SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“RÈN LUYỆN KỸ NĂNG PHÁT ÂM THÔNG QUA
HOẠT ĐỘNG LỒNG TIẾNG PHIM TIẾNG ANH
CHO HỌC SINH LỚP 10B5
TRƯỜNG THPT HIỆP THÀNH”
(File word)
MỤC LỤC
Phần I MỞ ĐẦU..................................................................................................7
I. Lí do chọn đề tài.................................................................................................7
II. Mục đích nghiên cứu đề tài..............................................................................9
III. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................9
IV. Giới hạn (phạm vi) nghiên cứu.....................................................................10
V. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu...............................................................10
Phần II NỘI DUNG...........................................................................................12
I. Cơ sở lí luận.....................................................................................................12
II. Cơ sở thực tiễn................................................................................................15
III. Nguyên nhân hoạt động dạy kỹ năng phát âm chưa góp phần cải thiện kỹ năng
phát âm cho học sinh lớp 10B5 trường THPT Hiệp Thành................................18
1. Nguyên nhân từ phía người học......................................................................18
2. Nguyên nhân từ phía người dạy......................................................................19
3. Nguyên nhân khách quan................................................................................19
IV. Giải pháp rèn kỹ năng phát âm có hiệu quả trong giờ học Tiếng Anh cho học
sinh lớp 10B5 trường THPT Hiệp Thành............................................................20
1. Giải pháp cho người dạy.................................................................................20
2. Giải pháp cho người học.................................................................................22
V. Kết quả............................................................................................................22
Phần III KẾT LUẬN.........................................................................................24
I. Kết luận............................................................................................................24
II. Hướng phát triển đề tài...................................................................................23
III. Kiến nghị, đề xuất.........................................................................................25
Câu hỏi khảo sát..................................................................................................26
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................32
Phần I
MỞ ĐẦU
I. Lí do chọn đề tài
Trong các ngơn ngữ trên thế giới, tiếng Anh là phương tiện giao tiếp phổ
biến nhất. Tiếng Anh là ngôn ngữ mẹ đẻ của hơn 400 triệu người và khoảng 300
đến hơn 500 triệu người sử dụng thông thạo tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai. Có
khoảng 75% thư tín, 60% đài phát thanh và mọi tạp chí có tầm ảnh hưởng trên tồn
cầu đều sử dụng tiếng Anh. “Ngơn ngữ thống trị” này đã trở thành “ngôn ngữ quốc
tế”, “ngôn ngữ dạy học quốc tế”, là cầu nối giao thoa giữa các nền văn hóa, là cơng
cụ hỗ trợ mang tri thức khoa học đến với nhân loại.
Trong xu thế hội nhập toàn cầu, ở Việt Nam, tiếng Anh đã sớm được đưa vào
giảng dạy như một ngoại ngữ trong chương trình sách giáo khoa từ tiểu học đến
trung học và giáo trình của các trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên
nghiệp. Những năm gần đây, chương trình giảng dạy môn Tiếng Anh các cấp học
đã được đổi mới về nội dung, hình thức và phương pháp giảng dạy. Quan điểm cơ
bản nhất về phương pháp mới là phát huy được tính tích cực, chủ động của học
sinh (người học) và tạo điều kiện tối ưu cho người học rèn luyện, phát triển và
nâng cao kỹ năng sử dụng ngôn ngữ vào mục đích giao tiếp chứ khơng thuần túy
cung cấp kiến thức ngôn ngữ. Với học sinh trung học phổ thơng, chương trình học
đổi mới phần nào làm tăng hứng thú học tập môn Tiếng Anh. Tuy nhiên, thực tế
cho thấy đa số học sinh gặp nhiều trở ngại, khó khăn khi học kỹ năng nói
(speaking), nhất là khi giao tiếp với người nước ngoài. Giao tiếp là điều kiện thuận
lợi để kích thích người học sử dụng ngoại ngữ đạt hiệu quả nhất, là mục đích
hướng tới cuối cùng của việc học ngoại ngữ. Tuy nhiên, rất ít người học tiếng Anh
ở Việt Nam quan tâm đến việc phát âm đúng một từ tiếng Anh. Học sinh thường
đánh giá thấp tầm quan trọng của việc phát âm chuẩn. Họ nghĩ rằng học phát âm
thì khơng quan trọng bằng học ngữ pháp hay từ vựng. Do đó, kỹ năng nói đặc biệt
là kỹ năng phát âm đơi khi bị lãng quên, bởi mục đích học tập của học sinh chỉ
dừng lại ở mức vượt qua các bài kiểm tra và kì thi cuối kì, cuối cấp. Kết quả chúng
ta đánh giá học sinh phần lớn chỉ qua kiến thức ngôn ngữ (reading, writing,
language focus, pronunciation) trên giấy chứ không đo lường bằng khả năng phát
âm đúng, khả năng giao tiếp sử dụng ngôn ngữ (speaking skill). Mặc dù Bộ đã áp
dụng đổi mới trong kiểm tra đánh giá hiện nay nhưng học sinh cũng chưa thực sự
tập trung nhiều vào những kỹ năng này trong khi phát âm là vấn đề quan trọng và
khó khăn nhất mà những người nói tiếng Anh khơng phải là người bản ngữ phải
đối mặt khi học tiếng Anh. Phát âm không đúng cách có thể dẫn đến ấn tượng tiêu
cực, sự hiểu nhầm và việc truyền thông tin không hiệu quả.
Học sinh lớp 10 là đối tượng gặp nhiều khó khăn, lúng túng nhất để bắt nhịp
với phương pháp dạy học mới bởi đây là những học sinh mới bước chân vào mơi
trường giáo dục phổ thơng, cùng với đó chương trình học sâu hơn, nội dung kiến
thức phức tạp hơn, nhiều từ vựng mới với những chủ đề rộng lớn hơn so với cấp
hai. Giáo học pháp đã chỉ rõ rằng ngơn ngữ chỉ phát triển khi nó được đặt trong
một tình huống cụ thể. Vì vậy, phương pháp dạy học phát triển kỹ năng giao tiếp
cho học sinh tối ưu và hiệu quả nhất là cho học sinh được tiếp xúc với nguồn ngơn
ngữ đích thực và đa dạng gắn liền với các cuộc trò chuyện thực tế trong cuộc sống
hàng ngày. Phương pháp này tạo điều kiện cho người học được hiểu thêm về ngôn
ngữ đang học khi được đặt vào một bối cảnh thực tế, đưa người học vào môi
trường giao tiếp gần với thực tế hơn, từ đó tạo động lực cho người học, giúp người
học có cơ hội thực hành dựa trên nguồn tham khảo chính xác.
Kỹ năng nói và đặc biệt là kỹ năng phát âm là rào cản lớn đối với học sinh
lớp 10B5 của trường THPT Hiệp Thành khi học Tiếng Anh do trường đóng trên
địa bàn miền núi của huyện n Mơ, phần lớn học sinh sống ở khu vực vùng sâu
vùng xa… Phát âm của nhiều học sinh còn bị ảnh hưởng khuynh hướng cấu thành
âm của ngôn ngữ mẹ đẻ; hơn nữa, phần đơng học sinh trong trường có tâm lí rụt rè,
nhút nhát dẫn tới thiếu chủ động, tích cực trong những hoạt động mang tính chất
tập thể. Qua q trình dạy kỹ năng phát âm, tơi đã tìm hiểu, ứng dụng và đúc rút
những kinh nghiệm phù hợp với đối tượng dạy học; đồng thời phát triển, nâng cao
kỹ năng phát âm cho học sinh. Từ những lí do trên, tôi đã chọn nghiên cứu đề tài:
“Rèn luyện kỹ năng phát âm thông qua hoạt động lồng tiếng phim tiếng Anh
cho học sinh lớp 10B5 trường THPT Hiệp Thành”
II. Mục đích nghiên cứu đề tài
Nghiên cứu đề tài này, tôi muốn giải quyết những vấn đề sau:
Thứ nhất, đề tài giúp giáo viên (người dạy) có cái nhìn tổng quan về kỹ năng
phát âm, vị trí và vai trò của việc phát triển kỹ năng phát âm khi học tiếng Anh.
Thứ hai, đề tài tìm hiểu những khó khăn trong việc dạy phát âm mà giáo
viên và học sinh lớp 10B5 trường THPT Hiệp Thành gặp phải trong việc dạy và
học kỹ năng phát âm dựa trên cơ sở thực tế của người học.
Thứ ba, đề tài tập trung đưa ra các bước áp dụng hoạt động lồng tiếng phim
để rèn luyện kỹ năng phát âm cho học sinh lớp 10B5 trường THPT Hiệp Thành.
Đây cũng chính là mục đích quan trọng nhất của đề tài.
Ngồi ra, đề tài còn gợi ý các cách áp dụng với các lớp có nền tảng yếu hơn
về ngoại ngữ để giáo viên có thể tham khảo nhiều phương pháp hơn, từ đó tìm ra
phương pháp phù hợp cho từng đối tượng học sinh và phù hợp với điều kiện lớp
mình đang giảng dạy, giúp cho việc dạy và học Tiếng Anh hiệu quả hơn.
III. Phương pháp nghiên cứu
Tiến hành đề tài này, tôi áp dụng một số phương pháp nghiên cứu sau:
1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu
Tiến hành tìm hiểu nghiên cứu các tài liệu có liên quan để có cơ sở lí thuyết
khoa học, thơng tin chính xác cho những phân tích trong đề tài. Những cơ sở khoa
học và nguồn thơng tin hữu ích liên quan đến đề tài góp phần phát hiện nguyên
nhân của vấn đề và tìm ra biện pháp giải quyết phù hợp.
2. Phương pháp điều tra (sử dụng phiếu điều tra và phỏng vấn)
Phát phiếu câu hỏi điều tra (40 phiếu) để thu thập thông tin từ học sinh lớp
10B5 trường THPT Hiệp Thành, từ đó thấy được những khó khăn cơ bản khi học
phát âm tiếng Anh, những tâm tư, nguyện vọng của học sinh đối với việc học phát
âm môn Tiếng Anh.
Trực tiếp phỏng vấn giáo viên bộ môn Tiếng Anh (02 giáo viên) và một số
học sinh lớp 10B5 (06 học sinh) trường THPT Hiệp Thành để thấy rõ hơn thực
trạng phát âm Tiếng Anh của các em học sinh, những ưu điểm và những hạn chế
cần khắc phục; đồng thời tham khảo những đề xuất về phương pháp dạy học hữu
ích nhằm củng cố và phát triển kỹ năng phát âm cho học sinh.
4. Phương pháp thực nghiệm
Tiến hành thực nghiệm áp dụng hoạt động lồng tiếng phim tiếng Anh trong
tiết tự chọn lớp 10B5 tại trường THPT Hiệp Thành với mục đích quan sát hiệu quả
ứng dụng của đề tài.
IV. Giới hạn (phạm vi) nghiên cứu
Đề tài góp phần bước đầu hình thành kỹ năng học tập kĩ năng phát âm môn
Tiếng Anh cho học sinh nên tôi chọn đối tượng là các em học sinh lớp 10B5 của
trường THPT Hiệp Thành. Đối tượng nghiên cứu của tôi đã được học tiếng Anh
(tối thiểu 04 năm) ở cấp Tiểu học và THCS.
Phạm vi thực nghiệm đề tài: học sinh lớp 10B5 Trường THPT Hiệp Thành
V. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu
Tiến hành nghiên cứu đề tài này, tơi mong muốn tìm ra những phương pháp
rèn kỹ năng phát âm hiệu quả nhằm phát triển các kỹ năng tiếng Anh cho học sinh
lớp 10B5 trường THPT Hiệp Thành, tạo hứng thú trong học tập cho học sinh, đặc
biệt là phát triển kỹ năng giao tiếp dựa trên việc luyện tập các tình huống có thực
trong cuộc sống hàng ngày.
Đề tài sẽ cung cấp những gợi ý cho những nghiên cứu sâu hơn về cách thức
tổ chức hoạt động giảng dạy nhằm phát triển kỹ năng phát âm cho người học.
Sử dụng hoạt động lồng tiếng phim tiếng Anh để luyện kỹ năng phát âm sẽ
cho học sinh cơ hội được tiếp xúc với nguồn tài liệu chính xác và học sinh có thể
tiếp cận cách tiếng Anh được sử dụng theo cách tự nhiên. Phim tạo nguồn cảm
hứng cho học sinh học ngoại ngữ. Chúng cung cấp cho người học nguồn ngôn ngữ
dồi dào được sử dụng trong đời sống hàng ngày, thứ rất cần thiết cho những học
sinh có ít cơ hội tiếp xúc với người bản xứ. Chúng còn cung cấp cho người học
nguồn tài liệu tuyệt vời để mở rộng kiến thức về văn hóa, phong tục tập quán của
các đất nước khác. Phim cũng cho phép người học hiểu hơn về nội dung, cách sử
dụng từ vựng, ngữ pháp trong từng ngữ cảnh
Hoạt động lồng tiếng phim cũng tạo cảm hứng cho học sinh trong quá trình
học tiếng Anh, làm cho quá trình học của người học trở nên thú vị hơn. Học sinh
thường có xu hướng hào hứng hơn với các hoạt động được giao hơn là các hoạt
động có sẵn trong sách giáo khoa.
Hoạt động lồng tiếng cũng góp phần cải thiện kỹ năng nghe của học sinh.
Học sinh có thể nghe ngôn ngữ đang học trong môi trường sử dụng tự nhiên với
âm đuôi, sự nối âm, sự nuốt âm,…. Từ đó có thể bắt được đúng từ khi nghe.
Quen với việc phát âm tốt học sinh sẽ bớt đi sự e ngại khi nói, khơng cịn sợ
nói sai và bị các bạn chê cười nên sẽ tự tin hơn khi thuyết trình, trình bày trước
lớp.
Sau khi thực hiện lồng tiếng học sinh có thể bàn luận với nhau về nội dung
bộ phim từ đó cải thiện kỹ năng làm việc nhóm và chia sẻ cho nhau những bí
quyết trong học tập.
Phần II
NỘI DUNG
I. Cơ sở lí luận
1. Tổng quan về kỹ năng nói (speaking)
1.1 Khái niệm kỹ năng nói
Theo quan điểm của Rivers (1981), bên ngoài lớp học, nghe được sử dụng
thường xuyên gấp hai lần nói và nói được sử dụng gấp hai lần đọc và viết. Trong
lớp học nói và nghe là hai kĩ năng được sử dụng nhiều nhất (Brown 1994 b), chính
vì vậy hai kĩ năng này cần được quan tâm hơn cả. Nói là một q trình tương tác
nhằm tạo nên nghĩa trong đó bao gồm việc sản sinh, tiếp cận và xử lí thơng tin
(Brown 1994 b; Burns & Joyce 1997). Hình thức và nghĩa của phát ngơn phụ thuộc
vào ngữ cảnh mà nó được sử dụng, bao gồm những tham thể giao tiếp, những kinh
nghiệm của họ, môi trường vật chất và mục đích nói. Nói thường tự phát, khơng
hạn chế và hư cấu. Tuy nhiên, nói có thể đốn trước được. Chức năng ngơn ngữ và
các hình thức ngơn ngữ có xu hướng tái diễn ở trong những tình huống ngơn bản
nhất định (ví dụ, chấp nhận một lời mời hay đặt thức ăn, đồ uống) (Burns & Joyce
1997). Nói khơng chỉ đòi hỏi người học phải sử dụng đúng từng đơn vị ngôn ngữ
cụ thể như ngữ pháp, ngữ âm, từ vựng (năng lực ngơn ngữ) mà cịn phải biết sử
dụng khi nào, tại sao và như thế nào (năng lực xã hội).
Nói có thể được định nghĩa: là hành động truyền đạt thông tin hoặc diễn đạt
suy nghĩ cảm xúc của ai đó bằng ngơn ngữ nói. Khi con người nói, họ xây dựng
những ý tưởng bằng lời nói thể hiện nhận thức, cảm xúc và ý định của họ do đó
người nghe có thể hiểu được ý của người nói (Daly,1991).
Tóm lại, quan điểm về kỹ năng nói rất khác nhau. Tuy nhiên, dựa vào
những nghiên cứu trong lĩnh vực ngơn ngữ, nói có thể được định nghĩa đơn giản là
hoạt động truyền tải thông tin diễn đạt các suy nghĩ, cảm xúc, các ý tưởng trong
giao tiếp. Nói là việc sử dụng nền tảng và kiến thức ngôn ngữ để tạo ra những
thông điệp ngôn ngữ mang đầy đủ ý nghĩa để người nghe có thể hiểu được
(Chastain, 1988). Kỹ năng nói và thói quen nói có ảnh hưởng đến thành cơng của
giao tiếp. Những người nói tốt phải có khả năng tham gia giao tiếp và sản sinh
ngơn ngữ trong những tình huống cụ thể mà người tham gia giao tiếp mong đợi.
Họ cũng phải làm chủ được các yếu tố riêng lẻ như lượt lời, nói lại, trả lời lại
(Buns & Joyce 1997).
1.2. Khái niệm kỹ năng phát âm
Phát âm là gì? “Phát âm là cách nói 1 ngơn ngữ hay 1 từ hoặc 1 âm nhất định. Nó
cịn là cách 1 người nhất định nói các từ trong 1 ngôn ngữ” (Theo Oxford
Advanced Learners’ Dictionary, 7th Edition). Phát âm bao gồm các yếu tố sau:
Khả năng sử dụng các bộ phận cấu âm như răng, lưỡi, môi, v.v. để phát âm, trọng
âm (trong cả từ và câu) ngữ điệu. giọng điệu, âm nối…
1.3.Tầm quan trọng của việc phát âm tiếng anh chuẩn
Khi không học phát âm, nếu tự ý đoán âm sẽ rất nguy hiểm vì phát âm
tiếng Anh rất đa dạng và khơng có nguyên tắc nào cho việc phát âm của một từ
cả. Cách viết giống nhau thì chưa chắc phát âm đã giống nhau. Do đó, nếu học
sinh phát âm sai do việc đốn sai âm, họ có thể sai trong một thời gian dài, và
nếu đến khi họ nhận ra điều đó, muốn sửa lại sẽ rất khó.
Nếu khơng học phát âm thì học sinh sẽ khơng biết phát âm từ mới như thế
nào. Nếu học sinh học những từ mới, nếu chỉ học cách viết, cách dùng và nghĩa
của nó thôi, sau này mới lại đi học lại phát âm của từ đó thì sẽ rất mất nhiều thời
gian. Do đó, học sinh phải học phát âm song song với các kỹ năng còn lại, để khi
học một từ mới, họ có thể học phát âm của từ đó qua các ký tự phiên âm trong từ
điển: Biết đâu là trọng âm, đâu là phụ âm, nguyên âm, âm vô thanh, âm hữu
thanh… để phát âm cho chính xác.
Phát âm là tiền đề cho kỹ năng nghe và nói. Nếu học sinh không biết phát
âm, họ không biết từ này đọc như thế nào, nói như thế nào, vậy làm sao học sinh
có thể nghe được người nước ngồi nói.
Nếu người học không phát âm chuẩn, họ sẽ không bao giờ có thể nghe chuẩn.
Nghe và nói là hai kỹ năng có ảnh hưởng trực tiếp tới nhau bởi đối tượng của
chúng đều là âm thanh (khác với đọc và viết hướng tới văn bản). Bởi vậy, để tránh
hiểu sai nội dung nghe thì người học nên học luyện phát âm tiếng anh chuẩn bằng
cách nắm vững những quy tắc chung và đọc to từ mới theo phiên âm của từ điển.
Học phát âm giúp học sinh nhớ ngữ pháp và từ vựng tốt hơn. Trong
quá trình học phát âm, người học sẽ được làm quen và luyện tập với tổng
cộng khoảng 44 âm tiết tiếng Anh. Mọi từ vựng tiếng Anh đều được tạo nên
bởi sự kết hợp 44 âm tiết này. Vậy nên khi đã luyện và làm quen được với 44
âm tiết, họ dễ để nhận diện được xem từ vựng mới đó được cấu tạo bởi những
âm tiết nào ghép lại. Khi đã nhận diện được từ vựng gồm những âm tiết nào
thì việc họ phát âm lại từ vựng đó cũng dễ hơn, chính xác hơn.
1.4. Khái niệm lồng tiếng
Lồng tiếng là việc thay thế tiếng nói trên một hình ảnh chuyển động hoặc
nhạc phim truyền hình. Thuật ngữ này thường đề cập đến việc thay thế tiếng nói
của các diễn viên được hiển thị trên màn hình của người biểu diễn khác nhau,
(Luyken trong Tanase and Cuza, 2014).
1.5. Ưu điểm của hoạt động lồng tiếng phim tiếng Anh
Học tiếng Anh từ các bộ phim tạo động lực tích cực cho học sinh trong q
trình học, làm cho quá trình học trở nên bớt nhàm chán và thú vị hơn. Động cơ là
một trong những yếu tố quan trọng nhất giúp việc học ngôn ngữ thứ hai thành
cơng. Phim và chương trình truyền hình là một phần không thể tách rời trong cuộc
sống của học sinh, Phim, như động lực thúc đẩy, cũng làm cho quá trình học tiếng
Anh trở nên thú vị và thú vị hơn.
Một lợi ích khác của việc sử dụng phim là nó cung cấp một nguồn gốc của
ngơn ngữ đích thực và đa dạng. Phim cung cấp cho người học các ví dụ về tiếng
Anh được sử dụng trong các tình huống "thực" bên ngồi lớp học, đặc biệt là ngơn
ngữ tương tác trong cuộc sống thực. Phim cho học sinh thấy những biểu hiện tự
nhiên của lời nói đặc biệt đối với những người học khơng sống trong mơi trường
nói tiếng Anh.
Phim mang lại một bối cảnh thị giác. Tính trực quan của bộ phim làm cho
nó trở thành một công cụ giảng dạy ngôn ngữ vô giá, cho phép người học hiểu
nhiều hơn bằng cách giải thích ngơn ngữ trong một bối cảnh thị giác đầy đủ. Phim
hỗ trợ sự hiểu biết của người học bằng cách cho phép họ lắng nghe trao đổi ngơn
ngữ và nhìn thấy sự hỗ trợ trực quan như biểu hiện trên khuôn mặt và cử chỉ cùng
một lúc. Những manh mối thị giác này hỗ trợ thơng điệp bằng lời nói và tập trung
sự chú ý.
Phim có thể mang lại sự linh hoạt đến lớp học tiếng Anh bằng cách mở rộng
phạm vi kỹ thuật giảng dạy và các nguồn lực, giúp học sinh phát triển cả bốn kỹ
năng giao tiếp. Qua những tập phim, từ mới, ngữ pháp được nhập vào bộ não
người xem một cách tự nhiên nhất. Khi các nhân vật trong nói một từ mới, người
xem sẽ nhớ và lập tức phát âm lại từ đó. Cách làm này sẽ giúp người học phát âm
chuẩn cả về trọng âm, ngữ điệu và biết được hoàn cảnh sử dụng của từ mới. Đồng
thời khi đã phát âm chuẩn người học hồn tồn có thể nghe được từ đã học và xác
định được thông tin mình nghe. Từ đó cải thiện tồn diện các kỹ năng trong quá
trình học tiếng Anh.
II. Cơ sở thực tiễn
1. Khái quát về chương trình phát âm Tiếng Anh 10
Tiếng Anh 10 (Chương trình cơ bản - Hệ 7 năm) được biên soạn theo
chương trình chuẩn tiếng Anh Trung học phổ thông của Bộ Giáo dục và Đào tạo,
dựa theo các chủ điểm (theme-based) gồm 16 đơn vị bài học (giảm tải bài 15-Unit
15: Cities) với các mục cụ thể trong mỗi đơn vị bài học như sau:
A: Reading
B: Speaking
C: Listening
D: Writing
E: Language focus
Phần E: Language Focus gồm các hoạt động luyện kỹ năng phát âm theo các
cặp nguyên âm hoặc phụ âm dễ nhầm lẫn và 1 phần ngữ pháp liên quan đến chủ đề
bài học.
Pronunciation
Unit 1:
/ɪ/ và /i:/
A DAY IN THE LIFE OF …
Unit 2:
/aː/ và /ʌ/
SCHOOL TALKS
Unit 3:
/e/ và /æ/
PEOPLE’S BACKGROUND
Unit 4:
/ɒ/ và /ɔː/
SPECIAL EDUCATION
Unit 5:
/ʊ/ và /u:/
TECHNOLOGY AND YOU
Unit 6:
/ə/ và /ɜ:/
AN EXCURSION
Unit 7:
/eɪ/ /aɪ/ và /ɔɪ/
THE MASS MEDIA
Unit 8:
/əʊ/ và /aʊ/
THE STORY OF MY VILLAGE
Unit 9:
/ɪə/ /eə/ & /ʊə/
UNDERSEA WORLD
Unit 10:
/b/ và /p/
CONSRVATION
Unit 11:
/t/ và /d/
NATIONAL PARKS
Unit 12:
/s/ và /z/
MUSIC
Unit 13:
/f/ và /v/
FILMS AND CINEMA
Unit 14:
/g/ và /k/
THE WORLD CUP
Unit 16:
/ʃ/ và /ʒ/
HISTORICAL PLACES
(Chương trình Pronunciation, SGK Tiếng Anh 10)
3. Thực trạng việc dạy và học kỹ năng phát âm môn Tiếng Anh 10
trường THPT Hiệp Thành
Sách giáo khoa được sử dụng cho việc dạy và học Tiếng Anh lớp 10 của
trường THPT Hiệp Thành là cuốn “Tiếng Anh 10” cơ bản (Hoàng Văn Vân chủ
biên, NXB Giáo dục Việt Nam) được biên soạn theo chương trình chuẩn tiếng Anh
THPT của Bộ Giáo dục và Đào tạo, theo các
chủ điểm bao gồm các phần nghe, nói, đọc,
viết phát âm và cấu trúc ngơn ngữ. Cuốn sách
nhằm phát triển tồn diện cả 04 kỹ năng cơ
bản cho học sinh, cùng với đó là cải thiện kỹ
năng phát âm và xây dựng vốn từ vựng.
(SGK Tiếng Anh 10)
Tuy nhiên, theo phân phối chương
trình, học sinh chỉ có 03 tiết học tiếng Anh trong một tuần và chỉ có 01 tiết (trong
05 tiết của một đơn vị bài) dành cho việc rèn luyện kỹ năng phát âm và ngữ pháp.
Tổng số tiết dành cho kĩ năng phát âm trong một năm học (35 tuần) của học sinh
khối 10 là 15 tiết (chiếm 14,3 % tổng số tiết). Do đó, học sinh khơng có nhiều thời
gian để thực hành kỹ năng phát âm tiếng Anh trên lớp. Thêm vào đó, học sinh có
rất ít cơ hội để thực hành sử dụng tiếng Anh giao tiếp trong những tình huống thực
tế bởi mơi trường sinh sống của các em ít được tiếp xúc với người đến từ các nước
nói tiếng Anh.
Qua điều tra thăm dò (sử dụng phiếu điều tra và phỏng vấn), số liệu thu thập
được cho thấy giáo viên (85%) thừa nhận sự đóng góp của việc rèn luyện kỹ năng
phát âm vào sự thành công của việc học các kỹ năng khác và họ cũng thừa nhận
rằng họ nên dành một khoảng thời gian nhất định cho học sinh của họ học phát âm
trong các giờ học Tiếng Anh.
4. Khó khăn khi tổ chức hoạt động rèn kỹ năng phát âm trong giờ
language focus của giáo viên và học sinh
Như mong đợi ban đầu, có hơn 50% số học sinh thể hiện sự hứng thú của
mình về các loại hoạt động tổ chức để rèn kỹ năng phát âm.
Dù vẫn có những ý kiến trái chiều, tuy nhiên, cả giáo viên và phần đơng học
sinh đều có quan điểm rằng hoạt động rèn luyện kỹ năng phát âm là cần thiết và
giúp học sinh phát triển các kỹ năng cịn lại.
Ngược lại với những lợi ích trên, những người được hỏi thừa nhận rằng có
một số vấn đề không thể tránh khỏi trong việc thực hiện hoạt động rèn kỹ năng
phát âm. Những vấn đề đáng chú ý nhất phát sinh là tiếng ồn ảnh hưởng tới tiết học
của những lớp khác và giáo viên không thể giúp đỡ cho tất cả các cá nhân. Điều
này cũng được thừa nhận bởi hơn 80% phản ứng từ cả giáo viên và học sinh.
Ngoài ra, khi được hỏi về những khó khăn gặp phải khi tổ chức hoạt động
rèn kỹ năng phát âm trong tiết Language focus, phần lớn giáo viên và học sinh
đồng ý rằng những khó khăn đó bao gồm thời gian cho phần Pronunciation quá
hạn chế. Hầu hết những người trả lời đều cho rằng hạn chế về mặt thời gian là vấn
đề lớn nhất, vì nó chiếm tỷ lệ phần trăm cao nhất của từ cả giáo viên và học sinh.
Những khó khăn trong việc tổ chức hoạt động nhóm khi dạy và học kỹ năng
phát âm của giáo viên và học sinh phần nào lí giải được những điểm số còn chưa
cao trong những câu phát âm cuối học kì I vừa qua.
III. Nguyên nhân hoạt động dạy kỹ năng phát âm chưa góp phần cải
thiện kỹ năng phát âm Tiếng Anh cho học sinh lớp 10B5 trường THPT Hiệp
Thành
1. Nguyên nhân từ phía người học
Trường THPT Hiệp Thành đóng trên địa bàn xã Hiệp Hưng huyện Hiệp
Nghĩa, phần lớn học sinh sống tại các xã vùng xa. Không giống như học sinh đến
từ các trường THPT tại thành phố Ninh Bình hay các huyện khác, học sinh trường
THPT Hiệp Thành có ít cơ hội để tiếp xúc với người bản ngữ. Học sinh dường như
khơng có cơ hội để thực hành những gì họ được học vào 1 cuộc hội thoại đời
thường thực sự. Điều này dẫn đến việc học sinh mất hứng thú vào việc thực hành
phát âm. Hơn nữa kì thi tuyển sinh vào các trường THPT trong năm 2019 không
yêu cầu thi mơn Tiếng Anh; điều này hình thành tâm lí coi nhẹ việc học tập môn
Tiếng Anh từ cấp THCS của học sinh. Việc học tập môn Tiếng Anh của các em chỉ
mang tính chất “đối phó” với các bài kiểm tra viết (gần như không kiểm tra kĩ năng
nói). Thực tế cho thấy, học sinh chưa thấy được tầm quan trọng của kỹ năng nói,
kỹ năng phát âm và mục đích hướng tới thực sự của việc học tiếng Anh.
Khó khăn hơn cho giáo viên Tiếng Anh của trường là từ nguyên nhân về tâm
lí học sinh.Tính khép kín cộng với khả năng diễn đạt cịn hạn chế, tâm lý sợ nói
sai, sợ mắc lỗi phát âm, các bạn sẽ chê cười làm cho các em dần dần trở nên ngại
nói. Nếu giáo viên khơng hiểu rõ sẽ thiếu nhiệt tình cần thiết để tìm ra phương
hướng và biện pháp giải quyết những vướng mắc của các em.
2. Ngun nhân từ phía người dạy
Tâm lí giáo viên có phần tương đồng với học sinh về việc “học để thi” nên
trong quá trình giảng dạy chú trọng nhiều vào kiến thức ngôn ngữ và chưa thực sự
đầu tư vào việc dạy kỹ năng phát âm. Giáo viên thường dành phần lớn thời gian
tập trung vào dạy những câu pronunciation trong đề thi. Chỉ dừng lại ở mức dạy
học để “đáp ứng đề thi” nên học sinh chưa thực sự tập trung và chú ý vào việc rèn
luyện kỹ năng này để có thể nói tiếng Anh một cách tự nhiên và lưu loát.
Giáo viên giảng dạy chưa phát huy được khả năng tìm tịi, sáng tạo. Hoạt
động luyện phát âm thường được giáo viên thực hiện nhưng thường có xu hướng
rập khuôn, trùng lặp; thiếu sự đa dạng. Giáo viên chưa thấy được vai trị của sự
thay đổi mơi trường học tập, nhất là mơi trường sản sinh tình huống giao tiếp.
3. Nguyên nhân khách quan
Số lượng học sinh quá đông trong lớp gây trở ngại cho hoạt động thực hành
phát âm. Với số lượng học sinh là 40 học sinh / lớp, việc quản lí, kiểm sốt hoạt
động nhóm của người dạy trở nên rất khó khăn. Giáo viên khơng đủ thời gian để
quan sát q trình làm việc của từng nhóm, giải đáp vướng mắc của từng cá nhân
và kiểm tra kết quả thực hiện nhiệm vụ của mỗi nhóm.
Trường có phịng chức năng riêng nhưng q gần với các lớp khác và không
cách âm dẫn tới hoạt động nhóm đơi khi gây tiếng ồn lớn ảnh hưởng tiết học của
các lớp bên cạnh. Giáo viên Tiếng Anh vì vậy mà cũng có phần hạn chế hoạt động
này trong tiết học.
IV. Giải pháp rèn kỹ năng phát âm có hiệu quả trong giờ học Tiếng Anh
cho học sinh lớp 10B5 trường THPT Hiệp Thành
1. Giải pháp cho người dạy
Qua quá trình tìm hiểu thực trạng dạy và học kỹ năng phát âm cho học sinh khối
10, nhận biết đặc điểm tâm lí của học sinh trong lớp, điều kiện thực tế trường và
kinh nghiệm giảng dạy của bản thân, tôi đề xuất một giải pháp cải thiện việc dạy
phát âm môn Tiếng Anh cho học sinh lớp 10B5 trường THPT Hiệp Thành: sử
dụng hoạt động lồng tiếng phim tiếng Anh để nâng cao chất lượng kỹ năng phát
âm của học sinh lớp 10B5 trường THPT Hiệp Thành.
Quá trình thực hiện:
Phần
Hoạt động
1. Giáo viên giải thích vai trị của việc học
Thành phần
nói, học phát âm trong q trình học ngoại
ngữ.
Phần 1
(tiết tự chọn
tuần 2)
2. Giáo viên giải thích “lồng tiếng” là gì và
Học sinh và giáo
làm thế nào để lồng tiếng phim tiếng Anh
viên
3. Giáo viên cung cấp cho học sinh 1 trích
đoạn phim tiếng Anh có phụ đề và mỗi học
sinh một phiếu bài tập có ghi lời thoại của
từng nhân vật trong đoạn trích.
4. Giáo viên phát đoạn trích 3 lần và yêu cầu
học sinh ghi chú lại phiên âm và các điểm
cần nhấn nhá, lên xuống giọng, nối âm, lược
âm…
5. Giáo viên yêu cầu học sinh thực hành theo
cặp hoặc theo nhóm lồng tiếng đoạn trích
trước khi lên trình bày trước lớp
6. Giáo viên gọi một số nhóm lên trình bày.
Các học sinh khác nghe và góp ý. Giáo viên
góp ý.Nhóm ghi chú lại điểm cần cải thiện
7. Giáo viên chia lớp thành 10 nhóm mỗi
nhóm 3-4 học sinh. Mỗi nhóm tự chọn 1
đoạn trích dài từ 3 đến 5 phút để thực hành
lồng tiếng ở nhà.Độ dài và độ khó của video
tùy thuộc vào trình độ của học sinh nhưng
không được quá ngắn và quá dễ. Nhóm sẽ
phải gửi đoạn trích cho giáo viên trước buổi
trình bày ít nhất 3 ngày.Trong trường hợp
đoạn trích khơng phù hợp giáo viên có thể
u cầu nhóm chọn đoạn trích khác. Các
nhóm có khoảng 4-6 ngày để luyện tập trước
buổi trình bày.
8. Đại diện của mỗi nhóm bốc thăm thứ tự
trình bày. Các nhóm sẽ lần lượt trình bày
theo thứ tự đã bốc thăm trong các tiết học tự
chọn tiếp theo. Nếu máy chiếu gặp vấn đề,
học sinh có thể quay lại video của nhóm
mình và gửi cho giáo viên qua email.
10 nhóm chọn clip và luyện tập
Học sinh và giáo
(tiết tự chọn
Giáo viên góp ý về các đoạn trích mà các
viên
tuần 3)
Phần
3,4,5,6,7
( tiết tự chọn
tuần 4,5,6,7,
….
nhóm đã chọn
Mỗi tiết học có khoảng 2 đến 3 nhóm trình
Học sinh và giáo
bày phần lồng tiếng của nhóm mình theo thứ viên
tự đã bốc thăm.
Các thành viên khác góp ý và nhận xét.
20 % số điểm do các thành viên khác đánh
giá.
80% số điểm còn lại do giáo viên đánh giá
Giáo viên và các học sinh khác đánh giá
phần trình bày của từng cá nhân, khơng cho
điểm cả nhóm.
Phần 2
2. Giải pháp cho người học
Học sinh là người trực tiếp tham gia thực hiện hoạt động để chủ động lĩnh
hội kiến thức cần tuân theo những quy định cần thiết.
- Lắng nghe yêu cầu của người điều khiển hoạt động, chú ý đến nhiệm vụ
giáo viên đưa ra.
- Tham gia vào hoạt động nhóm luyện kỹ năng nói nhưng cần tự giác, không
gây quá ồn ào, ảnh hưởng đến các lớp khác.
- Bắt đầu và ngừng hoạt động theo khẩu lệnh của giáo viên, khơng cố hồn
thiện phần cơng việc còn dang dở.
Tuy nhiên, để làm tốt những quy định này, khơng chỉ địi hỏi tự giác của học
sinh mà giáo viên cần phải rèn luyện ngay từ đầu và thường xuyên qua mỗi tiết
dạy. Khi những quy định trở thành thói quen với học sinh, giáo viên sẽ dễ dàng
kiểm soát lớp học hơn.
V. Kết quả
Sau khi áp dụng đề tài, tôi thấy rõ sự tiến bộ của học sinh lớp 10B5 trên
những khía cạnh sau:
1. Học sinh ít phạm lỗi phát âm hơn cụ thể là khi phát âm các âm đuôi, khi nối âm,
nuốt âm và lên xuống giọng so với trước khi thực hiện đề tài
2. Học sinh có động lực học tiếng Anh nói chung và luyện phát âm nói riêng. 70 %
học sinh có kết quả thi và điểm trung bình trong kỳ 2 cao hơn so với kỳ 1.
3. Học sinh chú ý hơn vào âm đuôi, sự nối âm, sự nuốt âm và sự luyến láy khi phát
biểu, khi thực hành đoạn hội thoại và khi thuyết trình.
4. Học sinh bớt e ngại khi bày tỏ quan điểm và có xu hướng tự tin hơn khi nói
tiếng Anh. Học sinh sẵn sàng tham gia vào các hoạt động yêu cầu nói tiếng Anh
như casting cho vị trí MC của tiệc Halloween hoặc hát các bài hát tiếng Anh trong
các chương trình khác.
Phần III
KẾT LUẬN
I. Kết luận
Đề tài được thực hiện tới nay học sinh lớp 10B5 trường THPT Hiệp Thành đã
nhận thức rõ tầm quan trọng của tiếng Anh trong cuộc sống, mục đích thực sự của
học tiếng Anh, vai trị của kỹ năng phát âm đối với việc làm chủ tiếng Anh. Sau khi
thực hiện đề tài , căn cứ vào kết quả các kỳ thi và tình hình tham gia các hoạt động
ngoại khóa liên quan, có thể thấy rõ ràng việc thực hành phát âm thông qua hoạt
động lồng tiếng phim tiếng Anh đã thành công trong việc cải thiện thái độ của học
sinh đối với phần phát âm. Hoạt động đã tạo cảm hứng cho học sinh trong quá trình
học tập và thực hành tiếng Anh trong đời sống hàng ngày. Học sinh nhiệt tình và
hứng thú hơn đối với quá trình học.
Tuy nhiên người dạy ngoại ngữ trong lớp học cần linh hoạt thay đổi yêu cầu
phù hợp với đối tượng dạy học và trình độ người học. Giáo viên lớp 10 có thể tham
khảo phương pháp tổ chức hoạt động lồng tiếng phim của đề tài, chú trọng việc linh
hoạt trong yêu cầu đối với học sinh để phù hợp với từng đối tượng lớp, từng đối
tượng học sinh.
II. Hướng phát triển đề tài
Đề tài nghiên cứu thành công không chỉ áp dụng cho riêng trường THPT
Hiệp Thành mà còn là những tham khảo cho giáo viên dạy tiếng Anh của các
trường trên địa bàn huyện và tỉnh nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy và học
kỹ năng phát âm tiếng Anh cho học sinh. Tơi mong muốn những giải pháp đưa ra
giảm khó khăn cho người dạy và tăng hứng thú cho người học ngoại ngữ.
Kỹ năng nói hay nói tiếng Anh là yếu tố quyết định thành công trong giao tiếp
sử dụng tiếng Anh. Tình trạng “câm” tiếng Anh hay khơng thể nói được tiếng Anh
hạn chế nhiều cơ hội học tập và làm việc trong tương lai của học sinh. Tuy nhiên, kỹ
năng nói và đặc biệt là phát âm là vấn đề thói quen, cần thực hành hằng ngày nên
cần có thời gian, địi hỏi tinh thần tự giác của cá nhân học sinh và hướng dẫn tận
tình, đúng phương pháp của giáo viên. Hy vọng đề tài được triển khai và áp dụng
rộng rãi để có thể cải thiện phương pháp tổ chức các hoạt động phát triển kỹ năng
phát âm, kỹ năng nói của học sinh. Nghiên cứu thành cơng cũng sẽ nâng cao đời
sống, trình độ dân trí của địa phương, hỗ trợ nhu cầu đào tạo cán bộ địa phương.
III. Kiến nghị, đề xuất
1. Với Sở Giáo dục và Đào tạo
Tổ chức nhiều hơn những hội thảo thảo luận, tập huấn chuyên môn cho giáo
viên về giảng dạy kỹ năng phát âm trong nhà trường phổ thông; gợi ý những giải
pháp về rèn kỹ năng phát âm cho học sinh thơng qua các hoạt động tích cực.
Tổ chức những cuộc thi cấp tỉnh phát triển kỹ năng nói tiếng Anh dành cho
giáo viên và học sinh: Cuộc thi hùng biện tiếng Anh, Hội thi hát tiếng Anh… nhằm
thúc đẩy việc dạy và học kỹ năng nói và phát âm của giáo viên và học sinh.
2. Với Nhà trường
Tổ chức hội thảo chuyên môn cấp trường, liên trường cho giáo viên Tiếng
Anh bàn các giải pháp về giảng dạy kỹ năng phát âm trong nhà trường phổ thơng.
Bố trí, sắp xếp 01 phòng học chức năng dành cho kỹ năng nói mơn Tiếng
Anh ở khu vực riêng biệt tránh ảnh hưởng tới giờ học của lớp khác.
Tổ chức những cuộc thi cấp trường tạo sân chơi cho học sinh giữa các lớp sử
dụng tiếng Anh nhiều hơn: Cuộc thi hùng biện tiếng Anh, Hội thi hát tiếng Anh,
Kể chuyện bằng tiếng Anh…
3. Với giáo viên
Tham gia đầy đủ, nhiệt tình, có trách nhiệm các buổi hội thảo, tập huấn về
phương pháp giảng dạy kỹ năng môn Tiếng Anh, đặc biệt là kỹ năng phát âm do
Sở Giáo dục và Đào tạo hoặc Nhà trường tổ chức.
Chú trọng rèn kỹ năng phát âm cho học sinh ngay từ những ngày đầu bước
vào môi trường giáo dục phổ thông, tạo tiền đề cho những phát triển những năm
sau.
Nghiêm túc thực hiện giảng dạy phần pronunciation theo phân phối chương
trình. Mạnh dạn đưa ra các giải pháp khác cho việc dạy kỹ năng phát âm có hiệu
quả cho đối tượng học sinh vùng sâu vùng xa.