SÓNG (PHÂN TÍCH + NHẬN ĐỊNH + MỞ RỘNG NÂNG CAO)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (6.8 MB, 23 trang )
Bi quyet Chinh ph\tc mon Ngfr van
Trcin Thuy Duong
Tac gid: Xuan Quynh la m<)t nfr nha tho xuat sac truang thdnh trong
CUQC
khcing chien chong My cliu nu6c. Tho Xuan Quynh la tieng noi cua ngtt<1i phy, nu gidu
yeu
luon khao khcit hq,nh phuc
di di1i thuong; dong thai cling la tieng
long cua m{jt nguoi nhi~u au lo, luon day dirt, triin tro trong tinh yeu. Chi viet nhi~u
va viet n1t hay v~ tinh yeu, trong d6 "Song" la m<)t bai tho tieu bieu. Den v6i Xuan
Quynh va "Song", tho ca Vi~t Nam hi~n d9-i m6i c6 dUQC m<)t tieng n6i bay to trtfc
tiep nhfrng khao khat tinh yeu vua hon nhien tuoi tan, vua chan thanh dam tham cua
m<)t trai tim phv nfr dang yeu.
Tac phdm: Bai tho "Song" dUQc Xuan Quynh sang tac ·a baJ bien Diem Di~n
vao nam 1967, in trong t~p "Hoa dQc chien hao". Bdi tha mang am huang cua nhfrng
con song bien, an vao do la nhfrng con song long dang khao khcit tinh :yeu miinh li~t.
Bai tho c6 hai hinh tUQng song song va tuong trQ lan nhau, d6la "Song" va "Ern", ca
hai da cling nhau t9-0 nen net rieng bi~t cho bcli thO.
Loi dan: Tinh yeu lade tai muon thud cua tho ca, nhieu nha tho noi tieng viet
rat hay ve tinh yeu. Trude do, ong hoang cua tho tinh Xuan Di~u cilng da 1nUQn hinh
tUQng "Bien" de bay to tinh yeu cua rninh; De1t vdi Xuan Qu:)nth, chi lQ,i 1nUQn hinh
tUQng "Song" de dien tii nhilng cam xuc, tarn trQ,ng, nhilng sac thai tinh cii1n vila
phong phu, phUc tQ,p Vila tha thiet, soi noi cua m<)t trai tim ph'l;t nil dang rQ,O nfC, khao
khat yeu duong.
Trang bai tho, song song vai hinh tuQng "Song" la hinh tuQng "Ern". "Song" la
hinh iinh an dv cho tam trQ,ng nguai con gai dang yeu, la. sv hoa than cua cai toi trii:
tinh. Hai nhan vgt "song" va "e1n", tuy hai nhung lQ-i la m¢t, tuy 1n¢t nhung lQ-i la hai.
Co luc phan doi ra de soi chieu, lam noi bgt sv tuong dong; co luc lgi hoa nhQ,p vao
nhau de tQ,O nen S'l;£ c¢ng huang. Hai hinh tUQng nay song song vai nhau til dau den
cuoi bai tho, vU:a soi sang vU:a bo sung cho nhau nham dien tii 1n¢t each quyet li~t han,
sau sac han va tham thia han khat VQng tinh yeu dang dang trao trong trai tint nil thi
si, trong trai tim nhilng nguai tre dang yeu.
- Trang239-
Tran Thity Duong
Bi quyet Chinh phy,c mon Ngfr van
A
.,...'
MOT SO
A
NH~N
~
A
'
' '
,
DJNH VE XUAN QUYNH· VA BAI THO "SONG"
1. "DUCJC xem la m(>t trong nhilng ca:y but viet tho tinh ha:y nhat trong nen tho ca
Nam til sau Cach mc;tng, Xuan Quynh dem den cho bc;tn dQc m()t tinh :yeu vita
nong nhi~t, tao bc;to, vita tha thiet, dju dang, UUa giau tf'1,!C cam, UUa lang sau nhilng
trai nghi~m, su:y tu."
Vi~t
2. "Du viet ue tinh :yeu doi ltca hay tinh :yeu To quoc, ue the gii1i tre tho hon nhien,
trong trang ha:y nhilng quan h~ nhan sinh muon ue, tho Xuan Quynh van noi bQ.t a ue
d~p nil tinh."
3. "Xuan Quynh- m()t co gai mo coi ngheo kh& lan len giiia m(>tthoi ki dat nuac
phai duong aau ubi uo udn kho khiin ue kinh te, ue chien tranh... Nhung Xuan Quynh
chang khac ndo m()t ca:y xuong rong kien cuc1ng ud ki di~u tren sa mc;tc, dii vat ki~t stcc
minh de nii nhilng bong hoa qu~ cho cu(>c dc1i."
-Nguyen Thu Phuong (Lop CK63, DH
su: phqm Ha N¢i).
4. "Toi tin rang, khong phai 30 niim, ma hi VQng rang cac theh~ sau van tiep ty,c tim
tha:y ii trong nhilng tac pham cua Xuan Quynh tinh :yeu CUQC song, yeu them con
ngUcJi, yeu them aat nUclC de lam cho CUQC song d~p hon."
- Nha van Ngo Thiio nghc:n ngao cho biet.
5. "DQc tho Xuan Quynh, nguoi ta khong co cam giac nhu tac gia co y lam tho, md
tho chj tl:( nhien, nh~ nhang, ld tieng noi chan th~t til sau trong tam hon chic khong co
gang guCJng ep ban than phai sang tac ue nhilng triet l~ kho khan. Vi uQ.:y, giQng tho
cua chj thu thi tam tinh, dc;tt ddo nhilng dCJt song tinh cam, luc thi nhE; nhang uo ue,
luc lc;ti CUOn CUQn dang trao."
- Nha phe binh van hQc LU:u Khanh Tho (ent chong nha tho Xudn Quynh).
6. "Dieu dang qu~ nhat
a Xuan
Quynh ud tho Xuan Quynh ld s1,t thclnh thQ.t, rat
thanh th~t, thanh thQ.t trong quan h~ bc;tn be, ubi xii h(>i ud ca trong tinh :yeu. Chj
khong quanh co, khong giau diem m()t dieu gi. Moi dong tho, moi trang tho deu phoi
bd:y m()t tinh cam, m()t su:y nghi ctla chj. Chi can qua tho ta biet kM ki dc1i tu cua chj.
Thdnh thQ.t, aa:y ld cot loi tho trong Xuan Quynh."
- Vo Van Trl;[c.
7. "Tho Xuan Quynh la tieng long ciia m()t tam hon phy, nil nhieu triic an, vita hon
nhien, tUOi tan, UUa chan thdnh, aam tham Ua luon da diet trong khat VQng Ue hc;tnh
phuc binh dj dc1i thuc1ng."
- SGK Ngu van lop 12.
- Trang240-
Bi quyet Chinh ph1;tc mon Ngfr Vtin
Tran Thuy Duong
8. "Du viet ue tinh yeu doi lita hay tinh yeu To quoc, ue the gibi tre tho hon nhien,
trong trang hay nhiing quan h~ nhan sinh muon ue, tho Xuan Quynh van noi bQ,t lJ ve
df(p nii tinh."
9. "Tho Xuan Quynh ld tho cua mQt canh chuon chuon bay tim cho nuong than trong
Quynh la S1:{ tUong tranh
nang noi giong bao CUa CUQC ddi... The gibi tho Ca
khong ngung giiia khiic nghi~t ud yen lanh ubi nhiing bieu hi~n song d9ng va bien hoa
khon cung cila chung. 0 do trai tim tho Xuan Quynh ld canh chuon chuon bao bao cU
chao di chao ue, m~t nhoai giiia bien d9ng va yen dinh, bao to va binh )'en, chien tranh
ud hoa binh, thac lu ud em troi, tinh yeu ud each tro, ra di ud trlJ lq.i, chdy troi phieu
bq.t vd try. viing kien gan, to am vd dong dai, song ud ba, thuyen vd bien, nhd ga vd con
tdu, tri1i xanh ud bom dq.n, gio Ldo ud cat trang, co dq,i vd nang liia, thuy chung vd
trac tro, xuan sac vd tdn phai, ngQn lica co don ud dq,i ngdn toi sam... "
- T.S Chu Van Son.
10. "Xuan Quynh dii tri~t de tQ,n d1;tng loi to chicc theo nguyen tac tuong xicng, ho
icng, trung di~p. Nhat ld vi~c tq,o ra cac cij,p tit, ;cac,vecau, cac cij,p cau, thQ,m chi ngay
cd cac kho tho cung hinh thdnh cac c(!,p di lien ke, ke tiep luan phien aap doi nhau ve
bang- trac nita."
11. "Song khong chi ld ten mQt thi pham dii gay xon xao cho nhieu the h~ bq.n dQc.
SOng khong chi ld bieu trung cho m9t hon yeu chua tung ngu9i yen. Song con ld m9t
nguon song, nguon nang lUCJng md nfr thi si ay dii truyen. lq.i cho the h~ sau qua moi
tieng tho cua minh. va ldu nay, long tho cua chung ta, ngui1i mil nguili to, ngui1i dang
yeu, ngui1i dii yeu, aeu tung tham thu tham phat thu song d(!,c bi~t iiy: Do chinh ld
Song Xuan Quynh."
- T.S Chu Van Son.
12. "Khong con phan bi~t dUCJc song tq.o nen Xuan Quynh, hay_ Xuan Quynh tq.o nen
song. Chi biet rang chj sinh ra za de ddnh cho tho. Du Mu di1i, von hQC van con chua
cao, nhung hon tho angui1i con gai dat La Khe- Hd Dong ay dii luon doi ddo vd dq.t
ddo site song."
- T.S Chu Van Son.
13. "Bdi tho Song ld mQt CUQC hanh trlnh khoi dau tic sv; tu bo cai ch~t chQi, nho hf(p
de tim den mQt tinh yeu bao la rQng lbn, cuoi cung la khat VQng dUCJC song het minh
trong tinh yeu, muon hoa than cinh vien thdnh tinh yeu muon thud."
- G.s Tran Dang Suyen.
-Trang 241-
Bi quyet Chinh ph'J!,c mon Ngii van
Tran Thuy Due1ng
14. Qua beli th<1 "Song", Xuan Quynh "da the hi~n dUCJc m{)t tinh yeu co tinh chat
truyen thfing nhte tinh yeu muon doi nhteng Van mang tinh chat hi~n dc;ti nhte tinh )leU
hom na)l."
- Ha Minh Due.
15. "Song lel beli th<1 dq_c sac viet ve tinh )leU, rat tieu bieu cho phong each ciia Xuan
Quynh. Qua hinh ttCCJng song, tren C<1 SO S1;t' ttC<1ng dong, hoa hCJp gifca song vel em, beli
th<1 dien tel tinh )leU CUa ngteOi phl;t nii thiet tha, nong nan, chung thuy, mufin VtCCJt len
thu thcich cua thai gian vel S1;£ hiiu ht;tn ciia doi nguoi. Beli th<1 cho thily tinh )leU la m{>t
thic tinh celm cao d~p, m{)t ht;tnh phuc UJn lao cua con nguoi."
- SGK Ngu van 12.
16. "0 moi tij,p th<1 cua Xuan Quynh, nhiing beli viet ve tinh )leU thuong de lt;ti nhieu
an tUCJng ·h<1n eel. Vai giQng di~u th<1 het site t1;t nhien, beli th<1 Song the hi~n m{>t tinh
yeu sau sac, boi hoi, thao tft:icc den eel trong giac m<1. Du co nhiing gian truan each trO',
nhteng tinh )leU bao gio C'iing d~p, ciing den dtCCJC tij,n cung ht;tnh phuc nhte con song
nho den vai bo."
- Trich "Nha tha
Vi~t
Narn
hi~n
dqi", G.S Phong Le chu bien.
17. "Song la m{>t bai th<1 tinh )leU rat tieu bieu cho tu tuO'ng va phong each th<1 Xuan
Quynh 0' giai dot;tn aau. M{>t beli th<1 v'lia xinh xan, du)len dcing; vua manh l'i~t, sOi noi;
vua hon nhien, trong sang; vua y nhj, sau xa. Sau nd)l, khi nem treli nhieu, giQng th<1
Xuan Quynh khong con ph<1i phai bi)c men Sa)' niia, nhteng cai khat VQng tinh )leU van
mai ton tt;ti trong trai tim gielu CO )leU thte<1ng CUa chj."
- G.S Nguyen Dang Mqnh & G.S - T.S Tran Dang Suyen.
- Trang242-
Bi quyet Chinh ph1J-c mon Ngfr van
Tran Thity Duong
A
NQI
NQi dung 1. Nhiing trQ-ng thai
Nha tho Hoang Minh Chau kh~ng d!nh:
"Tho khiJi sl! tu tam hon, uuon ten bang tam
ud dQng lQ,i nho tam long cua nguoi viet", a
"Song" va Xuan Quynh ta nh~n thay gia tri ay
dUQC chung cat len tU tieng noi cua mc}t trai
tim da sau, da cam ua tinh te tnr6c CUQC doi.
"Song" song va ton t9-i den ngay hom nay, la
Kh6 1: Nhiing trQ-ng thai khac nho vao quan ni~m mai me, cai nhin tien be},
nhau cua song, cilng nhu nhiing xuat phat tu mong muon bay to tr¥c tiep
cung b~c tinh yeu cua nguoi ph1;t nhiing khao khat manh li~t ciia nguoi ph1;t nii.
nii. v a qua do, the hi~n mc}t quan v6i y nghia d6, ngay kho tho dau Xuan Quynh
ni~m mai me ue tinh yeu - yeu ld mUQn nhiing trq_ng thai doi Cl!C cUa song, de
tl! nh~n thicc, la chu dc}ng vuon tai dien ta cho nhiing cung b~c cam xuc khac nhau
cua nguoi phy, nii khi :yeu.
nhiing cai rc}ng lan.
Dii: d()i va diu ent
on ao va LQ-ng te
Dii: d()i va diu ent
Song khong hieu noi 1ninh
on ao va LQ-ng re
Song tiln ra tQ,n be
Song khong hieu noi minh
Nhfrng
trQ,ng thai doi Cl!C cua song dUflC the
Song tim ra tQn be
hi~n qua cac tu "dii dc}i" - "diu em" ubi "on do" 2 cau diu~; ·Nhfrng trQ-ng thai doi "lij.ng le", chung nhu dan nguoi dQc di ZQ,c udo
Cl!C, khac nhau CUa song nhtr tinh the giai cua dQ-i duong bao la. So11.g "dii dc}i", "on
ao" khi bao to, phong ba; khi CUOn CUQn dang
yeu c6 nhieu cung b~c cam xuc.
khac nhau ud quy lwJ,t tl! nhien
cua song, ud do cilng
ld
-nla . !-ng
.
cung bq,c tinh yeu ciia
nguoi ph1;t nii.
(Kho 1 ud Kho 2)
trao v6i cuong d<) dao d<)ng m9-nh. Nhung cling
- Nhfrng tr9-ng tha.i doi cvc khac khong c6 gi ng9-c nhien, khi n6 nhanh chong
tro ue ubi ue d~p hien hOa von co, n6 "diu em",
nhau cua s6ng:
"lQ,ng le" den l9- ki, nhu sv "e th~n", "nguQng
Dii: d()i va diu em
ngung" cua nguoi con gai dang yeu. Qua nhfrng
on ao va LQ-ng te
c~p tu doi l~p ay, ta nh~n thay nhfrng gi minh
nhin va cam nh~n tu bien ca xa xam chi la ba
+ TrQ,ng thai doi Cl!C cua song noi, con bay phan chim nam sau trong long d9-i
duqc the hi~n qua cac tu: "Dii: d()i" duong. Bien ca nhin tu xa, luc nao cling chi Ian
- "diu
. em"· "on ao - lang
. le"' thong tan, gQn nh~, nhung sau trong long n6 19-i la
nhfrng tr9-ng thai doi l~p, nhfrng thay doi den
qua ngh~ thu~t doi l~p.
bat ngo khong the d\f doan tru6c dUQC. An
)
- Trang243-
Bi quytt Chinh ph1;tc
Song "dii dQi", "on do": khi bien
phong ba, bao to; khi CUOn CUQn
dang trao gifra dq.i duong bao la,
r<)nglon ...
Song "dju em", "l~ng le": khi tro v~
ve hi~n hoa von co ...
¢ Dt;ti duong menh mong luon
an chUa nhiing trt;tng thai doi l~p,
nhfrng thay doi den bat ngo.
- .An sau ao
niikhiyeu.
Tran Thuy Due1ng
mon Ngfr van
za. tam hon nguai ph¥
+ "Song" la hinh anh an dv cho
nhfrng cung b~c dim xuc khac
nhau cua nguoi phv nfr khi yeu.
+ NguiJi ph¥ nii khi yeu cling "dii:
d(ji", "on ito" voi "diu ern", "l(J,ng lit'
Em "dii dQi", "on do": khi manh
soi noi; khi nho nhung con
cao, da diet; cling c6 luc la gi~n
hon vo co ...
li~t,
Em "dju em", "~ng le": voi ve
duyen dang, dam tham von co
cua nguoi phv nfr ADong...
- Trt;tng thcii aoi C1;CC cfra song hay
nhfrng cung b~c cam xuc doi
,nghich cua nguoi phv nfr, tuy doi
l~p nhung l~i rat hdi hoa, can
xung.Bdi. ..
dang sau nhiing cung b~c trt;tng thai khcic nhau
CUa song la cai toi trfr tinh CUa nha tha, ao la
nhiing cung b~c cdm xuc cua em - m9t trai tim
dang yeu. Tinh khi cua nguoi con gai khi yeu
cling nhu song v~y: luc "dii dQi ubi nhiing ghen
tuong hiJn doi, voi noi nho nhung da diet; khi lq.i
thu minh trd v~ voi ve "diu em" aay net nii tinh
cua nguoi phv nfr A Dong. Ly giai cho di~u nay,
th~t kho de CO the tim dUQC ffiQt cau tn} l
cam XUC rat trtru tUQng, no CO nhieu cung b~c,
giai di~u, bieu hi~n khac nhau: trai chi~u co,
mau thuan co, nguQc dong co, ... Chinh Slf doi
l~p ay lq.i tq.o nen m9t the gioi ngh~ thu~t hap
dan voi nhfrng bieu tnrng moi v~ tinh yeu. The
gibi ngh~ thu~t trong tho Xuan Quynh chat
chUa day au nhfrng cam XUC mang tinh aoi C1;CC
nhieu scic thai: khong chi co "dii dQi" ubi "diu
em", "on ao" ubi "l~ng le" ma cd "binh yen" ubi
"biio to", "thuy chung" ubi "phai phoi", "hiiu
han"
. ubi "uo . han"
. ' "niem tin" ubi "su. hoai
nghi"... Du la nhfrng hinh anh khong moi,
nhung qua rung cam tham my cua chi no lq.i
trd nen n1t lq.. D9c gia se nh~n ra m9t di~u:
Nhfrng hinh anh doi l~p rna Xuan Quynh hru
vao trang tho cua minh von di hi cua nhau,
chung vlra la ban chat vl!a la d?c sac ngh~
thu~t. Ban chat cua song la sau giong to, on ao
no lq.i tro v~ diu em, l?ng le; con ban chat cua
nguoi phv nfr du soi noi, manh li~t den dau thi
CUOi cling hQ van muon dUQC ntrong nau, dtrQC
che chd trong binh yen. Khong phai ngau
nhien hay trung hQp rna Xuan Quynh lq.i de
nhfrng sac thai mq.nh d dau cau, nh~ d cuoi cau.
Ma do la Slf chiem nghi~m, due ket tt'r m{)t
nguoi phv nfr sau sac gifra von song, trai
nghi~In va tai nang. Xuan Quynh hieu ro d?c
- Trang244-
Triln Thity Due1ng
Bi quyet Chinh ph1;tc mon Ngfr van
+ Thtt nhat, chung dUQC lien ket
voi nhau trong cling m9t cau tho,
qua tu "va".
hai, d~u la nhiing dq.ng
thtrc Cl). the cua song ngoai dq.i
duong va cua nguoi phv nfr trong
tinh yeu.
+
- Cau true cciu tho dij,c bi~t: d~t
nhfrng trq.ng thai mq.nh dau cau,
nhG cuoi cau b(>c lQ Sl).' tinh te cua
tac gia, qua nhfrng chiem nghi~m:
+ Song, tu)l c6 luc "dii d9i", "on
do" la the, nhung cuoi cung cilng
tro v~ ve "diu em", "lij,ng le" von co
- m9t m~t dq.i duong chi thay gQn
nhG nhfrng con song Ian tan.
trung rieng cua tho: "tho cot iJ y, :Y co sciu tho
mO'i hay" va d1 nhien "khong phdi bat cit di~u gi
cilng phdi noi het ra bang ngon til'.
Gifra muon trung di~u tinh cua song, nha tho
Xuan Quynh da kheo leo dung hoa nhiing trq,ng
thai doi Cl:(C qua Hen tic "ud", ldm cho song ha)l
nhiing cam xuc khac nhau ciia nguoi ph¥ nii,
tuy doi 14-p nhung lq,i rat can xitng, hai hoa va
de thuong. Chinh di~u ay, da to d~m ve dGp
huyen bi cua song va ly le trong trai tim nguoi
phv nfr khi yeu. Viet ve tinh yeu, Xuan Quynh
khong phai la nfr SI duy nhat, lq.i cang khong
phai la thi SI dau tien mUQn hinh anh song bien
de noi len tieng long cua nhiing trai tim dang
loq.n nhtp. Ma truoc do, ong hoang cua tho tinh
- Xuan Di~u cling da ngan len nhfrng am di~u
vo cling me dam:
Anh xin lchn song biec
Hon mai cat vang em
Hon thgt khe thgt ent
Hon em dent mai mai
+ Nguoi phv nfr khi yeu, sau
va truoc do, truoc khi bai tho "Song" ra doi, da
nhfrng giay phut "dii d9i", "on do" hon m(>t Ian Xuan Quynh dua hinh anh song
ubi nhiing buon vui, ghen tuong, bien vao trang tho cua minh:
r6i cling tro ve. ve "dju em", "lij,ng
Tu ngay nao chang biet
le", V~ VOi Sl:( binh yen, cam giac
Thuyen nghe loi bien khoi
duQc che cho.
Canh hiii au, song bie'c
Dua thuyen di muon noi
Tinh yeu la d~ tai muon thuo. Trai dat co bao
nhieu nguoi thi bay nhieu cam xuc khac nhau
v~ tinh yeu. Nhung cai hay cua Xuan Quynh la
cht viet v~ cai cli nhung khong h~ l~p lq.i nguoi
khac va cling khong h~ l~p lq.i chinh minh.
2 cau sau: MUQn hanh trinh vuon
Xuan Qu~nh ld m9t nha tho hi~n dq,i, hi~n dq,i
toi bien cua song de the hi~n m9t trong each nghi, each tu duy ud cd each the
quan ni~m moi me trong tinh yeu. hi~n. Tq.i mQt bai phong van tieu sfr van hQc,
cht b(>c bq.ch nguyen nhan bat dau cam but va
- Trang245-
Tran Thity Dttdng
Bi quyet Chinh ph'I;Lc mon Ngii: van
- Hanh trinh vuon minh tO'i bien buoc vao nghi~p di lam tho: "M()t La vi thich
thu. Hai La cam thay nhu minh dUQC song them
lO'n cua song.
1n()t cu()c dai khac nfla", quan trQng hon la khi
Song khong hieu noi minh
chi lam tho khong don thuan nam d vi~c mang
Song tim ra t4n be
chfr xep thanh van rna Xuan Quynh da mang
+ Bi~n phap nhdn hoa: dien giai cam xuc xep thanh quan ni~m. De'n vO'i hai cau
hanh trinh di vuon toi bien Ion tho sau, chi muqn hdnh trinh vuon tO'i bien lO'n
cua song.
cua song de the hi~n m()t quan ni~m mO'i me
trong tinh :yeu: Yeu ld t1;t nh4n thtic, la chu d(>ng
+ "Song" la khong gian, la moi vuon tO'i nhiing dieu cao cd, r(>nglO'n.
tru
Song ti1n ra tQ,n be
Nhung "song" lC;ti khong hieu,
"Song" la khong gian, la moi truang ton t?i
khong thau cam dUQC nhfrng cua song. Nhung "song" l~i khong hieu, khong
mong muon, nhfrng khat VQng to thau cam dUQC noi long cling nhU nhfrng mong
Ion, manh li~t trong song.
muon tham kin cua song. Boi khong gian ch?t
h~p cua song lam cho song bi gioi h~n, song
Khong gian ch4.t h~p cua "song" khong the thoa sue vung vay nhu a ngoai dC;li
lam cho song bj giO'i hq,n, khong dUOng bao la. VOi SUC song va khat VQng khong
the thoa sue vling vay, khong the luc nao nguoi ngoai, yen dinh, song quyet "tint
dao d<)ng voi cu
cua khong gian r<)ng Ion. TC;li day, song co the
Hanh trinh "song" tu song ra thoa sue vling vay voi nhfrng khao khat phong
bien, cling co the hieu theo nghia: khoang va man d~i, tv do kh~ng djnh sue ffi(;lnh
song ton t~i a song, rna song thi cua minh voi tan so dao d<)ng m(;lnh hon. Ngoai
luon chay ra bien nen mang theo ra, ui~c nhan hoa hanh trinh song tu song uuon
ca nhfrng con song.
ra bien ciing duqc coi ld m()t hinh clnh d()c va lq,
trong tu du:y ngh~ thuQ.t cua Xuan Quynh. Boi
¢ Nhu v?y, song luon huang xet theo quy lu?t tt,r nhien, IDQi dong song deu
ve d~i duong de thoa sue vling chay ra bien ca, trong qua trinh di chuyen do,
vay voi nhfrng khao khat phong ban than no cling mang theo nhiing con song
khoang va man d~i; de kh~ng djnh dC;lt dao kia. Nhung cai hay cua Xuan Quynh la
chinh minh.
chi lam cho nhfrng hi~n tuQng tuong chling
nhu vo tri, vo giac tro nen co cam xuc, co khat
vQng. Va do cling chinh la khao khat cua ngu
em, hay chinh la quan ni~m yeu cua nha tho
- Trang246-
Bi quyet Chinh phtfc mon Ngfr Ulin
- An trong hinh anh song vuon toi
bien, la hdnh trinh vuon toi tinh
yeu r9ng lon, cao cd cua nhan vQ.t
trii tinh em.
+ Em cfing nhu song, khong cam
ch!u gioi h~n, hay chap nh~n m9t
tinh yeu nho be, ch~t hGp, tu tung
rna luon chay het minh cho tinh
yeu Ion lao.
+ Day la m9t quan ni~m moi me,
hi~n d~i
trong tinh yeu: Nguoi
con gai mang suy nghi hi~n ·d~i,
khi yeu luon tv nh~n thuc v~ tinh
yeu cua minh; la chu d<)ng vuon
toi nhfrng di~u cao ca.
+ Quan ni~m nay dUQC the hi~n
thanh cong nho vao each noi
nhan m.Q,nh "khong hieu noi", "tim
ra tQ.n..."
Trtin Thuy Duang
Xuan Quynh. Em cfing nhu song, khong cam
ch!u gioi h~n hay chap nh~n m9t tinh yeu nho
be, ch~t hGp, tu tung rna luon chay bong, chay
het minh cho tinh yeu. Day la m9t tu duy hi~n
d~i, m<)t quan ni~m moi me rna Xuan Quynh
gfri vao trong y tho cua minh. Khong kin dao, e
de, nguoi con gai mang suy nghi hi~n d~i khi
yeu, phai tv nh~n thuc v~ tinh yeu cua minh,
phai chu d<)ng, r9ng md va bao dung han, phai
thanh th~t voi cam xuc va nhfrng mong muon
dang lo~n nh!p trong trai tim nho be kia. Quan
ni~m nay dUQC the hi~n thanh cong la nhO vao
bi~n phap ngh~ thu~t noi nhan m~nh, nhan
m~nh nhfrng hanh d9ng mang tinh quyet li~t
"khong hieu noi", "ti1n ra tqn". Ta tV hoi rang,
t~i sao trai tim cua minh, cam xuc cua minh,
tinh yeu cua minh l~i de cho hoan canh hay
moi truong chi phoi? T~i sao nguoi phv nfr l~i
khong the song th~t voi nhfrng cam xuc, khat
VQng cua chinh minh? Co le, cau hoi ay da
duQc giai dap qua y tho cua Xuan Quynh - m9t
trai tim yeu chua giay phut nao thai khat v<;>ng.
Kh6 2: Mugn quy luQ,t ta~ nhien
Song truong ton voi thai gian 1£1 sv song
CUa song, tac gid khdng ajnh tinh khong ngtrng nghi va khong m~t moi, cfing nhU
:yeu luon thUiJng tf'1!C trong trai noi khat VQng tinh yeu cua COn nguoi, da tlr
tim tuoi tre.
ngan xua va se con mai mai den muon doi sau,
6i con song ngay xua
va ngay sau van the
Noi khat vQng tinh yeu
Boi hoi trong ngv:c tre
Than tu: "Oi" the hi~n noi thon
thuc khi nh~n ra quy lu~t muon
doi cua song. Cling bi~n phap
ngh~ thuQ.t doi lQ.p gifra "ngay xua
- ngay sau". Song la the, muon
doi van the.
nhung truoc het la trong nhfrng 16ng ngvc tuoi
tre. Hieu va thau cam dUQC SV tuong d6ng ay,
nen nii si Xuan Quynh da mugn qu:v luQ,t t1:(
nhien CUa song ae khdng ajnh tinh )leU luon
thuong tf1!c trong trai tim tuoi tre.
Oi con song ngay xua
va ngay sau van the
Noi khat vQng tinh yeu
Boi hoi trong ngv:c tre
Quy lu~t muon doi cua song la the, du "ngay
truoc" hay "ngay sau", song van luon ton ~i ubi
-
Tran~
247-
Bi quye't Chinh ph'IJ,c mon Ngii van
Trdn Thuy Duong
- 2 CaU th<1 dau: Quy lu4,t t'l:( nhien nhung trq_ng thai doi C'I!C, nhfrng cung b?c cam
XUC day mau thuan trai ngUQC "dii: dc)i va diu
cU.a song.
em", "on ao va lQ,ng le", nhung ki di~u thay la
+ Song luon t6n tq,i vO'i nhung
chung l;;ti khong the tach r
the, van khao khat VU<1n tO'i dq_i duong bao lade
ent" va "on ao", "lQ,ng le".
thoa SUC vung vay, de dU<,IC la chinh minh.
Xuan Quynh m(jt kieu mau ph¥ nit manh li~t
+ Song luon khao khat huang
khi yeu, chj dii dem chinh cu«;c d<1i minh de doi
tai dq,i dtt<1ng bao la de thoa sue
lay tinh yeu dich th'f!c. f)a qua cai dQ tuoi non
vung vay, de dUQC dao dQng Vdi
not, vvng d;;ti nen chj du kinh nghi~m de thau
tan so mc;1nh.
tinh d;;tt ly, de hieu nhfrng khac khoiH trong trai
trq,ng thai d6i l~p: "dii: d¢i", "diu
- 2 cau sau: Tinh yeu luon thu<1ng tim tuoi tre. Boi khi da yeu thi song tinh se noi
va con ngu
Noi khat vQng tinh yeu
Noi khat vQng tinh yeu
Boi hoi trong ngv:c
Boi hoi trong ngv:c tre
Neu d;;ti duong bao la vo t?n mang nhjp d?p
cua nhfrng con song bien thi long nglJc cua
+ Tuoi tre la quang th
khao khat tinh yeu nhat. Ta co the
yeu thuong. Tuoi tre la quang th
khat tinh yeu den muc cuong si, ta chay bong
hien het cho tinh yeu.
Vdi nhfrng khat VQng, tim ta loc;1.n nhjp Vdi
nhfrng rung cam dau d
th<1i gian d~p nhd't de ta co the dang hien tclt cd
vQng nhat. Tuy c6 nhfrng non not
cho tinh yeu, tuy co vvng d;;ti nhung chinh cai
dau d
"boi hoi trong ngv:c" l;;ti la d9ng lt,rc
SUOt CUQC d
UdC VQng ve tinh yeu, boi UdC VQng chi la UdC
va mong, COn khat VQng thi da la S\,! dam me
den chay bong, manh li~t den khong con gioi
h;;tn. Do chinh la m«;t trong nhung dQ,c trung
cU.a tinh yeu, rna tuoi tre la giai doq.n d~p nhat
de ta ve nhfrng cam xuc trong tim minh mot
each ro rang nhat.
.
tr'J!C trong trai tim tuoi tre.
- Trang248-
Bi quyet Chinh ph'l;Lc mon Ngii Vlin
Tran Thity Duang
Bien luc nao cling the! Muon doi nhu the,
Nc)i dung 2. Diem khai dau bi an
cua song, giong diem khoi dau va luon mong cho nhfrng con song noi tiep nhau
S¥ nhi~m mau, kho ·nam bat CUa xo bo. Ngvc bien luc nao cling cang tran va
khong ngung rung len nhip d~p ph~p ph6ng
tinh yeu. (Kho 3 va Kho 4)
noi thiiy trieu dang dang. Boi v~y cho nen, khi
Cach 1. Phtin tich theo thic t¥ cac dung truoc bien Ion, "truac muon trung song
be'' con ngu
nhfrng gi tham kin nhat trong long. Hay noi
Kh6 3: Nhiing biin khoiin, triin tra
m(>t each chinh xac hon, la tho lQ nhfrng suy
khi di tim khai nguon cua song.
tu, ban khoan tran tro, nhfrng lo au vo dinh. Va
nha tho Xuan Quynh cling khong ngo«;ti 1~, bao
Truac muon trung song be
noi ni~m dang giely xeo trong long chi duqc the
Ent nghi ve anh, em
hi~n i1 kho 3 vel kho 4 lcl nhiing ban khoiin CU.a
Ent nghi ve bien lan
nii thi si v~ diem khoi dau day bi an cua song,
Til noi nao song len?
giong nhu die~m khoi diiu vel s1;( nhi~m melu kh6
+ S1;t ban khoiin, triin tra duqc nam bat CUa tinh yeu.
the hi~n qua each Slt dy_ng di~p
sv tran tro, au lo do la hoan toan co can cu,
ngii: "Em nghi. .."
truoc het lela each Xudn Quynh sit dy,ng hai lan
di~p ngii: "Em nghi. .. ":
"nghi V~ anh, em" la nghi ve CQi
Ern nghi ve anh, ent
ngu6n tinh yeu cua chung minh;
Em nghi ve bien lan
"nghi v~ bien lan" la nghi ve sv
Nghi v~ "anh vel em" lcl nghi ve tinh yeu CUa
bao la, nhi~m mau cua bien ca.
chung minh; nghi ve "bien lon" ld nghi ve nhiing
+ Co. sa hinh thdnh S¥ biin dieu lan lao, cao cd, ve nguon goc t¥ nhien aay
khoiin, triin tra: Khi dling tnroc bi an CUa song. Song tu dau rna co? Sao song xo
bien ca menh mong, dung truac bd nhip nhang, song "hon cat vang em" khe yeu
cai vo bien vo h.Q,n cua diit troi den v~y! Phcli chang, vi nho bo rna song VUQt
nguoi con gai cdm thily minh th~t qua muon trung hai ly de huang ve bo; song
be nho. Nen lo H1ng, suy nghi r6i "hon" bd th~t khe, th~t em la vi tinh yeu cua
tV hoi ve ngu6n goc cua song: "Til song danh cho bd qua da diet, qua m~n n6ng!
Dieu do khien em bu(>c phai tV hoi long minh
noi new song len?"
ding: Li~u tinh yeu cua anh co du Ion de VUQt
+ N()i dung biin khoiin, tran tra qua song gio, VUQt qua kho khan thfr thach de
thong qua cdu hoi tu tu: Song khoi huang ve em nhu song bien khong? Nhfrng suy
ngu6n tu dau, bat dau tu diem nghi, nhiing tran tro ay, cuoi cung duqc don
nao 0 ngoai d«;ti duong bao la kia, trong mQt cau hoi tu tu cuoi kho, nhu truy tim
rna xo ve bo l«;t ki den v~y?
c()i nguon bi an CU.a song: "Tu noi ndo song
- Trang249-
Tnin Thity Dtwng
Bi quyet Chinh ph'f:tC mon Ngii: Vltn
Kh6 4: Nha tho ly gidi nguon goc len?". Day ciing la ciiu hoi tam tien de cho
cua song, qua do tf:( bang khuang nhiing suy tu cua Xuan Quynh lJ kho tho thic tu.
song bat aau tu gio
ve khi1i nguon CU.a tinh yeu.
Gio bat aau tu aau
song bat aau tu gio
Em cilng khong biet nii:a
Gio bat dau til aau?
Khi nao ta yeu nhau?
Ent cilng khong biet nii:a
MQi quy lu~t tv nhien deu co sv rninh chang,
Khi nao ta yeu nhau
ly gi<1i tu cac nghien Clru khoa hQc: Song bat
- Kho tholy gidi nguon goc hi an dau tlr gio, gio bat dau tU S\( di chuyen CUa
khong khi, tu ndi co ap suat cao ve ndi c6 ap
cua song:
suat thap. V~y rna, trong qua. trinh ly giai
+ Theo quy lu~t t\( nhien, song nguon goc cua song, Xuan Quynh lq_i khong the
bat dau tu gi6.
ly giai tiep dUQC nguon goc cua gi6 la ttr dau va
danh U1c dau bat Ivc: "Ern cii,ng khong biet nii:a".
+ Nhung di sau tim hieu, danh
"Khong biet" 0 day khong co nghia la Xuan
bat ll;(c: "Ent cilng khong biet nii:a"
Quynh khong hieu "gio bat dau tiL aau" rna khi
¢ Chinh vi khong biet diem dung trUdC S\( bao la, rQng 16n cua bien ca,
khoi dau cua song tu dau nen dung tru6c nhfrng ban khoan vo dinh cua tinh
nguon goc cua song van con la yeu, nguoi ta khong the giai thich du<}c bang ly
Ie thong thuong. Boi tinh yeu khong phai la
m9t bi an.
m9t phep toan c6 ket qua r6 rang, rna n6 la
- Nhu diem khcli aau va s'f:( nhi~m mQt hi~n tUQng tam ly day bi an, nhu vj triet
gia nguoi Due da ttrng n6i: "Cai d~p khong (J doi
mdu, kho nam bat cua tinh yeu.
1na hong cua nguai thieu nii: nta (J trong anh
+ Dlrn.g tru6c bien Ion, nguoi mat cua ke si tinh", hay tru6c do Xuan Di~u da
con gtti ciing thay bang khuang ve ttrng ban khoan: "Lant sao cat nghia duQc tinh
tinh yeu cua minh: "Ern nghi
yeu!", thi nay, l~i m9t Ian nfra Xuan Quynh dua
anh, em"
cau hoi rna bat ki nguoi ph\1 nfr nao khi yeu
cling deu muon dUQC giai dap len ffiQt tam cao
+ Nguyen do: vi trai tim con gai
m6i. Nhung th~t tiec la den nay van chua ai c6
von mong manh de va. Khi dung
the giai dap duQc: "Khi nao ta yeu nhau?".
tru6c bien l~i cang thay minh nho
Chinh vi khong the ly giai duQc rna tinh yeu tn'J
behon.
nen huyen bi hdn, cang huyen bi l~i cang lam
cho
nguoi ta khao khat kham pha, va cang
+ Tinh yeu nhi~m mau, kho nam
kham
pha l~i cang thay thieng lieng cao quy.
bat, bOi no thUQC ve dim XUC nen
dung hon, doi v6i tinh yeu chan thanh
Hay
n6i
khong the ly giai r6 rang hay quy
khong
toan
tinh, khong V\1 lQi thi cang yeu
-ve ffiQt djnh nghia C\1 the dUQC.
ve
- Trang_ 250 -
Tnin Thuy Duong
Bi quyet Chinh phv-c mon Ngii Vlin
cang say dam, cang say dam cang kh6 ly gh!i,
cang kh6 ly giai lq.i cang thieng lieng.
Lien h~: Cau tho cuoi "Khi ndo ta
Ai yeu Xuan Quynh, yeu tho cua cht deu thay
yeu nhau?" voi tho tinh cua Xuan rang: "Tho Xuan Quynh La tieng long thanh th'l;lc
Di~u: "Do ai djnh nghia aUQc tinh CUQ TI1Qt tam han ph'l:t nil VOi each cam, each
yeu" ho~c "Linn sao cat nghia dUQC nghi dQ,c trung cua gioi ntinh, La tie'ng noi ta1n
tinh yeu?"
tinh ve nhung ngQt biti cay dang a dai", cht thau
cam den tuong t~n nhfrng tam tu suy cam cua
¢ Doi voi tinh yeu chan thdnh nguoi phv nfr. Nguoi con gai doi nao cling v~y,
khong toan tinh thi cang yeu say m<)t khi da yeu thi se truy tim cho ki duQc diem
dam, cang say dam lq.i cang kh6 ly khoi dau cua tinh yeu. Nhung th~t ngang
giai, rna khong the ly giiH thi cang ngUQC, diem khoi dau ay mai mai la ffiQt an SO.
Nhung tq.i sao nguoi ta van co truy tim? Boi
lq.i bi an, thieng lieng va cao quy.
don gian: Bien bao la vo hq.n lam cho trai tim
von nho be, mong manh cua nguoi phv nfr cam
thay choi voi, choi voi. HQ phai tim duQc ngu6n
c<)i de khoi nhu canh chu6n chu6n trong bao,
cu chao di chao lq.i, cu mai nghi suy ngon
ngang, lo lfrng... Chinh net tam ly pho bien ay
da lam nen sv nhi~m mau, kh6 nam bat trong
tinh yeu; tq.o nen net duyen dang, de thuong
cho nguoi con gai.
Cach 2. Trien khai theo luQ.n diem,
Bien luc nao cling the! Muon doi nhu the,
r6i trich :Y tho vao chung minh.
luon mong cho nhfrng con song noi tiep nhau
xo bo. Ngvc bien h1c nao cling cang tran va
Ngi dung Kho 3 va Kho 4 (theo khong nglrn.g rung len nhtp d~p ph~p ph6ng
khung cham diem cua BGD): Nhd noi thuy trieu dang dang. Boi v~y cho nen, khi
tho biin khoiin di tim diem khoi dtrng truoc bien, "truck muon trung song be"
dau bi an CUa song, giong diem con nguoi thuong c6 xu huang b<)c bq.ch nhfrng
khi1i dau vd s¥ nhi~m mdu, kho gi tham kin nhat trong long. Hay n6i m<)t each
chinh xac, la tho 19 nhfrng suy tu, tran tro,
nam bat CUa tinh yeu.
nhfrng lo au vo dtnh. Va nha tho Xuan Quynh
cling khong ngoq.i 1~, bao noi niem dang gidy
Lui}.n diem 1: Nu si biin khoiin, xeo trong long, nhung biin khoiin ve diem khoi
triin trd ve diem khdi ctau day bi dau ctay bi an cUa song, gifing nhu diem khoi
dau Ua S1;{ nhi~m mau kho nam bat CUa tinh yeu
an cua song.
duqc thehi~n qua kho 3 va kho 4.
-Trang 251-
Tran Thuy Due1ng
Bi quyet Chinh phv.c mon Ngfr van
Tru:bc 1nuon trnng song be
bien lbn
Til nai nao song len?
Em nghi
ve
Song bat aau til gio
Gio bat dau til aau
Ent cung khong biet nua
+ Dling truoc bien, truoc cai vo
h?n cua dat trdi, nfr thi Sl ban
khoan, tran tro nghia v~ khoi
diem cua song.
+ Bang khuang tt.r hoi: "Til nai
new song len?'' va cling tt.r dua ra
cau tra l
Trang bai tho ~~song", co hai hinh tuQng luon
song hanh cung v~n d<)ng va cung phat trien.
Hai hinh tUQng ay, co h1c phan doi de soi chieu,
co luc hoa vao m<)t de c<)ng huang, ngan vang.
Nhu v~y, co the kh£ng djnh rang: Song mang
trong minh ve d~p nao, thi an sau do chinh la
ve d~p cua ngu
thai doi ClfC, 0 quy lu~t tlf nhien, rna song con
th~t bi an
nguon c(Ji" cua minh. f)i~u do
duQc the hi~n qua tam tr?ng ban khoan, tran
trd ciia nfr thi Xuan Quynh khi lien tvc d~t ra
nhiing cau hoi tu tu:
Tru:bc ntuon trnng song be
Em nghi bien lbn
Tu nai nao song len?
11
ve
ve
Song bat aau tu gio
+ Nhung khi di ly giai sau hon ve
Gio bat dau tu aau?
nguon goc cua song thi l?i bat lt.rc
Em cung khong biet nua
vdi cai lac dau th~t de thuong:
Dung
gifra
bien r<)ng menh mong, con ngu
thu
song. Boi song thu<)c v~ d?i dau ttr gio, gio belt dau ttr dau thi lCili nh~n dUQC
duong, rna d?i duong thi bao la vo cai lac dau khong r6. Khong biet khong phai la
t~n, lam sao co the xac dinh duQc. Xuan Quynh khong hieu nguon goc cua song,
gio rna boi song thu<)c v~ d?i duong bao la vo
¢ Chinh vi khong xac djnh, t~n, lam sao co the xac djnh dUQC. Ngay ca
khong ly giai duQ.c ne11. ngu6n. · nhiing tr?ng thai doi l~p, chung ta cling khong
goc, khiti diem CUa song luon lcl ro luc nao thi song "dfr dQi, on ao", luc nao thi
mqt di~u bi an.
song "diu em, l~ng HY'. Chinh vi khong ly giai
dUQC nen ngufin goc CUa song luon lcl mqt di~U
Lu4n diem 2. S1;C bi an do ciing bi an. S1;C bi an do ciing giong nhu diem khgiong nhu diem khNgu
CO truy tim cho ki dUQC diem kh
- Trang252-
Bi quyet Chinh phtfc mon Ngii viin
Triln Thuy Duong
+ Mang trong minh tnii tim yeu. Nhung th~t ngang nguQc, diem khoi dau
mong manh, khi yeu nguai phy, nii ay maj mai la m9t an so. Nhung t9-i sao nguai ta
van co truy tim? Boi don gi<1n: Bien bao la v6
h9-n lam cho trai tim von nho be, mong manh
CUa nguai ph\1 nfr dim thay chOi VOi, chdi Vdi.
HQ phai tim dUQC ngu6n CQi de khoi nhu canh
chu6n chu6n trong bao, cl:r chao di chao l9-i, cl:r
+ Va cang tim thi cang khong mai nghi suy ngon ngang, lo lung... Chinh net
the xac dinh dUQC, bc}i tinh yeu tam ly pho bien ay da lam nen Slf nhi~m mau,
thUQC
the gioi CUa cam XUC, ly kho nam bih trong tinh yeu; t9-0 nen net duyen
dang, de thuong cho nguai con gai.
le cua con tim.
luon muon dugc nuong nau nen
cling khong tranh khoi nhfrng ban
khoan, tran tro di tim khoi dh~m
cua tinh yeu.
ve
NQi dung 3. Song luon v~n dQng
nhtr tinh yeu g~n li~n voi nhfrng
khao khat, tran tro khong yen;
nhtr nguoi ph~ nfr khi yeu luon
da diet nho nhung, c6n cao trbc
vQng v~ mQt tinh yeu b~n viing,
thuy chung.
(Kho 5 + kho 6 + Kho7 + Kho s)
Ai do da tling noi: "Tho thien ve ngQi ca va
khang dinh", phai chang cai d~c trung ay da
khien cho thd gan gui va the hi~n dUQC sinh
d9ng muon nghin dang ve cua tinh yeu. Hinh
anh song v~n d9ng nhu tinh yeu gan lien voi
nhfrng khao khat, tran tro khong yen; nhu
nguoi ph\1 nfr khi yeu luon da diet nho nhung
c6n cao, UOC VQng ve mQt tinh yeu thuy Chung,
son sat. Xuan Quynh la ph\1 nfr tling trai, di qua
Kh6 5: Noi nho cua song
bo, nhieu cay dang trong cu9c dai. Khat vQng tinh
nhu noi nho cua em ddnh cho anh. yeu va h9-nh phuc 0 trong thd chi co nhieu
cung b~c tinh cam khac nhau, khi say dam
Con song duai long sdu
h9-nh phuc, luc day dl:rt uu tu. Nhung bao trum
Con song tren mqt nuac
len tat ca, van t~p trung ca ngQi ve d~p tam
Oi con song nha bi1
h6n nguai phv nfr va khang dinh tinh yeu ben
Ngay dem khong ngit aUQC
vfrng, khong thay doi, khong nh9-t phai theo
Long em nha den anh
thai gian.
Ca trong mo con thuc
Dieu thu vi o Xuan Quynh la tinh yeu trong
tho
chj thuang song hanh cling noi nho. Noi
- 4 cau dau: Noi nha cua song
nho mong rat thuang xuyen, da diet den c6n
+ Bao trum di khong gian Ian cao. Phai chang do la nguyen do de chi danh
thai gian: "duai long sdu", "tren rieng mmqt nuac"; song nh6 ba den noi n6i ve noi nho:
Con song dubi long sdu
"ngay", "dem" khong ngu dUQC.
Con song tren mgt nuac
ve
- Trang253-
Bi quyet Chinh ph'I;Lc mon Ngfr min
Tran Thity Due1ng
Oi con song nha ba
+ Noi nha cua song tro di tro l9-i
nhieu Ian vai bi~n phap ngh~
cau true: "Con song ... ",
thu~t di~p
"Con song ... "
Ngay dem khong ngu dUQC
Long em nha de'n anh
Cii trong rna con thilc
0 kho thd nay, tU "song" dtrQC nhac di nhac
l?i rat nhieu Ian nhu nhfrng tin hi~u chay don
trong huyet quan mang ten "noi nha". Noi nha
ciia song bao trurn ca kh6ng gian Ian thai gian:
song "duai long siiu", song "tren rnQt nuac";
song nha bo den noi "ngay", "dem" khong ngii
dUQC. Qua phep doi va hinh thtrc l~p cau true:
"Con song ... ", "Con song ... " nha thd da t?O nen
Slf trung di~p CUa nhfrng. COn song Vdi nhieu
d?ng thuc khac nhau. "Song duai long siiu" Ia
nhfrng con song ngam, the hi~n chieu sau
trong noi nha. Cung b~c tr?ng thai ay khong ai
biet va ciing khong ai CO the cam nh~n dUQC,
chi n6 mai hieu minh dang con cao den muc
nao! "Con song tren 1nQt nuac" la nhiing con
song tung bQt trang x6a, ngay dem gao thet
cling da.i dtrdng bao la, chung t~p trung the
hi~n chieu r(>ng cua khong gian. Du chieu sau
hay chieu r(>ng thi tat ca deu quy t\]. l?i tUQng
trung cho tinh yeu va noi nha. Boi an sau noi
nha cua song, chinh la noi nha ciia em.
- .An sau noi nha ciia song chinh za.
Co ai tlrn.g yeu rna khong he nho? Va thu hoi
noi nho cua em.
rang, li~u co ai tt,r dung nha rna chua he rung
cam? Chi co dieu khac nhau o cho, moi nguoi
+ Noi nha cua em luon thu
tn,rc, kh6ng chi ton t?i khi thuc
nguoi yeu bao gi
kho dien d?t nhat, kho d}nh hinh nhat. Chinh vi
ngoc ngach trong tiern thuc:
kho djnh hinh, kho dien d?t nen noi nha cua
em rnai dtrQC Ct!Ong di~U hoa den rntrc "khong
Long em nha den anh
ngu
duqc". Nhiing rung cam ay, cu luon thuong
Cii trong mo con thilc
trt,rc, khong chi ton t?i khi thuc rna chung len
loi vao ttrng ngoc ngach cua coi vo thuc:
- Trang254-
Tran Thity Duong
Bi quyet Chinh ph11-c mon Ngii min
+ each n6i cuong di~u h6a noi
nho: Nh6 den muc "Ngay aem
khong ngit aUQc".
+ MUQn hinh tUQng song de n6i
noi nh6 van chua du, nha tho trvc
tiep giai bay tinh cam (noi nh6)
m9t each b9c trvc bang each tv
pha va quy lu~t cua the tho nam
chfr Vdi hai cau thd li~n m9.ch.
Long ent nha din anh
Ca trong nto con thuc
MUQn hinh anh song de n6i len noi nh6 van
chua du, Xuan Quynh con m9.nh d9.n bay to
tinh cam m9t each b9c trvc qua vi~c tv pha va
cau tu the tho nam chfr (gom bon cau tho ngli
ngon) de hoan thi~n giai di~u noi nho cua
minh. sv thang than, thanh th~t trong tho
Xuan Quynh la m9t trong nhfrng nguyen do de
trong long a(>c gia".
thi pham cua chi "limt
N6i dung han nhu nha tho Vo Van Trvc nh~n
dinh: "f)ieu dang quy nhat 0 xuan Quynh va -tho
Xuan Quynh la S'lj thanh thgt, nft thanh thgt,
thanh thq,t trong quan h~ bq,n be, vai xa h¢i va
ca trong tinh yeu. Chi khong quanh co, khong
giau diem rn(>t aieu gi. Moi dong tho, ntoi trang
tho aeu phoi bay mi)t thth cam, 1nQt suy nghi tv
to
day long chi".
Kho 6: Tieng long thii:Y chung ciia
"Song" cua Xuan Quynh nhu mnguc1i phy; nii trong tinh )leu.
tinh c6 giit tri nhan van sau sac, laban tinh ca
khong bao gio tat, la tieng n6i rieng cua tac gia,
nhung cling la tieng long cua biet bao the h~
Dau xuoi ve phuong Bac
ph\1 nfr Vi~t Nam. Nguoi con gai khi yeu bao
Dau ngUQC ve phuong Nam
gio cling v~y! Ciing mang m(jt ue d~p tru)l~n
Noi new em cii.ng nghi
thong cao quy, do la sy: thit)l chung son sat.
Huang
anh m(>t phuong
f)ieu ay, dUQC Xuan Quynh the hi~n 0 kho tho
thu 6 - nam giao thoa gifra noi nho va loi th~
nguy~n thuy chung:
- sv thuy chung duQc khang dinh:
Dau xuoi ve phuong Bac
du 0 phuong nao, ndi nao cling
Dau ngUQC ve phuong Na1n
chi huang v~ anh - m9t phuong.
Noi niw em cilng nghi
Huang ve anh m¢t phuong
Neu khong gian cua dat troi xoay vong voi
+The hi~n thdnh cong qua phep
"phuong Bac", "phuong Nam", gQi ra khoang
doi: "dau xuoi - dau ngUQc",
each xa xoi muon trung thi phep doi " dau
"phuong Bac - phuong Nam".
xuoi', "dau ngUQc" l9.i cang lam tang them SV vat
va, gian truan. Au cling la cai le d doi! Cu9c
ve
-Trang 255-
Bi quyet Chinh ph'f!,c mon Ngii van
+ Cung each noi nguqc "xuoi Biic
- nguqc Nam" (ngu
n6i "viw Nant ra Bac" c6 nghia la
"xuoi phuong Nam, nguqc phuong
Bac" moi dung).
- Trong cai menh mong cua dat
tr
+ Day chinh la "phuong tam
trQ,ng", "phuong" cua ngu
nfr dang yeu say dam, thiet tha.
Tran Thity Duang
song la hang chuoi nhfrng kh6 khan va thach
thuc, khac nghi~t va cay dang. Tuy nhien,
ngu
ba bao to hay nghich canh, trcli ngang thi hQ
van luon toan tam, toan y, song het minh va
trQn v~n cho tinh yeu. V?y nen, "ddu xuoi
phuong Biic" hay "nguqc phuong Nant" thi tam
long thuy~~.g -cua hQ van v~n nguyen nhu
thuo ban dau.
N6i den Xuan Quynh, d<)c gia khong chi nh6
den m<)t co gai yeu thd, song het minh vi thd,
cam but den hdi tho cuoi cling cling ngan len
tieng thd. Ma bao the h~ b<;1n dQc van luon an
tUQng v~ khuon m~t bau bau nhu trai o-liu, doi
mat to va den, sau thlim m<)t anh nhin sac sao,
vua cham cham vtra mu<)n phi~n, hinh- nhu c6
ca nhfrng giQt nUde mat ngap nghe tn,rc trao .
. Qua thong so d~c biGt ay, ta co the doan dinh
m<)t phan so ph?n kho dau: "d~p, t'lj, tin, sac sdo,
+ Tinh yeu c6 the lam cho
phtrdng hu6ng dao l<)n, nhung
quan trQng nhat la "phuong anh" ted hoa nhung da doQ,n va truan chuyen ... ". sv
truan chuyen khong rieng 0 CUQC ddi rna con
thi em van m<)t long hu
"xuoi phuong Nam", "nguqc phuong Bac"),
nhung Xuan Quynh l?i sfr dvng nguQc l?i. D6 la
khi SOl vao CUQC ddi nfr Sl, con khi SOl vao thd,
c6 le chi muon gfri den m<)t thong di~p: f)e den
dUQC Vdi ben bd h<;1nh phuc khong phai la ffiQt
di~u de dang, nhung khi VUQt qua bet thay thi
tinh yeu se trO nen bep vfrng. Va S\! b~n vfrng
trong tinh yeu cua chi cling khong nam ngoai
quy lu?t ay, dat trdi c6 bon phudng tam hu6ng;
song gi6 c6 lam cho may trdi dao l<)n thi tinh
yeu cua em van hu6ng v~ m<)t phuong duy
nhat - d6 la "phuong anh". Hay chinh la
"phuong td1n trQ,ng", "phuong noi nho" cua
ngu
Triln Thuy Duang
Bi quyet Chinh ph1;tc mon Ngii viin
DQc tho Xuan Quynh, ta co cam giac nhu
Kh6 7: Niem tin ndo tinh yeu dich
thy:c du co phdi trdi qua muon van dang lang nghe chi tam S\!, giai bay Ve CUQC doi
minh. Chi da tin va yeu manh li~t; mat mat, cay
each tri1.
dang va kho dau, do va la nhfrng di~p khuc tinh
cam cu l~p di lC;li trong cu<)c doi cling nhu trang
0 ngoai kia d
Trant ngan con song do
chi cam thay cu<)c doi bu6n nhieu han vui, dau
Con nao chang toi bo
thuong nhieu han h?nh phuc. Nhung dieu lC;l ki
Du 1nuon voi each tra
thay, Xuan Quynh khong vi the rna bat man,
+ Song du gQ,p muon trnng kho buong xuoi theo so ph~n. Chi da tt,r minh dtrng
.khiin, each trO' van luon huang ve len sau moi Ian vap nga, van luon tin vao tinh
yeu va khao khat di tim m<)t ben bo h(;lnh phuc.
bo, bo la ben dich cuoi cling.
Khao khat m(;lnh li~t do, chi gui het vao kho tho
+ Phep an dy,: Cling nhu tinh yeu thU 7, khi bQC bq,ch niem tin nao tinh :yeu dich
cua em va anh, muon den dUQC thy:c du co phdi trdi qua muon nan each trd':
ben bo h(;lnh phuc thi phiii cling
o ngoai kia d
Tram ngan con song do
thach thtrc.
Con nao chang toi bo
Du 1nuon voi each tra
+ Gian nan na thic thach la dieu
Hang tram, hang ngan con song ngoai ~i
khong the thieu trong tinh yeu, duang xa xoi, du gQ,p muon trnng each trO', hang
nhung khi da cling nhau vUQt qua nq,n hdi l:Y xa xoi nhung chung nan luon huang
thi se Ia tinh yeu ben vfrng.
bo, bo la dich den cuoi cling cua song, n6
khong khac nhieu tinh yeu manh li~t cua nguoi
con gai dang yeu. Song xa voi each tro van tim
dUQC bo nhu tim ve CQi ngu6n yeu thuong. V~y
ly do nao, de anh va em khong cling nhau VUQt
qua mQi kho khan thfr thach de dUQC de song
trQn v~n trong hC;lnh phuc lua doi? Em tin ding:
Gian nan, thach thtrc la dieu khong the thieu
trong tinh yeu, nhung khi da cling nhau VUQt
qua thi se la tinh yeu ben vfrng.
ne
Kh6 8: Nhiing biin khoiin, lo lang,
Vao dQ tuoi hai lam, gia nhU trong CUQC doi
nhiing try:c cdm trong tinh :yeu Xuan Quynh khong co nhfrng Ian trac tro,
cua nha tha.
mang qua nhieu dau thuong thi co le tho chi se
mang m<)t thien huang khac. Khong con la tam
-Trang 257-
Bi quyet Chinh pht;tc mon Ngfr uan
Cu<)c aai tuy diti the'
Niim thang van di qua
Nhu bien kia dau r<)ng
May van bay ve xa
Tran Thuy Due1ng
tr?ng cua nguai yeu thuong nhieu, tinh te day,
d~c sac day nhung sao cu mai au lo, ban khoan,
chat chua day nhfrng trvc cam?
Cu<)c aai tuy diti the
Nam thang van qua ai
-
Nhung biin khoiin, lo liing;
nhung tr1;(c cdm, suy tu:
+ Phep so sanh: Lay ccii khong
gian de n6i thai gian, lay thai gian
de n6i cai hfru h?n cua dai nguai
truoc vii trl). bao la.
Khong gian va thai gian: "cu<)c
aai" va "narn thang"; "bien ca" va
"ntay trai" ...
Huu h(tn cua doi nguoi: dai
nguai tuy dai nhung khong the di
het voi thai gian, nhu bien ca dau
c6 r<)ng Ion nhung khong the om
trQn dUQC may trai.
- Nhung biin khoiin lo lang, tr1;(c
cdm suy tu trong tinh yeu:
+ M~c du khAng djnh: "Con new
chang t6i ba" nhung la nguai von
nh?y cam VOi thai gian va Slf chay
troi, bien doi nen trong long nfr
thi si van be b<)n nhfrng suy tu.
+ Suy tu: Tinh yeu li~u c6 the
truang t6n vinh cfru trong cu<)c
dai khong? Boi trong cu<)c dai
lam sao tranh dUQC Slfmat, con?
Nhu bien kia dau r<)ng
May van bay ve xa
Nhung cling th?t hay, chinh vi do vo nhieu
nen chung ta moi c6 ffiQt h6n tho day chiem
nghi~m, suy tU ve CUQC dai. Xuan Quynh da
cho ta ro hdn ve CUQC song, ve tinh yeu, ve
hanh trinh con nguai dang buoc. ChAng c6 ai
rna khong di gifra hai ba bu6n - vui, dUQC - mat,
h?nh phuc va kho dau. Nhfrng tu "tuy dai the"' "van ai qua" - "dau r<)ng, chua dl!Dg noi au lo,
Sl! ng?m ngui. "Cu<)c aai" la quy thai gian ngan
ngui cua m9t kiep nhan sinh; "niin1 thang" la
quy thai gian vo h?n cua dat trai; "bien ca" dau
la khong gian menh mong, nhung bien cling c6
chan trai gioi h?n; r6i nhfrng ang "ntay trai"
phieu du quen lang biet dau la diem dling
chan? Kho thd chat chua noi lo au, Sl! bu6n ba,
chay troi cua thai gian va cai hfru h?n cua dai
nguai. Kiep nhan sinh tuy dai nhung cling th?t
ngan khi so voi cai vo h?n cua thai gian, nhu
bien ca dau c6 r<)ng Ion nhung khong the dang
tay om trQn dUQC may trai.
Moi (J kho truoc, nhan v?t trfr tinh van con
khAng djnh voi niem tin manh li~t: "Con new
chang t6i ba - Du 1nuon vai each treY', v?y rna y
thd sau da au lo, bu6n ba ngay dUQc! Phai
chAng, voi nhfrng gi Xuan Quynh da trai qua
"ao va co!", "aau thuang co!", "mat 1nat co!", nen
chj thau hieu rang tuong lai va h?nh phuc con
d phia truoc, lam sao biet dUQC dieu gi se xay
ra. Boi chj da tling hi vQng th~t nhieu, khao
khat rat nhieu, tin yeu cling th?t nhieu. Th?m
- Trang258-
Bi quyet Chinh ph1:f,c mon Ngii min
Tnin Thuy Duong
chi, chua luc nao ngung nghi nhtmg cuoi cling
van don nh~n S\1' chia xa. Ta tV hoi rang: S\f
manh Ii~t rna Xuan Quynh mang trong tam
thuc cua minh la do truoc Ida khi chua du chin
chan, chi moi cu6ng si den v~y? Hay trai tim
chi qua nh~y cam!
Kh6 9: Khat vQng dang hien cd
cu(jc dai cho tinh yeu dich th1;tc.
Lam sao aUQC tan ra
Thanh tram con song nho
Giua bien lan tinh yeu
ngan na1n con vo
De
+ Song h1 hi~n tuqng
thien nhien
vinh ciiu, nhu tinh yeu la khat
v<;>ng muon doi cua con nguoi,
truoc het la phv nfr.
+
Song khao khat "duqc tan ra"
de hoa chung vao nhip vo cua
duong bao la.
d~i
+ Tinh yeu cua em cling v~y,
cling muon dang hien CU CUQC dai
cho tinh yeu dich th1;tc, hoa vclo
bien lon tinh yeu cua nhan lo~i de
bat tit hoa vai thai gian.
Di qua nhfrng nam thang h6n nhien cua tuoi
tre, gio day lang d<;>ng trong nhfrng vftn tho cua
Xuan Quynh la khat v<;>ng dang hien cho tinh
yeu dich th\fc. Dli trai tim nho be cua chi da
khong duoi mrna chi bat man, buong xuoi theo so ph~n.
Xuan Quynh da tl! dung len sau moi Ian vap
nga, chi van luon tin vao tinh yeu va khao khat
di tim mbao gio cling d~p, cling tr<;>n v~n, cling se den
duQc t~n cling h~nh phuc. Chinh vi v~y, nfr si
muon dUQC tan ra thanh tram con song nho.
Hai tlr "tan ra" diE~n ta khat VQng dang tran den
t"tram con song nho" de dUQC bat tfr hoa SUC
song cua minh. Song chi th\fc S\1' la song khi
dUQC hoa vao nhip VO cua d~i duong bao la.
Tinh yeu cua em cling v~y, neu chi gifr rieng
cho minh thi se nhanh chong tan phai theo
nam thang, neu dUQC hoa vao bien tinh nhan
lo~i thi se bat tfr mai mai. Day la mvo cling nhan van cua nha tho, mmanh li~t, tha thiet cua nguoi phv nfr voi trai
tim don h~u, chan thanh day trvc cam. Dung
nhu giao su Nguyen Dang M~nh nh~n dinh:
"Song lcl m(jt bcli tho tinh :yeu rat tieu bieu cho
);;;- Day chinh la khat vQng
li~t, tha thiet cua nguoi tu tuang vel phong each tho Xuan Quynh a giai
phv nfr voi trai tim don h~u, doQ.n dau. M(jt bcli tho vua xinh xan, duyen
chan thanh, giau tnrc cam.
dang; VUa manh li~t, soi noi; VUa hon nhien,
miinh
trong sang; VUa :Y nhi, sau xa". Sau nay, khi nem
trai nhieu, gi<;>ng tho Xuan Quynh khong con
-Trang 259-
Tnin Thuy Dtte1ng
Bi quyet Chinh ph'l:f.C mon Ngii: van
}> The hi~n suy nghi ud each phoi phoi boc men say nfra, nhung cai khat
yeu rdt tao bt;to CUa ngtrOi COn gai VQng tinh yeu van mai t6n t(:li trong trai tim
hi~n d9-i.
giau co yeu thuong cua cht.
Net dij.c sac trong ngh~ thuq.t:
Tho Xuan Quynh khong phai la thu tho tinh
bang trac de thUQC, nhung lTIQt khi da di
vao han nguoi, no se mac l(:li a do va tra thanh
cai rna nguoi ta van gQi la "nhiing cau the1 thu{>c
ndm long". Nhfrng cau tho ay giong h~t nhu
nhfrng giQt nuoc sau con mua con dQng l9-i tren
la cay. Chi can mQt Ian gio xlic cam a dau chQt
den, la nhfrng cau tho ay se roi fl).ng ngay
xuong vling tam thuc va m6n m9t hi~n len gifra
long ta. Khien long ta cling phap phong b6n
ch6n, bai hinh tUQng "Song" la m<)t sang t9-0
ngh~ thu~t dQc dao cua Xuan Quynh. Dau hinh
dnh an d¥ do tuy khong mc1i, nhung each khai
thac, quan ni~m ve tinh yeu {t;ti th'I;[C S'l;[ mdi.
Truoc het, no dUQc gQi ra tlr am hudng d(:lt dao,
nhip nhang nhu nhip cua nhfrng con song trien
mien xo vao bo. Dieu do co dUQC la nho vao the
tho nam chfr cling cac bi~n phap ngh~ thu~t:
di~p tlr, di~p ngfr di~p eli phap, nhan hoa, doi
l~p... llic soi noi h1c sau lang, em dem. Nhtp
song con thay loi Xuan Quynh the hi~n tieng
long cua nguoi phv nfr dang yeu.
Noi ve "Song" co le dung bao nhieu cau tu
cling khong dude nh~n xet ve cai hay, cai d9c
dao, cai d~c sac cua no da dang hien cho nen
tho ca Vi~t Nam. Chi biet mUQn doi loi cua tien
si Chu Van Son: "Song khong chi lei ten m{it thi
pham eta gay XOn xang cho nhi~u the h~ bt;tn dQC.
Song khong chi la- bieu trung cho m{it hon yeu
chua tung ngu{>i yen. Song con la m{>t nguon
song, nguon niing lu
minh. ·V d, tau nay, long the1 ciia chung ta, nguc1i
mc1 nguc1i to, nguc1i dang yeu, nguc1i dii yeu, d~u
thu~n
+Vi~c si'r d1,1ng song h\m hinh dnh
an d¥ tuy khong mc1i, nhung
nhfrng tam S\1' ve tinh yeu cling
each khai thac sue chUa lt;ti co net
th'l;[c s'l;[ mc1i.
+ The the1 niim chii sang tt;to, the
nhtp vo cua nhfrng con song
bien, nhtp long cua thi si sau U1ng,
d9-t dao.
hi~n
+ Cac bi~n phap ngh~ thuq.t
dUQC v~n d1,1ng ffiQt each linh ho(:lt
tt;to nen nhjp di~u nong ndn, say
dcim: di~p tu, di~p ngfr, di~p eli
phap, an dl,l, nhanh6a, doi l~p, ...
Nang cao: Nh~n xet ve dGp tam
h6n nguoi phv nfr trong tinh yeu
qua hinh tl.,1.'Qng song.
- Truoc het, hinh tUQng song cho
ta thay dUQC nhfrng net d~p
truy~n thong ciia nguc1i ph¥ niia
trong tinh yeu: Th~t diu dang,
dam tham; th~t h6n h~u, de
thuong, thuy chung, son sat.
- Trang260-
Bi quyet Chinh ph-vc mon Ngfr uiin
- Hinh ttrQng song cling the
dtrQc net d~p hi~n d~i ciia
nguoi phl;t nii trong ttnh yeu: tao
b9-0, manh li~t, dam VU'Qt qua ffiQi
tro ng?i de gifr gin h?nh phuc, du
CO phap phong trl10C cai VO t?n
cua thai gian, nhtrng van vfrng tin
vao sue ffi?nh cua tinh yeu.
hi~n
Tran Thuy Duong
tung tham thu tham phtit thu song dQ,c bi~t ii:y:
Xuan Quynh". Nhtr v?y, qua
"Song" ta khong chi thay dtrQc nhfrng ve d~p
truy~n thong cua ngtrai phl). nfr trong tinh yeu
rna con thay net d~p hi~n d?i cua nguai phv
nfr: yeu tao b9-0, manh li~t, dam VU'Qt qua ffiQi
tro ng?i de gifr gin h?nh phuc, du phap phong
trtr6c cai vo t?n cua thai gian, nhtrng van vfrng
tin vao sue ffi?nh cua tinh yeu.
Do chinh ld Song
Loi ket: "Song" vai nhii:ng cung bQ,c trqng thai khac nhau, khong chi la tieng
song xo bo macon la tieng long cua nguoi ph'~;! nii: trong tinh yeu. Do la xet rieng ve goc
dQ bai tho, nhung neu Xet 0 goc dQ CUQC aoi Xuan Quynh, ta cilng CO the hieu do con [a
con "song tho" nau san trong ta1n han chi, chung da soi auong dan Ufi de Xuan Quynh
vuon ra bien ldn thi ca de tro thanh rn<)t nha tho co ten tuoi,
co sicc song 1nanh H~t tren
thi dan tho ca Vi~t Nam hi~n dqi. Boi nhu chinh chi aa noi: "Neu khong ldm tho niia,
Xuan Quynh khong con la minh. Tho th'f!c S'f! ld nghi~p di cua CUQC doi chi".
-Trang 261-
