CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG VỆ THƯƠNG MẠI
(TRADE REMEDIES)
TS. Nguyễn Thị Thu Trang
Hội đồng tư vấn về chống bán phá giá – chống trợ cấp – tự vệ
Phòng Thương mại và Công nghiệp VN
CẤU TRÚC BÀI TRÌNH BÀY
Phần I. Giới thiệu về các biện pháp PVTM
Phần II. Các hệ quả
Phần III. Biện pháp đối phó
Phần IV. Sử dụng biện pháp PVTM ở VN
www.chongbanphagia.vn
2
Phần I
Giới thiệu về các biện pháp PVTM
Hình thức
Các hình thức Kiện thương mại quốc tế (trade remedies)
bao gồm:
- Kiện chống bán phá giá (antidumping);
- Kiện chống trợ cấp (subsidy and countervailing);
- Kiện áp dụng biện pháp tự vệ (Kiện tự vệ - Safeguard)
www.chongbanphagia.vn
3
Phần I
Giới thiệu về các biện pháp PVTM
Bản chất:
Là các biện pháp phòng vệ thương mại (trade remedies)
được WTO thừa nhận:
- Do nước nhập khẩu tiến hành
- Chống lại các nhà xuất khẩu nước ngoài
- Để bảo vệ ngành sản xuất nội địa nước nhập khẩu
www.chongbanphagia.vn
4
Phần I
Giới thiệu về các biện pháp PVTM
So sánh các vụ kiện PVTM và các vụ kiện/tranh chấp thông thường
Yếu tố
Vụ kiện/tranh chấp
thơng thường
Biện pháp phịng vệ thương mại
Yếu tố tranh chấp
Hợp đồng
-Có hiện tượng bán phá giá/trợ cấp/nhập khẩu ồ ạt
-Ngành sản xuất nội địa bị thiệt hại đáng kể/nghiêm trọng
-Mối quan hệ nhân quả giữa việc bán phá giá/trợ cấp/nhập
khẩu ồ ạt và thiệt hại
Các bên
DN – DN
Ngành sản xuất nước NK – Ngành sản xuất nước XK
Người giải quyết
Tịa án
Trọng tài
Cơ quan hành chính nước nhập khẩu
Hoạt động tố tụng
Điều tra nội dung
tranh chấp
-Điều tra về hành vi (bán phá giá, trợ cấp, nhập khẩu ồ ạt)
-Điều tra về thiệt hại gây ra đối với ngành SX nước NK
Hệ quả
Bồi thường thiệt hại –
Phạt
Áp thuế CBPG – CTC hoặc biện pháp ngăn cản NK
www.chongbanphagia.vn
5
Phần I
Giới thiệu về các biện pháp PVTM
Số lượng các vụ kiện thương mại đối với hàng hóa VN
Tổng số vụ 1994-2/2010: 42 vụ
- Chống bán phá giá: 35
- Chống trợ cấp: 1
- Tự vệ: 6
So sánh với các nước khác (riêng về chống bán phá giá)
Số liệu WTO tính đến hết tháng 6/2008
Singapore 44
Malaysia 90
Thái Lan 142
Indonesia 145
Đài Loan 187
Trung Quốc 677
www.chongbanphagia.vn
6
Phần I
Giới thiệu về các biện pháp PVTM
Tại sao các vụ kiện thương mại lại được tiến hành
ngày càng nhiều?
Trên thế giới
Sức ép cạnh tranh (sức ép trong nước và do tự do hoá
thương mại)
Hành vi trả đũa
Hiệu ứng Domino
Chiến lược cạnh tranh của các tập đoàn lớn
Khủng hoảng kinh tế toàn cầu
Nguy cơ đối với VN
Các biện pháp hỗ trợ DN thời kỳ khủng hoảng
Gần các nước xuất khẩu là đối tượng của nhiều biện
pháp PVTM
Các mặt hàng XK mũi nhọn thuộc nhóm “nguy cơ cao”
Thị trường trọng điểm là những thị trường có nguy cơ
cao
www.chongbanphagia.vn
7
Phần I
Giới thiệu về các biện pháp PVTM
Hàng hoá nào hay bị kiện?
Thế giới
Việt nam:
+ Hàng CN: Giầy dép, Xe đạp (phụ
tùng xe đạp), Đèn huỳnh quang, Dây
cu-roa, ván lướt sóng, ống tt thép,
vịng khun kim loại, Oxit-kẽm, Mì455
chính; Đĩa CD; Thép; Nhựa; Sợi
vải…
Hình 2 Các ngành thường bị tấn công (1999-2004)
175
315
+ Thuỷ sản: Cá, Tôm
+ Nông sản: Gạo, tỏi
175
117
210
Hoá chất Nhựa May mặc Đồ gỗ Dệt Mặt hàng khác
www.chongbanphagia.vn
8
Phần I
Giới thiệu về các biện pháp PVTM
-
Những nước kiện PVTM hàng hoá Việt Nam?
EU (10 vụ)
Hoa Kỳ, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ (5 vụ)
Canada (4 vụ)
Philippines (3 vụ)
Peru, Achentina(2 vụ)
Hàn Quốc, Ai Cập, Colombia, Balan, Braxin (1 vụ)
-
Những nước áp dụng CBPG nhiều nhất trên thế giới
Ấn Độ (564), Hoa Kỳ (418), EU (391), Achentina (241), Nam Phi (206), Úc (197),
Braxin (170), Trung Quốc (151), Canada (145), Thổ Nhĩ Kỳ (137), Hàn Quốc (108),
Mexico (95), Indonesia (73)
-
Những nước bị kiện CBPG nhiều nhất trên thế giới
Trung Quốc (677), Hàn Quốc (252), Hoa Kỳ (189), Đài Loan (187), Indonesia (145),
Nhật Bản (144), Thái Lan (142), Ấn Độ (137), Nga (109), Braxin (97), Malaysia (90)
www.chongbanphagia.vn
9
Các bước thủ tục điều tra chống bán phá giá/
chống trợ cấp
Bước 1: Đơn kiện
Bước 2: Khởi xướng vụ điều tra
Bước 3: Điều tra sơ bộ
(gửi-trả lời bảng hỏi, cung cấp các chứng cứ-lập luận, điều tra
địa…)
Bước 4: Kết luận sơ bộ (có bán phá giá/bán hàng được trợ cấp gây
hại khơng)
Bước 5: Biện pháp tạm thời (nếu có)
Bước 6: Tiếp tục điều tra
(bổ sung chứng cứ, phiên điều trần, cam kết về giá/thỏa thuận
chỉ…)
Bước 7: Kết luận chính thức
Bước 8: Công bố và thực thi thuế chống bán phá giá
Bước 9: Rà sốt giữa kỳ/rà sốt hành chính (hàng năm)
Bước 10: Rà sốt cuối kỳ/hồng hơn/ (sau 5 năm)
www.chongbanphagia.vn
thực
thiệt
đình
10
Hoa Kỳ - Cơ quan có thẩm quyền
Cơ quan có thẩm quyền điều tra và áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại HK
Bộ Thương mại Hoa Kỳ
-Là một bộ phận trong nội các của Tổng thống, do các chính khách được bổ nhiệm
lãnh đạo
-Chịu trách nhiệm khởi xướng điều tra chính thức các vụ kiện chống bán phá giá và
chống trợ cấp
-Chịu trách nhiệm tính tốn mức độ phá giá/trợ cấp (điều tra phá giá, trợ cấp)
Ủy ban Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ
- Là một cơ quan độc lập, không thuộc đảng phái nào, là cơ quan “bán tư pháp” Liên
bang.
-Bao gồm 6 Ủy viên. Theo luật, có 3 Ủy viên thuộc đảng Dân chủ, 3 Ủy viên thuộc
đảng Cộng hòa
-Chịu trách nhiệm xác định liệu ngành sản xuất nội địa có bị thiệt hại do hàng nhập
khẩu hay không (điều tra thiệt hại)
Hoa Kỳ - Các thời hạn điều tra cơ bản
Ngày 0:
Ngày 20:
Nộp đơn kiện
Bộ thương mại Mỹ quyết định có tiến hành điều tra hay
khơng
Ngày 45:
Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ ra kết luận sơ bộ về thiệt hại
Ngày 85:
Bộ Thương Mại Mỹ ra kết luận sơ bộ về trợ cấp
Ngày 160:
Bộ Thương Mại Mỹ ra kết luận sơ bộ về việc bán phá giá
Ngày 235:
Bộ Thương Mại Mỹ ra kết luận cuối cùng về chống bán phá
giá và trợ cấp
Ngày 280:
Ủy ban Thương mại Quốc tế ra kết luận cuối cùng về thiệt
hại
Bộ Thương Mại Mỹ được phép gia hạn (trì hỗn) việc ra kết luận sơ bộ và
cuối cùng trong vòng 60 ngày, nhiều vụ kiện trì hỗn cả năm
EU - Cơ quan có thẩm quyền điều tra
và áp dụng biện pháp CBPG & CTC
Tổng cục thương mại
Biện pháp tạm thời và chính thức
Cam kết giá
Ủy ban Tư vấn
CBPG & CTC
Ủy ban châu Âu
Quyết
đinh:
Khởi xướng điều tra
Biện pháp tạm thời
Cam kết giá
Biện pháp chính thức
Đề xuất
Hội đồng châu Âu
Quyết
định:
Biện pháp chính thức
Rà sốt
Đề xuất
Tham vấn
13
45
ngày
9 tháng
Quyết định nội
bộ + Tham vấn
MS + dịch thuật
Phân tích các bình
luận đối với vấn
đề được cơng khai
Xác minh thực
địa bổ sung nếu
cần
Quyết định nội
bộ + Tham vấn
MS + dịch thuật
Xác minh tại
chỗ
Phân tích bảng
trả lời câu hỏi
Chuẩn bị và gửi
câu hỏi điều tra
Phân tích đơn kiện
Áp đặt các biện pháp
chính thức.
Cơng bố cơng khai
cuối cùng tới các bên
liên quan
Áp dụng các biện
pháp tạm thời và
thông báo công khai
tới các bên liên quan
Gửi bảng
câu hỏi
Khởi xướng điều tra
Đệ đơn kiện
EU- Các bước điều tra Phòng vệ Thương mại
Các biện pháp
thường có hiệu
lực trong 5 năm
Vụ kiện CBPG: 6 tháng
Vụ kiện CTC: 4 tháng
Thời hạn điều tra: 13 tháng (chống trợ cấp) hoặc 15 tháng (chống bán
phá giá)
Chú ý: Quá trình điều tra tự vệ tương tự quá trình điều tra chống bán phá giá nhưng
thời gian ngắn hơn, thường chỉ 9 hoặc 11 tháng, các thời hạn và các bước khó xác định
14
hơn. Các biện pháp tự vệ thường có hiệu lực trong 3 hoặc 4 năm.
Xin cảm ơn
Hội đồng tư vấn về chống bán phá giá – chống trợ cấp – tự vệ
Ban Pháp chế
Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam
Tel: 04-35771458
Fax: 04-35771459
Email:
Web: www.chongbanphagia.vn; www.antidumping.vn
www.chongbanphagia.vn
15