Dạy tốt bài “ Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7 sách Kết nối tri thức

Dạy tốt bài “ Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7

MỤC LỤC
TT

Nội dung

Trang

1

A. ĐẶT VẤN ĐỀ

2

2

I. Lý do chọn đề tài

2

3

1. Cơ sở lý luận:

2

4

2. Cơ sở thực tiễn:

2

5

II. Mục đích nghiên cứu

3

6

III. Đối tượng nghiên cứu và khách thể nghiên cứu

3

7

IV. Phạm vi đề tài

3

8

V. Phương pháp nghiên cứu.

3

9

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

4

10

I. Cơ sở lý luận

4

11

II. Cơ sở thực tiễn

4

12

III . Các giải pháp thực hiện

7

13

1. Giải pháp 1

7

2. Giải pháp 2

8

15

III. Kết quả đối chứng

11

16

C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

11

14

1


Dạy tốt bài “ Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7

A. ĐẶT VẤN ĐỀ

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1. Cơ sở lý luận
Phân môn Vẽ trang trí là một trong bốn phân mơn của mơn Mĩ thuật góp phần
tác động trực tiếp đến việc giáo dục thẩm mĩ cho học sinh. Trong chương trình
học của Trung học cơ sở, học sinh được học những khái niệm cơ bản về màu
sắc, được học trang trí cơ bản và xuyên suốt cả bốn khối học là trang trí ứng
dụng gắn liền với cuộc sống của các em. Trong q trình dạy học mơn Mĩ thuật
khèi 7, tơi nhận thấy việc dạy và học ịn nhiều hạn chế, kết quả học tập phân
mơn Vẽ trang trí chưa được tốt. Phân mơn Vẽ trang trí là một phân mơn quan

trọng và có tác động trực tiếp đến giáo dục thẩm mĩ và nhận thức của các phân
môn khác.
Là một giáo viên dạy môn Mĩ thuật, tôi luôn luôn suy nghĩ, tìm tịi những
phương pháp dạy học có hiệu quả, tìm ra những giải pháp tốt, áp dụng phù hợp
với học sinh để việc dạy và học môn Mĩ thuật nói chung và phân mơn Vẽ trang
trí nói riêng đạt hiệu quả cao.
Chính vì vậy, tơi đã tìm hiểu và nghiên cứu đề tài: Dạy tốt bài “ Hình ảnh di tích
trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7

Dạy học theo phương pháp hiện đại là phương pháp lấy học sinh làm trung tâm,
phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh. Với phương pháp này, trong q
trình giảng dạy, người giáo viên ln đóng vai trị trọng tài, hướng dẫn học sinh
thực tập, tự phát hiện vấn đề và tự giải quyết vấn đề. Hay nói một cách khác,
mục đích chính của phương pháp dạy học hiện đại là tăng cường hoạt động tích
cực, độc lập sáng tạo của học sinh trong học tập. Để đạt mục đích đó, người giáo
viên trong giờ lên lớp giảng bài phải hấp dẫn, lôi cuốn được sự chú ý của học
sinh, phát huy hết vai trò của người giáo viên, linh hoạt sử dụng các phương
pháp dạy học khác nhau như vấn đáp, thuyết trình, khơi gợi, dẫn giải một cách
hợp lý, luôn sáng tạo. Cần tăng cường sử dụng phương pháp vấn đáp gợi mở,
nêu vấn đề qua hệ thống câu hỏi. Các bước lên lớp phải khoa học, sáng tạo với
khối lượng kiến thức tinh giản, sâu, phù hợp với phương châm “Học mà chơi,
chơi mà học”, giáo dục cho học sinh những kiến thức cơ bản về nghệ thuật, xây
dựng ở các em những cảm thụ thẩm mỹ hình thành và phát triển nhân cách cho
học sinh. Cố gắng duy trì và phát huy được những đặc điểm riêng biệt tất có cá
tính ở mỗi em.
2. Cơ sở thực tiễn:
Với yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học tích cực, phát huy tính làm
việc hiệu quả của học sinh, người giáo viên cần phải linh hoạt xây dựng lại hệ
thống kiến thức của bài sao cho dễ hiểu, dễ nhớ, dễ hình dung kiến thức khi áp
dụng vào bài thực hành, tạo hứng thú học tập cho các em.

2


Dạy tốt bài “ Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7

Nội dung kiến thức của của bài: Tìm hiểu về tem bưu chính, biết chọn lọc,
khai thác vẻ đẹp của di tích cho ý tưởng thiết kế tem bưu chính. Biết mo phỏng một
di thích trong thiết kế, trình bày tem bưu chính đơn giản.. Các em biết lựa chọn
hình ảnh phù hợp với mẫu tem bưu chính mà mình muốn thiết kế.. Bên cạnh đó
giáo viên giúp các em nắm vững cách sắp xếp bố cục và phát huy tính tìm tịi, sáng
tạo của học sinh. Những hình ảnh trong bài đều gắn liền với cuộc sống quen thuộc
thường ngày rất gần gũi với các em, như: các đình, chùa, miếu… Điều đó đã tạo sự
thuận lợi cho học sinh thể hiện bài vẽ của mình và nâng cao kiến thức bộ mơn.
Với thực tiễn đối tượng học sinh của trường THCS thì hầu hết các em là
con em học sinh ở nông thôn sự nhận thức của các em tương đối tốt. Nhưng bên
cạnh đó vẫn cịn một số em khơng có điều kiện và một số em khơng có năng
khiếu, vì vậy giáo viên cần phải biết cô lọc lại hệ thống kiến thức, giúp các em
dễ dàng áp dụng những kiến thức đó là một việc hết sức cần thiết. Qua quá trình
giảng dạy nhiều năm ở trường THCS, nắm bắt được tình hình thực tế trên, tơi đã
có sáng kiến này và đã thực hiện rất thành công trong quá trình giảng dạy ở năm
học 2022 -2023. Đây là một chương trình mĩ thuật mới thay sách, tơi đã áp dụng
ln nhưng cũng có những kết quả nhất định trong giảng dạy tại trường THCS
Cao Viên.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
- Giúp học sinh nắm bắt được các bước vẽ nhanh, súc tích và thể hiện bài
vẽ “Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” có hiệu quả.
- Tạo sự hứng thú, say mê học tập và sáng tạo của học sinh đối với mơn
học nói chung.
Học sinh tạo ra được những sản phẩm có chất lượng, có giá trị
III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU

1. Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu là học sinh lớp 7 ở
trường THCS Cao Viên, huyện Thanh Oai, Thành phố Hà Nội.
2. Kế hoạch nghiên cứu:
Từ tháng 8 năm 2022 đến tháng 2 năm 2023
IV. PHẠM VI ĐỀ TÀI
Sử dụng một số phương pháp giảng dạy và xây dựng các bước vẽ khoa học, súc
tích trong phân mơn vẽ trang trí của bộ mơn Mĩ thuật ở chương trình lớp 7
THCS.
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Phương pháp nghiên cứu lý luận: Thu thập những thông tin lý luận về
nguồn nhân lực giáo viên, chương trình giáo dục phổ thông mới trên các tập san
giáo dục, các bài tham luận, trên Internet.

3


Dạy tốt bài “ Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7

- Phương pháp quan sát: Quan sát việc tổ chức phát triển nguồn nhân lực
giáo viên ở Trường THCS
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:
+ Tham khảo những bản báo cáo, tổng kết hằng năm của nhà trường.
+ Tham khảo kinh nghiệm của đồng nghiệp trong trường và trường bạn.
- Phương pháp quan sát, phân tích
- Phương pháp tổng hợp, phương pháp thực nghiệm giảng dạy
- Phương pháp kiểm tra đánh giá.
- Tiến hành thực hiện chuyên đề.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1. Đặc điểm tình hình dạy học Mĩ thuật tại trường THCS Cao Viên

1.1. Thuận lợi
- Trường THCS Cao Viên nằm tại Ngã Tư thôn Trung Cao Viên, giao thơng
thuận tiện. Trường có một khu nên việc giảng dạy và thống nhất chương trình
thuận lợi. Là trường tiên tiến xuất sắc nhiều năm nên có bề dày trong dạy học.
Phong trào học tập và các hoạt động đoàn thể của trường luôn là đơn vị dẫn đầu
trong huyện.
- Địa bàn hầu hết dân cư sống bằng nghề buôn bán. Gia đình có kinh tế khá
giả, học sinh được mua sắm, chuẩn bị đồ dùng học tập đầy đủ và chu đáo.
- Môn học Mĩ thuật là môn học độc lập có kiểm tra, đánh giá. Là một trong
những tiêu chí để xét lên lớp trong chương trình thcs.
- Các tiết dạy học mơn Mĩ thuật nói chung và phân mơn vẽ trang trí nói riêng
được học sinh chuẩn bị và làm bài đầy đủ. Đặc biệt với bài “Hình ảnh di tích
trong thiết kế tem bưu chính” cũng rất thuận lợi vì q hương Cao Viên có
những di tích như: Đền Vĩ, đền Đống, di tích chùa thơn Trung thờ Hồ chủ tịch…
Rất thuận lợi cho học sinh quan sát, học hỏi
1.2.Khó khăn
- Về phía nhà trường: Đồ dùng, tranh ảnh minh họa cho các đề tài còn hạn
chế đặc biệt ở bài “Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính. Chưa có đủ
máy chiếu đa năng, ti vi phục vụ trong các phòng học. số lượng lớp học đông
mà cơ sở vật chất lại chưa đầy đủ, khơng có đủ phịng học nên cũng chưa có
phịng nghệ thuật riêng điều đó có phần hạn chế trong q trình học( Tại thời
điểm tơi dạy bài này).
- Đới với giáo viên: Phương pháp dạy học cũ vẫn còn như một lối mịn khó
thay đổi. Sự áp đặt vẫn chưa thể một sớm một chiều xóa được nên thường
hướng dẫn qua trên sách vở, không sử dụng nhiều các phương pháp và hình
thức tổ chức học tập mới mà chủ yếu là sử dụng phương pháp gợi mở và vấn
đáp. Sự minh họa bài trên bảng còn hạn chế, chưa thực sự đi sâu nghiên cứu
4

Dạy tốt bài “ Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7

những phương pháp dạy học mới để tạo hứng thú nâng cao chất lượng môn học.
Chính điều đó làm cho các đối tượng học sinh tham gia học tập chưa đờng đều.
- Phía gia đình và học sinh: phụ huynh có ý cịn coi nhẹ môn học, cho rằng
đây là môn học phụ không quan trọng. Chủ yếu hướng con em mình vào những
mơn học chính. Học sinh bị áp lực ảnh hưởng tư tưởng của cha mẹ, cộng với sự
phức tạp đòi hỏi tính kiên nhẫn, sáng tạo từ phân mơn vẽ trang trí nên hầu như
những học sinh vẽ chưa đẹp làm bài qua quýt cho xong, những học sinh vẽ tốt
thì làm bài theo lối mịn. Hình vẽ chệch choạc, màu vẽ ẩu, nhiều học sinh làm
bài mang tính hình thức chống đối cho có bài. Những yếu tố đó đã tác động trực
tiếp đến cả thầy và trị khơng mấy hào hứng làm cho chất lượng phân mơn vẽ
trang trí không cao.
Để nắm bắt sát thực, tôi đã tiến hành khảo sát nhận thức thực tiễn của học
sinh lớp 7 bài “ Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7 tại một số
lớp .
2. Kết quả điều tra.
2.1. Kết quả điều tra
Kết quả đạt được khi chưa áp dụng:
Lớp

Sĩ số học
sinh

Chưa đạt yêu cầu
Số lượng

Phần trăm (%)

Đạt yêu cầu

Số lượng Phần trăm (%)

7A2

40

8

20%

32

80%

7A4

40

6

15%

34

85%

7A8

42

7

16%

3

84 %

2.2. Phân tích kết quả thực trạng:
Qua điều tra thực tế tơi nhận thấy học sinh vẽ chưa tốt về phần hình ảnh và
phần chữ trên tem là 19,78% mà số học sinh vẽ đạt về phần chữ, phần hình, cách
sắp xếp bố cục tốt là 80,22%, số học sinh cần phải chỉnh sửa lại khá nhiều. Kết
quả như vậy cũng không làm tôi bất ngờ, từ thực tế giảng dạy và qua chất lượng
các bài vẽ của học sinh tôi rút ra các nguyên nhân sau:
Nguyên nhân khách quan
- Học sinh chưa biết cách quan sát hình ảnh di tích, đặc điểm của tem, kiểu
chữ trên tem, sắp xếp bố cụ giữa phần chữ và phần hình chưa hợp lý, màu sắc
cịn mờ nhạt, chưa biết cách tơ, vẽ màu làm sao cho đẹp.
- Các em chưa được tham khảo nhiều tranh ảnh các di tích, do hiện giờ
internet vừa là phương tiện liên lạc tiện lợi, nhưng bên cạnh đó các em cũng dần
5


Dạy tốt bài “ Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7

xa dời với những cánh tem thư, hầu như học sinh chỉ tiếp xúc với tem thư (tem
bưu chính) vào những dịp viết thư UPU do nhà trường phát động, và hiện giờ
cũng rất hiếm học sinh sưu tầm tem như trước, hay nói cách khác là tem thư rất
xa lạ với các em học sinh lớp 7.
- Giáo viên ít được giao lưu học hỏi thêm kinh nghiệm trong các tiết dạy

mẫu của chuyên đề.
- Môn Mĩ thuật chưa nhận được sự quan tâm đúng đắn.
Nguyên nhân chủ quan
- Do một số học sinh chưa thấy hết tầm quan trọng của phân môn vẽ ttrang trí
và mơn Mĩ thuật nói chung trong hoạt động giáo dục nhà trường.
- Một số học sinh đồ dùng cịn thiếu nên khơng hồn thành bài.
- Phần nữa, trình độ học sinh cịn hạn chế; hình thức động viên khen thưởng
và nhắc nhở phê bình của giáo viên cịn thiếu phong phú. Học sinh chưa thực sự
phấn khích tham gia hoạt động học tập trên lớp, chưa thấy rõ vai trò của việc
dạy và học trên lớp.
- Kỹ năng vẽ hình của học sinh cịn hạn chế là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến
chất lượng bài vẽ tranh chưa cao:
+ Để hoàn thành bài vẽ các con phải biết cách quan sát các di tích, quan sát
cách bố trí chi tiết trên temt. Đây là nguyên nhân chủ yếu làm cho các em khó
khăn trong việc hồn thành bài mặc dù các em rất muốn được vẽ.
+ Hình vẽ đơn giản thiếu sự đa dạng, phong phú làm cho bài vẽ khơng sinh
động, nhạt nhẽo mang tính chất vẽ để hoàn thành bài.
+ Phần nhiều các bài vẽ hình đã yếu nhưng màu lại chưa vẽ cẩn thận nên bài
kém chất lượng. Nhiều học sinh vẽ hình rất tốt nhưng khi hồn thành bài thì chất
lượng bài vẽ khơng cao vì thiếu tính kiên nhẫn vẽ màu ẩu
+ Nhiều bài vẽ hình và màu cũng rất cẩn thận nhưng bài thiếu sự đậm đà
hấp dẫn có lẽ các em còn nhút nhát, thiếu tự tin trong việc thể hiện bài.
+ Thực hành cá nhân nên rất dễ gây nhàn chán cho học sinh khi làm bài,
không phát huy hết khả năng sáng tạo và tinh thần thân thiện đoàn kết của các
em.
+ Cách đánh giá xếp loại Đ (Đạt) và CĐ (Chưa đạt) tạo cho các em cách
nghĩ “vẽ rất đẹp cũng là Đ, vẽ ở mức hoàn thành cũng là Đ”. Nên nó hạn chế sự
nhiệt tình và thể hiện mình ở nhiều em.
Kết luận: Do những nguyên nhân khách quan và chủ quan trên nên hiệu quả
của việc dạy học Mĩ thuật nói chung và phân mơn vẽ tranh nói riêng ở trường

THCS chưa cao. Bằng những biện pháp hữu hiệu nhằm nâng cao hiệu quả phân
mơn, tơi đã có một số biện pháp mới nhằm phát huy các ưu điểm và khắc phục

6


Dạy tốt bài “ Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7

những nhược điểm của vấn đề này, rèn luyện cho các em khả năng vẽ hình tự
tin, giúp các em hào hứng, say mê, mạnh dạn hơn trong các bài vẽ “ Hình ảnh
di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7 ” qua đó nâng cao chất lượng mơn
học.
2. Các u cầu của nguồn nhân lực giáo viên đáp ứng chương trình
giáo dục phổ thơng mới
Giáo viên hầu hết đã được tập huấn về sách mới, đáp ứng đầy đủ yêu cầu
giảng dạy của bộ môn
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN
Từ thực tế giảng dạy môn Mĩ thuật tôi thấy: Các em rất u thích Mĩ thuật,
vì qua đó các em được tiếp xúc, làm quen với một số tác phẩm hội hoạ nổi tiếng
của các họa sĩ nổi tiếng và một số bài vẽ đẹp của các bạn cùng trang lứa không
những ở trong nước mà cả của quốc tế.
Qua quan sát và điều tra cơ bản ở các trường thuộc địa bàn thành phố Đông Hà
cụ thể ở trường THCS Cao Viên, cho thấy:
a.Về phía nhà trường:
- Có phịng chức năng “Giáo dục Mĩ thuật” trang thiết bị, đồ dùng dạy học mơn
mĩ thuật nói chung và phân mơn thường thức mĩ thuật nói riêng tương đối khá
đầy đủ, giá vẽ, nhưng chưa có tranh trong bộ đồ dùng dạy học một phần cũng là
do sách mới, chương trình mới nên chưa cập nhật kịp thời nên khơng có để các
em quan sát.
- Tại thư viện trường có các tài liệu tham khảo liên quan đến mĩ thuật cũng như

mĩ thuật thế giới nhưng cũng chỉ gói gọn trong nội dung chương trình vì vậy
phần nào hạn chế những hiểu biết của các em.
- Các trường đã kết nối internet nhưng học sinh chưa có thói quen tìm hiểu trên
mạng do đó những thơng tin mở rộng về mĩ thuật các em vẫn chưa cập nhật.
b. Về phía học sinh:
Qua khảo sát cho thấy:
- Đa số học sinh có đầy đủ SGK, dụng cụ học tập như giấy, bút chì, màu vẽ…
- 90% học sinh thích học mơn mĩ thuật, 10% khơng thích học do khơng có năng
khiếu.
Từ thực trạng đó, tơi nhận thấy cần thiết phải tìm ra các biện pháp thực
hiện để dạy tốt hơn nữa phân môn vẽ trang trí cụ thể ở bài “Hình ảnh di tích
trong thiết kế tem bưu chính”
III. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
1.
Đồ dùng trực quan:
- Chuẩn bị các hình ảnh để cho học sinh quan sát: Gồm những hình ảnh về
những con tem trong thực tế, sưu tầm thêm những hình ảnh tem bưu chính trên

7


Dạy tốt bài “ Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7

mạng internet, chuẩn bị hình ảnh các di tích tiêu biểu của nước Việt Nam và
một số nước lân cận, ảnh chụp các di tích, video quay những di tích gần gũi tại
quê hương Cao Viên
- Chuẩn bị, thước kẻ, phấn màu Lục giác để hướng dẫn
- Thị phạm trực tiếp lên bảng cho học sinh quan sát nắm được cách thực hiện.
- Video cách thực hiện chi tiết của bài
1. Lựa chọn và sử sụng đồ dùng dạy học:

Trong bài dạy kết hợp đồ dùng dạy học như mẫu thật, hình ảnh, tranh
vẽ… đúng lúc, phù hợp thì chất lượng bài học càng được phát huy. Biết kết hợp
nhịp nhàng giữa lời giảng và động tác chỉ đồ dùng dạy học, cùng với nét vẽ
nhanh minh họa trên bảng để cho sự lĩnh hội của học sinh được “đồng thời”
bằng cả thị giác và thính giác.
Nên có phong cách truyền đạt dễ hiểu, đủ thời gian để học sinh kịp quan
sát, ghi nhận, tiếp thu kiến thức.
Để khai thác triệt để chức năng của đồ dụng dạy học, giáo viên nên chuẩn
bị những câu hỏi sát với nội dung bài, phù hợp với đồ dùng dạy học, với từng
đối tượng học sinh. Hướng dẫn học sinh rút ra các nhận xét, kết luận từ đồ dùng
dạy học, chỉ ra được đâu là cái “được”, đâu là cái “chưa được” và cần phải khắc
phục như thế nào…
Ở phần “Quan sát”, giáo viên nên cho học sinh tự quan sát, nhận xét theo
ý kiến riêng của mình nhằm phát huy tính tự tìm tịi, học hỏi của các em, khắc
sâu kiến thức cho các em, sau đó giáo viên mới gợi mở thêm bằng các câu hỏi.
Cuối cùng, giáo viên rút ra kết luận bằng những kinh nghiệm sư phạm của mình,
từ đó học sinh có thể nhận ra cái sai, cái đúng trong kiến thức của bản thân.
2. Phương pháp xây dựng, truyền đạt các quy trình tiến
hành bài thực hành “Thiết kế tem bưu chính”:
Ngồi những phương pháp dạy học mới theo u cầu của Bộ Giáo dục và
Đào tạo, việc giáo viên truyền đạt kiến thức cho học sinh là một phương pháp
hết sức quan trọng để các em rèn luyện kỹ năng thực hành của mình. Nếu giáo
viên hướng dẫn trình tự các bước vẽ sơ sài, thiếu hoặc sai kiến thức thì bài vẽ
của học sinh sẽ thiếu sự cân đối về bố cục, sai lệch về hình mảng, đường nét…
Do đó, giáo viên cần nghiên cứu kỹ bài, xây dựng các bước vẽ theo một hệ
thống nhất định, cô đọng, súc tích, có liên quan
* Phương pháp quan sát.
- Phương pháp quan sát có một vai trị quan trọng đối với phân mơn vẽ trang
trí, sử dụng phương pháp này học sinh được quan sát tìm hiểu đối tượng, tìm ra
vẻ đẹp của đối tượng từ đó có tính chọn lọc tạo điều kiện cho bài vẽ trang trí đẹp

hơn. Học sinh củng có thể quan sát những cơng trình kiến trúc, những sản phẩm

8


Dạy tốt bài “ Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7

mĩ thuật ứng dụng, những bài trang trí cơ bản đến phức tạp, để có cách nhận
xét,
đánh giá, cảm nhận được tính thẩm mĩ. Từ đó học sinh có kinh nghiệm để làm
bài hoặc vận dụng bài trang trí đã học vào thực tế cuộc sống.
- Giáo viên phải có sự hướng dẫn cụ thể cách quan sát, phân tích các sản
phẩm mĩ thuật về bố cục, đường nét, màu sắc… để học sinh có được phương
pháp quan sát tốt, góp phần hình thành tính thẩm mĩ, trong cách cách nhìn nhận
đánh giá cho học sinh. Học sinh phải có được kĩ năng quan sát mọi sự vật hiện
tượngxung quanh để nắm bắt được đặc điểm, giúp cho trí tưởng tượng được phát
triển phong phú, làm tăng cảm xúc thẩm mĩ, tránh phảm ánh sai lệch hiện thực
cuộc
* Phương pháp trực quan.
- Dạy mĩ thuật chủ yếu là bằng đồ dùng dạy học. Dạy trên những gì học sinh
nhìn thấy. Vì vậy khi dạy học mơn vẽ trang trí giáo viên cần phải lựa chọn đồ
dùng dạy học, tranh dạy học điển hình có tính chắt lọc chọn lựa, rõ nội dung, có
tính thẩm mĩ, khuôn khổ hợp lý để học sinh dễ quan sát.
- Dạy học bằng đồ dùng dạy học giúp học sinh lĩnh hội tri thức nhanh, nhớ lâu
và hứng thú hơn. Song trên thực tế, một số giáo viên dạy mĩ thuật ở trường
THCS còn bộc lộ những số thiếu sót sau:
+ Chưa khai thác hết lợi thế của đồ dùng dạy học.
+ Sử dụng đồ dùng dạy học chưa có trọng tâm, chưa thực sự chú ý đến tính
thẩm mĩ của nó: chưa chọn lọc được mẫu đẹp về hình về cấu trúc và màu sắc..
+ Trình bày đồ dùng dạy học chưa khoa học.

+ Ít sử dụng kết quả học tập của học sinh làm đồ dùng dạy học.
- Để sử dụng đồ dùng dạy học mĩ thuậtở THCS có hiệu quả, giáo viên cần phải
chú ý:
+ Có cách trình bày đồ dùng dạy học khác nhau tùy theo nội dung bài dạy
+ Trình bày cùng 1 lúc để học sinh có cách nhìn bao qt về nội dung bài
học.
+ Trình bày theo trình tự bài giảng để học sinh theo dõi từng phần của nội
dung.
+ Sau khi giới thiệu đồ dùng dạy học theo từng nội dung, giáo viên phải cất
đi để học sinh tập trung vào nội dung khác. Cuối cùng trình bày tổng thể để chốt
lại nội dung tổng quát của bài dạy.
+ Cần phải chú ý tới vị trí trình bày đồ dùng dạy học.
- Giáo viên cần có kế hoạch sưu tầm bài vẽ trang trí của học sinh để làm tư liệu
giảng dạy. Sau khi có tư liệu, cần phân loại từng bài dạy sao cho sát đối tượng,
đúng với nội dung yêu cầu của từng bài dạy. Chính những bài vẽ của học sinh
* Phương pháp vấn đáp.
Dùng các câu hỏi để học sinh suy nghĩ trả lời về nội dung bài học. Học sinh
được suy nghĩ trước và dự đoán nội dung mà giáo viên sẽ giảng, các em sẽ
không bị động trong qua trình tiếp thu kiến thức.
* Phương pháp gợi mở.
Có hiệu quả cao khi sử dụng trong dạy học phân mơn vẽ trang trí. Giáo viên
dùng lời nhận xét, câu hỏi gợi mở để học sinh quan sát, nhận xét, suy nghĩ, so
9


Dạy tốt bài “ Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7

sánh đối chiếu và tự điều chỉnh, sửa chữa bài vẽ của mình. Phương pháp này rất
phù hợp với việc hướng dẫn học sinh làm bài tập, vì nó phát huy được khả năng
độc lập suy nghĩ, tìm tịi, tính tích cực học tập của mọi học sinh. Sử dụng

phương pháp gợi mở giáo viên tạo điều kiện cho học sinh tự suy nghĩ, tự tìm
hiểu để tìm đến kiến thức bài học.
*Phương pháp nêu vấn đề.
Đây cũng là một trong những phương pháp dạy học theo phương pháp tích
cực. Giáo viên hoặc học sinh đưa ra một vấn đề chung cho các nhóm hoặc các
thành viên thảo luận để đi đến thống nhất, kết luận chung. Từ một vấn đề được
đặt ra nhiều học sinh được tham gia thảo luận, trình bày ý kiến của mình.
4. Phương pháp trị chơi.
Sử dụng phương pháp trị chơi giáo viên sẽ tạo được tích tích cực hoạt động thi
đua học tập giữa các nhóm, các cá nhân. Phương pháp này gây được hứng thú
học tập cho học sinh, tạo ở các em sự háo hức chờ đón để được học phân mơn
vẽ trang trí. Giáo viên là người đóng vai trị chỉ đạo tổ chức các hoạt động chơi
mà học để đạt được hiệu quả cao nhất.
3. Nội dung:
- Gợi ý giúp học sinh vẽ tem bưu chính có chứa hình ảnh di tích mà mình ấn
tượng
- Hướng dẫn học sinh vẽ các hình ảnh sao cho mang đặc điểm của di tích, bên
cạnh đó hướng dẫn học sinh cách phác chữ, vẽ chữ nhanh và chính sác, giới
thiệu cho học sinh một số kiểu chữ nên áp dụng vào tem bưu chính,
- Giải thích cho học sinh hiểu được :
+ Thế nào tem bưu chính:
Tem bưu chính là một phương tiện thơng in đặc biệt trong việc quảng bá hình
ảnh đất nước con người. Vì trên mỗi con tem đều thể hiện đầy đủ quốc hiệu, thể
chế chính trị, quốc ngữ, đơn vị tiền tệ; Chỉ có cơ quan bưu chính của quốc gia
hay vùng lãnh thổ (có chủ quyền) mới có quyền phát hành tem
Tem bưu chính như một tấm danh thiếp quốc gia, là đại sứ trong lĩnh vực đối
ngoại. Nó là sứ giả thiện chí vì hòa bình, đi đến mọi đất nước trên thế giới mà
không cần hộ chiếu, thị thực. Con tem đến mọi nơi, không phân biệt lãnh thổ,
khu vực, chính kiến, tôn giáo, tín ngưỡng, thể chế chính trị, chế độ xã hội, sắc
tộc, màu da. Qua hình ảnh con tem, làm cho thế giới nhích lại gần nhau, hiểu

biết nhau hơn.
+ Trên tem bưu chính thường có:
. Khn tem (là phần diện tích trang trí và thơng tin chính của tem).
. Lề tem: Là khoảng cách tính từ mép khn hình với tâm lỗ đục răng cưa
. Sự kiện phát hành tem.
. Chú thích địa danh trong tem
. Giá tem
. Quốc gia phát hành

10


Dạy tốt bài “ Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7

. Tên gọi của tem : chữ “Bưu chính” viết hoa chữ B hoặc chữ in hoa “BƯU
CHÍNH”
III. KẾT QUẢ ĐỐI CHỨNG:
Phương pháp xây dựng, truyền đạt các quá trình tiến hành bài thực hành
là một vấn đề hết sức quan trọng cần được quan tâm đặc biệt đối với phân mơn
vẽ trang trí ứng dụng nói riêng, với mơn Mĩ thuật nói chung. Phương pháp này
ngồi việc giúp giáo viên có sự đầu tư, quan tâm sáng tạo hơn đối với bài dạy,
nó còn giúp học sinh dễ dàng lĩnh hội kiến thức nhanh chóng, nhớ lâu và ứng
dụng vào các bài thực hành có kết quả cao trong cách xây dựng bố cục, cân đối
về mảng, đường nét, hoạ tiết…
Bên cạnh việc xây dựng các bước vẽ logic, khoa học, qua kinh nghiệm
nhiều năm giảng dạy, qua dự giờ, trao đổi với đồng nghiệp, tôi thấy rằng những
tiết dạy nào giáo viên sử dụng Đồ dùng dạy học hợp lý, phong phú, có sự sáng
tạo, sử dụng đúng phương pháp thì tiết dạy rất sinh động, giúp học sinh hứng thú
học tập, lĩnh hội kiến thức nhanh, nhớ lâu. Kỹ năng thực hành rất thành thạo,
sáng tạo.

* Sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm này của mình, tơi đã thu
được nhiều thành quả lớn. Điều đó được thể hiện qua bài vẽ của HS và kết
quả kiểm tra học một tiết, cụ thể như sau:

Lớp

Sĩ số học
sinh

Chưa đạt yêu cầu
Số lượng

Phần trăm (%)

Đạt yêu cầu
Số lượng Phần trăm (%)

7A7

45

0

100%

45

100%

7A6

44

0

100%

44

100%

7A5

40

0

100%

40

100%

* Phân tích dữ liệu:
Như vậy, sau khi dùng các biện pháp giảng dạy trong sáng kiến tơi thấy
học sinh của mình u mến mơn học hơn, vẽ tranh hào hứng hơn, có thái độ học
tập tích cực, chủ động hơn rất nhiều. Hầu hết các em đã yêu mến môn học, nắm
kỹ được cách vẽ được tem bưu chính và thích thú với Đồ dùng dạy học mà GV
đã sử dụng trong tiết dạy của mình.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

1. Kết luận
Đối với người giáo viên, sự đánh giá của thành công khi đứng trên bục
giảng là làm sao có thể truyền đạt được hết kiến thức cho học sinh, giúp các em
lĩnh hội kiến thức một cách dễ dàng, nhanh chóng, ghi nhớ lâu và ứng dụng
11


Dạy tốt bài “ Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7

những kiến thức đã học vào cuộc sống. Vì thế người giáo viên khơng ngừng tìm
tịi, học hỏi, lĩnh hội kiến thức từ đồng nghiệp, từ tư liệu, tranh ảnh để nâng cao
kỹ năng giáo dục của mình, sáng tạo cái mới, cái khoa học để làm sinh động,
chất lượng đối với tiết dạy, đem lại thành công cho chuyên môn.
Với bản thân tôi, là một người giáo viên, tôi cũng không ngừng học, hỏi
sưu tầm nhiều nguồn tư liệu, làm giàu thêm kiến thức cho chun mơn.
Từ đó, tơi rút ra được một số kinh nghiệm qua sự giảng dạy của mình. Rất
mong sự góp ý, nhận xét của q thầy, cơ và bạn bè đồng nghiệp để đề tài của
tơi được hồn thiện hơn.
 Đối với Nhà trường:
Tạo điều kiện tăng cường tài liệu tham khảo, tranh ảnh,...
Tổ chức thăm quan ngoại khóa vẽ ngồi trời nhằm nâng cao chất lượng
giờ dạy.
Chính từ nhận thức trên mà tôi đã tiến hành viết đề tài. Song do thời gian
tiến hành đề tài có hạn nên hiệu quả của đề tài sẽ không tránh được những hạn
chế.
Tơi mong được sự đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo và các bạn
đồng nghiệp để đề tài được hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày 20 tháng 03 năm 2023
Tôi xin cam đoan sáng kiến kinh nghiệm

của tôi viết, không sao chép nội dung
của người khác.
Người viết SKKN

Vũ Thị Hướng

Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP CƠ SỞ

12


Dạy tốt bài “ Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………….
Hà Nội, ngày tháng năm 2023
Chủ tịch hội đồng

Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP HUYỆN
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………
…………………………………………….............................................................
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2023
Chủ tịch hội đồng

Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP THÀNH PHỐ

13


Dạy tốt bài “ Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………….............................................................
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2023
Chủ tịch hội đồng

Mẫu I

14

Dạy tốt bài “ Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7
ĐƠN U CẦU CƠNG NHẬN SÁNG KIẾN
(Ban hành kèm theo Thông tư số 18/TT-BKHCN ngày 01 tháng 8 năm 2013 của Bộ trưởng Bộ
Khoa học và Cơng nghệ)
CỘNG HỊA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
--------------- ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: ……………………………………………..
Họ và tên Ngày tháng Nơi cơng tác
năm sinh
 

 

 

Chức
danh
 

Trình độ
chun
mơn
 

Tên sáng kiến
 

- Lĩnh vực áp dụng sáng kiến (nêu rõ lĩnh vực có thể áp dụng sáng kiến và vấn đề mà sáng
kiến giải quyết) ............................................................................................................................
- Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử, (ghi ngày nào sớm hơn)
...............................................................................................................................................
- Mô tả bản chất của sáng kiến (Mô tả ngắn gọn, đầy đủ và rõ ràng các bước thực hiện giải
pháp cũng như các điều kiện cần thiết để áp dụng giải pháp; nếu là giải pháp cải tiến giải
pháp đã biết trước đó tại cơ sở thì cần nêu rõ tình trạng của giải pháp đã biết, những nội
dung đã cải tiến, sáng tạo để khắc phục những nhược điểm của giải pháp đã biết. Bản mơ tả
nội dung sáng kiến có thể minh họa bằng các bản vẽ, thiết kế, sơ đồ, ảnh chụp mẫu sản
phẩm... nếu cần thiết)....................................................................................................................
- Những thông tin cần được bảo mật (nếu có):
...............................................................................................................................................
- Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
...............................................................................................................................................
- Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của
tác giả (So sánh lợi ích kinh tế, xã hội thu được khi áp dụng giải pháp so với trường hợp
không áp dụng giải pháp đó, hoặc so với những giải pháp tương tự đã biết ở cơ sở)
…………….......................................................................................................................
- Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của
tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu hoặc áp dụng thử nếu có: (So sánh lợi
ích kinh tế, xã hội thu được khi áp dụng giải pháp so với trường hợp khơng áp dụng giải pháp
đó, hoặc so với những giải pháp tương tự đã biết ở cơ sở)
...............................................................................................................................................
Danh sách những người đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng sáng kiến lần đầu (nếu có):
Số
TT

Họ và
tên

Ngày
Nơi cơng
Chức
Trình độ
Nội dung cơng việc
tháng
tác (hoặc nơi
danh
chun
hỗ trợ
năm sinh
thường trú)
mơn
 
 
 
 
 
 
 
Tơi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn
chịu trách nhiệm trước pháp luật.
 
 
….., ngày ... tháng... năm …..
Người nộp đơn
(Ký và ghi rõ họ tên)

15

Dạy tốt bài “ Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7
PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH OAI

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

(Tên SKKN – viết bằng chữ in thường)

Lĩnh vực:
Cấp học:
Tên tác giả:
Đơn vị công tác:
Chức vụ:

THCS
Vũ Thị Hướng
Trường THCS Cao Viên
Giáo viên

NĂM HỌC: 2022 - 2023

16


Dạy tốt bài “ Hình ảnh di tích trong thiết kế tem bưu chính” ở lớp 7

17