào năng lượng bức xạ mà còn
phụ thuộc vào năng lượng bức xạ mà còn
phụ thuộc vào sự thấm sâu của sóng bức
phụ thuộc vào sự thấm sâu của sóng bức
xạ vào cơ thể con người
xạ vào cơ thể con người
ẢNH HƯỞNG CỦA
ẢNH HƯỞNG CỦA
TRƯỜNG ĐIỆN TỪ TẦN
TRƯỜNG ĐIỆN TỪ TẦN
SỐ CAO
SỐ CAO
Bước sóng Độ thẩm sâu
Loại milimet Bề mặt lớp da
Loại centimet Da và tổ chức dưới da
Loại decimet Tác động vào cơ quan
Loại met Thấm sâu vào hơn 15cm
ẢNH HƯỞNG CỦA
ẢNH HƯỞNG CỦA
TRƯỜNG ĐIỆN TỪ TẦN
TRƯỜNG ĐIỆN TỪ TẦN
SỐ CAO
SỐ CAO
•
Chú ý: năng lượng điện từ được cơ thể hấp
Chú ý: năng lượng điện từ được cơ thể hấp
thụ gây ra sự phá hủy mạnh năng lượng đó
thụ gây ra sự phá hủy mạnh năng lượng đó
biến thành nhiệt nung nóng các cơ quan chức
biến thành nhiệt nung nóng các cơ quan chức

năng, cường độ nung nóng phụ thuộc vào
năng, cường độ nung nóng phụ thuộc vào
cường độ bức xạ và tốc độ tạo nhiệt của bộ
cường độ bức xạ và tốc độ tạo nhiệt của bộ
phận cơ thể.
phận cơ thể.
•
Tác dụng sóng điện từ lên các cơ quan này
Tác dụng sóng điện từ lên các cơ quan này
làm viên mãn tính, gây đau đớn cho cơ thể. Để
làm viên mãn tính, gây đau đớn cho cơ thể. Để
đánh giá lượng bức xạ điện từ cao và siêu
đánh giá lượng bức xạ điện từ cao và siêu
cao, người ta sử dụng cường độ tác dụng của
cao, người ta sử dụng cường độ tác dụng của
từ trường mà cường độ này được biểu thị
từ trường mà cường độ này được biểu thị
bằng điện áp, trị số điện trường giới hạn cho
bằng điện áp, trị số điện trường giới hạn cho
phép đối với tần số này là 5V/m
phép đối với tần số này là 5V/m
ẢNH HƯỞNG CỦA
ẢNH HƯỞNG CỦA
TRƯỜNG ĐIỆN TỪ TẦN
TRƯỜNG ĐIỆN TỪ TẦN
SỐ CAO
SỐ CAO
•
Đối với các máy phát cao tần để tránh bức xạ
Đối với các máy phát cao tần để tránh bức xạ

của trường điện từ, người ta dùng cường độ
của trường điện từ, người ta dùng cường độ
bực xạ, cường độ này được biểu thị bằng trị số
bực xạ, cường độ này được biểu thị bằng trị số
mật độ của dòng công suất trung bình trong
mật độ của dòng công suất trung bình trong
một khoảng không gian nào đó.
một khoảng không gian nào đó.
•
Mật độ dòng công suất được xác định bằng
Mật độ dòng công suất được xác định bằng
năng lượng truyền qua 1cm2 với phương
năng lượng truyền qua 1cm2 với phương
truyền sóng trong một giây đơn vị W/cm2
truyền sóng trong một giây đơn vị W/cm2
ẢNH HƯỞNG CỦA
ẢNH HƯỞNG CỦA
TRƯỜNG ĐIỆN TỪ TẦN
TRƯỜNG ĐIỆN TỪ TẦN
SỐ CAO
SỐ CAO
Các biện pháp an toàn:
Các biện pháp an toàn:
•
+ Để làm việc an toàn tiếp xúc với các thiết bị
+ Để làm việc an toàn tiếp xúc với các thiết bị
làm việc ở tần số cao, chúng ta phải tuân thủ
làm việc ở tần số cao, chúng ta phải tuân thủ
các vấn đề sau khi đặt trong các thiết bị dây
các vấn đề sau khi đặt trong các thiết bị dây

chuyền tại các nhà sản xuất thì khoảng cách
chuyền tại các nhà sản xuất thì khoảng cách
giữa chúng và các trang thiết bị khác phải lớn
giữa chúng và các trang thiết bị khác phải lớn
hơn 2m.
hơn 2m.
•
+ Khi đặt các thiết bị trong các phòng riêng biệt
+ Khi đặt các thiết bị trong các phòng riêng biệt
thì mỗi thiết bị công suất nhỏ hơn 30kW phải
thì mỗi thiết bị công suất nhỏ hơn 30kW phải
có diện tích lớn hơn hoặc bằng 25m2. Khi
có diện tích lớn hơn hoặc bằng 25m2. Khi
công suất lớn hơn 30kW thì diện tích lớn hơn
công suất lớn hơn 30kW thì diện tích lớn hơn
40m2
40m2
ẢNH HƯỞNG CỦA
ẢNH HƯỞNG CỦA
TRƯỜNG ĐIỆN TỪ TẦN
TRƯỜNG ĐIỆN TỪ TẦN
SỐ CAO
SỐ CAO
Các biện pháp an toàn:
Các biện pháp an toàn:
•
+ Các thiết bị cao tần cần phải có thông gió
+ Các thiết bị cao tần cần phải có thông gió
nhân tạo
nhân tạo

•
+ Chiếu sáng trên các thiết bị cao tần đảm bảo
+ Chiếu sáng trên các thiết bị cao tần đảm bảo
độ rọi theo phương thẳng đứng lên.
độ rọi theo phương thẳng đứng lên.
•
+ Các công nhân tiếp xúc cần có các thiết bị và
+ Các công nhân tiếp xúc cần có các thiết bị và
trang phục bảo hộ lao động
trang phục bảo hộ lao động
Câu hỏi nghiên cứu
Câu hỏi nghiên cứu
1.
1.
Ảnh hưởng của các trạm thu phát sóng
Ảnh hưởng của các trạm thu phát sóng
(BTS)?
(BTS)?
2.
2.
Ảnh hưởng của sóng điện thoại?
Ảnh hưởng của sóng điện thoại?
3.
3.
Ảnh hưởng của sóng wifi / wireless?
Ảnh hưởng của sóng wifi / wireless?
4.
4.
Ảnh hưởng của sóng điện từ tần số
Ảnh hưởng của sóng điện từ tần số

thấp?
thấp?
5.
5.
Ảnh hưởng của sóng điện từ siêu cao
Ảnh hưởng của sóng điện từ siêu cao
tần?
tần?