Biên Soạn Bộ Câu Hỏi Đánh Giá Năng Lực Công Nghệ Thông Tin Của Giáo Viên Bậc Trung Học Phổ Thông Tại Thành Phố Cần Thơ.pdf

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
HUỲNH THANH DANH

BIÊN SOẠN BỘ CÂU HỎI ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN CHO GIÁO VIÊN
BẬC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TẠI
THÀNH PHỐ CẦN THƠ

NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 601401

S KC 0 0 4 0 4 9

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 07 năm 2013


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ

HUỲNH THANH DANH

BIÊN SOẠN BỘ CÂU HỎI ĐÁNH GIÁ
NĂNG LỰC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN CHO
GIÁO VIÊN BẬC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
TẠI THÀNH PHỐ CẦN THƠ

NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC – 601401

Hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN VĂN Y

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 7/ 2013


LÝ LỊCH KHOA HỌC
I. LÝ LỊCH SƠ LƯỢC
Họ & tên: Huỳnh Thanh Danh

Giới tính: Nam

Ngày, tháng, năm sinh: 09/09/1986

Nơi sinh: Sóc Trăng

Quê quán: Thạnh Trị - Sóc Trăng

Dân tộc: kinh

Chỗ ở riêng hoặc địa chỉ liên lạc: Lô B392, khu dân cư 91B, Phường An Khánh Quận
Ninh Kiều Thành phố Cần Thơ
Điện thoại cơ quan: (0710)3840.666
Điện thoại nhà riêng: 01213988893
E-mail:
II. Q TRÌNH ĐÀO TẠO:
1. Đại học
Hệ đào tạo: Chính quy tập trung

Thời gian đào tạo từ: năm 2005 đến năm 2010
Nơi học: Trường Đại học Cần Thơ
Ngành học: Tin học
III. Q TRÌNH CƠNG TÁC CHUN MƠN KỂ TỪ KHI TỐT NGHIỆP ĐẠI
HỌC:
Thời gian
Tháng 1/2010
đến nay

Nơi công tác

Các công việc đã đảm nhiệm

Trường đại học Tây Đô

GV giảng dạy môn Tin học


LỜI CAM ĐOAN
Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công
bố trong bất kỳ cơng trình nào khác

Tp. Hồ Chí Minh, ngày … tháng … năm 2013

Huỳnh Thanh Danh


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện luận văn, em xin chân thành gởi lời cảm ơn đến:

- TS. Nguyễn Văn Y – Giảng viên hướng dẫn đã tận tình hướng dẫn từng bước và
giúp đỡ về những tri thức và những kinh nghiệm quý báu mà thầy đã truyền đạt lại để
em hồn thành luận văn.
- Phịng Đào tạo trường Đại học Sư Phạm Kỹ Thuật Tp. HCM đã tạo điều kiện
tốt nhất cho người nghiên cứu trong thời gian học tập.
- Ban giám hiệu và quý thầy cô trường các THPT tại thành phố Cần Thơ đã tạo
mọi điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện việc nghiên cứu của tơi và tích cực hỗ trợ
tơi trong q trình khảo sát và thực nghiệm.

Xin chân thành cảm ơn!


TĨM TẮT
Với sự phát triển của khoa học cơng nghệ nói chung và cơng nghệ thơng tin nói
riêng, giáo dục đào tạo đang gặp phải những thách thức vô cùng lớn.Do sự chuyển đổi
sang một xã hội mang nhiều thông tin cùng với xu thế tồn cầu hố, vừa hợp tác vừa cạnh
tranh làm cho giáo dục phải thích nghi vào q trình thay đổi đó, nhắm bắt kịp với biến
đổi của xã hội, đáp ứng yêu cầu phát triển và để tránh khỏi tụt hậu.Vì vậy, u cầu có tính
bức xúc đặt ra là đội ngũ giáo viên phải nhanh chóng tăng cường năng lực nhất là năng
lực cơng nghệ thông tin (CNTT) để tiếp cận với sự thay đổi của thời đại mới nhằm đáp
ứng nhu cầu của xã hội.
Trong những năm qua, thành phố Cần Thơ đã chú ý đến việc đổi mới trong giáo
dục, kiểm tra đánh giá thường xuyên nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên của
địa phương.Với đề tài “Biên soạn bộ câu hỏi đánh giá năng lực công nghệ thông tin
cho giáo viên bậc trung học phổ thông tại thành phố Cần Thơ ” người nghiên cứu
lựa chọn với mong muốn đi sâu tìm hiểu, đánh giá phân tích thực trạng cũng như biên
soạn bộ câu hỏi đánh giá năng lực cơng nghệ thơng tin của giáo viên, nhằm góp phần
đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục nói chung cũng như nâng cao trình độ giảng dạy
của giáo viên, nhất là giáo viên THPT tại thành phố Cần Thơ hiện nay.
Luận văn gồm 3 phần:

Phần mở đầu: Nêu rõ lý do, mục tiêu, nhiệm vụ, đối tượng nghiên cứu, giới
hạn nội dung và phương pháp nghiên cứu.
Phần nội dung: Trình bày theo3 chương, tập trung vào những vấn đề sau: Tìm
hiểu cơ sở lý luận về kiểm tra đánh giá năng lực cơng nghệ thơng tin của giáo viên;
phân tích thực trạng năng lực công nghệ thông tin của giáo viên bậc trung học phổ
thông trên địa bàn thành phố Cần Thơ nhằm xác định nhu cầu cần thiết của việc ứng
dụng công nghệ thông tin trong dạy học và đánh giá các mức độ ứng dụng năng lực
công nghệ thông tin của giáo viên bậc trung học phổ thông; biên soạn bộ câu hỏi đánh
giá năng lực công nghệ thông tin của giáo viên bậc trung học phổ thông tại thành phố
Cần Thơ


Phần kết luận và khuyến nghị: Trình bày những kết quả đạt được của quá
trình nghiên cứu như: Kiểm tra đánh giá năng lực CNTT của giáo viên nhằm giúp
đổi mới phương pháp giảng dạy và khắc phục những điểm yếu của đội ngũ giáo
viên. Hiện trạng đội ngũ GV THPT thành phố Cần Thơ còn nhiều bất cập. Với kết
quả nghiên cứu nêu ra trong luận văn người nghiên cứu nhận thấy rằng bộ câu hỏi
kiểm tra đánh giá năng lực CNTT của giáo viên thành phố Cần Thơ hiện nay là một
yêu cầu bức thiết từ thực tiễn phát triển giáo dục của thành phố.Trên cơ sở đó, đề
xuất một số giải pháp giúp chocông tác kiểm tra đánh giá năng lực công nghệ thông
tin được triển khai một cách hợp lý, có cơ sở khoa học và có tính khả thi để góp phần
cải thiện chất lượng giáo dục và nâng cao chất lượng giáo viên.


ABSTRACT
With the development of science and technology in general and the Information
Technology in particular, today education & training system is facing a lot of big
challenges. Because of the transition to a fulfilled information society along with the trend
of globalization, cooperation and competition, education system must adapt into all above
processes in order to grasp the social changes firmly, meet the need of development and

avoid lagging behind. As a matter of fact, an urgent requirement arises, teachers have to
increase their professional and working capacity with a concentration to Information
Technology (IT) proficiency immediately so as to approach and to meet the needs of
modern developments for new era.
In those years, Can Tho city has been taking lots of attention to educational
innovations, checking and evaluating them regularly in order to improve the local
teaching quality. With the selected research: “Compiling IT academic proficiency
evaluation test bank for high school teachers in Can Tho city” we want to take a deep
analysis, evaluation to current situation and to compile a test bank contributing to a
qualification of the educational development as well as teaching quality improvement,
particularly with current high school teachers in Can Tho city.
Research Contents
Part 1: Introduction
Clearly states reasons, goals, missions, objects, content scope and methodology of
the research.
Part 2: Main contents
Presented in 3 chapters with a concentration on these following issues:
Understanding the theoretical framework for the teachers‟ IT academic proficiency
evaluation; Analyzing current situation on( reality of) high school teachers‟ IT academic
proficiency in Can Tho city to determine the necessity of IT application to high school
teaching and to assess the extent application of teachers‟ IT academic proficiency;
Compiling IT academic proficiency evaluation test bank for high school teachers in
Can Tho city.


Part 3: Conclusion and Recommendation:
Presenting achievements of the research: examining and evaluating the teachers‟ IT
academic proficiency in order to improve teaching methods as well as making good
the teachers „weaknesses. Currently, Can Tho teachers „ conditions are still in
insufficient point. From these results raised in our research, we recognize that IT

academic proficiency evaluation test bank for high school teachers in Can Tho is an
urgent request basing on the practical education development of the city. And thus, we
make a proposal for numbers of solutions to help logically, scientifically, feasibly and
effectively implement IT academic proficiency evaluation so as to make contributions
to ameliorating education and teachers‟ quality.


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU...................................................................................................................................... i
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ........................................................................................................ i
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ................................................................................................ iii
3. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU ............................................................... iv
4. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC ............................................................................................... iv
5. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU ............................................................................................... iv
6. PHẠM VI NGHIÊN CỨU .................................................................................................. iv
7. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....................................................................................... iv
8. CẤU TRÚC CỦA LUẬN VĂN ........................................................................................... v
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN CHO GIÁO VIÊN BẬC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ....................... 1
1.1. Tổng quan về vấn đề ......................................................................................................... 1
1.1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề: ................................................................................................... 1
1.1.2. Sự phát triển của lí luận đo lƣờng và đánh giá trong giáo dục ................................................. 2
1.1.3. Sự phát triển của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ....................................... 4

1.2. Các khái niệm cơ bản ........................................................................................................ 6
1.2.1. Đánh giá ................................................................................................................................ 6
1.2.2. Công nghệ thông tin và ứng dụng công nghệ thông tin .......................................................... 7
1.2.3. Năng lực và năng lực thực hiện ............................................................................................. 9
1.2.4. Năng lực công nghệ thông tin .............................................................................................. 11
1.2.5. Đánh giá theo năng lực ........................................................................................................ 11

1.2.6. Đội ngũ giáo viên trung học phổ thông ................................................................................ 12
1.2.7. Bộ câu hỏi ........................................................................................................................... 12

1.3. Cơ sở lý luận về kiểm tra đánh giá .................................................................................. 13
1.3.1. Chức năng của kiểm tra và đánh giá: ................................................................................... 13
1.3.2. Mục đích của việc kiểm tra - đánh giá ................................................................................. 13
1.3.3. Các tiêu chuẩn của một bài kiểm tra .................................................................................... 14
1.3.4. Các nguyên tắc để đánh giá kết quả học tập ......................................................................... 15
1.3.4.1. Đánh giá khách quan ................................................................................................. 15


1.3.4.2. Đánh giá dựa vào mục tiêu dạy học ........................................................................... 15
1.3.4.3. Đánh giá toàn diện ..................................................................................................... 15
1.3.4.4. Đánh giá thƣờng xuyên và c kế hoạch ...................................................................... 15
1.3.4.5. Đánh giá nh m cải tiến phƣơng pháp giảng dạy hoàn ch nh chƣơng tr nh ................. 15
1.3.5. Ý nghĩa và vai trò của việc kiểm tra - đánh giá .................................................................... 15
1.3.6. Các lãnh vực đánh giá trong đào tạo .................................................................................... 17
1.3.6.1. Quá tr nh đánh giá ..................................................................................................... 17
1.3.6.2. Các quan điểm đánh giá truyền thống và đánh giá hiện đại ........................................ 18
1.3.6.3. Đánh giá kiến thức..................................................................................................... 19
1.3.6.4. Đánh giá kỹ năng ....................................................................................................... 23
1.3.6.5. Đánh giá thái độ ....................................................................................................... 28

1.4. Cơ sở lý luận về năng lực công nghệ thông tin của giáo viên trong dạy học .................... 29
1.4.1. Cấu trúc năng lực công nghệ thông tin của giáo viên ........................................................... 29
1.4.2. Chuẩn năng lực giáo viên - yếu tố cơ bản quyết định chất lƣợng giáo dục............................ 31
1.4.3. Những yếu tố tác động đến ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học hiện nay ............... 37
1.4.3.1. Đỗi mới phƣơng pháp dạy học ................................................................................... 37
1.4.3.2. Sử dụng các phƣơng tiện công nghệ trong giảng dạy ................................................. 39
1.4.3.3. Phát triển khoa học công nghệ ................................................................................... 40

1.4.3.4. Tăng cƣờng hạ tầng cơ sở công nghệ thông tin trong trƣờng học ............................... 41

1.5. Kết luận chƣơng I............................................................................................................ 43
CHƢƠNG II: CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN CHO GIÁO VIÊN BẬC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ..................... 44
2.1. Khái quát về tình hình kinh tế văn hố - xã hội của thành phố Cần Thơ ......................... 44
2.2. Hệ thống giáo dục và đào tạo thành phố Cần Thơ ........................................................... 45
2.2.1. Quy mô trƣờng lớp .............................................................................................................. 45
2.2.2. Số lƣợng giáo viên sinh viên .............................................................................................. 47
2.2.3. Chất lƣợng hiệu quả giáo dục và đào tạo ............................................................................ 48

2.3. Hệ thống giáo dục trung học phổ thông thành phố Cần Thơ ............................................ 50
2.3.1. Giáo dục trung học phổ thông của thành phố Cần Thơ ......................................................... 50
2.3.2. Khái quát về đội ngũ giáo viên cán bộ trƣờng trung học phổ thông ..................................... 50
2.3.3. Các điều kiện đảm bảo cho giáo dục trung học phổ thông phát triển .................................... 52


2.4. Thực trạng đánh giá năng lực công nghệ thông tin giáo viên trung học phổ thông thành
phố Cần Thơ.............................................................................................................. 56
2.4.1. Mục đích khảo sát ............................................................................................................... 56
2.4.2. Thiết kế và chọn mẫu khảo sát ............................................................................................. 56
2.4.3. Đối tƣợng khảo sát .............................................................................................................. 56
2.4.4. Xử lý và đánh giá kết quả khảo sát ...................................................................................... 58
2.4.5. Nhận xét chung kết quả khảo sát ......................................................................................... 72

2.5. Kết luận chƣơng II .......................................................................................................... 74
CHƢƠNG III: BIÊN SOẠN BỘ CÂU HỎI ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC CÔNG NGHỆ THÔNG
TIN CHO GIÁO VIÊN BẬC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ..................................... 75
3.1. Những định hƣớng có tính ngun tắc ............................................................................. 75
3.1.1. Tính khoa học ..................................................................................................................... 75

3.1.2. Tính phát triển tồn diện ...................................................................................................... 75

3.2. Thiết kế đánh giá năng lực .............................................................................................. 75
3.3. Quy trình xây dựng bộ câu hỏi kiểm tra đánh giá ............................................................ 77
3.4. Giới thiệu chung về bộ câu hỏi ........................................................................................ 78
3.4.1. Đặc điểm của môn tin học ................................................................................................... 78
3.4.2. Yêu cầu kiến thức và kỹ năng: ............................................................................................. 79
3.4.3. Mục tiêu cụ thể từng module ............................................................................................... 80

3.5. Lập dàn bài cho bộ câu hỏi .............................................................................................. 83
3.6. Tiêu chuẩn và cách thức đánh giá .................................................................................... 85
3.7 Bộ tiêu chí đánh giá của bộ câu hỏi .................................................................................. 86
3.8. Biên soạn bộ câu hỏi ....................................................................................................... 86
3.9. Xin ý kiến chuyên gia ..................................................................................................... 87
3.9.1. Mục đích ............................................................................................................................. 87
3.9.2. Nội dung ............................................................................................................................. 87
3.9.3. Đối tƣợng ............................................................................................................................ 87
3.9.4. Các bƣớc trƣng cầu ý kiến ................................................................................................... 87

3.10.Kết quả xin ý kiến chuyên gia ........................................................................................ 88
3.10.1. Phân tích kết quả ............................................................................................................... 88


3.10.2. Nhận xét chung kết quả xin ý kiến chuyên gia ................................................................... 96
3.10.3. Phân tích ý kiến trong buổi tọa đàm ................................................................................... 97

3.11. Rà soát điều ch nh câu hỏi ............................................................................................ 99
3.12. Kết luận chƣơng III ......................................................................................................100
KẾT LUẬN..............................................................................................................................101
1. KẾT LUẬN ......................................................................................................................101

2. KIẾN NGHỊ ......................................................................................................................101
3. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI ...............................................................................................103
4. HƢỚNG PHÁT TRIỂN CỦA ĐỀ TÀI .............................................................................103
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................105


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1 So sánh các quan điểm đánh giá .......................................................................... 18
Bảng 1.2: Các mức độ mục tiêu về nhận thức theo S. Bloom ............................................. 20
Bảng 1.3: Các mẫu bảng kiểm dùng trong đánh giá kỹ năng .............................................. 24
Bảng 1.4 Bảng phân loại mục tiêu giáo dục ....................................................................... 27
Bảng 1.5: Thang đánh giá sự thực hiện .............................................................................. 28
Bảng 1.6: Các mức độ mục tiêu dạy học về thái độ ............................................................ 29
Bảng 2.1 Thống kê số trƣờng THPT công lập .................................................................... 45
Bảng 2.2 Thống kê số lớp học ............................................................................................ 46
Bảng 2.3 Thống kê số giáo viên THPT giảng dạy trực tiếp ................................................ 47
Bảng 2.4 Thống kê số học sinh trƣờng THPT công lập ...................................................... 48
Bảng 2.5 Thống kê số trƣờng THPT đƣợc khảo sát ............................................................ 57
Bảng 2.6 : Mức độ cần thiết về năng lực CNTT của giáo viên theo từng bộ môn ............... 58
Bảng 2.7: Mức độ cần thiết về năng lực CNTT theo thâm niên công tác của GV .............. 60
Bảng 2.8: Bảng thống kê các câu hỏi về kiểm tra đánh giá năng lực CNTT của các giáo
viên THPT ......................................................................................................................... 61
Bảng 2.9: Giá trị trung b nh về mức độ ứng dụng CNTT trong hoạt động dạy học của các
giáo viên THPT ................................................................................................................. 69
Bảng 2.10: Phân tích hồi quy ............................................................................................. 71
Bảng 3.1: Mục tiêu cụ thể cho từng module kiểm tra ......................................................... 80
Bảng 3.2: Nội dung module và các công việc ..................................................................... 83
Bảng 3.3: Mức độ phù hợp của bộ câu hỏi c phù hợp với các nội dung đƣợc bồi dƣỡng
của giáo viên THPT ........................................................................................................... 89
Bảng 3.4: Mức độ thực hiện của các bƣớc công việc trong bảng kiểm tra .......................... 90

Bảng 3.5: Mức độ thuận lợi của giáo viên THPT Cần Thơ đối với bộ bảng câu hỏi đã
đƣợc xây dựng và công việc kiểm tra đánh giá ................................................................... 90
Bảng 3.6: Mức độ về các kiến thức yêu cầu của các câu trắc nghiệm trong bộ câu hỏi ....... 91
Bảng3.7: Mức độ phù hợp về phƣơng pháp xây dựng bộ câu hỏi với quy tr nh xây dựng
bộ công cụ đánh giá kỹ năng .............................................................................................. 92


Bảng 3.8: Mức độ đạt đƣợc của bộ câu hỏi ........................................................................ 93
Bảng 3.9: Mức độ khả thi thực hiện bộ câu hỏi .................................................................. 94
Bảng 3.10: Mức độ khả thi của từng công việc khi thực hiện bộ câu hỏi ............................ 94
Bảng 3.11: Những vấn đề khi xây dựng bộ câu hỏi cần quan tâm....................................... 95


DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH , BIỂU ĐỒ
H nh 1.1. Cấu trúc năng lực CNTT của giáo viên ............................................................... 30
Hinh 1.2. Mơ hình TPACK ................................................................................................ 38
Hình 2.1: Mức độ cần thiết về năng lực CNTT của GV theo từng bộ môn ......................... 59
H nh 2.2: Mức độ cần thiết về năng lực CNTT theo thâm niên công tác của giáo viên ....... 60
H nh 2.3: Mức độ cần thiết nâng cao năng lực công nghệ thông tin ở giáo viên ................. 64
H nh 2.4: Các đợt kiểm tra đánh giá các giáo viên đã tham gia .......................................... 64
H nh 2.5: Các kiến thức các giáo viên đánh giá là cần tham gia bồi dƣỡng......................... 65
Hình 2.6: Các h nh thức tổ chức kiểm tra năng lực giáo viên ............................................. 65
H nh 2.7: Mục đích của các giáo viên khi tham gia các kỳ thi ............................................ 66
H nh 2.8: Mức độ cần thiết của việc ứng dụng tin học hiện nay trong dạy học ................... 66
Hình 2.9 : Các yếu tố ảnh hƣởng đến h nh thành năng lực công nghệ thông tin của giáo
viên .................................................................................................................................... 67
H nh 2.10: Mức độ quan trọng của việc nâng cao năng lực công nghệ thông tin của giáo
viên .................................................................................................................................... 68
H nh 3.1: Tỷ lệ thâm niên công tác của các giáo viên qua khảo sát .................................... 88
H nh 3.2: Tr nh độ học vấn của các giáo viên qua cuộc khảo sát ........................................ 88

H nh 3.3: Tỷ lệ mức độ phù hợp của bộ câu hỏi c phù hợp với các nội dung đƣợc bồi
dƣỡng của giáo viên THPT ................................................................................................ 89
Hình 3.4: Mức độ thực hiện của các bƣớc công việc trong bảng kiểm tra ........................... 90
Hình 3.5: Mức độ thuận lợi của giáo viên THPT Cần Thơ đối với bộ câu hỏi đã đƣợc xây
dựng và công việc kiểm tra đánh giá .................................................................................. 91
Hình 3.6: Mức độ các kiến thức yêu cầu của các câu trắc nghiệm trong bộ câu hỏi ............ 92
Hình 3.7: Tỷ lệ phù hợp về phƣơng pháp xây dựng bộ câu hỏi với quy tr nh xây dựng bộ
công cụ đánh giá kỹ năng ................................................................................................... 93
Hình 3.8: Tỷ lệ % giá mức độ khả thi trong khi thực hiện bộ câu hỏi ................................. 95
Hình 3.9: Tỷ lệ % các vấn đề cần quan tâm khi xây dựng bộ câu hỏi ................................. 96


CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

STT

Viết đầy đủ

Kí hiệu, chữ viết tắt

1

CBGV

Cán bộ, giáo viên

2

CBQL

Cán bộ quản lý

3

CNTT

Công nghệ thông tin

4

CSVC

Cơ sở vật chất

5

CT – SGK

Chƣơng tr nh sách giáo khoa

6

ĐHSPKT

Đại học sƣ phạm kỹ thuật.

7

ĐNGV

Đội ngũ giáo viên

8

GD – ĐT

Giáo dục đào tạo

9

GD

Giáo dục.

10

GV

Giáo viên

11

HDDH

Hoạt động dạy học

12

KTĐG

Kiểm tra đánh giá

13

NLTH

Năng lực thực hiện

14

THCS

Trung học cơ sở

15

THPT

Trung học phổ thông.

16

TPCT

Thành phố Cần Thơ

17

XH

Xã hội


MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Nghị quyết Đại hội X của Đảng khẳng định mục tiêu giáo dục là: "Phát triển
nguồn nhân lực chất lƣợng cao đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo, chấn hƣng
nền giáo dục Việt Nam làm cho giáo dục cùng với khoa học và công nghệ thực sự
là quốc sách hàng đầu."
Với sự phát triển của khoa học cơng nghệ nói chung và cơng nghệ thơng tin
nói riêng, giáo dục đào tạo đang gặp phải những thách thức vô cùng lớn. Do sự
chuyển đổi sang một xã hội mang nhiều thông tin cùng với xu thế tồn cầu hố, vừa
hợp tác vừa cạnh tranh làm cho giáo dục phải thích nghi vào quá tr nh thay đổi đ
nh m bắt kịp với biến đổi của xã hội đáp ứng yêu cầu phát triển và để tránh khỏi tụt
hậu.Vì vậy, u cầu có tính bức xúc đặt ra là đội ngũ giáo viên phải nhanh chóng
tăng cƣờng năng lực nhất là năng lực cơng nghệ thông tin (CNTT) để tiếp cận với
sự thay đổi của thời đại mới nh m đáp ứng nhu cầu của xã hội.
Hƣớng đến sự nghiệp phát triển giáo dục thì cần phát triển giáo dục Trung học
Phổ thơng vì nó có vai trị rất quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân nói
chung và giáo dục phổ thơng nói riêng. Mục tiêu giáo dục Trung học Phổ thơng nhƣ
Điều 27 Luật giáo dục 2005 đƣợc Quốc hội nƣớc Cộng hịa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam khóa XI, kỳ họp thứ 7 thông qua ngày 14 tháng 6 năm 2005 đã nêu: “Giáo dục
Trung học Phổ thông nh m giúp ngƣời học củng cố và phát triển những kết quả của
giáo dục Trung học cơ sở, hoàn thiện học vấn phổ thơng và có những hiểu biết
thơng thƣờng về kỹ thuật và hƣớng nghiệp c điều kiện phát huy năng lực cá nhân
để lựa chọn hƣớng phát triển, tiếp tục học đại học cao đẳng, trung cấp, học nghề
hoặc đi vào cuộc sống lao động” [24-Tr21]. Và để đáp ứng nhu cầu này đòi hỏi đội
ngũ giáo viên trong nhà trƣờng phải thƣờng xuyên học tập, bồi dƣỡng, rèn luyện,
từ đ mới c đủ khả năng thực hiện sứ mệnh và nhiệm vụ của mình.
Đảng ta xác định mục tiêu cơ bản của giáo dục nâng cao dân trí đào tạo nhân

lực, bồi dƣỡng nhân tài đào tạo con ngƣời Việt Nam có tri thức, có kỷ năng c thái
độ ứng xử đáp ứng đƣợc công cuộc đổi mới hiện nay. Muốn thực hiện đƣợc điều
trên đội ngũ giáo viên đ ng vai trò quan trọng quyết định chất lƣợng giáo dục. Điều

i


này đã đƣợc khẳng định tại văn kiện hội nghị lần thứ 2 Ban chấp hành TW khóa 8:
“Giáo viên là nhân tố quyết định chất lƣợng của giáo dục”. Thầy giáo, cô giáo là lực
lƣợng trực tiếp thực hiện chƣơng tr nh của cấp học nh m phát triển toàn diện cho
ngƣời học. Chất lƣợng giáo dục của nhà trƣờng trực tiếp do đội ngũ giáo viên quyết
định do đ phát triển đội ngũ vừa là mục tiêu vừa là động lực phát triển nhà trƣờng.
Theo Quyết định số 698/QĐ-TTg ngày 01/6/2009 của Thủ tƣớng Chính phủ:
“Đẩy mạnh việc ứng dụng CNTT trong trƣờng phổ thông nh m đổi mới phƣơng
pháp dạy và học theo hƣớng giáo viên tự tích hợp CNTT vào từng mơn học thay vì
học trong môn tin học. Giáo viên các bộ môn chủ động tự soạn và tự chọn tài liệu
và phần mềm (mã nguồn mở) để giảng dạy ứng dụng CNTT”.
Ch thị 29/2001/CT-BGD&ĐT của Bộ trƣởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã nêu
rõ “Đối với giáo dục và đào tạo, công nghệ thông tin c tác động mạnh mẽ, làm
thay đổi phƣơng pháp phƣơng thức dạy và học. Công nghệ thông tin là phƣơng
tiện để tiến tới một xã hội học tập”.
Ch thị 40/CT-TW của Ban bí thƣ Trung ƣơng Đảng về xây dựng, nâng cao
chất lƣợng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục đƣợc chuẩn hoá, đảm bảo
chất lƣợng đủ số lƣợng đồng bộ về cơ cấu đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh
chính trị, phẩm chất lối sống lƣơng tâm tay nghề của nhà giáo. Thông qua việc
quản lý phát triển đúng định hƣớng và có hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng cao
chất lƣợng đào tạo đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp cơng
nghiệp hố, hiện đại hố đất nƣớc.
Hiện nay, giáo dục Việt Nam muốn phát triển hƣớng đến một nền giáo dục
c năng lực công nghệ thông tin chất lƣợng cao và phổ biến, có nhiều cơ hội giáo

dục cho đơng đảo dân số.Vì vậy việc nâng cao năng lực giáo viên nhất là năng lực
công nghệ thông tin cho giáo viên các trƣờng THPT là nhiệm vụ cấp thiết trong huy
động nguồn lực phát triển của các nhà trƣờng.
Trong những năm qua thành phố Cần Thơ đã chú ý đến việc đổi mới trong
giáo dục, kiểm tra đánh giá thƣờng xuyên nh m nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo
viên của địa phƣơng.

ii


Tuy nhiên, việc đổi mới trong giáo dục cũng còn nhiều bất cập chƣa c sự
đồng nhất và giải pháp cụ thể. Nhận thức của một số giáo viên còn hạn chế, một số
giáo viên cao tuổi còn ngại đổi mới. Đội ngũ giáo viên chƣa hợp lý về cơ cấu: có bộ
mơn thừa q nhiều, có bộ mơn q thiếu. Thực tế cho thấy, có một số giáo viên
hiện nay chƣa đáp ứng đầy đủ một số yêu cầu giảng dạy do trƣớc đây không đƣợc
đào tạo chuẩn mực hoặc nội dung đào tạo khơng thích ứng với tình hình mới. Nếu
khơng đƣợc kiểm tra đánh giá và nâng cao tr nh độ thì số giáo viên này khơng đủ
năng lực đảm đƣơng nhiệm vụ.
Bên cạnh đ

chất lƣợng dạy học và giáo dục của đội ngũ giáo viên nhìn

chung chƣa đáp ứng với nhu cầu phát triển ngày càng cao của xã hội. Có thể nói
việc đánh giá năng lực đội ngũ giáo viên trƣờng phổ thơng nói chung và ở trƣờng
THPT ở thành phố Cần Thơ n i riêng đã trở thành một nhiệm vụ cấp thiết để nâng
cao chất lƣợng đào tạo.
Hiện nay, có khơng ít những cơng trình nghiên cứu về cơng tác đào tạo, bồi
dƣỡng đào tạo nâng chuẩn tr nh độ giáo viên, dự báo về giáo viên … nhƣng để
đánh giá đƣợc năng lực giáo viên thì vẫn cịn rất hạn chế nhất là năng lực công
nghệ thông tin của giáo viên THPT đặc biệt là trên địa bàn Thành phố Cần Thơ. V

vậy đề tài “Biên soạn bộ câu hỏi đánh giá năng lực công nghệ thông tin cho
giáo viên bậc trung học phổ thông tại thành phố Cần Thơ ” ngƣời nghiên cứu
lựa chọn với mong muốn đi sâu t m hiểu đánh giá phân tích thực trạng cũng nhƣ
biên soạn bộ câu hỏi đánh giá năng lực công nghệ thông tin của giáo viên, nh m
góp phần đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục n i chung cũng nhƣ nâng cao tr nh
độ giảng dạy của giáo viên, nhất là giáo viên trung học phổ thông tại thành phố Cần
Thơ hiện nay.

2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
Tiến hành biên soạn bộ câu hỏi đánh giá năng lực công nghệ thông tin cho
giáo viên nh m nâng cao chất lƣợng giáo dục của các trƣờng THPT tại thành phố
Cần Thơ.

iii


3. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU
3.1. Đối tƣợng nghiên cứu : Bộ câu hỏi đánh giá năng lực công nghệ thông
tin giáo viên THPT.
3.2. Khách thể nghiên cứu:
- Năng lực công nghệ thông tin giáo viên THPT ở thành phố CầnThơ
- Nội dung bồi dƣỡng ứng dụng công nghệ thông tin.
- Giáo viên bậc THPT ở thành phố CầnThơ

4. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC
Chất lƣợng giáo dục của trƣờng THPT ở thành phố CầnThơ còn nhiều hạn
chế chƣa đáp ứng đƣợc nhu cầu phát triển của xã hội hiện nay. Nếu biên soạn bộ
câu hỏi đánh giá năng lực công nghệ thông tin một cách c cơ sở khoa học, hợp lý
và có tính khả thi vào việc kiểm tra đánh giá năng lực công nghệ thông tin của giáo
viên bậc trung học phổ thơng thì sẽ để góp phần cải thiện chất lƣợng giáo dục và

nâng cao chất lƣợng giáo viên.

5. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
5.1. Nghiên cứu hệ thống h a cơ sở lý luận về kiểm tra đánh giá năng lực
công nghệ thông tin giáo viên bậc THPT.
5.2. Khảo sát thực trạng kiểm tra đánh giá năng lực công nghệ thông tin giáo
viên bậc THPT ở một số trƣờng THPT tại thành phố Cần Thơ
5.3. Biên soạn bộ câu hỏi đánh giá năng lực công nghệ thông tin cho giáo
viên bậc trung học phổ thông tại thành phố Cần Thơ và tiến hành lấy ý kiến chuyên
gia để hoàn thiện bộ câu hỏi.

6. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Đề tài tập trung biên soạn bộ câu hỏi đánh giá năng lực công nghệ thông tin
cho giáo viên bậc trung học phổ thông tại thành phố Cần Thơ.

7. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
7.1. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu lý luận
Sử dụng các phƣơng pháp phân tích khái qt hố các tài liệu khoa học có
liên quan để xác định hệ thống khái niệm công cụ và khung lý thuyết phục vụ cho

iv


việc triển khai q trình nghiên cứu.
7.2. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phƣơng pháp điều tra b ng bảng hỏi: Nh m thu thập các thông tin cần thiết
về đối tƣợng khảo sát (giáo viên, cán bộ quản lý).
- Phƣơng pháp phỏng vấn: Phƣơng pháp này nh m tìm hiểu việc ứng dụng
CNTT trong dạy học, tr nh độ tin học của giáo viên hiện nay.
- Phƣơng pháp tổng kết kinh nghiệm: Nh m thu thập kinh nghiệm của các

trƣờng THPT trên địa bàn thành phố Cần Thơ về việc biên soạn câu hỏi kiểm tra
đánh giá
- Phƣơng pháp chuyên gia: Thu thập ý kiến của các chuyên gia các giảng
viên c kinh nghiệm chuyên môn nhiều năm về bộ câu hỏi đánh giá theo chuẩn.
7.3. Phƣơng pháp xử lý số liệu bằng toán thống kê
Sử dụng các thuật toán thống kê nh m xử lý các số liệu đã thu thập đƣợc
trong quá trình nghiên cứu.

8. CẤU TRÚC CỦA LUẬN VĂN
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị và danh mục tài liệu tham khảo cùng các
phụ lục kèm theo. Luận văn cấu trúc 3 chƣơng:
 Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về kiểm tra đánh giá năng lực công nghệ thông tin
cho giáo viên bậc trung học phổ thông.
 Chƣơng 2: Cơ sở thực tiễn về kiểm tra đánh giá năng lực công nghệ thông tin
giáo viên bậc trung học phổ thông thành phố Cần Thơ
 Chƣơng 3: Biên soạn câu hỏi đánh giá năng lực công nghệ thông tin cho giáo
viên bậc trung học phổ thông.

v


CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM TRA ĐÁNH

GIÁ NĂNG LỰC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN CHO
GIÁO VIÊN BẬC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. Tổng quan về vấn đề
1.1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề:
Trong những năm gần đây đề tài này chƣa đƣợc quan tâm nghiên cứu có hệ thống.
Ch có một vài nghiên cứu khoa học và một số bài viết liên quan đến việc ứng dụng
năng lực công nghệ thông tin và đánh giá năng lực giáo viên, điển h nh là các đề tài

nghiên cứu khoa học sau đây :
Năm 2007 c công tr nh nghiên cứu khoa học chuyên ngành Giáo dục học, luận
văn thạc sĩ của Trần Minh Hùng “Các biện pháp quản lý của Hiệu trưởng về nâng cao
năng lực ứng dụng CNTT cho đội ngũ cán bộ, giảng viên tại trường Cao đẳng sư
phạm Đồng Nai”
Năm 2009 “Ứng dụng ICT để nâng cao hiệu quả dạy học và đổi mới phương
thức đào đạo các bậc học”. Hội thảo Đánh giá năng lực ICT trong dạy học của đội
ngũ giáo viên các trƣờng Cao đẳng, Trung cấp chuyên nghiệp và Dạy nghề,Trƣờng
Đại học Sƣ phạm Kỹ thuật TP.HCM.
Năm 2010 có cơng trình nghiên cứu khoa học chuyên ngành Giáo dục học
“Đánh giá năng lực ứng dụng CNTT trong giảng dạy của giáo viên các trường
chuyên nghiệp, dạy nghề” do Viện Nghiên Cứu Phát Triển Giáo Dục Chuyên Nghiệp,
Đại Học Sƣ Phạm Kỹ Thuật Tp.Hồ Chí Minh chủ tr và TS. Đỗ Mạnh Cƣờng là chủ
nhiệm đề tài.
Và cơng trình nghiên cứu khoa học chun ngành Đo lƣờng và đánh giá

trong Giáo dục, luận văn thạc sĩ của Nguyễn Văn Hòa, “Năng lực ứng dụng công
nghệ thông tin trong hoạt động dạy học của giảng viên trường đại học sư phạm - đại
học huế”.

1


Các cơng trình nghiên cứu của các tác giả nêu trên đều tập trung khá nhiều vào
việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học và nâng cao năng lực giáo viên. Tuy
nhiên việc xây dựng một bộ công cụ chuẩn để đánh giá năng lực công nghệ thông tin
cho giáo viên th chƣa đƣợc quan tâm. Hơn nữa, tại thành phố Cần Thơ th chƣa c
một nghiên cứu nào về xây dựng bộ công cụ đánh giá năng lực giáo viên nhất là đánh
giá năng lực CNTT cho giáo viên THPT.
Với đề tài :” Biên soạn bộ câu hỏi đánh giá năng lực công nghệ thông tin cho

giáo viên bậc trung học phổ thông tại thành phố Cần Thơ” ngƣời nghiên cứu sẽ tiến
hành xây dựng bộ câu hỏi đánh giá năng lực của giáo viên trong lĩnh vực sử dụng công
nghệ thông tin và tiến hành xác định tính khả thi của bộ câu hỏi đánh giá năng lƣc giáo
viên THPT tại thành phố Cần Thơ.
1.1.2. Sự phát triển của lí luận đo lƣờng và đánh giá trong giáo dục

1.1.2.1. Trên thế giới
Trên thế giới đã có nhiều cơng trình nghiên cứu về lý thuyết đo lƣờng - đánh giá
trong giáo dục, đặc biệt phát triển mạnh ở Hoa Kỳ và Anh. Các ấn phẩm liên quan đến
nó đã đƣợc phát hành rộng rãi và có hiệu đính tái bản hàng năm và đƣợc nhiều nƣớc
trên thế giới đ n nhận để sử dụng và tham khảo.
Ở châu Âu và đặc biệt là Mỹ lĩnh vực khoa học này phát triển mạnh vào thời kỳ
từ trƣớc và sau thế chiến thứ hai với những dấu mốc quan trọng nhƣ Trắc nghiệm trí
tuệ Stanford-Binet xuất bản năm 1916, bộ trắc nghiệm thành quả học tập tổng hợp đầu
tiên Stanford Achievement Test ra đời vào 1923. Với việc đƣa vào chấm trắc nghiệm
b ng máy của IBM năm 1935, việc thành lập National Council on Measurement in
Education (NCME) vào thập niên 1950 và ra đời Educational Testing Services (ETS)
năm 1947, một ngành cơng nghiệp trắc nghiệm đã hình thành ở Mỹ. Từ đ đến nay
khoa học về đo lƣờng trong tâm lý và giáo dục đã phát triển liên tục, những phê bình
ch trích đối với khoa học này cũng xuất hiện thƣờng xuyên nhƣng chúng không đánh
đổ đƣợc nó mà ch làm cho nó tự điều ch nh và phát triển mạnh mẽ hơn. Hiện nay ở
Mỹ ƣớc tính mỗi năm số lƣợt trắc nghiệm tiêu chuẩn hố cỡ 1/4 tỷ và trắc nghiệm do
giáo viên soạn lên đến con số 5 tỷ[47]. Tƣơng ứng với ngành công nghiệp trắc nghiệm

2


đồ sộ và sự phát triển của công nghệ thông tin, lý thuyết về kiểm tra đánh giá n i
chung trong giáo dục cũng phát triển nhanh.

1.1.2.2. Việt Nam.
Ở Việt Nam, khoa học về đo lƣờng và đánh giá trong giáo dục trƣớc đây
trong tình trạng khá lạc hậu và chậm phát triển đến nay ngành khoa học này vẫn còn
khá mới và non trẻ ở nhiều trƣờng đại học. Trƣớc năm 1975 ở Miền Nam có vài
ngƣời đƣợc đào tạo về khoa học này từ các nƣớc phƣơng tây, trong đó có giáo sƣ
Dƣơng Thiệu Tống. Vào năm 1974 một hoạt động đáng lƣu ý là kỳ thi tú tài lần đầu
tiên đƣợc tổ chức ở Miền Nam b ng phƣơng pháp trắc nghiệm khách quan
(TNKQ)[35]. Ở miền Bắc nƣớc ta trƣớc đây khoa học này ít đƣợc lƣu ý vì trong hệ
thống các nƣớc xã hội chủ nghĩa cũ kể cả Liên Xô, khoa học này rất kém phát triển.
Vào những năm sau 1975 ở phía Bắc nƣớc ta có một số ngƣời có nghiên cứu về khoa
học đo lƣờng trong tâm lý[34]. Ch đến năm 1993 Bộ Giáo dục và Đào tạo mới mời
một số chuyên gia nƣớc ngoài vào nƣớc ta, xuất bản sách phổ biến về khoa học này
(Q. Stodola & K. Stordahl, 1996), cũng nhƣ cử một số cán bộ ra nƣớc ngoài học tập.
Từ đ một số trƣờng đại học có tổ chức các nhóm nghiên cứu áp dụng các phƣơng
pháp kiểm tra trong giáo dục để thiết kế các công cụ đánh giá, soạn thảo các phần
mềm hỗ trợ, mua máy quét quang học chuyên dụng (OMR) để chấm thi. Một điểm
mốc đáng ghi nhận là kỳ thi tuyển sinh đại học thí điểm tại trƣờng Đại học Đà Lạt vào
tháng 7 năm 1996 b ng phƣơng pháp trắc nghiệm khách quan mà sự thành cơng tốt
đẹp của nó đƣợc Hội nghị rút kinh nghiệm của Bộ Giáo dục và Đào tạo vào tháng 9
năm đ khẳng định (Kỳ thi có 7200 thí sinh dự tuyển, 2 loại đề trắc nghiệm và tự luận
đƣợc sử dụng để thí sinh tự chọn. Có khoảng 70% lƣợt thí sinh chọn đề trắc nghiệm,
chấm thi b ng máy Opscan - 7, trong khoảng 60 trƣờng hợp vi phạm kỹ luật thi do
quay cóp thì ch có 4 thí sinh từ nhóm làm trắc nghiệm)[1]. Từ sau năm 1997 các hoạt
động đổi mới phƣơng pháp kiểm tra đánh giá trong giáo dục ở các trƣờng đại học lắng
xuống. Cho đến mùa thi tuyển đại học năm 2002 Bộ Giáo dục và Đào tạo mới tổ chức
kỳ thi tuyển đại học “3 chung”. Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng thành lập “Cục Khảo thí
và Kiểm định chất lƣợng” vào năm 2003 để cải tiến việc thi cử và đánh giá chất lƣợng

3