(Skkn 2023) biện pháp nâng cao chất lượng luyện tập bóng chuyền cho học sinh 12 thông qua một số trò chơi và bài tập bổ trợ phát triển thể lực chuyên môn

Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
- Xuất phát từ sự sáng tạo và đổi mới trong PPDH nhằm nâng cao chất
lượng nền Giáo dục nói chung và bộ mơn GDTC nói riêng, từ sự u thích môn
học của đại đa số HS, sự phát triển sâu rộng của mơn TT này ở các địa phương nói
chung và địa phương nơi trường đóng nói riêng.Hiện nay, Bóng chuyền được
nhiều tầng lớp nhân dân yêu thích, tham gia tập luyện hằng ngày để nâng cao sức
khoẻ, là điều kiện tốt để nhiều HS có thể được học hỏi và nâng cao trình độ ngồi
giờ lên lớp và cũng là cơ hội để những HS có tố chất có thể giúp đỡ những người
u thích mơn TT này. Nhiệm vụ của GV bộ mơn GDTC là giúp HS có được kiến
thức, kỹ năng cơ bản vững vàng để các em có thể đủ tự tin góp một phần trách
nhiệm của mình vào sự phát triển phong trào Bóng chuyền ở địa phương. Trong
q trình giảng dạy Bóng chuyền ở trường THPT nói chung và trường THPT Nghi
Lộc 2 nói riêng, trong điều kiện cơ sở vật chất ít nhiều còn hạn chế, sĩ số HS trên
mỗi lớp khá cao, theo chương trình cũ thì mỗi tiết học có 3 nội dung nên thời
lượng mà HS được tiếp xúc với bóng trong mỗi tiết học là khơng nhiều, chỉ khoảng
12-14 phút trên buổi ra sân. Thời gian q ít nó hạn chế số lần được tiếp xúc với
bóng nên kỹ năng động tác thiếu sự nhuần nhuyễn và không bền vững dẫn đến sai
sót khá nhiều về mặt kỹ thuật là điều tất yếu vậy nên cần có biện pháp giảng dạy
và luyện tập phù hợp trên lớp giúp HS hoàn thành tốt nhiệm vụ trong mỗi giờ học
và ngoài giờ lên lớp phù hợp với điều kiện ở địa phương.
-Trong chương trình 12 và KHDH của nhóm chun mơn khơng có trị chơi,
bài tập bổ trợ và phát triển thể lực chun mơn. Trong khi đó, những động tác mới
trong chương trình 12 lại khó và cần nhiều đến các tố chất thể lực để đấp ứng yêu
cầu. Vậy nên cần có biện pháp phù hợp để nâng cao chất lượng luyện tập nội dung
này.
- Phát hiện kịp thời và bồi dưỡng những HS có năng khiếu mơn Bóng
chuyền chuẩn bị tham gia HKPĐ các cấp năm học 2023-2024.
- Xuất phát từ những lí do nêu trên, Tơi lựa chọn nghiên cứu đề tài:“Biện
pháp nâng cao chất lượng luyện tập Bóng chuyền cho học sinh 12 thơng qua
một số trò chơi và bài tập bổ trợ phát triển thể lực chun mơn”

2. Mục đích nghiên cứu
- Nghiên cứu biện pháp nâng cao chất lượng luyện tập Bóng chuyền cho học
sinh 12 thơng qua một số trị chơi và bài tập bổ trợ phát triển thể lực chuyên.
3. Đối tượng nghiên cứu
- Nghiên cứu biện pháp nâng cao chất lượng luyện tập Bóng chuyền cho HS
lớp 12 thơng qua một số trò chơi và bài tập bổ trợ phát triển thể lực chun mơn,
trong phần dạy- học bóng chuyền lớp12.
1


4. Phạm vi nghiên cứu
- Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu biện pháp nâng cao chất lượng luyện tập
Bóng chuyền cho HS12 thơng qua một số trị chơi và bài tập bổ trợ phát triển thể
lực chuyên môn, trong phần dạy- học phần Bóng chuyền lớp12.
5. Giả thuyết khoa học
- Xây dựng và tổ chức biện pháp phù hợp để nâng cao chất lượng luyện tập
Bóng chuyền cho HS 12 và bồi dưỡng đội tuyển bóng chuyền nam,Nữ.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hoá về cơ sở lý luận của việc dạy và học nội dung Bóng chuyền.
- Điều tra thực trạng chất lượng dạy-học mơn Bóng chuyền của trường
THPT Nghi Lộc 2 từ khối 10 và khối 11 lên và tại một số trường lân cận.
- Điều tra thực trạng thể lực của học sinh và kỹ thuật chuyền bóng cao tay
bằng hai tay trước mặt trước khi học nội dung Bóng chuyền 12.
- Đánh giá điều kiện cơ sở vật chất của trường và ở địa phương vùng trường
đóng, bao gồm: Sân tập, thiết bị dạy-học và điều kiện tập luyện cá nhân.
- Phân tích những thực trạng ở lớp 10, 11 và phân tích các kỹ thuật động tác
mới cũng như các bài tập phối hợp trong chương trình mơn Bóng chuyền lớp 12 để
làm cơ sở xác định biện pháp hỗ trợ nâng cao chất lượng luyện tập Bóng chuyền
cho HS 12.
- Đề xuất một số trò chơi và bài tập bổ trợ phát triển thể lực chuyên môn là

biện pháp nhằm khắc phục nhanh nhất những tồn tại mà HS còn vướng mắc trong
các kỹ thuật động tác đã học ở chương trình lớp 10 và 11, nâng cao thể lực các tố
chất vận động cũng như bổ trợ các kỹ thuật học mới nhằm nâng cao chất lượng
luyện tập Bóng cho cho HS 12.
- Triển khai thực nghiệm để kiểm chứng giả thuyết khoa học của đề tài.
7. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp tổng hợp phân tích tài liệu.
- Phương pháp quan sát và điều tra.
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm.
- Phương pháp kiểm tra đánh giá các tố chất thể lực và kỹ thuật.
- Phương pháp tính tốn và xử lí số liệu.
8. Tính mới của đề tài
- Các bài tập và trò chơi được đúc rút trong chuyên môn và trong của cuộc
sống mang lại cho HS sự gần giữa thực tiễn và thể thao học đường là biện pháp hỗ
trợ tích cực trong từng nội dung của tất cả các tiết học, phát triển được các tố chất
động cần thiết và tạo hứng thú thú cho HS trong quá trình tập luyện.
2


Phần II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1. Cơ sở lí luận
- Bóng chuyền là mơn TT tập luyện và thi đấu mang tính chất đồng đội, là
mơn học có nhiều kỹ thuật động tác và bài tập phối hợp khá phức tạp, được giảng
dạy xuyên suốt cả cấp học THPT tại trường THPT Nghi Lộc 2. Nội dung chương
trình được sắp xếp tuần tự theo nguyên tắc sư phạm là đi từ đơn giản đến phức tạp,
tịnh tiến theo các năm học 10, 11, 12.
- Trong GDTC nói chung và Bóng chuyền nói riêng, các nội dung thường
được luyện tập xuyên suốt cả 3 năm học. Vậy nên khi lựa chọn biện pháp cần dựa
vào khả năng cả về trình độ và thể lực của các em thì mới mang lại hiệu quả.

- Trong quá trình luyện tập các kỹ thuật động tác mới, GV cũng cần có biện
pháp phù hợp để giúp HS tiếp thu và thực hiện động tác được nhanh hơn, hiệu quả
hơn thơng qua phối hợp một số trị chơi và bài tập bổ trợ phát triển thể lực chuyên
môn vào trong một số tiết dạy.
- Trong TT nói chung và Bóng chuyền nói riêng, thể lực chun mơn đóng
một vai trò rất quan trọng, đặc biệt tố chất sức mạnh. Trong tố chất sức mạnh thì
sức mạnh nhanh được sử dụng nhiều. Khi các tố chất thể lực có đủ thì giúp người
tập thực hiện động tác được dễ dàng hơn.
- Vậy nên, việc phối hợp một số trò chơi và bài tập bổ trợ phát triển thể lực
chuyên mơn vào luyện tập Bóng chuyền lớp 12 làm biện pháp giúp HS có thể hồn
thành tốt nhiệm vụ và mục tiêu môn học là điều cần thiết.
2. Cơ sở thực tiễn
- Các văn bản chỉ đạo: Nghị quyết, công văn hướng dẫn nhiệm vụ năm
học…
- Kế hoạch hoạt động của Ban chun mơn, tổ và nhóm chun mơn...
- Thực trạng dạy-học và luyện tập Bóng chuyền ở trường THPT nói chung
và ở trường Nghi Lộc 2 nói riêng.
-Thực trạng thể lực của học sinh nói chung và thể lực chun mơn trong
Bóng chuyền nói riêng.
- Thực trạng về điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường và địa phương vùng
trường đóng.
II. BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG LUYỆN TẬP BĨNG CHUYỀN
CHO HỌC SINH 12 THƠNG QUA MỘT SỐ TRÒ CHƠI VÀ BÀI TẬP BỔ
TRỢ PHÁT TRIỂN THỂ LỰC CHUYÊN MÔN.
1. Khảo sát thực trạng về việc dạy, học tại các trường THPT lân cận.
- Qua tham khảo trực tiếp với các động nghiệp thì hầu hết ít vận dụng các trò
3


chơi và bài tập bổ trợ phat triển thể lực chuyên môn vào tập luyện do lượng thời

guan cho mỗi nội dung là hơi ít.
2. Khảo sát về thực trạng dạy học tại trường THPT Nghi Lộc 2.
2.1 Cơ sở vật chất phục vụ dạy học Bóng chuyền
Cơ sở vật chất

Sân bóng chuyền
Quả bóng chuyền
Cây bóng mát
Đồng hồ bấm giây
2.2. Đội ngũ GV trường THPT Nghi Lộc 2
Số
giáo
viên

Chất lượng
Tốt
Trung bình
x
x
x
x
x

Số lượng

Trình độ chun mơn
Tiến Thạc Đại Cao
sỹ
sỹ
học đẳng

2
30
20
3

Tuổi đời
Dưới
30

30
đến
40

Năm cơng tác
Trên Trên
50 10 năm

Dưới
10
năm

6

0

0

6

0

0

4

2

6

0

Tỷ lệ
%

0%

0%

100
%

0%

0%

66,7
%

33,3

%

100%

0%

3. Khảo sát thực trạng ban đầu về tố chất sức mạnh và kỹ thuật cơ bản của
chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt
3.1.Chọn thành phần đối tượng
- Đối tượng học sinh 2 lớp: Lớp12A7 và lớp 12A9 trường THPT Nghi Lộc 2
(71 em) số lượng, thể lực, giới tính gần tương đương nhau. Chia làm 2 nhóm:
*Nhóm thứ nhất: Nhóm đối chứng Lớp12A7 có 35 học sinh tập luyện bình
thường theo hướng dẫn của KHDH.
*Nhóm thứ hai: Nhóm thực nghiệm Lớp 12A9 có 36 học sinh Tập luyện
theo phương pháp thực nghiệm áp dụng một số trò chơi và bài tập bổ trợ phát triển
thể lực chuyên môn vào tập luyện.
3.2. Khảo sát thực trạng
3.2.1: Khảo sát tố chất sức mạnh và kỹ thuật động tác
Kiểm tra tố chất sức mạnh cho 2 hai lớp 12A7 và 12A9 gồm bài 2 tập: Nằm
sấp co duỗi tay và bật nhảy chạm tay lên bảng đo độ cao. Kiểm tra kỹ thuật chuyên
môn: Kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt.
4


- Lý do chọn 3 bài tập trên: Kiểm tra tố chất sức mạnh của tay và chân nhằm
có biện pháp tập luyện hợp lý để đáp ứng những tố chất quan trong trong tập luyện
và thi đấu Bóng chuyền. Kiểm tra động tác chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước
mặt nhằm có biện pháp sửa sai kịp thời trong q trình ơn tập để trên cơ sở đó giúp
HS học tốt động tác mới kỹ thuật chuyền bước hai.
a. Khảo sát kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt.

- Mục đích: Để GV nắm được trình độ mà HS đã đạt được và những sai lầm
cịn vướng mắc để từ đó có biện pháp sửa sai kịp thời ngay trong tiết ôn tập đầu
tiên về kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt nhằm giúp HS học
mới về kỹ thuật chuyền bước hai được tốt hơn.
- Chuẩn bị:16-18 quả bóng, 01 sân bóng chuyền, 01cị, 01 sổ ghi chép.
- Phương pháp khảo sát: Kiểm tra thực hiện động tác đồng loạt. Đánh giá kỹ
thuật theo 4 mức độ: Giỏi, Khá, đạt, chưa đạt.
Bảng đánh giá mức độ.
XẾP LOẠI
KỸ THUẬT

Giỏi

Khá

Đạt (Đ)

Chưa đạt (Đ)

Kỹ thuật khá Kỹ thuật khá Kỹ thuật còn Kỹ thuật cịn
nhuần nhuyễn ổn định
sai sót ít
sai sót nhiều

- Cách thực hiện: Đội hình hai hàng ngang, khoảng cách người cách người
khoảng 2m, hàng cách hàng 3-4m, dóng hàng ngang hàng dọc, cứ 02 em đối diện
nhau thành một cặp thực hiện ơn chuyền bóng qua lại. GV di chuyển, quan sát qua
từng cặp, nhận xét ngắn gọn về ưu và nhược điểm và xếp loại. Kết thúc việc quan
sát và đánh giá ban đầu, GV tạm dừng tập và chỉ ra một số sai sót cơ bản nhất mà
các em đang gặp phải và đưa ra biện pháp khắc phục kịp thời.

Nam lớp 12A7 thực hiện bài tập chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt.

5


Nữ lớp 12A7 thực hiện bài tập chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước m

Nữ lớp 12A9 thực hiện bài tập chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt.

Nam lớp 12A9 thực hiện bài tập chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt.
6


b. Khảo sát tố chất sức mạnh của chân bằng bài tập bật nhảy chạm tay lên
bảng đo độ cao.
- Mục đích: Kiểm tra sức mạnh của chân từ đó đưa ra các bài tập và trò chơi
phù hợp nhằm phát triển sức mạnh và hỗ trợ các kỹ thuật bật nhảy đập bóng, chắn
bóng...
- Chuẩn bị: 02 bảng đo độ cao, treo 2 bên sân Bóng chuyền, vạch cm.
- Cách kiểm tra: Kiểm tra theo nhóm Nam, nữ. Đánh gía theo 4 mức độ:
Giỏi, khá, Đạt(Đ), chưa đạt(CĐ)
XẾP LOẠI
NAM
NỮ

Bảng đánh giá mức độ
Chưa đạt CĐ
Đạt(Đ)
KHÁ

< 2,40m
≥ 2,40m
≥ 2,50
< 2,20m
≥ 2,20m
≥ 2,30

Giỏi
≥ 2,60m
≥ 2,40m

- Cách thực hiện: Đội hình đứng thành 2 hàng dọc hai bên lưới, mặt quay về
hướng bảng treo. Lần lượt từng em của mỗi hàng tạo đà bật nhảy chạm tay vào
bảng treo cố định. Thực hiện 2 lần, lấy thành tích lần bật cao nhất. HS thực hiện
lần lượt theo dòng chảy hết lượt thứ nhất xong rồi đến lượt thứ 2. GV ghi kết quả
từng em và đọc to cho tất cả đều nghe để khuyến khích trị.

Nhóm Nam lớp 12A7 thực hiện bài tập bật nhảy đo độ cao.

Hình ảnh nữ lớp 12A7 thực hiện bài tập bật nhảy đo độ cao
7


Nhóm nam lớp 12A9 thực hiện bài tập bật nhảy đo dộ cao.

Hình ảnh Nữ 12A9 thực hiện bài tập tại chỗ bật nhảy đo độ cao.
c. khảo sát sức mạnh tay qua bài tập nằm sấp co duỗi tay.
- Mục đích: Kiểm tra sức mạnh của tay để lựa chọn các trò chơi và bài tập
phù hợp giúp đập bóng, phát bóng, chắn bóng hiệu quả.
- Chuẩn bị: Sân bóng chuyền hoặc SVĐ của trường

- Đánh giá theo 4 mức độ: Giỏi (Tốt), khá, đạt, chưa đạt.
- Yêu cầu: thân thẳng, hạ sâu hai tay, có găng cao, nhớ số lần mình thực hiện
được và báo cao trung thực.
Bảng đánh giá mức độ:
XẾP LOẠI
NAM
NỮ

CĐ
< 10 lần
< 8 lần

Đạt
≥ 10 lần
≥ 8 lần

KHÁ
≥ 15 lần
≥ 11 lần

TỐT (Giỏi)
≥ 20 lần
≥ 15 lần
8


- Cách thực hiện: Đội hình 4 hàng ngang, Thực hiện đồng loạt cả lớp, ngay
sau phần khởi động.GV hô theo nhịp từ 1 cho đến khi kết thúc.(cứ 2 nhịp tính 01
lần co duỗi). HS thực hiện hết khả năng có thể thì tự dừng lại.
Kết thúc bài tập, GV ghi chép kết quả, phân loại thể lực và động viên trị cố

gắng tập luyện thể lực.

Hình ảnh học sinh lớp 12A7 thực hiện bài tập nằm sấp co duỗi tay

Hình ảnh học sinh lớp 12A9 thực hiện bài tập nằm sấp co duỗi tay
3.2.2. Kết quả thu được.
BẢNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ VỀ THỂ LỰC VÀ KỸ THUẬT
CHUYỀN BÓNG CAO TAY CỦA 2 NHÓM
9


a,.Kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt.
LỚP
12A7(ĐC)
12A9(TN)

Sĩ số
35 em

Giỏi
8 em
22,9%
7 em
19,4%

36 em

Khá
11 em
31,4%

10 em
27,8%

Đạt(Đ)
12 em
34,3%
14 em
38,9%

Chưa đạt(CĐ)
4 em
11,4%
5
13,9%

( Bảng 1)
b. Tố chất sức sức mạnh chân
LỚP
12A7(ĐC)
12A9(TN)

Sĩ số
35 em
36 em

Giỏi
8 em
22,9%
9 em
25%

Khá
Đạt (Đ)
10 em
10 em
28,6%
28,6%
9 em
11 em
25%
30,6%

Chưa đạt(CĐ)
7 em
20%
7 em
19,4%

(Bảng 2)
c. Tố chất sức mạnh tay
TT
Sĩ số
12A7(ĐC)

35 em

11A9 (TN)

36 em

Giỏi
8 em
22,9%
9 em
25%

Khá
12 em
34,3%
11 em
33,6%

Đạt (Đ)
9 em
25,7%
8 em
22,2%

Chưa đạt (CĐ)
6 em
17,1%
8 em
22,2%

(Bảng 3)
BẢNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ TRUNG BÌNH KHẢO SÁT VỀ TỐ CHẤT
SỨC MẠNH VÀ KỸ THUẬT CỦA 2 NHÓM VÀ XẾP LOẠI
TT

Sĩ số

12A7(ĐC)

35 em

11A9 (TN)

36 em

Giỏi
8 em
22,9%
8,3 em
23%

Khá
11 em
31,4 %
10 em
27,8%

Đạt (Đ)
10,3 em
29,4%
11em
30,6 %

Chưa đạt (CĐ)
7 em
20%

7 em
19,4%

(Bảng 4)
4. Biện pháp nâng cao chất lượng luyện tập Bóng Chuyền cho HS 12 thơng
qua một số Trị chơi và Bài tập bổ trợ phát triển thể lực chun mơn.
- Do nội dung Bóng chuyền của khối 12 được học lồng ghép với nội dung
Nhảy xa và chạy bền (3 nội dung/tiết dạy) nên thời lượng dành cho nội dung Bóng
chuyền trong mỗi tiết dạy tối đa chỉ khoảng 12-14 phút và phần vận dụng chỉ
khoảng 2-5 phút nên khi GV lựa chọn bài tập hay trò chơi làm biện pháp bổ trợ
phát triển thể lực cần tính toán thời điểm, cách thức tổ chức cũng như số lần thực
hiện sao cho phù hợp với lượng thời gian cho phép của nội dung học của mỗi tiết.
10


- Việc lựa chọn dạng trò chơi hay bài tập làm biện pháp bổ trợ và phát triển
thể lực cũng cần dựa vào nội dung học của tiết dạy đó cũng như phù hợp với điều
kiện cơ sở vật chất của nhà trường và cuộc sống vùng miền để ngoài việc tập luyện
trên lớp thì HS có thể thuận lợi trong việc tự rèn luyện thêm ngoài giờ lên lớp một
cách hiệu quả.
- Thời điểm đặt các trò chơi và bài tập còn tuỳ thuộc vào nội dung học mới
hay ôn tập. Các trò chơi và bài tập thường đặt vào các thời điểm sau: cuối phần
khởi động chuyên môn hoặc đầu của nội dung bóng chuyền hoặc đặt vào phần vận
dụng của tiết dạy. Những bài tâp và trò chơi mang tính chất bổ trợ thì đặt ở cuối
phần khởi động hoặc đầu nội dung Bóng chuyền. Cịn những trị chơi bài bài tập
mang tính chất thể lực thì đặt vào phần vận dụng trước khi sang nội dung chạy bền.
Những bài tập và trị chơi có tác dụng bổ trợ cho cả Bóng chuyền và Nhảy xa thì
có thể đặt vào hai thời điểm sau: Cuối phần khởi động chun mơn hoặc trong
phần vận dụng.
- Riêng trị chơi hoặc bài tập chỉ bổ trợ ít liên quan đến Nhảy xa thì đặt vào

đầu nội dung Bóng chuyền.
- Để hạn chế thời gian trong khâu tổ chức trò chơi, đặc biệt là trị chơi có tổ
chức thi đấu theo đội thì khi ở phần kết thúc của tiết học hơm nay, hoặc qua nhóm
zalo của lớp, GV tranh thủ giới thiệu tên trò chơi, cách chơi của tiết học sau đó
cũng như số lượng đội và yêu cầu cán sự lớp chia số đội, số lượng nam nữ và thể
lực tương đương nhau trước khi ra sân học giờ thể dục hôm sau.
- Đối tượng là HS 12 nên khi thực hiện các bài tập bổ trợ không cần phân
tích sâu về động tác, GV nêu cách thực hiện ngắn gọn và nhấn mạnh khâu yêu cầu.
- Trong trò chơi có thưởng và phạt, do quĩ thời gian ít nên GV cần đưa ra
biện pháp phạt sao cho gọn nhẹ, khơng cần tốn thời gian, diện tích và khâu di
chuyển. GV chỉ cần xác định trị vui là chính, trò cảm thấy xứng đáng được nhận
lời khen khi thắng cuộc và xứng đáng bị phạt khi thua cuộc.
4.1: Biện pháp nhằm phát triển sự linh hoạt và sức mạnh của các khớp tay - vai
thông qua các bài tập và trị chơi khởi động chun mơn với bóng
4.1.1. Trị chơi “Đẩy bóng sang sơng”
- Mục đích: Nhằm phát triển sự linh hoạt khớp vai, cổ tay, ngón tay.
- Thời điểm đặt bài tập: phần khởi động chuyên với dụng cụ.
- Chuẩn bị: 8-10 quả bóng, 01 sân bóng chuyền, 01 còi. 02 đoạn giây dài 25,
để kéo hai đường dài song song trên mặt sân Bóng chuyền với khoảng cách Nam
7m, Nữ 5m.
- Cách thực hiện: Tại chỗ và di chuyển.
*Tại chỗ thực hiện: Đội hình: HS đứng 2 hàng hai bên, phía sau đường giây
đã được chuẩn bị sẵn trên sân. Người cách người khoảng một sải tay.Từng cặp
11


đứng đối diện thẳng với nhau. Người thực hiện cầm bóng bằng hai tay, lật ngửa cổ
tay, đặt bóng tầm dưới cổ và trước ngực, hai chân rộng bằng vai, hạ thấp trong
tâm, đạp mạnh hai chân tạo lực, vươn người, đồng thời dùng sức mạnh của cổ tay
và các ngón tay đẩy bóng về trước ra xa sang cho bạn hàng đối diện. Người ở hàng

đối diện chuẩn bị tinh thần đón bóng và thực hiện đẩy trả bóng lại cho bạn. Chú ý:
Đẩy bóng đi đúng hướng sang cho bạn hàng đối diện.
* Di chuyển thực hiện: Đội hình như trên, lần lượt từng cặp (mỗi bên một
em) vừa di chuyển vừa phối hợp đẩy bóng qua vạch cho nhau từ vạch xuất phát
cho đến đích.(Từ vạch cuối sân bên này sang vạch cuối sân bên kia).Các cặp tự
dám sát và phân thắng bại.
- Thời gian: 60 giây đến 90 giây.
- Số lần: 2 lần
- Luật chơi: Mỗi lần bóng khơng qua sơng bị tính một lỗi.Trong mỗi cặp, ai
bị lỗi nhiều hơn thì người đó thua cuộc.
- Thưởng, phạt: GV dành lời khen cho bạn thắng cuộc.Bạn thua cuộc sẽ bị
phạt đứng lên ngồi xuống 3 nhịp.

HS nam lớp 12A9 thực hiện trò chơi tại chỗ “Đẩy bóng qua sơng”

HS nam lớp 12A9 thực hiện bài tập phối hợp di chuyển đẩy bóng qua sơng
12


Nhóm HS nữ lớp 12A9 thực hiện trị chơi” tại chỗ đẩy bóng qua sơng”

HS nữ lớp 12A9 thực hiện trị chơi” phối hợp di chuyển đẩy bóng qua sơng”
4.1.2. Bài tập ném bóng qua lưới sang sân đối diện .
- Mục đích: Phát triển sự linh hoạt cũng như sức mạnh của khớp vai, cổ tay,
ngón tay.
- Thời điểm đặt bài tập: Cuối phần khởi động chuyên với dụng cụ.
- Chuẩn bị: 8-10 quả bóng, 01 sân bóng chuyền, 01 còi.
- Cách thực hiện: Mỗi bên sân là một hàng ngang, đứng sau đường biên
ngang, người cách người 1,5m. TTCB: Đứng chân rộng bằng vai, xoay thân trên về
bên chân thuận, chùng gối, lưng hướng lưới, tay cầm bóng đưa ra sau. Nghe lệnh

thì đạp mạnh chân sau, chuyển trọng tâm sang chân trước đồng thời lật thân,
chuyển vai và ném bóng về trước qua lưới sang sân đối diện. Hàng bên này thực
hiện xong thì đến lượt hàng bên kia thực hiện, cứ lân phiên như thế cho đến khi kết
thúc.
- Thời gian: 1 phút
13


HS nữ lớp 12A9 thực hiện động tác ném bóng qua lưới sang sân đối diện

HS nam lớp 12A9 thực hiện động tác ném bóng qua lưới sang sân đối diện
4.1.3.Bài tập đập bóng xuống đất bằng tay thuận.
- Mục đích: Nhằm phát triển sức mạnh cổ tay thuận và tăng cảm giác về phát
bóng và đập bóng.
- Thời điểm đặt bài tập: Cuối phần khởi động chuyên
- Chuẩn bị: 8-10 quả bóng, 01 sân Bóng chuyền
- Cách thực hiện: Đội hình 2 hàng ngang, đứng sau đường biên dọc 2 bên
sân, khoảng cách 1,5m/ em. Từng cặp đối diện đứng song song với nhau. Người
thực hiện tung bóng trước mặt lên cao khoảng 1m, kết hợp vung tay thuận ra sau,
lên cao và đập bóng xuống đất trước mặt. Bóng đập xuống đất đi ra phía trước
sang hàng đối diện. Bạn cùng cặp đối diện nhặt bóng lên và thực hiện đập bóng trả
lại cho bạn hàng bên này. Bài tập cứ lặp đi lặp lại như thế cho đến khi kết thúc.
- Thời gian: 1 phút
14


Hình ảnh Nam lớp 12A9 đập bóng xuống đất bằng tay thuận

Hình ảnh Nữ lớp 12A9 đập bóng xuống đất bừng tay thuận
4.2. Biện pháp phát triển tố chất vận động mềm dẻo và khéo thơng qua một

số trị chơi và bài tập di chuyển.
- Sự di chuyển nhanh để đón các đường bóng tấn cơng bất ngờ của đối
phương cũng như phát triển các tố chất mềm dẻo và khéo léo trong tập luyện và thi
đấu Bóng chuyền là rất cần thiết.
4.2.1 Bài tập di chuyển ngang khu vực 3m.
-Thời điểm: Đưa vào cuối phần khởi động của các tiết dạy có nội dung thi
đấu.
- Chuẩn bị: 1 sân bóng chuyền, 1 cịi, 01 đồng hồ bấm giây.
- Phương pháp tổ chức: Có thể tổ chức dưới dạng bài tập bình thường và
cũng có thể tổ chức dưới dạng trò chơi.
- Cách thực hiện: * Dưới dạng bài tập: Đội hình hàng ngang đứng một bên
sân và sau vạch 3m.Chuẩn bị: vai hướng lưới, hít một hơi thật sâu, hạ thấp trọng
tâm. Nghe lệnh còi của GV, từng hàng thứ nhất thực hiện di chuyển ngang bước
lướt từ vạch 3m sân bên này lên chạm tay vào vạch giữa sân rồi tiếp tục di chuyển
ngang quay về chạm tay vào vạch xuất phát ban đầu sau đó lại tiếp tục di chuyển
ngang qua vạch giữa sân chui qua lưới sang chạm một tay vào vạch 3m bên kia sân
15


rồi lại tiếp tục di chuyển ngang quay về chạm tay vào vạch giữa sân rồi tiếp tục di
chuyển ngang quay sang chạm tay vào vạch 3m của sân bên kia và kết thúc đợt
chạy. Hàng thứ nhất kết thúc bài tập thì đứng ở sân bên kia và hàng thứ hai tiếp
tục. Khi quay lượt về thì hàng thứ nhất của lần trước thực hiện trước.
* Cách thực hiện dưới dạng trị chơi: Đội hình và cách thực hiện cũng như
trên. Nhưng tính thời gian thực hiện.
- Trường hợp phạm qui: Xuất phát chạm vạch, xuất phát sớm hơn lệnh.
- Luật: Đội nào có người phạm qui thì đội đó thua cuộc. Nếu khơng có đội
nào phạm qui thì đội có người về sau cùng có thời gian cao hơn thì đội đó thua
cuộc.
- Thời gian: 2 phút

- Số lần: 2 lần

HS nữ lớp 12A9 thực hiện bài tập di chuyển ngang khu vực 3m

Hình ảnh HS nam lớp 12A9 thực hiện bài tập di chuyển ngang khu vực 3m
16


4.2.2. Bài tập di chuyển tiến- lùi khu vực 3m.
- Thời điểm: Đặt vào cuối phần khởi động
- Chuẩn bị: 01 sân bóng chuyền, 01cịi
- Cách thực hiện: Đứng đội hình 2 hàng ngang sau vạch 3m của một bên sân,
thực hiện từng hàng. TTCB: mặt hướng lưới, hít thở sâu. Nghe lệnh cịi xuất phát
thì hạ thấp trọng tâm, đổ người về trước chạy tiến lên chạm tay vào vạch giữa sân,
rồi lại chạy lùi về hết vạch 3m và chạm tay vào vạch. Tiếp theo chạy tiến qua vạch
giữa sân sang chạm tay xuống vạch 3m của sân bên kia rồi chạy lùi về vạch giữa
sân và chạm tay vào vạch rồi tiếp tục chạy tiến lên vạch 3m của sân bên kia rồi kết
thúc đợt di chuyển. Khi cả hai hàng lần lượt thực hiện xong lần thứ nhất sang phía
sân bên kia thì lần thứ hai lại thực hiện từ bên sân kia về.(Lưu ý: hàng nào đi trước
thì về trước)
- Thời gian:1-1,5 phút
- Số lần: 2-3 lần

Nhóm HS nữ lớp 12A9 thực hiện bài tập di chuyển tiến lùi khu vực 3m

Nhóm HS nam lớp 12A9 thực hiện bài tập di chuyển tiến lùi khu vực 3m
4.3. Một số Trò chơi và Bài tập bổ trợ phát triển sức mạnh.
Trong Bóng chuyền, SMN, bột phát rất cần thiết và SMB cũng rất quan
17

trọng. VĐV có đủ các loại SM thì mới có thể hồn thành tốt được nhiệm vụ của
giờ học bóng hoặc trận đấu.
4.3.1.Trò chơi “ Đi bằng 2 tay”.
- Mục đích: phát triển sức mạnh vùng cơ, xương tay- ngực, hỗ trợ động tác
đập bóng, chắn bóng và phát bóng với lực mạnh.
- Thời điểm đặt bài tập: Vào phần vận dụng chung cho cả lớp trước khi sang
nội dung chạy bền.
- Chuẩn bị: Sân bóng chuyền hoặc mặt sân bằng phẳng
- Cách thực hiện: Chia lớp thành 6 đội nam- nữ tương đương nhau về thể
lực, mỗi đội 6 em (tương đương 3 cặp). Chuẩn bị: đứng sau đường biên dọc sân
Bóng chuyền. Người đi tay nằm sấp chống hai tay xuống đất sau vạch xuất phát,
bạn cùng cặp ôm chặt lấy hai chân của bạn mình (ôm vào phần cuối đùi sát đầu
gối) Khi có lệnh xuất phát, cặp thứ nhất của mội đội bắt đầu đi từ vạch xuất phát
(đường biên dọc bên này) sang đến đích (đường biên dọc bên kia) thì nhanh chóng
đổi nhiệm vụ để quay về. Cặp thứ nhất mỗi đội về đến nơi (2 tay qua vạch) thì cặp
số hai của mỗi đội xuất phát và cứ như thế cho đến khi cặp thứ 3 về đến đích. GV
làm trọng, giám sát chung. 2 đội một cặp đấu tự giám sát lẫn nhau.
- Trường hợp phạm qui: Xuất phát tay chạm vạch, hoặc xuất phát sớm, hoặc
chưa qua đích đã đổi nhiệm vụ.
- Luật chơi: Đội phạm luật thua cuộc. Nếu không có đội phạm luật thì đội có
cặp về sau cùng thua cuộc.
- Thưởng, phạt: GV dành lời khen cho 3 đội thắng. Đội thua cuộc phải thực
hiện động tác đứng lên, ngồi xuống 5 nhịp (nam), 3 nhịp (nữ).
- Thời gian:3 phút
- Số lần: 2 lần
- Phương pháp tổ chức: GV hướng dẫn và làm TT chung.Các cặp đấu tự
giám sát nhau và phân thắng bại.

Hình ảnh lớp 12A9 thực hiện trò chơi: “Đi bằng hai tay”

18


4.3.2.Trò chơi “ Bật xa tiếp sức”
- Nhằm giúp phát triển SM chân, tạo điều kiện bật nhảy mạnh và nhanh bột
phát trong Nhảy xa và Bóng chuyền.
- Thời điểm đặt bài tập: Vào phần vận dụng chung cho cả lớp trước khi sang
phần chạy bền.
- Chuẩn bị: Sân VĐV, mặt sân bằng phẳng, vơi bột, 8 quả bóng chuyền.
- Cách chơi: Chia 4 đội có số lượng nam, nữ bằng nhau và tương đương về
thể lực. Chuẩn bị: Đứng sau vạc xuất phát, có lệnh xuất phát thì người đầu tiên của
mỗi đội bật xa liên tục bằng 2 chân lên đến đích, vịng qua quả bóng rồi tiếp tục bật
quay về chạm vào tay người thứ hai của đội mình. Khi người thứ hai đã chạm được
vào tay người thứ nhất thì xuất phát và cứ lần lượt như thế cho đến hết.
- Trường hợp phạm qui:Nếu xuất phát sớm hoặc khơng vịng qua đích thì bị
coi là phạm qui.
- Luật chơi: Đội có người phạm qui sẽ thua cuộc. Nếu khơng có đội phạm
qui thì đội có người về sau cùng thua cuộc.
- Thưởng phạt: GV dành lời khen cho 3 đội thắng và đội thua sẽ phải nằm
sấp co duỗi tay 5 nhịp (nam), 3 nhịp (nữ)
- Thời gian: 2-3 phút
- Số lần: 2 lần

Hình ảnh lớp 12A9 thực hiện trò chơi “Bật xa tiếp sức”
4.3.3. Bài tập Nhảy giây tập thể.
- Mục đích: Tăng SM chân, tạo điều kiện cho bật nhảy mạnh và nhanh bột
phát trong Nhảy xa và Bóng chuyền.
- Thời điểm đặt bài tập: vào phần vận dụng
19

- Chuẩn bị: 6 cái giây dài 6- 8m
- Cách thực hiện: Chia 6 nhóm, mỗi nhóm 5-6 bạn. Mỗi nhóm một cái giây.
(2 bạn phục vụ, khoảng 30” đổi phục vụ một lần), GV chia vị trí với khoảng cách
giữa các nhóm tối thiểu cả chiều ngang và dọc là 5-6m. Khi ổn định vị trí xong,
GV lệnh cho tất cả thực hiện và kết thúc theo tín hiệu cịi.
- Thời gian:2-3 phút.

Hình ảnh lớp 12A9 thực hiện bài tập nhảy giây tập thể
4.3.4. Bài tập Bật nhảy chạm và đập tay vào tán lá cây trên cao.
- Mục đich: Phát triển SM chân nhằm hỗ trợ bật nhảy trong Nhảy xa và
Bóng chuyền.
- Thời điểm đặt bài tập: đặt vào cuối phần khởi động chuyên trước khi chia
nhóm tập luyện.
- Chuẩn bị: Vài ba cây bóng mát gần khu vực lớp tập trung khởi động, chọn
các tán lá cây có độ cao phù hợp với sức bật của đa số HS.
- Cách thực hiện: Chia HS thành các nhóm nhỏ khoảng 3 em (các em trong
mỗi nhóm có chiều cao tương đương nhau và chọn vị trí của tán lá có độ cao phù
hợp) nhóm đứng thành một hàng dọc, cách dưới tán lá khoảng 1 - 1,5m. Lần lượt
từng em tạo đà (một vài bước) bật nhảy kết hợp vung tay thuận chạm vào tán lá cố
định trên cao đã được qui định cho nhóm mình. Chú ý hỗn sung khi tiếp đất.Thực
hiện xong thì vịng ra sau cuối hàng chờ đến lượt tiếp theo. Bài tập cứ như thế cho
đến khi kết thúc. Với bài tập này, HS có thể bật cao đập tay thuận vào tán lá cây
khi học kỹ thuật đập bóng.
- Thời gian: khoảng 1 phút
- Số lần: 5-6 lần
20