Công tác tổ chức kế toán tiền lương và các khoản trích nộp theo lương tại công ty tnhh đại an

Chuyên đề tốt nghiệp

Học Viện Ngân Hàng

LờI NóI ĐầU
Trong cơ chế tập trung hoá vấn đề tiền lơng cha có sự quan tâm thích
đáng, những quan điểm về tiền lơng bộc lộ những thiếu sót trong nhận thức nh
tiền lơng không phải là giá cả sức lao động, cơ chế phân phối tiền lơng phụ
thuộc vào cơ chế phân phối thu nhập quốc dân. Điều đó cho thấy tiền lơng trong
cơ chế kế hoạch hóa không làm đợc vai trò là đòn bảy của kinh tế của mình.
Chuyển sang cơ chế thị trờng với định hớng xà hội chủ nghĩa, các
doanh nghiệp thực hiện chế độ tự hạch toán đảm bảo tiền lơng của cán bộ, công
nhân bù đắp hao phí lao động của họ một cách hợp lý, đồng thời tiết kiệm đợc
chi phí sản xuất và hạ giá thành sản phẩm.
Chính vì vậy tổ chức kế toán tiền lơng là một trong những nội dung quan
trọng của công tác kế toán tiền lơng trong doanh nghiệp, nó có quan hƯ mËt thiÕt
víi tõng ngêi lao ®éng, ®Õn mäi mặt sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Giải
quyết quan hệ tiền lơng tốt sẽ làm cho ngời lao động thoả mÃn lợi ích vật chất
của mình, đồng thời quan tâm đến thành quả lao động, phát huy sáng kiến kỹ
thuật, không ngừng nâng cao năng suất lao động, nâng cao hiệu quả sản xuất
kinh doanh.
Bên cạnh tổ chức hạch toán tiền lơng một cách hợp lý việc
trích nộp và sư dơng c¸c q BHXH, BHYT cã ý nghÜa quan trọng đối với doanh
nghiệp. Quỹ BHXH, BHYT đợc thành lập để tạo nguồn tài trợ và đảm bảo quyền
lợi cho cán bộ công nhân viên.
Nhận thức đợc tầm quan trọng đó, trong quá trình thực tập tại Công ty
TNHH Đại An em đà đi sâu nghiên cứu và hoàn thành báo cáo thực tập tốt
nghiệp: "Công tác tổ chức kế toán tiền lơng và các khoản trích nộp theo lơng
tại Công ty TNHH Đại An". Việc nghiên cứu nhằm mục đích hệ thống hoá
những vấn đề cơ bản về lơng, phân tích thực trạng công tác tổ chức kế toán tiền
lơng ở công ty trên cơ sở hiểu biết của bản thân trong quá trình học tập đề suất

những biện pháp hoàn thiện công tác tổ chức kế toán tiền lơng và các khoản trích
nộp theo lơng.
Nội dung gồm ba phần sau:
Chng I : Lý luận chung về Lơng và các khoản trích theo Lơng.
Chng II : Thực trạng công tác tổ chức kế toán tiền luơng của Công
ty TNHH Đại An.

Sinh Viên : Nguyễn Mạnh Hùng

-1-

Lớp : KTA- K9


Chuyên đề tốt nghiệp

Học Viện Ngân Hàng

Chng III : Mt s gii pháp nhằm hoàn thiện công tác tổ chức kế
toán tiền lơng và các khoản trích nộp theo lơng tại công ty TNHH Đại An.
Mặc dù đà cố gắng nắm bắt vấn đề lý thuyết và áp dụng lý thuyết vào tình
hình thực trạng của Công ty nhng do thời gian có hạn, nên chắc chắn bản báo
cáo này vẫn còn nhiều thiếu sót. Em rất mong đợc sự đóng góp của cô giáo để bổ
sung vào bản báo cáo thực tập tốt nghiệp và khắc phục những thiếu sót trên.
Ngày 05 tháng 06 năm 2010
Sinh viên
Nguyễn Mạnh Hùng

Sinh Viên : Nguyễn Mạnh Hùng

-2-

Lớp : KTA- K9


Chuyên đề tốt nghiệp

Học Viện Ngân Hàng

Chơng I
Lý luận chung về Lơng và các khoản trích theo
Lơng
I/ Các vấn đề chung về kế toán tiền lơng và các khoản trích theo lơng
tại doanh nghiệp.
1. Vai trò của lao động trong quá trình sản xuất kinh doanh
Lao động là sự hao phí có mục đích thể lực và trí lực của ngời nhằm tác
động vào các vật tự nhiên để tạo thành vật phẩm đáp ứng nhu cầu của con ngời
hoặc thực hiện các hoạt động kinh doanh.
Vai trò của lao động trong quá trình sản xuất kinh doanh: Lao động là một
trong 3 yếu tố quan trọng trong quá trình sản xuất. Do vậy, việc tổ chức tốt công
tác hạch toán lao động (số lợng, thời gian, kết quả lao động) sẽ giúp cho công tác
quản lý lao động của doanh nghiệp đi vào nề nếp từ đó thúc đẩy công nhân viên
chấp hành đúng kỷ luật, thởng và trợ cấp BHXH theo đúng nguyên tắc phân phối
theo lao động đồng thời giúp cho việc quản lý quỹ lơng, quỹ BHXH, BHYT,
KPCĐ đợc chặt chẽ đảm bảo việc trả lơng và các khoản trợ cấp đúng chế độ
chính sách, đúng đối tợng nhằm góp phần vào việc hạ giá thành sản phẩm.
2. Phân loại lao động trong doanh nghiệp sản xuất kinh doanh
Lao động đợc chia theo các tiêu thức sau:
- Phân loại lao động theo thời gian lao động: toàn bộ lao động của doanh
nghiệp đợc chia thành các loại sau:

+ Lao động thờng xuyên trong danh sách: Lao động thờng xuyên trong
danh sách là lực lợng lao động do doanh nghiệp trực tiếp quản lý và chi trả lơng
gồm: công nhân viên sản xuất kinh doanh cơ bản và công nhân viên thuộc các
hoạt động khác (gồm cả số hợp đồng dài hạn và ngắn hạn).
+ Lao động tạm thời tính thời vụ (lao động ngoài danh sách): là lực lợng
lao động làm tại doanh nghiệp do các ngành khác chi trả lơng nh cán bộ chuyên
trách đoàn thể, học sinh, sinh viên thực tập...
- Phân loại theo quan hệ với quá trình sản xuất:

Sinh Viên : Nguyễn M¹nh Hïng

-3-

Líp : KTA- K9


Chuyên đề tốt nghiệp

Học Viện Ngân Hàng

+ Lao động trực tiếp sản xuất: là những ngời trực tiếp tiến hành các hoạt
động sản xuất kinh doanh tạo ra sản phẩm hay trực tiếp thực hiện các công việc
nhiệm vụ nhất định.
+ Lao động gián tiếp sản xuất: là bộ phận lao động tham gia một cách
gián tiếp vào quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
- Phân loại lao động theo chức năng của lao động trong quá trình sản xuất
kinh doanh
+ Lao động theo chức năng, sản xuất: bao gồm những lao động tham gia
trực tiếp hoặc gián tiếp vào quá trình sản xuất, chế tạo sản phẩm hay thực hiện
các lao vụ, dịch vụ nh: Công nhân trực tiếp sản xuất, nhân viên phân xởng...

+ Lao động thực hiện chức năng bán hàng: là những lao động tham gia
hoạt động tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá, lao vụ, dịch vụ nh: nhân viên bán hàng,
nghiên cứu thị trờng...
+ Lao động thực hiện chức năng quản lý: là những lao động tham gia hoạt
động quản trị kinh doanh và quản lý hành chính nh: các nhân viên quản lý kinh
tế, nhân viên quản lý hành chính.
Cách phân loại này có tác dụng giúp cho việc tập hợp chi phí lao động đợc
kịp thời, chính xác phân định đợc chi phí và chi phí thời kỳ.

3. ý nghĩa, tác dụng của công tác quản lý lao động, tổ chức lao động.
- Đối với doanh nghiệp: Tổ chức sử dụng lao động hợp lý, hạch toán tốt
lao động, trên cơ sở đó tính đúng, chính xác thù lao cho ngời lao động, thanh
toán kịp thời tiền lơng và các khoản liên quan.
- Đối với ngời lao động: quan tâm đến thời gian, kết quả lao động,
chất lợng lao động, chấp hành kỷ luật lao động, nâng cao năng suất lao động,
góp phần tiết kiệm chi phí lao động sống, hạ giá thành sản phẩm tăng lợi nhuận
tạo điều kiện nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho ngời lao động.
4. Các khái niệm và ý nghĩa của tiền lơng, các khoản trích theo lơng.
4.1.
Các
khái
niệm
- Khái niệm tiền lơng:

Sinh Viên : Ngun M¹nh Hïng

-4-

Líp : KTA- K9

Chuyên đề tốt nghiệp

Học Viện Ngân Hàng

Tiền lơng là biểu biện bằng tiền phần sản phẩm xà hội mà ngời chủ sử
dụng lao động phải trả cho ngời lao động tơng ứng với thời gian lao động, chất lợng lao động và kết quả lao động.
- Khái niệm và nội dung các khoản trích theo lơng
+ Bảo hiểm xà hội (BHXH):
BHXH đợc sử dụng để trợ cấp cho ngời lao ®éng cã tham gia ®ãng BHXH
trong trêng hỵp hä mÊt khả năng lao động.
Quỹ BHXH: đợc hình thành do việc trích lập theo tỷ lệ quy định trên tổng
số tiền lơng (gồm tiền lơng cấp bậc và các khoản phụ cấp khác nh phụ cấp trách
nhiệm, phụ cấp đắt đỏ, phụ cấp thâm niên... của công nhân viên thực tế phát sinh
trong tháng) phải trả cho cán bộ công nhân viên trong kỳ.
Nội dung chi quỹ BHXH:
- Trợ cấp cho công nhân viên nghỉ ốm đau, mất sức lao động, sinh đẻ.
- Trợ cấp cho công nhân viên bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
- Trợ cấp cho công nhân viên nghỉ mất sức.
- Chi công tác quản lý quỹ BHXH
+ Bảo hiểm y tế (BHYT):
Quỹ BHYT đợc trích lập để tài trợ cho ngời lao động có tham gia đóng
góp quỹ BHYT trong các hoạt động chăm sóc và khám chữa bệnh.
Quỹ BHYT đợc hình thành từ việc trích lập theo tỷ lệ quy định trên tổng
số tiền lơng phải trả cho công nhân viên.
+ Kinh phí công đoàn (KPCĐ):
KPCĐ đợc trích lập để phục vụ cho hoạt động của tổ chức công đoàn
nhằm chăm lo, bảo về quyền lợi cho ngời lao động.
KPCĐ đợc hình thành từ việc trích lập theo tỷ lệ quy định trên tiền lơng
phải trả cho công nhân viên trong kỳ.

4.2. ý nghĩa của tiền lơng
Chi phí tiền lơng là một bộ phận cấu thành nên giá thành sản phẩm, dịch
vụ... do doanh nghiệp sản xuất ra. Tổ chức sử dụng lao động hợp lý, hạch toán
tốt lao động, trên cơ sở đó tính đúng, chính xác thù lao cho ngời lao động, thanh

Sinh Viên : Nguyễn Mạnh Hùng

-5-

Lớp : KTA- K9


Chuyên đề tốt nghiệp

Học Viện Ngân Hàng

toán kịp thời tiền lơng và các khoản liên quan. Từ đó kích thích ngời lao động
quan tâm đến thời gian, kết quả lao động, chất lợng lao động, chấp hành kỷ luật
lao động, nâng cao năng suất lao động, góp phần tiết kiệm chi phí lao động sống,
hạ giá thành sản phẩm tăng lợi nhuận tạo điều kiện nâng cao đời sống vật chất
tinh thần cho ngời lao động.
4.3. Quỹ tiền lơng
* Khái niệm quỹ tiền lơng
Quỹ tiền lơng của doanh nghiệp là toàn bộ số tiền lơng mà donah nghiệp
trả cho tất cả lao động thuộc doanh nghiệp quản lý.
* Nội dung q tiỊn l¬ng:
Q tiỊn l¬ng cđa Doanh nghiƯp gåm:
- TiỊn lơng trả cho ngời lao động trong thời gian làm việc thực tế (tiền lơng thời gian và tiền lơng sản phẩm).
- Các khoản phụ cấp thờng xuyên (các khoản phơ cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng)
nh phơ cÊp häc nghỊ, phụ cấp thâm niên, phụ cấp làm đêm, làm thêm giờ, phụ

cấp trách nhiệm, phụ cấp khu vực...
- Tiền lơng trả cho công nhân trong thời gian ngừng sản xuất vì các
nguyên nhân khách quan, thời gian hội họp, nghỉ phép...
- Tiền lơng trả cho công nhân làm ra sản phẩm hỏng trong phạm vi chế độ
quy định.
* Phân loại quỹ tiền lơng trong hạch toán: chia làm 2 loại
- Tiền lơng chính: Là khoản tiền lơng trả cho ngời lao ®éng trong thêi gian
hä thùc hiƯn nhiƯm vơ chÝnh, gồm tiền lơng cấp bậc và khoản phụ cấp (phụ cấp
làm đêm, làm thêm giờ...).
- Tiền lơng phụ: Là khoản tiền lơng trả cho ngời lao động trong thời gian
họ thực hiện nhiệm vụ khác ngoài nhiệm vụ chính của hä, nh thêi gian lao ®éng,
nghØ phÐp, nghØ tÕt, héi họp... đợc hởng lơng theo chế độ quyđịnh.
5. Các chế độ tiền lơng, trích lập và sử dụng KPCĐ, BHXH, BHYT.
5.1. Chế độ Nhà nớc quy định về tiền lơng
Các doanh nghiƯp hiƯn nay thùc hiƯn tun dơng lao ®éng theo chế độ
hợp đồng lao động. Ngời lao động phải tuân thủ những điều cam kết trong

Sinh Viên : Nguyễn M¹nh Hïng

-6-

Líp : KTA- K9


Chuyên đề tốt nghiệp

Học Viện Ngân Hàng

hợp đồng lao động, còn doanh nghiệp phải đảm bảo quyền lợi cho ngời lao
động trong đó có tiền lơng và các khoản khác theo quy định trong hợp đồng.

Theo Điều 56 trong chơng VI về Tiền lơng của bộ luật lao động Việt
Nam nhà nớc quy định nh sau:
Mức lơng tối thiểu đợc ấn định theo giá sinh hoạt, đảm bảo cho mọi ngời
lao động làm việc theo đơn giá làm việc đơn giản nhất trong điều kiện lao
động bình thờng bù đắp sức lao động giản đơn và một phần tích luỹ tái sản
xuất sức lao động mở rộng và đợc làm căn cứ tính các mức lơng cho lao động
khác Mức lơng tối thiểu do Nhà nớc quy định là 290.000đ/tháng.
Chế độ của Nhà nớc quy định về tiền lơng: Trong chế độ XHCN thì
phân phối theo lao động là nguyên tắc cơ bản nhất. Tiền lơng về thực chất là
tiền thuê lao động, là một trong các yếu tố cấu thành chi phí sản xuất kinh doanh
của doanh nghiệp.
Tiền lơng phải đảm bảo ba yêu cầu sau:
Đảm bảo tái sản xuất sức lao động và không ngừng nâng cao đời sống vật
chất, tinh thần cho ngời lao động. Làm cho năng suất lao động không ngừng
nâng cao.
Đảm bảo tính đơn giản, rõ ràng, dễ hiểu.
Để phản ánh đầy đủ những yêu cầu trên, chính sách quản lý tiền lơng phải
đảm bảo các nguyên tắc sau:
(1) Trả công ngang nhau cho lao động nh nhau
Trả lơng ngang nhau cho lao động nh nhau nghĩa là khi quy định các chế
độ tiền lơng nhất thiết không phân biệt giới tính, tuổi tác, dân tộc
Ngời sử dụng lao động không đợc trả công cho ngời lao động thấp hơn
mức lơng tối thiểu do nhà nớc quy định, phải trả công ngang nhau cho những lao
động nh nhau nếu kết quả lao động và hiệu quả nh nhau trong cùng một đơn vị
làm việc.
(2) Đảm bảo mối quan hệ hợp lý về tiền lơng giữa những ngời lao động làm việc
các nghề khác nhau trong nền kinh tế quốc dân.
- Trình độ lành nghề bình quân của những lao động ở mỗi ngành khác nhau thì
phơng thức tổ chức tiền lơng cũng khác nhau.
- Những ngời làm việc trong các ngành nặng nhọc tổn hao nhiều năng lợng phải

đợc trả lơng cao hơn so với những ngời làm việc trong điều kiện bình thờng để
bù đắp lại sức lao động đà hao phí.

Sinh Viên : Nguyễn Mạnh Hùng

-7-

Lớp : KTA- K9


Chuyên đề tốt nghiệp

Học Viện Ngân Hàng

- Sự phân bố khu vực sản xuất của mỗi ngành khác nhau cũng ảnh hởng đến mức
tiền lơng do điều kiện sinh hoạt chênh lệch.
Tóm lại nội dung cơ bản của quản lý tiền lơng có hiệu quả là xác định đợc những chế độ và phụ cấp lơng cũng nh tìm đợc các hình thức trả lơng thích
hợp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, phát triển sản xuất và cải
thiện đời sống vật chất tinh thần của ngời lao động.
Các chế độ quy định về

Sinh Viên : Nguyễn Mạnh Hïng

-8-

Líp : KTA- K9


Chuyên đề tốt nghiệp

Học Viện Ngân Hàng

+ Lơng ngoài giờ = Lơng cơ bản x Số công làm việc thực tế x 150%
+ Lơng Chủ nhật = Lơng cơ bản x Số công là việc thực tế x hệ
số kinh doanh (nếu có)
+ Lơng phép = Lơng cơ bản x Số công làm việc thực tế
+ Lơng lễ = Lơng cơ bản x Số công lễ
5.2. Chế độ Nhà nớc quy định về các khoản tính trích theo tiền lơng
- Căn cứ để tính trích : KPCĐ , BHXH , BHYT
+ Kinh phí công đoàn : Trích lập để phục vụ hoạt động của tổ chức công
đoàn nhằm chăm lo bảo vệ quyền lơi ngời lao động
+ Bảo hiểm xà hội : Đợc sử dụng để trợ cấp cho ngời lao động có tham
gia đóng BHXH trong trờng hợp mất khả năng lao động.
+ Bảo hiểm y tế : Đợc trích lập để tài trợ ngời lao động có tham gia
đóng góp quỹ BHYT trong các hoạt động chăm sóc, khám chữa bệnh.
- Tỷ lệ trích BHXH, BHYT và KPCĐ
+ BHXH: Theo chế độ hiện hành, hàng tháng Doanh nghiệp phải trích lập
quỹ BHXH theo tỷ lệ 20% trên tổng số tiền lơng thực tế phải trả cho công nhân
viên trong tháng, 15% tính vào chi phí sản xuất, 5% trừ vào thu nhập ngời lao
động.
Theo chế độ hiện hành, toàn bộ số trích BHXH nộp lên cơ quan BHXH
quản lý.
+ BHYT: Theo chế độ hiện hành, DN trích quỹ BHYT theo tỷ lệ 3% trên
tổng số tiền lơng thực tế phải trả cho công nhân viên, trong đó 2% tính vào chi
phí sản xuất kinh doanh, ngời lao động đóng góp 1% thu nhập, DN tính trừ vào
lơng của ngời lao động.
Theo chế độ hiện hành, toàn bộ quỹ BHYT đợc nộp lên cơ quan quản lý
chuyên trách để mua thẻ BHYT.
+ KPCĐ: Theo chế độ hiện hành, hàng tháng DN trích 2% tổng số tiền lơng thực tế phải trả cho công nhân viên trong tháng và tính vào chi phí sản xuất
kinh doanh. Trong đó 1% số đà trích nộp cơ quan công đoàn cấp trên, phần còn

lại chi tại công đoàn cơ sở.

Sinh Viên : Nguyễn M¹nh Hïng

-9-

Líp : KTA- K9


Chuyên đề tốt nghiệp

Học Viện Ngân Hàng

5.3. Chế độ tiền ăn giữa ca :
Công ty quy định tiền ăn giữa ca của CNV là 15000đ/ngời
5.4. Chế độ tiền thởng quy định :
Ngoài tiền lơng, công nhân có thành tích tốt trong công tác còn đợc hởng khoản tiền thởng. Việc tính toán tiền thởng căn cứ vào sự đóng góp của
ngời lao động và chế độ khen thởng của Doanh nghiƯp.
- TiỊn thëng thi ®ua chi b»ng q khen thëng, căn cứ vào kết quả bình
xét thành tích lao động.
- Tiền thởng sáng kiến nâng cao chất lợng sản phẩm phải căn cứ vào
hiệu quả kinh tế cụ thể để xác định, đợc tính vào chi phí SXKD
6. Các hình thức tiền lơng
6.1. Hình thức tiền lơng trả theo thời gian lao động
6.1.1. Khái niệm hình thức tiền lơng trả theo thời gian lao động
Tiền lơng thời gian: là hình thức tiền lơng tính theo thời gian làm việc, cấp
bậc kỹ thuật hoặc chức danh và thang bậc lơng theo quy định.
6.1.2. Các hình thức tiền lơng thời gian và phơng pháp tính lơng
Hình thức tiền lơng giản đơn: Là tiền lơng đợc tính theo thời gian làm
việc và đơn giá lơng thời gian.

Tiền lơng giản đơn gồm:
Tiền lơng
Thời gian làm
=
x
thời gian
việc thực tế

Đơn giá tiền lơng (hay
mức lơng thời gian)

* Tiền lơng tháng: Là tiền lơng trả cố định hàng tháng trên cơ sở hợp đồng
lao động hoặc trả cho ngời lao động theo thang bậc lơng quy định gồm tiền lơng
cấp bậc và các khoản phụ cấp trách nhiệm, phụ cấp khu vực... (nếu có).
Tiền lơng tháng chủ yếu đợc áp dụng cho công nhân viên làm công tác
quản lý hành chính, nhân viên quản lý kinh tế, nhân viên thuộc ngành hoạt động
không có tính chất sản xuất. Tiền lơng tháng gồm tiền lơng chính và các khoản
phụ có có tính chất tiền lơng.

Sinh Viên : Ngun M¹nh Hïng

- 10 -

Líp : KTA- K9


Chuyên đề tốt nghiệp

Học Viện Ngân Hàng

Tiền lơng chính là tiền lơng trả theo ngạch bậc tức là căn cứ theotrình độ
ngời lao động, nội dung công việc và thời gian công tác. Đợc tính theo công thức
(Mi x Hj )
Mi

Mn

=

x

Hi +

PC

Trong đó: - Hi: Hệ số cấp bậc lơng bËc i
- Mn: Møc l¬ng tèi thiĨu
- Phơ cÊp l¬ng (PC) là khoản phải trả cho ngời lao động cha đợc tính vào lơng chính.
Tiền lơng phụ cấp gồm 2 loại:
Loại 1: Tiền lơng phụ cấp = Mn x hệ số phụ cấp
Loại 2: Tiền lơng phụ cấp = Mn x Hi x hệ số phụ cấp
* Tiền lơng tuần: Là tiền lơng trả cho một tuần làm việc
Tiền lơng tuần phải
=
trả

Tiền lơng tháng x 12 tháng
52 tuần

Tiền lơng ngày: Là tiền lơng trả cho một ngày làm việc và là căn cứ để tính

trợ cấp BHXH phải trả cho cán bộ công nhân viên, trả lơng cho cán bộ công
nhân viên những ngày hội họp, học tập và lơng hợp đồng.
Tiền lơng ngày

=

Tiền lơng tháng
Số ngày làm việc theo chế độ quy định trong tháng

* Tiền lơng giờ: Là tiền lơng trả cho 1 giờ làm việc, làm căn cứ để phụ cấp
làm thêm giờ.
Tiền lơng giờ

=

Tiền lơng ngày
Số ngày làm việc theo chế độ (8h)

6.1.3. Lơng công nhật:
Là tiền lơng tính theo ngày làm việc và mức tiền lơng ngày trả cho ngời lao động
tạm thời cha xếp vào thang bậc lơng.

Sinh Viên : Nguyễn Mạnh Hùng

- 11 -

Líp : KTA- K9


Chuyên đề tốt nghiệp

Học Viện Ngân Hàng

Hình thức tiền lơng có thởng: Là kết hợp giữa hình thức tiền lơng giản
đơn và chế độ tiền thởng trong sản xuất.
Tiền lơng thời
=
gian có thởng

Tiền lơng thời gian
+
giản đơn

Tiền thởng có
tính chất lơng

Ưu điểm và nhu điểm và nhợc điểm của hình thức tiền lơng thời gian:
+ Ưu điểm và nhu điểm: ĐÃ tính đến thời gian làm việc thực tế, tính toán đơn giản, có
thể lập bảng tính sẵn.
+ Nhợc điểm: Hình thức tiền lơng thời gian cha đảm bảo nguyên tắc phân
phối theo lao động.
6.2.

Hình thức tiền lơng trả theo sản phẩm

6.2.1 Khái niệm hình thức trả theo sản phẩm
Khái niệm: Hình thức tiền lơng trả theo sản phẩm là hình thức tiền lơng
trả cho ngời lao động tính theo số lợng sản phẩm, công việc, chất lợng sản phẩm
hoàn thiện nghiệm thu đảm bảo chất lợng quy dịnh và đơn giá lơng sản phẩm.
6.2.2 Phơng pháp xác định mức lao động và đơn giá tiền lơng

Đối với phơng pháp xác định mức lao động kế toán phải tính từng ngời lao
động, trong trờng hợp tiền lơng trả theo sản phẩm đà hoàn thành là kết quả của
tập thể ngời lao động thì kế toán chia lơng phải trả cho từng ngời lao động.
Đơn giá tiền lơng sản phẩm áp dụng theo mức độ hoàn thành vợt mức khối
lợng sản phẩm gọi là lơng sản phẩm.
6.2.3 Các phơng pháp trả lơng theo sản phẩm
Tiền lơng sản phẩm trực tiếp: là hình thức trả lơng cho ngời lao động
tính theo số lợng sản phẩm hoàn thành đúng quy cách, phẩm chất và đơn giá tiền
lơng sản phẩm.

Tiền lơng sản phẩm

=

Khối lợng
x
SPHT

Đơn giá tiền
lơng sản phẩm

Tiền lơng sản phẩm gián tiếp: đợc áp dụng đối với công nhân phục vụ
cho công nhân chính nh bảo dỡng máy móc thiết bị v.v...

Sinh Viên : Nguyễn Mạnh Hùng

- 12 -

Lớp : KTA- K9

Chuyên đề tốt nghiệp

Tiền lơng sản
=
phẩm gián tiếp

Học Viện Ngân Hàng

Đơn giá tiền lơng
x
gián tiếp

Số lợng sản phẩm

Tiền lơng sản phẩm có thởng: là sự kết hợp giữa hình thức tiền lơng sản
phẩm với chế độ tiền thởng trong sản xuất.
Tiền lơng sản phẩm luỹ tiến: là hình thức tiền lơng trả cho ngời lao động
gồm tiền lơng tính theo sản phẩm trực tiếp và tiền thởng tính theo tỷ lệ luỹ tiến,
căn cứ vợt định mức lao động đà quy định.

Tổng tiền lĐơn giá lSố lợng SP
ơng
sản
= ơng
sản x đÃ
hoàn +
phẩm
luỹ
phẩm

thành
tiến

Số lợng
Tỷ lệ tiền
Đơn giá
x sp vợt kế x lơng luỹ
lơng SP
hoạch
tiến

Tiền lơng khoán khối lợng , khoán công việc : áp dụng cho
những công việc đơn giản , công việc có tính chất đột xuất nh khoán bốc vác,
vận chuyển NVL thành phẩm .
Tiền lơng cho sản phẩm cuối cùng : áp dụng cho từng bộ phận sản xuất.
Tiền lơng trả theo sản phẩm tập thể : áp dụng đối với các doanh nghiệp
mà kết quả là sản phẩm của cả tập thể công nhân.
Trờng hợp tiền lơng sản phẩm là kết quả của tập thể công nhân ,kế toán
phải chia lơng cho từng công nhân theo 3 phơng pháp sau :
Phơng pháp 1: Chia lơng sản phẩm theo thời gian làm việc thực tế và
trình độ cấp bậc kỹ thuật của công việc
Công thức :

Li=

Lt

xTiHi

n

TiHi
i=1

Trong đó :
Li : Tiền lơng sản phẩm của CNi

Sinh Viên : Nguyễn Mạnh Hùng

- 13 -

Líp : KTA- K9


Chuyên đề tốt nghiệp

Học Viện Ngân Hàng

Ti : Thời gian lµm viƯc thùc tÕ cđa CNi
Hi : HƯ sè cÊp bậc kỹ thuật của Cni
Lt : Tổng tiền lơng sản phẩm tập thể
n : Số lợng ngời lao động của tập
Phơng pháp 2: Chia lơng theo cấp bậc công việc, thời gian làm việc kết
hợp với bình công, chấm ®iĨm : ¸p dơng víi ®iỊu kiƯn cÊp bËc kü thuật của công
nhân không phù hợp với cấp bậc kỹ thuật công việc do điều kiện sản xuất có sự
chênh lệch rõ rệt về năng suất lao động trong tổ hoặc nhóm sản xuất.Toàn bộ
tiền lơng đợc chia thành 2 phần . Chia theo cấp bậc công việc và thời gian làm
việc thực tế của mỗi ngời, chia theo thành tích trên cơ sở bình công chấm điểm
mỗi ngời.
Phơng pháp 3: Chia lơng bình công chấm điểm áp dụng trong các trờng

hợp CN làm việc có kỹ thuật giản đơn , công cụ thô sơ, năng suất lao động chủ
yếu do sức khoẻ và thái độ lao động của ngời lao động. Sau mỗi ngày làm việc,
tổ trởng phải tổ chức bình công chấm điểm cho từng ngời lao động. Cuối tháng
căn cứ để chia lơng.
7. Nhiệm vụ kế toán tiền lơng và các khoản trích theo lơng
- Tổ chức ghi chép phản ánh chính xác, kịp thời, đầy đủ số lợng, chất lợng, thời gian và kết quả lao động. Tính đúng, thanh toán kịp thời đầy đủ tiền lơng và các khoản khác có liên quan đến thu nhËp cđa ngêi lao ®éng trong doanh
nghiƯp. KiĨm tra tình hình huy động và sử dụng tiền lơng trong doanh nghiệp,
việc chấp hành chính sách và chế độ lao động tiền lơng, tình hình sử dụng quỹ
tiền lơng.
- Hớng dÉn kiĨm tra c¸c bé phËn trong doanh nghiƯp thùc hiện đầy đủ,
đúng chế độ ghi chép ban đầu về lao động, tiền lơng. Mở sổ, thẻ kế toán
và hạch toán lao động tiền lơng đúng chế độ tài chính hiện hành.
- Tính toán và phân bổ chính sách, đúng đối tợng sử dụng lao động về chi
phí tiền lơng và các khoản trích theo lơng vào chi phí sản xuất kinh doanh của
các bộ phận của các đơn vị sử dụng lao động.
- Lập báo cáo kế toán và phân tích tình hình sử dụng lao động, quỹ lơng,
đề xuất biện pháp khai thác có hiệu quả tiềm năng lao động trong doanh nghiệp
ngăn chặn các hành vi vi phạm chế độ chính sách về lao động, tiền lơng.

Sinh Viên : Nguyễn Mạnh Hùng

- 14 -

Lớp : KTA- K9


Chuyên đề tốt nghiệp

Học Viện Ngân Hàng

8. Trích trớc tiền lơng nghỉ phép công nhân sản xuất trực tiếp
Tại các doanh nghiệp sản xuất mang tính thời vụ, để tránh sự biến động
của giá thành sản phẩm, kế toán thờng áp dụng phơng pháp trích trớc chi nh một
khoản chi phí phải trả.
Cách tính nh sau:
Trích trớc tiền
lơng phép kế
hoạch của
CNTTSX

=

Tiền lơng chính
thực tế phải trả
CNTTSX trong
tháng

X

Tỷ lệ trích trớc

Trong đó:
Tỷ
lệ
trích tr- =
ớc

Tổng số lơng phép KH năm của CNTTSX

x 10

0

Tổng số lơng chính KH năm của CNTTSX

Cũng có thể trên cơ sở kinh nghiệm nhiều năm, doanh nghiệp tự xác
định một tỷ lệ trích trớc lơng phép kế hoạch của công nhân trực tiếp sản xuất
một cách hợp lý.
9. Kế toán chi tiết tiền lơng và khoản trích theo lơng
Tính lơng và trợ cấp BHXH
Nguyên tắc tính lơng: Phải tính lơng cho từng ngời lao động. Việc tính lơng, trợ cấp BHXH và các khoản khác phải trả cho ngời lao động đợc thực hiện
tại phòng kế toán của doanh nghiệp.
Căn cứ vào các chứng từ nh Bảng chấm công ; Bảng thanh toán tiền lơng ; Bảng trợ cấp bảo hiểm xà hội. Trong các trờng hợp cán bộ công nhân
viên ốm đau, thai sản, tai nạn lao động... đà tham gia đóng BHXH thì đợc hởng
trợ cấp BHXH.
Số BHXH
phải trả

=

Số ngày nghỉ
tính BHXH

x

Lơng cấp bậc
bình quân / ngày

x

Tỷ lệ % tính

BHXH

Trờng hợp ốm đau, tỷ lệ trích là : 75% tiền lơng tham gia đóng BHXH
Trờng hợp thai sản, tai nạn lao động tỷ lệ trích là: 100% tiền lơng tham gia
đóng BHXH.

Sinh Viên : Nguyễn Mạnh Hïng

- 15 -

Líp : KTA- K9


Chuyên đề tốt nghiệp

Học Viện Ngân Hàng

+ Căn cứ vào các chứng từ Phiếu nghỉ hởng BHXH , Biên bản điều tra
tai nạn lao động , Kế toán tính ra trợ cấp BHXH phải trả công nhân viên và
phản ánh vào Bảng thanh toán BHXH
+ Đối với các khoản tiền thởng của công nhân viên Kế toán cần tính toán
và lập bảng thanh toán tiền thởng để theo dõi và chi trả theo chế độ quy
định. Căn cứ vào Bảng thanh toán tiền lơng của từng bộ phận để chi trả
thanh toán lơng cho công nhân viên đồng thời tổng hợp tiền lơng phải trả
trong kỳ theo từng đối tợng sử dụng lao động, tính BHXH, BHYT, KPCĐ
theo chế độ tài chính quy định. Kết quả tổng hợp, tính toán đợc phản ánh
trong Bảng phân bổ tiền lơng và các khoản trích theo lơng .
Nếu Doanh nghiệp trả lơng cho công nhân viên thành 2 kỳ thì số tiền lơng
trả kỳ I (thờng khoảng giữa tháng) gọi là số tiền lơng tạm ứng. Số tiền cần
thiết để trả lơng kỳ II đợc tính theo công thức sau:

Số tiền
Tổng số thu
Các khoản khấu
Số tiền tạm ứng
phải trả =
nhập của
trừ vào thu nhập
lơng kỳ I
cho CNV
CNV
của CNV
10. Kế toán tổng hợp tiền lơng, KPCĐ, BHXH, BHYT.
10. 1. Các tài khoản chủ yếu sử dụng
TK 334 Phải trả công nhân viên (PTCNV); TK 335 Chi phí phải trả;
TK 338- phải trả phải nộp khác
* TK 334 Phải trả công nhân viên: Dùng để phản ¸nh c¸c kho¶n thanh to¸n
cho CNV cđa doanh nghiƯp vỊ tiền lơng, tiền công, tiền thởng, BHXH vàcác
khoản phải trả khác về thu nhập của CNV.
Bên Nợ:
+ Các khoản tiền lơng (tiền công), tiền thởng, BHXH và các khoản khác
đà trả, chi, đà ứng trớc cho CNV.
+ Các khoản khấu trừ lơng (tiền công) CNV
Bên Có:
Các khoản tiền lơng (tiền công), tiền thởng, BHXH và các khoản khác
phải trả, phải chi cho CNV.

Sinh Viên : Nguyễn Mạnh Hùng

- 16 -

Lớp : KTA- K9


Chuyên đề tốt nghiệp

Học Viện Ngân Hàng

Số d bên có: Các khoản tiền lơng (tiền công), tiền thởng và các khoản
khác phải chi cho CNV.
Trờng hợp TK 334- Phải trả CNV có số d bên nợ, phản ánh số tiền đà trả
thừa cho CNV.
* Tài khoản 335- Chi phí phải trả
Tài khoản này dùng để phản ánh các khoản đợc ghi nhận là chi phí hoạt
động, sản xuất kinh doanh trong kỳ nhng thực tế cha phát sinh, mà sẽ phát sinh
trong kỳ này hoặc trong nhiều kỳ sau. Nội dung, kết cấu cụ thể:
Tài khoản 335 Chi phí phải trả
Bên Nợ:
+ Các khoản chi phí thực tế phát sinh đà tính vào chi phí phải trả
+ Phản ánh số chênh lệch về chi phí phải trả lớn hơn số chi phí thực tế đợc
ghi giảm chi phí.
Bên Có:
+ Phản ánh chi phí phải trả dự tính trớc và ghi nhận vào CPSXKD.
+ Số chênh lệch giữa chi phí thùc tÕ lín h¬n sè trÝch tríc
Sè d ci kú bên Có:
Phản ánh chi phí phải trả đà tính vào chi phí hoạt động SXKD.
* Tài khoản 338- Phải trả phải nộp khác: đợc dùng để phản ánh tình hình
thanh toán các khoản phải trả, phải nộp khác ngoài nội dung, đà đợc phản ánh ở
các tài khoản khác (từ TK 331 đến TK 336).
Nội dung phản ánh trên các TK này: Trích BHXH, BHYT, KPCĐ tính vào
chi phí SXKD và BHYT trừ vào thu nhập của CNV đợc phản ánh vào bên có.

Tình hình chỉ tiêu sử dụng KPCĐ, tính trả trợ cấp BHXH cho CNV và nộp
BHXH, BHYT, KPCĐ cho cơ quan quản lý cấp trên đợc phản ánh vào bên có.
TK 338 có các TK cấp 2 sau:
-

TK 3381 Tài sản chờ giải quyết

-

TK 3382 Kinh phí công đoàn

Sinh Viên : Nguyễn Mạnh Hùng

- 17 -

Líp : KTA- K9


Chuyên đề tốt nghiệp

Học Viện Ngân Hàng

-

TK 3383 Bảo hiĨm x· héi

-

TK 3384 – B¶o hiĨm y tÕ

-

TK 3387 – Doanh thu cha thùc hiƯn

-

TK 3338 - Ph¶i tr¶ phải nộp khác

Ngoài các tài khoản trên kế toán tiền lơng và BH, KPCĐ còn liên quan
đến TK 622 Chi phí nhân công trực tiếp, TK 627 Chi phí sản xuất chung.
10.2. Phơng pháp kế toán các nghiệp vụ kinh tế chủ yếu
Giải thích sơ đồ:
1. Tính tiền lơng, các khoản phụ cấp mang tính chất lơng phải trả cho
CNV
2. Tính trớc tiền lơng nghỉ phép CNV
3. Tiền thởng phải trả CNV
3.1. Tiền thởng có tính chất thờng xuyên (thởng NSLĐ...)
3.2. Thởng CNV trong các kỳ sơ kết, tổng kết... tính vào quỹ khen thởng
4. Tính tiền ăn ca phải trả CNV
5. BHXH phải trả CNV (ốm đau, thai sản, tai nạn lao động)
6. Trích BHXH, BHYT, KPCĐ vào chi phí sản xuất
7. Các khoản khấu trừ vào tiền lơng phải trả CNV (tạm ứng BHYT...)
8. Tính thuế thu nhập của ngời lao động
9. Trả tiền lơng và các khoản phải trả CNV
10. Số tiền tạm giữ CNV đi vắng
11. Trờng hợp trả lơng cho CNV bằng sản phẩm, hàng hoá
12. Chi tiêu KPCĐ tại đơn vị
13. Chuyển tiền BHXH, BHYT, KPCĐ cho cơ quan quản lý chức năng
theo chế độ
14. Cơ quan BHXH thanh toán số thực chi cuối năm.

Sinh Viên : Nguyễn Mạnh Hùng

- 18 -

Lớp : KTA- K9


Chuyên đề tốt nghiệp

Học Viện Ngân Hàng

Sơ đồ tổng hợp kế toán tiền lơng các khoản trích theo lơng
TK 141,138, 338
TK334
TK 622, 623
(7)
(1),(4),(3.1)

TK 333 (3338)
(8)

TK 333(3338)

TK 335
(2)

(10)

TK 431

TK 512
TK 3331(33311)
( 3.2)

TK 627, 641, 642

(11)
TK 338
TK 111, 112

(6)
(9)
(5)
(12), (13)

(14)

Sinh Viªn : Ngun M¹nh Hïng

- 19 -

Líp : KTA- K9


Chuyên đề tốt nghiệp

Học Viện Ngân Hàng

II/ Sự cần thiết phải hoàn thiện kế toán tiền lơng và các khoản
trích theo lơng.

1. Sự cần thiết phải hoàn thiện kế toán tiền lơng và các khoản trích
theo lơng.
Tiền lơng là một ph¹m trï kinh tÕ rÊt quan träng phøc t¹p, nã có mối quan
hệ tác động qua lại với các yếu tè : kinh tÕ, chÝnh trÞ- x· héi trong tõng nớc trong
từng thời kì.
Mục đích của kế toán tiền lơng là đảm bảo tiền lơng cho ngời lao động, tạo
nên sự quan tâm vật chất, tinh thần đến kết quả lao động của họ.
Muốn vậy các doanh nghiệp phải luôn hoàn thiện các hình thức tiền lơng,
bởi bất kì một hình thức tiền lơng nào cũng có hạn chế nhất định và những hạn
chế này chỉ bộc lộ sau thời gian thực hiện : vì vậy tùy thuộc vào từng loại kinh
doanh, đặc điểm kinh doanh mà áp dụng các hình thức tiền lơng cho phù hợp.
Mục tiêu cuối cùng của tiền lơng là phản ánh đúng kết quả lao động, kết quả
kinh doanh, đảm bảo tính công bằng, đảm bảo tốc độ tăng của tiền lơng của
doanh nghiệp phù hợp với tốc độ tăng của năng suất lao động Để đảm bảo yêu
cầu này thì ngay bớc đầu xác định quĩ tiền lơng phả đảm bảo tính khoa học.
Phân phối quĩ tiền lơng họp lý là công việc khó khăn, giữa lao động quản lý
và lao động trực tiếp, giữa các lao động trong cùng một bộ phận, từng cá nhân
đảm bảo tính công bằng sẽ có tác dụng khuyến khích ngời lao động.
Việc sử dụng tiền lơng đòi hỏi phải có tính linh hoạt, làm sao không vi phạm
pháp luật và đạt hiệu quả cao. Mặt khác một biện pháp, một hình thức trả lơng
chỉ phù hợp với một đối tợng nhất định.. Vì vậy các phơng pháp cần áp dụng một
cánh khoa học, chính xác nhng cũng cần mềm dẻo, có sự điều chỉnh hợp lý tùy
theo từng điều kiện thì mới đạt hiệu quả trong kinh doanh, góp phần tiết kiệm
chi phí tiền lơng, hạ giá thành sản phẩm.
2. ý nghĩa của việc hoàn thiện kế toán tiền lơng và các khoản trích theo lơng.
Tiền lơng và các khoản trích theo lơng là một khoản chi chủ yếu và khá lớn
của nhiều doanh nghiệp. Nó liên quan đến chi phí kinh doanh và tính giá thành
sản phẩm. Vì thế việc hoàn thiện nó mang lại hiệu quả cho sản xuât kinh doanh.
2.1. Tiền lơng với t cánh là yếu tố chi phí đầu vào của quá trình sản xuất.

Sinh Viên : Nguyễn Mạnh Hùng

- 20 -

Lớp : KTA- K9