Các mạch cơ bản của hệ thống điều khiển truyền động điện

Lê Ngọc Bích
Chương 3 : Các mạch cơ bản của hệ thống điều khiển
truyền động điện
05/23/14
TS. Lê Ngọc Bích
Khoa Cơ Khí
Bộ môn Cơ Điện Tử
Lê Ngọc BíchLê Ngọc Bích
KHÁI NIỆM VỀ SƠ ĐỒ ĐIỆN

Để thực hiện chức năng điều khiển một hệ
thống tự động cần nhiều loại thiết bò và khí cụ
điện khác nhau để thực hiện các nhiệm vụ
khác nhau. Các thiết bò và khí cụ điện này
được nối với nhau bằng các loại dây dẫn điện
tạo nên một dạng sơ đồ chung là sơ đồ điện
để thực hiện các chức năng được xác đònh
trước theo một thứ tự nhất đònh.
Lê Ngọc BíchLê Ngọc Bích
Nguyên tắc lập sơ đồ điện

Tất cả các bộ phận của khí cụ điện can được biểu thò trong
dạng sơ đồ, ký hiệu.

Các thành phần của thiết bò và khí cụ điện đặt trong sơ đồ điện
cần phải thể hiện rõ chức năng và tuần tự tác động. Sơ đồ cần
có số lượng dây dẫn cắt chéo nhau ít nhất.

Tất cả các tiếp điểm của các khí cụ điện đều phải thể hiện trên
sơ đồ ở trạng thái bình thường, tức là ở trạng thái không có lực
tác động bên ngoài.


Cùng một bộ phận của một thiết bò nhưng phải thể hiện ở nhiều
vò trí khác nhau trên sơ đồ, chi tiết đó cần phải ký hiệu cùng một
chữ số hay chỉ số.

Trên sơ đồ điện, mạch động lực (mạch có stator, rôtor và phần
ứng của động cơ) cần được thể hiện bằng nét vẽ đậm, và mạch
điều khiển được thể hiện bằng nét vẽ mảnh.
3
Lờ Ngc BớchLờ Ngc Bớch
Kyự hieọu thieỏt bũ vaứ khớ cuù ủieọn
4
Lờ Ngc BớchLờ Ngc Bớch
Kyự hieọu thieỏt bũ vaứ khớ cuù ủieọn
5
Lờ Ngc BớchLờ Ngc Bớch
Kyự hieọu thieỏt bũ vaứ khớ cuù ủieọn
6
Lờ Ngc BớchLờ Ngc Bớch
Kyự hieọu thieỏt bũ vaứ khớ cuù ủieọn
7
Lờ Ngc BớchLờ Ngc Bớch
Kyự hieọu thieỏt bũ vaứ khớ cuù ủieọn
8
Lờ Ngc BớchLờ Ngc Bớch
Kyự hieọu thieỏt bũ vaứ khớ cuù ủieọn
9
Lờ Ngc BớchLờ Ngc Bớch
Kyự hieọu thieỏt bũ vaứ khớ cuù ủieọn
10

Lờ Ngc BớchLờ Ngc Bớch
Kyự hieọu thieỏt bũ vaứ khớ cuù ủieọn
11
Lờ Ngc BớchLờ Ngc Bớch
Kyự hieọu thieỏt bũ vaứ khớ cuù ủieọn
12
Lờ Ngc BớchLờ Ngc Bớch
Kyự hieọu thieỏt bũ vaứ khớ cuù ủieọn
13
Lờ Ngc BớchLờ Ngc Bớch
Kyự hieọu thieỏt bũ vaứ khớ cuù ủieọn
14
Lờ Ngc BớchLờ Ngc Bớch
Kyự hieọu thieỏt bũ vaứ khớ cuù ủieọn
15
Lê Ngọc Bích
Mạch điều khiển động cơ điện
Lê Ngọc BíchLê Ngọc Bích
Điều khiển động cơ bằng khởi động từ đơn

M ch ng l c g m : c u dao, c u chì, ti p ạ độ ự ồ ầ ầ ế
i m công t c t K2, cu n dây dòng i n c a đ ể ắ ơ ộ đ ệ ủ
r le nhi t.ơ ệ

M ch i u khi n g m : nút n d ng D (stop) ạ đ ề ể ồ ấ ừ
th ng óng, nút n m máy M th ng m (start). ườ đ ấ ở ườ ở
N u h p nút b m i u khi n kép s có 3 nút n : ế ộ ấ đ ề ể ẽ ấ
d ng D (stop) i u khi n ng c quay thu n ừ đ ề ể độ ơ ậ
MT (For), i u khi n ng c quay ng c MN Đ ề ể độ ơ ượ
(REV). Cu n dây công t c t K, ti p i m t ộ ắ ơ ế đ ể ự

duy trì c a công t c t K1 và ti p i m 1RN, ủ ắ ơ ế đ ể
2RN c a R le nhi t.ủ ơ ệ
Lê Ngọc BíchLê Ngọc Bích
Điều khiển động cơ bằng khởi động từ đơn
Lê Ngọc BíchLê Ngọc Bích
Điều khiển động cơ bằng khởi động từ đơn

Mu n óng i n cho ng c i n tr c h t óng c u ố đ đ ệ độ ơ đ ệ ớ ế đ ầ
dao, nh ng ng c v n ch a có i n vì K2 ang m . ư độ ơ ẫ ư đ ệ đ ở
Mu n kh i ng nh n nút óng M thì công t c t K có ố ở độ ấ đ ắ ơ
i n, nó s óng ti p i m K1 t duy trì ng th i đ ệ ẽ đ ế đ ể để ự đồ ờ
óng ti p i m K2 a i n vào cho ng c kh i ng.đ ế đ ể đư đ ệ độ ơ ở độ

Khi ng c ang làm vi c n u b quá t i r le nhi t RN s độ ơ đ ệ ế ị ả ơ ệ ẽ
tác ng m ti p i m th ng óng 1RN và 2RN làm cho độ ở ế đ ể ườ đ
công t c t K b m t i n khi ó K1 và K2 s c m ra ắ ơ ị ấ đ ệ đ ẽ đượ ở
c t i n kh i ng c . Mu n c t i n ng c nh n nút ắ đ ệ ỏ độ ơ ố ắ đ ệ độ ơ ấ
c t D công t c t K m t i n do ó K1 và K2 s m ra. ắ ắ ơ ấ đ ệ đ ẽ ở
N u ng c hay m ch ng l c ho c m ch i n i u ế độ ơ ạ độ ự ặ ạ đ ệ đ ề
khi n b ng n m ch thì c u chì s tác ng c t m ch.ể ị ắ ạ ầ ẽ độ ắ ạ
Lê Ngọc BíchLê Ngọc Bích
Điều khiển động cơ bằng khởi động từ kép
Lê Ngọc BíchLê Ngọc Bích
Điều khiển động cơ bằng khởi động từ kép
Lê Ngọc BíchLê Ngọc Bích
Điều khiển động cơ bằng khởi động từ kép

Khi óng c u dao ng c v n ch a có i n vì ti p i m đ ầ độ ơ ẫ ư đ ệ ế đ ể
KT2 và KN2 ang m . Mu n ng c quay theo chi u đ ở ố độ ơ ề
thu n ta nh n nút i u khi n MT thì công t c t KT có ậ ấ đ ề ể ắ ơ

i n, s óng tiêp i m KT1 t duy trì, óng ti p i m đ ệ ẽ đ đ ể để ự đ ế đ ể
KT2 trên m ch ng l c, a i n vào cho ng c kh i ạ độ ự đư đ ệ độ ơ ở
ng ng th i m ti p i m KT3 khoá không cho i n độ đồ ờ ở ế đ ể đ ệ
vào công t c t i u khi n quay ng c KN. tránh ắ ơ đ ề ể ượ Để
tr ng h p khi ng c ang quay thu n n u nh n ti p ườ ợ độ ơ đ ậ ế ấ ế
nút i u khi n MN s gây ra ng n m ch.đ ề ể ẽ ắ ạ

Mu n o chi u quay ng c ph i nh n nút d ng D thì ố đả ề độ ơ ả ấ ừ
công t c t KT m i m t i n làm ti p i m KT1 và KT2 ắ ơ ớ ấ đ ệ ế đ ể
m ra, ti p i m KT3 óng l i, ch cho ng c d ng ở ế đ ể đ ạ ờ độ ơ ừ
h n, nh n nút i u khi n N thì công t c t i u khi n ẳ ấ đ ề ể Đ ắ ơ đ ề ể
quay ng c KN có i n, nó s óng ti p i m KN1 và ượ đ ệ ẽ đ ế đ ể
KN2 a i n vào cho ng c kh i ng theo chi u đ đ ệ độ ơ ở độ ề
quay ng c l i, ng th i m ti p i m KN3 khoá không ợ ạ đồ ờ ở ế đ ể
cho i n vào công t c t i u khi n quay thu n.đ ệ ắ ơ đ ề ể ậ
Lê Ngọc BíchLê Ngọc Bích
Điều khiển động cơ bằng khởi động từ kép

Mu n c t i n nh n nút d ng D, công t c t ố ắ đ ệ ấ ừ ắ ơ
m t i n do ó ti p i m KT2 ho c KN2 s ấ đ ệ đ ế đ ể ặ ẽ
m ra c t i n kh i ng c .ở ắ đ ệ ỏ độ ơ

N u ng c b quá t i thì r le nhi t s tác ng ế độ ơ ị ả ơ ệ ẽ độ
m ti p i m 1RN và 2RN công t c t s m t ở ế đ ể ắ ơ ẽ ấ
i n do ó KT2 ho c KN2 m ra. N u ng c đ ệ đ ặ ở ế độ ơ
b ng n m ch thì c u chì s tác ng c t ị ắ ạ ầ ẽ độ ắ
m ch.ạ
Lê Ngọc BíchLê Ngọc Bích
Mạch khởi động dùng đổi nối Y-D
pd

UU 3=
Lê Ngọc BíchLê Ngọc Bích
Mạch khởi động dùng đổi nối Y-D
DD
DD
1
1
D
M
3 5
7
RT
K
RT
K
K
K
KRT
9
11
13
Y
Y
K
4 6
12108
14 16 18
A
B
C

X
Y
Z
20
22
24
26
2
K
K
Y
K
A B
C
0
AT
RN
RN