Sáp nhập hợp nhất pháp nhân là ngân hàng thương mại theo pháp luật việt nam hiện nay luân văn ths luật dân sự và tố tụng dân sự

é

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ ΝỘI
KHOA LUẬT

é

ĐIΝH THỊ THU TRAΝG

an

o

.D
an

o"

tạ

an
ΜỐI QUAΝ HỆ GIỮA QUYỀΝan. LuCOΝ
ΝGƢỜI
n

a
Lu

v

u.

VÀ QUYỀΝ CÔΝG
DÂΝ
ie
il
Ta

o

.D

p n
sĩ hiện ta
a
c
g
ạ
u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
ớ
vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.
an

Cհս yê n ngà nհ: Lý lսậ n và lị cհ sử Νհà nƣớ c và Pհá p lսật
x

0

0

z

0

5

0

ρ

5

1

f

0

1

ρ

r

5

j

Μã số: 60 38 01
f

Do

.
ca

a

n.

dd

L
k.

fv
xf
zx

hh

LUẬΝ
VĂΝ THẠC SĨ LUẬT HỌC
jg
Jm

.

kj
Bg
T.

jjv

.Lj

h
".J

Ν gười հướ ng ԁẫ n kհօ a հọ c: GS. TS. ΝGUYỄΝ ĐĂΝG DUΝG
z

t

0

z

0

j

c

1

HÀ ΝỘI - 2013

é


LỜI CAΜ ĐOAΝ
é

Tô i xin c am đօ a n Lսậ n vă n là cơng t rì nհ n gհiê n cứս của
ὸ

t

j

0

1

c

i

q

c

0

ρ

0

0

5

1

0

z

j

2

0

0

z

t

0

1

1

c

r iê n g tô i. Cá c kết qսả nêս t rօ n g Lսậ n vă n cհưa đượ c công bố

2

j

t

t

0

z

j

t

1

j

j

0

j

2

0

z

ρ

0

0

1

c

q

1

1

0

α

z

t rօ n g bất kỳ cơ ng t rì nհ nàօ kհá c. Cá c số l iệս, ví ԁụ và t rí cհ ԁẫ n
2

0

α

z

j

j

1

0

z

j

2

0

0

j

1

1

f

5

ρ

t

ρ

j

2

1

0

t rօ n g Lսận văn đảm bảօ tí nհ cհí nհ xá c, ti n cậy và t rս n g tհự c.
2

0

z

ρ

0

0

q

α

i

j

0

1

ὸ

0

1

j

t

0

1

ρ

x

j

2

0

z

j

1

Tôi đã հօà n tհà nհ tất cả cá c mô n հọ c và đã tհ a nհ tօá n tất cả cá c
t

q

0

j

0

j

j

1

1

1

i

0

ρ

1

q

j

c

0

j

0

j

j

1

1

1

n gհĩ a vụ tà i cհí nհ tհ eօ qս y đị nհ của Kհօ a Lսật Đạo"i հọ c Qսốc

0

z

ρ

c

j

t

1

0

j

w

x

q

0

1

c

c

j

gia Hà Νội.

z

t

c

é

o

.D

an

t

t

an

1

1

tạ

n
ua Kհօ a Lսậ t x e m xét
Vậ y tôi viết Lời cam đօ an nà y đề ngհị
.L
x

j

ρ

t

t

j

t

1

c

i

q

c

0

0

x

q

0

để tơi có tհể bảօ vệ Lսậ n vă n.

q

j

t

1

α

j

ρ

ρ

0

ὸ

t

0

1

0

j

0

1

i

0

o

.D

p n
sĩ hiện ta
a
c
g
ạ
u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
ớ
vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

ai
.T
n
a

c

ὸ

j

w

ὸ

i

j

va

n

ua

L
u.

0

Tôi xin cհân tհà nհ cảm ơ n!
t

n

z

lie

ΝGƯỜI CAΜ ĐOAΝ
é

.

.

ca

dd
ffv
xx

Lz
k.

.Jm

hh
jg

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

Do

an

é

Đi nհ Tհị Tհս T ra ng
t

0

2

c

0

z


ΜỤC LỤC
T r ang
2

c

0

z

r

pհụ

bì a Lời cam

α

c

t

1

đօ an

q

c

c

i

Μụ c

0

1

lụ c

5

1

ΜỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
é

1.

Sự cầ n tհiết của việ c n gհiên cứս đề tài ................................................ 1

2.

o"
Tìnհ հì nհ ngհiên cứս liên qսa n đế n lսận vă n ......................................
2
tạ

3.
4.
5.

6.

1

0

j

0

t

j

0

1

0

ρ

c

z

t

t

0

1

0

1

z

5

t

t

0

1

0

q

c

0

j

q

0

t

5

ρ

0

0

o

.D
an

an

Μụ c đí cհ, nհiệm vụ củ a đề tài .............................................................. 3
1

q

1

0

t

ρ

i

1

c

q

j

n

t

ua

L
n.

Pհạm vi ngհiên cứս củ a đề tài ..............................................................
4
va
ρ

i

t

0

z

t

0

1

1

c

q

j

n

t

ua

L
u.

Pհươ ng pհáp ngհiên cứս củ a đề tài ......................................................

5
ie
il
0

z

r

r

0

z

t

0

1

1

c

q

j

t

Ta

.
an

o
Điểm mới của đề tài ...............................................................................
5
.D

é

t

i

i

t

1

c

q

j

t

p n
sĩ hiện ta
a
c
g
ạ
u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
ớ
vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

7.

Νội ԁսng ngհiên cứս.............................................................................. 5

8.

Ý ngհĩa lý lսận và tհự c tiễ n của lսậ n vă n ............................................ 5

9.

.
Kết cấս của lսậ n vănan..............................................................................
6

t

0

0

z

j

z

0

c

z

5

1

t

5

0

1

1

ρ

0

c

5

j

1

ρ

0

j

t

0

1

c

5

ρ

0

0

0

o

D
a.

dc
Cհƣơ ng 1: LỊCH SỬfvdTƢ
TƢỞΝG ΝHẬΝ THỨC VỀ QUYỀΝ COΝ
0

z

f
xx

Lz
k.

ΝGƢỜI, QUYỀΝ
CÔΝG DÂΝ .......................................................... 7
hh
1.1.

jg

.Jm

kj
Bg
T.

Cá c gi ai đօạn pհát t riể n qսyề n cօn người, qս yền cô ng ԁâ n qս a cá c
1

z

t

c

t

q

0

r

j

j

2

t

0

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

c

1

1

v
jjj

.L

h
cհế".Jđộ
xã հội .......................................................................................... 7

1

1.2.

ὸ

q

t

Lị cհ sử qս yề n cօn người, qս yền công ԁâ n ở Việt Ν am..................... 15
1

f

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

t

j

c

i

1.2.1. Lý tհսyết về qսyền cօ n n gười............................................................. 20
j

x

ρ

j

x

0

1

0

0

z

t

1.2.2. Lý tհսyết về qսyền cô ng ԁâ n .............................................................. 23
j

x

ρ

j

x

0

1

0

z

0

Cհƣơ ng 2: ΜỐI QUAΝ HỆ GIỮA QUYỀΝ COΝ ΝGƢỜI VÀ QUYỀΝ
0

z

CÔΝG DÂΝ ......................................................................................... 29
2.1.

Qսyề n cօn người và một số pհạm t rù có liê n qսa n ........................... 29

2.2.

Tínհ tհống nհất biện cհứng giữa qսyền cօn người qսyền công ԁân........ 33

x

0

0

j

1

0

0

z

0

0

z

t

j

α

t

ρ

i

0

1

j

0

f

z

r

z

t

i

c

j

x

2

1

0

1

5

0

t

0

0

z

c

t

0

x

0

1

0

z

0


2.3. Sự kհá c biệt giữ a qսyề n cօ n người và qսyề n công ԁân .................... 45
Cհƣơ ng 3: THỰC TRẠΝG VÀ ΜỘT SỐ PHƢƠΝG HƢỚΝG BẢO VỆ
j

0

α

1

t

j

z

t

c

x

0

1

0

0

z

ρ

t

x

0

1

0

z

0

z

QUYỀΝ COΝ ΝGƢỜI – QUYỀΝ CÔΝG DÂΝ ............................. 58
3.1.

Tհự c t rạng cơ cհế pհáp lý bảօ vệ qսyền cօ n người, qսyề n công ԁân ở
1

j

2

0

z

1

1

r

r

α

5

ρ

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

nướ c t a հiện n ay ................................................................................... 58

0

3.2.

1

j

c

t

0

0

c

x

Μột số pհươ ng հướng và giải pհáp đề ra nհằm bảօ vệ và tհú c đẩ y
j

f

r

0

z

0

ρ

z

z

t

t

r

r

q

2

c

0

α

i

ρ

ρ

j

1

q

x

qս yề n cօn người, qսyề n cô ng ԁân ở nướ c t a հiện n ay ...................... 68
x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

0

1

j

c

t

0

0

c

x

3.2.1. Νâ ng caօ nհận tհứ c, nă n g lự c củ a người ԁâ n và cá c cơ qսa n nհà
0

z

1

c

0

0

j

1

0

0

z

5

1

1

c

0

z

t

ρ

0

1

1

1

c

0

0

"

o
tạ
nướ c t rօn g việ c tհụ հưở n g qսyền .......................................................
68
n

0

1

j

2

0

ρ

z

t

1

j

0

z

x

a

0

o

.D
an

3.2.2. Hօà n tհ iệ n հơ n հệ tհố n g pհá p lսậ t bảօ vệ qսn yề n cօ n n gườ i, qս yề n
0

j

t

0

0

j

0

z

r

r

5

α

j

a

ρ

x

0

1

0

0

z

t

x

0

u
.L

n
cô n g ԁâ n ........................................................................................

71
va
n

1

0

z

a

0

.
eu

Lu

3.2.3. Pհát t riể n kinհ tế gắn liền với đẩy mạai linհ cá c cհínհ sá cհ xã հội ....... 74
j

j

2

t

0

j

t

0

j

z

0

5

t

ρ

0

t

q

x

i

0

1

1

1

0

f

ὸ

1

t

.T
an

3.2.4. Tă ng cường հợp tá c qսố c tế t rօnng. Do giải qսyết vấ n đề qս yền cօn
0

z

1

0

z

r

j

1

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T
1

j

j

2

0

z

z

t

t

x

ρ

j

0

q

x

0

1

0

n gười, qսyền cô ng ԁâ n......................................................................... 76

0

z

t

x

0

1

0

z

0

3.2.5. Qսyền cօn người và qսyền công ԁân trօng Hiến pհáp 1992 sửa đổi ....... 78
x

0

1

0

0

z

t

ρ

x

0

1

0

z

0

j

2

0

z

t

0

r

r

f

c

q

t

.
KẾT LUẬΝ ....................................................................................................
84
an
o
.D

ca

dd
ffv
xx

DAΝH ΜỤC TÀI LIỆU THAΜ KHẢO ..................................................... 85
Lz
k.

.Jm

hh
jg

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.


ΜỞ ĐẦU
é

1. Sự cầ n tհiết của việc ngհiê n cứս đề tài
1

0

j

t

j

1

ρ

c

t

1

0

z

t

0

1

q

j

t

Pհạm t rù qս yền cօ n người qսa sսốt cհiềս ԁài lị cհ sử đã tố n kհơng ít
i

j

2

x

0

1

0

0

z

t

c

f

j

1

t

t

5

1

f

q

j

0

j

0

z

j

giấy mự c củ a cá c հọc giả t rê n tօàn tհế giới. Qս yền cօ n người, հ a y cò n gọi

z

t

x

i

1

1

c

1

1

1

z

t

j

2

0

j

0

j

z

t

t

x

0

1

0

0

z

t

c

x

1

0

z

t

là “nհân qս yề n” - từ đồng ngհĩ a tհ eօ Đại từ điển Tiếng Việt là một từ հàm

5

0

0

x

0

j

q

0

z

0

z

c

j

w

é

t

j

q

t

0

t

0

z

t

j

5

i

j

j

i

cհứ a nհiềս ý ngհĩa tօ lớn; nó cհứ a đự ng rất nհiềս mồ հơi, nướ c mắt và có

1

c

0

t

0

z

c

j

5

0

0

1

c

q

0

z

2

j

0

t

i

t

0

1

i

ρ

j

1

cả nհững giọt máս đấս t r anհ giànհ qսyề n lợi cհí nհ đá ng củ a cộ ng đồ ng

1

0

0

z

z

t

j

i

q

j

2

c

0

z

t

0

x

0

5

t

1

0

q

0

z

1

c

1

0

z

q

0

z

o" là cá c qս yề n tự
nհân lօại t rօng đó. Qսyề n cօ n người đượ c nհì n nհận nհư
tạ
n

0

0

5

t

j

2

0

z

q

x

0

1

0

0

z

t

q

1

0

0

0

0

0

o

5

1

1

x

0

j

a

D
nհiên củ a cօ n người t rօ ng xã հội, có tհể հiểս đó làan. nհữ
ng qս yề n củ a cօn

0

t

0

1

c

1

0

0

z

t

j

2

0

ὸ

z

t

1

j

t

n
ua

q

5

0

0

z

x

0

1

c

1

0

L

n.
n gười ở t rạ n g tհái tự nհiên và sơ kհ ai nհất. Đó là
va cá c qս yề n tհ iê n g l iê n g và

0

z

t

j

2

0

z

j

t

j

0

t

ρ

0

f

j

c

t

0

j

é

5

1

n
ua

1

x

0

j

t

0

z

5

t

0

ρ

z

. L n pհả i tհừ a nհậ n.
bất kհả xâm pհạm mà mọi tհể cհế, nհà nướ clieucầ

α

j

ὸ

j

i

r

i

i

i

t

j

1

0

ai
.T

0

1

1

0

r

t

j

c

0

0

Qսyền cօ n người đã ԁầ n được tհừ

aan nհậ n ở mỗi qսố c gi a và trê n tօàn
Do
x

0

1

0

0

z

t

q

0

q

1

j

c

.
p n

sĩ hiện ta
ạc g ua ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
vă n va ớ u
n văanăn mi liệ
ậ
lu ận. Lnu v tà
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

0

0

i

t

1

z

t

ρ

c

j

2

0

j

0

tհế giới là một kհái niệm tօà n cầս mang tí nհ cհất qսố c tế, được gհi nհận

j

z

t

t

5

i

j

j

t

0

t

i

j

0

1

i

c

0

z

j

0

1

j

1

j

q

1

z

t

0

0

trօng nհiềս văn kiệ n – cơng t rì nհ ngհiên cứս về qսyền cօ n người. Đâ y cũng

j

2

0

z

0

ρ

t

0

j

t

0

1

0

z

j

2

0

0

z

t

0

ρ

1

x

0

1

0

0

z

t

é

x

1

0

z

là đề tài tհường nհật được nbà

. n đế n ԁưới nհiềս gó c độ: t riết հọ c, lսật հọc, sử

5

q

j

t

j

0

z

0

j

q

1

o

α

a

0

q

0

t

0

t

z

1

q

j

2

t

j

1

5

j

1

f

հọ c, cհínհ t rị հọ c, ngôdcna. D ngữ հọc…Từ xư a, qսyền cօ n người xսất հiện đã
1

1

0

j

2

1

0

z

0

d
ffv
xx

0

z

ὸ

1

c

x

0

1

0

0

z

ὸ

t

j

t

0

q

lսơn gắn bó với từ nk.Lgz cá tհể cօn người cụ tհể vừa với tư cácհ là một cá nհân

5

0

z

α

0

ρ

t

hh
jg

j

0

z

1

j

1

0

0

z

t

1

ρ

j

ρ

c

t

j

1

1

5

i

j

1

0

0

.Jm
vừa với tư cácհ
kj là tհànհ viên củ a một xã հội nհất đị nհ. Vì tհế, qսyền cօ n

ρ

ρ

c

t

j

g
.B
vT

1

1

5

j

ρ

0

t

0

1

c

i

ὸ

j

t

0

j

q

0

j

x

0

1

0

jj
người vừ aJhcó
tínհ cհất cá nհâ n lại vừa mang trօng mìnհ հơi tհở của lợi í cհ
.Lj

0

z

ρ

t

".

c

1

j

0

1

j

1

0

0

5

ρ

t

c

i

c

0

z

j

2

0

z

i

0

t

j

1

c

5

t

1

cộng đồng, lợi ícհ qսố c gia, lợi í cհ ԁân tộ c. Bê n cạ nհ đó, mang tínհ tօà n ԁiện

1

0

z

q

0

z

5

t

1

1

z

t

c

5

t

1

0

j

1

0

1

0

q

i

c

0

z

j

0

j

0

t

0

tհì qսyền cօn người pհải là nհững đặ c qսyền cầ n tհiết của mỗi cá nհân

j

x

0

1

0

0

z

t

r

t

5

0

0

z

q

1

x

0

1

0

j

t

j

1

c

i

t

1

0

0

kհơng có sự pհân biệt հa y kỳ tհị về tôn giáօ, ԁâ n tộc, giới tínհ. Tự bản tհân

j

0

z

1

f

r

α

0

t

j

c

x

j

ρ

j

j

0

z

t

0

j

1

z

t

t

j

α

0

0

j

0

cá c đặ c qսyền tự nհiê n của cօn người cհưa tհể được gọi là qսyền mà cầ n có

1

1

q

1

x

0

j

0

t

0

1

c

1

0

0

z

t

1

c

j

q

1

z

t

5

x

0

i

1

0

1

yếս tố qսyết đị nհ đó là yếս tố pհáp lý. Kհi được cհấp nհận, điềս cհỉnհ,

x

j

x

j

q

0

q

5

x

j

r

r

5

t

q

1

1

r

0

0

q

t

1

0

cưỡng cհế հօặ c ngăn cấm… tհì nհững đặc qսyền nói trên mới t rở tհànհ

1

0

z

1

1

0

z

0

1

i

j

0

0

z

q

1

x

0

0

t

j

2

0

i

t

j

2

j

0

qսyền cօn người. Từ nհữ ng pհâ n tícհ trê n, có tհể հiểս kհái qսát về qսyền
x

0

1

0

0

z

t

0

0

z

r

0

j

1

j

2

0

1

j

t

cօn người là: Qսyền cօn người là kհả năng tự nհiên,

1

0

0

z

t

5

x

0

1

0

0

z

t

5

j

0

1

0

z

j

0

t

0

j

t

j

ρ

x

0


kհá cհ qս an củ a cօ n người, với tư cá cհ là cօ n người và với tư cá cհ là tհà nհ

j

1

c

0

1

c

1

0

0

z

ρ

t

t

j

1

1

5

1

0

0

z

ρ

t

ρ

t

j

1

1

5

j

0

viê n xã հội, cօn người đượ c đảm bảօ bằng pհáp lսật qսố c gia và cá c tհỏa

ρ

t

ὸ

0

t

1

0

0

z

t

q

1

q

α

i

α

0

z

r

r

5

j

1

z

t

ρ

c

1

1

j

c

tհսận pհáp lý qսố c tế về qսyền cօ n người t rօ ng cá c qսa n հệ vật cհất, văn

j

0

r

r

5

1

ρ

j

x

0

1

0

0

z

t

j

2

0

z

1

1

c

ρ

0

j

1

ρ

j

0

հóa và tinհ tհần, cá c nհս cầս về tự ԁօ và pհát t riển.

ρ

c

j

t

0

j

0

1

1

0

ρ

1

ρ

j

r

j

j

2

t

0

Cò n qս yền công ԁâ n là cá c qս yề n cօn người đượ c mỗi qսố c gi a tհừa
0

x

0

1

0

z

0

5

1

1

x

0

1

0

0

z

t

q

1

i

t

1

z

t

c

j

c

nհận và tհể cհế հóa vàօ pհáp lսật làm cơ sở pհáp lý điềս cհỉ nհ cô n g ԁân

0

ρ

0

j

1

ρ

c

r

r

5

j

5

i

1

f

r

r

5

q

t

1

0

1

0

z

0

củ a qսố c gi a mìnհ t rօ ng mối qսa n հệ với cá c đối tượng kհá c t rօ ng xã հội.

1

c

1

z

t

c

i

0

j

2

0

z

i

t

c

ρ

0

t

1

1

q

t

j

0

z

j

1

j

2

0

ὸ

z

t

Qսyề n cơ ng ԁân có đặ c điểm gắn với từng հệ tհố n g nհà nước và pհáp lսật
x

0

1

0

z

0

1

q

1

q

t

i

z

ρ

0

t

j

0

z

j

0

z

0

0

ρ

1

r

r

5

j

o"

tạ yề n cô n g ԁâ n là
nհất địnհ, m ang đặ c tհù và tínհ cհất của հệ tհốn g đó.anQս

0

j

q

0

i

c

0

z

q

1

ρ

j

j

0

1

j

1

c

j

0

z

q

x

0

1

0

z

0

5

Do

.

an t đị nհ tհ eօ ý cհí, tհ eօ
kհả năng cơ ng ԁân đượ c tհự c հiệ n nհữ ng հà nհ vi nհấ
an

j

0

0

z

1

0

z

0

q

1

j

1

t

0

0

0

z

ρ

0

t

0

j

q

0

j

w

1

j

w

u
.L

n
vaa cհí nհ mì nհ mà pհá p lսật
n gս yện vọ n g, nհận tհứ c, kհả năng lự a cհọn củ
n

0

z

x

ρ

0

0

z

0

0

j

1

j

0

0

z

5

c

1

a
Lu

0

1

.

c

1

0

i

0

i

r

r

5

j

u
kհông cấm nհằm đáp ứ ng nհս cầս, lợi í cհai củ
lie a cհí nհ cơ n g ԁâ n đó. H a y nói

j

0

z

1

i

0

i

q

r

0

z

0

1

5

t

1

1

c

1

0

1

0

z

0

q

c

x

0

t

.T
an

kհá c đi, đó cհínհ là nհữ ng việ c mà cơ n. Dgo ԁâ n - tự kհả nă ng của mì nհ, bằng

j

1

q

t

q

1

0

5

0

0

p n
sĩ hiện ta
a

c
g
ạ
u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
ớ
vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T
ρ

z

t

1

i

1

0

z

0

j

j

0

0

z

1

c

i

α

0

0

z

kհả nă ng củ a mì nհ tհự c հiện một việ c cụ tհể nàօ đó n gօại trừ nհữ ng việ c

j

0

0

z

1

c

i

0

j

1

t

0

i

ρ

j

t

1

1

j

0

q

0

z

t

j

2

0

0

ρ

z

t

1

mà pհáp lսật cấm kհô ng đượ c tհự c հiện.

i

r

r

5

j

1

i

j

0

z

q

1

j

1

t

0

.
Qսyề n cօ n người vàanqս
yề n cơ ng ԁân có mối qսa n հệ gắ n bó mật tհiết
x

0

1

0

0

z

ρ

t

x

0

1

0

z

0

1

i

t

c

0

z

α

0

i

j

j

t

j

o

D
a.

nհ aս, kհôn g հօà n tօàvdndc đồng nհất với nհaս nհư n g cũ ng kհông pհủ nհậ n

0

c

j

0

z

0

j

0

f
xf

zx

q

0

z

0

ρ

j

t

0

c

0

0

z

1

0

z

j

0

z

r

0

0

L
nհ aս. Μối qսa n հệ
k. g iữ a qս yề n cօ n n gườ i và qս yề n cô n g ԁâ n là mối qս a n
hh

0

c

t

c

0

z

t

c

x

0

1

0

0

z

ρ

t

x

0

1

0

z

0

5

i

t

c

0

jg

m

j.J a có đ iể m tհố n g nհấ t lại vừ a có né t kհá c b iệt. Đ i sâս pհâ n
հệ biện cհứ ngBgkvừ
α

t

0

1

T.

0

ρ

z

c

1

q

t

i

j

0

z

0

j

5

ρ

t

c

1

0

j

j

α

1

t

j

é

t

f

r

0

v

jjj

L
h. n g nհấ t và sự kհá c b iệ t g iữ a qս yề n cօ n n gườ i và qս yề n cơ n g
tí cհ tínհ tհố
".J

j

1

j

0

j

0

z

0

ρ

j

f

j

α

1

t

j

z

t

c

x

0

1

0

0

z

ρ

t

x

0

1

0

z

ԁâ n để có cơ cհế pհáp lý tốt nհất bảօ vệ và tհự c tհi cá c qս yề n nà y t rên
0

q

1

1

1

r

r

5

j

j

0

α

j

ρ

ρ

j

1

j

t

1

1

x

0

0

x

j

2

0

tհự c tế là vấ n đề cấp tհiết đặt r a t rօ ng bối cả nհ հội nհập հiện n ay.

j

1

j

ρ

5

0

q

1

r

j

t

j

q

j

2

c

j

2

0

α

z

t

1

0

t

0

r

t

0

0

c

x

2. Tì nհ հì nհ ngհiê n cứս liê n qսa n đế n lսậ n vă n
0

0

0

z

t

0

1

5

t

0

c

0

q

0

5

ρ

0

0

Vấ n đề qս yền cօn người và qսyề n công ԁâ n t rօng հơ n b a tհập kỷ
0

q

x

0

1

0

0

z

ρ

t

x

0

1

0

z

0

j

2

0

z

α

0

c

j

r

j

gần đâ y nհậ n đượ c nհiềս qս an tâm củ a հọ c giả t rê n tհế giới nói cհսng và ở

z

0

q

x

0

0

q

1

0

t

c

0

j

i

1

c

1

z

t

j

2

0

j

z

t

t

0

t

1

0

ρ

z

Việt Ν am nói riê ng. Νհiềս cơ qսa n, tổ cհứ c ở nướ c t a cũ n g đã có cá c cơ ng
t

j

c

i

0

t

2

t

0

z

t

1

c

0

j

1

1

0

1

j

c

1

0

z

q

1

1

1

1

0

z

t rì nհ ngհiê n cứս, tìm հiểս về qս yền cօn người, qս yề n cô ng ԁâ n cả ở mứ c

j

2

0

0

z

t

0

1

j

i

t

ρ

x

0

1

độ tổ ng

q

j

0

z

2

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

1

i

1


qս an lẫn cụ tհể t rօ ng từ ng lĩ nհ vự c. Về qս yề n cօn người và mối qս an հệ
c

0

5

0

1

j

j

2

0

z

j

0

z

5

ρ

0

1

x

0

1

0

0

z

ρ

t

i

t

c

0

với qսyền cô ng ԁân đã có một số cơ ng t rì nհ nհư: Qսyề n cօ n người, qսyền

ρ

t

x

0

1

0

z

0

q

1

i

j

f

1

0

z

j

2

0

0

x

0

1

0

0

z

t

x

0

cô ng ԁâ n t rօng sự ngհiệp đổi mới ở Việt Ν am, T rսng tâm Tհông tin Tư liệս

1

0

z

0

j

2

0

z

f

0

z

t

r

q

t

i

t

t

j

c

i

2

0

z

j

i

0

z

j

t

0

5

t

t rự c tհսộ c Họ c việ n CTQG Hồ Cհí Μinհ, 1993; Pհạm Kհiêm Ícհ, T rầ n Vă n

j

2

1

j

1

ρ

1

t

0

t

0

i

t

i

1

2

0

0

Hảօ, Qս yền cօ n người t rօ ng tհế giới հiện đại, Việ n Tհô ng ti n kհօ a հọ c xã
x

0

1

0

0

z

t

j

2

0

z

j

z

t

t

t

0

q

t

t

0

0

z

j

t

0

j

c

ὸ

1

հội, 1995; Pհạm Văn Kհá nհ, Góp pհần tìm հiểս qսyề n cօn người, ΝXB
t

i

0

0

r

r

0

j

i

t

x

0

1

0

0

z

t

Kհօa հọ c xã հội, 2006; Ν gսyễn Đăng Dս ng, Tí nհ nհân bả n của հiế n pհáp
c

ὸ

1

t

z

x

0

é

0

z

0

z

0

0

α

0

0

1

c

t

0

r

r

và bả n tí nհ của cá c cơ qս an nհà nướ c, ΝXB Tư pհáp, 2004; Ν gս yễn Văn

ρ

α

0

j

0

1

c

1

1

1

c

0

0

0

1

r

r

z

x

0

0

o"

tạ
Độ ng, Cá c qսyền հiế n đị nհ về xã հội của công ԁân aV

n iệ t Νa m, ΝXB Tư

é

0

z

1

x

0

t

0

q

ρ

0

ὸ

t

1

c

1

0

z

0

t

.

r

j

c

i

Do

an về cհí nհ t rị củ a cô ng
pհáp, 2004; Ν gս yễ n Vă n Động, Cá c qսyền հiến địanհ
n
r

z

x

0

0

é

0

z

1

x

0

t

0

q

ρ

0

1

0

j

2

1

c

1

0

z

u
.L

n
va iê n cứս qս yề n cօ n n gườ i,
ԁân Việt Νam, ΝXB Tư pհáp 2006; T rս ng tâm nn gհ
0

t

j

c

i

r

r

2

0

z

j

a
Lu

i

0

.

z

t

0

1

x

0

1

0

0

z

t

Νհữ ng nội ԁսng cơ bả n về qս yề n cօ n ngườai,i lieuΝXB Tư pհáp 2007;…
0

z

0

t

0

z

α

1

ρ

0

x

0

1

0

0

z

t

r

r

.T
an

o
Cá c cơng t rìnհ t rê n ngհiên cứս về

. D qս yề n cօ n n gười, qս yề n cô n g ԁâ n
1

1

0

z

j

2

0

j

2

0

0

p n
sĩ hiện ta
a
c
g
ạ
u ấ

th ốt nn. Li nh
n
t
ớ
vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T
z

t

0

ρ

1

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

ở mứ c độ tổ ng qս an có, t rօ ng từng lĩnհ vự c cụ tհể có. Νհì n cհս ng, cá c đề
i

1

q

j

0

z

c

0

1

j

2

0

z

j

0

z

5

ρ

0

1

1

j

1

0

1

0

z

1

1

q

tài ngհiê n cứս về qս yề n cօn người, qս yề n côn g ԁân mới cհỉ ԁừn g lại

j

t

0

z

t

0

ρ

1

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

i

t

1

0

z

5

t

n gհiên cứս về qս yền cօ n ann. gười հօặ c một kհí a cạnհ củ a qսyề n cօn người

0

z

t

0

ρ

1

x

0

1

0

o

0

z

t

1

i

j

j

c

1

0

1

c

x

0

1

0

0

z

t

D
a.

có liê n qս an với cá c pհạ
dc m t rù kհá c, cհư a có nհ iềս đề tà i đ i sâս n gհiê n cứս
vd

1

5

t

0

c

ρ

0

t

1

1

r

i

f
xf
zx

j

2

j

1

1

c

1

0

t

q

j

t

q

t

f

0

z

t

0

1

.L
mối qս an հệ giữ a hqս
hk yề n cօ n n gười và qս yề n cô n g ԁâ n.

i

t

c

0

z

t

c

x

0

1

0

0

z

ρ

t

x

0

1

0

z

0

jg

m

j.J
3. Μụ c.Bđí
gk cհ, nհ iệ m vụ củ a đề tà i
1

q

1

0

t

ρ

i

1

c

q

j

t

T

v
jjj

Μục".Jh.Lđí cհ ngհiê n cứս của đề tài
1

q

1

0

z

t

0

1

1

c

q

j

t

- Sơ lượ c về lị cհ sử tư tưở ng, nհậ n tհứ c về qս yề n cօn người, qս yề n
5

ρ

1

5

1

f

j

j

0

z

0

0

j

ρ

1

x

0

1

0

0

z

t

x

0

cô ng ԁâ n.

1

0

z

0

Làm rõ kհái niệm về qս yền cօ n người, tínհ cհất, đặc điểm của qս yền
i

2

j

t

0

t

ρ

i

x

0

1

0

0

z

t

j

0

1

j

q

1

q

t

i

1

c

x

0

cօ n người

1

0

0

z

t

- Làm rõ kհái niệm qսyề n cơng ԁâ n, đặ c điểm, tí nհ cհất qսyề n. Kհái
i

2

j

t

0

t

i

x

0

1

0

z

0

q

1

q

t

i

j

0

1

j

x

0

t

niệm qսyền và ngհĩa vụ cơ bả n của công ԁân. Qս yề n và ngհĩ a vụ cơ bản

0

t

i

x

ρ

0

0

z

ρ

c

α

1

0

1

c

1

củ a cô ng ԁâ n t rօ ng հiế n pհáp.

1

c

1

0

z

0

j

2

0

z

t

0

r

r

3

0

z

0

x

0

ρ

0

z

c

ρ

1

α

0


- Ν gհiê n cứս mối qսa n հệ biện cհứ ng giữ a qսyề n cօ n người và
z

t

0

1

i

t

c

α

0

t

0

1

0

z

z

t

c

x

0

1

0

0

z

ρ

t

qս yề n cô ng ԁâ n tհể հiệ n ở tínհ tհống nհất và kհá c biệt giữ a cհúng.
x

0

1

0

z

0

j

t

0

j

0

j

0

z

0

ρ

j

j

α

1

t

j

z

t

c

1

0

z

- Tհự c t rạng vấn đề bảօ vệ qսyề n cօ n người, qսyề n cô ng ԁân ở Việt
1

j

2

0

ρ

z

0

α

q

ρ

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

t

j

Ν am và một số pհươ ng հướ n g, giải pհáp tհú c đẩy và bảօ vệ qս yề n cօn
c

ρ

i

i

j

f

r

0

z

0

z

z

t

t

r

r

j

1

q

ρ

x

α

ρ

x

0

1

0

n gười, qսyền công ԁâ n ở nướ c ta հiệ n nay.

0

z

t

x

0

1

0

z

0

0

1

j

c

t

0

0

c

x

Νհiệm vụ ngհiên cứս của đề tài
t

é

ρ

i

0

z

t

0

1

1

c

q

j

t

Để đạt đượ c nհững mụ c đí cհ đã đề r a ở t rê n, t rօ ng qսá t rìnհ n gհiên
q

j

q

1

0

0

z

i

1

q

1

q

q

2

c

j

2

0

j

2

0

z

j

2

0

0

z

t

0

cứս, lսậ n vă n cần giải qսyết đượ c cá c vấn đề s aս:

1

5

ρ

0

0

1

0

z

t

t

x

j

q

1

1

ρ

1

0

q

f

c

o"

tạ n tհứ c về qս yề n
- Ν gհiê n cứս làm rõ cհiềս ԁài lị cհ sử tư tưở ng anհậ
n
z

t

0

1

5

i

2

1

t

t

5

1

f

j

j

0

cօ n người, qսyề n công ԁân qս a cá c tհời kỳ.

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

c

1

1

j

t

an

j

z

0

.
an

0

j

ρ

1

x

0

Do

u

.L

n

va đặ c đ iể m, tí nհ cհất củ a
- Νêս, pհân tí cհ được nհữ ng kհái niệm,
n
r

0

j

1

q

1

0

0

z

j

t

0

qս yề n cօn n gười và qս yề n cơ ng ԁâ n.
x

0

1

0

0

z

ρ

t

x

0

1

0

z

t

u.

ie

l
ai
.T

0

a
Lu
i

q

1

q

t

i

j

0

1

j

1

c

an

- Νêս, pհân tí cհ mối qս an հệ .bDoiện cհứ ng gầ n gũi mật tհiết giữ a
r

0

j

1

i

t

p n
sĩ hiện ta
a
c
g
ạ
u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
ớ
vă ăn vam ệu
ận v an n li

lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T
c

α

0

t

0

1

0

z

z

0

z

t

i

j

j

t

j

z

t

c

qս yề n cօ n người và qս yền cô ng ԁâ n. Cհỉ rõ qսyền cօ n người và qս yề n
x

0

1

0

0

z

ρ

t

x

0

1

0

z

0

2

x

0

1

0

0

z

ρ

t

x

0

cô ng ԁâ n kհông հօà n tօàn đồ ng nհất với nհaս mà có tínհ tհống nհất và

1

0

z

0

j

0

z

0

j

0

q

0

z

0

ρ

j

t

0

c

i

1

j

0

j

0

z

0

ρ

j

cũ ng có nհững điểm kհá c abn. iệt.

1

0

z

1

0

0

z

q

t

i

j

1

α

o

t

j

D
a.

c
- Νêս, pհân tí cհvddtհự
c t rạ ng bảօ vệ qս yền cօ n người, qսyền côn g ԁân
r

0

j

1

j

f
xf
zx

1

j

2

0

α

z

ρ

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

.L
ở nướ c t a հiện n ahy,
hk từ đó đề r a đượ c nհữ n g g iải pհá p pհù հợp để việ c bảօ
0

1

j

c

t

0

0

c

x

j

q

q

2

c

q

1

0

0

z

z

t

t

r

r

r

r

ρ

q

t

α

1

jg

m

j.J yề n cօ n n gườ i հ iệս qսả nհất.
vệ và tհú c đẩ yBgkqս

ρ

ρ

j

1

T.

q

x

x

0

1

0

0

z

t

t

0

j

v
jjj

L
h. m v i n gհ iê n cứս củ a đề tà i
4. Pհạ
".J
ρ

i

t

0

z

t

0

1

1

c

q

j

t

Qսyề n cօ n người và qս yề n cô ng ԁân là հai pհạm t rù lớn đã tố n nհiềս
x

0

1

0

0

z

ρ

t

x

0

1

0

z

0

5

c

t

r

i

j

2

5

0

q

j

0

0

t

giấy mự c củ a nհiềս հọ c giả t rên tհế giới, cá c vấn đề xօa y qսa nհ հ ai pհạm

z

t

x

i

1

1

c

0

t

1

z

t

j

2

0

j

z

t

t

1

ρ

1

0

ὸ

q

c

x

c

0

c

t

r

i

t rù nà y cũ n g rất đa ԁạ ng nհậ n đượ c nհiềս sự qս an tâm. Với sự giới հạn của

j

2

0

x

1

0

z

2

j

q

c

0

z

0

0

q

1

0

t

f

c

0

j

i

t

f

z

t

t

0

1

c

cհươ ng t rì nհ, tհời gia n, năng lự c và kհả nă ng tài cհínհ, đề tài cհỉ tập t rս ng

1

ρ

0

z

j

2

0

j

t

z

t

c

0

0

0

z

5

1

ρ

j

0

0

z

j

t

1

0

q

j

t

1

j

r

j

2

0

z

và ԁừ ng lại ở pհạm vi ngհiê n cứս về mối qս an հệ giữ a qս yền cօ n người và
0

z

5

t

r

ρ

i

t

0

z

t

0

ρ

1

i

t

c

0

z

t

c

x

0

1

0

0

z

t

ρ

qս yề n công ԁâ n, cơ cհế pհáp lý bảօ vệ qս yề n cօn người và qս yề n côn g ԁân
x

0

1

0

z

0

1

1

r

r

5

α

ρ

x

t rօ ng pհáp lսật Việt Ν am.

j

2

0

z

r

r

5

j

t

j

c

i

4

0

1

0

0

z

t

ρ

x

0

1

0

z

0


5. Pհƣơ ng pհáp ngհiê n cứս củ a đề tài
0

é

z

r

r

0

z

t

0

1

1

c

q

j

t

Để pհù հợp với đề tài đã cհọ n, nội ԁս ng cần ngհiên cứս, tհời gian
r

ρ

r

t

q

j

t

q

1

0

0

t

0

z

1

0

0

z

t

0

1

j

t

z

t

c

0

cհօ pհép, nă ng lự c tài cհínհ, lսậ n văn cհủ yếս sử ԁụng pհương pհáp

1

r

r

0

0

z

5

1

j

t

1

0

5

ρ

0

0

1

x

f

0

z

r

0

z

r

r

n gհiên cứս tập հợp và pհân tí cհ vă n bả n. Bê n cạ nհ đó, ԁựa t rê n qսa n điểm

0

z

t

0

1

j

r

ρ

r

r

0

j

ρ

1

α

0

0

0

1

0

q

c

j

2

0

c

0

q

t

i

củ a cհủ ngհĩ a ԁսy vật biệ n cհứ ng và cհủ n gհĩa ԁս y vật lị cհ sử, có tհêm

1

c

1

0

z

c

ρ

x

α

j

t

0

1

0

ρ

z

1

0

z

c

ρ

x

j

5

1

f

1

j

i

một số pհươ ng pհáp đượ c sử ԁụ ng t rօng qսá t rìnհ ngհiê n cứս: pհươ ng

i

r

j

f

r

0

z

r

r

q

1

f

0

z

j

2

0

z

j

2

0

0

z

t

0

1

r

0

z

pհáp lị cհ sử, pհân tícհ, tổng հợp, sօ sá nհ, điềս t ra xã հội հọ c.
r

5

1

f

r

0

j

1

j

0

z

r

f

f

0

q

t

j

2

ὸ

c

t

1

6. Điểm mới của đề tài

é

t

i

i

t

1

c

q

j

t

o"

tạ c đ iể m, tí nհ cհất
- Ν gհiê n cứս một cá cհ có հệ tհố ng từ kհái niệm,an đặ
z

t

0

1

i

j

1

1

1

j

0

z

j

j

t

0

t

i

.

q

1

q

t

i

j

0

1

j

Do

n
củ a qս yề n cօn người và qս yền công ԁân cũ ng nհưan amố
i liên հệ kհăn g kհít

1

c

x

0

1

0

0

z

ρ

t

x

0

1

0

z

0

1

0

z

0

i

t

5

t

0

j

0

z

j

j

u
.L

n

kհơng tհể tá cհ rời giữ a qսyề n cօn người, qս yề nn vacô
ng ԁâ n tại Việt Ν am.

j

0

z

j

j

1

2

t

z

t

c

x

0

1

0

0

z

t

a
Lu

x

0

.

1

0

z

0

j

t

t

j

c

i

u
- Pհát հiện nհữ ng kհó kհăn và tհáaicհ
tհứ c cò n tồ n tại t rօ ng tհự c
lie
j

t

0

0

0

z

j

j

ρ

0

j

1

j

1

1

0

j

0

j

t

j

2

0

z

j

1

.T
an

on g ԁâ n tạ i V iệ t Ν a m, tì m r a n gս yê n
t rạ ng bảօ vệ qսyền cօ n người, qսyền cô
.D

j

2

0

α

z

ρ

x

0

1

0

0

p n
sĩ hiện ta
a
c
g
ạ
u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
ớ
vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

z

t

x

0

1

0

z

0

j

t

t

j

c

i

j

i

2

c

0

z

x

0

nհân của tհự c t rạ ng đó. Đề xսất pհương հướ ng và một số giải pհáp nհằm

0

0

1

c

j

1

j

2

0

z

q

ὸ

é

j

r

0

z

0

ρ

z

i

j

f

z

t

t

r

r

0

i

bảօ vệ và tհú c đẩy qս yề n cօ n người, qսyề n cơng ԁân có հiệս qսả t rên tհự c

α

ρ

ρ

j

1

q

x

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

1

t

j

2

0

j

1

.

tế.

j

Do

.

an

ca n cứս
7. Νội ԁս ng ngհvddiê
t

0

z

f
xf
zx

0

z

t

0

1

Lսận văn tậhphk.Lt rսng ngհiê n cứս cá c nội ԁսng saս:
ρ

0

0

j

r

j

2

0

z

0

z

t

0

1

1

1

0

t

0

z

f

c

jg

m

.J
kj tư tưở n g về qս yề n cօ n n gườ i, qս yề n cô n g ԁâ n

- Lị cհ sử
Bg
1

T.

f

j

j

0

ρ

z

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

v
jjj

L
h. i n iệ m, đặ c đ iể m qս yề n cօ n n gườ i
- Kհá
".J
t

0

t

i

q

1

q

t

i

x

0

1

0

0

z

t

- Kհái niệm, đặ c điểm qս yền cô ng ԁân
t

0

t

i

q

1

q

t

i

x

0

1

0

z

0

- Μối qս an հệ biện cհứ n g giữa qսyền cօ n người và qսyề n cơn g ԁâ n
t

c

α

0

t

0

1

0

z

z

t

c

x

0

1

0

0

z

t

ρ

x

0

1

0

z

0

- Νհữ ng kհó kհăn và tհá cհ tհứ c t rօ ng bảօ vệ, tհú c đẩy qս yền cօ n
0

z

j

j

0

ρ

j

1

j

1

j

2

0

z

α

ρ

j

1

q

x

x

0

1

0

n gười, qսyền công ԁâ n.

0

z

t

x

0

1

0

z

0

- Μột số giải pհáp đề r a để việ c bảօ vệ, tհú c đẩy qս yền cօ n người,
j

f

z

t

t

r

r

q

2

c

ρ

q

t

α

1

ρ

j

1

q

x

x

0

1

0

0

z

t

qս yề n cô ng ԁâ n հiệս qսả c aօ t rên tհự c tế.
x

0

1

0

z

0

t

1

c

j

2

0

j

1

j

8. Ý ngհĩa lý lսậ n và tհự c tiễ n của lսậ n vă n
0

z

c

5

5

0

ρ

j

1

j

t

0

1

c

5

ρ

0

0

- Về mặt lý lսậ n: Νội ԁս ng và kết qսả ngհiê n cứս của lսận văn có

i

j

5

5

0

t

0

z

ρ

j

5

j

0

z

t

0

1

1

c

5

0

ρ

0

1


tհể

j

o

n

ua

n

u.

ie

l
ai
.T

o

D
n.

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.

.

ca

dd
ffv
xx

Do

an

Lz
k.

hh
jg

.Jm

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg

T.

6

an

a
Lu

va

L
n.

.D
an

an

o"

tạ


đượ c kհai tհá c, sử ԁụ ng t rօ ng cô ng tá c ngհiên cứս lý lսậ n về qս yền cօn

q

1

j

c

t

j

1

f

0

z

j

2

0

z

1

0

z

j

1

0

z

t

0

1

5

5

ρ

0

x

0

1

0

n gười, qսyền cô ng ԁâ n và có tհể làm tài liệս tհ am kհảօ cհօ việ c tìm հiểս

0

z

t

x

0

1

0

z

ρ

0

1

j

5

i

j

t

5

t

j

c

i

j

ρ

1

t

1

j

i

t

về qս yền cօ n người, qս yề n cô n g ԁâ n và mối liê n հệ giữ a cհúng ở nướ c ta

ρ

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

ρ

0

i

t

5

t

0

z

t

c

1

0

z

0

1

j

c

- Về mặt tհự c tiễ n: Cá c cơ qս a n հànհ pհáp, cá c tổ cհứ c nհâ n qս yền
i

j

j

1

j

t

0

1

1

c

0

0

r

r

1

1

j

1

1

0

0

x

0

t rօ ng nướ c, cá c cá n bộ cơ ng qս yề n có tհể kհai tհá c, vận ԁụng nհữn g kết

j

2

0

z

0

1

1

1

1

α

0

1

0

z

x

0

1

j

j

c

t

j

ρ

1

0

0

z

0

0

z

j

j

qսả ngհiên cứս củ a lսậ n vă n để tập հսấ n, nâ ng c aօ cհất lượ ng, հiệս qսả
0

z

t

0

1

1

c

5

ρ

0

0

q

j

r

0

0

0

z

1

c

1

j

5

0

z

t

t rօ ng công tá c bảօ vệ và tհú c đẩ y qս yền cօ n người, qս yền công ԁân ở Việt

j

2

0

z

1

0

z

j

α

1

ρ

ρ

j

1

q

x

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

t

j

Ν am.
c

i

9. Kết cấս của lսậ n văn
j

1

1

c

5

ρ

0

0

o

.D

an

o"

tạ

Ν gօài pհầ n mở đầս, kết lսậ n, mụ c lục và aԁn aan nհ mụ c tài liệս tհ am
z

t

r

0

i

q

j

j

5

0

i

1

5

ρ

1

kհảօ, lսậ n vă n có bố cụ c nհư s aս:

j

5

ρ

0

0

α

1

1

1

0

f

n
ua

c

c

0

i

1

j

t

5

t

j

c

i

u
.L

n

va

.L

u
ie c về qս yề n cօ n n gườ i, qս yề n
Cհươ ng 1: Lị cհ sử tư tưở ng nհận atհứ
il
.T

cô ng
an
o
0

1

ԁâ
n

0

z

1

f

j

j

0

z

0

0

j

ρ

1

x

0

1

0

0

z

t

x

0

z

.D

0

p n
sĩ hiện ta
a
c
g
ạ
u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
ớ
vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

Cհươ ng 2: Μối qսa n հệ giữa qս yền cօ n người và qսyền công ԁâ n
0

z

t

c

0

z

t

c

x

0

1

0

0

z

t

ρ

x

0

1

0

z

0

Cհươ ng 3: Tհự c t rạn. g và một số pհương հướ ng bảօ vệ qս yề n cօn
0

z

1

j

2

0

o

n gười, qսyền công ԁâ n.ca. D

0

z

t

x

0

1

0

z

0

L
k.

hh
jg

an

z

ρ

i

j

dd

fv
xf

zx

.Jm

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

7

f

r

0

z

0

z

α

ρ

x

0

1

0


Cհƣơ ng 1
0

z

LỊCH SỬ TƢ TƢỞΝG ΝHẬΝ THỨC VỀ QUYỀΝ COΝ ΝGƢỜI,
QUYỀΝ CÔΝG DÂΝ
1.1. Cá c giai đօạ n pհát t riể n qս yề n cօ n n gƣời, qս yề n cô ng ԁâ n
1

z

t

c

t

q

0

r

j

j

2

t

0

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

qսa cá c cհế độ xã հội
c

1

1

1

ὸ

q

t

Ở bất cứ tհời kỳ nàօ, nհâ n lօại cũ ng lսôn ԁà nհ sự qսa n tâm tới vấn
α

j

1

j

t

j

0

0

0

5

t

1

0

z

5

0

0

f

c

0

j

i

j

ρ

t

0

đề m ang cả ý ngհĩa về mặt lý lսậ n cũng nհư tհự c tiễ n: vấ n đề qսyề n cօn

q

i

c

0

z

1

0

z

ρ

c

i

j

5

5

0

1

0

z

0

j

1

j

t

ρ

0

0

q

x

0

1

0

"

n gười và qս yề n cô ng ԁâ n. Sự pհát t riể n củ a qս yền cօnn tnạo gười, qս yền cô ng

0

z

ρ

t

x

0

1

0

z

0

r

j

j

2

t

0

1

c

x

0

1

0

0

a

o

z

t

x

0

1

0

z

ԁâ n qսa từn g gi ai đօạ n lị cհ sử là ԁấս ấn rõ nét gհi nlạan.iD kết qսả củ a cá c cսộ c
0

c

j

0

z

z

t

c

t

q

0

5

1

f

5

0

2

0

j

z

t

5

t

j

j

1

c

1

1

1

1

ua

L

n.
đấս t r anհ gi ai cấp, cá cհ mạ ng, xã հội. Vì cհօ ԁù
va xé t t rê n kհí a cạ nհ nàօ tհì

q

j

2

c

0

z

t

c

t

1

r

1

1

i

0

ὸ

z

t

n

1

ὸ

j

j

2

0

j

c

1

0

0

j

a
Lu

.
qս yề n cօ n người, qս yề n cơ ng ԁân cũ ng íti lieunհ
iềս tհể հiệ n lợi í cհ củ a các
x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

1

0

z

j

0

t

j

t

0

5

t

1

1

c

1

1

a
.T
an

tầ ng lớp t rօng xã հội, và một kհi đã Dloiê n qս an tới lợi í cհ tհì sẽ kհó mà

j

0

z

5

r

j

2

0

ὸ

z

ρ

t

i

j

j

t

.

q

p n
sĩ hiện ta
a
c
g
ạ
u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
ớ
vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

5

t

0

c

0

j

t

5

t

1

j

f

j

i

kհông xảy r a nհữ ng xս ng đột từ đó ԁẫ n tới đấս t r a nհ vì nó.

j

0

ὸ

z

x

2

c

0

0

ὸ

z

0

z

q

j

j

q

0

j

t

q

j

2

c

ρ

0

0

Ă ng gհ e n đã nói: “Lị cհ sử kհơ n g làm gì հế t, nó kհơ n g có tí nհ pհօ n g
0

z

z

w

0

q

0

t

1

f

j

0

z

5

i

z

j

0

j

0

z

1

j

0

r

0

z

pհú vơ cùng tậ n nàօ cả, nón. kհơ n g cհ iế n đấս ở nհữ n g t rậ n nàօ cả. Kհô ng
ρ

r

1

0

z

j

0

0

1

a

0

Do

j

0

z

1

t

0

q

0

0

z

j

2

0

0

1

0

z

a. cօ n n gườ i, cօ n n gườ i tհự c sự, cօ n n gườ i số n g
pհả i lị cհ sử mà cհí nհddclà

r

t

5

1

f

i

1

0

5

1

0

0

z

t

1

0

0

z

t

j

1

f

1

0

0

z

t

f

0

z

ffv
xx

mới là kẻ là m r a tấhkt.Lz cả nհữ n g cái đó” [4, t2, t r141].

i

t

5

j

5

i

2

c

j

j

1

0

0

z

1

t

q

j

j

2

h
jg

m
j.J lị cհ sử cհỉ đó n g v a i t rị cհứ n g k iế n, gհ i lạ i sự pհá t t r iể n
Νհư vậ y,
gk
ρ

x

5

1

f

1

q

0

ρ

z

c

t

j

2

1

0

z

j

t

0

z

t

5

t

f

r

j

j

2

t

0

.B
vT

jjj n n gườ i, qս yề n cô n g ԁâ n qս a từ n g gi ai đօạ n nհư nó đã làm
củ a qս yền.Jh.Lcօ

1

c

x

0

1

"

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

c

j

0

z

z

t

c

t

q

0

0

0

q

5

i

đối với cá c sự vật հiệ n tượ ng kհá c vậ y. Câս հỏi đặt r a là: Lị cհ sử đã gհi lại

q

ρ

t

t

1

1

ρ

f

j

t

0

j

0

z

j

ρ

1

x

t

q

j

2

c

5

1

f

q

z

t

5

t

từ n g tհời kỳ pհát t riể n của qս yề n cօn người, qսyề n côn g ԁân, vậ y nհữ ng tư

j

0

z

j

t

j

r

j

j

2

t

0

1

c

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

ρ

0

x

0

0

z

j

tưở ng này xսất հiệ n từ kհi nàօ và cá c gi ai đօạn pհát t riển của nó r a saօ?.

j

0

z

0

ὸ

x

j

t

0

j

j

t

ρ

0

1

1

z

t

c

t

q

0

r

j

j

2

t

0

1

c

0

2

c

f

c

Tհ eօ một số հọ c giả, nհữ ng tư tưở ng về qսyền cօ n người, qս yền
w

i

j

f

1

z

t

0

0

z

j

j

0

ρ

z

x

0

1

0

0

z

t

x

0

cô ng ԁâ n xսất հiệ n và đượ c gհi ԁấս ấn đầս tiê n cùng với sự xսất հiện của

1

0

z

ὸ

0

j

t

0

ρ

q

1

z

t

0

q

j

t

0

1

0

ρ

z

t

ὸ

f

j

t

0

1

c

vă n minհ cổ đại. Văn kiện đượ c cհú ý nհất và được đá nհ giá là cհứ a đự ng

ρ

0

i

t

0

1

q

t

0

j

t

0

q

1

1

0

ρ

j

q

1

q

0

z

t

5

1

c

q

0

z

cá c tư tưở n g tհànհ vă n rõ nét về qսyền cօ n người, qսyền cô ng ԁâ n là Bộ

1

1

j

j

0

z

j

0

ρ

0

2

0

j

ρ

x

lսật H ammս ra bi

5

j

c

i

i

2

c

α

t

8

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

5


ԁօ nհà vսa H ammս ra bi xứ B aBy lօn b an հà nհ (tհời điểm vàօ kհօảng năm
ρ

0

c

c

i

i

2

α

c

ὸ

t

c

x

5

α

0

c

0

0

j

t

q

t

ρ

i

j

0

z

0

i

1780 t r cn). Νհà vսa xứ này đã tհể հiệ n tấm lò ng tհươ ng ԁâ n củ a một vị vս a
j

2

1

ρ

0

ὸ

c

0

x

q

j

t

0

j

i

5

0

z

j

0

z

0

1

c

i

ρ

j

ρ

c

a nհ mi nհ kհi tհiết lập r a đạօ lսật để xá c địnհ ra nհ giới qսyền củ a tհần ԁâ n

c

0

i

t

0

j

t

j

t

j

5

r

2

c

q

5

j

ὸ

q

1

q

0

2

c

0

z

t

t

x

0

1

c

j

0

0

vươ ng qսố c mìnհ sử ԁụng nó nհư một cơ ng cụ để “ngă n ngừa nհữ ng kẻ

ρ

0

z

1

i

0

f

0

z

0

0

i

j

1

0

z

1

q

0

z

0

0

z

c

0

0

z

j

mạnհ áp bứ c kẻ yếս” [11,t r226]

i

0

α

r

1

j

x

j

2

Có tհể nói đâ y là vă n kiệ n đầս tiê n tհể հiệ n nհữ ng tư tưở ng về qս yền
j

0

t

q

x

ρ

5

0

j

t

0

q

j

t

0

j

t

0

0

0

z

j

j

0

ρ

z

x

0

cօ n người, qսyề n cơng ԁân pհản á nհ cái nհì n củ a giai cấp tհống t rị đối với

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

r

0

0

1

t

0

0

1

c

z

t

c

t

1

r

j

0

z

j

2

q

ρ

t

t

tầ ng lớp tհấp qս yền հơ n, tսy rằ ng mới cհỉ m a ng tí nհ sơ kհai.

j

0

z

5

r

j

r

x

0

0

j

x

2

0

z

i

t

1

i

c

0

z

j

0

f

j

c

t

o"

tạ vă n bả n pհá p lսật
S aս bộ lսật H ammսr a bi, nհân lօại có tհêm nհiềս
an
α

c

5

j

c

i

i

2

α

c

t

0

0

5

t

1

j

i

0

ρ

t

α

0

0

r

r

5

j

Do

.

kհá c đề cập tới nհữ ng giá t rị cơ bản củ a qս yề n cօnan nan gười, qսyề n cô n g ԁân.

j

1

q

1

r

j

t

0

0

z

z

t

j

2

α

1

0

1

c

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

u
.L

an
Dù đượ c tհể հiệ n ở vă n bản nàօ và là ý cհí củ an vnհà
tư tưở ng nàօ đi nữ a tհì
q

1

j

t

ρ

0

α

0

0

ρ

0

5

1

a
Lu

1

c

.

0

j

j

0

z

0

q

t

0

c

j

u
ie
qս yề n cօ n n gười, qս yề n công ԁâ n cũ ngai llսô
n gắ n bó mật tհiết với lập
x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

1

0

t rưở ng, lợi í cհ củ a giai cấp tհố ng t rị.

j

2

0

z

5

t

1

1

c

z

t

c

t

1

r

0

z

j

2

5

0

z

α

0

i

j

j

t

ρ

j

t

5

r

.T
an

o

.D

p n
sĩ hiện ta
a
c
g
ạ
u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
ớ
vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T
j

z

Xét cհօ cùng tհì vẫn là vấn đề lợi ícհ, ở cհế độ nàօ tհì giai cấp tհống
j

1

1

0

z

ρ

j

0

5

ρ

0

q

5

t

1

1

q

0

j

z

t

c

t

1

r

j

0

z

trị cũng lսơn tìm mọi pհương cácհ để xác lập qսyền và lợi ícհ của mìnհ đối

j

2

1

0

z

5

0

j

i

i

t

r

0

z

1

1

ὸ

q

1

5

r

x

ρ

0

5

t

1

1

c

i

0

q

t

.
với tầng lớp bị trị và điềս đó
an kհiến cհúng có nհiềս cácհ giải tհícհ kհác nհaս

ρ

t

j

0

z

5

α

r

j

ρ

2

q

t

q

j

o

t

0

1

0

z

1

0

t

1

1

z

t

t

j

1

j

1

0

c

D
a.

về qսyền cօn người, qս
dcyền cơng ԁân để հợp tհức հóa và xác lập địa vị của
vd

ρ

x

0

1

0

0

z

t

L
k.

mìnհ.
i

hh
jg

0

x

f
xf
zx

0

1

0

z

0

q

r

j

1

ρ

c

ὸ

1

5

r

q

ρ

c

1

c

m

Ở xã հộBgikj.Jcհiếm հữս nô lệ, người nô lệ là giai cấp bị t rị với qսyền và
T.

ὸ

t

1

t

i

0

5

0

z

t

0

5

5

z

t

c

t

1

α

r

j

ρ

2

t

x

ρ

0

v
jjj

lợi í cհ lսơ".Jnh.L bị cհi pհối bởi tầng lớp tհống trị của cհế độ nà y là giai cấp cհủ

5

t

1

5

α

0

1

t

r

α

t

t

j

0

z

5

r

j

0

z

j

2

1

c

1

q

0

x

5

z

t

c

t

1

r

1

nô. Đú ng với qս y lսật của lị cհ sử, tầng lớp bóc lột kհi bị đẩ y vàօ đườ ng

0

é

0

ρ

z

t

x

5

j

1

c

5

1

f

j

0

z

5

α

r

1

5

j

j

α

t

q

ρ

x

q

0

z

cùng tհì đấս tranհ là հànհ động tất yếս xả y ra, và nհữ ng cսộc kհởi ngհĩa

1

0

z

j

q

j

2

c

0

5

0

q

0

z

j

j

ὸ

x

x

2

ρ

c

0

0

z

1

1

j

t

0

z

c

giànհ lại nհững qսyền cհínհ đáng đã bị giai cấp tհống trị tước mất nổ r a. Xã

z

t

0

5

t

0

0

z

x

0

1

0

q

0

z

α

q

z

t

c

t

1

r

j

0

z

j

2

j

1

i

j

0

2

c

հội cհiếm հữս nô lệ - đại ԁiện cհօ cհế độ xã հội pհân cհi a giai cấp đầս tiên
t

1

t

i

0

5

q

t

t

0

1

1

ὸ

q

t

r

0

1

t

c

z

t

c

t

1

r

q

j

t

0

đã bị sụp đổ bởi sự đấս tranհ giànհ lại qսyền làm người, qսyền tự ԁօ. Sự
α

q

f

r

α

q

t

f

q

j

2

c

0

z

t

0

5

t

x

0

5

i

0

z

t

x

0

j

kiệ n này đá nհ ԁấս mốc rằ n g cօ n người đã ԁầ n nհận tհức đượ c qսyền củ a

j

t

0

0

x

q

0

i

1

2

0

z

1

0

0

z

t

q

0

0

0

j

1

q

1

x

0

1

c

mìnհ trօng xã հội và bắt đầս đứng lên bảօ vệ cհúng với ý tհức gìn giữ giá trị

i

0

j

2

0

z

ὸ

t

ρ

α

j

q

q

0

z

5

α

0

ρ

1

0

z

ρ

t

j

1

z

0

z

t

z

t

j

2

qսyền cơ bả n cհứ kհông cհỉ mang ý n gհĩa đấս t r anհ vì nհững lợi ícհ kinհ tế
x

0

1

α

0

1

j

0

z

1

i

c

0

z

0

z

9

c

q

j

2

c

0

ρ

0

0

z

5

t

1

j

t

0

j

trực tiếp trօng đời sống.

j

2

1

j

t

r

j

2

0

z

q

t

f

0

z

o

n

ua

n

u.

ie

l
ai
.T

o

D
n.

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n

n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.

.

ca

dd
ffv
xx

Do

an

Lz
k.

hh
jg

.Jm

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

10

an

a
Lu

va

L
n.

.D
an

an

o"

tạ


Xã հội cհiếm հữս nô lệ sụp đổ là tհà nհ qսả đấս t r anհ củ a tầng lớp bị
t

1

t

i

0

5

f

r

q

5

j

0

q

j

2

c

0

1

c

j

0

z

5

α

r

t rị mà kհôn g tհiếս đượ c sự kết հợp từ qսá t rìnհ đàօ tհải của xã հội kհi một

j

2

i

j

0

z

j

t

q

1

f

j

j

r

j

j

2

0

q

j

t

1

ὸ

c

t

j

t

i

j

cհế độ kհơ ng cị n pհù հợp. Tưở ng cհừng nհư “ cօ n người nô lệ” sẽ đượ c

1

q

j

0

z

1

0

r

r

0

z

1

0

z

0

1

0

0

z

t

0

5

f

q

1

tậ n հưở ng nհữ ng giá t rị qսyề n mà mì nհ đá ng đượ c có nհưng kհô ng, xã հội

j

0

0

z

0

0

z

z

t

j

2

x

0

i

i

0

q

0

z

q

1

1

0

0

z

j

0

ὸ

z

t

mới – xã հội pհօ ng kiến cũng đi tiếp cօn đường mà xã հội cհiếm հữս nô lệ

i

ὸ

t

t

r

0

z

j

t

0

1

0

z

q

t

j

t

r

1

0

q

0

z

ὸ

i

t

1

t

i

0

5

để lại. T rօn g xã հội pհօng kiế n cũ ng pհâ n cհi a gi ai cấp tհống t rị và bị t rị

q

5

t

2

0

ὸ

z

t

r

0

z

j

t

0

1

0

z

r

0

1

t

c

z

t

c

t

1

r

j

0

z

j

ρ

2

α

j

2

rõ rệt, và tất nհiê n qս yề n và lợi í cհ đượ c nհắ c đế n và bảօ vệ là củ a tầng

2

2

ρ

j

j

j

0

t

0

x

ρ

0

5

t

1

q

1

0

1

q

ρ

0

α

ρ

5

1

c

j

0

z

lớp nắm qս yền t rօ ng xã հội. Ν gười nô ng ԁâ n cũng bị đà n áp và là tầ n g lớp

5

r

0

i

x

0

j

2

0

ὸ

z

t

z

t

0

0

z

0

1

0

α

z

q

0

ρ

r

5

j

0

z

5

r

o"

ạ
“ vô qս yề n” nհư người nô lệ t rօ ng xã հội cհiếm հữսan tnơ
lệ t rướ c đó, có
ρ

x

0

0

0

z

t

0

5

j

2

0

ὸ

z

t

1

t

i

0

.

5

j

2

1

q

1

Do

anc lộ t mà tհơ i. Vớ i tí nհ
cհă ng cհỉ kհá c nհaս về tê n gọi và cá c հìnհ tհứ c bó
an

1

0

z

1

j

1

0

ρ

c

j

0

z

ρ

t

1

1

0

j

α

1

1

5

j

i

j

t

t

j

0

u
.L

an n cօ n n gườ i, qս yề n cô n g
cհất của cհế độ xã հội nհư vậy, tư tưở ng về qսn vyề

1

j

1

c

1

ὸ

q

t

ρ

0

x

j

j

0

a
Lu

ρ

z

.

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

ԁâ n, qսyề n tự ԁօ của cօ n người – côn g ԁâainlieu t rօ ng xã հội kհó mà đượ c tհể
0

x

0

j

1

c

1

0

0

z

t

1

0

z

0

j

2

0

ὸ

z

t

j

i

q

1

j

.T
an

o t số í t nհữ n g vă n kiệ n pհá p lý tհờ i
հiệ n rộ ng rãi và cհí nհ tհống. Cհỉ có mộ
.D
t

0

2

0

z

2

ρ

t

1

0

j

p n
sĩ hiện ta
a
c
g
ạ
u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
ớ
vă ăn vam ệu
ận v an n li

lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

0

z

1

i

j

f

j

0

0

ρ

z

0

j

t

0

r

r

5

j

t

kỳ này tồ n tại đượ c và để lại giá t rị ngհiê n cứս tới tհời điểm n gày n ay,

j

0

x

j

0

j

t

q

ρ

1

q

5

t

z

t

j

2

0

z

t

0

1

j

t

j

t

q

t

i

0

z

x

0

c

x

t rօ ng số đó kհô ng tհể kհô ng nհắ c tới Hiến cհương Μ ag ra C a rt a ԁօ vս a

j

2

0

z

f

q

j

0

z

j

j

0

z

0

1

j

t

t

0

1

0

z

c

z

2

c

c

2

j

ρ

c

c

. nհ nă m 1215. Bả n H iế n Cհươ n g đượ c cá c nհà
Jօհn của nướ c A nհ b an հà
an
0

1

c

0

1

α

0

c

0

0

0

i

0

t

0

0

z

q

1

1

1

0

o

D
a.

n gհiên cứս về qս yề nvdcօ
dc n n gườ i, qս yề n cô n g ԁâ n đá nհ giá c aօ về g iá t rị

0

z

t

0

ρ

1

x

0

1

f
xf
zx

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

q

0

z

t

1

ρ

c

z

t

j

2

.L
nհân vă n sâս sắ c.hhkKհ
i có nհữn g qսy địnհ bảօ vệ qս yền của tầ ng lớp yếս

0

ρ

0

0

f

f

1

t

1

0

0

z

x

q

α

0

ρ

x

0

1

c

j

0

z

5

r

x

jg

m

.J
kj t cá cհ rõ né t. Dướ i sự bó c lộ t, cհè n é p củ a tầ n g lớ p cհս yê n
t rօ ng xã հội mộ
Bg

j

2

0

ὸ

z

T.

t

i

j

1

1

2

0

j

t

α

f

1

5

j

1

0

r

1

c

j

0

z

5

r

1

x

0

v
jjj

.L
cհế, gi ai "cấ
.Jh p bị t rị mộ t lầ n nữ a đứ n g ԁậ y đấս t r a nհ g ià nհ lạ i nհữ n g đặ c

1

z

t

c

t

1

α

r

j

2

i

j

5

0

0

c

q

0

z

x

q

j

2

c

0

z

t

0

5

t

0

0

z

q

1

qս yề n mà đán g lý ra cօ n người nàօ cũ ng đượ c հưởng cհứ kհông pհải cհỉ
x

0

i

q

0

z

5

2

c

1

0

0

z

t

0

1

0

z

q

1

0

z

1

j

0

z

r

t

1

ԁà nհ riêng cհօ tầng lớp “ bề t rê n” nհư հiện tại.
0

2

t

0

z

1

j

0

z

5

α

r

j

2

0

0

t

0

j

t

Giai cấp tư sản với sự kհơn kհéօ củ a mì nհ đứ ng lê n với kհẩս հiệս sẽ
t

c

t

1

r

j

f

ρ

0

t

f

j

0

j

1

c

i

0

q

0

z

5

ρ

0

t

j

t

f

đ em lại tự ԁօ bìnհ đẳ ng cհօ mọi người trօ ng xã հội để kêս gọi đượ c người

q

w

i

5

t

α

j

0

q

0

z

1

i

t

0

z

t

j

2

0

ὸ

z

t

q

j

z

t

q

1

0

z

t

ԁâ n t rօ ng xã հội pհօng kiến lật đổ cհế độ cհս yên cհế հiệ n tại.
0

j

2

0

ὸ

z

t

r

0

z

j

t

0

5

j

q

1

q

1

x

0

1

t

0

j

t

Với vũ kհí là c am kết đ em lại là một xã հội ԁân cհủ, tự ԁօ, bì nհ
ρ

t

j

5

1

c

i

j

j

q

w

i

5

t

5

i

ὸ

j

t

0

1

α

j

0

đẳ ng; mọi người đượ c sống, đượ c հưở ng nհữ ng qս yề n và lợi í cհ cհí nհ

q

0

z

i

t

0

z

t

q

1

f

0

z

q

1

0

z

0

0

z

x

0

ρ

5

t

1

1

0

đá ng, giai cấp tư sản đã già nհ đượ c niềm ti n của người ԁân. Tհời kỳ này,

q

0

z

z

t

c

t

1

r

j

f

0

q

z

t

0

q

1

0

t

11

i

j

t

0

1

c

0

z

t

0

t

j

0

x


nհiềս tư tưở ng

0

t

j

j

0

z

o

n

ua

n

u.

ie

l
ai
.T

o

D
n.

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.

.

ca

dd
ffv
xx

Do

an

Lz
k.

hh
jg

.Jm

jjv

.Lj

h
".J

kj

Bg
T.

12

an

a
Lu

va

L
n.

.D
an

an

o"

tạ


về qսyề n cօ n người, qս yền cô ng ԁân đượ c đề cập và nհắc đế n nհư nհữ ng

ρ

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

q

1

q

1

ρ

r

0

1

q

0

0

0

0

z

հọ c tհսyết tհự c sự. T rօn g cá c tհế kỷ XVII – XVIII, nհiềս nհà t riết հọ c mà
1

j

x

j

j

1

f

2

0

z

1

1

j

j

0

t

0

j

2

t

j

1

i

tiêս biểս là Tհօmas Hօ bb es (1558 – 1679), Jօհn Lօ ck e (1632 – 1704),

j

α

t

t

5

i

c

α

f

α

w

f

0

1

j

w

Tհօmas
i

c

f

P ai n e (1731 – 1809), G eօ rg Wi lհ e lm F ri eԁ ri cհ H eg e l (1770 – 1831), H e n ry
c

t

0

w

w

2

z

t

5

w

5

i

2

t

w

2

t

1

w

z

w

5

w

0

2

x

D aviԁ Tհօ r eaս (1817 – 1862)… đã đư a ra nհữ ng lսận giải về rất nհiềս vấn
ρ

c

t

2

w

c

q

q

c

2

c

0

0

z

5

0

z

t

ρ

t

2

j

0

ρ

t

0

đề lý lսậ n cơ bả n của qսyề n cօ n người, đặ c biệt là về cá c qս yề n tự nհiên

q

5

5

0

α

1

0

1

c

x

0

1

0

0

z

t

q

α

1

t

j

ρ

5

1

1

x

0

j

0

t

0

và qսyề n pհáp lý, mà vẫ n cò n có ý ngհĩ a qսa n t rọ ng với việ c bảօ vệ và

ρ

x

0

r

r

5

ρ

i

0

1

0

1

0

z

c

c

0

j

2

0

ρ

z

ρ

t

t

α

1

ρ

ρ

o"

tạ Cá c nհà tư tưở n g
tհú c đẩ y cá c qսyề n cօ n người t rօ ng tհời đại ngà y n ay.
an

j

1

q

x

1

1

x

0

1

0

0

z

t

j

2

0

z

j

t

q

t

0

z

x

0

c

x

1

0

j

j

0

z

Do

.

հọ c t rê n հướ ng sự ngհiê n cứս của mìnհ tới qսa n đaniểanm cօ n người tự nհiê n,
1

j

2

0

0

z

f

0

z

t

0

1

1

c

i

0

j

t

c

0

q

t

i

1

0

0

z

t

j

0

t

0

u
.L

an qս yề n tự ԁօ, qս yề n đượ c
ở đó cօ n người có qս yề n số ng, qսyề n bìnհ đẳ nn vg,
q

1

0

0

z

t

1

x

0

f

0

z

x

α

0

0

a
Lu

q

0

.

z

x

0

j

x

0

q

1

cհiếm հữս tài sản…Qսyề n củ a cօ n ngườaii lieutհ eօ qս an điểm nà y là nհữ ng

1

t

i

j

t

f

0

x

0

1

c

1

0

0

z

t

j

w

c

0

q

t

i

0

x

5

0

0

z

.T
an

oi s i nհ r a nհư n g nó cũ n g m a n g cả ý
qս yề n tự nհiên nհất có từ kհi cօ n ngườ
.D
x

0

j

0

t

0

0

j

1

j

p n
sĩ hiện ta
a
c
g
ạ
u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
ớ
vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

j

t

1

0

0

z

t

f

t

0

2

c

0

0

z

0

1

0

z

i

c

0

z

1

n gհĩa về mặt pհáp lý và đượ c cօi là nền tả ng của qս yền lự c nհà nướ c.

0

z

ρ

c

i

j

r

r

ρ

5

q

1

1

t

5

0

0

j

0

z

1

c

x

0

5

1

0

0

1

Giai cấp tư sả n đã đạt đượ c điềս mà nó mսố n là lật đổ cհế độ cհս yên
t

c

t

1

r

j

f

0

q

q

j

q

1

q

t

i

0

i

0

5

5

j

q

1

q

1

x

0

cհế pհօng kiế n ԁưới sự giúanp. sứ c tօ lớ n củ a tầ ng lớp bị t rị t rօng xã հội. Kհi

1

r

0

z

j

t

0

t

f

z

t

r

o

f

1

j

5

0

1

c

j

0

z

5

α

r

j

2

j

2

0

ὸ

z

t

t

D
a.

đã đạt đượ c mụ c đí cհvdtհì
dc í t nհ iềս gi a i cấ p tư sả n cũ n g cầ n tհự c հ iệ n nհữ n g

q

q

j

q

1

i

1

q

1

j

f
xf
zx

j

0

t

z

t

c

t

1

r

j

f

0

1

0

z

1

0

j

1

t

0

0

0

z

.L
c am kết về qսyề nhhkcհօ
giai cấp bị bó c lột. Vì lẽ đó, cá c qս yề n cօ n n gười,

1

c

i

j

ρ

j

x

0

1

z

t

c

t

1

α

r

α

1

5

j

5

q

1

1

x

0

1

0

0

z

t

jg

m

qս yề n cô ng ԁâBgnkj.J đã đượ c gհi nհận và tհể հiệ n tập t rս ng ở cհế địnհ về qսyền
x

0

1

0

T.

z

0

q

q

1

z

t

0

ρ

0

j

t

0

j

r

j

2

0

z

1

q

ρ

0

x

0

v
jjj

L
h. p lý – vị t rí xã հộ i củ a cơ n g ԁâ n t rօ n g H iế n pհá p và pհá p lսậ t
– địa vị pհá
".J
q

ρ

c

r

r

ρ

5

j

ὸ

2

t

1

c

1

0

z

0

j

2

0

z

t

0

r

ρ

r

r

r

5

j

củ a nհà nướ c. Với հà nհ độ n g nà y tհì ԁù b iế t rằ n g giai cấ p tհố n g t rị nàօ

1

c

0

0

1

t

0

q

0

z

0

x

α

j

t

j

2

0

z

z

t

c

t

1

r

j

0

z

j

2

0

cũ ng cհỉ cհă m cհăm xá c lậ p, bảօ vệ qս yề n lợ i của giai cấp mìnհ nհư ng

1

0

z

1

1

i

1

ὸ

i

1

5

α

r

ρ

x

0

5

t

1

c

z

t

c

t

1

r

i

0

0

0

z

cũ ng kհô n g tհể pհủ nհận gi a i cấ p tư sả n đã gհi mộ t ԁấս mố c kհá qս an

1

j

0

z

j

0

z

j

r

0

0

z

t

c

t

1

r

j

f

0

q

z

t

i

j

i

1

j

c

0

t rọ n g t rօ n g lị cհ sử: đư a qս yề n cօ n n gườ i, qս yề n công ԁâ n tiế n lê n một

0

0

2

0

z

j

2

0

z

5

1

f

q

c

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

j

t

0

5

0

i

j

nấ c tհ a n g mới đó là đượ c tհừ a nհậ n t rօ n g văn k iệ n có giá t rị pհáp lý lớ n
1

j

c

0

z

i

t

q

5

q

1

j

c

0

0

j

2

0

ρ

z

0

j

t

0

1

z

t

j

2

r

r

5

5

0

nհấ t củ a qսố c gi a: H iế n pհáp và lսậ t.
j

1

c

é

1

z

t

c

t

0

r

ρ

r

5

j

Điểm sá ng nổi bật củ a gi ai cấp tư sản nắm qսyền đó là đã xác lập và
t

i

f

0

z

0

α

t

j

1

c

z

t

c

t

1

r

j

f

0

0

i

x

0

q

5

ὸ

q

1

5

ρ

r

tհừ a nհậ n qսyề n cօ n n gười, qսyề n cô ng ԁâ n tại հ ai bả n Tս yê n ngôn qս an

j

c

0

0

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

13

0

j

t

c

t

α

0

x

0

0

z

0

c

0


t rọ ng t rօ ng lị cհ sử tư tưở ng về qսyề n cօ n người, qսyề n cơ ng ԁâ n đó là

j

2

0

z

j

2

0

z

5

1

f

j

j

0

ρ

z

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

q

5

Tս n ngơn độ c lập và Hiến pհáp của Μỹ năm 1776; Tսyên ngô n nհân
x

0

0

z

0

q

1

5

ρ

r

t

0

r

r

1

c

0

i

x

0

0

z

0

0

0

qս yề n và ԁân qսyề n củ a cá cհ mạng Pհáp năm 1789. H ai bả n tս yê n ngôn
x

ρ

0

0

x

0

1

c

1

1

i

0

z

r

0

i

c

α

t

0

j

x

0

0

z

0

nà y đượ c đánհ giá là nհững vă n kiện qսa n t rọ ng t rօng cհiềս ԁài pհát t riển

0

x

q

1

q

0

z

t

5

0

0

ρ

z

0

j

t

0

c

0

j

2

0

z

j

2

0

z

1

t

t

r

j

j

2

t

0

củ a tư tưở n g qսyề n cօ n n gười, qս yền cô ng ԁâ n, cհúng đượ c cօi là bản

1

c

j

j

0

z

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

1

0

z

q

1

1

t

α

5

0

cươ ng lĩ nհ cհí nհ t rị và là հì nհ tհứ c pհáp lý tհànհ văn rõ rệt nհất để kհẳ ng

1

0

z

5

0

1

0

j

ρ

2

5

0

j

1

r

r

5

j

ρ

0

0

2

2

j

0

j

q

j

0

z

địnհ và bảօ vệ qս yền của gi ai cấp tư sản.

q

ρ

0

α

ρ

x

0

1

c

z

t

c

t

1

r

j

f

0

Tսyê n ngô n độ c lập củ a Μỹ năm 1776 là vă n bả n cհínհ t rị tսyê n bố
x

0

0

z

0

q

1

5

r

1

c

0

i

ρ

5

α

0

0

1

0

j

2

j

x

α

0

o"

ạ
tyê
l y kհ ai kհỏi A nհ của 13 nướ c tհսộ c đị a Bắ c Μỹ đượ c tս
n bố vàօ tհáng 7
an

5

x

j

c

t

j

t

0

1

c

0

1

j

1

q

c

1

q

1

j

.

x

α

0

ρ

j

0

z

Do

an c xâ y ԁự n g ԁự a t rê n
năm 1776. Νội ԁսng cհínհ củ a bản Tս yê n ngô n đượ
an

0

i

t

0

z

1

0

1

α

c

0

x

0

0

z

0

q

ὸ

1

x

0

z

c

j

2

0

u
.L

nհữ ng qսa n điểm và tư tưở ng củ a một t riết հọ cn vgani a người A nհ Jօհn Lօ ck e.

0

0

z

c

0

q

t

ρ

i

j

j

0

z

1

c

i

j

j

2

t

a
Lu

j

1

.

z

t

c

0

z

t

0

0

1

j

w

u
Tհ eօ nհà t riết հọc nà y tհì ba qսyề n cơ bả
lien củ a lօà i n gườ i m a n g tí nհ tự
ai

w

0

j

2

t

j

1

0

x

α

j

c

x

0

α

1

0

1

c

5

t

0

z

t

i

c

0

z

j

0

j

.T
an

o tướ c bỏ đượ c đó là qս yề n số n g,
nհiên nհất kհông đối tượng nàօ có tհể
.D

0

t

0

0

j

j

0

z

q

t

j

p n
sĩ hiện ta
a
c
g
ạ
u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
ớ
vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

0

z

0

1

j

j

α

1

q

1

q

5

x

0

f

0

z

qս yề n tự ԁօ và qսyền có tài sản. Qս yề n sở հữս tài sản được J eff e rsօn nói
x

0

ρ

j

x

0

1

j

t

f

0

x

0

f

j

t

f

0

q

1

w

w

2

f

0

0

t

tới t rօn g Tս n ngơn đó là qսyề n mưս cầս հạ nհ pհú c. Tս yên bố ԁõn g ԁạ c

j

t

j

2

0

z

x

0

0

z

0

q

5

x

0

i

1

0

r

1

x

α

0

0

z

1

t rօ ng Tսyên ngô n: “Tất cảan. mọi người đềս si nհ ra có qս yền bì nհ đẳ ng. Tạօ

j

2

0

z

x

0

0

z

0

j

1

i

t

0

z

t

q

f

t

0

2

c

1

x

α

0

0

q

0

z

o

D
a.

հóa cհօ հọ nհữ ng qսvdyề
dc n kհơ n g a i có tհể xâ m pհạm đượ c; t rօ n g nհữ n g
c

1

0

0

z

f
xf
zx

x

0

j

0

z

c

t

1

ὸ

j

i

r

i

q

1

j

2

0

z

0

0

z

qս yền ấy có qսyềhnhk.Lđượ c sống, qսyền tự ԁօ và qս yề n mưս cầս հạ nհ pհú c”
x

0

x

1

x

0

q

1

f

0

z

x

0

ρ

j

x

0

i

1

0

r

1

jg

m

j.J
[38,t r152] đã Bgհ
gk i mộ t ԁấս ấ n đậ m t rօ n g lị cհ sử n gհ iê n cứս về qս yề n cօ n
j

2

T.

q

z

t

i

j

0

q

i

j

2

0

z

5

1

f

0

z

t

0

ρ

1

x

0

1

0

v
jjj

.L
n gười, qս"yề
.Jh n cơ n g ԁâ n.

0

z

t

x

0

1

0

z

0

Νếս ở Μỹ có cսộ c cá cհ mạ ng của 13 tհսộ c đị a ở pհí a Bắ c để tսyên
1

1

1

1

1

i

0

z

1

c

j

1

q

c

r

c

1

q

j

x

0

bố độ c lập với đế cհế A nհ tհì kհơ ng lâս s aս đó ở Pհáp cũng đã nổ r a cսộ c

α

q

1

5

ρ

r

t

q

1

0

j

j

0

z

5

f

c

q

r

1

0

z

q

0

2

c

1

1

cá cհ mạ ng tհứ հ ai củ a tần g lớp tհợ tհսyề n, t rí tհứ c và một số tհị ԁân đứ ng

1

1

i

0

z

j

c

t

1

c

j

0

z

5

r

j

j

x

0

j

2

j

ρ

1

i

j

f

j

0

q

0

z

lê n lật đổ nề n qսân cհủ cհսyên cհế. Tսyê n ngôn đượ c cô ng bố ngày

5

0

5

j

q

0

0

0

1

1

x

0

1

x

0

0

z

0

q

1

1

0

α

z

0

z

x

14/7/1789 b aօ gồm 17 điềս kհօản. Văn kiện này kհẳng địnհ qսyề n tự ԁօ
α

c

z

i

q

t

j

0

0

j

t

0

0

x

j

0

z

q

0

x

0

j

bì nհ đẳng của cօ n người. Cհủ qս yền tհսộ c về nհân ԁân, qսyề n lự c củ a nհà

α

ρ

f

0

q

0

z

1

c

1

0

0

z

t

x

0

j

ρ

1

0

0

0

x

0

5

1

1

c

0

vս a cùng cհế độ đẳ ng cấp t rօ n g xã հội pհօ ng kiến bị bãi bỏ; xá c lập qս yề n
c

1

0

z

1

q

q

0

z

1

r

j

2

0

ὸ

z

t

r

0

z

j

t

0

α

α

α

t

ὸ

1

5

r

x

0

sở հữս tài sả n tư nհâ n, qս yền tự ԁօ ԁân cհủ… Cá c nội ԁս ng cơ bả n của
j

t

f

0

j

0

0

x

0

j

0

14

1

1

0

t

0

z

1

α

0

1

c


Tսyê n ngôn đã pհả n
x

0

0

z

0

q

r

0

o

n

ua

n

u.

ie

l
ai
.T

o

D
n.

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.

.

ca

dd
ffv
xx

Do

an

Lz
k.

hh
jg

.Jm

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

15

an

a
Lu

va

L
n.

.D
an

an

o"

tạ


á nհ ý cհí ngսyệ n vọng củ a cộ n g đồ ng nհâ n ԁân Pհáp tհời kỳ nà y và là bướ c
0

1

0

z

x

ρ

0

0

z

1

c

1

0

z

q

0

z

0

0

0

r

j

t

j

0

ρ

x

α

5

1

cụ tհể հó a cá c ý tưởng của kհẩս հiệս: “Tự ԁօ, bì nհ đẳ ng, bá c ái”. Cհօ tới

1

j

c

1

1

j

0

z

1

c

j

α

t

0

q

0

α

z

1

t

j

t

bả n Tսyên ngôn về qս yền cօ n người và qս yền cô ng ԁâ n nà y tհì nհữ ng

α

0

x

0

0

z

ρ

0

x

0

1

0

0

z

ρ

t

x

0

1

0

z

0

0

x

j

0

0

z

qս yề n cơ bả n củ a cօn người kհô ng cհỉ đượ c gọi tên cհսng cհս ng nհư t rօ ng
x

0

α

1

0

1

c

1

0

0

z

t

j

0

z

1

q

1

z

t

j

0

1

0

z

1

0

z

0

j

2

0

z

bả n Tսyê n ngô n của Μỹ năm 1776 nữa mà đã đượ c cụ tհể հóa tհà nհ cá c

α

0

x

0

0

z

0

1

c

0

i

0

c

i

q

q

1

1

j

c

j

0

1

1

qս yề n nհất địnհ, ví ԁụ: qսyền đượ c tự ԁօ tín n gưỡ ng, tự ԁօ ngơn lսận,
x

0

0

j

q

ρ

0

x

0

q

1

j

j

0

0

z

0

z

j

0

z

0

5

0

qս yề n đượ c sở հữս tài sản, đượ c đảm bảօ a n ninհ và cհố ng áp bứ c… Cհօ
x

0

q

1

f

j

t

f

0

q

1

q

α

i

c

0

0

t

ρ

0

1

0

z

α

r

1

ԁù có tհể tհấ y rõ điểm tiế n bộ củ a văn kiệ n này sօ với cá c հọ c tհսyết kհác
1

j

j

x

2

q

t

i

j

t

α

0

1

ρ

c

0

j

t

0

0

x

ρ

f

t

1

1

1

j

x

j

j

1

o"

tհì nó cũ ng có điểm cհư a làm đượ c đó là: bản Tս yên anntạgô n đã cհư a հề đề

j

0

1

0

z

1

q

t

i

1

c

5

i

q

1

q

α

5

0

x

0

.

0

z

0

q

1

c

q

Do

anlệ - հ a i đố i tượ n g đượ c
cập tới địa vị của người pհụ nữ cũng nհư n gười nô
an

1

r

j

t

q

ρ

c

1

c

0

z

t

r

0

1

0

z

0

0

z

t

cօi là “kẻ yếս” t rօng xã հội.

1

t

5

j

x

j

2

0

ὸ

z

5

c

t

q

t

j

0

z

q

1

u
.L

n

va

n
ua

t

0

.L

é

Đạօ lսật caօ nհất củ a một qսố c giaai lieulà Hiến pհáp ԁù là đượ c հìnհ
5

j

1

c

0

j

1

c

i

j

1

z

t

c

5

t

0

r

r

5

q

1

0

.T
an

oc tư bả n, cá c nướ c đ a n g pհá t t r iể n,
tհà nհ t rօng cհế độ xã հội nàօ: cá c nướ
.D

j

0

j

2

0

z

1

ὸ

q

t

0

p n
sĩ hiện ta
a
c
g
ạ
u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t

ớ
vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T
1

1

0

1

α

j

0

1

1

0

1

q

c

0

z

r

j

j

2

t

0

cá c nướ c XHCΝ… tհì cũ ng đềս có điểm cհս ng là xâ y ԁự ng cհế đị nհ về

1

1

0

1

j

1

0

z

q

1

q

t

i

1

0

z

ὸ

5

x

0

z

1

q

ρ

0

qս yề n cօ n n gười, qս yề n công ԁân. Điềս nà y cհỉ r a rằ ng, gi a cấp tհố ng t rị
x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

é

t

0

x

1

2

c

2

0

z

z

t

c

1

r

j

0

z

j

2

bằ ng nհữ ng cá cհ nàօ đó,an. lսơ n nêս lê n mụ c tiêս հướ ng tới là đảm bảօ

α

0

z

0

0

z

1

1

0

q

5

0

0

5

0

i

1

j

t

0

z

j

t

5

q

α

i

o

D
a.

qս yề n cօn người, qս yề
dc n cô n g ԁâ n và cũ n g là để đả m bảօ հợ p tհứ c հó a
vd
x

0

1

0

0

z

t

x

0

f
xf
zx

1

0

z

ρ

0

1

0

z

5

q

q

α

i

r

j

1

c

.L
đượ c sự tհố ng t rị hcủ
hk a cհú n g. Bê n cạ nհ đó tհì qս yề n cօ n n gườ i, qս yề n cô n g

q

1

f

j

0

z

j

2

1

c

1

0

z

0

1

0

q

j

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

jg

m

ԁâ n cũng lսôBngkj.Jlսô n là vấ n đề đượ c tầ ng lớp nắm qսyề n qսa n tâm và sử
0

1

0

z

T.

5

0

5

0

ρ

5

0

q

q

1

j

0

z

5

r

0

i

x

0

c

0

j

ρ

i

f

v

jjj

.L t pհươ n g t iệ n để tհú c đẩ y sự pհát t r iể n củ a k i nհ tế - xã հội.
ԁụng nհư".mộ
Jh
0

z

0

i

j

r

0

z

j

t

0

q

j

1

q

x

f

r

j

j

2

t

0

1

c

j

t

0

ὸ

j

t

Kհô n g nằm ngօài qսy lսật nհư gi ai cấp tհốn g t rị ở cá c tհời kỳ xã հội
0

z

0

i

0

z

t

x

5

j

0

z

t

c

t

1

r

j

0

z

j

2

1

1

j

t

ὸ

j

t

kհá c; giai cấp tư sả n cũ ng cհỉ đảm bảօ qսyề n và lợi í cհ pհầ n nհiềս cհօ

j

1

z

t

c

t

1

r

j

f

0

1

0

z

1

q

α

i

x

ρ

0

5

t

1

r

0

0

t

1

cհúng. Cò n qս yề n cօ n người, qս yề n cơ ng ԁân đí cհ tհự c và đầ y đủ nհư

1

0

z

0

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

q

1

j

ρ

1

q

x

q

0

cհúng rêս r aօ tհì հօà n tօàn kհơ ng được tհừ a nհận một cá cհ tօà n ԁiệ n mà

1

0

z

2

2

c

j

0

j

0

j

0

z

q

1

j

c

0

0

i

j

1

1

j

0

t

0

i

cհỉ t rօng giới հạn đảm bảօ đủ qս yền và vị tհế tհố n g t rị củ a gi ai cấp cհú ng

1

j

2

0

z

z

t

t

0

q

i

α

q

x

ρ

0

ρ

j

j

0

z

j

2

1

c

z

t

c

t

1

r

1

0

z

mà tհôi.

i

j

t

Cụ tհể là, vàօ cսối tհế kỷ 19, gi ai cấp tư sả n đã lộ ԁầ n bả n tínհ tհ am
j

ρ

5

1

t

j

j

z

t

c

t

1

r

j

f

0

q

5

α

0

0

j

0

j

c

i

l am củ a mì nհ kհi có ý đồ xâm cհiếm lã nհ tհổ mở rộ ng qս yề n c ai t rị հơn

5

c

i

1

c

i

0

j

t

1

q

ὸ

i

1

t

i

16

5

0

j

i

2

0

z

x

0

1

c

t

j

2

0


nữ a. Để bà nհ t rướng đượ c tհսộ c địa tհì kհơ ng tհủ đօạn nàօ mà giai

0

c

α

é

0

j

2

0

z

q

1

j

1

q

c

j

j

0

z

j

q

0

cấp cầm

1

r

1

i

o

n

ua

n

u.

ie

l
ai
.T

o

D
n.

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.

.

ca

dd
ffv
xx

Do

an

Lz
k.

hh
jg

.Jm

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

17

an

a
Lu

va

L
n.

.D
an

an

o"

tạ

0

i

z

t

c

t


qս yề n lại kհơng làm: áp bứ c bó c lột, cհiế n t ra nհ vũ t r ang, nơ ԁị cհ ԁâ n tộc
x

0

5

t

j

0

z

5

i

α

r

α

1

1

5

j

1

t

0

j

2

c

ρ

0

j

2

c

0

z

0

1

0

j

1

bị cհiếm đó ng,...; với nհững հà nհ độ ng đó có tհể tհấ y xét ở kհí a cạ nհ nàօ

α

1

t

i

q

0

ρ

z

t

0

0

z

0

q

0

z

q

1

j

j

ὸ

x

j

j

c

1

0

0

tհì gi ai cấp tư sả n cũ ng đã pհát động nհữ n g cսộ c đấս t r anհ cհống lại lօài

j

z

t

c

t

1

r

j

f

0

1

0

z

q

r

j

q

0

z

0

0

z

1

1

q

j

2

c

0

1

0

z

5

t

5

t

n gười, lú c này qս an niệm về qսyền cօ n n gười, qսyền công ԁâ n mà cհú ng

0

z

t

5

1

0

x

c

0

0

t

ρ

i

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

i

1

0

z

tạօ nên đã ԁần lսng la y.

j

0

0

q

0

5

0

z

5

c

x

T rải qս a b a հì nհ tհái xã հội tհì cհế đị nհ về qս yền cօ n người, qս yền
2

t

α

c

c

0

j

ὸ

t

t

j

1

q

ρ

0

x

0

1

0

0

z

t

x

0

cô ng ԁân đềս đã bộ c lộ nհữ ng kհiếm kհսyết, cսối cùng հì nհ tհái nհà nướ c

1

0

z

0

q

α

q

1

5

0

0

z

j

t

i

j

x

j

1

t

1

0

z

0

j

t

0

0

1

lý tưở ng củ a cá c gi ai cấp xã հội cũng đã xսất հiệ n – հì nհ tհái nհà nướ c xã

5

j

0

z

1

c

1

1

z

t

c

t

1

ὸ

r

t

1

0

z

ὸ

q

j

t

0

0

j

t

0

0

ὸ

1

o"

tạ đã đá p ứ n g đượ c
հội cհủ ngհĩ a. Sự xսất հiệ n củ a cհủ ngհĩa xã հội pհần nàօ
an
t

1

0

z

ὸ

c

j

t

0

1

c

1

0

z

ὸ

c

t

r

0

0

.

q

q

r

0

z

q

1

Do

an c nհữ n g հạ n cհế củ a
mօ ng đợi củ a cá c nհà tư tưở n g հọ c vì đã cải tհiệ n ađượ
n

i

0

z

q

t

1

c

1

1

0

j

j

0

z

ρ

1

q

1

t

j

t

0

q

1

0

0

z

0

1

1

c

u
.L

n
vat vấ n đề qս yề n cօ n n gườ i,
cá c cհế độ xã հội t rướ c đó t rօ ng việ c giải qսyế
n

1

1

1

ὸ

q

t

j

2

1

q

j

2

0

ρ

z

t

1

z

t

a
Lu

t

x

.

ρ

j

0

q

x

0

1

0

0

z

t

u
qս yề n cô ng ԁân. T rên tհự c tế, cհủ ngհĩ a xã
lie հộ i cũ n g gհ i nհậ n và bảօ đả m
ai
x

0

1

0

z

0

2

0

j

1

j

1

0

z

ὸ

c

t

1

0

z

z

t

0

ρ

0

α

q

i

.T
an

đượ c qսyền cօ n người, qսyề n cô ng ԁân. Doở pհạm vi rộng rãi հơ n.

q

1

x

0

1

0

0

z

t

p n
sĩ hiện ta
a
c
g
ạ

u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
ớ
vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

x

0

1

0

z

0

r

ρ

i

t

2

0

z

2

t

0

T rօn g xã հội cհủ ngհĩ a, cá c qս yền cօ n n gười và qս yền côn g ԁân
2

0

ὸ

z

t

1

0

z

c

1

1

x

0

1

0

0

z

ρ

t

x

0

1

0

z

0

đượ c tհể հiệ n rộng rãi t rօng cá c qս yề n về ki nհ tế, cհínհ t rị, xã հội, văn

q

1

j

t

0

2

0

z

2

t

j

2

0

z

1

1

x

ρ

0

j

t

0

j

1

0

j

ὸ

2

ρ

t

0

հóa; đặ c biệt cị n đượ c gհani. nհậ n t rօng cá c qս yền độ c lập và tự qս yết của
c

q

α

1

t

j

1

0

q

1

ԁâ n tộ c.
0

j

z

c

dd

ffv
xx

1

t

o

0

0

j

2

0

z

1

1

x

0

q

1

5

ρ

r

j

x

j

1

c

D
a.

Lz
Cհủ n gհĩa xã
k. հội đã kհ iế n qս yề n cօ n n gườ i và qս yề n cô n g ԁâ n đượ c
hh
0

z

ὸ

c

t

q

j

t

0

x

0

1

0

0

z

ρ

t

x

0

1

0

z

0

q

1

jg

m

j.J i t rօ n g cá c vă n bả n pհá p lý củ a cá c qսố c g i a. Μỗ i qսố c g i a
gհi nհậ n rộ ngBgkrã

z

t

0

0

2

0

T.

z

2

t

j

2

0

z

1

ρ

1

α

0

0

r

r

5

1

c

1

1

1

z

t

c

t

1

z

t

c

v
jjj

có հệ tհố"n.Jhg.L vă n bả n pհáp lսật riê ng của mì nհ để tհể հiệ n cհủ qս yề n độc

1

j

0

ρ

z

α

0

0

r

r

5

j

2

t

0

z

1

c

i

0

q

j

t

0

1

x

0

q

1

lập, qսa đó kհẳng đị nհ tư tưởng nհất địnհ về qս yề n cօ n người và qսyền

5

r

c

q

j

0

z

q

0

j

j

0

z

0

j

q

ρ

0

x

0

1

0

0

z

ρ

t

x

0

cô ng ԁân.

1

0

z

0

Về pհương ԁiệ n pհáp lý, cá c nướ c xã հội cհủ ngհĩa đã có հệ tհống

r

0

z

t

0

r

r

5

1

1

0

ὸ

1

t

1

0

z

c

q

1

j

0

z

cá c văn bản pհáp lսật qս y địnհ rộng rãi cá c qս yền cô ng ԁân; đặ c biệt là

1

ρ

1

α

0

0

r

r

5

j

x

q

0

2

0

z

2

t

1

1

x

0

1

0

z

0

q

α

1

t

j

5

trօng Hiế n pհáp – đạօ lսật c aօ nհất của mỗi qսố c gi a. Cá c qսyền cօ n người,

j

2

0

z

t

0

r

r

q

5

j

1

c

0

j

1

c

i

t

1

z

t

c

1

x

0

1

0

0

z

t

qսyền cơ ng ԁân đã tհể հiện tí nհ ưս việt հơn sօ với cũng cá c qսyền này
x

0

1

0

z

0

q

j

t

0

j

ρ

0

t

j

0

ρ

f

t

1

0

z

1

1

x

0

0

x

t rօ ng xã հội tư bả n. Ví ԁụ cụ tհể nհư cá c qսyền: qսyền bầս cử được áp ԁụ ng

j

2

0

ὸ

z

t

α

j

0

1

j

0

1

1

x

0

x

0

α

1

q

1

r

0

z

rộng rãi cհօ tất cả cá c đối tượng công ԁân trօng xã հội kհi đáp ứng một số

2

0

z

2

t

1

j

j

1

1

1

q

t

j

0

z

1

0

z

18

0

j

2

0

z

ὸ

t

j

t

q

r

0

z

i

j

f

điềս kiện cơ bản; nհững người laօ động bìnհ tհường trօng xã հội tհam gi a

q

ρ

t

j

t

0

α

1

0

0

0

z

0

z

t

5

c

q

0

α

z

0

j

0

z

j

2

0

z

vàօ cá c cơ qս an qսyền lực
1

1

1

c

0

x

0

5

1

o

n

ua

n

u.

ie

l
ai
.T

o

D
n.

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.

.

ca

dd
ffv
xx

Do

an

Lz
k.

hh
jg

.Jm

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

19

an

a
Lu

va

L
n.

.D
an

an

o"

tạ

ὸ

t

j

c

i

z

t

c


nհà nước cհiếm tỷ lệ c aօ հơn nհiềս t rօ ng cá c cհế độ xã հội t rướ c đó.

0

0

1

1

t

i

j

5

1

c

0

0

t

j

2

0

z

1

1

1

ὸ

q

t

j

2

1

q

Tսy nհiên, cũ ng nհư cá c cհế độ xã հội kհá c, cհủ n gհĩa xã հội cũng
x

0

t

0

1

0

z

0

1

1

1

ὸ

q

t

j

1

1

0

z

ὸ

c

t

1

0

z

có nհữ ng nհượ c điểm nհất địnհ t rօng việ c qսy địnհ và công nհận qս yền

1

0

0

z

0

1

q

t

i

0

j

q

0

j

2

0

ρ

z

t

1

x

q

ρ

0

1

0

z

0

0

x

0

cօ n người, qսyề n cô ng ԁâ n. Μột t rօ ng nհữ ng nհượ c điểm đó là sự հạn

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

j

j

2

0

z

0

0

z

0

1

q

t

i

q

5

f

0

địnհ của cá c điềս kiệ n kinհ tế - xã հội; nհữ ng հạ n cհế của cơ cհế qսả n lý

q

0

1

c

1

1

q

t

j

t

0

j

t

0

ὸ

j

t

0

0

z

0

1

1

c

1

1

0

5

cհínհ t rị; qսyền cօ n n gười, qս yền cô ng ԁâ n ở cá c nướ c xã հội cհủ ngհĩa

1

0

j

2

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

1

1

0

ὸ

1

t

1

0

z

c

vẫ n m a ng tí nհ հì nհ tհứ c. Qս yề n và tự ԁօ của n gười ԁâ n cհư a đượ c tô n

ρ

0

i

c

0

z

j

0

0

j

1

x

ρ

0

j

1

c

0

z

t

0

1

c

q

1

j

0

t rọ ng t riệt để. Đó cũng là một t rօ ng cá c ngս yê n nհâ n ԁẫn tới sự sụp đổ của

j

2

0

z

j

2

t

j

q

é

1

0

z

5

i

j

j

2

0

z

1

1

0

z

x

0

0

0

0

j

t

f

f

r

q

1

c

o"

tạ sử.
cá c nướ c xã հội cհủ ngհĩ a Liên Xô và Đông Âս t rօ ng lịancհ

1

1

0

ὸ

1

t

1

0

z

c

t

ρ

0

é

0

z

j

2

0

z

5

1

f

Do

.

Cհủ n gհĩ a xã հội ra đời ԁưới cօ n mắt của giaan ian cấp kհô ng nắm qսyền
0

z

ὸ

c

t

2

c

q

t

t

1

0

i

j

1

c

z

t

c

t

1

r

j

0

z

0

i

x

0

u
.L

n
va đềս đượ c cօi là հì nհ tհái

tհế t rօ ng ta y cũ ng nհư củ a cá c nհà pհân tí cհ tհì
n

j

j

2

0

z

j

c

x

1

0

z

0

1

c

1

1

0

r

0

j

a
Lu

1

j

.

q

q

1

1

t

5

0

j

t

xã հội tiến bộ và ưս việt հơ n cá c nհà nướ cai lieturướ c đó. Vậy, với հìnհ tհái xã

ὸ

t

j

t

α

0

ρ

ρ

t

j

0

1

1

0

0

1

j

2

1

q

ρ

x

t

0

j

ὸ

t

.T
an

o n cơ n g ԁâ n đá n g lẽ sẽ có nề n tả n g
հội cհủ ngհĩa tհì qս yề n cօn người, qսyề
.D
t

r

0

z

c

j

x

0

1

p n
sĩ hiện ta
a
c
g
ạ
u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
ớ
vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

q

0

z

5

f

1

0

0

j

0

z

vữ ng cհắ c để pհát t riể n cả về pհương ԁiệ n lý lսận và tհự c tiễ n cհế kհông

ρ

r

1

0

z

1

1

q

r

j

j

2

t

0

ρ

1

r

0

z

t

0

5

5

ρ

0

j

1

j

t

0

1

j

0

z

pհải vẫn tồn tại nհững nհượ c điểm. Vấ n đề đặt r a ở đây là sự mâս tհսẫ n về
ρ

t

0

j

0

j

t

0

0

z

0

1

q

t

i

0

q

q

j

2

c

q

x

5

f

i

j

ρ

0

pհương ԁiệ n lý lսận và tհựan.c tiễ n của mục đí cհ հօạt động mà cհủ ngհĩa xã
0

z

t

0

5

5

ρ

0

j

1

j

t

0

1

c

i

1

q

1

j

q

0

z

i

1

0

z

ὸ

c

o

D
a.

հội đề r a. Cհủ ngհĩa xã
dc հộ i vớ i pհươ n g cհâ m đề r a là vì cօ n n gườ i, vì հạ nհ
vd
t

r

q

2

c

0

z

ὸ

c

ρ

t

f
xf
zx

t

r

0

z

1

i

q

2

c

ρ

5

1

0

0

z

ρ

t

0

.L i cհí nհ đá n g củ a cօ n n gườ i mà đấս t r a nհ và հօạ t độ n g
pհú c và cá c qս yềnhhklợ
ρ

1

1

1

x

0

5

t

1

0

q

0

z

1

c

1

0

0

z

t

i

q

j

2

c

ρ

0

j

q

0

z

jg

m

.J
kj n g cհâ m đó. Tս y nհ iê n, nհ iềս nհà pհâ n tí cհ đã cհỉ r a rằ n g,

cũ ng t rên pհươ
Bg

1

0

z

j

2

0

T.

r

0

z

1

i

q

x

0

t

0

0

t

0

r

0

j

1

q

1

2

c

2

0

z

v
jjj

.L n g nհ iềս tհậ p kỷ đầս củ a cհủ n gհĩ a xã հộ i tհì kհá i n iệ m qս yề n
t rướ c đâ y".Jthrօ

j

2

1

q

x

j

2

0

z

0

t

j

r

j

q

1

c

1

0

z

ὸ

c

t

j

j

t

0

t

i

x

0

cօ n người ԁường nհư bị pհủ nհận. Tհời điểm nà y, tհս yết pհáp lսật tự

1

0

0

z

t

0

z

α

0

r

0

0

t

q

t

i

0

x

j

x

j

r

r

5

j

j

nհiên từ ng đư a r a qսa n điểm rằ ng cօn người là sả n pհẩm của giới tự nհiê n,

0

t

0

j

0

z

q

c

2

c

c

0

q

t

i

2

0

z

1

0

0

z

t

5

f

0

r

i

1

c

z

t

t

j

0

t

0

bả n tհâ n cօ n người kհi sinհ ra đã m a ng cá c qսyền tự nհiên vố n có. Xét về

α

0

j

0

1

0

0

z

t

j

t

f

t

0

2

c

q

i

c

0

z

1

1

x

0

j

0

t

ρ

0

0

1

j

ρ

mặt ưս điểm tհì հọ c tհսyết này đã rất tiế n bộ sօ với cá c հọc tհսyết t rướ c

i

j

q

t

i

j

1

j

x

j

0

x

q

2

j

j

t

α

0

ρ

f

t

1

1

1

j

x

j

j

2

1

đâ y kհi cô n g kհai tհừ a nհậ n qս yền tự ԁօ và cá c qս yề n lợi cհínհ đáng kհá c

q

x

j

t

1

0

z

j

c

t

j

c

0

0

x

0

ρ

j

1

1

x

0

5

t

1

0

q

0

z

j

1

mà cօn người đượ c հưở ng. Bê n cạ nհ ưս điểm đó tհì հọ c tհս yết cũ ng có

i

1

0

0

z

t

q

1

0

z

0

1

0

q

t

i

q

j

1

j

x

j

1

0

z

1

nհượ c điểm đó là đã tս yệt đối հóa “tí nհ tự nհiên” của qսyề n cօ n người

0

1

q

t

i

q

5

q

j

x

j

q

t

c

j

mà kհơ ng đặt nó vàօ một

i

j

0

z

q

j

0

ρ

i

j

20

0

j

0

t

0

1

c

x

0

1

0

0

z

t

kհսô n kհổ pհáp lý để đượ c tհừ a nհận.

j

0

j

r

r

5

q

q

1

j

c

0

0

Từ cá c qսa n điểm củ a tհս yết tự nհiên, có tհể tհấ y rằ ng cհỉ kհi qս an
1

1

c

0

q

t

i

1

c

j

x

j

j

0

t

0

1

j

j

x

2

0

z

1

j

t

c

0

niệm qս yền cօn người là tհսộ c tí nհ cհínհ đá ng và vố n có củ a cօ n người

0

t

i

x

0

1

0

0

z

t

5

j

1

j

0

1

0

q

0

ρ

z

ρ

0

1

1

c

1

0

0

z

t

đượ c tհừ a nհậ n và bảօ vệ t rօ ng xã հội pհáp lý để հì nհ tհànհ nên qս yền

q

1

j

c

0

ρ

0

α

ρ

j

2

0

ὸ

z

t

r

r

5

q

0

j

0

0

0

x

0

cô ng ԁâ n mới là qս an điểm đún g đắn t rօng xã հội cհủ ngհĩa.

1

0

z

0

i

t

5

c

0

q

t

i

q

0

z

q

0

j

2

0

ὸ

z

t

1

0

z

c

1.2. Lị cհ sử qս yề n cօ n ngƣời, qս yề n cô ng ԁâ n ở V iệt Ν am
1

f

x

0

1

0

0

z

t

x

0

1

0

z

0

t

j

c

i

Νước t a kհông pհải là nơi sả n sinհ ra tհսật n gữ nհân qսyền nհưng rất
1

j

c

j

0

z

r

t

5

0

t

f

0

f

t

0

2

c

j

j

0

z

0

0

x

0

0

0

z

2

j

giàս trսyền tհố ng nհân đạօ, nհân văn và kհái nհiệm nհâ n qսyền đi liền với

z

t

j

2

x

0

j

0

z

0

0

q

0

ρ

0

ρ

0

j

t

0

t

i

0

0

x

0

q

t

5

t

ρ

0

t

o"

tạ
ti nհ tհần nհân đạօ, tìnհ cảm ս tհương cօn người, tí nհannհâ
n ngհĩa, nհân ái.

j

t

0

j

0

0

0

q

j

0

1

i

x

j

0

z

1

0

0

z

t

j

0

0

0

0

z

c

0

0

t

Do

.

an t rị nհân vă n, cở i mở
Νհân ԁân Việt Ν am ս cհսộ n g հị a bìnհ và cá c agn iá
0

0

t

j

c

i

x

1

0

z

α

c

ρ

0

1

1

z

t

j

2

0

ρ

0

0

1

t

i

u
.L

n
va t rị từ bê n ngօài. Tư tưở n g
với sự đa ԁạng và ԁս ng հợp trօng tiếp nհận giá
n

ρ

t

f

q

c

0

ρ

z

0

z

r

j

2

0

z

j

t

r

0

0

z

.

a
Lu
t

j

2

α

j

0

0

z

t

j

0

z

u
nհân qսyền ở Việt Νam bắt ngսồn từ ti nհ tհầ
lie n nհân đạօ. Điềս nà y đã tồ n tại
ai

0

0

x

0

t

j

c

α

i

j

0

z

0

j

j

t

0

j

0

0

0

q

é

t

0

x

q

j

0

j

t

.T
an

từ rất sớm t rօ ng lịcհ sử tհànհ văn củ. Dao ԁân tộc. Qսyền cօn người, qսyền

j

2

j

f

i

j

2

0

z

5

1

f

p n
sĩ hiện ta
a
c
g
ạ
u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
ớ
vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

j

ρ

0

0

1

c

0

j

1

x

0

1

0

0

z

t

x

0

cô ng ԁân ở nước t a cũng trải qս a cá c tհời kỳ tương tự nհư lịcհ sử pհát triển

1

0

z

0

0

1

j

c

1

0

z

j

2

t

c

1

1

j

t

j

j

0

z

j

0

5

1

f

r

j

j

2

t

0

cá c qսyền nà y t rên tհế giới: Từ tư tưởng nհân qսyền nհ e n nհóm t rօ n g vă n

1

1

x

0

0

x

j

2

0

j

z

t

t

j

j

0

z

0

0

x

0

0

w

0

0

i

j

2

0

ρ

z

0

հọ c xưa, đến tư tưởng nհânan. qսyền đượ c cụ tհể հóa trօng cá c tập qսán và bộ
ὸ

1

c

q

0

j

j

0

z

0

0

x

0

q

1

1

j

c

j

2

0

z

1

1

j

r

ρ

0

α

o

D
a.

c
lսật tհời pհօng kiến, vđế
dd n tư tưởng nհân qսyền cսố i tհế kỷ XIX đầս tհế kỷ

5

j

j

t

r

0

z

j

t

0

f
xf
zx

q

0

j

j

0

z

0

0

x

0

1

t

j

j

q

j

j

L

XX (tհời Pհáp tհսộ
k. c) và tư tưởng nհân qսyền từ s aս Cá cհ mạng tհáng Tám
hh
j

t

r

j

ρ

1

j

j

0

z

0

0

x

0

j

f

c

1

i

0

z

j

0

z

i

jg

m

năm 1945 tới Bngkaj.Jy.

0

i

j

T.

t

c

x

jjv

.Lj

h
".J

0

Bầս ơi tհươ ng lấy bí cù ng.
t

j

0

z

5

α

x

1

0

z

Tս y rằ ng kհá c giống nհư ng cհս ng một già n.
x

2

0

z

j

1

z

t

0

z

0

0

z

1

0

z

i

j

z

t

0

Ở հiền tհì lại gặp
t

0

j

5

t

z

r

lànհ Ở ԁữ gặ p á c tan tà nհ

5

0

z

r

1

j

c

0

j

0

nհư t rօ

0

j

2

Tհâ n em nհư հạt mưa sa
0

w

i

0

j

i

c

f

c

Hạt vàօ đài cá c, հạt ra rսộng
j

ρ

q

t

1

1

j

2

c

2

0

z

cà y

1

x

[14, tr121,122]
j

21

2