TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN
TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU LÂM NGHIỆP VÙNG NÚI PHÍA
BẮC
***********************
KỸ THUẬT TRỒNG CÂY VÚ SỮA
(Chrysophyllum cainito L)
1. Mô tả giống
* Tên
Vú s
ũa có tên khoa h
ọc là (Chrysophyllum cainito L), thuộc họ Hồng xiêm (Sapotaceae).
Cây Vú sữa của Trung tâm bán ở đây là cây
ghép đảm bảo cho quả sớm sau 2 năm trồng. Số
lượng quả sai, quả to và ngọt hơn so với giống
đài trà.
* Đặc điểm hình thái
Vú s
ữa là cây thân gỗ có thể cao tới 15
-20m. Lá
thư
ờng xanh, mọc so le, hình ôvan đơn, mép liền,
dài 5-15 cm; m
ặt d
ưới bóng như màu vàng khi nhìn từ
xa. Các hoa nh
ỏ màu trắng ánh tía và có mùi thơm
ngát. Đây là lo
ại cây lưỡng tính (t
ự thụ phấn).Qu
ả
tròn, có lớp vỏ màu tía hoặc nâu ánh lục khi
chín, thường có màu xanh lục xung quanh đài
hoa, v
ới kiểu hình sao trong cùi thịt.
Hh
ạt dẹt
có màu nâu nh
ạt và cứng. Nó ra quả quanh năm sau khi đạt đến 7 năm tuổi trở lên.
2. Kỹ thuật trồng và chăm sóc
* Thời vụ trồng
Thời vụ trồng: Vú sữa có thể trồng quanh năm nhưng nên trồng vào đầu mùa mưa.
* Phương thức và mật độ trồng
- Mật độ - khoảng cách: Tùy theo chiều rộng mặt liếp mà bố trí số hàng cây. Với
liếp rộng 7 - 8m thì bố trí trồng một hàng cây ở giữa liếp, khoảng cách 8m/cây, mật độ 12
- 13 cây/1000m2. Với liếp rộng 9 - 10m, trồng hai hàng theo kiểu nanh sấu. Có thể trồng
xen rau màu hoặc cây ăn quả ngắn ngày trong 1 - 3 năm đầu để tăng thu nhập.
* Làm đất, bón lót và trồng cây
Trư
ớc khi tr
ồng, đắp mô cao 0,5m, đ
ường kính mặt mô 1m. Làm mô bằng đất khô
hoai tr
ộn đều với 15kg phân chuồng hoai mục, giữa đỉnh mô móc 1 lỗ sâu 20cm, bón lót
m
ột nắm phân DAP và 300g lân.
Có th
ể sử dụng đất mặt ruộng, đất bùn ao, đất vườn cũ để lên mô, đường kính
mô
t
ừ 0,8
– 1 m, cao 0,4 - 0,7 m. Trư
ớc khi trồng 15
- 30 ngày, nên x
ử lý khoảng 1
- 1,5 kg
vôi/mô, bón lót t
ừ 10
– 15 kg phân h
ữu cơ hoai và 0,5
- 1,5 kg lân vi lư
ợng hoặc 10
– 20
gram NPK 20-20-15 + TE cho mỗi hố trước khi trồng.
Khoét lỗ trên mô vừa với bầu cây con (khoảng 20 – 25 cm), , xé bỏ bao nilon
(đựng bầu đất), đặt cây con vào hố, nén đất chặt, dùng 3 cây cọc để cố định cây con, chú
ý che nắng cho cây.
* Chăm sóc sau trồng
Trồng xong cần tưới ẩm cho cây khoảng 2 tuần đầu để cây bén rễ hồi xanh. Trong
2 năm đầu, mỗi năm chăm sóc 2 - 3 lần và từ năm thứ 3 mỗi năm 1 – 2 lần (cuốc xới đất
quanh khóm cây, nhặt cỏ dại và diệt bỏ những cây chèn ép) Năm thứ 2 bón bổ sung
khoảng 3kg phân chuồng hoai hoặc 0,3kg NPK cho mỗi gốc.
Chú ý điều chỉnh độ che tán 30-50%.
Kho
ảng hơn tháng sau khi đặt bầu, ngâm phân DAP + urê hòa nước tưới xung
quanh g
ốc 2 lần/tháng.
Khi cây 1-3 năm tuổi, mỗi năm xới gốc một lần bón 20kg phân chuồng hoai mục
và 3 đợt phân hóa học, mỗi đợt từ 1-1,5kg hỗn hợp gồm DAP 18-46-0 + NPK 20-20-15 +
urê vào các tháng 1, 6, 10 âm l
ịch.
Trư
ớc khi bón phân n
ên bơm nước cho ngập khỏa mặt liếp 0,5cm, tháo nước rút
h
ết th
ì bón phân ngay. Sau 3
-4 hôm tư
ới lại cho
ướt đẫm các gốc giúp cây hấp thụ hết
lư
ợng phân.
Vào các tháng mùa khô, nên vét mương b
ồi b
ùn lên mặt liếp, chờ cho bùn khô nứt
n
ẻ để nâng cao mô v
à mặt liếp hàng năm.
Khi cây b
ắt đầu ra
qu
ả
, m
ỗi năm l
àm cỏ gốc và bón cho mỗi cây 2
-3 gi
ạ phân
chu
ồng hoai, r
ơm rác mục và bón 4 đợt phân hóa học gồm: bón xử lý ra hoa 3kg hỗn hợp
NPK 20-20-15 + urê + lân. K
ế tiếp bón v
ào giai đoạn cây đậu quả to bằng nút áo gồm
2kg urê + DAP/1 g
ốc.
Khi qu
ả non có đ
ường kính 2
-2,5cm, bón cho m
ỗi cây 2kg NPK 20
-20-15. Đ
ợt
cu
ối, tr
ước khi thu hoạch khoảng 2 tháng bón mỗi cây 2kg NPK 20
-20-15.
* Phòng trừ sâu bệnh
Sâu b
ệnh hại vú sữa th
ì có nhiều loại, nhưng ở giai đoạn nuôi
qu
ả
l
ớn nh
ư bạn yêu
c
ầu th
ì nên chú ý những đối tượng chính dưới đây:
- Sâu đ
ục
qu
ả
(Alopia sp.) phá h
ại từ khi
qu
ả
còn nh
ỏ cho đến khi đ
ã già và chín,
có th
ể l
àm rụng hoặc hư cả
qu
ả
, gi
ảm
ph
ẩm chất
qu
ả
. Khi m
ới thấy một v
ài
qu
ả
non b
ị
h
ại th
ì phun ngay, phun 2
-3 l
ần cách nhau 7
-10 ngày/l
ần bằng các loại thuốc Vibasu,
Sagolex, Oncol, Netoxin, Lorsban…
- B
ệnh thối
qu
ả
do n
ấm Lasio diplodia Theobromac và Colletotrichum sp. xâm
nh
ập từ khi
qu
ả
còn nh
ỏ gây ra. Vết bệnh lúc đầu chỉ là một đốm nhỏ màu đen, gặp thời
ti
ết ẩm bệnh phát triển mạnh, lây lan nhanh khắp
qu
ả
, làm qu
ả
khô đen và r
ụng, tỷ lệ
qu
ả
hư khá cao, đôi khi lên t
ới 20
-25%. Phòng tr
ừ bằng cách vệ sinh vườn cho thoáng, tránh
lây lan; nh
ặt và tiêu hủy
qu
ả
r
ụng vì bệnh. Phun các loại thuốc như: Carbenzim 500FL,
Thio-M 500SC, Score, Antracol, Daconil, Nustar hay Benomyl…2-3 l
ần, cách nhau 10
-
15 ngày/l
ần.
Qu
ả
sau thu ho
ạch có thể xử lý bằng nước nóng 520C trong 10 phút cũng
ng
ừa được bệnh th
ối qu
ả
.
3.Thu hoạch và bảo quản
Th
ời gian từ khi đậu
qu
ả
đ
ến khi thu hoạch từ 180
- 200 ngày tùy theo gi
ống, mùa
v
ụ. Tiến hành thu hoạch khi
qu
ả
đ
ã chín sinh lý trên cây.
Qu
ả
phát tri
ển đạt đến hình thá
i,
màu s
ắc đặc trưng của giống.
Khi th
ụ hoạch nên cắt
c
ả cuống
qu
ả
dài 1-2 cm, lo
ại bỏ
qu
ả
có v
ết sâu bệnh, tổn thương và bao
qu
ả
b
ằng các loại bao giấy nhằm tránh trầy x
ư
ớt trong
quá trình v
ận chuyển.