UYBANNHANDANTINHBARI.A-VYINGTA U
SPKHOAHOCVACONGNGH(E
KHAOSATNGHETRUYENTH6NGTIN
HBAR!AVUNGTAU,OEXUATGIAIPHAPVADI¿’A
NKH©IPH¿IC,PHATTRI£NPH¿ICV tjCN
N-HDH
COQUANC H U TRI
CHIC U C H Q P T A C
VAPHATTRIENNONGTHONTINHBARJA-VfJNGTAU
CHUNHIEMOFTAI
CN.TINXLANR kr
NHU’NGNGU'd’ITHI,J'CH I E N
TS.DinhC6nqTiénTh
S.N g u y é n ThéP h o n g
ThS.PhanVénViétCN.
NguyenAnht J u 6 c CN
.LéThéngPh a t
KS.HoéngVénTr i n h
KS.TranTuyétL a n
UYBANNHANDANTINHBAR]A-V
GTAUSPKHOAHOCV A C O N G N G H E
KHAOSATNGHETRUYENTHINGT!
NHBAR!AVUNGTAU,DCXUATGIAIPHAPVADU'
ANKHOIPHUC,PHATTRI
NPHUCVUCNH—HON
C©QUANC HUTR I
CHICUCHOPTACX AV A PHATTRIENNONGTHON
TINHBAR]A-VUNGTAU
BAl*!A,21107
Nhd'ngnémquatfnhBéR|a-V9n9Taudédqtdu'o'cnhiéuthanht' u , nh0t
lbtrongl T n h vu'cphéttriénkinhte.Kinhtéth/itru'é'ng,congcuoccéngnghi9phoé,hiendaihoad at
hdcdéysu'phéttrién\/d'ngchactrénd|abéntinh.Tuynhién,dékhuv' c nongthon,
noichiémphanIondénsovélireIu'o'nglaodongconhieudoithayhonn0'acandieutra,khéosét,nghién
cd'umotcéchtoéndiennhamtimgiéiphépphattriénkinhtéxéhoi,thuhepkhoéngcéchgiéunghéo,rdtngénsu'khécbietgiti'athénhth!vénongthon.
Hignnay,tlnhBéR/ia-V9ngTéuco44.820hogiadinh
vungsauvdngxalénhungho/
”nongthon,
connghéo.
Ngéy24théng1 1 n é m 2 0 0 0 , Th0tu'é'ngChinhphud a raquyétdinhso:132/
QD.TTgvém 9ts6chinhséchkhuyénk h i c h phéttriénn g é n h nghenongthon.B o Nongng
hiepvaPhéttriénnongthondaco
Thongtu'hu'é'ngdanso116/2006/TT-
BNNngéy1 8 théng1 2 ném2006hu'é'ng ddnthu'ch i e n motsonoidungcua Ngh|
d]inhso66/2006/ND-CPngay7-7-2006c0aChinhphuvephéttriennganhnghénongthon.
Chdtru'ongdu'b'ngtoc d a DéngvéNhé nu'acdataodieukiéndenhiéunghevéléngn
ghécotruyentrénkhapmoimiéndatnu'é'cphéttrién.Cécsénphamcuacécléngnghetruyenthongkh
ongnh0'ngdu'octiéuthutrongnu'é'cméchdyéucondéxuatkhéu, demvéchoquéhu'ongnhiéungoait9,
g‹› pphannangcaodé'isongkinhte-vénhéa-xéhoi,lémthaydoibomatnongthon.
NghiquyétDaihoiDéngbétinhBaRia-VungTauIanthLrIVdachiro.“Cl›?
truongphattrie’ncacnganhdjchv u , thuongmai...T a o thuonghieuvatangsitecanhtranhciiacac
sanphamh é n g hoa,t a o thanhthjt r u é ' n g djchv u dadang,dap ti'ngcacnhuc au c i i as a n xuét
,d‹:›isongvahoinhap
quocIe...Daymanhcongnghiephéa,hiéndaihéanongnghiep,n o n p thon.phatt r i é n nongng/
xepganvéiquatrinh‹foI/r/héa nong thonvanang
1
gianquatréncénu'é'cdéco11detéivédu'
énkhoahqcnghiéncd'uvédu'aranhu'nglu9nc0',giéiphép
nhémphéttriennghevéIéngnghetruyénthong.Déyl énh0'ngdétaicapquocgiavék é t quéngh
iénc0'uchothéyléngnghegépphantolé'ntrongviectaothemvi9cIémcho
nongdénvadéncu'nongthondéhqcothe“Iynéngbatlyhu'ong".
TinhB é R| a- V6 ng Téu tuym é ' i h i n h thénh\/
ép h a t triéntréndu'é'i 3 0 0 n é m n a y nhu'ngvonconhieunghevéléngnghetruyenthong,trong
ddcénh0'ngnghehinhthénht' buoidaukhaihoangm6'dét.Tuynhiénchu'adu'o'Cnghiénc‹I'u,khéo
sétvé
thongkédaydu.Décécosoguyhoachphéttriénnghe\/
élangnghetruyenthongvatimragiai
phap,xayd\yn9׺hinh,dexuatdu'énphéttriennghevéléngnghecuatinhBéRiaV9ngTéu,H o i dongkhoahgctinhdégiao c h o ChicucH T X vaP T N T thu'ch i n détaikhoa
hqc”KhéosatnghetruyenthongtinhBaRja-ViingT a u , de’xuatgiaiphapvadu'ankhéiphuc,phat
trienphqcvqCNH-HDH”.
Detait a p t r u ng n g h i é n c d ' u q u é t r i n h h i n h t hénh, p h é t t r i é n n g h e v a l a n g
n g h é truyénthongcdaBéR/iaVBngTéu;NghiéncLi'udieukiennhdmkhaithéctiémnangphétt r i é n léngnghévédexuatcécgiéiphé
pnhamphéttrién
léngnghe,ngénhnghethu
céngtruyénthongdépd'ngdu'ocnhucauth|
tru'é'ngvétaoviéclém chongu'cridankhuvu'cnéngthon.
Quakhéosét,nghiénc' u detéi
daxéydu'ng5méhinhthidiemvécécnghe:néuru'pu,lémbénhtréng,I ém bun,danIu'é'i véc
hain khécséoc.Ng hi én cd'u1 0 nghevéIéngnghé:Ru'qu,Bun,Bénh,Tréng,M é y tredan
,L u ' é ' i , Qdcdong,Ché técd³Séoc,Sonméitrénkhép8huyen,th/ixa, thénhphocuatinh BaR/iaVungTéuvé
tru'ctiéptriénk h a i mohinhthidiémtailéngbdnLongKién(th|xéBéR|
a),ru'quHoéLong(th[xaBéRla),detI roi( x a N g h T a T h é n h , h u y e n Chau Dd'c),s o n m
é i , soo c ( V 9 n g T é u ) , b a n h tréng (AnNgai,LongDien).
Phu'ongphépnghiénciJ'uvétiépcancdanh£rngngu'é'ithu'c
hiendetéila:dieutrakhéosét(thiycd]iavésLi' dqngbomauphiéudieutra),p h a n tichtongh o p
, phongvandénhgia(bao
gém
céphu'ongphép
chuyéngia)Nh0'ngngu'é'ithu'chie"ndatoch0'c4cuochoithéokhoahgcnhamtraodoi,théolu
an
nh0'ngvandelienquandénléngnghévé'in h i é u t h é n h p h é n t h a m d i , r . D a c b i e t , d é t
h ‹ r c h i [ e n d e t é i c h u n g t é i d é s t ' dqng phu'ong phép phéntich SWOTdetongho'pvade
cécchiénlu'ocphéttriennghevéléngnghétruy§nthong.
TO'vi'ectrienkhainghiénc‹J'unghevéléngnghetruyénthongcuatinhBaRjaVungT é u chdngtéidad.inhhu'é'ng véx é c t o p c o sé'déquy h o a c h phét trien n g h e véI
é n g nghétrong
t0'ngd/iaphu'ongvétrénd/iabéntoéntinh,cétinh8éntinhdac
thdriéngcuat f›'ngd/iaphu'ong,céctiémnangsancé,nh0'ngthemanhc0at0'ngvdngvét0'ngnghe
NghevélangnghtruyenthongtTnhBéRla-V9ngTautt›'tru'é'cté'inaychu'adu'pcquantémnghiénc0'u.
Vivaycothénéidétéi“Khéosétnghe“truyenthongti”nhBaRja-V ii ng Tau,dexuétgiaiphapvadu'ankhéiphucp h a t trienphucvu
CNH-HDH" \é
6Uidautiénth' c higncongvi9‹›quantrongdévécdngvéinhu'nghanchéchuquankhécdetéikhongthétr
énhkhéikhiémkhuyén.Bénthannh0'ngngu'oithirchiendétac 9 n g thaychu'ahéilongvidétéiqu
éronglaith‹ychienfandauvakinhphicohan.Chungtoihy
\/
pngnhpndu'o'cst'dénggopchéinthanhcuacécbanngénhliénquantrongtinhvabandocquantém.C
hdngtoicunghyvongtiJ'bu'é'ckhé'idaunéyITnhvu'cnghe\/
élangnghetruyenthongsédu'octieplucnghiénciJ'umotcéchtoéndienva sausachon.
Nh0'ngngu'é'ithu'chiendetéichénthanhcémonSP'KhoahocvéCéngnghe/,Sd'Nongnghié
p&P T N T , S d ' ThuyS é n , S d ' Cong nghiep, S é ' Kéhoachd au t u', S d ' Tachinh,
Cucthongkétfnhdagidp8o',taodieukiénvékinhphi,tu'lieu,ykiéndénggépvadongvién,
khuyenkhichchdngtoihoénthénhdetéinéy.
Chu'o'ng1
NHU’NCiVANDEI'ELANGN€HE
$²ALANGNGHECNBA R !A-VI N t i TAH
1.1. Vainetvenghevalangnghe.
1.1.1. Nghéthiicongt r u y é n P h o n g v i i li ng nghét ruyén theng.
Theoq u y d i n h n o i d u n g , t i é u c h i c f i n g n h a n n g h e t r u y é n t h o n
g , I : i n g nghet r u y é n t h o n g c u a T h on g t u 1 1 6 / 2 0 0 6 / T T B N N n g : i y 18th:ing1 2 nam2006,h u é n g d a n t h u c h i ( n mo(ts o noid u n g c
u a N g h | d i n h s o 6 6 / 2 0 0 6 / N D - CPngay7-72006ciiaChinhphuvephattrienng:inhnghenongthon, thi:
Nghét ru y én thong1:inghed5dupehinhth:inhtitl fi u doi,taoranhiings:i
nphamdocd:to,cotinhriéngbi(t,dupcluuti‘uyénvaphattriéndenngiiynayhoa
cconguyccb|maimo(t,thattruyén.
Lingnghélamothoa)cnhieuc u m danencapthon,ftp,b:in,l a n g , bufin,phu
m,s o c hoa c c : i c d i e m d : i n c u t u o n g t u t r é n d |
aban x a , t l i i t r a i t , c o c : i c hoatdong ng:inhnghe n o n g thon,s:inxuatramot
ho 3acnhieul o a i san phamkh:ienhau.
L:ingnghe duocccingn h a n p h : i i d a t 3 tiéuc h i : cotott h i é u 3 0 % tongs o
hotrénd i a b :i n t h a m g i a c : i e h o a t do(ngng:inhnghe n o n g t h o n , h o a t d o n g s :
i n xu:itkinh doanhondinhtfiithiéu2namt i nh denthoidiemcfingnhan,chap
hanhtotcacchinhs:ich,ph:iplua(tcuaNh:inuéc.
Langn g h é t r u y é n t h o n g ial a n g n g h e c o n g h e t r u y é n t h o n g d u o c h
inh
thanhtitlaudoi.
L:ingngheti uyénthongphai d a t tiéuc l i i 1 : i n g nbhév a c o i t nhati r i o t n
ghetruyénthong.
Doiv c i ’ i n h f i n g I : i n g c h u a d a t t i é u c h u f i n c i i a t i é u c h i c f i n
g n h a n l a n g nghenhungcoitnh:iti r i o t nghetruyénthongdupecfingnhant
hic i i n g dupccongnha(nI:iI:ingnghetruyénthong.
Costsanxuatn g a n h n g h é no ng t h é n l a c c scsanx u a t , c u n g ‹ i n g dich
vuc i i a c a n h f i n , t o hppt a e , h p p t a e x5, d o a n h n g h i ( p t r o n bl i n h v u c n g a n
h n g h e n o n g t h o n , d o c l a p v e s o hfiu.L a o d o n g t r o n g c a c c c s o nayco
theda
hoant o a n t : i c h k h ‹ i i n o n g n g h i ( p c l i n g c o thel a laodongnongn h a n g ittac :
i c t h o i v p s:in xuatn f › n g nghi(p.
4
Tiémnangphattriénctiamotnganhlanhfmggiati‘itiéiriancuang:inh nhu
ngchuadvcickhaithachoajcchua
duocsirdungmotcachtotnhattrongkh:inangtiépcandephattrieiinganh.Nhfrnggi:itr|
tiéin:inn:iycothegfim:th]truéngt i é u t h u , n g u y é n l i ( u , l ao d p n g , c o n g ng
h(.K ha o s a t t i ei r i n a n g ph:ittriénn g h é thtic o n g chinhlavi(cxacd ] n h nhf
mggiatr)t i é i n a n n ay v a timranhfmggi:iiphapdébiéntiémnangdothanhhient
huc.
Giai phap
Gi:iiph:ipod:iyduochieul a tongthéc:icquyétdinhnhfiiug i : i i quyétm
otvande trongthirctiéu.Bi(nph:ipdunehieuI : i cachthtichanhdong khigi:iiqu
yétmotv:indé.Trongdetainay,chungtaphaiphath i ( n dvpc nh tingv a n d e d
angtont a i t r o n g q u a trinhp h a t t r i é n c a c l a n g n g h e v a n g h e t r u y é n thon
gciB:iRiaVfingTii u. Nha)ndang,kieng i :iinguyénn h a n v a dnaracacgi:iiph:ip.G i a i p
h:ipkhfi thil a giaiphapthoa m a n c a c rangbuoc t r o n g iuoi triréingq u: in tri.
Giaiph:iptoiuu lagiaiphapkh:ithitho:imanl i : t i n i i i uct i é u (cothelathingchiphi
th:ipnh:it).
1.3.2.Vaitrbciiiinghéviiliingnghétruyénthing.
Véiviéctainverthunlicip
Taoc choiv i ( c l a m trong n g a n h n g h e k i n h d o a n h v a d i c h v u n l i u i n
u a b:innguyénnhiénli(u, s:in
pham,d|
chvpv(anchuyén,giaiquyetvic Maintaichitchonguoil ao dongdijapliuong,nang
caothunha(p.
Tuviecxudthien
cacngénhnghethiicongtainphattriénnhieunghevacacd|chvunhu
nongnghi(p,dichvumuaban,vanchuyén,thongtin...d a gopp h a n l a i n c h
u y é n d i c h c r › céuk i n h t é tar d i a phirongt l i e o h u é i n g t a n g nganhnghep
hinongnghi(p.
.. . .
.
Ver phatt r i e n vung
Ph:ittriénnghethficfingtruyénthonglado(nglucquant r p n g trongva n d
ethuchi(ncling nghi(phot, hi(nd a i hoan o n g n g h i e(p,nf›ngthon.No c f i n I:
inh:intoquantrpnggi:tinnghéocikhuvucnongthon,giaiquyetIenanxihoiv:i
gopphanphattriénkinhtéxahoitaid;iaphuong.
Nghet h u c l i n g truyénthongdahinht h : i n h r a t sémtrongquatrinhp h é t
triéncuax5hoi1o:iinguoi.Quanhieunam,nhieutheh(,dandanconhieuho1:innng
hev:ihinhthénhlangnghe.Ciingchinhvidieunaydalamchonghetrot h a n h ng
hetruyénthf›ng
cuat i n h vac o m a(to n h i e u d i a phuongtrongtinh.L:ing l a da)ctrungv a n h o a c
f i a nguoiV i ( t . Nhfmg c u danb a n d a u dimetdatthuéings o n g th a n h l a n g de h
cipt a c k h a i p h a d a t c iing nhuc h o n g l a i t hi é n tai,nh:intai.QuétrinhdoI:inncho
nguciiciinginotlangtrothanhganbohon.C:iclangnghephinongnghi(pthuonghi
nhth:inhmuonhcin cacI:ingthuannongv:inéiciingmangnhfmgc:ichthircrié
ngbi(t.CaclangngheoNainb o notc h u n g h i n h t h : i n h m u o(nh o n . Nh fmgn
g h e n : i y c o t h e d o nh fmgd i d a n mangtoih o a c d o sirphatt r i é n n o i t a r c i i a c
: i e langthiian nfi•btun h i i c a u ve
congcu,phuongti(nv:idoisongvanho:i.Thirongnhtingnguoico nghes:in
xuatv : i co thet ru y én n g h e c h o nguoit r o n g I : i n g hoact r u y é n n g h e c h o c
o n ch:iut r o n g d o n g hp. R at n h i e u l a n g n g h e d u c c hi nh th:inhd o inotv a t d
o n g hp.Dieun:iyciingthehi(ntinhtruyénthongciiaI:ingnghevanghethucong
truyent h o n g .
1.1.4.Tinh truyénthcingciianghévél ii ng nghé.
TinhtruyénthongciiaI:ingnghe“I:ikhainii n dungdechiqu:itrinhluutruyénn
ghecuaI:ingtheothoigian.Né›cothedupedo
bangsonainhoacsocéct h e h ( I : i n n n g h e t r o n g I : i n g . T i n h t r u y é n t h o n
g c u a nshél i t k h a i n i e m diingc h i s i r fu nt r uy é n n g h e t heo t h ’ ‹ 'ig i a n v a t h
uo ng g a n v o i n h u n g c o n g
dongdancirnhatd|
nh.Motl a n g nghet r u y é n t h o n g c h a c chanphaid i a t i énmotnghetruyénth
ong.Vi(tNa m c o ratnhieun g h e truye“nt h o n g , n g h e r én,
nghed i r e d o n g , n g h e m p c , n g
nghed a n , n g h e t a i n t r o n
he
g,
ngheMaintianh,nghelamquat,detcor,sonmai,gom,ngheMainbtin,b:inh,ngheI : i
n n g i o ch:i,nghen f i u r u p u , n gh e l a m niracm a m , n g h e c h é tacd : i . Khinhf
mgnguoihanhnghen:iytaptrunglatthihinhthanh l a ng nghe.Ciingcothemotn
ghedu’pcdunha(ptirncrikhactcii.Moi liingnghethuéingg
vcii
f“i n to 11::iinngn Cé’›nhfmgnghhee,thanhh o::iingcualangcunglaongt flaan
o
g
ghhee..
nghe.Tinhtruyénthongciia1:ingnghethe
hi(n
ngayotucthertfinghev:igioton g h e . C a c l a n g nghec i miénB a c c h i é i n 2 / 3 l a n
g nghéc a n u c r c . H a T a y l a tinhconhieuI : i n g nghenh:it.Nh f m g l a n g nghe
c o hangng:inn a m t u o i n h u LuyLau ( B a c Ninh),C h u D a u ( H a i D u o n g ) .
Hathanhl a n o t h o i t u c i i a caclangnghet it thciix a xua.Hon d a u h é t , d a t Th
angLo ng xua Ha N o i n a y I : i nottapt r u n g d o n g d a o c : i c l a n g n g h e t r u y é n t h o n g .
Sirp h a t triéncual a n g nghekhongc h i covaitrfinangcao m‹rcs o n g macfind
o n g gopquantrong
. - .
.
.
.
, .
trong . dciiso ng , ladauantruyenthongvanhoadan toctai moi thoikydu’ng
nuécv:igiiinuéc.
LangnghéthiicfingciH:iNoicoratnhieungufingfickhacnhau,n h f i n g I : i n g nghéc
o sa n cliiémp ha n n h f i trong tong s o langnghé.D a ph:indéudupcdid’ci’itirnciik
h:icve.
Nhfingn g u c i i l a n g HoéThi ( T i r Liém)vaD a S y (HaD o n g ) k h o n g c l
i i dnah a n g h o : i r a H : i N f i i b a n m a h o c f i n k é o n h a u r a t h o n T a n K h a i ,
t o n g Thua(nMy,huyenThoXuongmcilorénsat,bannhieul o a i biranéndoit
honthanhp h o h a n g B i r a . V e s a u k h f i n g c h i c o b u a m a c f i n i enn h i e u l
o a i s a n phamk h : i c nén doith:inhphoLo Rén.ThpHoéThic on in"a LoR én c
i pho SinhTir,KimMa,DeLaThanh...nayvancfinmotsonh:i‹iphoNguyen
Khuyén (SinhTitcii),sanxuatcac
loaidaokéoSinhTainottiéng. Cac1orénkhfi ngchidolifatrongphfiSinhTir,LoR
én...donguoiDaSy,HoéThilfipn é n in:iconcéicaciphoLoSfidotopnguc›ithpDa
Hfii(DongAnh)kéodenchuy(nI:innc a c l o a i g u o i n d a o , g i a o i n a c . G a n
phoLo R én
I : i p h o H a n g Thiéc,xuachuyénsanxuatvabancacloaihangthiecnhucléndau,amtia.
Ngayn a y , s a n phamdupct h a y b a n g c i t e l o ai n h o m k i n h , b e i i v o c t r e o . ..
‹ i ganp h f i H a n g Th i é c c o phfiH a n g D o n g n g u y é n l a d a t t h o n Y e n P h ‹
i t o n g TiénTucdodanlangCauNfim(MyHao,HungYen)dendaym‹ihieubufin
bénc a c loaidfi dong.PhoHangQu at trv‹cdaychuyéns:inx u é t v a bénc a c lo
aiquatdothpI:ingVac(CanhHoach,HaTfiy)l:innra,naychuyénsangs:inxuatvab:in
cacloaibanthen,dfitho,caudoi.
CuoithekyX I X , m o t s o nguoid a n 1: i ng Niinh( N i n h H i e p , G i a La m)
,sangmohi(ud o n g y e n n g u a g i a y d a , l a p n é n p h o H a TrunbH i e n n a y p h
o n :iyvanlamvabuonb:inh:ingda
v:igiadakh:inhfinn h i p . Nghél a m tanl o n g v:ithéur en d o thptirl:ingQuatDon
g(ThvéngTin,HaTfiy)ialapnghi(pci
c:icphoH:ingLpng(nayladoandauducrngLeDu:in)vaHangThéu( n a y odo:
yngiiiaphoHangTrong).Nguciit h e langChain(Ti t Loc,H:iiD u o n g ) dadn
an g h é 1 : i n n d f i d a , d o n g g r a y , d é p d e n T h a n g L o n g l f i p n é n t h
o n H a i Thupng(thpg i a y ) s a u d o i l i t p h o H a n g G i a y v a n g f i H : i i T h u c
ng.© n g t o nghégiaydupcthenodinhph:iTrticLfimn a m t r é n p h o Ba o Khanh.
NghéI : t i n dli v:ingbac,kimho:inh i e n d a n g taptrungophoHa n g B a c
chinhl:idothplangDinhCfing(ThanhTri),thpl:ingDongSam(Th:iiBinli ) kéo
nhauralapnghi(p.C u o i thekyXVm o t s o liingChauK h é (Hat Di rong) ciing
kéonhaur a moxuéingductiéu,l a m c h o phirongV : i n g b a c c a n g t i e r né n nho
nnhip.H:ingTi(nlan‹ibufi nbanc:i e hangti(ngonliumamb f i ng,ong
7
hirong,dairirpukhuf›no:in,chénbén...donguoiI: ing Nh)Khélamnaytr’‹th:inhc a
c p h o H a n g H i i n h , T o T i c h v a i n o t d o a n H é n g G a i , v a v a n c o n m o t vat
nh:i’aphoToT|
chtainnghédiiigo.PhfiHangKhaybancacsanphamvel:ing Nhot( D o n g My,Th
anhTri),sanphfiiiik h a m t r a i c i i a langChionNgp(PhuXuyén,H:iTay),dfigo
DongKy(BacNinh).
Khongchinghéthficfing,HaNoiconlamottrungtainvan
ho:idinthircnfiitiéng,dongthoiI:inciis:inxuétvach ébiéncacmonanhttpdan.C
hacaL a V pngn o i t i é n g d e n m u c p h o H a n g S c n c o q u a n c h a c a c f i a g i
a d i n h h p D o a n , truécciiacé›tiipngLSV pngngiiicancanéndanquengpilachaca
LSV png.Tenphoclingb|
doithanhphoCh:iC:i.PhoHaNfii,inotmonanbinhd a n dupetératthiv |
trongvanN g u y e n T u a n , ThachL a i n , V f i B ang. ..Ré›ibénhcuonThanhTri,b
:inhtornHitTay,bunTirKy,bunPhuDo,coinVfing,gaot:innMeTri...Quath’cigia
n,tréncécphophiréingxuanaycé›phomc›
themnghésénxuatmoinhu:nghékhacbra
HangMam,n g h é m a y
ciphoH:ingTrong,phoKhamThién.Veamthucthic:iephoH:ingManhdathanhp
hobtincha,HangH:inhthanh phfic:iphé.
1.2. Qu:itrinhhinhthanhvaph:ittriénnghevalangngheiiBR-VT.
1.2.1. VéinétvéliingnghécrViftNum.
Vi(tNamc o khoanghon2 . 0 0 0 l a ng nghé,caclangnghédangdonggop9%
GDP,thuhiit10 tri(ulaodpngtainviecthii’ongxuyénvii4tri(ulaodpnglamt h e o t h o i
v u ; c h i é m 2 9 % 1 ; r c luongl a o d o n g c: i nuoc.T u y n h i é n , h o n 80%c:iec‹
isosén
xuatchua
cé›nhaxuéingkienco;tien
60%congvi(c1:innthitcongbangtay;55% laodonglangnghechua quad:totao;
7 9 % laodongkhfingcochuyénmonkythuat'.
Chinhs a c h dfiimoidademla i l uong sinhkhim o i c h o cacnganhn g h é th
itcongtruyénthongVietNam.Sau
thoigianngimgtre,iach,betac,trongvfing1 0 namt r c i l ai day, tircacngufin
n g a n s a c h hotrpciiaNhan u o c , kéthppvoic c chémocuacuanénki nh téth|
itruéngvasirnangdongciingnhiitainh u y é t v o i n g h é c u a n h t i n g n g u c i ’id
f i n , c : i c I : i n g n g h é t h u c f i n g k h f i n g ngimgt hay d a dfiithitvadataonenm
p t d i e n maomcii c h o nongthonV i ( t Nam.T h e o solieug a n dfiynhat , l a n g
nghéph an b o éi 58tinhvathanhphotrongciinuoc,riéngd]abénDongbangs o
n g Hongcokhoang8 0 0 lang.Cactinhco ' lupng1:ingnghédongbaogout:H
aT:iyco280lang,ThaiBinhco
'OétéiiKC-08-09
8
1871:ing,BacNinhco59I:ing,H:iiDuongco65l:ing,NamDinhco90lang,ThanhH o a c é ›
1 2 7 lg . T h e o u o c t i n h , t r o n g v o n g 10nairiq u a l a n g n g h é nongthonVi (t
Nairid a cotoedotangtrvénigia hanh,trungb i n h k h o a n g 8 % n a m , tinhtheo
gi:itridaura.Citenganhnghé chuyéud u n e ph:itt r i é n o langnghén h u s a u :
BéngphénbocécIgaihinhléngnghécécvdngnongthénVi§tNam
Uam ltr.
d(l nliu(in.
I‘.hé hié.ii
néng s:in,
Langnghé I : i gi:iip h i i p p h a t t r i é n k i n h I e nongthonr a t c o hi eu q
u a . Laodoiignghetaicaclangdfigiaiquyétdupev:indelaodO •bdiithiravalaodong
trong thoig i a n nong nh :i n. C o 27%s o hfin o n g
d a n s i i n x u f i t nongnghi(pk i é m c : i e n g : i n h n g h é v : i 13%s o h o c h u
y é n v e n g a n h nghé.T h e o thongke,I:ingnghédathuh u t tai1 0
t r i é u l a o dpngthuongx u y é n . B é n c a n h do,thun h a p t i rhoat d o n g nghél a
nguont h u n h a(pdangkév o i c : i e h o n o n g d:in,ci nhieu1 : i n g nghé,h o a t d o
n g nghék h f i n g c o n l a n gh é p h u , m a d a t i cth:inhn g h é c h i n h v o i c : i giadin
hh a y mot s o laodongc h i n h tronggi ac t i n h . C:iel:ingnghét:iichéomiénBac
daph:ittriénthanhGaccumcfingnbº'eonong thon. Taid : i y hoatdongnongngh
i(p chidongvatt r o ratn l i f i t ro ng thunhapcuanguoidan trong1:ing.Motsolér
ncacI:ingnghékhaccohoatdong
nghéI : i nghephuv : i chi cos u tham giaciiamots o thanhv i é n t r o n g l a n g .
LangnghéduedongPhuoc
(Qu:ingNam) lamotvidu.DfiyI:imptlang
nghékéth ppcéhoatdo(ngnongnghiepv a hoatdo)ngnghé.Co 40trong tfin bso80
hodancuaI:ingI:innn g h e duedong.Trongirioihodan,thuongcoI 2thpchinhlémnghé.C:ie1oduecualangthucingnoilimatir s:ingsom,phqnti
v:ithiéuniéntrongnhachinh1:ic:iethoiphug i itpcacphanv i ( c xungquanh1 o
duc.Tc’’i78gi'‹s : i n g , cac“thpphU”tiéptuc cfin b×ieCChinh cuaminhnhul i i m d o n g
haytoi n h i i n gsanp h a m d u c tho.C a c “thephu”,s a u k l i itars ngimgcfingvi(
cdong:ing,laitiéptuccongviecchpnl o c nguyénI ieu,luaxiphéliu degiftnhfivan
aulat. Dosanxuatci quytriogiadinhnénhoatdong
thuéngk h : i n i i n g do(ngt r o n g v i ( c t h a y d o i m 3ath é n g c h o p h u hppv o i
th|
truéng.
1.2.2. NghéviiliingnghécrBERJa-Viingrim.
Cacnghetruyénthongh:innchtiacavanho:ivatthevavanhoaphivatthe'.T
r uo c hét,c a c nghét r u y e n thongs i i n xuatr a nhungs a n p h a m c u t h e
phucvunhuc f i u d c i i s o n g hangng:iyc u a ngwciid a n , nhuthoam a n n h f m g
thoiquenvéamthirc(rupu,bun,banhtr:ing),thoa mfinnhucfiu biéutiionggi:itr|
tinhthén,tinngufing(ducchufing,khacd:i,sooc,scinin:ii).Chinhc:icsanphamd o 1:i
kéttinhc u a l a o dongsangtaovaciingl anh thigbiéutuongv a n ho:iciiacong
dongnguoiV i ( t . Quathotg i a n , nh tings a n phama y ng:iym o t chatlupnghon
,thammihonlanhcinh ting
kinhnghi(inqriyb:iu,nhfmgk i e n thirctichluydupetirbaodoi.
Macd i i nhuc a n amthu c n g i i y n a y d a co nhieut h a y d o i n h u n g n h i i r i
g s:inphamdupcI:innravanlas’‹ithichcuaxfihoi,vanganbfivc›inh tinggiatri
“Venhoéhiéutheonghiarongnhétcdadéntochoc,cdnghtaléinittongthéphtrchop
baogomcéckiénthuctinn gu 'on g , nghethu]t,daod0'c,lu$tIéphongtucvéUI cén h u 'n g khéning
v é th0iquenmaconngu'é'idatdu'qcvt›'itu'céchlém6tthénhviéntrongxAhi " ("Vinhoénguyénthdy"(PrimitiveCult
ure)xuétbénném1871-Lu9nOdn).
Sdn/
roél é m§tkhéiniémratph0'ctaPvdcdh9ngtrémkhé i nii n khécnhau,tuyn h ié n dukhécn h a u é'k
hiacanhn9othiUIcécéckhéini$mvevonhoédeucéphannéihémkhbng
théthiéu,ddlémOtt9phoptoénbOnhu'ngbiéutu'pngthu6cd6isongtinhthanc0aconngu'é'ivéitu'cachIém0tthéi
nhviénx9hCi,Nhuv$y,v9nho9khdngchibaogomnh0'ng
phongtuc,tépquén,tTnngu'é'ng,nghéthuét,daodu'c,thbiquen...magomcénh0'ngvatthebiéutu'‹:›ngchocacgiatritinh
thandb.Vdinghfandy,vénhoébaogomvdn hotvatth4vév8nhoéphiv$tthé
TOdiénbachkhoatoanthu'dinhnghTa:vénhoévatthelamdtb‹p h é n c0avdnhoénh9nloai,t h é hi¿endoison
gtinhthancuaconngu'd'idu'6ihinhth0'cvétchét; lakétquécuahoatdongsang
tao,b i é n n h 0 n g v9 t v é c h é t l i $ u trongt h i é n n h i é n thénhn h £ r n g d o v9tc d giétr .i ” dungv9
mlnh4mphqcvqcu$csongconngu'di.Véinhoév$tthe
(VHVT)
quant6mnhiéudénchétluo'ngvédc diémcdadoitu'ongthiénnhién,dénhinhdéngvétchét,khiénnh
ungvatthévdchatliu tu'nhiénthbngquaséngtgocuaconngu'6ibién
thénhnh±ngsanphamvatchatgiupchocuocsongcuaconngu'é'i.TrongVHVT,n g u ' d i taso'dung
nhieukiéuphu'ongtient é i n g u yé n na ng Iu'ong,dungcqlaodn g , cbngnghésén
xuat,cosahatangsinhsongcuaconngu'”ai,p h u o n g tiéngiaothong,truyénthong,nhéciJ'a,cbngtr
inhx9ydu'ngphuc
vunhu
céu6né',ldmviécvagiaitric é c phu'ongtiéntiéukhién,tiéudung,m o i quanhekinhté...Tomlai,moil
oaigiétriv9tchatdéuI9kétquélaodn g cdaconngu'd'i.
Theod d , vd n h o é p h i vétt h é ( V H P V T ) c d n g I d inIbop h é n c 6 a v d n h o é no ichung.T h e o
n g h Ta rqng,dbIdtoéinb0kinhnghiémtinhthancuanhéinloai,céichoatd0ngtrituécdngnh0'ngkétquacuachung
,béodémxéydu'ngconngu't›'ivé'inh0'ngnhéncach,tacdongdu'atrénychivasangtao.VHPVTton
taidu'oinhiéuhinhthéi.Odlénhung
tucIe,chuanmuc,céchu'ngxu.d8du'pch i n h thanht r o n g n h 0 n g diéukiénxah o i mangt in h t i c h s
o ' c u the,n h ?
n g giét r i vél i tu'd'ng,daod0'c,tongiéothammi,xahoi,chinhtri,hétu'tué'ng...TheonghTahep,VHPVTdu'o'ccoila
métphéncuanenv8nhoé,génvdicudcsongtainlinhcuaconngu'oit h é hiénnh0'nggiatri,litu'é'ng,kiént
hLrc.
10
truyénthongvaI:innphongphut h e m cho nhiinggiatiiay.Dociingl a do(nglucdé
nghéph:ittrién.Tinhtruyénthongctianghénfiichungkéth‹ipv‹iivanho:iciia
tirngdiaphuongkh:icnhaudalainnénnhiingnetdactrungriéngciia
nghé,ciingin(otnghenhung
'’ diaphuong como)tc:ichriénghoa)cnguon
ii
nguyénl i ( u r i é n g d e s a n x u a t r a nhfmgs : i n p h a m r i é n g c u a d i a p h iib d o .
Truocd a y , khid i c u titH:iiP h o n g v a o Nam,n g u c idan d a mangt h e o n g h é
lambunt h f i c f i n g truyént h o n g . Nhungn g a y n a y , ha u n h u hon: to c i l n g d
na
mayméic
vaosanxuat,dieudoliimnénnétvanho:iriéng,netda3ctrimgriengchoL:ingLongKie
n.
Haynhunguyénl i ( u delamrarupuH o a Longciingconhtingnetriéngcuad
iaphuong.R u p u De HoaL o n g cothen a u t i r gaohoac n é p , r i g i’aid : i n xaHo
:iLongthiréngclipngaomiénT f i y hoac népLongDienv : i me n L a n g Vand
el:innnguyénl i u naurupu. V:iinotdieudacbietladungennaurupuciiangucii
H o a L o n g chiiad u c é c y é u t f i n g i i h a n h : Kim,M o c , T h tiy,H o a , T h f i . Ki
mlanfiidong(ho(acnhfiin)naurupu,MocI:icantiedanrupu,Tholakhaps: i n h I : i n
n l a n h rupu,Thiiyl :i nguonn ir ‹ i c giéri gkhoit rong mat,du‹i c naytréninot
ngpnl i r a (Hoa)viraphai k h f i nggutto,clingkhfingq u a nhfi.
Rupun a u r atrongvat,rotralybptnot t e n , nongnanmfi ic u a gao,cfianép,thoa
ngtho:ingmiiihuongdonggié›noi..
Tinhvanho:icuanghé
truyénthongkhfingchidirnglatcic:ichmanguoitalémras:inphamnhuthen:toin:ic
onoc:ichthiicsft dunb•hfmgs:in phamdé›nhumott hoi quen, chang han n h v th
otq u e n :tnba nh t r a n g . ..Ngiroid a n viingd a t An N g 5 i d e n n g h i é n a n b a n
h t r a n g . H e k h i t h f i y d o t b u n g , i n i é n g themthilucnayrightngaydenvatb
a carbanhtiang.
Khikhfingcocomhay thiéuc o m n g u o i t a a n ba nh t r a n g d f i danh,n h i e u k h i s a
n c o m n g u o i t a v a n d e comlaianb:inhtrang.Cén dfiibiianguciitaanb:inht r:
ing. Nirab u o i , bunglungl imgnhungv a i c a i b : i n h t r a n g h o )acdixave l ‹ i c
cklifingk i p nf iu c o i n
hayk h : i c h
d e n t h i n h l i n h t h i m c i i anb : i n h trang.B u o i tfiit h u c k h u y a b u n g dfii,t
rongnh:idficosanbanhtr:ing.V:idacbiet,b:inhtrangnhirI:iinotthu'dacs:ink
hfingthethiéutrongmoigiadinhvéodipnamhéttétdenbéncanhnhiiiigt h u c
a n n h u c u k i e)u,d f i c h u a , r a u s o n g , t hi t k h o . ..K h f i n g c h i v a(y,nguoid a
n n o i d é y cons u dungb a n h t r : i n g l a m q u : i dethehi(n l o n g hieu k
héch.Moikhikh:ichhay bacon ghéthamhoajcdithamb:iconoxa,nguciitaciin
gtangbangb:inhtrang.MotnetvanhoaciianguoidanAnNgai.
11
Haynhunetda)ctrungciianguc›idanHo:iLongtrongnhiingrig:iyIetét.Ng:iyTé
t,dunghéokhodendau,dfitronggiadinhkhfingatuongdu‹
ci:, ngu’ci'iHoaLongbaogiociingmuav:iilitmonDeHiiaLongdecungtotiéu,ongb:i
v:imoikhachnangchénmimgxuéninoi.Nhfmgnh:ikhiigia,giéucé›diisam
biachat,biaton,rirpungoai,vankhfingquentrii
rupu
ciiaquehuong.
Tinhviinhoa cua nghét r u y é n t hong conthehin q u a su hinht h a n h v a tf
ichfrcthanhc:icl én g nghé.Chung tadab i e t c o nhfingl a n g nghécé›hangrig
:innamtufii,déntronglanglamchung1 nghévalangconhunghuonguocriéng.L:in
gdfiti’athanhb i é u t u p n g vanhoada)ctiungcuanguoiV i ( t trongqu:itrinhp h a t
t r i é n . N g a y t i r t h u a b a n d f i u ( B a c B o ) h a y s a u n a y t r é n c o n duéngNa
mtiénthiI:ingvanI:inotganbocudanViétvéricfingdong.Trongsauthamtfimtucfia
ngu’ci’iV’i(tthi1:ingrfiimoitciiowcic.D’iéudfidupegi:iithichb a n g n g u o n g o c s a u s a
ciiacacbotoeV i e t t r u c i c k h i h i n h t h : i n h N h : i niiocdautién.
Qu:itrinhg a n bé›v o i l a n g nghetruyént h o n g d a hinht h a n h n h i i n g n
e t vanho:iriéngchotirngdiaphuong,dokhfingchilathfiiquentrongsinhhoathéng
ng:iyc u a ’inuéiin:i
l a n g ngh
é.
Khfingnhunhiinglangnongthonkh:ic,tang
banhtrangAnNgaicfinconetd a c t r u n g r i é n g q u a n h i i n g t i é n g “ I : i c h t a
c h ” k h i n s•oit a d e m b : i n h d i phoi.D e n d a y , nguoit i n h y s e nghet h a y n h t
ingtiéng“tach t a c h ” k h i b : i n h khovatirbongr akhoit i é p phoi.Nhtingt i ép ph
ois a n s:itnhang if r a nhfmg
buoitrnanangchfiichang,laulfiul ai thayco ngu’crira “dao”t i é p phoic h o b
anhkhfidéu.Chinhdieudficlingtaoranh tingne’Idactrungmamatingvii ngq u é khack
hfingthécodir' c .
Cfind:iuhi(u d e bietducic n ha n:tolambunt a i L a n g LongKiend f i l a ti
éngh e o k é u f a n c u n g t i é n g m a y , t i é n g he i r n u c i c x i r a u u .H e d e n L a n
g LongKienthin ha naonuiiin h i e u heo thiat colainbun. Nguoid a n netd f i y
daquenvoiv i ( c séngdays‹mI:innbun v:ichoheoan.Khiiripin g w a’icfindan
gtronggiacngiis a y thitiéngmayxay bot,tiéngin:iyrabtindfiranran,colénéu
khfingquensébithircgiac.
Tinhv a n h o : i c u a nghé t r u y é n t h o n g c o n t h e h i e n o nhtingt i c h v e t o
Iehpi
trungv
anhoa. Vit a l a phongt q c vira c o thecorl a mot t h trti nngucingc i i a
12
nhiingnguoiciingmotnghé.Vanho:inghenhieukhicfinthehiénngaycinhilng
ngfint i r dupcdiingphfibién.Ngu’‹it a gpiladithinhchufi ng chukhfinga
tgotdidatchufing.
Macd i i d a t B a R ] a V u n g T : i u c h u a p h a i lac a i r i o t ctian h i i n g n g h é truyént h o n g c é › tié
ng,n h i m g tai motv a i l a n g ngu‹iid a n vanth’‹it h a n coi t nhieut i é n q u a n d e
n nghénghi(p.©PhiiocT i n h ngu‹it a d5dungDanK y Phongdethoc:ievihaith
an,nguciidanPhucicH:ii
thitonmotngiicicoten1:iTr:inViinMaudénviingbiénthu(ocapHaiLacbaygicikhaiph
a dathoangl:iTiénhién,xaydunglangmiéuhucingkhé›iquanhmam.
Tinhtruyénnghévaduytringhéciinglainotnetdactrimgvanhoaci i a ngh
ét r u y é n t h o n g , d a p h a n nhfmgn g h é t r u y é n t h o n g l a n l i i i r i g n g h é d u
’ p c truyént h e o p h u o n g t h ircg i a di nh , chat ru y én c o n noi.Ng :iyn a y , q u a
n niem vetruyénn g h é daconhieuthaydoi , nhutrongnghél ai n bii ntarL o n g
Kien,giod:iydatruyénchobénngo:iichirkhfingconnhiixiranfia.Nhungdoiverng
héduechuongtaiLongSon(LongDien)thikhac,nhirngngiicril a n d nghéchi
1:inhflngnguciibacon,hoh:ingthfinthiétv:inghévanlufingiftdwpcnettruyénthongt
heoc:ichtruyénnghéxua.
Nhiingn e t h o a v a n , h o a t i é t t r é n n h i i i i g c : i i c h u f i n g t h e h i ( n d a c t
r u n g cuavii nhoaVi(t. Macd u xahoidaconhieud f i i thaynhungnhiiiighoat i é
t
éyvvfa lufintontaivadupe xemiahfincuasanphammanhungnguoithoi da
i nn
diycongtaonén.NghédticchufingLongSoncfintont a i dupcchodenngiiynayc
iingboido longyéunghevacoloithetonghiép.Chi colongyéung hé , tfimhuyét
vcinghémoicothesongvoinghé, duiangnghékhfi ngcont h i n h v u p n g nhux
uantla.
Céit h e n o i , n g h é t r u y é n t h o n g v a l a n g n gh e t r u y é n t h o n g t h e h i (
n s a u saebansac
vanhoaciia
nguciiVi(t.Ph:ittriénnghétiiiyenthongtuongdong vciivi(cgingifrbansaeva
nhoa.Motdantoekhfinggingiirdirpcbansaevdn h o : i l ainotdan t o e d a n g s u
y tho:ii.Cfingngh(,k y t h u a t c a n g phatt r i é n thiconngircric: i ng coxuhuon
gtrantrpnggiatrivanhoatruyénthong.Mfiinguciic a n g muons c i hintn h i e u
h o n nhfrng bién t up ng v a n h o : i cuadant o c minhv a ciiadantockhac.Trci v
ecorn g u o n c ii ng lamotxu h uo ng cu atiéu
diinghi(n d a t . Bans a c vanho :i cu a dantoed i r c i c gingiftségopph:int h t i c
dayp h a t titenk i n h I e . V a n h o : i v o i 4c h u c n a n g : b i é u tupng,x a y dir
ng,hu6ngdan,gotysegitipconngir‹iithemh tingkhoitrongquatrinhsangtao.
Ciingnhuc:iediaphuongkhéc,nghéthitcfingtruyénthongcuaBéRiaViingT:iuciinggomnhieunhfimnghé,trongdfiphéikédencacnhomnghéchéb i é n t h
u c p h a i u , n h é i m n g h é s a n x ua t c a c sanphamv a n h o a , m y n g h e ; nhéiinn
g h é d a n l a t , d (t l u c i i v a m o t s o nhomn g h e t r u y é n t h o n g k h a c . T u y nhié
n,quatrinhp h i i t t r i é n c i i a nghéthfi c o n g truyént h o n g t rén d|
abant i n h conhieut h a n g tram, v i ( c ph:itt r i e n khfing manh m é nhunhtlng
d i a phuongkh:ic.Tirdé›,c:ieléngnghékhfingnhieu,guymosénxuatnhoIe,chit
yenlas:inxuathogiadinhv:ikhfingt a(ptrungthanhtang.
Theoq u y d i n h no)id u n g , t i é u c h i c f › n g n h a n n g h é t r u y é n t h o n
g , l a n g nghé,langnghétruyénthongcuaThongtuI 16/2006/TTBNNngay1 8 thang12n a m 2006,huéngdanthuchi(nmotson o i dungc i i a N g
h i di)nhso66/2006/NDCPn g i i y 0 7 / 7 / 2 0 0 6 cuaC h i n h Phiivéph:ittriénnganhnghénongt h f › n , t h i
h i ( n n a y t r é n d i a bént i n h B a R i a V f i n g T i i u c o c :ic I : i n g n g h é truye“nthongnhu:BunLongKien,RupuHo:iLo
ng,B:inhtr:ingAnNgaimadet:iit a(ptrungnghiénciru.
*Ru:onHeaLong
HoaLongin:inhdétgi:iutruyént ho ng cachmang.Ho:iLongconlaquehuon
gc i i a inot loai r u p u mangte’ndiadanh néyv o i huongvid a m da, ngfiyngata
m :iplongnguoik h o n g t h e n a o q u e n . RupiiHoaL o n g m o t l o a i r u p u trang,n a u t h u c l i n g , c h a t l v p n g d a c s a c t i t l i i u d a nirct i é n g k h a p t r o n g N a m ngoaiB a c. S a n ph:anaydupeI:inn r a
o1:ingnghéna u r v p u H o a Longc:ichthixaB:iR)ia4kiii.
Dangiancocau:“RuouHfiaLongaidongnayuong”denhacnhciinoi ngu
crin h o thirr u p u d e c o n o n g d o c a o i r i a n g o n v a n o i t i é n g x u ’ a n a y , v o
i c:icliufingrat“da)ctrvngnetdanda”ciBaRia.
Nghén : i u r u p u d u p e r a d o i t i t h:ingt r a m n a m n a y v a c h o d e n g i o nod
a trothanhn i o t n g h é t r u y e n t h o n g c u a v i i n g d f i t H o a L o n g . T h e o d
o n g t h c igianc i i n g v o i n h i e u b i e n c o l|
chs i r , rt r pu H o a L o n g d a kh on g n g i m g p h a t trién.Nhieun c i i trongv:in
goaitinh d5biettciiboihuongvithornngoncua thitr u p u c h u n g c a t b a n g t
h i t c o n g k e t h o p v o i n g u f i n n i r o c n g a i n ngptn g a o “trotcho”odfiy.Uo
ngrupuHoéLongnguciitathayinotinuivit hemngon da)cb i e t maitco l o a i r
i i o u n:toc o d u p c m u i d)act r u n g n h v t h e . T h e o d a n sanhrupu,rupu H f ia
Longchinh cfingphail éthttrupii“uongtoida u b i e t t c i i do”.R u p u k é m i i i ph:i
isucc a y , t h o m h u o n g n h u n é p m o i , u f i i i g v a o t h a y
14