Liquidity vs solvency

Liquidity vs Solvency
Ngân hàng nói riêng và các công ty tài chính nói chung có hai mối đe dọa chính
đến sự tồn tại của mình: liquidity (khả năng thanh khoản?) và solvency (khả
năng thanh toán?). Vì tầm quan trọng đặc biệt của hệ thống ngân hàng, các
nước phát triển thường có những cơ chế trợ giúp cho các tổ chức này khi họ
gặp phải một hoặc hai khó khăn trên.
Về nguyên tắc, ngân hàng trung ương có trách nhiệm trợ giúp liquidity (như
discount window của Fed) còn bộ tài chính giúp đỡ phần solvency (như trường
hợp bộ tài chính Thụy điển trợ giúp cho các ngân hàng này trong cuộc khủng
hoảng ngân hàng 1992). Trong trường hợp trợ giúp liquidity, NHTƯ sẽ cho các
NHTM vay, thường với lãi suất cao hơn target rate và có thế chấp bằng các tài
sản an toàn như trái phiếu chính phủ. Bởi vậy về nguyên tắc NHTƯ sẽ có lợi
nhuận từ việc trợ giúp liquidity này. Ngược lại, khi BTC trợ giúp solvency, các
NHTM thường đã rơi vào hoàn cảnh thua lỗ và cần phải được bơm tiền trực tiếp
vào capital base, cho nên đa số các cuộc trợ giúp solvency sẽ tốn kém cho ngân
sách chính phủ, hay nói cách khác là có wealth transfer từ taxpayers sang bank
owners.
Trong kế hoạch giải cứu ban đầu của Paulson (không có government ownership)
có một điều nghịch lý là sự thành công của kế hoạch này chỉ có thể đạt được
nếu underlying problem là liquidity chứ không phải solvency (see Richard
Baldwin). Nhưng nếu vậy thì trách nhiệm giải cứu phải là của Fed chứ không
phải của Treasury. Paulson có thể lập luận lần này khác, Fed không đủ tiềm lực
để thực thi một kế hoạch giải cứu lớn như vậy. Nhưng Fed vừa rồi "giải cứu" cho
các ngân hàng trung ương khác với tổng số committed money lên đến $620bn,
không kém Paulson's plan là mấy (update: đến 01/10/2008 theo balance sheet
của Fed, tổng số tiền Fed đã chi ra lên đến $1.25 trillion). Paulson lại có thể lập
luận khủng hoảng lần này kết hợp cả liquidity lẫn solvency crisis nên mình Fed
không giải quyết được. Nghe có vẻ có lý nhưng Paulson thừa biết rằng Treasury
muốn dùng taxpayers' money để giải cứu thì sẽ phải xin phép QH, vừa phức tạp
vừa mất thời gian. Tại sao không để Fed giải cứu phần liquidity trước rồi Paulson
vào dọn dẹp các insolvent banks sau?

Conspiracy theory: Paulson muốn gộp chung hai cuộc giải cứu lại để buộc QH
phải thông qua cùng một lúc. Nếu Fed giải cứu thành công liquidity crisis thì rất
khó QH sẽ duyệt cho Paulson đem tiền của taxpayers đi giải cứu các CEOs giầu
có ở Wall street.