TÀI Liệu ĐÀO TẠO CƠ BẢN DÀNH CHO KỸ THUẬT VIÊN TRẠM DỊCH VỤ MỚI Huyndai Auto - thành công group

(

mANHEnNEEnnun

CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO CƠ BẢN
DÀNH CHO

KỸ THUẬT VIÊN TRẠM DỊCH VỤ MỚI


(

mANHEnNEEnnun

Basic EL.

HỆ THỐNG ĐIỆN CƠ BẢN


THANH CONG GAOUB
1.

L

Basic EL:

Điện trên xe ơ tơ là dịng điện một chiều được cung cấp bởi máy phát điện và bình ắc-quy.
Điện áp sử dụng trên xe du lịch phổ biến là 12v, bình ắc-quy trong hệ thống điện xe ô-tô hoạt
động

như một thiết bị dự trữ điện năng, máy phát điện ngày nay thường là máy phát điện

xoay chiều, thơng qua bộ chỉnh lưu để cho ra dịng điện một chiều cung cấp cho hệ thống.

{ meas

| Courpat)


THANH CONG GROUP

Basic EL

1. Các mạch điện cơ bản:
+ Mạch nối tiếp:

<>

* Ít dùng trên xe hơi.

<c>

- Hộp số quạt điều hòa, tốc độ

quạt làm mát, đèn phanh....

+ Mạch song song:
* Dùng rất nhiều trên xe hoi.

@

ba =

- Dén pha, dén xi nhanh....

+ Mạch điều khiển công suất cao dùng
*Rất phổ biến trên ôt-tô.
- PDM, BCM.....

s/w

rơ le:

ol

Battery

Controller

Relay

a)
+


THANH CONG GAOUB

Basic EL

+ Mạch điều khiển dùng Transistor:
Rất phổ biến trên ô-tô hiện đại.

Mạch auto li

R1=10k2
Lamp

—

R2=4.7kQ

TR2
2SC372
R4=4.7kQ

TRI

2SC372

12volts
Battery


(

mANHEnNEEnnun

+ Mạch chỉnh lưu máy phát điện:
Mạch chỉnh lưu phổ biến trên máy phát ngày nay là mạch cầu dùng đi-ốt.
Để điện áp ra được ổn định (12~16v), nha SX tích hợp mạch tiết chế bên trong máy phát. Tiết
chế sẽ điều khiển dịng điện kích từ nằm trong rơ-to của máy phát điện sao cho từ tính của

rơ-to tạo ra phù hợp với điện áp ra theo thiết kế.
ISOLATION
DIODE

AUXILIARY _ OUTPUT
TERMINAL TERMINAL

STATOR

—*,

Tiết

Bộ đi-ốt

(Rectifier)

`

:

ROTOR

SLIP RINGS:

T

BRUSHES
Mạch chỉnh lưu

a

aED
mì

=
FC


ED wAwemeeamm

ase

+ Mach dao chiéu ding ro-le 5 chan:
* Rất phổ biến.

- Dùng điều khiển cửa sổ điện, khóa trung tâm, cửa nóc, anten tự động, điều chỉnh
gương chiếu hậu .....
Mạch đảo chiều

1

OS

F—È\W¬

|

Relav

||| H
Battery

Relav.


THANH CONG GAOUB

Basic EL

+ Mạch đo đạc điện trở dùng cảm biến:

* Rất phổ biến.
- Dùng để đo sự thay đổi về điện trở theo nhiệt độ hoặc sự biến thiên về khoảng cách.....
- VD: Nhiệt động cơ, nhiệt môi trường, nhiệt độ nhiên liệu, phao nhiên liệu, độ cao gầm

xe, độ mở bướm ga, độ mở VGT, độ mở EGR........

12 Volts Battery

ak.

Mạch đo điện trở


+ Mach do dac bang xung dién:
* Rất phổ biến.

- Dùng để đo sự thay đổi tốc độ quay.
- VD: đo tốc độ động cơ, vị trí trục cam, tốc độ bánh xe, tốc độ bánh răng hộp số........

ws

4 Speed Sensor
Rotor | Jf (| (_s} Magnet


THANH CONG GAOUB
+ Lién két mang (CAN — LIN — K):

* Rất phổ biến trên các xe Hyundai ngày nay.

- Dùng để truyền giữ liệu giữa các hộp điều khiển nhằm giảm số lượng dây dẫn.
- VD: + Mạng CAN liên các các hộp điều khiển phần động cơ, bộp số ABS.....
+ Mạng LIN trong HT điều khiển điện thân xe...

+Mạng “K” trong liên kết hộp điều khiển túi khí

=

ECU

wy

TCU

CANLOW,
CAN HIGH]

om |

FPCV

AT Solenoid


(

mANHEnNEEnnun

Basic EL

+ Một số loại cảm biến điện dùng trên xe HYUNDAI:

CB đo gió (MAF)

CB trục cơ (CKP)

CB mức nhiên li

CB áp suất rail (RPS)
CBơ-xy
CB trục cam (CMP)
@

¬

CB se
nhiệt độ nước

THANH CONG GAOUB

Basic EL

+ Nguyên lý làm việc của một số loại cảm biến:
* Cảm biến Trục cơ — (CKP).
-Cảm biến vị trí trục cơ — Crank shaft Possition
Sensor dùng cơng nghệ “Hall Effect” thực chất nó

là một thiết bị phát điện với cuộn dây và nam
châm vĩnh cửu, một số loại dùng cơng nghệ đi-ốt

quang.

-Cảm biến có 3 dây bao gồm:
+ Điện áp (+)

+ Mat (-)

+ Tín hiệu báo về ECU

Báo tốc độ động cơ và TDC

*Chú ý: Do CB là “máy phát điện nhỏ” nên khe hở giữa đầu CB và vòng xung rất quan trọng
(khoảng 2mm) nên khi lắp ráp chú ý gioăng làm kín có thể ảnh hưởng đến khe hở này.
* Các dang hư hỏng: Hở/Chập — báo check, không đo được hoặc đo không chính xác do mất
từ tính hoặc cháy cuộn dây — không báo check, phải so sánh dữ liệu từ “Current data” VMI.

THANH CONG GAOUB

Basic EL

+ Nguyên lý làm việc của một số loại cảm biến:
* Cảm biến Trục cam — (CMP).
-Cảm biến vị trí trục cam — Cam shaft Possition
Sensor dùng cơng nghệ “Hall Effect” thực chất nó

là một thiết bị phát điện với cuộn dây và nam

châm vĩnh cửu, một số loại dùng cơng nghệ đi-ốt

quang.

-Cảm biến có 3 dây bao gồm:

+ Điện áp (+)

+ Mát (-)
+ Tín hiệu báo về ECU

Báo TDC và kỳ nén của máy số 1

*Chú ý: Do CB là “máy phát điện nhỏ” nên khe hở giữa đầu CB và vòng xung rất quan trọng
(khoảng 2mm) nên khi lắp ráp chú ý gioăng làm kín có thể ảnh hưởng đến khe hở này.
* Các dang hư hỏng: Hở/Chập — báo check, không đo được hoặc đo khơng chính xác do mất
từ tính hoặc cháy cuộn dây — không báo check, phải so sánh dữ liệu từ “Current data” - VMI.

THANH CONG GAOUB

Basic EL

+ Nguyên lý làm việc của một số loại cảm biến:
* Cảm biến đo gió — Mass Air Flow Sensor (MAF).

-Cảm biến đo gió dùng trên xe Hyundai dùng
cơng nghệ “Film nhiệt”.

-Hầu hết các CB đều có tích hợp CB nhiệt độ khí
nạp (trước Intercooler đối với ĐC Diesel).

-Cb có 5 dây bao gồm:
+ Điện áp (+)
+ Mát (-)

+ Tín hiệu CB nhiệt độ khí nạp

+ Tín hiệu lưu lượng khí nạp

+ Tín hiệu điều khiển CB từ ECU

Báo lượng gió nạp cho động cơ

*Chú ý: Đa số các CB lắp trên xe Hyundai là hàng nhập của Bosh, vậy nên có thể lắp lẫn với
nhiều loại xe, kể cả không phải xe Hyundai.
Do dùng công nghệ “Film nhiệt” nên khi bảo dưỡng, tuyệt đối tránh nước cho CB này.
* Các dang hư hỏng: Hở/Chập — báo check, khơng đo được hoặc đo khơng chính xác —
khơng báo check, phải so sánh dữ liệu từ “Current data” hoặc dùng VMI.

THANH CONG GAOUB

Basic EL

+ Nguyên lý làm việc của một số loại cảm biến:
* Cảm biến nhiệt động cơ — (ECTS).
-Cảm biến nhiệt độ nước làm mát áp dụng nguyên
tắc thay đổi điện trở theo nhiệt của điện trở, thực
chất nó là biến trở nhiệt.

-Cảm biến có 1 hoặc 2 dây bao gồm:
+ Điện áp (+)
+ Tín hiệu báo về ECU

+ Mát vỏ (-)

+ Tín hiệu báo về đồng hồ báo nhiệt
*Chú ý:

,

¬

oo.

Bao nblét do nude lam may té/ECU
và đồng hồ báo nhiệt

Khi lắp ráp lưu ý bôi sơn hoặc băng keo chống rò rỉ chất làm mát.

Nếu hở mạch, quạt két nước sẽ chạy liên tục ở tốc độ cao (safe mode).
Với loại “2 trong 1”, cần so sánh nhiệt đồng hồ và nhiệt báo về ECU khi BD/SC.
* Các dang hư hỏng: Hở/Chập — báo check, không đo được hoặc đo khơng chính xác —
khơng báo check, phải so sánh dữ liệu từ “Current data”.


THANH CONG GAOUB

*

Basic EL

+ Nguyên lý làm việc của một số loại cảm biến:

Cam bién 4p suat khi nap — Booth Pressure Sensor (BPS)

hoac

Manifold Absolute Pressure Sensor (MAP).

-Cảm biến áp suất khí nạp thường dùng màng
nén, khi bị nén với áp suất khác nhau thì điện

trở của lõi CB sẽ thay đổi dẫn đến điện áp ra sẽ
thay đổi.
-CB cho áp suất (+) nếu dùng cho động cơ TCI
và cho áp suất (-) nếu dùng cho động cơ xăng.
-CB có 3 dây bao gồm:

+ Điện áp (+)
+ Mát (-)

+ Tín hiệu gửi về ECU

Báo áp suất khí nạp (-) hoặc (+)

*Chú ý: Một số loại CB có tích hợp CB nhiệt độ khí nạp sau Intercooler. Khi BD, làm sạch nên

tránh dùng vịi xịt khí nén xả trực tiếp vào màng CB.

* Các dang hư hỏng: Hở/Chập - báo check, khơng đo được hoặc đo khơng chính xác —
khơng báo check, phải so sánh dữ liệu từ “Current data” hoặc dùng VMI.


THANH CONG GAOUB

Basic EL

+ Nguyên lý làm việc của một số loại cảm biến:
* Cảm biến Ô-xy—

Oxygen sensor (HO2S).

-Cảm biến ô-xy thực chất nó là một thiết bị phát

điện bằng cách đốt ơ-xy cịn lại trong khí xả và so
sánh với khơng khí (0,1~0,9 volt). CB này chỉ làm

việc tốt ở nhiệt độ từ 400~850°C nên CB ngày nay
đều có mạch sấy.

-Cảm biến có 4 dây bao gồm:
+ Điện áp (+) cho phần sấy.
+ Mát (-) sấy được ÐK bởi ECU
+ Tín hiệu báo về ECU
+ Mát (-) cảm biến t ECU

ơ..
qđ



Bỏo nng ụ-xy trong khớ x

*Chỳ ý: Do CB có dây dài nên khi tháo lắp phải dùng thiết bị chuyên dùng, tránh làm hỏng.
KTV rất hay lầm tưởng CB bị hỏng khi lỗi báo “Điện áp HO2S quá cao”.
* Các dang hư hỏng: Hở/Chập — báo check, khơng đo được hoặc đo khơng chính xác —
khơng báo check, phải so sánh dữ liệu từ “Current data” hoặc VMI.


THANH CONG GAOUB

Basic EL

+ Nguyên lý làm việc của một số loại cảm biến:
* Cảm biến tiếng gõ — Knock sensor.
-Cảm biến tiếng gõ động cơ thực chất nó là một
thiết bị phát điện, nó hoạt động như một chiếc

micro. ECU dựa vào tín hiệu từ CB này để điều
chỉnh góc đánh lửa sớm sao cho động cơ cho cơng
suất cao nhất nhưng khơng bị kích nổ.
- Một động cơ có thể có từ 0 đến nhiều CB Knock.

-Cảm biến có 2 dây bao gồm:
+ Tín hiệu báo về ECU
+ Mát (-) cảm biến từ ECU

Báo về ECU tiếng rooc máy

*Chú ý: Cảm biến Knock làm việc khá chính xác do vậy bề mặt tiếp xúc và lực siết rất quan
trọng, hãy xiết lực theo chỉ dẫn của nhà SX. Một số loại còn quy định cả hướng lắp.
* Các dang hư hỏng: Hở/Chập — báo check, không đo được hoặc đo khơng chính xác —
khơng báo check, phải so sánh dữ liệu từ “Current data” hoặc VMI.


THANH CONG GAOUB

Ba:

+ Nguyên lý làm việc của một số loại cảm biến:
* Cam bién chan ga — Accel pedal sensor.

-Cảm biến chân ga đưa tín hiệu về ECU yêu cầu của
người lái về công suất động cơ. ECU dựa vào tín
hiệu từ CB này để điều khiển lượng phun, góc
đánh lửa và nhiều yếu tố khác.
-CB chân ga thường là một cặp biến trở, 1 tang

dần, một giảm dần để thơng qua ECU kiểm sốt lẫn
nhau.

-Cảm biến thường có 6 dây bao gồm:
+ 2 Tín hiệu báo về ECU

+ 2Mát (-) cảm biến từ ECU cho 2 dải biến trở
+ 2 nguồn (+) cảm biến từ ECU cho 2 biến trở
*Chú ý:

Báo về ECU ý định của người lái

Là một cảm biến rất quan trọng nên khi có lỗi, chỉ nên thay thế, không nên sửa chữa

cảm biến này.

* Các dang hư hỏng: Hở/Chập - báo check, đo không chính xác — khơng báo check, phải so
sánh dữ liệu từ “Current data” hoặc VMI hoặc đồng hồ vạn năng.


THANH CONG GAOUB

Basic EL

+ Nguyên lý làm việc của một số loại cảm biến:
* Cảm biến vị trí bướm ga — Throttle Position Sensor.

-Cảm biến vị trí bướm ga đưa tín hiệu về ECU về
thực tế áp ứng của bướm ga (góc mở). Ở những xe
khơng dùng cảm biến chân ga thì đây chính là tín

hiệu thể hiện u cầu của người lái.

-CB vi tri bướm ga thường là một cặp biến trở, 1

tăng dần, một giảm dần để thông qua ECU kiểm

sốt lẫn nhau.

-Cảm biến thường có 3 ~6 dây bao gồm:
+ Tín hiệu báo về ECU

+ Mát (-) cảm biến từ ECU cho 2 dải biến trở
+ nguồn (+) cảm biến từ ECU cho 2 biến trở

Báo về ECU ý định của người lái

*Chú ý: Nếu động cơ dùng motor điều khiển bướm ga thì CB này tích hợp trong cụm họng
hút điện tử - Electric Throttle Control (ETC).
* Các dang hư hỏng: Hở/Chập - báo check, đo khơng chính xác — khơng báo check, phải so

sánh dữ liệu từ “Current data” hoặc VMI hoặc đồng hồ vạn năng.


() THANH CONG GROUP

Basic EL

+ Một số loại actuator dùng trên xe HYUNDAI:
Van điều áp trên rail

Vòi phun nhiên liệu

t

Van EGR

Van điều khiển chân

không


THANH CONG GAOUB

Basic EL

+ Nguyên lý làm việc của một số loai actuator:
* Vòi phun nhiên liệu — Injector.
-Vòi phun nhiên liệu là thiết bị cơng tác có nhiệm

vụ phun nhiên liệu vào buồng đốt hoặc đường nạp.

của động cơ dưới dạng sương.
~Vòi phun hoạt động nhờ vào sự dịch chuyển của

lõi nhờ tác động của nam châm điện hoặc sự giãn

nở của lõi PIEZO khi được cấp nguồn điện.
-Lượng phun được điều khiển thông qua cường độ

và độ dài của xung điện mà ECU cung cấp cho vòi
phun.
-Xung điện điều khiển có thể lên đến 200 volt.

>)

Injector

*Chú ý: Nếu động cơ dùng vịi phun kiểu PIEZO thì khơng được phép tháo rời các chỉ tiết cấu
thành mặc dù có thể tháo được.
* Các dang hư hỏng: Hở/Chập — báo check. Kẹt hay tắc thì thường khơng báo check mà lỗi
sẽ được phát hiện bởi các cảm biến khác. Phun khơng đạt sương - động cơ sẽ chạy khơng
bình thường.


THANH CONG GAOUB
+ Nguyên lý làm việc của một số loai actuator:
* Van chân không - Solenoid valve.

-Solenoid Valve thực chất là thiết bị dùng để

đóng/ngắt áp lực chân khơng hoặc khí nén.

~Solenoid ít hoạt động độc lập (Van tận dụng khí

bay hơi bình xăng), mà thường dùng để điều khiển

các thiết bị khác (VGT- WGT -EGR ~ Dù gió.....).

-ECU điều khiển Solenoid theo hai dạng: ON/OFF

hoặc “duty”.

-Điện áp điều khiển thường là điện áp xe (12 volt).
Solenoid valve

*Chú ý: Van thường có từ 1 đến nhiều đường ống chân không, khi tháo lắp hãy đánh dấu để

tránh nhầm lẫn.
* Các dang hư hỏng: Hở/Chập — báo check. Kẹt hay tắc thì thường khơng báo check mà lỗi
sẽ được phát hiện bởi các cảm biến khác.


THANH CONG GAOUB

Basic EL

+ Nguyên lý làm việc của một số loai actuator:
* Họng hút chạy điện - ETC.

-Họng hút có bướm ga được điều khiển bởi motor

điện với một hoặc nhiều cặp bánh răng giảm tốc,
ngày nay nhà SX thường tích hợp cả CB vị trí bướm

ga ở đây.
-ECU điều khiển motor thơng qua tín hiệu phản hồi
từ CB vị trí bướm ga.

-Điện áp điều khiển thường là điện áp xe (12 volt).
6) dộng cơ diesel hiện dai, họng hút vẫn được áp

dụng nhưng không phải để tăng giảm ga mà để

giảm hiện tượng máy rung khi tắt máy, trợ giúp
EGR ở tốc độ đ/cơ lớn và các ứng dụng khác.

Họng hút chạy điện - ETC

*Chú ý: Họng hút chạy điện thường không tự chạy lại khi đã bị tháo ra khỏi mạch điện của

xe mà thường mải dùng máy scan để cài đặt — hạn chế tháo nếu khơng có máy scan.
* Các dang hư hỏng: Hở/Chập/Range perfomance/hỏng motor hoặc mạch feed back/vỡ

bánh rằng.........


THANH CONG GAOUB

Basic EL

+ Nguyên lý làm việc của một số loai actuator:
* Bộ điều khiển bơm turbo chạy điện - Ø-VGT.

-Bộ điều khiển bơm turbo @-VGT là một tổ hợp cơ
cấu giảm tốc và tín hiệu phản hồi, @-VGT có kết cấu

và phương thức điều khiển tương tự như họng hút
có bướm ga điều khiển điện (ETC) dùng cho động
cơ xăng.

*Chú ý: €-VGT thường không tự chạy lại khi đã bị tháo ra khỏi mạch điện của xe mà thường

mai ding may scan dé cai dat— hạn chế tháo nếu khơng có máy scan.
* Các dang hư hỏng: Hở/Chập/Range perfomance/hỏng motor hoặc mạch feed back/vỡ

bánh răng, xoay trục bánh răng dẻ quạt.........