các phương pháp gia công

28/05/14
28/05/14
CHƯƠNG 3
CHƯƠNG 3
CÁC PHƯƠNG PHÁP GIA CÔNG
1. Các phương pháp gia công chuẩn bị phôi
1. Các phương pháp gia công chuẩn bị phôi
2. Các phương pháp gia công cắt gọt
2. Các phương pháp gia công cắt gọt


3. Các phương pháp gia công bằng điện
3. Các phương pháp gia công bằng điện
vật lý và điện hóa
vật lý và điện hóa
28/05/14
28/05/14
§3.1 Các phương pháp gia công chuẩn
bị phôi



Cần có các nguyên công gia công chuẩn bị phôi vì những
Cần có các nguyên công gia công chuẩn bị phôi vì những
lý do sau:
lý do sau:
●
Phôi được chế tạo ra có chất lượng bề mặt còn quá xấu so
Phôi được chế tạo ra có chất lượng bề mặt còn quá xấu so
với yêu cầu: xù xì, rỗ nứt, chai cứng …
với yêu cầu: xù xì, rỗ nứt, chai cứng …

●
Phôi có nhiều sai lệch so với yêu cầu của chi tiết: méo,
Phôi có nhiều sai lệch so với yêu cầu của chi tiết: méo,
ôvan, độ côn , cong …
ôvan, độ côn , cong …
●
Đối với các loại phôi thanh, dễ bị cong vênh khi vận
Đối với các loại phôi thanh, dễ bị cong vênh khi vận
chuyển, phải nắn thẳng trước khi đưa lên máy để gia công
chuyển, phải nắn thẳng trước khi đưa lên máy để gia công
28/05/14
28/05/14
1. Làm sạch phôi



Đối với phôi đúc hoặc rèn dập ra ta phải tiến hành
Đối với phôi đúc hoặc rèn dập ra ta phải tiến hành
●
Làm sạch ba via, đậu rót, đậu ngót.
●
Làm sạch cát bám.

Tùy theo các chi tiết có kích thước khác nhau và sản
Tùy theo các chi tiết có kích thước khác nhau và sản
lượng khác nhau mà ta chọn các phương pháp làm sạch
lượng khác nhau mà ta chọn các phương pháp làm sạch
thích ứng
thích ứng


Trong sản suất hàng loạt và hàng khối người ta làm
Trong sản suất hàng loạt và hàng khối người ta làm
sạch các vật đúc, rèn nhờ các thiết bị chuyên dùng, cơ
sạch các vật đúc, rèn nhờ các thiết bị chuyên dùng, cơ
khí hóa.
khí hóa.


28/05/14
28/05/14
2. Nắn thẳng phôi



Đối với những phôi cán dài, không những vần nắn thẳng
Đối với những phôi cán dài, không những vần nắn thẳng
trong nguyên công đầu tiên mà ngay giữa các nguyên
trong nguyên công đầu tiên mà ngay giữa các nguyên
công cũng cần nắn thẳng như: trước khi mài sau khi
công cũng cần nắn thẳng như: trước khi mài sau khi
tiện…
tiện…

Có thể nắn thẳng bằng các phương pháp sau đây:
Có thể nắn thẳng bằng các phương pháp sau đây:
●Ngắm bằng mắt, nắn bằng búa tay
●Ép thẳng: lắp phôi trên 2 mũi nhọn
của máy tiện rồi dùng bàn dao hoặc
đòn bẩy nắn thẳng
28/05/14

28/05/14
nắn thẳng trên máy ép bằng 2 cách:

Nắn thẳng trên 2 khối V (hình 3.1a);
Nắn thẳng trên 2 khối V (hình 3.1a);

Nắn thẳng trên 2 mũi tâm, một mũi cố định, một
Nắn thẳng trên 2 mũi tâm, một mũi cố định, một
mũi điều chỉnh được. Khi ép, vật và mũi tâm đều di
mũi điều chỉnh được. Khi ép, vật và mũi tâm đều di
chuyển xuống nhờ lò xo, nắn xong là lại di chuyển
chuyển xuống nhờ lò xo, nắn xong là lại di chuyển
về vị trí ban đầu (hình 3.1b).
về vị trí ban đầu (hình 3.1b).
28/05/14
28/05/14
a)
b)
Hình 3.1
a)
a) Sơ đồ
nắn thẳng
trên khối V
b)
b) Sơ đồ
nắn thẳng
trên mũi
tâm
28/05/14
28/05/14

Nắn thẳng trên máy chuyên dùng
Nắn thẳng trên máy chuyên dùng

Máy gồm có một thùng quay. Trong thùng có những bộ
Máy gồm có một thùng quay. Trong thùng có những bộ
con lăn hình Hybepolôit đặt chéo nhau (hình 3.2).
con lăn hình Hybepolôit đặt chéo nhau (hình 3.2).

Những con lăn 1,2,3 vừa quay theo thùng 7 vừa quay
Những con lăn 1,2,3 vừa quay theo thùng 7 vừa quay
quanh bản thân nó. Chúng làm nhiệm vụ nắn thẳng
quanh bản thân nó. Chúng làm nhiệm vụ nắn thẳng
phôi và dẫn phôi đi. Phôi được đặt vào giữa các bộ con
phôi và dẫn phôi đi. Phôi được đặt vào giữa các bộ con
lăn nhờ 2 xe nhỏ 5,9 giữa 2 đầu phôi. Khoảng cách giữa
lăn nhờ 2 xe nhỏ 5,9 giữa 2 đầu phôi. Khoảng cách giữa
2 con lăn có thể điều chỉnh được để thích ứng với các
2 con lăn có thể điều chỉnh được để thích ứng với các
loại đường kính khác nhau
loại đường kính khác nhau
28/05/14
28/05/14
Nắn trên máy nắn chuyên dùng


Hình 3.2
Sơ đồ nắn thẳng trên máy nắn chuyên dùng
28/05/14

28/05/14
Nắn thẳng trên máy cán ren phẳng
Khi ta thay bàn cán ren bằng bàn phẳng. Máy này có
Khi ta thay bàn cán ren bằng bàn phẳng. Máy này có
thể nắm từng đoạn ngắn. Độ chính xác đạt từ 0,05
thể nắm từng đoạn ngắn. Độ chính xác đạt từ 0,05
đến 0,15
đến 0,15
μ
μ
m đối với mỗi mm đường kính trên chiều
m đối với mỗi mm đường kính trên chiều
dài 1m.
dài 1m.
phôi
28/05/14
28/05/14
3. Gia công phá



Mục đích của gia công phá là bóc lớp vỏ ngoài của
Mục đích của gia công phá là bóc lớp vỏ ngoài của
các loại phôi có bề mặt xấu và có sai lệch quá lớn .
các loại phôi có bề mặt xấu và có sai lệch quá lớn .

Máy dùng để gia công phá cần có công suất lớn, độ
Máy dùng để gia công phá cần có công suất lớn, độ
cứng vững cao để đạt năng suất cao, còn độ chính
cứng vững cao để đạt năng suất cao, còn độ chính

xác thì không cần cao lắm.
xác thì không cần cao lắm.
28/05/14
28/05/14
4. Cắt đứt phôi



Đối với phôi thanh ta phải cắt đứt thành từng đọan
Đối với phôi thanh ta phải cắt đứt thành từng đọan
ứng với chiều dài chi tiết hoặc bội số của nó
ứng với chiều dài chi tiết hoặc bội số của nó

Đối với phôi đúc ta phải cắt đậu ngót đậu rót
Đối với phôi đúc ta phải cắt đậu ngót đậu rót

Khi chọn phương pháp cắt đứt ta phải xét tới một số
Khi chọn phương pháp cắt đứt ta phải xét tới một số
yếu tố sau đây:
yếu tố sau đây:
●
Lượng dư ở đầu chi tiết;
●
Độ chính xác cắt đứt;
●
Bề rộng miệng cắt;
●
Năng suất cắt.
28/05/14
28/05/14

Có rất nhiều phương pháp cắt đứt phôi

Cưa tay: năng suất rất thấp , tiết kiệm được vật
Cưa tay: năng suất rất thấp , tiết kiệm được vật
liệu , không đòi hỏi thiết bị phức tạp
liệu , không đòi hỏi thiết bị phức tạp

Cưa máy đi lại :máy cấu tạo đơn giản So với cưa tay
Cưa máy đi lại :máy cấu tạo đơn giản So với cưa tay
thì năng suất cao hơn nhiều
thì năng suất cao hơn nhiều

Cưa đĩa
Cưa đĩa

Cưa đai
Cưa đai

Cắt đứt trên máy tiện.
Cắt đứt trên máy tiện.
28/05/14
28/05/14




Cắt đứt trên máy mài
Cắt đứt trên máy mài



Cắt trên các máy cắt chuyên dùng
Cắt trên các máy cắt chuyên dùng




Cắt bằng cưa ma sát
Cắt bằng cưa ma sát




Cắt đứt bằng tia lửa điện
Cắt đứt bằng tia lửa điện




Cắt bằng tia Laser, Plasma v.v …
Cắt bằng tia Laser, Plasma v.v …




Cũng có thể dùng bào, xọc, phay để cắt đứt.
Cũng có thể dùng bào, xọc, phay để cắt đứt.
28/05/14
28/05/14

Cắt đứt phôi bằng dao phay đĩa
28/05/14
28/05/14
Cắt đứt phôi trên máy tiện
a) Cắt bằng một dao hoặc hai dao đồng thời.
b) Kết cấu dao để tăng độ cứng vững.
28/05/14
28/05/14
Cắt bằng máy cắt chuyên dùng
28/05/14
28/05/14
5. Gia công lỗ tâm


Lỗ tâm là một loại chuẩn tinh phụ dùng để định vị
Lỗ tâm là một loại chuẩn tinh phụ dùng để định vị
thống nhất đối với chi tiết dạng trục (hình3.7). Nó
thống nhất đối với chi tiết dạng trục (hình3.7). Nó
dùng trong quá trình gia công, kiểm tra , và cả sửa
dùng trong quá trình gia công, kiểm tra , và cả sửa
chửa sau này nữa.
chửa sau này nữa.
Hình 3.7
Sơ đồ định vị bằng lỗ tâm
28/05/14
28/05/14
Lỗ Tâm thường có 2 loại
a) Loại đơn giản
b) Có phần vát côn 120
o

để
bảo vệ mũi tâm
Hình 3.8 Kết cấu lỗ tâm
a
b
28/05/14
28/05/14
●
Kiểu a (hình 3.8a): là kiểu lỗ tâm đơn giản nhất, góc
Kiểu a (hình 3.8a): là kiểu lỗ tâm đơn giản nhất, góc
côn của mặt tỳ thường bằng 600. Chỉ trong trường hợp
côn của mặt tỳ thường bằng 600. Chỉ trong trường hợp
chi tiết lớn mới dùng loại có góc côn lớn hơn (750 hoặc
chi tiết lớn mới dùng loại có góc côn lớn hơn (750 hoặc
900 ).
900 ).
●
Kiểu b (hình 3.8b): có phần vát côn 1200 để bảo vệ lỗ
Kiểu b (hình 3.8b): có phần vát côn 1200 để bảo vệ lỗ
tâm tránh sứt mẽ ở cạnh; ngoài ra còn tạo điều kiện để
tâm tránh sứt mẽ ở cạnh; ngoài ra còn tạo điều kiện để
có thể gia công suốt mặt đầu. Loại này được dùng trong
có thể gia công suốt mặt đầu. Loại này được dùng trong
các trường hợp mà phải dùng lỗ tâm nhiều, trong thời
các trường hợp mà phải dùng lỗ tâm nhiều, trong thời
gian dài.
gian dài.
28/05/14
28/05/14
Các yêu cầu của lỗ tâm



Lỗ tâm phải là mặt tựa vững chắc của chi tiết, diện tích
Lỗ tâm phải là mặt tựa vững chắc của chi tiết, diện tích
tiếp xúc phải đủ, góc côn phải chính xác, độ sâu lỗ tâm
tiếp xúc phải đủ, góc côn phải chính xác, độ sâu lỗ tâm
phải đảm bảo.
phải đảm bảo.


Lỗ tâm phải nhẳn bóng để chống mòn và giảm bớt biến
Lỗ tâm phải nhẳn bóng để chống mòn và giảm bớt biến
dạng tiếp xúc, tăng cường độ cứng vững.
dạng tiếp xúc, tăng cường độ cứng vững.


Hai lỗ tâm phải nằm trên một đường tâm để tránh tình
Hai lỗ tâm phải nằm trên một đường tâm để tránh tình
trạng mũi dao tiếp xúc không đều
trạng mũi dao tiếp xúc không đều
28/05/14
28/05/14
Các phương pháp gia công lỗ tâm:


Trong sản xuất hàng loạt nhỏ, người ta có thể gia công
Trong sản xuất hàng loạt nhỏ, người ta có thể gia công
các lỗ tâm trên máy thông thường như máy tiện, máy
các lỗ tâm trên máy thông thường như máy tiện, máy
khoan

khoan


Trong sản xuất hàng loạt lớn và hàng khối, ta dùng
Trong sản xuất hàng loạt lớn và hàng khối, ta dùng
những máy chuyên dùng để khoan tâm. Trên các máy
những máy chuyên dùng để khoan tâm. Trên các máy
này, chi tiết được định tâm bằng khối V và có thể khoan
này, chi tiết được định tâm bằng khối V và có thể khoan
cả hai đầu đồng thời. Ngoài ra còn dùng loại máy liên
cả hai đầu đồng thời. Ngoài ra còn dùng loại máy liên
hợp vừa phay mặt đầu vừa khoan tâm (hình 3.9).
hợp vừa phay mặt đầu vừa khoan tâm (hình 3.9).
28/05/14
28/05/14
Hình 3.9 Sơ đồ vạt mặt khoan tâm trên máy
chuyên dùng
28/05/14
28/05/14
Các loại mũi tâm
a
b c
28/05/14
28/05/14
§3.2 Các phương pháp gia công cắt gọt



Phương pháp tiện
Phương pháp tiện


Bào – Xọc
Bào – Xọc

Phương pháp phay
Phương pháp phay

Khoan –Khoét – Doa
Khoan –Khoét – Doa

Phương pháp chuốt
Phương pháp chuốt

Phương pháp mài
Phương pháp mài
28/05/14
28/05/14
3.2.1 Phương pháp tiện


a) Khả năng công nghệ :
a) Khả năng công nghệ :

Tiện là phương pháp gia công cắt gọt thông dụng nhất,
Tiện là phương pháp gia công cắt gọt thông dụng nhất,
được thực hiện bằng sự phối hợp hai chuyển động :
được thực hiện bằng sự phối hợp hai chuyển động :
chuyển động cắt chính và chuyển động quay tròn của chi
chuyển động cắt chính và chuyển động quay tròn của chi
tiết và chuyển động chạy dao

tiết và chuyển động chạy dao

Tiện thường được thực hiện trên máy tiện. Ngoài ra còn
Tiện thường được thực hiện trên máy tiện. Ngoài ra còn
có thể thực hiện trên máy phay (gia công lỗ), máy khoan,
có thể thực hiện trên máy phay (gia công lỗ), máy khoan,
máy doa ngang, doa đứng.
máy doa ngang, doa đứng.