Bài giảng về hóa học hemoglobin

H
H
ó
ó
a
a
h
h
ọ
ọ
c
c
Hemoglobin
Hemoglobin
iron-containing
haem group
beta chain
beta chain
alpha chain
alpha chain


Ch
Ch
ứ
ứ
c
c
năng
năng
ch

ch
í
í
nh
nh
c
c
ủ
ủ
a
a
h
h
ồ
ồ
ng
ng
c
c
ầ
ầ
u
u


V
V
ậ
ậ
n

n
chuy
chuy
ể
ể
n
n
O
O
2
2
t
t
ừ
ừ
ph
ph
ổ
ổ
i
i
t
t
ớ
ớ
i
i
mô
mô



V
V
ậ
ậ
n
n
chuy
chuy
ể
ể
n
n
CO
CO
2
2
t
t
ừ
ừ
mô
mô
t
t
ớ
ớ
i
i
ph

ph
ổ
ổ
i
i


H
H
ồ
ồ
ng
ng
c
c
ầ
ầ
u
u
đ
đ
ả
ả
m
m
nh
nh
ậ
ậ
n

n
đư
đư
ợ
ợ
c
c
ch
ch
ứ
ứ
c
c
năng
năng
n
n
à
à
y
y
nh
nh
ờ
ờ
c
c
ó
ó
hemoglobin (

hemoglobin (
Hb
Hb
)
)


Hb
Hb
chi
chi
ế
ế
m
m
34%
34%
h
h
ồ
ồ
ng
ng
c
c
ầ
ầ
u
u
, #15g/ 100ml

, #15g/ 100ml
M
M
ở
ở
đ
đ
ầ
ầ
u
u
M
M
ở
ở
đ
đ
ầ
ầ
u
u


Hemoglobin (
Hemoglobin (
Hb
Hb
)
)
l

l
à
à
chromoprotein
chromoprotein
, TLPT
, TLPT
#68.000,
#68.000,
h
h
ì
ì
nh
nh
b
b
ầ
ầ
u
u
d
d
ụ
ụ
c
c
5,5 X 6,5 X 5,5 nm
5,5 X 6,5 X 5,5 nm



C
C
ấ
ấ
u
u
tr
tr
ú
ú
c
c
g
g
ồ
ồ
m
m
2
2
ph
ph
ầ
ầ
n
n
:
:



Nh
Nh
ó
ó
m
m
ngo
ngo
ạ
ạ
i
i
: Hem
: Hem


Protein:
Protein:
Globin
Globin


T
T
ổ
ổ
ng
ng
h

h
ợ
ợ
p
p
Hb
Hb
b
b
ắ
ắ
t
t
đ
đ
ầ
ầ
u
u
t
t
ừ
ừ
c
c
á
á
c
c
ti

ti
ề
ề
n
n
nguyên
nguyên
h
h
ồ
ồ
ng
ng
c
c
ầ
ầ
u
u


65%
65%
ở
ở
giai
giai
đo
đo
ạ

ạ
n
n
nguyên
nguyên
h
h
ồ
ồ
ng
ng
c
c
ầ
ầ
u
u


35%
35%
ở
ở
giai
giai
đo
đo
ạ
ạ
n

n
h
h
ồ
ồ
ng
ng
c
c
ầ
ầ
u
u
lư
lư
ớ
ớ
i
i
T
T
ổ
ổ
ng
ng
h
h
ợ
ợ
p

p
Hemoglobin
Hemoglobin
C
C
ấ
ấ
u
u
tr
tr
ú
ú
c
c
Hem
Hem
-Protoporphyrin IX
kết hợp với Fe
++
-Tất cả các vòng
pyrol đều nằm trên
mặt phẳng của
Hem
-Sắt liên kết với 4
vòng pyrol qua 4
nguyên tử N. Liên
kết thứ 5 với His
đoạn xoắn F8. Liên
kết thứ 6 với Oxy

khi Hb mang oxy
(Oxy nằm giữa Sắt
và His đoạn xoắn
E7)
T
T
ổ
ổ
ng
ng
h
h
ợ
ợ
p
p
globin
globin
T
T
ổ
ổ
ng
ng
h
h
ợ
ợ
p
p

globin
globin


C
C
á
á
c
c
lo
lo
ạ
ạ
i
i
globin
globin
kh
kh
á
á
c
c
nhau
nhau
k
k
ế
ế

t
t
h
h
ợ
ợ
p
p
v
v
ớ
ớ
i
i
hem
hem
t
t
ạ
ạ
o
o
th
th
à
à
nh
nh
c
c

á
á
c
c
hemoglobin
hemoglobin
kh
kh
á
á
c
c
nhau
nhau
.
.


Globin
Globin
g
g
ồ
ồ
m
m
4 chu
4 chu
ỗ
ỗ

i/1
i/1
phân
phân
t
t
ử
ử
Hb
Hb


Globin
Globin
g
g
ồ
ồ
m
m
2
2
lo
lo
ạ
ạ
i
i
:
:



Lo
Lo
ạ
ạ
i
i
beta
beta
g
g
ồ
ồ
m
m
146
146
aa
aa
:
:


,
,


,
,



v
v
à
à


-
-
cluster (
cluster (
c
c
á
á
c
c
gen
gen


,
,


,
,



v
v
à
à


globin
globin
)
)
trên
trên
nh
nh
á
á
nh
nh
ng
ng
ắ
ắ
n
n
c
c
ủ
ủ
a
a

NST
NST
11
11


Lo
Lo
ạ
ạ
i
i
alpha
alpha
g
g
ồ
ồ
m
m
141
141
aa
aa
:
:


v
v

à
à


-
-
cluster (
cluster (
c
c
á
á
c
c
gen
gen


v
v
à
à


globin
globin
)
)
trên
trên

nh
nh
á
á
nh
nh
ng
ng
ắ
ắ
n
n
c
c
ủ
ủ
a
a
NST 16
NST 16
Globin
Globin
gene clusters
gene clusters
T
T
ổ
ổ
ng
ng

h
h
ợ
ợ
p
p
Globin
Globin
b
b
ắ
ắ
t
t
đ
đ
ầ
ầ
u
u
t
t
ừ
ừ
tu
tu
ầ
ầ
n
n

th
th
ứ
ứ
3
3
c
c
ủ
ủ
a
a
thai
thai
k
k
ỳ
ỳ


Phôi
Phôi
thai
thai
Hemoglobin Gower I (
Hemoglobin Gower I (


2
2



2
2
)
)
Hemoglobin Portland (
Hemoglobin Portland (


2
2


2
2
)
)
Hemoglobin Gower II (
Hemoglobin Gower II (


2
2




)
)



B
B
à
à
o
o
thai
thai
:
:
HbF
HbF
(
(


2
2


2
2
),
),
HbA
HbA
(
(



2
2


2
2
)
)


Ngư
Ngư
ờ
ờ
i
i
l
l
ớ
ớ
n
n
:
:
HbA
HbA
, HbA2 (
, HbA2 (



2
2


2
2
),
),
HbF
HbF
.
.
T
T
ổ
ổ
ng
ng
h
h
ợ
ợ
p
p
globin
globin
S
S

ự
ự
t
t
ổ
ổ
ng
ng
h
h
ợ
ợ
p
p
c
c
á
á
c
c
chu
chu
ỗ
ỗ
i
i
globin
globin
qua
qua

c
c
á
á
c
c
giai
giai
đo
đo
ạ
ạ
n
n
ph
ph
á
á
t
t
tri
tri
ể
ể
n
n
C
C
á
á

c
c
chu
chu
ỗ
ỗ
i
i
Alpha & beta
Alpha & beta
Globin
Globin


M
M
ỗ
ỗ
i
i
chu
chu
ỗ
ỗ
i
i
c
c
ó
ó

8
8
đo
đo
ạ
ạ
n
n
xo
xo
ắ
ắ
n
n
,
,
ký
ký
hi
hi
ệ
ệ
u
u
t
t
ừ
ừ
A
A

đ
đ
ế
ế
n
n
H,
H,
xo
xo
ắ
ắ
n
n
alpha quay
alpha quay
ph
ph
ả
ả
i
i
,
,
chi
chi
ế
ế
m
m

70%.
70%.


C
C
á
á
c
c
đo
đo
ạ
ạ
n
n
g
g
ấ
ấ
p
p
kh
kh
ú
ú
c
c
gi
gi

ữ
ữ
a
a
c
c
á
á
c
c
đo
đo
ạ
ạ
n
n
xo
xo
ắ
ắ
n
n
.
.


M
M
ỗ
ỗ

i
i
chu
chu
ỗ
ỗ
i
i
c
c
ó
ó
c
c
ấ
ấ
u
u
tr
tr
ú
ú
c
c
b
b
ậ
ậ
c
c

3
3
ho
ho
à
à
n
n
ch
ch
ỉ
ỉ
nh
nh
.
.
S
S
ự
ự
t
t
ổ
ổ
h
h
ợ
ợ
p
p

c
c
ủ
ủ
a
a
4
4
chu
chu
ỗ
ỗ
i
i
t
t
ạ
ạ
o
o
c
c
ấ
ấ
u
u
tr
tr
ú
ú

c
c
b
b
ậ
ậ
c
c
4.
4.


C
C
á
á
c
c
chu
chu
ỗ
ỗ
i
i
globin
globin
c
c
ó
ó

ch
ch
ỗ
ỗ
lõm
lõm
gi
gi
ữ
ữ
a
a
,
,
nhân
nhân
hem
hem
đư
đư
ợ
ợ
c
c
v
v
ù
ù
i
i

trong
trong
đ
đ
ó
ó
.
.


Deoxyhemoglobin
Deoxyhemoglobin
còn
còn
g
g
ắ
ắ
n
n
2
2
-
-
3 DPG
3 DPG
ở
ở
kho
kho

ả
ả
ng
ng
tr
tr
ố
ố
ng
ng
trung
trung
tâm
tâm
.
.
0.5
0.5
-
-
0.8 %
0.8 %
1.5
1.5
-
-
3.2 %
3.2 %
96
96

-
-
98 %
98 %
T
T
ỷ
ỷ
l
l
ệ
ệ
%
%


2
2


2
2


2
2


2
2



2
2


2
2
C
C
ấ
ấ
u
u
tr
tr
ú
ú
c
c
Hb
Hb
F
F
Hb
Hb
A
A
2
2

Hb
Hb
A
A
Hemoblobin
Hemoblobin
ngư
ngư
ờ
ờ
i
i
trư
trư
ở
ở
ng
ng
th
th
à
à
nh
nh
Hemoglobin A
Hemoglobin A
iron-containing
haem group
beta chain
beta chain

alpha chain
alpha chain
C
C
á
á
c
c
ch
ch
ứ
ứ
c
c
năng
năng
c
c
ủ
ủ
a
a
Hemoglobin
Hemoglobin


V
V
ậ
ậ

n
n
chuy
chuy
ể
ể
n
n
Oxygen
Oxygen
t
t
ớ
ớ
i
i
mô
mô


Ph
Ph
ả
ả
n
n
ứ
ứ
ng
ng

c
c
ủ
ủ
a
a
Hb
Hb
& oxygen
& oxygen


Oxygen
Oxygen
h
h
ó
ó
a
a
ch
ch
ứ
ứ
không
không
ph
ph
ả
ả

i
i
l
l
à
à
oxy
oxy
h
h
ó
ó
a
a


M
M
ộ
ộ
t
t
Hb
Hb
c
c
ó
ó
th
th

ể
ể
g
g
ắ
ắ
n
n
v
v
ớ
ớ
i
i
4
4
phân
phân
t
t
ử
ử
O
O
2
2


C
C

ầ
ầ
n
n
dư
dư
ớ
ớ
i
i
0.01
0.01
giây
giây
cho
cho
oxygen
oxygen
h
h
ó
ó
a
a


C
C
á
á

c
c
chu
chu
ỗ
ỗ
i
i


x
x
í
í
ch
ch
g
g
ầ
ầ
n
n
nhau
nhau
hơn
hơn
khi
khi
b
b

ị
ị
oxygen
oxygen
h
h
ó
ó
a
a


Khi
Khi
g
g
ắ
ắ
n
n
oxy 2,3
oxy 2,3
-
-
DPG
DPG
b
b
ị
ị

đ
đ
ẩ
ẩ
y
y
ra
ra
ngo
ngo
à
à
i
i


C
C
á
á
c
c
chu
chu
ỗ
ỗ
i
i



c
c
á
á
ch
ch
xa
xa
nhau
nhau
khi
khi
O
O
2
2
gi
gi
ả
ả
i
i
ph
ph
ó
ó
ng
ng
,
,

cho
cho
ph
ph
é
é
p
p
2,3
2,3
-
-
DPG
DPG
đi
đi
v
v
à
à
o
o
l
l
à
à
m
m
gi
gi

ả
ả
m
m
á
á
i
i
l
l
ự
ự
c
c
c
c
ủ
ủ
a
a
O
O
2
2
với Hb
Oxy &
Oxy &
deoxyhemoglobin
deoxyhemoglobin
Đư

Đư
ờ
ờ
ng
ng
cong
cong
phân
phân
ly
ly
Oxygen
Oxygen
-
-
hemoglobin
hemoglobin


Kh
Kh
ả
ả
năng
năng
v
v
ậ
ậ
n

n
chuy
chuy
ể
ể
n
n
O
O
2
2
c
c
ủ
ủ
a
a
Hb
Hb
kh
kh
á
á
c
c
nhau
nhau
ở
ở
c

c
á
á
c
c
Po
Po
2
2
kh
kh
á
á
c
c
nhau
nhau


D
D
ạ
ạ
ng
ng
ch
ch
ữ
ữ
S (Sigmoid shape)

S (Sigmoid shape)


G
G
ắ
ắ
n
n
v
v
ớ
ớ
i
i
1
1
phân
phân
t
t
ử
ử
l
l
à
à
m
m
thu

thu
ậ
ậ
n
n
vi
vi
ệ
ệ
c
c
g
g
ắ
ắ
n
n
c
c
á
á
c
c
phân
phân
t
t
ử
ử
ti

ti
ế
ế
p
p
theo
theo


P
P
50
50
(
(
á
á
p
p
l
l
ự
ự
c
c
riêng
riêng
ph
ph
ầ

ầ
n
n
c
c
ủ
ủ
a
a
O
O
2
2
t
t
ạ
ạ
i
i
đ
đ
ó
ó
Hb
Hb
b
b
à
à
o

o
hòa
hòa
m
m
ộ
ộ
t
t
n
n
ử
ử
a
a
O
O
2
2
) 26.6mmHg
) 26.6mmHg
Đư
Đư
ờ
ờ
ng
ng
cong
cong
phân

phân
ly
ly
Hb
Hb
-
-
oxygen
oxygen


H
H
ì
ì
nh
nh
d
d
á
á
ng
ng
b
b
ì
ì
nh
nh
thư

thư
ờ
ờ
ng
ng
c
c
ủ
ủ
a
a
đư
đư
ờ
ờ
ng
ng
cong
cong
ph
ph
ụ
ụ
thu
thu
ộ
ộ
c
c
v

v
à
à
o
o
:
:


N
N
ồ
ồ
ng
ng
đ
đ
ộ
ộ
2,3
2,3
-
-
DPG
DPG


N
N
ồ

ồ
ng
ng
đ
đ
ộ
ộ
H
H
+
+
(pH)
(pH)


CO
CO
2
2
trong
trong
h
h
ồ
ồ
ng
ng
c
c
ầ

ầ
u
u


C
C
ấ
ấ
u
u
tr
tr
ú
ú
c
c
c
c
ủ
ủ
a
a
Hb
Hb
Đư
Đư
ờ
ờ
ng

ng
cong
cong
phân
phân
ly
ly
Hb
Hb
-
-
oxygen
oxygen


D
D
ị
ị
ch
ch
sang
sang
ph
ph
ả
ả
i
i
(

(
d
d
ễ
ễ
d
d
à
à
ng
ng
phân
phân
ly
ly
oxy)
oxy)


2,3
2,3
-
-
DPG
DPG
cao
cao


H

H
+
+
cao
cao


CO
CO
2
2
cao
cao


HbS
HbS


D
D
ị
ị
ch
ch
sang
sang
tr
tr
á

á
i
i
(
(
kh
kh
ó
ó
gi
gi
ả
ả
i
i
ph
ph
ó
ó
ng
ng
oxy )
oxy )


2,3
2,3
-
-
DPG

DPG
th
th
ấ
ấ
p
p


HbF
HbF
Đư
Đư
ờ
ờ
ng
ng
cong
cong
phân
phân
ly
ly
Hb
Hb
-
-
oxygen
oxygen
Ch

Ch
ứ
ứ
c
c
năng
năng
đ
đ
ệ
ệ
m
m
c
c
ủ
ủ
a
a
Hb
Hb


Hb
Hb
g
g
ó
ó
p

p
ph
ph
ầ
ầ
n
n
đi
đi
ề
ề
u
u
hòa
hòa
thăng
thăng
b
b
ằ
ằ
ng
ng
acid
acid
-
-
base
base



T
T
ổ
ổ
ch
ch
ứ
ứ
c
c
KHbO
KHbO
2
2


KHb
KHb
+ O
+ O
2
2
KHb
KHb
+ H
+ H
2
2
CO

CO
3
3


KHCO
KHCO
3
3
+
+
HHb
HHb
+
+
T
T
ớ
ớ
i
i
ph
ph
ổ
ổ
i
i
HHb
HHb
+

+
+ O
+ O
2
2


HHbO
HHbO
2
2
HHbO
HHbO
2
2
+ KHCO
+ KHCO
3
3


H
H
2
2
CO
CO
3
3
+ KHbO

+ KHbO
2
2
H
H
2
2
O CO
O CO
2
2