1
VIỆT NAM ĐẤT NƯỚC CON NGƯỜI
Thành phố Cần Thơ nằm bên hữu ngạn sông Hậu, thuộc vùng Đồng bằng
sông Cửu Long. Đây được xem là thủ phủ của Tây Nam Bộ.
I. Lịch sử và tên gọi
- Vào năm 1698, khi vào Nam kinh lý, Nguyễn Hữu Cảnh đặt ra phủ Gia
Định bao gồm hai huyện là Phước Long và Tân Bình. Thủ phủ Gia Định được
đặt tại khu vực Bến Nghé nơi có nhiều lợi thế về mặt địa lý. Lúc đầu, phủ Gia
Định chỉ gồm miền Đông Nam Bộ nhưng về sau được mở rộng ra cả miền Tây
Nam Bộ. Năm 1739, vùng đất Cần Thơ được khai mở và chính thức có mặt trên
dư đồ Việt Nam với tên gọi là Trấn Giang. Cùng với những thăng trầm của lịch
sử dân tộc, vùng đất Trấn Giang - Cần Thơ đã trải qua nhiều lần thay đổi tên gọi
và địa giới hành chính. Mỗi giai đoạn lịch sử đều ghi dấu những bước phát triển
mới của vùng đất này, tích luỹ nội lực để hơm nay vinh dự gánh vác trọng trách
thành phố trực thuộc Trung ương, thành phố động lực của vùng đồng bằng sông
Cửu Long.
- Ngày xưa, khi chưa lên ngôi vua, Chúa Nguyễn Ánh vào Nam và đã đi
qua nhiều vùng châu thổ sông Cửu Long. Một hơm, đồn thuyền của Chúa đi
theo sơng Hậu vào địa phận Trấn Giang. Đêm vừa xuống, thì đồn thuyền cũng
vừa đến Vàm sông Cần Thơ (bến Ninh Kiều ngày nay). Đoàn thuyền đang lênh
đênh trên mặt nước ở ngã ba sơng này, Chúa nhìn vào phía trong thấy nhiều
thuyền bè đậu dài theo hai bờ sơng, đèn đóm chiếu sáng lập loè. Giữa đêm
trường canh vắng, vọng lại nhiều tiếng ngâm thơ, hị hát, tiếng đàn, tiếng sáo
hồ nhau nhịp nhàng. Chúa thầm khen về một cảnh quan sông nước hữu tình.
Chúa mới ban cho con sơng này một cái tên đầy thơ mộng là Cầm thi giang tức
là con sông của thi ca đàn hát. Dần dần 2 tiếng Cầm thi được lan rộng trong dân
chúng và nhiều người nói lái là Cần Thơ.
II. Vị trí địa lý
Thành phố Cần Thơ là cửa ngõ giao lưu quan trọng về giao thông đường
bộ, đường sông, đường biển và đường hàng không. Giao thông đường bộ theo
quốc lộ 1A về hướng Đông Bắc, Thành phố Cần Thơ cách Thành phố Hồ Chí
Minh 169 km, đến các tỉnh trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long từ 60-190
km. Cuối năm 2008, sân bay quốc tế Cần Thơ đưa vào hoạt động và phát huy
hiệu quả. Ngồi ra, Thành phố có địa hình tương đối bằng phẳng với thời tiết 2
mùa mưa nắng, nước ngọt quanh năm, môi trường sinh thái với nhiều kênh rạch
đã tạo nên một vẻ đẹp hiền hòa của con người Cần Thơ nhân ái và thanh lịch.
Thành phố Cần Thơ nằm ở trung tâm vùng hạ lưu châu thổ sông Cửu
Long, trải dài trên 65 km dọc bờ Tây sơng Hậu với diện tích tự nhiên 1.401 km 2,
dân số năm 2023 có 1.865.172 người. Cần Thơ có 9 đơn vị hành chính bao gồm
5 quận (Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng, Ơ Mơn, Thốt Nốt) và 4 huyện (Vĩnh
Thạnh, Cờ Đỏ, Thới Lai, Phong Điền) với 85 xã phường thị trấn.
2
Về địa hình: Bắc giáp tỉnh An Giang; Đơng giáp tỉnh Đồng Tháp, Vĩnh
Long; Tây giáp tỉnh Kiên Giang; Nam giáp tỉnh Hậu Giang.
Khí hậu, thủy văn: Cần Thơ có khí hậu nhiệt đới, hai mùa rõ rệt: mùa mưa
từ tháng 5 đến tháng 11, mùa khô từ tháng 12 năm trước đến tháng 4 năm sau.
Nhiệt độ trung bình trong năm là 27 độ C, lượng mưa trung bình 1.500-1.800
mm/năm, độ ẩm trung bình là 83%. Nằm trong giới hạn: 105 độ 13’ 38’’ – 105
độ 50’ 35’’ kinh độ Đông. 9 độ 55’ 08’’ – 10 độ 19’ 38’’ vĩ độ Bắc. Nên trong
một năm Cần Thơ có 2 lần mặt trời chiếu thắng góc và ảnh hướng của triều
cường vào tháng 3 không đáng kế. Vào ngày 1, 15/ 9-10 (âm lịch) mới bị ảnh
hưởng của triều cường.
- Nguyên nhân: Hiện tượng triều cường phụ thuộc vào lực hấp dẫn giữa
mặt trăng và mặt trời với trái đất. Triều cường xảy ra khi mặt trăng, mặt trời và
trái đất nằm trên cùng một đường thẳng, đó là 2 thời điểm trong tháng:
+ Ngày 30,1 âm lịch: lúc này mặt trăng nằm giữa mặt trời và trái đất
+ Ngày 15,16 âm lịch: lúc này trái đất nằm giữa mặt trăng và mặt trời.
Vào thời điểm này, mặt trăng và trái đất ở khá gần nhau nên lực hấp dẫn càng
lớn, do vậy xảy ra hiện tượng triều cường.
- Hiện tượng triều cường mạnh nhất là vào mùa đông, mùa hè là lúc triều
cường yếu nhất.
Tài nguyên thiên nhiên: Cần Thơ nằm ở khu vực bồi tụ phù sa của sông
Mêkong, trong đó Sơng Hậu là con sơng lớn với chiều dài chảy qua thành phố là
65 km. Sông Cái Lớn dài 20 km có khả năng tiêu thốt nước tốt. Sơng Cần Thơ
dài 16 km đổ ra sông Hậu, nước ngọt quanh năm, hệ thống kênh rạch dày đặc
nên thuận lợi cho phục vụ sản xuất nông nghiệp.
III. Thành phố du lịch
Từ những thập niên về trước, Cần Thơ được đánh giá là thủ phủ và khu
đô thị hạt nhân của vùng miền Tây Nam Bộ. Ở thời điểm hiện tại, Cần Thơ trở
thành vùng trung tâm kinh tế chính của Đồng bằng Sơng Cửu Long.
Bên cạnh đó, Cần Thơ cịn nổi tiếng với nhiều địa điểm tham quan đẹp,
thú vị. Tại Cần Thơ, có 3 dân tộc chính đang sinh sống là: Khmer, Kinh và Hoa.
Nhiều du khách đến Cần Thơ, họ cảm thấy thích thú trong suốt chuyến du lịch
khơng chỉ bởi cảnh quan đẹp, mà cịn ấn tượng với lối sống mộc mạc, giản dị
của những con người ở miền quê sông nước. Nhất là với các du khách nước
ngoài, họ cảm nhận được con người nơi đây mang đậm vẻ đẹp chất phác, phóng
khống và sự hiếu khách. Chính vì vậy, các khu du lịch Cần Thơ ngày càng trở
nên phát triển và thu hút hàng nghìn người trong và ngoài nước đến tham quan.
Một số điểm du lịch nổi tiếng như :
1. Bến Ninh Kiều
Khi nhắc đến khu du lịch Cần Thơ, chắc hẳn ai ai cũng biết đến địa danh
Bến Ninh Kiều. Bến Ninh Kiều đã có từ thời vua Gia Long thuộc triều Nguyễn.
Thời xưa, Bến Ninh Kiều thực chất là chỉ là một bến sông ở đầu chợ Cần
3
Thơ. Trải qua từng cột mốc thời gian, Bến Ninh Kiều ngày càng trở nên phát
triển hơn nhưng vẫn giữ được vẻ đẹp riêng. Từng khung cảnh thiên nhiên đầy
thơ mộng, vị trí thuận lợi nhìn ra dịng sơng Hậu càng khiến phong cảnh trở nên
hữu tình hơn. Hịa mình cùng thiên nhiên là cảnh đẹp trong nhịp sống hiện đại
và năng động của người dân, tất cả đã tạo nên một bức tranh ấn tượng, thu hút
nhiều du khách đến tham quan.
2. Vườn Cò Bằng Lăng
Vườn Cò Bằng Lăng là một địa điểm tham quan tự phát. Vào năm 1983,
khu vườn đã có tổng diện tích lên đến 13.097m 2. Cho đến ngày nay, nhằm phục
vụ nhu cầu du lịch, Vườn Cị Bằng Lăng đã mở rộng quy mơ lên đến
16.500m2. Vườn Cò Bằng Lăng gây ấn tượng cho du khách trong và ngoài nước
bởi âm thanh sống động của tiếng chim cò, tiếng vỗ cánh đã tạo nên một giai
điệu thú vị. Bên cạnh đó, với diện tích rộng lớn, Vườn Cò Bằng Lăng càng thu
hút nhiều đàn cò tập trung về đây. Hiện nay, các lồi cị xuất hiện với hơn 20
lồi khác nhau, như: cị rán, cị xanh, cị sen, cị quắm, cị bơng, ... và một số lồi
khác như: bồ nơng, vạc, bìm bịp, diệc, điên điển tạo nên khung cảnh đẹp và bình
yên đến lạ. Khi đến khu du lịch Cần Thơ - Vườn Cò Bằng Lăng, du khách nên
tham quan vào khoảng tháng 8 âm lịch đến tháng Giêng hằng năm, vì đây là thời
điểm sản sinh của đàn cò, chúng sẽ tề tựu về đây nhiều hơn, khơi dậy khơng
gian bởi âm thanh ríu rít gọi nhau làm nức lòng du khách.
3. Giàn Gừa
Giàn Gừa là một khu di tích lịch sử nổi tiếng và cũng là nơi tượng trưng
cho niềm tự hào của người dân Tây Đơ. Khu di tích lịch sử Cần Thơ Giàn Gừa
được ví như một chứng nhân lịch sử hào hùng, bởi nơi đây từng gắn bó với
những trận chiến ác liệt của quân và dân ta. Trong những năm đầu của cuộc
Kháng chiến chống Pháp, các chiến sĩ cách mạng đã đến Giàn Gừa lập căn cứ và
hoạt động theo nhiều cách khác nhau.
4. Vườn du lịch Mỹ Khánh
Làng du lịch Mỹ Khánh là nơi đầu tiên bạn nên đến trải nghiệm khi khám
phá các khu du lịch Cần Thơ. Đây là điểm du lịch rất hấp dẫn với diện tích lớn
nhất Đồng bằng sông Cửu Long lên đến 50.000 m 2. Đặc biệt hơn, bạn có thể
tham quan vườn sinh thái Cần Thơ với hơn 20 loại trái cây đặc trưng của miền
Tây như nhãn, sầu riêng, măng cụt, … và thưởng thức ngay những loại trái cây
tươi ngon tại vườn. Ngồi ra, du khách cũng có thể tham gia các trải nghiệm thú
vị như: cưỡi ngựa kéo, câu cá, chèo thuyền, xích đu, đạp xe, câu cá. Với nhiều
hoạt động vui chơi thú vị và dịch vụ chu đáo, chuyên nghiệp, chắc chắn bạn sẽ
trải qua một ngày khó qn tại nơi này.
5. Cồn Sơn
Cồn Sơn có diện tích khoảng 70ha đất đai màu mỡ, được phù sa bồi đắp
quanh năm, vườn cây xanh tốt. Người dân nơi đây thật thà, chất phác và hiếu
khách, nhiệt tình. Cồn Sơn mang trong mình sự gần gũi, dễ mến làm say lịng
bất cứ du khách khó tính nào khi ghé thăm nơi đây. Điểm hấp dẫn nhất của khu
4
du lịch Cồn Sơn chính là mơ hình du lịch cộng đồng, mang đến những trải
nghiệm mới cho mỗi hành trình khám phá. Du lịch cộng đồng có nghĩa là tất cả
các hộ gia đình cùng làm du lịch. Mọi người ở đây thỏa thuận với nhau trên cơ
sở “tình làng nghĩa xóm”. Mỗi gia đình đều có đặc điểm riêng. Nhà nào có
vườn rau được trưng bày ra để du khách lựa chọn. Nhà nào có bè cá sẽ dẫn
khách đến tham quan. Những hộ có kinh nghiệm sẽ hướng dẫn khách làm bánh.
Mỗi hộ gia đình đều có mục đích và khu vực riêng. Tất cả đều tạo thành một tập
thể hỗ trợ, bù đắp cho nhau để Cồn Sơn ngày càng phát triển du lịch và để lại
những ấn tượng tốt đẹp trong lịng du khách.
6. Đình Bình Thủy
Đình Bình Thủy nằm bên cạnh Chùa Ơng, đây cũng là địa điểm tham
quan yêu thích của nhiều du khách khi đến với Đất Tây Đô. Vẻ đẹp kiến trúc
mang những nét đặc trưng riêng của miền Tây Nam Bộ càng được thể hiện rõ
nét hơn khi bạn đến thăm Đình Bình Thủy. Nếu du khách là người “sành” về
kiến trúc đình đền chùa, chắc chắn bạn sẽ thấy được sự khác biệt của ngơi đình
Bình Thủy so với các ngơi đình ở miền Bắc.
Đây là nơi khơng chỉ lưu giữ những giá trị văn hóa miền Tây sơng nước,
mà còn là nơi ghi nhớ những truyền thống cội nguồn một thời. Cùng với nhiều
hoạt động, sinh hoạt văn hóa khác, Đình Bình Thủy đã tạo được bản sắc riêng và
trở thành niềm tự hào của người dân. Khi đến thăm Đình Bình Thủy, du khách
khơng chỉ có cơ hội chiêm ngưỡng lối kiến trúc mới lạ, độc đáo mà cịn có cơ
hội hịa mình vào khơng khí lễ hội đặc sắc tại đình.
7. Cầu đi bộ Cần Thơ
Cầu đi bộ Cần Thơ hay cịn gọi là Cầu tình yêu Cần Thơ tuy mới được
xây dựng từ năm 2016 nhưng đã trở thành điểm du lịch thu hút nhiều du khách
với các hoạt động thưởng ngoạn và chụp ảnh. Cầu đi bộ Cần Thơ cũng là niềm
tự hào của người dân địa phương nơi đây.
8. Chợ nổi Cái Răng
Chợ nổi Cái Răng cũng là chợ đầu mối chuyên mua bán các loại rau củ
của vùng. Chợ nhóm từ 2-3 giờ sáng, nhộn nhịp nhất vào khoảng 4-6 giờ sáng,
hoạt động mua bán diễn ra cả ngày. Vì là chợ đầu mối nên hàng hóa tập trung ở
đây với số lượng tương đối lớn. Mỗi mặt hàng đã được phân loại cho đồng đều
về chất lượng, kích cỡ. Phương tiện di chuyển và chuyên chở hàng hóa chủ yếu
là ghe bầu. Nét độc đáo và đặc điểm chính của chợ nổi Cái Răng là chuyên mua
bán các loại rau củ, trái cây của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Thuở xưa, chợ
nổi hình thành vì hệ thống giao thơng đường thủy giữ vai trị gần như độc tơn.
Trong khi nhu cầu thương mại ngày càng tăng cao mà việc đi lại ln gắn với
dịng sơng, bến nước nên điểm giao sơng, bùng binh trở thành địa điểm lý tưởng
để người ta tụ tập mua bán.
9. Thiền viện Trúc Lâm
Là địa điểm du lịch tâm linh nổi tiếng, du khách đến đây vừa có thể tham
quan, vãn cảnh thiền viện lớn nhất miền Tây, tìm được sự thanh thản, bình yên
5
khi tâm hồn xao động, cầu bình an. Địa chỉ Thiền viện Trúc Lâm nằm ở xã Mỹ
Khánh, huyện Phong Điền, thuộc thành phố Cần Thơ, cách trung tâm thành phố
khoảng 15 km, là một ngôi chùa nổi tiếng, mang nhiều nét văn hóa kiến trúc thời
Lý - Trần. Thiền viện Trúc Lâm Cần Thơ là một trong những công trình Phật
giáo lớn nhất ở Tây Nam Bộ./.